Regeringindien nodig raketbases
op Nederlands grondgebied
Watervloed teisterde Zeeland
Ebro graaft zich graf bij Banjaard
JANUS RADDER, 00STKAPELLE,
WON OPSTELLENWEDSTRIJD
DINSDAG 14 JANUARI 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ANTWOORD OP VRAGEN VAN KAMERLEDEN
Indien de plaatsing van afoomwapendepots en van raketten voor
middelgrote afstanden op Nederlands grondgebied noodzakelijk is, dan
zal de regering aan die plaatsing haar medewerking verlenen. Dit heb
ben de ministers Luns en Staf geantwoord op schriftelijke vragen van de
Tweede Kamerleden Calmeyer (c.h.u.), Patijn Lp. v. d. a.), Korthals {v.
v.d.), Duynstee (k.v.p.) en Roosjen (a.r.) betreffende de in december
gehouden conferentie van regeringsleiders der Navo-landen.
Gevraagd werd, of de Nederlandse
regering zich bereid heeft ver
klaard, depots en raketten op Ne
derlands gebied te plaatsen ter
wijl andere landen zoals Noorwe
gen en Denemarken dat zouden
nebben geweigerd.
De ministers herinneren er aan, dat
de Noordatlantische raad heeft beslo
ten, dat:
a. atoomwapendepots zullen worden
gevormd, die, indien noodzakelijk, on
middellijk voor de verdediging der
bondgenoten beschikbaar zullen zijn;
b. gezien de huidige Sowjet politiek
inzake nucleaire astand (I.R.B.M.'s)
voor middelbarè afstand (I.R.B.M.'s)
ter beschikking zullen worden ge
steld aan de commandant van de
Navo-strijdkrachten S.A.C.E.U.R.)
c. omtrent de opstelling en de re
geling inzake het gebruik van deze
depots en raketten beslissingen zul
len worden genomen gebaseerd op de
Atlantische verdedigingsplannen en
in overeenstemming met de direct
betrokken staten.
Aan de Atlantische militaire autori
teiten is gevraagd om op korte ter
mijn aan de raad aanbevelingen te
doen omtrent de invoeging van deze
wapens in het bondgenootschappelijk
verdedigingsstelsel. De raad in per
manente zitting zal de problemen,
die met deze aangelegenheid samen
hangen, in beschouwing nemen.
Centrale opiumraad wenst
krachtige maatregelen
De permanente centrale opium-
raad heeft in zijn jaarlijks verslag
aan de economische en sociale raad
van de Verenigde Naties aangedron
gen op krachtige maatregelen ter
bestrijding van het gebruik van can
nabis (marihuana of Indische hen
nep).
In 1955 en 1956 zijn grote hoeveel
heden Indische hennep, die voor de
sluikhandel bestemd waren, in be
slag gekomen in Basoctoland, Egyp
te, Marokko, Israël, Jordanië, Liba--
non, Syrië, Pakistan, Malakka, Sin-
gaporé, Frankrijk en de Verenigde
Staten, aldus het verslag.
Het bevat voorts kritiek op Syrië,
omdat de regering in Damascus geen
antwoord heeft gegeven op verzoe
ken van de raad om inlichtingen
over inbeslagneming van 233 kilo
gram clandestien ingevoerde morfine
Hierdoor is niet bekend geworden
waar deze grote hoeveelheid vandaan
kwam, zodat geen maatregelen geno
men konden worden.
Het communistische „Volksdagblad"
uit Peking meldt dat douanefunctionaris
sen uit Kanton 17 smokkelaars hebben
gearresteerd, die antiquiteiten naar
Hongkong smokkelden ondanks het ver
bod van de communistische autoriteiten
om kunstwerken, die meer dan 50 jaar
oud zijn, uit te
Het bovenstaande geeft naar de me
ning der regering de toestand, zoals
hij thans is, volledig en juist weer.
Het is derhalve zo, dat alle leden-
staten van de Navo (derhalve ook
Noorwegen en Denemarken) de nood
zaak van de onverwijlde vorming
van atoomwapendepots en van de be
schikbaarstelling van raketten van
SACEUR hebben onderschreven. Om
trent de feitelijke plaatsing van deze
depots en IRBM's zal eerst worden
beslist, wanneer de adviezen der At
lantische militaire autoriteiten zullen
zijn ontvangen.
In de principiële instemming met de
te treffen maatregelen ligt, naar de
mening der regering, tevens de be
reidheid besloten om de conclusie te
aanvaarden, waartoe het gemeen
schappelijk overleg op grond van de
militaire adviezen zal leiden. Indien
deze conclusie zou luiden, dat plaat
sing van deze depots en IRBM's op
Nederlands grondgebied noodzakelijk
is, dan is de regering voornemens
daaraan haar medewerking te verle
nen.
Negers verzoeken scholen
in Atlanta te integreren
Het bestuur van de Amerikaanse
staat Georgia (Amerika) heeft met
een serie dreigementen gereageerd
op de aanklacht die 28 negerleerlin
gen hebben ingediend. Deze leerlingen
hebben bij de federale districtsrecht
bank een proces aanhangig gemaakt,
waarin wordt verzocht maatregelen
te treffen opdat in Atlanta de lagere
en middelbare scholen overeenkom
stig de uitspraak van het hoogge
rechtshof, worden geïntegreerd.
Niet één school in de. gehele staat
Georgia is geïntegreerd en de wetge
vende vergadering heeft talrijke wet
ten aangenomen, die beogen integra
tie onmogelijk te maken. Zo kan een
geïntegreerde school subsidie worden
geweigerd.
De procureur-generaal van Georgia,
Eugéne Cook, heeft ,,in 't belang van
allen die bij deze kwestie zijn betrok
ken" een beroep op „de twee New-
Yorkse neger-advocaten van de N.A.
A.C.P." gedaan de aanklacht in te
trekken.
Zoals bekend is de N.A.A.C.P. de
„National Association for the advan
cement of coloured people", een ver
eniging die voor de rechten en belan
gen van niet-blanken in de Verenigde
Staten opkomt.
Zender voor Arabische
wereld in Israël.
Het nieuwe Israëlische radiostation
voor uitzendingen in het Arabisch is
zondag „ergens in Israël" met deze
uitzendingen begonnen.
Het personeel van het station be
staat uitsluitend uit Arabieren. Het
kan gehoord worden in het grootste
deel van het Midden-Oosten en Noord-
Afrika.
In de eerste uitzending werd ge
zegd, dat het station zich zal wijden
aan het bevorderen van de vriend
schap tussen de volkeren van het Mid
den-Oosten. Het station verklaarde
dat Israël voorstander is van de een
heid van alle Arabische volkeren en
tegenstander is van alle buitenlandse
inmenging in dit gebied.
In de loop van de laatste tien jaar
zijn 911.000 immigranten Israël bin
nengekomen, aldus heeft de Israëli
sche radio in Jeruzalem zondagavond
meegedeeld. Dit betekent dat meer
dan de helft van de bevolking van het
land zich na de stichting van de staat
Israël in Israël heeft gevestigd-
Vólgens het raddo-station zijn er in
Afrika, Oost-Europa en Azië nog één
miljoen Joden die in principe kandi
daat zijn voor emigratie naar Israël.
In Londen werden twee
dubbeldeksbussen gestolen
Zondagochtend zgn in Londen twee
dubbeldeksbussen gestolen. Een ervan
wer(l twintig minuten later dwars
staande in de voortuintjes van drie
huizen, gevonden. De bestuurder was
tegen een laag muurtje aangereden,
na eerst in botsing te zijn geweest
met een geparkeerde personenauto
en twee andere bussen.
De bestuurder van de andere gesto
len bus kwam, nauwelijks nadat hg
de garage had verlaten, in botsing
met een taxi. Hg reed door, maar
kon betrekkelijk korte tijd later wor
den gearresteerd.
14-15 JANUARI 1808
Vooral Vlissingen werd getroffen
Totaal 63 doden
Ons land heeft veel watervloeden ge
had. De laatste in 1953, een der erg
ste, ligt nog vers in het geheugen.
De schooljaren herinneren ons aan
de St. Elizabethsvloed in 1530. De
watervloed van 1808, dus 150 jaar
geleden, bracht op vele plaatsen in
ons land ellende, in het bijzonder in
Zeeland.
In de nacht van 14 op 15 januari
1808 was het springvloed. Een hevige
storm uit het noordwesten dreef het
zeewater r.o hoog op, dat overal in
Zeeland dyken doorbraken en polders
volliepen. Op Walcheren by Nieuw
en Sint Joosland 1400 gemeten, op
Zuid-Beveland 12.500, op Noord-Beve
land 400, op Schouwen Duiveland 2100
op Tholen 1600 en in 't tegenwoordige
Zeeuwse-Vlaanderen 19.820 gemeten.
Dat in Zuid-Beveland zoveel land
overstroomde, kwam omdat ook de
grote polder Kruiningen geheel on
derliep. Daar hier in de zeedijk een
gat werd geslagen van ruim 600 roe
den lang en ook de inlaagdyk door
brak. was de ellende groot. Veertig
hofsteden met grotendeels gevulde
schuren werden overstroomd en
moesten verlaten worden. Het gezin
van de arbeider Dingenus Geluk,
wiens woning instortte, kwam in de
golven om.
Dat in Zeeuwsch-Vlaanderen zoveel
polders onderliepen kwam vooral om
dat het water in de vele ver in het
land liggende zeearmen werd opge
zweept.
In de Westkappelse dijk werd een
groot gat geslagen, doch met man
en macht wist men de dijk te behou
den. De duinen namen op sommige
plaatsen 3 voet af.
MIDDELBURG
Daar Middelburg door zijn haven
kanaal nog in open verbinding met
de zee stond, werd de waterstand by-
zonder hoog n.l. 4.38 m. -f A.P.
De kaden stonden blank. Het zee
water liep over de vloedbalken in de
lager liggende straten. In de nabe
staande Vismarktkerlc aan de Zus
terstraat stond het water enige voe
ten hoog. Ook stroomde op de kade
het water in de meeste huizen, zodat
de lager liggende kelders en keukens
onderliepen.
VEERE
Ook hier stroomde het water de stad
in. Er verdronken vier personen in
hun ondergelopen woningen, daar zy
in de nacht het vege lijf niet konden
redden. De andere morgen voer men
met schuiten door de straten om de
op hun zolders of bovenkamers ge
vluchte bewoners met hooivorken
brood en verversingen toe te reiken.
EEN TRIEST BEELD geeft de
„Ebro" thans te zien. Uit het
onstuimige water van de Noord
zee ten westen van Schouwen-
Duiveland verheffen zich twee
masten, daar tussenin een pi.jp
en af toe komt het dak van de
radiohut hoven water. Het is ge
daan met de zeesleper, die zater
dagavond vastliep en in de
nacht daarop ten onder ging.
De beniannig werd gered, maar
de „Ebro" zelf ploegt zich vast
in het zand, wordt onder dat
zand bedolven en zal allengs
door de branding in stukken
worden gescheurd.
Men kan niet verder dan tot onge
veer vierhonderd meter bij het schip
nomen. Zondagmiddag hebben ber
gingsschepen nog getracht het ge
strande schip te naderen, maar de
zee was te woest. De vaartuigen,
waaronder de „Dolfijn", keerden on-
verrichterzake terug naar Veere. In
de omgeving, waar ae „Ebro" rust, is
de zee altijd wild, zij speelt er met
de minder-grote schepen. In de verte
kan men, zoals maandagochtend, te
gen de grauwe hemel het droeve sil
houet van de sleper zien. Het schip
ligt muurvast op een kleine zand
bank bij de Banjaard. Rond de
„Ebro" spoken de golven, zij over
spoelen de hutten en bonken tegen de
schoorsteen. Een mysterieus, maar
bovenal triest beeld, vooral als men
bedenkt dat deze stranding het einde
betekent van een bijkans glorieuze
carrière, want de „Ebro" heeft menig
goed werk verricht. En het schip had
naar verluidt, nog een filmrol voor
de boeg: in de rolprent naar Jan den
Hartog's roman „Hollands Glorie"...
„Wij moeten de „Ebro" maar zo spoe
dig mogelijk vergeten", zo merkte
een ingewijde in het bergingsvak ons
op. „Het schip graaft zich onder en
is wellicht nu al voor een deel
gevuld met zand". Men vertelde ons
desgevraagd eveneens, dat aan ber
ging niet eens gedacht wordt. „Het
schip voelde de slopershamer nade-
,ren en vond het beter zo. Dit is een
Hljllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
1 Hulde voor de redders 1
H De dappere en spectaculaire ff
redding van de opvarenden m
van de „Ebro" door de mannen
M van de „Maria Carolina Blan- p
|e kenheijm" heeft op vele Ne- j=
p dcrlanders diepe indruk ge-
maakt. Dat bleek ook duidelijk
uit een telegram, dat door de
ff vereniging „Vrienden van Vee- p
ff re" naar jhr. I. F. den Beer s
ij Poortugael, burgemeester van m
Veere, werd gezonden. In dit
telegram betuigen de „Vrien-
den van Veere" hun hulde aan
s schipper Minneboo en de zij- jf
nen.
goed graf voor de „Ebro" „Er zijn
reeds enkelen, die particulier wel iets
van 't schip zouden willen slopen.
Wij raden hen dit sterk af, want, zo
als gezegd, het snookt in de omgeving
van de Banjaard!
(foto P.Z.C.)
VLISSINGEN
Zoals gewoonlijk had vooral Vlissin
gen bij watersnood veel te lijden. De
laagste straten geleken spoedig vij
vers. In sommige huizen steeg het
water tot 14 voet 4 meter).
Niettegenstaande zoveel mogelijk de
reddende hand werd uitgestoken,
verdronken er nog 31 personen (11
mannen en 20 vrouwen).
In de Grote Kerk. de Middelkerk en
de Lutherse kerk had de vloed veel
schade aangericht. Het water stond
in de St. Jacobskerk 44 cm. hoog.
De stoelen en de losse banken dreven
door elkaar. Op een der kerkpilaren
staat aangegeven hoé hoog het water
toen "stond-. Vele graven waren inge
stort. Op het kerkhof waren enkele
lijkkisten door het water uit de gra
ven opgelicht en dreven rond. Toen
het water gezakt was, bleek dat alles
in de kerk met een laag slijk was be
dekt.
Enige personen zyn op bijzondere
wgze gered Een paar reddingen
zullen wij in 't kort melden.
Een vrouw, die op haar bed door de
vloed tot aan de zolder werd opge
tild, hoorde men in het naastgelegen
huis om hulp roepen. Men brak eerst
het dak en vervolgens de zolder open
en redde haar zo van een wisse dood.
Een 15-jarig meisje sliep in een
kelderkeuken, die vol water stond.
Op haar bed liggende dreef zij tot
bijna aan de balken. Zij riep om hulp,
doch niemand waagde zich in de diepe
volle kelder. Daar net roepen ophield,
meende men, dat zij reeds was om
gekomen. Na een uur begon zij weer
te roepen. Eén Frans soldaat kon dat
niet langer aanhoren. Hij ontkleedde
zich. bond om het bovenlijf een touw,
dat door anderen werd vastgehouden
en waadde tot de hals toe door het
water. Hij smaakte de voldoening
het meisje te redden.
Het waren voornamelijk militairen,
die met schuiten de op hun zolders
gevluchte bewoners van het nodige
voedsel vooorzagen.
YVy schreven reeds dat te Vlissingen
31 mensen verdronken en te Veere 4.
In Zeeuwsch-Vlaanderen was het aan
tal 21 en in Zuid-Beveland 7. Totaal
dus 63 personen. Verder zijn in geheel
Zeeland meer dan dan 700 stuks vee
verdronken. Vele gezinnen waren in
grote armoede.
Bij decreet van koning Lodewijk van
19 januari moest in het ganse land
gecollecteerd worden tot leniging van
de nood. Op het stadhuis te Utrecht
hield hg een inzameling voor de ge
troffenen in Zeeland, die bijna f 5000
opbracht. Zelf schonk hij 50.000.
Na verloop van tijd werden de door
gebroken dyken hersteld.
Sarah Churchill
was dronken
De actrice Sarah Churchill, 43-ja-
rige dochter van sir Winston, is
maandag te Los Angeles wegens
dronkenschap opgebracht.
De politie arresteerde de actrice in
haar huis, nadat men een klacht van
de plaatselijke telefoondienst had
ontvangen dat miss Churchill dron
ken was en liederlijke taal tegen de
telefoniste had uitgeslagen. In het
politiebureau, waar ze geboeid was
heengebracht, raakte zij slaags met
een der agenten en scheurde hem
zijn jasje van het lijf, zo verklaarde
een commissaris van politie.
Haar advocaat maakte bekend dat
zij tegen een borgstelling van 50
dollar op vrije voeten was gesteld.
Zij moet dinsdag voorkomen, de dag
waarop zij ook in een televisiestuk
moet spelen.
Jesse Lasky overleden
Filmproduktieleider Jesse Lasky is
op 77-jarige leeftijd overleden. Hij
was een der pioniers van de Ameri
kaanse filmindustrie. Samen met Ce
cil B. de Mille en Sam Goldwyn koos
hij Hollywood uit als zetel voor die
industrie.
SOCIOLOGISCHE PROBLEMATIEK
Landelijke wedstrijd van
V.N.F. voor kwekelingen
NA DE LAATSTE zomervakan
tie heeft de Vereniging voor Ne
derlands Fabrikaat een opstellen
wedstrijd uitgeschreven onder de
leerlingen van de 92 kweekscho
len, die Nederland telt. In deze
wedstrijd is het opstel van de a.s.
onderwijzer Janus Radder uit
Oostkapelle, leerling van de
Rijkskweekschool te Middelburg,
met 85 punten (de waardering
liep van nul tot honderd) als het
beste uit de V.N.F.-bus gekomen.
De opgave behoorde bepaald niet
tot de klusjes-voor-een-regenach-
tige-middag. „Beschrijf de pro
blemen, die zich voordoen bij het
omzetten van agrarische gemeen
ten naar geïndustrialiseerde" luid
de de opgave en deze problematiek
was van een dergelijk kaliber, dat
slechts één Middelburgse Rijks
kwekeling zich aan 't schrijven
zette. Of misschien bleef het bij
die éne, louter omdat het juist
Janus Radder was. waarvan men
immers voldoende mocht ver
wachten
Hoe het ook zg, het opstel van
Radder kreeg de meeste punt
jes van de ijverige jury. het
was het beste van de vier be
kroonde epistels. De andere drie
één -van een jongeman uit
Hoofddorp en twee van meisjes
uit Arnhem verwierven
82, 81 en 80 punten.
In totaal waren er 116 inzendin
gen. Er was bepaald, dat de autri-
ccs en auteurs van die opstellen,
die tachtig of meer punten zouden
verwerven, op uitnodiging van de
V.N.F. een tweedaags bezoek
mochten brengen aan een ge
meente, waarvan het agrarische
karakter had moeten wijken voor
dat van een gemeente- met-in
dustrie. Cuyk in Noord-Brabant is
een prachtige voorbeeld-gemeen
te, die daarvoor is aangewezen.
Woensdag en donderdag a.s.
wordt Janns Radder er al ver
wacht. zo deelde het hoofd van
de afdeling onderwijs van de V.
N.F., de heer P. K. Polderman
mee, die maandagmorgen naar
Middelburg was gekomen om in
het muzieklokaal van de Rijks
kweekschool Radders prestatie
Met. Janus Radder van de Rijks-
kweekschool te Middelburg, die win
naar werd van de landelijke opstel
lenwedstrijd van de Vereniging Ne
derlands Fabrikaat, bewonderen zijn
mede-leerlingen hier het certificaat,
dat hij maandagmorgen, min of meer
tijdens een „huldiging", ontving.
(Foto P.Z.C.)
enige officiële luister bij te zetten
door hem het hiervoor ontworpen
certificaat uit te reiken.
De heer Polderman deed dat
met een vlot felicitatiespeechje,
dat hij in tegenwoordigheid van
alle kwekelingen uitsprak, nadat
de directeur van de school, de
heer M. A. Hage woorden van
welkom tot hem had gericht.
En passant hield de heer Pol
derman nog een pleidooitje voor
industrievestiging. „Vooral voor
Zeeland geldt het parool: Probeer
industrieën te vestigen" zo zei de
V.N.F.-man en hij vroeg de a.s.
onderwijzeressen en onderwijzers
mee te helpen Zeeland hiervoor
geestelijk „bereid te maken".
Janus Radder, die uiteraard
een dankwoordje sprak, onthul
de, dat hij „zo-maar" achter
een schrijfmachine was gaan
zitten. „De opgave was meer
dan moeiljjk, maar bronnen
heb ik niet geraadpleegd", ver
klapte hij.
Eenmaal achter die schrijfma
chine, dreigde het opstel een boek
te worden. Maar Janus hield het
op veertien kantjes, waarin hij
vooral de geestelijke facetten be
lichtte. Hij wees op het vergroten
van de geestelijke weerbaarheid
van de individuele arbeider, in
het bijzonder van de uit-de-agra-
rische-sector-komende arbeider
opdat deze zich in de massa zou
kunnen handhaven.
Verderop zei de winnaar, dat aan
de oprichting van industrieën niet
alleen een economische, maar ook
een sociale planning vooraf dient
t<? gaan en zo groeide het opstel
uit tot een gedegen sociologische
verhandeling, rijp voor 85 punt
jes.
Rijp ook voor een excursie naar
Cuyk in Noord-Brabant, waar
men diamanten slijpt en schrijf
machines vervaardigt, die na
veertien kantjes nog jaren mee
kunnen
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll|!lllllllllllllllllllllllllllllll|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||!ll||||||||||||||||||jÜ{
Maginotlinie wordt
in stand gehouden.
'Volgens militaire kringen in Parijs
worden delen van de Maginot-linie,
een reeks versterkingen langs de
noordoostelijke grens van Frankrijk,
waaraan men in 1927 begon te bouw
en. zodanig onderhouden dat zij dienst
kunnen doen als onderdeel van de
westelijke verdediging.
Dit is het exterieur van het raadhuis
van Haastrecht, dat een dezer dagen
door de commissaris van de konin
gin in Zuid Holland heropend zal
worden. Het fraaie gebouw dat uit
1618 dateert is geheel gerestaureerd.
Prof. dr. Lindeboom tijdens
treinreis overleden
Prof. dr. J. Lindeboom, oud-hoog
leraar in de theologie aan de rijks
universiteit te Groningen, is giste
ren, toen hij per trein onderweg was
van Amsterdam naar Groningen, ten
gevolge van een hartverlamming
overleden.
De trein was om 15.29 uit Amster
dam vertrokken Omstreeks kwart
voor vier merkten andere inzitten
den, dat hun medereiziger onwel
werd en een hunner trok aan de
nbodrem. Toen een arts de hoog
leraar wilde onderzoeken, bleek hg
reeds te zijn overleden.
Prof. Lindeboom is 75 jaar gewor
den. In 1914 werd hij benoemd tot
hoogleraar aan de rijksuniversiteit
te Groningen. Totdat hij in 1952 de
pensioengerechtigde leeftijd bereik
te, doceerde hij kerkgeschiedenis.
Prof. Lindeboom was lid van de
koninklijke Nederlandse akademie
van wetenschappen, redacteur van
het Nederlands archief voor kerkge
schiedenis en voorzitter van de Pro
vinciale Archaelogische commissie
in Groningen.
Hij schreef o.m. „Het Bijbelsch hu
manisme in Nederland". „Stiefkinde
ren van het christendom". „Geschie
denis van het vrijzinnig protestantis
me" een driedelig werk. waarvan 't
eerste deel in 1929. het derde in 1935
van de pers kwam. „De confessio
nele ontwikkeling der reformatie in
de Nederlanden", en, samen met dr.
J. N. Bakhuizen van den Brink, 'n
tweedelig handboek der kerkgeschie
denis.
Professor Lindeboom was voorts
van 19291936 voorzitter van de
vereniging Vrijzinnig-Hervormden in
Nederland. Hg is voorzitter geweest
van de commissie van beheer van
het Groninger universiteitsfonds en
van de Nederlandse Gustaaf Adolf-
vereniglng, secretaris van de com
missie voor godsdienstonderwijs van
de Nederlandse protestantenbond,
bestuurslid van het Haags genoot
schap tot verdediging van de chris
telijke godsdienst cn lid van de ra-
diora&d.
