Indonesische acties tegen Nederlanders
liepen sneller dan voorzien
ZEEUWS TIJDSCHRIFT GAF DE
RUIMTE AAN EEN REFERAAT
FRANSE „KADERWET" VOOR
ALGERIJE AANVAARD
oren, yeu en.... sennjven
1ATSRDAG 1 rBBRtrjcftX 1061
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
9
Basis voor besprekingen wordt
met de dag smaller
(Döor Robert Udiek, correspondent van United Press)
In de verwarde situatie waarin Indonesië zich op het ogenblik bevindt,
is één ding- zeker: de acties tegen de Nederlanders zijn veel verder gegaan
en veel sneller verlopen dan de hoogste autoriteiten voorzien hadden.
De Indonesiërs hebben er duidelijk op gerekend dat enige economische
pressie tegen de Nederlandse belangen in Indonesië westelijk Nieuw-
Guinea aan Indonesië zou brengen, zonder dat de nationale economie te
ernstig werd belemmerd. Als men erin slaagde West-Iria te verkrijgen,
dan zou, zo verouderstelde men, de in gevaar gebrachte samenhang met
de buitengewesten danig versterkt worden. De campagne zou tevens de
Nederlandse invloed op openbare nutsbedrijven en op het zakenleven in
het algemeen verminderen, zonder dat de overblijvende Nederlanders zich
genoopt zouden voelen het land te verlaten.
Maar er gebeurden verschillende
dingen, die men niet voorzien had,
of die zich sneller voltrokken dan men
berekend had. Daartoe behoorden:
1. De goed-georganiseerde en snelle
„overneming" van vele Neder
landse firma's door vakbonds-
groepen, die op hun beurt weer
een inbeslagneming door het leger
noodzakelijk maakten, zodat bo
vendien de politici afhankelijker
werden van het leger dan hun
welkom was.
t. De onverwachte haast waarmee
de Nederlanders begonnen hun
gezinnen, eerst bij honderden, wel
dra bij duizenden, te evacueren,
3. Het krachtige standpunt van de
Nederlandse regering, die ondanks
de mogelijke verliezen van Neder
lands kan'taal en van Nederland
se handel hield aan het bezit
van Nieuw-Guinea.
Tengevolge van al deze ontwikke
lingen geven de autoriteiten van beide
partijen thans toe. dat de basis voor
besprekingen snel hoe langer hoe
smaller wordt. Dit betekent dat In
donesië, dat geacht werd, na het de
bat in de assemblee der Verenigde
Naties, in een tamelijk sterke onder
handelingspositie te zijn, in enkele
weken tijd al zijn troeven heeft uit
gespeeld. zonder iets te winnen.
De Indonesische regeling heeft geen
troeven meer achter de hand en heeft
bovendien door wat Mohammed Hat-
ta „slechte voorbereiding" heeft ge
noemd, het land zeer ernstige schade
toegebracht.
Sommige Nederlanders hebben hun
Indonesische vrienden gezegd, sterk
te betwijfelen of de Indonesische re-
Grootste smeedpers van
ons land in werking.
In de nieuwe smeedhal van de Rot-
terdamsehe Droogdokmaatschappij
die met machinerie en al een uitgave
van 22 tot 25 miljoen heeft gevergd,
is thans een van de grootste smeed
persen ter wereld opgesteld, met een
capaciteit 6000 ton welke die
van de gangbare smeedpersen in ons
land verre overtreft.
Men heeft om verschillende redenen
gemeend tot de aanschaffing, en ge
deeltelijke zelfvervaardiging, van de
ze 14 meter boven de grónd uitste
kende pers, die met de multiplieutor
duizend ton weegt, te moeten over
gaan.
Daar was dan in de eerste plaats de
naoorlogse noodzakelijkheid voor
Nederland tot industrialiseren. Daar
kwam nog bij de concurrentiepositie
met het buitenland ten aanzien van
reparatie-orders. Reders zouden eer
der geneigd zijn hun schepen daar
ter revisie te geven, waar men
zelf ook een nieuwe krukas kon in
zetten of andere machine-onderdelen
zelf vervaardigen. Meestal moest
men deze dingen in Engeland of in
het Roergebied bestellen, hetgeen
verlies van tijd en extra kosten mee
bracht.
Daarom werd niet alleen deze hal
gebouwd, o.a. uitgerust met elek
trische ovens en een laboratorium
voor controle en research, maar
besloot men ook tot het aanschaf
fen van deze gigantische smeed
pers, teneinde een grotere en eigen
produktic van smeedstalen machi
nedelen te bereiken.
gering zal kunnen verhoeden dat Ja
va binnen een of twee jaren aan de
communisten toevalt. Die opvatting
heeft de Indonesische bewering dat
het Nederlandse zakenleven hersteld
zou kunnen worden een nog over
gebleven onderhandelings-aanbieding
ook ten sterkste ondermijnd.
De leiders van de Indonesische com
munisten houden zicli tot dusverre
zorgvuldig op de achtergrond. Ach
ter de schermen pogen zij de winsten
te consolideren, die zij de eerste we
ken van de anti-Nederlandse cam
pagne hebben geboekt, en die zij ge
heel hopen uit te buiten bij de ver
kiezingen van 1959. De P.K.I. is er,
volgens bevoegde waarnemers, van
overtuigd dat zij met succes een
poging zou"' kunnen beproeven om
Java over te nemen. Doch zij beseft
dat zulk een daad onherroepelijk de
verbreking van de nog bestaande ban
den met de buitengewesten zou be
tekenen. En die rijke buitengewesten
vormen tenslotte de ware prijs, die
de communisten zouden willen be
halen.
De P.K.I. heeft naar het schijnt geen
succes behaald met pogingen om
enige steun van betekenis te winnen
in hogere legerkringen. Zij richt
thans haar campagne op de onder
officieren.
Men gelooft dat de volgende fac
toren de communisten genoopt
hebben geen haast te maken:
1. Het gevaar van verbreking
der eenheid onder de verschil
lende eilanden.
2. De tegenstand van liet leger
en van de sterke niet-commu-
nistisch^ Mohammedaanse
groepen.
3. Vertrouwen in hun organisatie
en sterkte voor langere duur.
Het zakenleven in Indonesië gaat,
krachtens de wetten der traag
heid, op het ogenblik nog min of
meer voort. Met uitzondering van
de scheepvaart. Men verwacht dat
in allerijl van buiten aangetrok
ken schepen pas tegen het einde
van februari een begin zullen ma
ken met een vermindering van de
voedseltekorten in verschillende
gebieden. De bevolking is reeds
gewaarschuwd dat zij een tekort
aan voedsel kan tegemoetzien
In sommige streken heeft de hon
ger trouwens al zijn intrede ge
daan.
Wat in Djakarta, gezien de omstan
digheden, opvalt, is dat er zo weinig
te bespeuren valt van openlyke be
zorgdheid over de situatie, zowel in
Nederlandse als in Indonesische krin
gen. Alles ziet er volkomen normaal
en rustig uit in de Indonesische
hoofdstad. Het enigewat dagelijks
van de toestand te zien valt. zijn de
reeds smoezelig geworden anti-Neder
landse leuzen die op de witte muren
van Nederlandse gebouwen geklad
zijn.
Nederlandse post in
Oostenrijk verbrand.
Tengevolge van brand in een post
wagen in Oostenrijk is een gedeelte
van de zich daarin bevindende Neder
landse post voor landen in de Balkan,
het Nabije en Midden Oosten verloren
gegaan, zo deelt de centrale directie
der P.T.T. mede. Het betreft hier
drukwerken en postpakketten voor
Joego-Slavië, Griekenland en Turkije
welke omstreeks 19 december j.l. zijn
gepost alsmede brieven en overige
correspondentie voor Libanon. Irak en
Iran welke tussen 14 en 18 december
zijn ter post gebracht.
„SOCIOLOGISCHE PROBLEMEN ROND DELTAPLAN"
Hans Warren over
H. M. van der Spoel
Een groot deel van de laatste afle
vering in (1e zevende jaargang van
het „Zeeuws Tijdschrift" is ingeruimd
voor het. referaat, dat de heer H. van
den Berg enige maanden geleden hield
voor de antirevolutionaire jongeren
in Zeeland over „De sociologische pro
blemen rondom het Deltaplan".
„Zijn referaat gaat eigenlijk de
maat van ons tijdschrift naar omvang
te boven. Vanwege de aarcl van het
onderwerp en omdat de redactie zo
gaarne bijdragen ziet, die geschre
ven zijn vanuit een duidelijke per-
soons- of groepsopvatting, stappen
wij over het bezwaar van teveel ruim
te heen", aldus de redactie van het
Zeeuws Tijdschrift. In dit geval kun
nen wij haar standpunt ten volle on
derschrijven. v. d. Berg heeft kans
gezien het zo langzamerhand in vele
lezingen en publikaties wat erg uitge
beende onderwerp fris, boeiend en in
dringend aan de orde te stellen. Op
een zeer persoonlijke wijze, die getuigt
van een nauwgezette en met levendi
ge belangstelling verrichte „voor
studie" en evéneens van een grote
kennis van zaken.
Over de volkenrechtelijke aspecten
van het Deltaplan schreef drs. M. C.
Verburg een kort artikel, waarin hij
de verhouding met België schetst en
't daarmee samenhangende probleem
der waterwegen belicht.
Hans Warren wydde een artikel,
geïllustreerd met reprodukties aan
de schilder II. M. van der Spoel, de
„solitair" onder de kunstschilders
in Zeeland, die juist dezer dagen
werd on rscheiden met de pry 8
voor 1957 van het Kunstenaars
verzet. Warren schetst Van der
Spoel als een harde werker, wiens
werk naar zyn mening op interna
tionaal niveau staat en wiens aan
staand vertrek uit de provincie
volgens Hans Warren een gevoe
lig \erlies voor Zeeland betekent.
Het is in ieder geval interessant
om zy het indirect eens na
der kennis te maken met persoon
en werk van Van der Spoel.
„De visser van de Noordzee" is een
Zeeuws-Vlaamse vertelling van Louis
Lockef eer; een stemmingsbeeld van
Cadzand en omgeving, „opgehangen"
aan een kort verhaal met een zwakke
pointe en met hier en daar nogal ge
wrongen beeldspraak. Tenslotte bevat
dit nummer een boekbespreking over
„De kust van Walcheren" door M. P.
de Bruin, dat werd uitgegeven bij de
N.V. Altorffer te Middelburg, met
steun van de Organisatie van Zuiver
Wetenschappelijk Onderzoek en het
bestuur van de Polder Walcheren.
Dick Faber. zorgde voor een stem
mige omslagfoto van Dishoeck op
Walcheren in najaarsstemming.
v. B.
Hongersnood bedreigt
Garvet
Volgens het dagblad ..Indonesia
Raya" worden in het district Garoet,
in West-Java, 2000 dorpsbewoners
met hongersnood bedreigd, als ge
volg van het tekort aan rijst. Volgens
het blad zijn 23 personen in een zie
kenhuis opgenomen, die reeds van de
invloed ,van de voedselschaarste te
lijden hebben.
Donderdagavond heeft zich bij
M het Oost-Londense voorstadje
Dagenham een ernstig trein-
ongeluk voorgedaan doordat
een locomotief in de dichte
niisf op het achterste gedeelte
van een passagierstrein is ge-
reden. Volgens de Britse spoor-
wegen heeft het ongeluk 10
mensen het leven gekost, ter-
wijl 80 personen werden ge- f§
ivond. Leden van de reddings- p
ploegen klimmen op een wa-
gon om een gat in het dak te
maken teneinde passagiers te
kunnen bevrijden.
(Telefoto A.N.P.) M
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM
NA HEFTIG DEBAT:
In Nationale Vergadering:
296 tegen 244 stemmen
De Franse Nationale Vergadering
heeft gisteren de z.g. „kaderwet", die
voorziet in een beperkte mate van
zelfbestuur voor Algerije, in derde
lezing met 296 tegen 244 stemmen
aanvaard. Hieraan is een heftig de
bat vooraf gegaan.
De raad der republiek (senaat) had
een kleine wijziging in de ontwerp
tekst aangebracht. Deze is door de
Nat:onale Vergadering overgenomen,
zodat terugzending van het ontwerp
naar de raad niet nodig was.
De kaderwet voorziet in de instel
ling van - vermoedelijk vijf - Alge
rijnse gebieden, welker de inwoners
vertegenwoordigingen zullen kiezen.
Alle mensen boven een zekere leef
tijd zullen, ongeacht hun ras, sekse
of godsdienst, stemrecht hebben.
De leden der vijf plaatselijke ver
tegenwoordigingen zullen weer de af
gevaardigden naar een federaal par
lement voor geheel Algerije aanwij
zen.
De ministervoor Algerije, Robert
Lacoste, verklaarde vrijdag tegen
over een medewerker van „Reuter"
dat het de bedoeling is de regionale
vertegenwoordigingen zo spoedig
mogelijk in werking te doen tre
den. Elk der vijf gebieden zal ook
een eigen plaatselijk bestuur heb
ben.
Het nog te verrichten voorberei
dende werk omvat o.a. de afbake
ning van deze gebieden, de wijze
waarop in hun uitgaven zal wor
den voorzien en het treffen van
verkiezingsregelingen.
„Indien de volksvertegenwoordi
ging meewerkt, kan het werk bin
nen twee of drie maanden voltooid
zijn", verklaarde hij.
Een raming van de Canadese bevol
king op 1 januari j.l. vermeldt een totaal
zielental van 16.807 000, dat is 543.000 meer
dan in 1957.
RAD'O- EN T V-RUBRIEK
Elektronische illusie
n liet N.C.R.V.-programma van
woensdag 5 februari krijgt
men een geheel nieuw instru
ment te horen, de „ondioline". Het
is een elektronisch apparaat,
waarmee de klank van ongeveer
vijftig instrumenten benaderd kan
worden; een viool net zo goed als
een piccolo, een klarinet zowel als
een tokkelinstrument
De Amsterdamse organist-Ber
nard Drukker, die de ondioline zal
introduceren (onder het pseudo
niem van John Lister) verklaar
de: „Men kan eigenlijk niet zeg
gen, dat dit apparaat andere in
strumenten imiteert. Dat kun je
met een muziekinstrument haast
niet. Ik vind het bovendien een
beetje goedkoop om die term te
gebruiken. Het is meer de illusie;
de sfeer, de klank van de instru
menten. ;die ik met de ondioline
kan oproepen".
De ondioline is geconstrueerd
door de Franse ingenieur Jenny.
Minimaal decor
Maandag 3 februari zendt dc
N.C.R.V.-televisie een éénakter uit
van dc moderne Amerikaanse to
neelschrijver Thornton Wilder, die
reeds enkele spelen met een expe
rimenteel karakter produceerde.
Het stuk heet „In de auto naar
Trenton en Cambden", waarin een
Amerikaanse familie per auto op
bezoek gaat bij een getrouwde
dochter. Een simpel gegeven, dat
regisseur en spelers echter gele
genheid biedt een aantal kostelij
ke scènes te spelen, die hun kracht
ontlenen aan normale menselijke
situaties. Decor en rekwisieten
blijden beperkt tot de hoogst nodi
ge aanduidingen. Peter Koen
heeft de camera-regie.
„Op adem komen
Cees de Lange en Johnny Kraay-
kamp moeten „even op adem ko
men en zullen in verband hier
mee ontbreken in het AVRO-tele-
visieprogramma van zaterdag
avond 15 februari. Zij zullen ech
ter niet definitief uit dit program
ma verdwijnen. Die avond zal men
echter een goede oude bekende in
het AVRO-programma zien optre
den en wel de 75-jarige revue-ar
tiest Sicm Nieuwenhuyzen, die
naast Buziau triomfen heeft ge
vierd in de befaamde Bouwmees
ter-revues en die velen ongetwij
feld wel eens naast Piet Kohier
hebben zien spelen in „De Boemel
baron". In hetzelfde programma
zal het orkest van wijlen Glenn
Miller optreden.
Voor jazz-liefhebbers
Voor jazz-Iiefliebbers even dit
geheugensteuntjeVanavond om
tien uur zendt de VARA eigen op
namen uit van het optreden in het
Concertgebouw te Amsterdam op
8 december 1957 van het Miles
Davis Quintet, dat bestaat uit
Miles Davis trompet; Barney Wi-
len tenorsaxofoon, Pierre Mlchêlot
bas, Kenny Clarke drums en René
Urtreger piano.
„Onbekende Tsjaikofski
VANMIDDAG (om 15.55 uur
over Hilversum I) kan men ken
nismaken met een werk van
Tsjaikofski, dat nooit tot het late
re orkestrepertoire is doorgedron
gen en in ons land nooit is uitge
voerd. Het is een werk uit de jon
gere jaren van de componist, de
fantasie voor orkest ,;Le Tempê-
te", naar „The Tempest" van
Shakespeare. Tsjaikofski had aan
vankelijk een voorliefde voor dit
opus, maar verwierp het na een
fiasco in Parijs. Vanmiddag wordt
het uitgevoerd door het Radio
Philharmonisch Orkest onder lei
ding van Henk Spruit in een „Rus
sisch programma".
Disney-films
Walt Disney's populaire TV-
programma van een uur, „Disney
land", wordt nu al behalve in dc
Ver. Staten in tien andere landen
gezien. In Amerika is „Disney
land" een „verplicht" nummer op
de woensdagavond, wanneer er on
geveer vijf miljoen kinderen naar
kijken en evenveel volwassenen,
die jong van harte zijn.
In Nederland zullen dit jaar
twaalf, 45 minuten durende Dis
ney-films vertoond worden
waarbij ook tekenfilms en wel
acht door de N.C.R.V. en door
V.A.R.A. en K.R.O. elk twee.
Tussen de regeringen van de Ver~
enigde Staten en Spanje is een over
eenkomst gesloten waarbij Spanje
voor een bedrag van circa 26 miljard
gulden aan agrarische produkten uit
Amerika ontvangt. In Madrid werd
de overeenkomst getekend door de
Spaanse minister van buitenlandse
zaken, de heer Castiella (rechts) en
de Amerikaanse ambassadeur in
Spanje, de heer Cabot Lodge.
Prof. Cohen handhaaft
standpunt over werk
van prof. Kistenmaker
Naar aanleiding van hetgeen op
een persconferentie te Amsterdam is
gezegd over het werk van prof. Kis
tenmaker, heeft prof. dr. J. A. Cohen
gisterochtend desgevraagd het vol
gende verklaard:
„Op basis van kennis van het
thermonucleaire programma van
prof. Kistenmaker bepaalde ik
mijn standpunt, dat ik onvermin
derd handhaaf ten aanzien van de
wijze waarop de publiciteit ervan
wórdt verzorgd. Ik wil gaarne
mijn vroegere mededeling beves
tigen, dat ik grote bewondering
koester voor net werk van prof.
Kistenmaker. Ik voel mij nog
steeds bezorgd over de slechte
dienst, die aan zijn werk wordt
bewezen door onjuiste berichtge
ving, die impliceert, dat het hier
om „een wereldprimeur" gaat in
het kader van het „temmen van
de H-bom."
Geval van koepokken
in Friesland
In Friesland is een geval van koe
pokken geconstateerd. Het geval is
waargenomen bij de 18-jarige boe
renknecht J. Westra te Hardegarijp.
De patient is naar het Sint Bonifa-
ciushospitaal te Leeuwarden over
gebracht. Zijn werkgever, de vee
houder De Hoop te Quatre Bras, die
eveneens besmet is, wordt thuis ver
pleegd.
Prof. Van der Leeuw-prijs
1956 niet toegekend
De commissie van advies voor de
toekenning van de professor Van der
Leeuw-prijs 1956 heeft, gezien de
voorwaarden waaraan de werken
moeten voldoen, geen van de composi
ties welke ter mededinging waren in
gezonden of onder haar aandacht ge
bracht. bij de staatssecretaris van
onderwijs, kunsten en wetenschap
pen voor de prijs kunnen voordragen.
Gevolg gevend aan het advies van de
commissie heeft de staatssecretaris
besloten deze prijs voor 1956 niet toe
te kennen.
Rationalisatie bij
verzenden van pakjes.
Zeer veel geld en tijd kunnen nog
bij het verzenden van de meer dan
zestig miljoen pakjes per jaar in
Nederland worden bespaard. De Al
gemene Verladers en Eigen Vervoer
ders Organisatie EVO berekende een
besparingsmogelijkheid van ander
half miljoen gulden of 100.000 man
uren jaarlijks bij verladers en ver
voerders alleen op dit onderdeel.
Teneinde rationalisatie bij pakjes-
vervoer mogelijk te maken werd een
„Repertorium expeditie en transport
binnenland" samengesteld, waarin
elk deel van de lange weg, die goe
deren van producent tot verbruiker
afleggen, wordt omschreven. Behan
deling, het voorzien van documenten
etc. van deze zendingen op de in tijd
en geld meest voordelige wijze is in
dit repertorium vastgelegd.
Dividendvoorstel
Twentsche Bank 9%
In de op 14 maart a.s. in Enschede
te houden algemene vergadering van
aandeelhouders van de Twentsche
Bank N.V. zal worden voorgesteld
over 1957 een dividend uit te keren
van 9 pet. (v. j. 10 pet.).
Verzoek van het veteranen-
legioen Nederland
Naar het veteranenlegioen Neder
land mededeelt, heel't het in een
sclirijven aan de leden van de Sta-
ten-Generaal het verzoek gedaan de
minister van justitie te bewegen de
ondertekening van een recente ver
klaring over Nieuw-Guinea, uitgaan
de van de vereniging „Nederland-In-
donesië", wegens hoogverraad te
doen vervolgen.
In deze verklaring wordt aldus
het schrijven aangedrongen op
de overdracht van Nederlands Nieuw-
Guinea, hetgeen volgens het vetera
nenlegioen Nederland een overtre
ding zou zijn van enige artikelen van
het wetboek van strafrecht, hande
lend over misdrijven tegen de veilig
heid van de staat.
Op het spoorwegemplacement van
Tours (midden-Frankrijk) ls een bewus
teloze man in een koelwagon gevonden.
De man was tien dagen geleden te Le
Mans in de wagon wat gaan uitrusten.
Zijn toestand is naar omstandigheden
redelijk wel.
COMMUNISTEN HOUDEN ZICH OP ACHTERGROND
