Bedrijf te Slikkerveer bouwt miniatuurschepen in soorten Het voorjaar meldt zich reeds in de natuur RADIO- EN T.V.-RUBRIEK NIEUW REISDOCUMENT DE TOERISTENKAART ZATERDAG 15 FEBRUARI 1958 PROVINGIALE ZEEUWSE COURANT. 11 MEN WAANT ZICH IN SPEELGOEDFABRIEK.... Modelbouwen is specialistenwerk (Van een bijzondere medewerker) In Slikkerveer, een plaatsje onder de rook van Rotterdam, waar scheepswerven en motorenfabrieken floreren, staat een voor Nederland vrijwel uniek bedrijf. Men heeft daar geen vermoeden van als men de ho ge rivierdijk afgaat en een stil weggetje, dat Emmastraat heet, inslaat. Want in datzelfde straatje vindt men op nnmmer tien een gebouw, dat eerder doet denken aan een timmerwerkplaats of iets van dien aard, dan aan een bouwbedrijf voor miniatuurschepen. Maar gaat men er naar binnen, dan krijgt men een keur van sehepeu-in-het-klein te zien en men waant zich, zo zeker als tweemaal twee vier is, in een speelgoedfabriek. Toch is het allesbehave een speel goedfabriek daar in Slikkerveer, al zou het niettemin voor veel kinde ren een verrukking zijn om er eens een paar uurtjes ongestoord te kun nen grasduinen. Neen, de modellen die wij vervaar digen zo vertelde de huidige eige naar, de heer A. Dubbèlman zijn bestemd voor de scheepvaartroderij- en, die aan de scheepswerven ae op dracht geven om een schip te bou wen. De rederijen vragen dan te vens om van het te bouwen vaar tuig ook een model te leveren. De werven sturen dan op hun beurt af schriften van de originele ontwerpen en tekeningen naar de firma Dub belman te Slikkerveer. Alles moet «laar op schaal worden gebouwd en dat wil heel wat zeggen. Het ver eist een grote mate van bekwaam heid van de arbeiders om bijvoor beeld minuscule onderdeeltjes als de wieltjes van de ankerwinch. de paal tjes voor de railing en verder alle mogelijke radertjes, schroefjes en kopjes allemaat op maat en grootte te kunnen maken. Bovendien moeten zij, behalve ken nis van de scheepsbouw en de be werking van hout en metaal, veel geduld en stalen zenuwen hebben voor dit futiele werk. Modelbouwen is dan ook echt wat de heer Dubbel- nam noemt een specialistenwerk. De achttien mensen die hij in dienst heeft (onder wie) timmerlieden, me taalbewerkers en schilders) zijn hoofd voor hoofd vakmensen, die het vervaardigen van een bepaald on derdeel van zo'n modelscheepje wel is toevertrouwd. Voor de leek is het een wonder om te zien hoe zij het klaarspelen om van bijvoorbeeld een passagiers schip, een tanker, een onderzeeboot, een graanelevator etc., een volkomen natuurgetrouwe reproduktic te ma ken. Vanzelfsprekend heeft men voor het een en ander ook een aantal ap paraten in gebruik, maar de meeste onderdelen moeten toch, daar de af metingen nu eenmaal voor ieder schip verschillend zijn, met de hand worden gefabriceerd. Dat is een uiterst precies en sekuur werkje, dat bijzondere eisen stelt aan het concentratievermogen van deze, we mogen wel zeggen beroeps- knutselaars „Een sneeuwbal..." In 1906 is de heer C. Dubbelman de vader van de tegenwoordige ondernemer met een bedrijfje be gonnen waarin gietmodellcn werden gemaukt voor de sleepbootbouwers. Amper zes jaar later vroeg een van zijn relaties hem of hij eens een scheepsmodel wilde maken. De heer Dubbelman deed dat natuurlijk met alle genoegen en samen met zijn zus ter bouwde hij het stoomschip „Mar- selllais". Het beek een „sneeuwbal" te zijn, want spoedig vloeiden van her en der de opdrachten binnen. De grote Bernard Buys, een der toenmalige directeuren van de Rot terdamse Lloyd, toonde een blijven de interesse voor «le kunstige arbeid van de heer Dubbelman. Hij heeft niet nagelaten de firma bij alle mo- geijke scheepvaartmaatschappijen te Introduceren. Dit was ua «Ie eerste wereldoorlog. Wij hadden toen, aldus de tegenwoordige directeur, tijdelijk een horlogemaker, een zekere mijn heer Lorenzius, in dienst. Het was zijn taak onze mensen wegwijs maken met «le verschillende onder delen en apparaten. Wij moesten zo veel mogelijk improviseren, want ondtïr«lelen uit Duitsland, die alle- gecatalogiseerd waren, konden wij niet gebruiken. Voor de historie Tot nu toe zijn bij de firma Dub belman zo'n goede 600 modellen „van stapel gelopen". Voor de Koninklijke Rotterdamse Lloyd werden hele se ries gebouwd, onder andere van de „Indrapoera", de „Sibajak", de „Sla- Bouwen van miniatuurschepen is een precies werkje mat" en de „Baloeran". Van de nieu we „Statendam" werden niet minder dan honderd miniaturen vervaardigd. Overal ter wereld kan men de mo delscheepjes uit Slikkerveer aantref fen: in alle kantoren van de Holland Amerika Lijn, in de etalages van de reisbureaus, in de conversatiezalen van grote passagiersschepen, in de eenvoudige kapiteinshut van een vrachtboot, in Londen, New York, Parijs, Djakarta en Buenos Aires. Na de Tweede Wereldoorlog, toen de scheepsbouw sterk opleef de. is er een grote behoefte geko men aan scheepsmodellen. Behal ve precisiemodellen de model len dus die een zuivere kopie vor men van het werkelijke schip worden er bij de firma Dubbel man ook etalagemodellen ge maakt. Deze etalagewerkstukken dienen voor reclame. Een pas ge bouwd schip kan niet door ieder een worden gezien en bewonderd. Daarom is bij de directies van de scheepvaartondernemingen de idee geboren om de reislustigen het etalagemodel te tonen en ze zo als het ware naar het schip te halen. De etalageminiaturen worden uit sluitend van metaal gemaakt en kunnen tevens worden verlicht. De precisiemodellen daarentegen wor den behalve van metaal ook van hout gemaakt (lindenhout). Ook voor «le de scheepvaarthistorie zijn de dingen die men in Slikker veer fabriceert van veel belang, want straks, als bijvoorbeeld een schip na dertig of veertig jaar dienst afgedankt wordt en naar de sloperij gaat, blijft, naast enkele foto's, het model over. En dit model komt «lan terecht in het scheepvaartmuseum, waar iedere bezoeker zich aan de hand van deze „kopieën" een beehl kan vormen van de ontwikkeling in «le scheepsbouw. Geen speelgoed Hoe lang werkt men ongeveer aan zo'n model? vroegen wij de heer Dubbelman. Dat hangt van de groot te en de constructie van het te bou wen schip af. was zijn antwoord. Maar in 't algemeen moet op een werkduur van enkele maanden wor den gerekend. Voor een doodgewoon vrachtschip heeft men al gauw een 500 uren nodig. De prijs van zo'n schip-in-klein- formaat varieert van 2V> tot 7 dui zend gulden. In de afdeling houtbewerking, die is ondergebracht in de timmerfa briek van de heer Dubbelman, wor den de casco's (de scheepsrompen) en een gedeelte van de bovenbouw vervaardigd. Momenteel is men be zig met dc „Jason" (een motorschip) een tweetal graanelevators en de „Eurymedon". Zodra een model in de timmerfa briek waar ook nog stuurraderen worden gemaakt gereed is geko men, gaat het voor verdere uitvoe ring naar de afdeling metaalbewer king en vandaar komt het terecht bij de schilders, die zorgen voor de af werking, die veelal beslist over de kwaliteit van het produkt. Want alle kleuren moeten heel precies over- Het schilderwerk bepaalt de kivaliteit van het produkt. eenstemmen met die van het grote schip. Dit vraagt een zeer grote toe wijding en nauwkeurigheid van de schilders. Het bedrijfje waarmede de vader van de heer Dubbelman in 1906 be gon, is uitgegroeid tot een florerende industrie, die terecht uniek mag he ten voor ons laud, want nergens an ders worden zoveel modelvaartuigen in massa geproduceerd. Men zit in ^\oYcwt 31CH en.... sclvr ij ven Herman F elder hof Een van de beste en bekendste reporters van de Nederlandse radio, Herman Felderhof, gaat jubileren. Op 1 maart lier- «leiikt hij de dag, dat liy voor vijf entwintig jaar voor het «-erste bij de radio werkzaam was. Hij is thans zeven jaar in vaste dienst van de N.C.R.V., voordien werkte hy bij de A.V.R.O., de Wereldom roep en Herrijzend Nederland. Herman Felderhof werd in 1911 in Bussum geboren. Hij is een broer van de bekende componist Jan Felderhof, met wie hij een grote muzikale aanleg gemeen heeft. In zijn jonge jaren is Her man intensief met de muziek be zig geweest. Hij was een leerling van de bekende zangeres Aaltje NoordewierReddingius. Hij gaf verschillende concerten, o.m. met de organist Piet van Egmond, Voor de Zwitserse radio zong hij eens een programma van Neder landse liederen. In 1937 heeft hy grote reizen gemaakt om zich in ternationaal te oriënteren en om zijn talenkennis by te vijlen. Het is duidelgk dat èn de zangles sen èn het reizen van veel belang voor zijn radiowerk zijn geweest. In dienst van de N.C.R.V. heeft hy enkele bijzondere prestaties op zijn naam staan. Zo versloeg hij het koninklijke bezoek aan Ame rika in 1952 en maakte hy een serie grote klankbeelden „De Ryn, levensader van Europa". „Recht streekse uitzendingen hebben ech ter mijn voorliefde", zegt hij, „er zit meer spanning in, want het geeft je de gelegenheid bij onver wachte gebeurtenissen snel in te grijpen. Je moet op zo'n moment doen wat je hand vindt om te doen en daar zit soort in". Vreemd beroep Een zeer vreemd beroep heeft Ted Wood, die werkt bij de tele visie in Hollywood. Dat wil zeg gen, hij voert zeer goed en conse quent een heel vreemde opdracht uit. Hjj is n.I. de begelehler van de „Koningin voor één dag". Iedere dag roept de televisie-zender in Hollywood een koningin uit, meestal een gewone huisvrouw of een winkelmeisje. Ted Wood haalt de dame in kwes tie 's morgens met een prachtige wagen af en brengt haar eerst naar de kapper en de schoonheids salon. Vervolgens helpt hy haar bij het uitzoeken van een serie geschenken in dure modezaken e Daal-na gaan zij lunchen in Browi j Derby, een beroemd eethuis voo: filmsterren. Na de lunch wordt d, „koningin" naar een hotel ge bracht, waar een suite tot .haai beschikking staat. Zij kan daal j wat rusten en daarna familie er kennissen ontvangen. De dag gaal j verder met uitgebreid dinei j in een chic restaurant, een schouw burgvoorstelling en na afloop daarvan een bezoek aan een be kende nachtclub met souper. Het is diep in de nacht wanneer Ted Wood eindelijk de chauffeur op dracht kan geven de „koningin' naar huis te brengen. Zijn laatste werk is het uitladen van de ge schenken. Ted Wood werkt vijf dagen min stens 15 uur. De weekeinden is hy vrij en bij zijn vrouw. Hij is een voormalig Brits officier, met een typisch Engels uiterlijk, compleet met snor. Hij verdient 160 dollar met dit vreemde beroep, dat hij grotendeels aan zijn correcte uiter lijk en optreden te danken heeft. Toen hij in 1953 in Amerika aan kwam moest hij lang zoeken voor hij een behoorlijk bestaan vond. Een jaar geleden kwam daar ra dicaal verandering in. Cesare Ondel- regie van Willy van He- mert werd door de V.A.R.A.-T.V. een voortreffelijke opvoering gege ven van het blijspel „Cesare" van Jan Fabiïcius. Deze opvoering was de hoog-bejaarde auteur toegezegd, toen hij onlangs door Bert Gart- hof over zijn leven ondervraagd werd. Het is een stuk dat naar de mededelingen van de scryver in „één grote adem geschreven werd" Dat is ook wel te merken. Het is een levenslustig, dartel, ondeugend spel, hoofdzakelijk gebaseerd op een grote en zeer goed gereali seerde rol. maar het is verder bepaald geen meesterwerk. Er rammelt nogal het een en ander aan. Maar de geschiedenis van de boef Cesare, die vrijwillig de ge vangenis ingaat om een geheime schat te vinden, is wel aardig. De opvoering was vol vaart en charme. Het goede resultaat was vooral te danken aan het hoge tempo dat de regie nastreefde en aan de enorme prestatie, die Wim A an den Heuvel als Cesare leverde. Het was kostelyk om naar te ky- ken. Theo M. Eerdmans en T.Y.-omroepster Maud tjjdeiis „M eet wel wat je waagt" Wie waagt wint In de quiz van Theo Eerdmans voor de V.A.R.A.-T.V., „Weet wel wat je waagt", gaf onlangs een zestienjarig meisje uit Blaricum op, dat Dickens haar hobby is. Zij wist er dan ook heel wat van en heel Nederland heeft vertederd toegekeken. Maar zij wist net niet genoeg om de prijs te winnen en dat heeft nog meêr indruk ge maakt. Velen zijn in de weer ge komen om maar materiaal over Dickens te doen toekomen. Haar eigen verzameling was niet zo bar groot en dat heeft bezitters van meer de hand over het hart doen stryken. Een familie uit Loos- drecht stuurde 21 oude Dickens- uitgaven; een meneer uit Drieber gen ook een heel pakket. Een pas toor in Leiden had 25 antieke Dickensboeken en hij gaf ze graag. Ook kwamen er nog hoeveelheden boeken uit Den Haag en van een verpleegster uit Den Oever. N'an- neke Hooymaayer, zo heet onze Dickens-enthousiaste, is er be duusd en ontroerd van. En wat zal de grote Dickens-kenner God fried Bomans jaloers zyn als hy dit allemaal hoort.... Slikkerveer niet op orders te wach- t««n. want doorlopend komen er be stellingen binnen, tot zelfs uit het buitenland. En deze bestellingen worden goed en met precisie uitge voerd door een keur van „scheeps bouwers". Of het nu modellen betreft van pas sagiersschepen, van vrachtboten, kustvaarders, tankers, baggermo lens, bokken of kranen, alle dragen het cachet, de typische stijl van dit merkwaardige bedrijf. In de loop der jaren is een geheel eigen genre ont staan. De heer Dubbelman is daar trots op en met recht, want deze ge heel eigen bouwtrant wijst op een verworven bekwaamheid die moeilijk of niet te evenaren valt. KOSTEN: 0,25 TOT f 2.— Inplaats van „Bewijzen van Nederlanderschap" Naast het paspoort zal na 1 maart nog slechts een toeristenkaart met vier maanden geldigheidsduur wor den afgegeven. Deze kaart, waarop ONDER ZEELANDS HOGE HEMEL Voor 1 maart bakkruidjes in bloei De laatste dagen kenmerken zich door verrassend milde tem peraturen; in aanmerking ne mend, dat we de eerste helft van de februarimaand nog niet ge heel achter de rug hebben, be looft dit toch wel een vroeg ont waken van de voorjaarsplanten. Natuurlijk wil een en ander niet zeggen, dat de kwakkelwinter zijn luimen dit jaar verder zal terzijde stellen. Tot en zelf na de officiële intrede van de lente kunnen we nog allerlei verras singen verwachten. Aan de an dere kant echter zijn er enkele tekenen, die er op wijzen, dat de natuur zelf weinig rekening schijnt te houden met een nog mogelijke vorstperiode. Zo omstreeks 19-10 heeft men in Engeland een onderzoek gepubliceerd naar het gedrag van de gele narcis in zachte en strenge winters, waar uit bleek, dat er een vrij nauwkeu rige samenhang bestond tussen de maten van narcisscheuten op een be paalde wlnterdatum gemeten en het al of nirt daarop volgen van een kou- deperiode. Als dit inderdaad geldt voor een langere periode, dan die waarover de proef werd genomen, hebben we geen grote kans meer op een tijdperk van vorst. De gele narcis staat op diverse plaatsen reeds volop in knop; vermoedelijk zullen niet veel dagen na 15 februari er reeds enkele planten zijn, die in deze knoppen Kleur gaan vertonen. Hetzelfde geldt voor andere vroege bolgewassen. Sneeuwklokjes werden al in ja nuari met knoppen gesignaleerd; en kele kwamen zelfs tot een volkomen opengaan van de witte met zacht groen beschilderde klokjes. Vandaag staan de pollen in de tuinen in volle bloei. Nog eerder spreidden de aar dige winteraconieten hun gele kelken dooi BAREND ZWERFMANS uit boven de groen gekartelde blad schotels en naast de vroegste soort van crocussen, de gele, zien we al reeds de paarse in bloei staan. Dui ven de elzen bun katjes nog niet geheel te ontplooien, de haze laar heeft ze al ver uiteen laten zak ken en strooit zijn stuifmeel reeds kwistig rond. De vaak nog stormach tige wind springt er in zijn hulp bij dit stuiven wel een beetje ruw mee om. Een rondritje door onze polders openbaart ons, dat de planten onder onze heggen en op de warme sloot- hellingen besloten hebben zich wat hoger boven de bodnji te verheffen. Frisse toefen van jong groen tonen ons, dat het fluitekruid haar voor jaarsactie is begonnen; het speen kruid blijft niet achter en er zijn al weer madeliefjes te over. Let er echter eens op, dat deze een dubbele knoptoestand kennen; de eerste, waarin de witte straalbloemen zich tot een kransje uitspruiten en een tweede, als de gele schijf daar binnen (nu vaak nog abnormaal groen) begint zijn kleine stuifmeel- leverende bloempjes te openen. Fei telijk is dat het moment waarop wt van „in volle bloei komen" mogen spreken. INSECTEN. Onder de insecten, die zich vroeg uit hun schuilplaatsen in de open lucht begeven, kunnen we vooral de lieveheersbeestjes rekenen. Vliegen en muggen, die we nu aantreffen be horen meest tot de echte winterdieren. De lieveheersbeestjes zijn gewoon in een starre toestand ergens, vaak in groot aantal, in goed beschermde hol ten bijeen te zitten. Alle mogelijke holten, in bomen of elders, ook in de grond, kunnen daarvoor dienen. Een zonnige dag met een plaatselijke aangename temperatuur doet ze, vaak gezamenlijk, uitlopen om zich te zon nen en nog wat later gaan ze weer, nu geheel alleen, op avontuur uit, kan er een plotseling neerstrijken op onze jas of kan men ze midden op straat zien rondlopen, vermoedelijk bezig een schuilhoekje te zoeken voor de komende nacht. Zo zagen we in de eerste week van februari reeds zulk een gestippeld torretje marcheren op een plaveisel van betontegels. Ook op de vogels hebben de milde temperaturen onmiddellijk grote in vloed. Zoals krolse katten dit jaar geen maartse muziek ten beste ge ven, maar zich deze maand reeds lie ten verwensen, beginnen ook de vo gels reeds nu baltsbuitellngen te be oefenen in de lucht. Vooral de merels en de kauwen zijn er elk op hun eigen wijze druk mee bezig. Nu er 's nachts temperaturen tot 8 gr. k 10 gr. zijn gemeten, kan men 's avonds de schrille stemmetjes van de spitsmui zen vernemen, een geluid, alsof men met een droge kurk lans een fles strijkt. Vanzelfsprekend mag men niet ver wachten op een thans ondernomen buitemvandeling al de genoemde symptonen van een mild voorjaar te gelijk te kunnen waarnemen. Maar enkele treft men zonder twijfel aan, zeker vermeerderd met: nog onge noemde, kleine verrassingen, die een vroege voorjaarslucht zo prettig ma ken. We verwachten in elk geval de wilde „bakkruidjes" dit jaar vóór 1 maart in bloei te zien. alleen gemeentelijke leges zullen worden geheven, is bestemd voor hen, die hoogst zelden de grens overschrij den en voor wie het aanschaffen van een paspoort van 5 te bezwaarlijk of kostbaar is. De kaart zal geldig zijn voor Bel gië, Duitsland, Frankrijk, Luxem burg, Oostenrijk en Zwitserland. Be wijzen van Nederlanderschap blijven voorlopig geldig, doch worden na 1 maart niet meer verstrekt, collectie ve paspoorten ook niet, met uitzon dering van de collectieve paspoorten voor schoolreisjes naar België en Luxemburg. De toeristenkaart, waarop mee-rel- zende kinderen beneden de 16 jaar kunnen worden genoteerd, zal door «le burgemeester van de woonplaats der aanvragers kunnen worden ver strekt. Het systeem van reizen op een nog niet vijf jaar verlopen paspoort in België. Luxemburg en Frankrijk komt te vervallen. In de naaste toe komst zal men alleen op geldig pas poort of met een geldige toeristen kaart deze landen kunnen bereizen. Met het verschijnen van de „toe ristenkaart" en het verdwijnen van collectieve paspoorten en bewijzen van Nederlanderschap alsook met het ophouden van reismogelijkheden op nog geen vijf jaar verlopen paspoor ten in België. Luxemburg en Frank rijk, is een hartewens van honderd duizenden toeristen in vervulling ge gaan. De nieuwe, eenvoudige regeling zal het voor gelegenheidstoeristen moge lijk maken een tijdelijk reisdocument, de toeristenkaart. te verwerven tegen een nog lager prijs dan het paspoort, Verwacht wordt, dat de gemeenten de leges doorgaans zeer laag zullen houden 0.25 tot 2 hoogstens). Iemand, die misschien eens in de vijf jaar over de grens gaat naar een der zes genoemde landen, zal aan de toeristenkaart voldoende hebben. Voor anderen is het beter een pas poort aan te vragen. Gemakkelijk is. dat men in nood gevallen voorlopig op vertoon van een verlopen paspoort of bewijs van Nederlanderschap ter secre tarie van een grensgemeente een toeeristenkaart kan krijgen, zodat men dan niet eerst weer naar huis hoeft te gaan. Beter is natuurlijk tijdig de pas te laten verlengen of een toeristenkaart in de woon plaats aan te vragen. Ter sprei ding van de aanvragen is daarom de geldigheidsduur van de toeris tenkaart op vier maanden gesteld.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1958 | | pagina 7