PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DEMONSTRATIES te Padang voor Hoessein
Spoedig proclamatie
van tegenregering
Schouwburgjubileum: 150 jaar
actief toneelleven in Middelburg
IRAK EN JORDANIË VORMEN
ARABISCHE BONDSSTAAT
201e jaargang no. 39
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer, Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week: 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 15 febr. 1958
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. MinJm. p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p, regel met een minimum
van 1.—. ..Brieven of adres
bureau v. d. blad'' 25 cent «neer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. 63, tel. 2475 (b.g.g. adv. 2234): Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Terneuzen, Brouwerijstraat V, Zierikzee, red. tel. 2425, adm. tel. 2094.
Vanavond loopt termijn van ultimatum af
De revolutionaire raad op Midden-Sumatra. lieeft vrijdag zijn
onafhankelijke koers bevestigd en verklaard bereid te zijn te
vechten tegen elke poging van de huidige regering in Djakar
ta om dit gebied aan zich te 'onderwerpen. Een formele pro
clamatie van een nieuwe regering is vanavond te verwachten
op het tijdstip dat het ultimatum van vijf dagen afloopt.
Kolonel Hoessein weigert echter mede te delen wanneer pre
cies deze proclamatie zal worden gedaan.
Het besluit van de centrale regering van Djoeanda om de
rebellerende kolonels Hoessein, Simbolon, Djambek en Loebis
oneervol ontslag te verlenen, heeft tot gevolg gehad, dat de
aanhang achter de revolutionaire leiders werd versterkt.
Legereenheden van officieren tot manschappen gaven
verklaringen uit waarin zij zich achter Hoessein scharen en
zich ontslagen achten van de plicht de centrale regering te ge
hoorzamen.
Vrijdag hielden 15.000 jongeren een optocht door de straten van Padang
naar het gouverneurshuis, terwijl pantserwagens patrouilleerden door de
stad. Er werden banieren meegedragen en leuzen uitgeschreeuwd, zoals
„er is geen plaats voor het Soekarno-regime" en „Winnen of verliezen,
wy staan achter de revolutionaire raad."
In een redevoering tot de enthou
siaste menigte trok kolonel Hoes
sein de epauletten van zijn uniform
en wierp deze tussen de menigte
met de woorden, dat de regering
hem het recht ontzegd had deze te
dragen. De menigte uitte haar af
keuring en gaf de herkenningstekens
van zijn rang terug. Hoessein be-
vestigde ze opnieuw gan zijn uni
form als ware hij „door het volk
opnieuw aangesteld."
Volgens een uitzending van de
plaatselijke radio-omroep waren
tienduizenden jongeren en studenten,
die vrijdagmorgen een betoging had
den gehouden, naar de woning van
luitenant-kolonel Hoessein opgemar
cheerd en hem een memorandum
van vijf punten overhandigd.
Uit Djakarta wordt gemeld, dat
Sjaffroeddin Prawiranegara.
vroegere gouverneur van de Indone
sische Bank, aan de vooravond van
het aflopen van het ultimatum- voor
de radiostations van Padang er
Boekittinggi een rede heeft gehou
den.
Razend
In een winkelstraat loopt langs de
trottoirs een rijwielpaadje van
een meter breedte. Over dat
paadje raast met maximum snelheid
een dame op een bromfiets. Een kind
dat op het trottoir staat, zet een
voetje op het rijwielpad. De dame
geeft een gil en het kind trekt het
voetje terug. Er gebeurt geen onge
luk... Maar wanneer het wel een on
geluk was geworden dan zou de da
me zich vrij van schuld hebben ge
voeld. Zij mag immers langs de rand
van het trottoir razen cn het kind
mag geen voetje naast het trottoir
zetten.
Dat die rijwielpaadjcs aangelegd
zijn voor bedaarde wielrijders en niet
voor razende bromfietsen legt geen
gewicht in de schaal.
Dat het altijd onzinnig is met mo
torvoertuigen langs trottoirranden te
scheren, wordt niet eèns overwogen.
Men eist rustig voor zichzelf het
maximale gebruik van de weg op
en andere weggebruikers moeten
maar zien hoe zij zich uit de geva
ren redden.
Zolang weggebruikers over hun
rechten denken als deze bromfietsen-
de dame, zal het aantal verkeerson
gelukken in Nederland groot blijven.
De overheid doet thans pogingen
om de voetgangers te bescher
men. maar zij stuit daarbij op
de onwil van het publiek. De
maximum snelheid werd voor de be-
houwde kommen bepaald op 50 km.
Gedurende enkele weken hielden de
gebruikers van motorvoertuigen zich
vrij nauwgezet aan die voorschriften.
Er was echter geen intensieve con
trole en het gevolg daarvan is ge
weest, dat duizenden bestuurders van
motorvoertuigen zich thans niets
meer van de snelheidsbeperking aan
trekken.
Ieder kan vrijwel dagelijks consta
teren, dat er sneller dan toelaatbaar
wordt gereden.
Het beroep op het wegfatsoen
heeft dus gefaald. Nu zal men
moeten overgaan tot het uitde
len van straffen. De overtre
ders van de snelheidsbeperking krij
gen niet langer een waarschuwing
maar een bon.
Dat kan blijkbaar niet anders in
Nederland en daarom moet men de
bestraffing van de snelheidsovertre
ders van harte toejuichen.
Snelheidsmaniakken zijn op dat
ogenblik een groter gevaar op de
wef> dan vóór de invoering van de
snelheidsbeperking.
Het publiek immers vertrouwt op
de beperkte snelheid van de motor
voertuigen en het stelt zich daarop
in bij zijn bewegingen in het verkeer.
Het mag niet worden blootgesteld
aan de dodelijke activiteiten van lie
den, die dit vertrouwen aan hun
laars lappen!
In deze rede verklaarde Sjaf
froeddin:
„Wij zijn ervan overtuigd dat
het gehele volk op Java slechts
het moment afwacht om tegen 't
huidige despotisme, dat het is
opgedrongen door middelen die
Soekarno van de Japanners en
communisten heeft geleerd, in op
stand te komen."
Sjaffroeddin zelde voorts, dat de
revolutionaire raad het gerechtvaar
digd acht „om zijn toevlucht te
nemen tot tamelijk onconventionele
middelen om de eenheid van het
land te herstellen en de rust en vre
de in geheel Indonesië te verzeke
ren", indien Soekarno er niet in
slaagt een einde te maken aan de
huidige „politieke en economische
crisis."
„Wij van onze kant zijn er wer
kelijk bevreesd voor, dat Soekarno
tezeer in zichzelf geïnteresseerd is
om zich de grote gevaren te reali
seren, die het land confronteren als
gevolg van de toepassing van zijn
(Soekarno's) concept van geleide
democratie, waarvoor West-Irian als
een zeer gemakkelijk middel voor
Soekarno diende", aldus verklaarde
Sjaffroeddin.
Voorts meldt Monahan dat de In
donesische regering besloten heeft
op het ogenblik „geen verdere stap
pen" te doen met betrekking tot de
situatie op Sumatra.
Dit werd medegedeeld in een com
muniqué, uitgegeven na een bijeen
komst van het kabinet.
De regering verklaarde voorts
waakzaam te zullen blijven en de
toekomstige ontwikkelingen in de
binnenlandse situatie nauwkeurig te
volgen.
Zij acht het echter „nog niet nood
zakelijk verdere stappen te doen",
aldus het communiqué.
Intussen hebben enkele organi
saties hun trouw aan de centra
le regering betuigd. Zeventien
verenigingen van Sumatranen,
die in Djakarta wonen, hebben
een resolutie van vijf punten op
gesteld, waarin zij hun afkeuring
over het ultimatum der rebellen
uitten en steun aan het huidige
kabinet beloofden.
De vereniging van „studentenve
teranen voor de onafhankelijkheids
strijd" stelde een gelijksoortige re
solutie op, terwijl het Indonesische
vrouwencongres in een verklaring 'n
beroep op de regering en de gehele
natie deed „om een zeer bedachtza
me houding aan te nemen teneinde
onnodige offers, vooral mensenle
vens, te vermijden."
Een delegatie van de Provinciale
Raad van West-Java drong bij de
regering aan op het doen van
„krachtige stappen", maar indien
mogelijk bloedvergieten te vermij
den.
Zaterdag zal op Sumatra een re
volutionaire regering- worden gepro
clameerd, aldus heeft luitenant-kolo
nel Ventje Soemoeal op een perscon
ferentie in Manilla verklaard.
Deze regering zal de democrati
sche staten onmiddellijk om erken
ning verzoeken.
Mijnontploffmg op Sicilië:
8 doden en 64 gewonden.
Een gasbrand in een zwavelmijn
bij Caltanissetta op Sicilië heeft vrij
dagochtend vroeg acht doden geëist
en 64 gewonden, van wie sommigen
zeer ernstig. Juist nadat de arbei
ders om zeven uur met het werk be
gonnen waren, vatte een niet ontdek
te hoeveelheid gas vlam door een
springlading.
Het vuur verraste onmiddellijk acht
arbeiders die werkten in een nieuwe
gang op 300 meter diepte en de dood
vonden. Het vuur verspreidde zich
naar 'n gang waar de meesten van de
ochtendploeg van 80 man aan het
werk waren. 64 liepen brandwonden
op. Sommigen van hen werden blind
vopr het leven, van velen is de toe
stand nog kritiek.
Een van de mannen die gedood
werden was juist hersteld van. de
brandwonden die hij had opgelopen
tijdens een soortgelijke ontploffing
twee maanden geleden.
Inkorting werkweek bij
Becht Dyserinck.
Op grond van de huidige toestand
en de thans verwachte toekomstige
ontwikkeling heeft de directie van de
haardenfabriek en ijzergieterij Becht
en Dyserinck te Weesperkarspel ver
gunning gevraagd en verkregen voor
een verdere inkorting van de werk
week tot 24 uur, ingaande 17 februari.
Koning Feisal
is het hoofd
-oning Feisa! van Irak en
ning Hoessein van Jordanië hebben
gisteren de fusie van hun staten be
kendgemaakt. De nieuwe staat zal
„Arabische bondsstaat'' heten,
twee monarchen heiden geboren
op 2 mei 1935 zijn achterklein
zoons van de. Hasjeiriitische Sjerif
Hoessein, die in de Eerste Wereld
oorlog de Arabische revöite tegen
de Turken leidde. Kort geleden heb
ben ook Egypte en Syrië zich vere
nigd en wel tot de „Verenigde Ara
bische republiek."
De Iraaks-Jordaanse unie heeft
6.500.000 inwoners, de Egyptisch-Sy-
rische 27.000.000. Koning "Feisal van
het olierijke Irak is hoofd van de
nieuwe staat. Koning Hoessein,
wiens land grotendeels uit woestijn
bestaat, is zijn plaatsvervanger. Bei
den behouden in hun gebieden de
koninklijke rechten.
De bondsstaat krijgt .één- leger,
één parlement en één vlag. Er zal
een gemeenschappelijke buitenlandse
en defensie-politiek worden gevoerd.
Binnenkort zal er ook een economi
sche unie worden gesloten.
De foto toont de oudé Schouwburg
aan het. Mole.nwaf.ër ie Middelburg.
Er is sindsdien wel veel veranderd
TWEE „SOORTEN" ADVERTENTIES....
Gebouw werd tweemaal van
de sloop „gered"....
BIJNA HONDERDVIJFTIG JAAR geleden leefde er in Middel-
burg een zekere meneer Hendrik Krayenstein. Hij was er direc
teur van de Schouwburg aan het Molenwater en hield er zelfs
een eigen gezelschap op na, dat niet alleen in Middelburg op
trad, maar ook in Vlissingen en Goes. Meneer Hendrik Krayen
stein nu, had liet in die knusse jaren van de negentiende eeuw
als theater-directeur niet gemakkelijk: ook toen waren acteurs
en actrices individualistisch-aangelegde lieden en zij verzuurden
destijds Krayensteins leven. Eens maakte een dame het zelfs
zo bont, dat hij besloot tot krasse maatregelen. De actrice werd
eenvoudig het; gezelschap uitgezet, waarna hij 't publiek per ad
vertentie meedeelde, dat de juffrouw de bons had gekregen, om
dat zij haar rol niet kende. De juffrouw was woedend en pleeg
de op haar beurt ook een advertentie, waarin ze verontwaardigd
uitkreet, dat het géén wonder was dat zij haar rol niet kende!
Al die vermoeiende reizen naar Goes maakten het haar namelijk
volstrekt onmogelijk haar rol te leren
De tegenwoordige directeur van de 1 tenties daarover blijven dan ook uit.
Middelburgse Schouwburg is notaris Jammer! Want die ruzie-in-het-
B. A. van Verre. Hij houdt er geen openbaar van Hendrik Krayenstein
eigen beroepsgezelschap op na en be- was toch wel amusant. En het
hoeft dus geen actrices te ontslaan Schouwburg-publiek van die dagen
wegens gebrek aan rolkennis. Adver-1 zal er wel van gesmuld hebben. Toch
zorgt óók de huidige directeur voor
annonces, maar die zijn hé#l wat za
kelijker van inhoud dan die van zijn
verre voorganger Krayenstein. Zij
roepen namelijk de aandeelhouders
van de Schouwburg op ter vaststel
ling en goedkeuring van de balans en
de verlies- en winstrekening. Dat is
nogal een prozaïsche handeling voor
een Schouwburg-directeur...
Een prozaïsche handeling, inder
daad. Maar gelukkig! zouden
we haast zeggen heeft ze een
dramatische achtergrondWant
die jaarlijks terugkerende oproep,
waarin de aandeelhouders worden
uitgenodigd zich naar de bovenzaal
van het witte gebouw aan het Mo
lenwater te begeven, is een gevolg
van een strijd-op-levcn-en-dood, of
beter nog: een gevecht-om-voort-
bestaan-of-sloop, geleverd aan het
eind van de dertiger jaren, toen
plotseling bleek, dat de Middel
burgse Schouwburg opgeruimd zou
worden. Gesloopt door aannemer
Dingemanse...
Toen dat bericht voor toneellief-
hebbers was het zelfs een ontstellend
bericht in de Middelburgse Cou
rant had gestaan, ontwikkelde zich
een koortsachtige activiteit rond het
oude, vervallen en tot ondergang ge
doemde gebouw. „Twee stadgenoten
ondernemen krachtige poging tot
behoud!" meldde de Middelburger
reeds twee dagen later. Twee stad-
Het Unieverdrag bevat vermoede
lijk de bepaling, dat beide delen van
de federatie hun eigen bondgenoot
schappen kunnen hebben. Irak; is na
melijk lid van het pact van'Bagdad
en Jordanië voelt er niets voor ook
toe te treden.
De federatie tussen Jordanië en
Irak is officieel door Engeland met
instemming begroet. Een woordvoer
der van het Britse ministerie van
buitenlandse zaken verklaarde vrij
dagochtend, dat Engeland met veel
genoegen het nieuws vernomen
heeft. Ter zelf der tijd verklaarde de
woordvoerder, dat Engeland ten aan
zien van de federatie tussen Egypte
en Syrië zijn oordeel opschort, aan
gezien Engeland met geen van bei
de landen diplomatieke betrekkingen
onderhoudt.
Président Gamal Abdel Nasser,
hoofd van de Verenigde Arabische
republiek, heeft een gelukwenstele-
gram gezonden aan koning Feisal
van Irak.
Deze fotocombinatie toont bo-
f§ ven aartsbisschop Makarios
H van Cyprus en onder de nieuwe
gouverneur van Cyprus sir
M Hugh Foot, beiden belegerd
door journalistennadat zij in
M het hotel van de aartsbisschop
M te Athene een bespreking had-
H den gehouden. Het onderhoud
kwam zelfs voor insiders als
een verrassing.
llllllll
Feestavond en
tentoonstelling
DINSDAG 25 FEBRUARI
a.s. zal in de Middeïbürgse
-Schouwburg een feestavond
worden gegeven ter viering
van het 150-jarig bestaan van
de Schouwburg aan het Molen
water. Ter gelegenheid van
dit jubileum drukken wij hier
nevens een artikel af van een
onzer rédacteuren, waarin de
historie van dit gebouw in en
kele lijnen wordt geschetst.
Ter gelegenheid van dit jubi
leum zal er in de Provinciale
Bibliotheek te Middelburg een
speciale tentoonstelling worden
gehouden, waar allerlei belang-
rijke stukken uit de historie
van het gebouw worden ge-
toond. De bibliothecaris van de
bibliotheek, de heer H. Pieters,
H kreeg voor deze expositie van m
vele zijden medewerking, o.a. §1
van het Toneelmuseum. De
H tentoonstelling zal worden ge-
opend donderdag 20 februari
a.s. n
mul
genoten: dat waren (toen nog kandi
daat-) notaris Van Verre en tandarts
Piet Blaauw. Aannemer Dingemanse
besloot op hun aandringen zijn sloop-
plannen uit te stellen en nog geen
maand later toog een werkcomité on
der voorzitterschap van mr. Th. Por-
theine aan de slag. „Om het behoud
'an de Schouwburg!"
Het lukte. Ondanks tegenslagen en
moeilijkheden. Er kwam een naam
loze vennootschap maatschappe
lijk kapitaal 35.000, waarvi
32.200 werd geplaatst er werden
plannen gemaakt voor de restauratie
door architect Van Wu.vckhuyse en
ruim een jaar daarna, op 18 oktober
kon het geheel vernieuwde ge
bouw in gebruik worden genomen.
De Schouwburg was behouden!
Sindsdien maakt de heer Van Ver
re elk najaar zijn jaarlijkse adver
tentie klaar. Een zakelijke adver
tentie. Maar met een dramatische
achtergrond: Schouwburg Op Nip
pertje Voor Vernietiging Behoed...
.(Vervolg op pagina 5).
Rijksstudiebeurzen
maximaal f 2400.
In staatsblad 64 is gepubliceerd
het Koninklijk Besluit van 31 janua
ri 1958, waarbij is bepaald dat het
maximum bedrag dat per rijksstu
diebeurs kan worden toegekend, is
vastgesteld op 2.400.
KORTE PREDIKATIE
Ik zal aan mijn ogen geen
slaap gunnen totdat ik voor de
Here een plaats gevonden heb.
Psalm 132 4 en 5
De woningnood is wel één der
grootste noden van ons volk. De pijn
daarvan ontgaat misschien velen, die
goed en tamelijk ruim behuisd zijn.
Maar véle duizenden gezinnen of ver
loofde paren lijden eronder. Zij zoe-,
ken al 'zolang een plaats en de
wachtlijst schijnt eindeloos.
Dé woningnood is niet alleen een
nood van ons volk. Over de gehele
aarde zijn er de miljoenen, die geen
eigen plaats ter woning hebben. Wij
staan er meestal niet bij stil. Als wij
er bij stil zouden staan, dan zouden
löij aan onze ogen geen sjaap gun
nen totdat wij een plaats gevonden
hadden voor uit Indonesië terugge
keerde Nederlanders en misschien
voor dat grote gezin dat wij helpen
kunnen door zelf wat kleiner te gaan-
wonen.
De woningnood in ons land en in
de wereld is niet alleen een nood, het
is óók een teken. Op de grote wacht
lijst staat ook de naam van de God
van Israël, onze God. Ook Hij zoekt
een woning. Hij zóekt een plaats on
der ons. Een plaats in het leven der
volkeren en een plaats in ons leven.
Maar er is geen plaats voor Hem.
Er is nooit plaats voor Hem geweest.
Niet in de herberg en ook niet op de
topconferentie in Parijs, niet in het
leven van zovele jongeren; waar
wélDaarom sterft Christus ergens
tussen hemel en aarde aan een kruis.
De woningnood is niet alleen een
nood maar ook een teken. Onze wo
ningnood en de woningnood van de
Here God hebben iets met elkaar te
maken. In elk geval herinnert onze
woningnood ons op pijnlijke wijze
telkens weer aan de woningnood van
God. Daar is de stem van het geloof:
ik zal aan inijn ogen geen slaap gun
nen totdat ik voor de Here een plaats
gevonden heb. Hoe dan ook. En over
al ivaar mensen hun steentje bijdra
gen met de fantasie der bewogenheid
om woningzoekenden te helpen, daar
geldt, het woord van de Heer: zoveel
gij dit aan één van mijn geringste
broeders gedaan hebt, hebt gij het
mij gedaan.
H. W. VAN DEN BRINK
MINDER WIND.
Overwegend droog weer met op
klaringen. Matige wind tussen zuid
west en west. Weinig verandering
in temperatuur.
