Nieuwe pachtwet zal vandaag
ongetwijfeld worden aangenomen
Gemeentebestuurders CHU vragen
faciliteiten voor particuliere bouw
KLAmoRD
OPPOSITIE IN BELGISCHE
SENAAT VERLIET VERGADERING
WOENSDAG 22 JANUARI 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE O OU RANT
9
ONDANKS LIBERALE OPPOSITIE
Bezwaren tegen de uitholling
van het eigendomsrecht
(Van onze parlementaire redacteur)
Binnenkort zal ons land een nieuwe pachtwet, tor vervanging van het van
1941 daterende pachtbesluit rijk zijn- De Eerste Kamer is dinsdagmiddag
met de behandeling Aan het desbetreffende wetsontwerp begonnen en het
zal vandaag ongetwijfeld worden aangenomen. Overigens blijkt het wets
ontwerp een vrij aardig gemiddelde te zijn van de verlangens, die te dien
aanzien onder de verschillende partijen leven.
doeleinden in worden nagestreefd.
Het andere uiterste in de beschou
wingen over het ontwerp kwam van
de heer Hoogland van de P.v.d.A., die
het ingrijpen van de overheid, voor zo
ver de wel haar daartoe de gelegenheid
biedt, verdedigde, de tegenwoordige
regeling een zegen voor de boeren
stand noemde en het betreurde, dat de
landbouwkundige toetsing niet gehan
teerd kan worden voor sanering, maar
alleen voor het voorkomen van ver
slechteringen.
Tussen deze twee beoordelingen van
het wetsontwerp varieerden de opvat
tingen, die de overige sprekers lieten
horen. Dat waren de heren Roebroek
(k.v.p.), Zegers (k.v.p.), prof. Rip
(a.r.Geuze (cJi.) en Van Meeuwen
(k.v.p.).
Het verst in de bestrijding gingen
de liberalen en van hen baron De Vos
van Steenwjjk, die bezwaren had te
gen de bepalingen betreffende de land
bouwkundige toetsing en tegen de uit
holling van het eigendomsrecht. Hij
noemde liet ontwerp een belangrijke
stap in de richting van de socialisatie
en hij wilde daarom wel eens precies
weten, hoe de nieuwe minister van
landbouw, visserij en voedselvoorzie
ning, dr. ir. Vondeling, denkt over het
standpunt van dr. Mansholt. die hoe
meer uitholling des te beter vond. om
dat hij de particuliere grondeigendom
geheel opgeheven wenste te zien. De
heer De V os van Steenwijk moest er
niets van hebben, dat de pachter een
soort surrogaat-eigenaar is en de
eigenaar een soort rentetrekker.
Ook de kritiek, die een ander lid
van de V.V.D.-fractie, prof. De
Grooth, oefende, deed aanvankelijk
niet veel goeds voor het wetsontwerp
verwachten. Zijn principiële bezwaar
was, dat de overheid te veel invloed
opeist op de inhoud van de pachtcon-
tracten. Hij sprak van pachtdwang en
van dwangpacht en vreesde, dat be
paalde eigenaren, die zich niet aan de
stringente bepalingen van de pacht
wet willen binden, hun grond niet zul
len verhuren.
Aan de andere kant was hjj in
genomen met de goede dingen, die
de wet ook brengt, hij voorbeeld,
dat hjj verpachting rekening ge
houden moet worden met het rede
lijk belang van de verpachter.
Daarom sloeg voor prof. De Grooth
de balans ten gunste van het wets
ontwerp door, als tenminste van
regeringswege wordt erkend, dat
de verpachter vrij blijft om zelf
grond te exploiteren door middel
van een bedryfsleider.
Structuurbeleid
De derde liberale woordvoerder, de
heer Louwes operde eveneens bezwa
ren doch staande voor de keus: geen
pachtwet, of deze pachtwet, gaf hij de
voorkeur aan deze pachtwet. Zij kan
namelijk gehanteerd worden voor een
goede verkaveling en voor de instand
houding van rendabele bedrijven. Ge
lukkig is er daarnaast op het gebied
van het structuurbeleid langs parti
culiere weg al zeer veel op gang.
In het algemeen vond de heer Lou
wes de pachtwet een manusje van al
les, omdat er zoveel verschillende
In Duitsland worden weer
zeppelins gebouwd.
De „Metallwerk Friedrichshafen",
die de „Luftschifbair Zeppelin GBM
H" vervangt, is begonnen met de
bouw van nieuwe zeppelins. De eer
ste modellen die op stapel staan zijn
kleiner dan de vooroorlogse zeppe
lins. Zij hebben geen metalen om
hulsel. De starheid van deze model
len wordt verzekerd dooi' een even
wichtige verdeling van de gasdruk.
De nieuwe zeppelins worden 48 me
ter lang en krijgen een doorsnede
van 13 meter. Zij" bevatten 1400 ku
bieke meter waterstof en kunnen 'n
nuttige lading van een halve ton
meevoeren.
WOEDE. Zes jaar geleden wond de
35 jaar oude Italiaanse Lucrezia Dat-
tilo uit het dorpje Buringo zich zo
op, toen zij ruzie had met haar zus
ter', dat zij letterlijk spraakloos bleef.
De dokters waren niet in staat haar
de spraak terug te geven. Onlangs
had zij echter opnieuw vreselijke
ruzie niet haar zuster en haar woede
werd zo groot, dat zij begon te spre
ken...
KLEUREN. Om de veelgehoorde
klacht te ontzenuwen, dat men op
een pasfoto in zwart-wit er niet al te
charmant uitziet en deze klacht
hebben vooral Amerikaanse vrouwen
nogal eens geuit heeft de afdeling
paspoorten van het Amerikaanse mi
nisterie van buitenlandse zaken be
sloten in het vervolg ook kleuren
foto's, mits zij voldoen aan de nor
maal aan pasfoto's te stellen eisen,
toe te laten voor het gebruik in pas
poorten. Directeur van de paspoorten-
afdeling in Washington is een juf
frouw...
ASPIRINE. De Britse premier, Ha-
rold Macmillan, is maandag, snip
verkouden. voor een bezoek van acht
dagen in Nieuw-Zeeland aangekomen.
Tegenover verslaggevers die hem op
wachtten verontschuldigde hij zich
voor zyn schorre stem en waterige
ogen. Hij zond ook zijn verontschul
digingen aan de Australische minis
ter van luchtvaart, Osborne, die met
een groep functionarissen cn hoge
militairen van Sydney naar het vlieg
veld van Richmond was gereden om
de premier daar. tijdens een tussen
landing, te begroeten.
Macmillan was echter tijdens de
vlucht door de vele aspirine die hij
geslikt had in slaap gevallen en had
van de tussenlanding in Richmond
niets gemerkt. Osborne en de zijnen
hadden hem niet te zien gekregen...
De heer Geuze
Na een historisch overzicht over
het pachtrecht te hebben gegeven
zeide de heer Geuze, dat door de
verbeteringen, in de Tweede Ka
mer aangebracht. een redelijk
evenwicht in het ontwerp-pacht-
wet is bereikt. Er valt het nodige
in te waarderen. Tegen beperking
van het eigendomsrecht ontwikkelt
spr. bezwaren.
Niet dan na lang beraad is zijn
fractie er toe gekomen haar steun
te geven aan de bepalingen samen
hangende met de landbouwkundige
toetsing en aan het gehele wets
ontwerp.
Spr. besloot o.irt., dat gestreefd
zal moeten worden naar het juiste
evenwicht tussen pachten en ver
pachters in de grondkamers. De
regering heeft erkend, dat dit
evenwicht niet geheel aanwezig is.
De ministers van justitie, prof. Sam-
kalden, en van landbouw, visserij en
voedselvoorziening, dr. ir. Vondeling,
die achter de regeringstafel zaten,
zulen vandaag niet veel moeite met de
verdediging hebben. Laatstgenoemde
was voor het eerst als minister in het
f»arlement aanwezig. Enkele Kamer
eden riepen hem in hun speeches een
welkom toe en gaven blijk hem met
welwillendheid tegemoet te treden.
EUROPEAANEN MINISTER..
Uit protest tegen Rey's
aanwezigheid.
De r.-k. oppositie heeft dinsdag de
vergadering van de Belgische senaat
verlaten uit protest tegen de aanwe
zigheid van de minister van econo
mische zaken, Key, die onlangs be
noemd is tot lid van de Europese
commissie van de E.E.G. en die in
de senaat een wetsontwerp betref
fende de Nationale Raad voor de
Steenkolenmijnen kwam toelichten.
De C.V.P-er Struye diende een mo
tie in, waarin hij Key weliswaar fe
liciteerde met zijn benoeming, doeli
waarin hij tevens wees op de onver
enigbaarheid van een ministersfunc
tie met het lidmaatschap van de Eu
ropese Commissie, Struye achtte Rey
niet bevoegd om het wetsontwerp te
verdedigen en hij vroeg verdaging
van het debat.
Minister Rey verklaarde, dat hij
overleg had gepleegd met de voorzit
ter van de Europese Commissie, de
Duitser Hallstein, die in net zo'n
moeilijk parket verkeert als hij.
Hallstein was, evenals hij van me
ning, dat men zijn functie niet op
stel en sprong kon neerleggen. In dit
verband merkte Rey op, dat hij een
jaar aan het ontwerp dat nu in de
bat kwam, had gewerkt.
Spoor gevonden in moordzaak
Mary Kriek.
De politie van Colchester heeft,
naar zij vermoedt, een spoor gevon
den in de moordzaak Mary Kriek.
In de loop van haar onderzoek heeft
de politie met bloed bevlekte kleren
gevonden, die naar zij aanneemt met
de moord op het Nederlandse meisje
in verband staan. Het waren burger
kleren. De politie geeft geen bijzon
derheden en deelt slechts mede, deze
vondst gedaan te hebben „in de loop
van een uitvoerig routine-onderzoek"
De politie heeft de gevonden kle
dingstukken naar het politielaborato-
rium van Scotland Yard gezonden
voor onderzoek.
Overigens meent de politie, dat er
waarschijnlijk verband bestaat tussen
de moord op Mary Kriek en een over
val, die maandagavond is gepleegd
op de 23-jarige Valerie Perkins in
Hadleigh, niet ver van Colchester.
Zij werd aangevallen, van haar kle
ren ontdaan en aan een boom gebon
den in een sneeuwstorm. Zij wist
zichzelf te bevrijden en in veiligheid
te brengen. De politie heeft een cor
don getrokken om het bos. waar mej.
Perkins werd overvallen. „Wij be
handelen de twee zaken als afzon
derlijke onderzoeken, maar beschou
wen ze niet los van elkaar", aldus
een woordvoerder der politie.
Particulieren kochten huizen
voor gereoatrieerden.
p Enkele particulieren le 's-
P Hertogenbosch hebben in de
nieuwe wijk ,.De Pettelaer" in j§
E plan-Zuid aldaar, zes nieuwe
woningen gekocht voor de E
H huisvesting van gerepatrieer-
den. Deze ééngezinswoningen,
zullen door de nieuwe eigena- E
H ren tegen sterk gereduceerde
huurprijs ter beschikking van
|1 gerepatrieerden worden ge- g
i steld. De woningen zullen in 1
overleg met het gemeentebe- E
stuur van 's-Hertogenbosch en
H het ministerie van maatschap-
M pelijk werk worden verhuurd, g
liiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Struyes motie werd daarop ver
worpen en de r.-k. senatoren verlie
ten onder hoongelach van de socialis
tische meerderheid de vergaderzaal.
De Belgische Kamer van volksver
tegenwoordigers heeft dinsdag een
stemmig een resolutie aangenomen,
waarin gewezen wordt op de voor
delen die Brussel bieden kan als zetel
van de Europese instellingen.
Adenauer tot Boelganin:
stop correspondentie s.v.p.
De Westduitse bondskanselier dr.
Adenauer heeft dinsdag op de brie
ven van de Sowjet-premior, maar
schalk Boelganin, geantwoord met
een brief van negen kantjes, waarin
hij voorbereiding van een topconfe
rentie door een conferentie van mi
nisters van buitenlandse zaken voor
stelt. De ministersconferentie zou
echter moeten worden voorbereid
door diplomatiek overleg. De minis
ters van buitenlandse zaken zouden
het werk van de regeringsleiders zo
ver kunnen voorbereiden, dat deze
voor duidelijke beslissingen komen te
staan, meent hij.
Voorts wil Adenauer beëindiging
van de openbare briefwisseling tus
sen oost en west, omdat dat volgens
hem niet de juiste manier is voor
opheldering van meningsverschillen
die aan de spanning tussen oost en
west ten grondslag liggen. In de af
gelopen paar jaar is gebleken, aldus
Adenauer, dat op die manier geen
vorderingen gemaakt kunnen wor
den.
De bondskanselier verklaart, dat de
toestand zo ernstig is dat elk pas
send middel aangegrepen moet wor
den om tot constructieve oplossingen
te komen.
Geen kledinginzameling
voor repatriërenden.
Van vele zijden worden zowel het
Nederlandsche lloode Kruis als het
Centraal Comité voor kerkelijk
particulier initiatief opgebeld voor
net aanbieden van gebruikte kleding
voor de repatriërende Nederlanders.
Waarschijnlijk is zulks een gevolg
van het feit, dat men zich door de
sneeuwstormen bij aankomst van de
repati^ringssehepeii „Korfoe", „Si-
bajak „Orontes" etc. duidelijker is
gaan realiseren, hoe groot de over
gang wel, is voor mensen die in Ne
derland aankomen, nadat ze vele ja
ren soms hun gehele leven in
een tropisch klimaat hebben geleefd.
Het medegevoel, dat uit deze
aanbiedingen spreekt wordt door
beide organisaties bijzonder op
prijs gesteld, maar desondanks
kunnen zij zich niet met een in
zameling van gedragen kleding
belasten. De ervaringen, die 't Ne
derlandsche Roode Kruis met de
kledinginzameling tijdens de wa
tersnood heeft opgedaan, hebben
aangetoond, dat het om vele rede
nen onpraktisch zou zijn zulks
thans wederom te doen. Het sor
teren, reinigen, bewaren en distri
bueren van kleding brengt zeer
voel werk mee; de kosten die aan
opslag, vervoer en deskundige
behandeling verbonden zijn, over
treffen de waarde van de ingeza
melde hoeveelheden vele malen.
Bovendien zullen degenen, die met
extra warme kleding geholpen
zouden moeten worden boven
de redelijke voorzieningen die de
regering daarvoor heeft getrof
fen deze veel liever aanvaar
den van een vriendschappelijke
particulier dan van een algemene
inzameling, hoe goed deze overi
gens ook is bedoeld.
Voor 109 miljoen rente-
spaarbrieven geplaatst.
De N.V. bank voor Nederl. ge
meenten deelt mede, dat de verkoop
van rente-spaarbrieven 1957 tot en
met 15 januari reeds ca. 109 miljoen
gulden beeft opgeleverd. Als gevolg
van de bepaling in het prospectus
dat vanaf 16 januari jl. rente inoet
worden bijbetaald is de verkoop ge
durende de dagen aan die datum
voorafgaand zeer groot geweest.
In totaal zijn thans ongeveer 381.000
rente-spaarbrieven verkocht. Van het
recht om voorkeur voor bepaalde ge
meenten te kunnen uitspreken is zeer
druk gebruik gemaakt. De hoeveel
heid ingekomen kaarten is zo enorm
groot, dat het nog ongeveer een week
zal duren voordat aan de gemeenten
het bedrag van de tot 15 januari uit
gesproken voorkeur kan worden op-
-egevcn.
De 15-jarige Cees Roskes uit
|L Nijmegen overhandigt H.K.H.
P prinses Margriet een grammo-
foonplaut ter gelegenheid van g
H haar verjaardag.
H De aanbieding vond plaats
tijdens een korte ontvangst op f?
het paleis te Soestdijk, maan- P
E dagmiddag.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllilillll
Verstrekking voorschotten
voor woningwetwoningen.
Rentevoet vier procent.
De minister van volkshuisvesting
en bouwnijverheid heeft richtlijnen
doen toekomen aan de gemeentebe
sturen over de voorgenomen ver
strekking van bouw- en grondvoor-
schotten voor woningwetwoningen.
Onder voorbehoud van goedkeuring
door de Staten-Generaal zullen de
voorschotten, waarvoor op de ont-
werp-begi'oting voor 1958 van het
departement van volkshuisvesting
en bouwnijverheid een bedrag van
540 miljoen is uitgetrokken, tegen
een rentevoet van 4 ter beschik
king van gemeenten en woningbouw
corporaties worden gesteld.
Met deze rente, welke niet onaan
zienlijk onder de huidige markt ren
te ligt, beoogt de regering de te
bouwen woningwetwoningen binnen
het bereik, te houden van diegenen,
waarvoor zij in beginsel zijn be
stemd. In verband hiermede zal wor
den bepaald, dat tenminste 80 van
die woningen betrokken moet wor
den door gezinnen met een inkomen,
dat niet groter is dan dat van een
geschoolde arbeider.
De voorschotten zullen bij voor
rang beschikbaar worden gesteld
voor de bouw van normale en een
voudige arbeiderswoningen. De
grondvoorscbotten zullen in 75 en de
bouwvoorschotten in 50 jaar moeten
worden afgelost.
De grond- en bouwvoorschotten
zullen de totale stichtingskosten der
woningen omvatten, voorzover deze
althans door de minister worden aan
vaard.
Vragen van prof. Oud over
mishandeling van verdachte
Het Tweede Kamerlid de heer Oud
heeft aan de minister van justitie de
volgende schriftelijke vragen gesteld.
Is de minister bereid te onderzoe
ken. of het waar is, dat een arres
tant in de wachtpost der politie te
Briellc in de oudejaarsnacht is mis
handeld
Zo dit inderdaad het geval blijkt,
wil de minister dan mededelen, wel
ke maatregelen hij denkt te nemen
ten opzichte van de ambtenaren der
politie, die deze mishandeling hebben
gepleegd of toegelaten, dat zij ge
pleegd werd?
Tilanus: Verschil met A.R. is groot
(Van een onzer redacteuren.)
Talrijke leden van de Vereniging van Christelijk Historische leden van
de gemeentebesturen in Nederland hebben gisteren in het gebouw voor
Kunsten en Wetenschappen te Utrecht gesproken over het probleem van
de woningnood, de kwestie der gerepatrieerden en de samenwerking met
de Anti-Revolutionaire Partij. De vergadering besloot het bestuur op
dracht te geven een schrijven te richten aan de minister van volkshuis
vesting en bouwnijverheid, waarin men stelt, dat er meer faciliteiten ver
leend dienen te worden aan particuliere bouwers en waarin men verder
het gehele vraagstuk van de woningnood ter sprake brengt.
Uit de vergadering kwamen stem
men, die fel protesteerden tegen de
snel toenemende socialisatie van de
woningbouw. Men meende, dat men
er zo langzamerhand ook zelf wat
mee behept was. De ambtelijke weg
om tot particuliere bouw te komen
is veel te lang, zei men. „Zelfs de
ï'ooms-katholieken zijn rood en ook
minister Zijlstva", aldus een woord
voerders. „heeft een rood jasje aan".
Voorzitter H. M Marlens, burge
meester van Ermelo. verklaarde na
drukkelijk dat het niet zo is, dat de
christelijk-historischen uitsluitend
voor particuliere bouw zouden zijn.
Zowel voor als na de oorlog', zo ver
klaarde bij, heeft het gemeentebe
stuur de sociale taak woningwetwo
ningen te bouwen en deze taak is
vooral na de oorlog sterk tot uit
drukking gekomen.
Over het samengaan van c.h.
en a.r. bij de gemeenteraadsver
kiezingen, legde de voorzitter van
de C.H.U., de heer Tilanus, die
de vergadering bijwoonde, op ver
zoek een verklaring af. Hij was
van mening, dat men als belijden
de protestanten, zo dicht mogelijk
ïaast elkaar moest staan. Er kon
•chter geen sprake van zijn, dat
iun van bovenaf in deze moei-
jke kwestie leiding kon ver-
•aehten. Men dient dit plaatselijk
bestrijken. Zo verklaarde hij,
ut hij zelf de samenwerking in
>en Haag zo lang mogelijk heeft
egengegaan. Men moet goed
oor ogen houden, dat er diep-
^uantle verschillen zijn, al ont
kende hij niet, dat de ontwikke
ling in maatschappelijk en poli
tiek opzicht wel eens zo kon zijn,
■Jat men heel dicht naas*; elkaar
moest gaan staan. De heer Tila
nus gaf er de voorkeur aan op
eigen benen te blijven staan.
Hot vraagstuk van de gerepatri-
eerden werd uitvoerig besproken, j
waarbij men ernstig protest aante- j
kende tegen wat men noemde, hetj
onvoldoende besef bij Maatschappe
lijk Werk van de woningnood.
Het is voor de minister ge
makkelijk praten voor de radio,
om op te roepen gerepatrieerden in
huis tc nemen, maar men geeft
daarbij tevens blijk van een gebrek
aan besef van de toestand in de ge
meenten.
Voorzitter Martens achtte de re
actie van het hele Nederlandse volk
toch wel teleurstellend.
De vergadering herkoos als be
stuurslid de heer H. M. Martens,
burgemeester van Ermelo, de heer J.
W. Vogelaar te Nieuwérkerk aan de
IJscl, de heer S. Benus te Stads
kanaal en de heer J. Hoekstra, bur
gemeester van Nijkerk.
Mr. Ph. Loggers, griffier van de
staten der provincie Utrecht, hield
een inleiding over de verhouding tus
sen rijk, provincies en de gemeenten
in deze tijd. Hij zei. dat het zoeken
van de vorm tol het bepalen van de
juiste verhouding tussen deze over
heidsorganen wordt bemoeilijkt door
pen aan de orde komen, die alleen
dat er in deze tijd vele onderwer-
dat niet altijd de erkenning bestaat. I
centraal Le regelen zijn, zoals bet
afstandsgas. de koppeling van elek
triciteitsbedrijven en dergelijke za
ken.
Machtsbereidheid en realiteitsziu
achtte mr. Loggers een belangrij
ke voorwaarde voor het vinden
van de juiste verhouding en
voorts samenwerking waarbij elk
zijn eigen bevoegdheden behoudt.
Het niet erkennen van deze voor
waarde zal, naar zijn mening, het
uitwerken van de decentralisatie-
gedachte geen goed doen.
1 Het Wereldgebeuren
Op jacht
Met aan zekerheid grenzende
waarschijnlijkheid kan wor
den aangenomen, dat de ont-
moeting die do Poolse communisti
sche partijleider Wladislaw Gomoel-
I ka en zijn Russische collega Nikita
Kroesjtsjew dezer dagen hadden, niet
zo spelenderwijs tot stand kwam als
men het van Russische zijde liet
voorkomen.
j Gomoelka heeft niet toevalliger-
wijs vernomen, dat Kroesjtsjew in de
i buurt van de Poolse grens met va
kantie was. Hij zal hem geen be-
richtje hebben gestuurd: „Hebt U
geen zin in een praatje aan onze
kant van de scheidslijn?" Integen-
deel: de bijeenkomst was vorgvuldig
voorbereid. Ln het jachthuis in de
bossen van Bialowieza. 75 kilometer
ten noorwesten van Brest-Litowsk,
waar vroeger Poolse koningen op
bun verhaal kwamen en waar in de
Duitse bezettingstijd Goring en Von
Ribbentrop hun nazi-geesten ont
spanden. waren tien dagen vóór
Krocsjtsjews aankomst verhuiswa-
jgens vol stijlvol meubilair en talrij
ke tapijten aangevoerd: mannen van
de Poolse politieke politie en van de
Russische geheime dienst waren al
lang present en de maaltijden wa
ren zodanig voorbereid, dat ze nu
eens door de Polen, dan weer door
de Russen werden aangeboden. Een
dokter, die speciaal uit Moskou was
ontboden, zag in de keuken erop toe,
dat zich bij de voorbereiding van de
dis geen onregelmatigheden voorde-
den.
Kroesjtsjew werd vergezeld door
niet minder dan acht generaals
vol ornaat. Ook Gomoelka
iiad militaire raadslieden meege
bracht. Deze militairen hebben onge-
twijfeld tijdens de jachtpartijen kun
nen tonen of zij, zo hoog geklommen,
het gewone schictwerk nog machtig
zijn. Maar bovendien mag" men aan
nemen, dat zij niet het zwijgen ertoe
hebben gedaan bij de gesprekken,
die, zoals Tass meldde, ,,in hartelijke
en vriendschappelijke atmosfeer"
werden gevoerd. Dat Gomoelka de
moeilijke economische situatie van
zijn land aan de orde heeft gesteld,
is één van de veronderstellingen die
men in het westen heeft geopperd.
Nu zijn onderhandelaars in de Vere
nigde Staten niet zoveel dollars heb
ben losgekregen als hij had gehoopt,
zou Gomoelka een beroep op Kroesj
tsjew hebben gedaan, om de belofte
waar te maken, dat Rusland de „so
cialistische" landen ook als zij
niet precies de Kremlinkoers volgen
wil helpen.
Maar voor de generaals en
voor Kroesjtsjew zelf. zul
len andere onderwerp, met 'n
militair aspect, wel interessanter zijn
geweest. Een Pools plan speelt im
mers ineens een rol in de interna
tionale politiek: het voorstel van de
Poolse minister Rapacki om het pro
duceren of stationeren van kernwa
pens op het grondgebied van Duits
land. Polen en Tsjecho-Slowakije te
verbieden. Poolse politici bij de Vere
nigde Naties hebben dit plan voor
het eerst te berde gebracht op het
eincl van het vorig jaar, achter de
schermen der Verenigde Naties. De
Russische premier Boelganin heeft
het officieel overgenomen in zijn
tweede „circulaire" aan collega-re
geringsleiders. In het westen is zeer
verschillend op deze merkwaardige
voorstellen gereageerd. Sommigen
wijzen op het gevaar, dat dit wei
eens een val zou kunnen zijn voor
het vrije westen. Anderen beweren,
dat de Polen alle moeite hebben ge
had om de Russen ervan te overtui
gen dat dit voorstel het overwegen
waard was. Laatsbedoelden wijzen
daarbij op het feit, dat aan het Pool
se voorstel voor de Russen het voor-
ïlfvastzat, dat atoomwapens uit
WestDuitsland werden verbannen.
Maar daarnaast zouden, uit een wes
ters oogpunt, deze voorstellen ook
een gunstig aspect hebben. Werden
er wel Russische atoomstrijdkrach
ten xn Oost-Duitsland, Polen en Tsje
cho-Slowakije gestationeerd, dan zou
dit namelijk de Russische greep op
deze satellieten nog versterken.
Vandaar misschien, dat de Britse
premier Harold Macmillan in zijn
antwoord aan Boelganin over dit
voorstel heeft gezegd, dat de Britse
regering het nu bestudeert om te
zien of het geen elementen bevat die
,de basis zouden kunnen vormen voor
leen ander voorstel in dezelfde trant.
Uit Albanië en Bulgarije zijn nu
m Londen berichten ontvangen
dat daar door de Russen zeven
bases voor geleide, resp. ballistische
piojectielen worden gebouwd. Heeft
Kroesjtsjew aan Gomoelka voorge
steld, om zulke bases ook op Pools
grondgebied toe te laten, en he'eft
Gomoelka om uitstel gevraagd met
het oog op het plan-Rapacki Heeft
Kroesjtsjew tpt zijn Poolse collega
gezegd, dat hij in het plan-Rapacki
geen perspectief ziet. of hebben zij
en zijn generaals erover gepraat,
hoe men een eventuele val voor het
westen kan perfectioneren? Het zijn
allemaal vragen, waarop geen ge
fundeerd antwoord is tc geven zo
lang om het jachtslot van Bielowie-
f?- ■,^e? waas van geheimzinnigheid
blijft nangen. Misschien dat de toe
komstige strategische en politieke
ontwikkeling het antwoord geeft...
WLADISLAW GOMOELKA
—gastheer in jachthuis—
