Haast onmenselijke experimenten
nodig voor luchtvaart van morgen
Don Juans troon komt naderbij
GUNSTIGE ONTWIKKELING BIJ
MIDDENSTANDSBANK IN '57
SCHIJNWERPERS MOETEN HET
PUBLIEK BESCHERMEN
CIRCUSOLIFANT KROOP OP
DAK VAN GROENE AUTO
WOENSDAG 19 FEBRUARI 1958
PROVINCIALE ZEEUW BE COURANT.
T
SUPERMENSENWORDEN GETE$T
Wankelend uit
de windtunnel
Weinig mensen zouden de
man benijd hebben in zijn
positie. Hij stond vastge
snoerd in de windtunnel met
wijd gespreide armen en be
nen en met metalen draden
verbonden aan instrumen-
1 ten. Vanuit het merkwaardi-
1 ge vliegerpak dat hij droeg
i liep een armdikke kabel naar
een instrumentenbord. Ach
ter hem begon een enorme
luchtschroef te draaien.
De man wist wat er ging
gebeuren: binnen een minuut
zou zich een storm ontwik
kelen van groter snelheid
dan die van het geluid. Als
het vliegerpak dat hij droeg
niet goed was, zou hij uit
elkaar gescheurd worden,
zoals met de poppen was ge
beurd, waarmee men de eer-
g ste experimenten had ge-
daan. Als zijn helm of zijn
1 bril niet goed gesloten was
zou hij minstens zwaar
lichamelijk letsel lijden.
De luchtstroom bereikte ander
half maal de geluidssnelheid. De
man in de windtunnel gaf geen
teken dat het hem teveel was. De
filmcamera's registreerden wat de
apparaten opnamen omtrent zijn
hartslag, bloeddruk en ademha
ling. Een dokter gaf een teken:
het gieren werd lager van toon
en verstomde tenslotte geheel en
al. Technici snelden toe en be
vrijdden de man uit zijn positie.
Wankelend kwam hij uit de wind
tunnel, maar toen men hem de
helm van het hoofd nam, glimlach
te hij: hij voelde zich best en wil
de alleen een sigaret hebben
Het was slechts een van de proe
ven met mensen, welke in de
luchtvaartlaboratoria worden on
dernomen met de bedoeling de
mensen aan te passen aan de
vliegtuigen van morgen.
GECOMPLICEERDE
EXPERIMENTEN
De tijd ls niet ver meer waarin
de verkeersluchtvaart zich over
lange afstanden zal bewegen op
hoogten van' twintig km met snel
heden van anderhalfduizend km
per uur. Reeds nu zoekt men daar
de piloten voor.
De luchtvaart van morgen vormt
de grootste triomf van de mens
over de machten van de natuur,
maar met elke overwonnen hin
dernis staat de mens weer voor
nieuwe hinderpalen, die voor een
groot deel voortkomen uit de
lichamelijke zwakte van de mens.
De eeuw van de straalaandrijving
heeft het vliegen zo gecompliceerd
femaakt, dat de piloten werkelijk
elast zijn tot aan de grens van
hun lichamelijke en geestelijke
krachten.
Medische deskundigen zoeken
naar mensen die psychisch en
Een gestroomlijnd vliegtuigmodel
wordt in de windtunnel ingespan
nen voor beproeving op een snel
heid van tweemaal het geheid.
Zoals men vliegtuigmodellen be
proeft tot het uiterste van 'hun
kunnen zo beproeft men ook men
sen, want de luchtvaart van
straks heeft aan niets zozeer be
hoefte als aan supermensen.
fysiek geschikt zijn om hun
taak te kunnen verrichten on
der alle omstandigheden. Om
die „supermensen voor de
luchtvaart van morgen te vin
den denkt men de meest ge
compliceerde experimenten uit.
Bij de enorme hoogten en snel
heden van de luchtvaart van
morgen blijft de piloten letter
lijk niets bespaard. Zij worden
blootgesteld aan enorme na
tuurkrachten, die hun gezond
heid en hun leven bedreigen.
Bij de hoge snelheden welke zij
bevliegen wordt hun lichaam
onderworpen aan krachten tot
vijfmaal de zwaartekracht als
zij de staartvlakken van him
toestel slechts even bewegen. H
Een klein gaatje in het plexiglas- j§
vlak van de cockpitt kan oorzaak
zijn dat de piloot op grote hoogte
het bloed letterlijk in de aderen
begint te koken als gevolg van de p
geringe luchtdruk.
De kleinste opening tussen vlieg- M
bril en gelaat Kan de ernstigste ge §1
volgen hebben en zelfs blijvende n
blindheid veroorzaken.
De invloed van de enorme snel-
heid en versnellingsdruk gecom-
bineerd met de gevolgen van het
vliegen op grote hoogten in zeer
dunne atmosfeer heeft tot ge-
volg, dat men de medische gevol-
gen van dit alles nauwelijks kan p
overzien. Men heeft er verder re-
kening mee te houden, dat het
dig kan zijn, dat de piloot zijn be- f§
schermende vliegtuig moet veria- =f
ten en dan blootgesteld zal zijn
aan de omstandigheden waaronder
een mens eenvoudig niet in leven p
kan blijven. De koude is hier een
factor die al even sterk spreekt
als de uitermate geringe atmosfe-
rische druk.
FT5TURISCHE FOLTER
KAMERS
In de vliegmedische laboratoria
worden mensen even onbarmhar
tig beproefd als vliegtuigen. De
piloten van de toekomst worden in
deze futurische folterkamers rond-
gedraaid aan het eind van een ge- p
weldige draagbalk in een tempo
van twintig slagen per minuut,
hetgeen een versnellingsdruk ople- p
vert zoals geen mens zonder be- s
scherming kan uithouden. Zij wor-
den urenlang in koude kamers ge-
plaatst om de uit vijf lagen ver-
vaardigde beschermende kleding m
te beproeven. Zij worden in onder- p
drukkamers geplaatst en ook,al
treft men alle voorzorgsmaatrege
len voor hun welzijn, zij nemen
hun leven in eigen handen. De pi
loten worden met dynamiet om
hoog geslingerd en komen aan
valschermen omlaag. Zij brengen
urenlang door in te nauwe cock
pits alleen om te wennen. Zij
worden aan onbarmhartige com-
binaties van fysieke martelingen
onderworpen, alleen om dan voor
een tafel met examinatoren te
stappen, die hun ingewikkelde p
technische vragen stellen of om in
een andere cockpit een hele serie
snelle handelingen te verrichten.
Ge moet eens proberen om s
uren lang in half gekookte
staat, met tranende roodom- p
rande ogen door een vlieger-
bril een kompas tot op een
10e graad precies af te lezen, p
De „superpiloten" kunnen dat
en daarom zijn zij ook de „su-
permensen" voor de luchtvaart p
van morgen. De geringste fout p
kan de dood van dozijnen men-
sen met zich brengen. Net zo-
als men in de laboratoria vlieg-
tuigvleugels belast tot zij afbre ff
ken en vliegtuigrompen onder p
druk zet tot zij scheuren, be-
proetf men mensen naar p
lichaam en ziel.
Hoe zijn deze mensen na de ex- p
perimenten? Men kan het verge- p
lijken met zeelieden, ontkomen
aan een scheepsramp, of met p
mijnwerkers op het nippertje aan
een catastrofe ontkomen. Licha-
melijk mankeert hen niets, dat
niet door een goed stoombad her- s
steld kan worden, maar geestelijk p
zijn zij zo gespannen, dat ze uren p
lang met psychiaters over niets
kunnen praten dan over wat zij p
hebben doorgemaakt. Dit is een
onbekend aspect van de luchtvaart p
dat momenteel met evenveel p
energie wordt onderzocht als men
de techniek van het vliegen be- p
studeert. Want voor de luchtvaart p
van morgen heeft men aan niets
zozeer behoefte als aan mensen p
van morgenp
piiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiif
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIH
Gids van Nederlandse
zeehavens
Voor het eerste jaar heeft de uit
geverij Wyt te Rotterdam in 1958
een gids samengesteld van de kleine
re Nederlandse zeehavens Delfzijl,
Vlissingen, Groningen en Harlingen.
Deze in het Engels gestelde lijvige
gids is niet alleen voor de zeevaren
den, doch voor iedereen die met de
scheepvaart te maken heeft, 'n zeer
handig naslagwerk, dat antwoord
geeft op vele vragen.
Het gedeelte dat over oud-Vlissin-
gen handelt, is voorzien van een in
leidend woord van burgemeester mr.
B. Kolff, terwijl het voorts alle mo
gelijke gegevens over loodstarieven,
havengelden, douanevoorschriften,
adressen enz. bevat. De belangstel
lende lezer vindt er ook een kort
historisch overzicht over de haven
van Vlissingen.
Een aantal aantrekkelijke foto's
van de verschillende hierboven ge
noemde havens en in kleuren uitge
voerde kaarten van de vaarroutes
completeren deze „Wyt's Guide 1958."
Een duizendkoppige menigte van le
den van de Franse vereniging van
oorlogsveteranen en aanverwante or
ganisaties heeft in Parijs gedemon-
steerd tegen de beknotting van de
pensioenen door het parlement na
een aanbeveling van eerste minister
GaillartP teneinde de Franse begro
ting in een beter evenwicht te krij
gen. Een meer dan een kilometer
lange optocht trok van de Opera
(achtergrond) naar het ministerie
van financiën.
Zeven procent dividend
(onv.) voorgesteld
De baten van de Nederlandse Mid-
denstandsbank N.V. hebben in 1957
een grotere stijging vertoond dan de
lasten. De baten beliepen 16.480.329
(v. j. f 14.471.968) en de lasten
12.919.213 (v. j. 11.416.403), zo
dat de winst vermeerderde met
f 461.556 tot 3.517.116 (v. j.
3.055.560). Voorgesteld wordt 7%
dividend (onv.) uit te keren.
Het kapitaal beloopt onveranderd
f 17.998.600.
Door toevoeging van 500.000 uit
de winstverdeling steeg de algemene
reserve tot 3.500.000. De balans
vertoont een agioreserve van
1.672.142. ontstaan door de afgif
te van aandelen in 1954 en 1955. Het
balanstotaal nam toe van
334.253.364i tot 382.867.059.
Onder invloed van de algemene
economische toestand en van de
maatregelen tot kredietbeperking is
de kredietuitzetting in 1957 minder
gestegen dan in de vorige jaren. Er
viel een duidelijke vermindering van
de vraag naar bankkrediet te consta
teren.
Het verslag zegt dat de huidige
omstandigheden plaats geven aan
velerlei onzekerheden omtrent de
toekomstige ontwikkeling. De direc
tie verwacht dat de groei van de be
drijf scijfers zich in 1958 niet zal
voortzetten, vooral niet voor de kre
dietuitzetting. Indien nieuwe loon-
ronden en andere kostenstijgingen
van betekenis uitblijven, kan moge
lijk een bedrijfswinst van dezelfde
grootte als van 1957 worden ver
wacht.
MISDADIGHEID IN STOCKHOLM
Intensief poiltietoeacht
is niet mogelijk
(Van onze correspondent
te Stockholm)
Het Stockholmse gemeentebestuur
heeft besloten dat tijdens de komende
zomermaanden alle parken en plant
soenen zullen worden verlicht met
extra sterke schijnwerpers en lan
taarns, om aan de steeds groter en
grover wordende misdadigheid en bal
dadigheid in de parken paal en perk
te stellen. Dagelijks komen er rap
porten binnen over vechtpartijen,
overvallen, dronkemansorgiën, dief
stallen, beschadigingen, molesteringen
enz. begaan door allerlei ongure ele
menten, die zich het liefst in de par
ken schijnen op te houden.
Het normale publiek durft bijna niet
meer tijdens de avonduren de par
ken en plantsoenen te betreden, uit
vrees slachtoffer te worden van een
of andere jongensbende of van een
beschonken kerel.
De wantoestanden in de Stockholmse
parken hangen nauw samen met de
algemene toename van de misdadig-
Overeenstemming onder de
Spaanse monarchisten
(Van onze speciale correspondent).
Madrid Juan Carlos van Bourbon, de rijzige slanke Spaanse
prins, die op het ogenblik het blauwe uniform der zee-officieren draagt
en zich voorbereidt op zijn beëdiging als luitenant, zal waarschijnlijk
langer moeten wachten op de troon van Spanje dan 't zich oorspron
kelijk liet aanzien.
Zijn vader, Don Juan die onder de naam Graaf van Barcelona in
Estoril woont, het Portugese ballingenparadijs, waar zovele mo
narchen en staatslieden hun leven slijten zal, wanneer de Spaanse
restauratie eenmaal 'n feit is goworden, voor hem in 't oude konings
slot heersen. Mant de Carlisten de sterkste monarchistische groep
in de Spaanse binnenlandse politiek, dip tot nu toe weinig neiging ver
toonden, Don Juan als de enige pretendent op de Spaanse troon te
erkennen, hebben hun politieke koers aanzienlijk gewijzigd.
Tegenover een afvaardiging van
meer dan zeventig Carlisten en Tra
ditionalisten uit Noord-Spanje heeft
de Graaf van Barcelona in Estoril
uitdrukkelijk het politiek programma
der Traditionalisten tot basis ver
klaard van een toekomstige inrich
ting van de Spaanse staat. En hier
mee is dan het dynastieke vraagstuk
opgelost, dat sedert een eeuw de mo
narchisten op het Iberisch schierei
land in twee groepen gescheiden
houdt.
Het programma eist een op christe
lijke en traditionalistische princi
pes opgebouwde monarchie, waarvan
de grondwet de sociale denkbeelden
van de kerk en het regime, alsmede
de oude grondrechten van de Spaan
se landen en provincies erkent en ga
randeert. Hiermede scheidt Don Juan
zich automatisch af van de liberaal-
monarchist Gil Robles, die in de eer
ste jaren na de Spaanse burgeroorlog
als zijn vertrouwdste raadgever op
trad en een sterke invloed op hem
heeft uitgeoefend. Klaarblijkelijk
heeft de graaf van Barcelona inge
zien, dat de politiek van Gil Robles,
die gericht was op een herstel van de
vroegere monarchie zonder meer,-
praktisch bij alle partijen en stromin
gen in Spanje, van links tot rechts,
op wantrouwen stuit en voor hem en
de dynastie een niet te dragen belas
ting zou vormen. Door zijn verzoe
ning met de Carlisten heeft hij nu
niet slechts de grootste meerderheid
der monarchisten, doch ook de kerk
en zelfs een gedeelte van het regime
voor zich gewonnen.
In het licht van deze ontwikkeling
Is te verwachten, dat ook generaal
Franco, die tot nu toe de voorkeur
scheen te geven aan de kandidatuur
van Juan Carlos boven diens va
der Don Juan, in de toekomst met
de Graaf van Barcelona tot een ak
koord zal komen over de troonsopvol
ging. Overigens is het nu weer niet
zo, dat men van vandaag op morgen
moet rekenen op een formele aanwij
zing van Don Juan als pretendent.
Generaal Franco toont geen haast 't
opvolgersprobleem te forceren. Hij
beprekt zich ertoe de in de vorige
winter ingeleide vervanging van re
publikeinen door monarchisten In het
bestuursapparaat systematicch door
te voeren en daarmee het volk lang
zaam te wennen aan het herstel
de monarchie.
f In de kelder van een kleine kerk ln
Praag is bij toeval een koningschat ont
dekt, bestaande uit twee gouden kronen,
een scepter, juwelen, gouden schotels en
kelken, waardevolle gewaden en 25 kilo
gram goud. De herkomst van de schat
die grote historische waarde heeft, is on
bekend. Volgens Tsjechoslowaakse kran
ten hebbep monniken de kostbaarheden
na de oorlog verborgen om ze uit handen
van de communistische autoriteiten te
houden.
Niets vermoedend en
peinzend over zijn kan
sen op een nieuwe or
der stond een Oosten
rijkse handelsreiziger
bij een wegkruising in
de omgeving van Salz
burg te wachten, tot-
het zijn beurt was
om door te rijden. Tot
zjjn niet geringe verba
zing begon plotseling
het dak van zijn auto.
zonder aanwijsbare
oorzaak, door te bui
gen. De handelsreizi
ger stapte uit en zag
tot zijn grote verbazing
dat een olifant bezig
was zich erop te in
stalleren.
De verzorger van de
olifant snelde toe en be
toogde onder veel ver
ontschuldigingen dat
het dier gewend was
bij voorstellingen op
een stoel te gaan zitten
van dezelfde groene
kleur als de auto van
de handelsreiziger. Hij
verstrekte de bestuur
der een verklaring voor
zijn verzekeringsmaat
schappij.-waarin uiteen
werd gezet hoe de ver
oorzaakte schade was
ontstaan.
Nog ietwat uit zijn
evenwicht gebracht
door dit voorval kwam
de handelsreiziger in
Salzburg aan en. afge
leid, reed hij bij een
wegkruising door een
rood licht heen. Tegen
over de politieman, die
hem aanhield, verklaar
de hij dat een olifant
op zijn auto was gaan
zitten.
De politie-agent vond
dit het sappigste ver
haal, dat hij ooit van
een dronken autobe
stuurder had gehoord
en hij arresteerde de
handelsreiziger prompt
op verdenking van het
,,in kennelijke staat be
sturen van een motor
voertuig".
Eerst op het politiebu
reau gelukte het de on
fortuinlijke vertegen
woordiger, door over
legging van de verkla
ring van de olifanten
verzorger. aan te tonen
dat een olifant inder
daad zijn auto als stoel
had willen gebruiken.
Hij werd. na een waar
schuwing ontvangen te
hebben, weer op vrge
voeten gesteld.
heid ln Zweden. Opvallend en onrust
barend is het aantal jeugdigen dat
vorig jaar met de politie in aanraking
is gekomen: in de leeftijd tussen 15
en 20 jaar waren het er niet minder
dan 4800 en het soort misdrijven
waaraan de jeugd zich tegenwoordig
schuldig maakt is zeer groot.
De dienst voor parken en plantsoe
nen heeft gevraagd om beter en in
tensiever politie-toezicht, omdat de
parkwachters niet meer tegen de ben
den zijn opgewassen. Dit verzoek
moest worden afgewezen, omdat de
politie op haar beurt ook bijna niet
meer opgewassen is tegen andere
problemen, zoals de toenemende ver
keerschaos en de „grote" misdaad.
Daar komt nog bij dat het politie
corps in Stockholm en enkele andere
grote steden zwaar wordt gehandi
capt door tekort aan personeel, ver
oorzaakt door lage bezoldiging, lange
werktijden en woningnood. De enige
hulp die de politie heeft kunnen toe
zeggen is af en toe een hondenpa
trouille te sturen om de struiken te
helpen zuiveren. Meer kan men mo
menteel niet doen.
Daarom heeft het gemeentebe
stuur besloten om bij gebrek aan
voldoende toezicht in de parken
maar schijnwerpers en lantaarns
op te zetten om alle donkere
boom- en struikpartijen te kunnen
doorlichten en alle lichtschuwende
elementen op zo'n manier te ver
drijven.
Bovendien zal in alle parken het
struikgewas aanzienlijk worden uit
gedund, zodat ook overdag het zicht
voldoende zal zijn. Hier en daar zijn
al enkele proeven genomen met de
sterke verlichting in de parken en
het schijnt inderdaad wel iets te hel
pen. Maar of het normale publiek
daardoor haar vrees om 's avonds
door de parken te lopen zal overwin
nen, valt nog te bezien.
In Sneek waren de
poppen aan het dansen
(Van onze correspondent)
In Sneek zijn de poppen aan
het dansen geweest. Dat ge
beurde in de etalage van een
kledingmagazijn, toen er zon
dagnacht omstreeks half 4 een
auto de etalages binnenschoot.
Er werd een geweldige ravage
aangericht. De etalagepoppen
werden dooreengeworpen en
vernield. De scherven van de
grote spiegelruit vlogen overal
heen en de auto werd vrij
zwaar beschadigd.
Op de harde klap kwamen
omwonenden toeschieten om
hulp te verlenen. De meesten
H schrokken eerst nogal, omdat
ze „hoofden" en een warwinkel
van „armen en benen" zagen
p liggen. Het was een hele op-
H luchting toen men zag dat het
alleen maar etalagepoppen wa-
ren.
s De inzittenden van de auto
kwamen met de schrik vrij. Zij
kwamen van een carnavals-
feest.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Fe! vuurgevecht op
de berg Scopus
Het hoofdkwartier van het Israëli
sche leger te Tel-Aviv heeft medege
deeld dat de leden van het politiegar-
nizoen op de berg Scopus, in het ge-
demilitairiseerde gebied van dezelfde
naam, en Jordaanse militairen zon
dagavond een fel vuurgevecht hebben
geleverd, waarbij, volgens de eerste
berichten, drie Israëlische politieman
nen werden gewond. De toestand van
een der gewonden is ernstig.
Dit is het eerste incident in dit ge
bied sind 1949. Een Israëlische
woordvoerder heeft medegedeeld dat
Israël een klacht heeft ingediend bfl
de Palestijnse bestandscommissie der
Verenigde Naties.