WILLEM
haalde de
W1NTERWANT
tijd terug
DINSDAG 31 DECEMBER 1957.
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARSCHUWING
Merkwaardige uitvinding:
TELETEMPER
(Van onze molen-redacteur)
TUSSEN BROU EN HULST, 31 december.
„Ik heb een teletemper uitgevonden!" zei
Willempje Winterwant (43), ons opwach
tend bij zijn tuinhekje. Hij zag er verhit uit
en zijn boordje was verkreukeld.
„Een teletemper?" vroegen we ver
baasd.
„Een teletemper"! zei Willem voldaan.
„De buren kregen een nieuw televisietoe
stel en vroegen of ik soms het oude wilde
hebben. Dat was al bijna een jaar oud zie-
je. Nou ja, dat wilde ik wel. Ik haal het
ding in huis en maak een paar verbinding-
jes met m'n uitvinding van vorige week,
een supersonisch vergiet, en plotseling
kreeg ik in de beeldbuis van het televisie
toestel pi-er-kwadraatstralen. Ik heb, zo
als je zult begrijpen, onmiddellijk contact
gemaakt met die nieuwe versnellingsnaaf,
die ik voor Kees Pellenaars had ontwor
pen. En jawel, nadat ik het hele zaakje
even grondig had vermenigvuldigd en wor
telgetrokken, kreeg ik een teletemper...."
Willempje was inmiddels voorgegaan
naar het schuurtje en daar stond inderdaad
een oud televisietoestel, gekoppeld aan
het inmiddels bekend geworden Winter-
wants Supersonisch Vergiet en aan het zo
genaamde „Wind-waai-weg-naafje, dat
nog op een omgekeerde renfiets gemon
teerd zat.
„Maar wat doe-je precies met die tele
temper?" vroegen we.
„De tijd terughalen" zei Willem ge
heimzinnig. „Ergens in de kosmos hangt de
tijd en mijn pi-er-kwadraat-stralen zijn
daarvoor gevoelig. Ik vang de tijd op in
het vergiet, draai hem door de versnel
lingsnaaf en zet het toestel open en
floep, de tijd is terug". Al pratend had hij
het toestel ingeschakeld en begon aan de
trappers van de fiets te draaien.
„Let op" riep Willem plechtig. Er flitsten
wat bliksemstralen over het scherm en het
rommelde alsof er ee n donderbui over
trok. Buiten klepperde ergens een deur en
de wind gierde rond het oude schuurtje.
Willem schakelde het licht uit, waarop de
zaak helemaal mysterieus werd. Hij draai
de wild aan de trappers en wij keken ge
spannen naar het scherm....
:en uitstekend gelijkend portret
van Middelburgs niéuwe
burgemeester
Er verscheen daarop een soort land
kaart. Maar het gekke was, dat de lijnen
op die kaart alsmaar heen en weer spron
gen. „Ik ben nog niet ver genoeg terug"
riep Willem draaiend, „Wat ju nu ziet is
een projectie van minister Struyckens ge-
dachtenwereld. Kijk maar, die man denkt
Een exclusieve foto van Willem Win
terwant achter de teletemper.
(Foto P.Z.C.Ü)
alleen maar aan grenswijzigingen. Hier
heb je het Walcherse grenswijzigingsplan
van vorige week: kijk die grenzen eens ver
springen. Hij schijnt vastbesloten om er mee
door te gaan
„Probeer eens een gedachtenwereld te
krijgen van een Walcherse burgemeester"
riepen we verlangend uit.
Willem draaide en schakelde. Maar het
lukte niet erg. „Ik kan alleen een gezicht
krijgen" zuchtte hij. En jawel, plotseling
prijkte het nobele gelaat van een Walcher
se burgemeester op het scherm: grote tra
nen lopen over het geizcht. „Die denkt
ook aan grenswijzigingen...." zei Willem
droevig.
Het zou een vreemde avond worden,
had de uitvinder voorspeld. Het klopte! Het
is een avond geworden met de zonder
lingste dingen op het teletemper-scherm.
Nu we onze aantekeningen nog eens raad
plegen, vragen we ons zelfs af, of alles
wel voor de krant geschikt is. We kunnen
hier en daar slechts een greep doen. Wel
nu, hier komen een paar ervaringen met
Willems teletemper.
Het scherm toonde de vergaderzaal van
de Tweede Kamer, waar een grote kaart
was opgehangen. „Aha, het Deltadebat",
riepen we uit. Maar vreemd: plotseling
kwam er uit het witte plafond een rekstok
plus een touw zakken. En terwijl iedereen
in de kamer en op de publieke tribune
verbaasd toekeek, liet een man zich langs
het touw omlaag glijden, greep halverwe
ge de rekstok en maakte boven de kamer
leden een pracht van een reuzenzwaai.
„Wat is dat nou?" vroegen we Wil
lem, „dat ding van jou werkt niet goed. In
de Tweede Kamer doen ze niet aan gym
nastiek. Dat past niet in het décor...."
„Je moet die beelden interpreteren" zei
Willem wijsgerig. „Terwijl de kamer toe
kijkt, maakt de oesterwereld een omme
zwaai. Is dat soms niet gebeurd....?
Maar het beeld was al weer weg. Op
het scherm kwam een groot vraagteken.
„Oef," pufte Willem, „Ik draai te hard, ik
krijg de toekomst al op het scherm...."
„Wat stelt dat vraagteken dan voor"?
„Zie je dat niet? Dat is de nieuwe bur
gemeester van Middelburg. Het portret
lijkt sprekend...."
Weg was het vraagteken. Een heer in
fraai, oud gewaad gehuld, werd zicht
baar. „Keldermans is mijn naam" zei hij
plechtig. „Hebben jullie eindelijk mijn
poort ontdekt in Hulst? Het werd tijd!"
Maar toen we nog eens goed keken om de
trekken van deze nobele architect scherp
in de herinnering te griffen, was het beeld
al veranderd in dat van een forse man met
een snor, ook al in oude kledij. „Ha, daar
hebben we Den Ruyter" mompelde Wil
lem. „Klets niet Willem", zei het beeld nij
dig. „Ik ben majoor bij de mariniers. Ik heb
dit jaar voor De Ruyter gespééld. Dat is
wat anders". Weg was hij. En op 't scherm
ontrolde zich plotseling de hele landing
van de grote vlootvoogd, zoals in juli van
dit jaar duizenden in Vlissingen het hebben
aanschouwd. Maar gek, links op het
scherm zat een pasfotootje. En de man op
dat fotootje knikte vriendelijk en zei: „Vlis-
singse feesten? Meldt U bij de provinciale
V.V.V. in Middelburg" Waar hadden we
die man toch meer gezien?
DIT IS EEN ZOT VERHAAL. Winterwant", zei hij. „Stuur eens
Wie niet in vreemde dingen ge- een man naar me toe. Ik heb zit-
looft, dient het dus over te slaan. ten experimenteren met een af ge-
Het gaat over een raar mannetje dankt televisietoestel van de bu-
plus een vreemde machine. ren en nu heb ik toch zo n rare
Naam van mannetje: Wil- uitvinding gedaan. Stuur een
lempjeWinterwant. Kenmerken: man, meneer en het wordt de
Heeft iets weg van een bekende vreemdste avond van zijn leven...
Amsterdamse Dorus. Wij hebben een man gestuurd.
Woonplaats: Tussen Brou- En na rijp beraad besloten diens;
wershaven en Hulst. verhaal te publiceren. Maar nog-
Beroep: Uitvinder. maals: alleen bestemd voor su-
Willem belde ons gisteravond per-rijpe lezers, die een klapje
op, zenuwachtig. „Meneer, met van het molentje beet hebben.
En opeens wisten we het weer: in'Sluis,
waar de actieve middenstand een grote
tentoonstelling organiseerde, eind april.
En alsof Willem onze gedachten had ge
raden, verscheen de hele tentoonstelling
op het scherm, compleet met de openende
staatssecretaris Veldkamp en de Zeeuwse
middenstandsconsulent. Bij dergelijke fees
telijke gebeurtenissen is de provinciale V.
V.V. vanzelfsprekend aanwezig en daar
om bleef het pasfotootje vriendelijk lachen,
links onderaan.
Het ging pas Weg, toen het scherm Rei-
naert de vos liet zien, op weg van Hulst
naar Axel. Dat was waar ook, in april
poetste Reinaert in Hulst de plaat en dook
in Axel weer op. Daar zat hij achter een
bureau in de gemeentesecretarie. Maar
..fruitfee en fruitcorso..
dat was op het scherm niet te zien. Wel het
vosje op de weg. Het beestje werd voort
bewogen door een paar touwtjes en aan
die touwtjes werd getrokken door....
„....zet dat nou maar niet in de krant",
zei Willem vermanend, „dan krijgen ze in
Hulst nog meer ruzie. Eén Reinaert-conflict
is meer dan genoeg". Goed dan, mondje
dicht. Het was inderdaad een vreemde
avond....
Vreemd en gevaarlijk. Want toen we
Willem vroegen of hij niet op het scherm
kon krijgen wat er precies in januari in
Nieuwland en IJzendijke was gebeurd, zei
hij geschrokken: „Dankjewel, laat dat
maar aan de parapsychologen over...."
„Als ik nou aan dit knopje draai", ver
klaarde de uitvinder in de loop van de
avond, „dan krijg ik zogenaamde „com-
bies". Dat zijn twee verschillende beelden,
één aan de bovenkant van het scherm en
één aan de onderkant. Twee beelden, te
gelijk dus, die ergens iets met elkaar te
maken hebben. Soms op een vreemde ma
nier. Kijk zó..." En hij draaide het knopje
om. Op het scherm zagen we, de volgende
taferelen: de tewaterlating van de Naess
Tiger en het opleggen van libertyschepen
in Vlissingen. De tewaterlating van de
nieuwe provinciale veerboot in november
en het loslaten van de vrije veren door de
provinciale staten in januari, een Vlissing-
se barkeeper, die nationaal cocktailkam
pioen werd en de opening van het Zeeuw
se consultatiebureau voor alcoholisme, de
stranding van de Vittangi vóór Vlissingen
en....
Merkwaardig, op dat moment werd het
andere deel van het scherm wazig. „Als ik
nou goed kijk" zei Willem „lijkt dat wel 't
bezoek van kamerleden aan de Zeeuwse
industrie. Jawel, kijk maar, daar is een
kaart van hef Sloeplan. Maar wat heeft
dat nou met die stranding te maken? Ze
kunnen die toegang naar het nieuwe Sloe-
project toch op diepte baggeren Er
was verder nog een beeld-boven van een
tunnel en onder van een brug, beide
geprojecteerd door een nee-schuddende
minister Algera.
De laatste „combi" was heel vreemd:
het bovenste deel van het scherm toonde
een boze kruidenier en het onderste stuk
een textielhandelaar, die vergeefs moeite
deed om met een ellestok een koffieboon
te meten. „Ruzie, ruzie, ruzie...." zei Wil
lempje raadselachtig. Waarop hij 't knop
je weer omdraaide. Gelukkig, want we
hadden schoon genoeg van zijn dubbele
beelden.
Ruzie... Daaraan herinnerde ook een
beeld, dat alsmaar een vuist op tafel liet
slaan. Het was ergens in een raadzaal,
maar verder was niet te zien wat het voor
stelde. Plotseling klonk een stem door de
luidspreker, die zei „Te duur, meneer de
voorzitter. Weet U, dat de gemeentewet
de mogelijkheid opent het college van B.
en W. aanspra...." Toen stierf het geluid
weg en op het scherm werd de vuist vager.
„Weet je wat er nu komt?" vroeg Wil
lem.
„De opening van het bejaardentehuis
in Vlissingen", zeiden wij prompt. Tenslot
te lezen we ook kranten....
„Als je het dan toch al weet, dan scha
kelen we maar gauw op wat anders over",
vond Willem, „het is anders wel een heel
mooi tehuis. Ik wil er later best wonen".
Vijf cijfers verschenen er op het scherm:
15.000. Het inwonertal van Terneuzen.
„Dit jaar pas bereikt", vertelde de uitvin
der. „Vanmorgen had ik het ook op het
scherm, maar toen was er een vage schim
bij. Ik dacht eerst dat het de burgemeester
van een andere stad was, maar het beeld
was niet te herkennen. Trouwens, de schim
blijft nu weg. Je moet maar denken, de
Walcherse en Schouwense plannen van
minister Struycken hebben wellicht de hoop
op Kloetinge doen herleven...."
„Je spreekt in raadsels, Willem" zeiden
we.
„O ja Gut, dat heb ik helemaal niet
in de gaten. Dat komt door de omgang
met mijn teletemper, denk ik. Kijk eens wie
we daar hebben: burgemeester Kodde.
Wat kijkt hij benauwd! Hij snakt naar
adem. Het gaat nu wat beter, kijk, een lid
van Gedeputeerde Staten maakt zijn das
wat los. Aha, dat was de financiële adem
nood van Zoutelande. Da's waar ook, alle
kranten schreven er over. Zelfs dat is in de
kosmos blijven hangen. Maar mijn teletem
per haalt het er weer uit..." En Willempje
wreef zich in de handen.
Wat nog meer te vertellen? Van die
Noordbevelandse burgemeester, die met
een jachthaven onder de arm uit Antwer
pen kwam aanzetten? Van die eerbied
waardige oud-ministerpresident met zijn
vervaarlijke snor, die een televisietoren in
Goes neerzette? Of van die zaal in Brug
ge, waar een groot aantal Zeeuwse au
toriteiten met de slaap zat te vechten?
Neen, dan liever van de charmante fruit
fee, die deze zomer in Goes een allerliefste
gastvrouwe was. En van het fruitcorso, dat
duizenden en duizenden naar de Ganze-
stad trok.
Dat was allemaal te zien op Willems
Eigen TELETEMPER. Maar laten we er ver
der maar over zwijgen. Want de uitvinder
was achteraf toch niet zo gelukkig met zijn
nieuwe apparaat. Hij was bang, dat de
beelden verkeerd „gelezen" zouden wor
den. En we moeten toegeven: die angst
was niet helemaal ongemotiveerd.
Want wanneer men bijvoorbeeld twee
Zeeuwse burgemeesters ziet trekken aan
een klein werkhaventje, daarbij uitroe
pend: „Die haven hoort aan mij!", dan zou
men al te spoedig veronderstellen, dat hier
sprake zou zijn van een ernstige ruzie. En
in werkelijkheid is dat helemaal niet het
geval. Voor het begrijpen van de beelden
is dus ervaring en wijsheid nodig. „En er
zijn weinig ervaren en wijze mannen" zei
Willempje bedroefd. Daarop koppelde hij
de versnellingsnaaf los, evenals het super
sonisch vergiet, zodat de teletemper weer
gewoon een televisietoestel was. En kijk-
eens aan, hoe scherp dat beeld op zo'n
apparaat is. Wij in Zeeland boffen toch
maar: een eigen televisietoren in het cen
trum Goes! De oliebollen, die Hannie Lips
of is het een van die andere lieve meis
jes? naar binnen brengt, zijn zo duide
lijk, dat men er in zou willen bijten. In die
oliebollen! Welnu dan: hap! En: proost!
En natuurlijk: veel heil en zegen. Laten we
het verleden maar in de kosmos laten zwe
ven. Daarom namens de uitvinder Willem
en namens de hele redactie: gelukkig
1958.
....„Ik speel voor De Ruyter^
