Haast onmenselijke experimenten nodig voor luchtvaart van morgen Don Juans troon komt naderbij GUNSTIGE ONTWIKKELING BIJ MIDDENSTANDSBANK IN '57 SCHIJNWERPERS MOETEN HET PUBLIEK BESCHERMEN CIRCUSOLIFANT KROOP OP DAK VAN GROENE AUTO WOENSDAG 19 FEBRUARI 1958 PROVINCIALE ZEEUW BE COURANT. T SUPERMENSENWORDEN GETE$T Wankelend uit de windtunnel Weinig mensen zouden de man benijd hebben in zijn positie. Hij stond vastge snoerd in de windtunnel met wijd gespreide armen en be nen en met metalen draden verbonden aan instrumen- 1 ten. Vanuit het merkwaardi- 1 ge vliegerpak dat hij droeg i liep een armdikke kabel naar een instrumentenbord. Ach ter hem begon een enorme luchtschroef te draaien. De man wist wat er ging gebeuren: binnen een minuut zou zich een storm ontwik kelen van groter snelheid dan die van het geluid. Als het vliegerpak dat hij droeg niet goed was, zou hij uit elkaar gescheurd worden, zoals met de poppen was ge beurd, waarmee men de eer- g ste experimenten had ge- daan. Als zijn helm of zijn 1 bril niet goed gesloten was zou hij minstens zwaar lichamelijk letsel lijden. De luchtstroom bereikte ander half maal de geluidssnelheid. De man in de windtunnel gaf geen teken dat het hem teveel was. De filmcamera's registreerden wat de apparaten opnamen omtrent zijn hartslag, bloeddruk en ademha ling. Een dokter gaf een teken: het gieren werd lager van toon en verstomde tenslotte geheel en al. Technici snelden toe en be vrijdden de man uit zijn positie. Wankelend kwam hij uit de wind tunnel, maar toen men hem de helm van het hoofd nam, glimlach te hij: hij voelde zich best en wil de alleen een sigaret hebben Het was slechts een van de proe ven met mensen, welke in de luchtvaartlaboratoria worden on dernomen met de bedoeling de mensen aan te passen aan de vliegtuigen van morgen. GECOMPLICEERDE EXPERIMENTEN De tijd ls niet ver meer waarin de verkeersluchtvaart zich over lange afstanden zal bewegen op hoogten van' twintig km met snel heden van anderhalfduizend km per uur. Reeds nu zoekt men daar de piloten voor. De luchtvaart van morgen vormt de grootste triomf van de mens over de machten van de natuur, maar met elke overwonnen hin dernis staat de mens weer voor nieuwe hinderpalen, die voor een groot deel voortkomen uit de lichamelijke zwakte van de mens. De eeuw van de straalaandrijving heeft het vliegen zo gecompliceerd femaakt, dat de piloten werkelijk elast zijn tot aan de grens van hun lichamelijke en geestelijke krachten. Medische deskundigen zoeken naar mensen die psychisch en Een gestroomlijnd vliegtuigmodel wordt in de windtunnel ingespan nen voor beproeving op een snel heid van tweemaal het geheid. Zoals men vliegtuigmodellen be proeft tot het uiterste van 'hun kunnen zo beproeft men ook men sen, want de luchtvaart van straks heeft aan niets zozeer be hoefte als aan supermensen. fysiek geschikt zijn om hun taak te kunnen verrichten on der alle omstandigheden. Om die „supermensen voor de luchtvaart van morgen te vin den denkt men de meest ge compliceerde experimenten uit. Bij de enorme hoogten en snel heden van de luchtvaart van morgen blijft de piloten letter lijk niets bespaard. Zij worden blootgesteld aan enorme na tuurkrachten, die hun gezond heid en hun leven bedreigen. Bij de hoge snelheden welke zij bevliegen wordt hun lichaam onderworpen aan krachten tot vijfmaal de zwaartekracht als zij de staartvlakken van him toestel slechts even bewegen. H Een klein gaatje in het plexiglas- j§ vlak van de cockpitt kan oorzaak zijn dat de piloot op grote hoogte het bloed letterlijk in de aderen begint te koken als gevolg van de p geringe luchtdruk. De kleinste opening tussen vlieg- M bril en gelaat Kan de ernstigste ge §1 volgen hebben en zelfs blijvende n blindheid veroorzaken. De invloed van de enorme snel- heid en versnellingsdruk gecom- bineerd met de gevolgen van het vliegen op grote hoogten in zeer dunne atmosfeer heeft tot ge- volg, dat men de medische gevol- gen van dit alles nauwelijks kan p overzien. Men heeft er verder re- kening mee te houden, dat het dig kan zijn, dat de piloot zijn be- f§ schermende vliegtuig moet veria- =f ten en dan blootgesteld zal zijn aan de omstandigheden waaronder een mens eenvoudig niet in leven p kan blijven. De koude is hier een factor die al even sterk spreekt als de uitermate geringe atmosfe- rische druk. FT5TURISCHE FOLTER KAMERS In de vliegmedische laboratoria worden mensen even onbarmhar tig beproefd als vliegtuigen. De piloten van de toekomst worden in deze futurische folterkamers rond- gedraaid aan het eind van een ge- p weldige draagbalk in een tempo van twintig slagen per minuut, hetgeen een versnellingsdruk ople- p vert zoals geen mens zonder be- s scherming kan uithouden. Zij wor- den urenlang in koude kamers ge- plaatst om de uit vijf lagen ver- vaardigde beschermende kleding m te beproeven. Zij worden in onder- p drukkamers geplaatst en ook,al treft men alle voorzorgsmaatrege len voor hun welzijn, zij nemen hun leven in eigen handen. De pi loten worden met dynamiet om hoog geslingerd en komen aan valschermen omlaag. Zij brengen urenlang door in te nauwe cock pits alleen om te wennen. Zij worden aan onbarmhartige com- binaties van fysieke martelingen onderworpen, alleen om dan voor een tafel met examinatoren te stappen, die hun ingewikkelde p technische vragen stellen of om in een andere cockpit een hele serie snelle handelingen te verrichten. Ge moet eens proberen om s uren lang in half gekookte staat, met tranende roodom- p rande ogen door een vlieger- bril een kompas tot op een 10e graad precies af te lezen, p De „superpiloten" kunnen dat en daarom zijn zij ook de „su- permensen" voor de luchtvaart p van morgen. De geringste fout p kan de dood van dozijnen men- sen met zich brengen. Net zo- als men in de laboratoria vlieg- tuigvleugels belast tot zij afbre ff ken en vliegtuigrompen onder p druk zet tot zij scheuren, be- proetf men mensen naar p lichaam en ziel. Hoe zijn deze mensen na de ex- p perimenten? Men kan het verge- p lijken met zeelieden, ontkomen aan een scheepsramp, of met p mijnwerkers op het nippertje aan een catastrofe ontkomen. Licha- melijk mankeert hen niets, dat niet door een goed stoombad her- s steld kan worden, maar geestelijk p zijn zij zo gespannen, dat ze uren p lang met psychiaters over niets kunnen praten dan over wat zij p hebben doorgemaakt. Dit is een onbekend aspect van de luchtvaart p dat momenteel met evenveel p energie wordt onderzocht als men de techniek van het vliegen be- p studeert. Want voor de luchtvaart p van morgen heeft men aan niets zozeer behoefte als aan mensen p van morgenp piiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiif IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIH Gids van Nederlandse zeehavens Voor het eerste jaar heeft de uit geverij Wyt te Rotterdam in 1958 een gids samengesteld van de kleine re Nederlandse zeehavens Delfzijl, Vlissingen, Groningen en Harlingen. Deze in het Engels gestelde lijvige gids is niet alleen voor de zeevaren den, doch voor iedereen die met de scheepvaart te maken heeft, 'n zeer handig naslagwerk, dat antwoord geeft op vele vragen. Het gedeelte dat over oud-Vlissin- gen handelt, is voorzien van een in leidend woord van burgemeester mr. B. Kolff, terwijl het voorts alle mo gelijke gegevens over loodstarieven, havengelden, douanevoorschriften, adressen enz. bevat. De belangstel lende lezer vindt er ook een kort historisch overzicht over de haven van Vlissingen. Een aantal aantrekkelijke foto's van de verschillende hierboven ge noemde havens en in kleuren uitge voerde kaarten van de vaarroutes completeren deze „Wyt's Guide 1958." Een duizendkoppige menigte van le den van de Franse vereniging van oorlogsveteranen en aanverwante or ganisaties heeft in Parijs gedemon- steerd tegen de beknotting van de pensioenen door het parlement na een aanbeveling van eerste minister GaillartP teneinde de Franse begro ting in een beter evenwicht te krij gen. Een meer dan een kilometer lange optocht trok van de Opera (achtergrond) naar het ministerie van financiën. Zeven procent dividend (onv.) voorgesteld De baten van de Nederlandse Mid- denstandsbank N.V. hebben in 1957 een grotere stijging vertoond dan de lasten. De baten beliepen 16.480.329 (v. j. f 14.471.968) en de lasten 12.919.213 (v. j. 11.416.403), zo dat de winst vermeerderde met f 461.556 tot 3.517.116 (v. j. 3.055.560). Voorgesteld wordt 7% dividend (onv.) uit te keren. Het kapitaal beloopt onveranderd f 17.998.600. Door toevoeging van 500.000 uit de winstverdeling steeg de algemene reserve tot 3.500.000. De balans vertoont een agioreserve van 1.672.142. ontstaan door de afgif te van aandelen in 1954 en 1955. Het balanstotaal nam toe van 334.253.364i tot 382.867.059. Onder invloed van de algemene economische toestand en van de maatregelen tot kredietbeperking is de kredietuitzetting in 1957 minder gestegen dan in de vorige jaren. Er viel een duidelijke vermindering van de vraag naar bankkrediet te consta teren. Het verslag zegt dat de huidige omstandigheden plaats geven aan velerlei onzekerheden omtrent de toekomstige ontwikkeling. De direc tie verwacht dat de groei van de be drijf scijfers zich in 1958 niet zal voortzetten, vooral niet voor de kre dietuitzetting. Indien nieuwe loon- ronden en andere kostenstijgingen van betekenis uitblijven, kan moge lijk een bedrijfswinst van dezelfde grootte als van 1957 worden ver wacht. MISDADIGHEID IN STOCKHOLM Intensief poiltietoeacht is niet mogelijk (Van onze correspondent te Stockholm) Het Stockholmse gemeentebestuur heeft besloten dat tijdens de komende zomermaanden alle parken en plant soenen zullen worden verlicht met extra sterke schijnwerpers en lan taarns, om aan de steeds groter en grover wordende misdadigheid en bal dadigheid in de parken paal en perk te stellen. Dagelijks komen er rap porten binnen over vechtpartijen, overvallen, dronkemansorgiën, dief stallen, beschadigingen, molesteringen enz. begaan door allerlei ongure ele menten, die zich het liefst in de par ken schijnen op te houden. Het normale publiek durft bijna niet meer tijdens de avonduren de par ken en plantsoenen te betreden, uit vrees slachtoffer te worden van een of andere jongensbende of van een beschonken kerel. De wantoestanden in de Stockholmse parken hangen nauw samen met de algemene toename van de misdadig- Overeenstemming onder de Spaanse monarchisten (Van onze speciale correspondent). Madrid Juan Carlos van Bourbon, de rijzige slanke Spaanse prins, die op het ogenblik het blauwe uniform der zee-officieren draagt en zich voorbereidt op zijn beëdiging als luitenant, zal waarschijnlijk langer moeten wachten op de troon van Spanje dan 't zich oorspron kelijk liet aanzien. Zijn vader, Don Juan die onder de naam Graaf van Barcelona in Estoril woont, het Portugese ballingenparadijs, waar zovele mo narchen en staatslieden hun leven slijten zal, wanneer de Spaanse restauratie eenmaal 'n feit is goworden, voor hem in 't oude konings slot heersen. Mant de Carlisten de sterkste monarchistische groep in de Spaanse binnenlandse politiek, dip tot nu toe weinig neiging ver toonden, Don Juan als de enige pretendent op de Spaanse troon te erkennen, hebben hun politieke koers aanzienlijk gewijzigd. Tegenover een afvaardiging van meer dan zeventig Carlisten en Tra ditionalisten uit Noord-Spanje heeft de Graaf van Barcelona in Estoril uitdrukkelijk het politiek programma der Traditionalisten tot basis ver klaard van een toekomstige inrich ting van de Spaanse staat. En hier mee is dan het dynastieke vraagstuk opgelost, dat sedert een eeuw de mo narchisten op het Iberisch schierei land in twee groepen gescheiden houdt. Het programma eist een op christe lijke en traditionalistische princi pes opgebouwde monarchie, waarvan de grondwet de sociale denkbeelden van de kerk en het regime, alsmede de oude grondrechten van de Spaan se landen en provincies erkent en ga randeert. Hiermede scheidt Don Juan zich automatisch af van de liberaal- monarchist Gil Robles, die in de eer ste jaren na de Spaanse burgeroorlog als zijn vertrouwdste raadgever op trad en een sterke invloed op hem heeft uitgeoefend. Klaarblijkelijk heeft de graaf van Barcelona inge zien, dat de politiek van Gil Robles, die gericht was op een herstel van de vroegere monarchie zonder meer,- praktisch bij alle partijen en stromin gen in Spanje, van links tot rechts, op wantrouwen stuit en voor hem en de dynastie een niet te dragen belas ting zou vormen. Door zijn verzoe ning met de Carlisten heeft hij nu niet slechts de grootste meerderheid der monarchisten, doch ook de kerk en zelfs een gedeelte van het regime voor zich gewonnen. In het licht van deze ontwikkeling Is te verwachten, dat ook generaal Franco, die tot nu toe de voorkeur scheen te geven aan de kandidatuur van Juan Carlos boven diens va der Don Juan, in de toekomst met de Graaf van Barcelona tot een ak koord zal komen over de troonsopvol ging. Overigens is het nu weer niet zo, dat men van vandaag op morgen moet rekenen op een formele aanwij zing van Don Juan als pretendent. Generaal Franco toont geen haast 't opvolgersprobleem te forceren. Hij beprekt zich ertoe de in de vorige winter ingeleide vervanging van re publikeinen door monarchisten In het bestuursapparaat systematicch door te voeren en daarmee het volk lang zaam te wennen aan het herstel de monarchie. f In de kelder van een kleine kerk ln Praag is bij toeval een koningschat ont dekt, bestaande uit twee gouden kronen, een scepter, juwelen, gouden schotels en kelken, waardevolle gewaden en 25 kilo gram goud. De herkomst van de schat die grote historische waarde heeft, is on bekend. Volgens Tsjechoslowaakse kran ten hebbep monniken de kostbaarheden na de oorlog verborgen om ze uit handen van de communistische autoriteiten te houden. Niets vermoedend en peinzend over zijn kan sen op een nieuwe or der stond een Oosten rijkse handelsreiziger bij een wegkruising in de omgeving van Salz burg te wachten, tot- het zijn beurt was om door te rijden. Tot zjjn niet geringe verba zing begon plotseling het dak van zijn auto. zonder aanwijsbare oorzaak, door te bui gen. De handelsreizi ger stapte uit en zag tot zijn grote verbazing dat een olifant bezig was zich erop te in stalleren. De verzorger van de olifant snelde toe en be toogde onder veel ver ontschuldigingen dat het dier gewend was bij voorstellingen op een stoel te gaan zitten van dezelfde groene kleur als de auto van de handelsreiziger. Hij verstrekte de bestuur der een verklaring voor zijn verzekeringsmaat schappij.-waarin uiteen werd gezet hoe de ver oorzaakte schade was ontstaan. Nog ietwat uit zijn evenwicht gebracht door dit voorval kwam de handelsreiziger in Salzburg aan en. afge leid, reed hij bij een wegkruising door een rood licht heen. Tegen over de politieman, die hem aanhield, verklaar de hij dat een olifant op zijn auto was gaan zitten. De politie-agent vond dit het sappigste ver haal, dat hij ooit van een dronken autobe stuurder had gehoord en hij arresteerde de handelsreiziger prompt op verdenking van het ,,in kennelijke staat be sturen van een motor voertuig". Eerst op het politiebu reau gelukte het de on fortuinlijke vertegen woordiger, door over legging van de verkla ring van de olifanten verzorger. aan te tonen dat een olifant inder daad zijn auto als stoel had willen gebruiken. Hij werd. na een waar schuwing ontvangen te hebben, weer op vrge voeten gesteld. heid ln Zweden. Opvallend en onrust barend is het aantal jeugdigen dat vorig jaar met de politie in aanraking is gekomen: in de leeftijd tussen 15 en 20 jaar waren het er niet minder dan 4800 en het soort misdrijven waaraan de jeugd zich tegenwoordig schuldig maakt is zeer groot. De dienst voor parken en plantsoe nen heeft gevraagd om beter en in tensiever politie-toezicht, omdat de parkwachters niet meer tegen de ben den zijn opgewassen. Dit verzoek moest worden afgewezen, omdat de politie op haar beurt ook bijna niet meer opgewassen is tegen andere problemen, zoals de toenemende ver keerschaos en de „grote" misdaad. Daar komt nog bij dat het politie corps in Stockholm en enkele andere grote steden zwaar wordt gehandi capt door tekort aan personeel, ver oorzaakt door lage bezoldiging, lange werktijden en woningnood. De enige hulp die de politie heeft kunnen toe zeggen is af en toe een hondenpa trouille te sturen om de struiken te helpen zuiveren. Meer kan men mo menteel niet doen. Daarom heeft het gemeentebe stuur besloten om bij gebrek aan voldoende toezicht in de parken maar schijnwerpers en lantaarns op te zetten om alle donkere boom- en struikpartijen te kunnen doorlichten en alle lichtschuwende elementen op zo'n manier te ver drijven. Bovendien zal in alle parken het struikgewas aanzienlijk worden uit gedund, zodat ook overdag het zicht voldoende zal zijn. Hier en daar zijn al enkele proeven genomen met de sterke verlichting in de parken en het schijnt inderdaad wel iets te hel pen. Maar of het normale publiek daardoor haar vrees om 's avonds door de parken te lopen zal overwin nen, valt nog te bezien. In Sneek waren de poppen aan het dansen (Van onze correspondent) In Sneek zijn de poppen aan het dansen geweest. Dat ge beurde in de etalage van een kledingmagazijn, toen er zon dagnacht omstreeks half 4 een auto de etalages binnenschoot. Er werd een geweldige ravage aangericht. De etalagepoppen werden dooreengeworpen en vernield. De scherven van de grote spiegelruit vlogen overal heen en de auto werd vrij zwaar beschadigd. Op de harde klap kwamen omwonenden toeschieten om hulp te verlenen. De meesten H schrokken eerst nogal, omdat ze „hoofden" en een warwinkel van „armen en benen" zagen p liggen. Het was een hele op- H luchting toen men zag dat het alleen maar etalagepoppen wa- ren. s De inzittenden van de auto kwamen met de schrik vrij. Zij kwamen van een carnavals- feest. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Fe! vuurgevecht op de berg Scopus Het hoofdkwartier van het Israëli sche leger te Tel-Aviv heeft medege deeld dat de leden van het politiegar- nizoen op de berg Scopus, in het ge- demilitairiseerde gebied van dezelfde naam, en Jordaanse militairen zon dagavond een fel vuurgevecht hebben geleverd, waarbij, volgens de eerste berichten, drie Israëlische politieman nen werden gewond. De toestand van een der gewonden is ernstig. Dit is het eerste incident in dit ge bied sind 1949. Een Israëlische woordvoerder heeft medegedeeld dat Israël een klacht heeft ingediend bfl de Palestijnse bestandscommissie der Verenigde Naties.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1958 | | pagina 7