shme »»°OK„tr Koopvaardij wordt ingeschakeld bij spionagesysteem Hoe een circuscarrière begon VRIJDAG 27 DECEMBER 1957 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT De carriere van Phineas Taylor Barnum was niet gegrondvest op geld; zelfs maar voor een heel klein gedeelte op zakelijk inzicht. Het was iets anders, dat de naam Barnum tot een begrip maak- te in de gehele wereld en de eigenaar een welge steld ep gezien man. Zijn geheim was de reclame. Hoe over hem gesproken werd en wat van hem gezegd werd, interesseerde Barnum niet. Als maar over hem gepraat werd. Liefst door iedereen. En om dit doel te bereiken huldigde hij de stelling, dat iemand alleen succes kan hebben als hij doet, wat niemand verwacht. De dolste en meest onge wone zaken waren een kolfje naar Barnums hand en hij vergat niet ervoor te zorgen, dat iedereen te horen kreeg, wat Phineas Taylor nu weer uitge haald had. Hij was ,,de koning van de humbug". Geen tam tam was hem te veel. In de loop van 1841 was in New York, op Broad way een onoogelijk museumpje te koop. Barnum zag er iets in en wist op een slimme manier eigen aar te worden. Geld had hij niet, maar dat was geen bezwaar. Zijn goede naam, z'n radheid van tong en een waardeloos stuk land, dat hij van z'u grootvader had geërfd boezemden de eigenaars zo veel vertrouwen in, dat ze het hele museum op af betaling van.de hand deden. Vijf jaar mocht Bar num betalen, mocht hij een termijn in gebreke blijven, dan was hij alles kwijt. Arme acteur moest op straat pantomime spelen.... 1 111 H Maar Barnum vertrouwde op zich- zelf. Hij zag lets in het museum en maakte er iets van. Toen hij overleed, was het een nationale in- stelling geworden. Het eerste dat de nieuwe directeur deed, was z'n H êigendom herdopen. Niet zonder overdriving kreeg het de wydse H naam „Nationaal Amerikaans Mu- seum". Alle curiositeiten werden bij elkaar gezet en de reclamecam- pagne kon beginnen. Het belang- M rijkste van alles was echter, dat Barnum een volkomen andere tak- tiek ging volgen dan zyn voor- gangers. Zij hadden het museum s beschouwd als een soort theater; Barnum gaf het een kwasi-weten- schappelijk tintje. De theaterzaal werd „leslokaal", de voorstellin- M gen werden lezingen met licht- beelden, de goochelattracties heet- ten voortaan „magische experl- H menten". Het was allemaal bijzon- der leep bedacht, want in die ja- ren was Amerika nog een keurig land en de Amerikaan was meest- M al vroom en bang voor het al te wereldse, dat door de kerk werd verafschuwd. Nu was Barnum en hg is dat tot zijn dood gebleven een zeer godsdienstig man, die het met- zijn principes zeer nauw nam hij was ook principieel geheelonthouder). Hij zag er echter geen been in om de men sen wat onschuldig vermaak te schenken en een klein leu gentje om bestwil mocht daar volgens hem best voor gebruikt worden. Het resultaat van de ze politiek liet niets te wensen over: het onbekende Scudders museum werd een zeer druk bezocht centrum en in twee jaar kon Barnum niet alleen de koopprijs betalen; hij zag ook nog kans, allerlei curiosi teiten-verzamelingen op de kop Het te tikken, die hy met de nodige Een klassiek geworden voorbeeld van Barnums humbug-reclame voor het museum was dat van de toneelspeler, die op zekere dag by de directie aanklopte. De arme man zat volslagen aan dé grond en bedelde voor een eerlyke kans, z'n brood te verdienen. „Goed," zei Barnum, wiens rijke fantasie al weer mogelykheden zag. „Neem deze vyf stenen, leg vier ervan om de vijftig meter op het trottoir voor het museum. Dan neem je de vjjfde steen en loopt langs de an dere vier. Telkens als je langs een van de vier komt, neem je die op en legt de andere ervoor in de plaats. Dat doe je zonder een woord te zeggen en zonder je iets van het coininenlaar van de men sen op straat aan te trekken. Ben je een uur bezig, dan ga je met de stenen het museum binnen, loopt rustig door alle zalen en gaat weer naar buiten. Dan begin je opnieuw". De geschiedenis vertelt niet, hoe de gast Barnum heeft aangekeken. Maar de directeur was volkomen ernstig „Waarom je dat moet doen? Omdat ik het leuk vind". En omdat hy goed betaald werd, begon de vreemde sollicitant zijn werkzaamheden. Het duurde niét lang, of de volksoploop groeide uit tot een menigte. Iedereen keek, liep de man achterna, kocht een kaartje voor het museum om het mysterie op te lossen, kortom, Barnum verdiende goud. Drie da gen duurde de stunt, toen greep de politie in, omdat het verkeer te veel hinder ging ondervinden van de nieuwsgierige menigte. Maar Phineas Taylor had zijn doel be reikt. Heel New York sprak over hem en z'n museum... Toch werd het museum Barnum na enkele jaren een te tam bedrijf. Hg wilde meer: levende dieren, grote spektakels. En na verloop van tyd werd zyn museum de plaats, waar men de merkwaar digste evenementen kon bezoeken. Er waren pluimveetentoonstellin gen, maar soms ook Indiaanse oor- iogsdansersbloemenshows en hondenkeuringen. De rariteiten hebben sinds dat ogenblik Bar nums speciale belangstelling ge had. Jig vestigde een traditie, die ook nu nog voortduurt in de Side show van 't naar hem genoemde circus. Hg organiseerde babyten toonstellingen en loofde prgzen uit voor de mooiste, maar ook voor de dikste baby, voor de knapste ee tweeling. Hy liet de goegemeente voor een luttel bedrag kennis ma- ken met de grootste reus ter we- reld, met de dikste dame en met het levende geraamte. Hy demon- streerde de Siamese tweeling en ontdekte de kleinste dwergen: „general Tom Thumb" (de legen- darische Klein Duimpje), die hem kapitalen opleverde. Dit is ideaal. Een King Size Virginia op zijn best met een King Size filter op zijn best: Het Silk Filter! Het allerfijnste filter van de wereld, dat het voile aroma van de zuivere Virginia tabak doorlaat en toch een koel, mild en goed roken garandeert. Precies wat U zoekt! MET OF ZONDER SILK FILTER: GLADSTONE HOUDT DE SMAAK WAAR U VAN Amerikaanse museum, dat M tam-tam'een plaats'gïf "tahet Barnum kocht en tot een nationale j museum. instelling maakte. lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Nederland dichtstbevolkt Uit gegevens van het Amerikaanse bureau voor de volkstelling blijkt, dat Nederland, met 335 inwoners per vierkante kilometer, het dichtst bevolkte land ter wereld is. Bel gië, dat driehonderd in woners per vierkan'e kilometer heeft, neem de tweede plaats in. In de Verenigde Staten wonen gemiddeld 22 personen per vierkante kilometer. Indien de bevolkingsdichtheid der Verenigde Staten met die van Nederland overeen zou komen, zouden zij meer dan twee en een half mil jard inwoners moeten tellen, terioijl er in wer kelijkheid 172000.000 Xmerikanen zijn. Japan was in 195a het dichtst bevolkte land van het Verre Oosten, het telde toen 81/0 imooners per vier kante kilometer. De bevolkingsdicht heid in de Sowjet-Unie bedraagt tien inwoners per vierkante kilome ter. Sowjet-Rusland is, met een oppervlakte van 22.000.000 vierkan te kilometer, het groot ste land ter wereld, met 220.200.000 inwo ners. SOW JETS BRENGEN WESTELIJKE HAVENS IN KAART Russische ex-marine-officier doet onthullingen Vrgwel elk Russisch koopvaardg- schip, dat in de wateren van het vrye westen vaart, heeft een officier van de rode marine aan boord, wiens taak het is met; behulp van radar en andere apparaten de westeigke havensteden en kustgebieden nauwkeurig in kaart te brengen. Zodra een koopvaardy- schip In Rusland is teruggekeerd, worden deze kaarten naar de staf van de Sowjet-marine gezonden. Dit ver klaarde luitenant Lew Iwauowltsj Predt.sjewsky, die jarenlang bg de ro de marine heeft gediend en die enige maanden geleden naar het westen vluehtte, op een door een vereniging van Russische bannelingen in Mün- chen belegde persconferentie De officier, die verscheidene jaren bij de staf van de Zwarte Zeevloot in Sèbastopel diende, vertelde dat hij in Leningrad een opleiding als karto- graaf had ontvangen en daarna aan de Russische koopvaardijvloot was toegevoegd. Op verschillende schepen had hg kaarten van westelijke haven steden en kustgebieden vervaardigd. Predtsjewsky zei in dit verband, aat de Russische generale staf de rode koopvaardy vaak verweet, dat de ge gevens van de Amerikaanse havens en kusten zo onvolledig waren, aangezien de handel met de Verenigde Staten nog weinig te betekenen heeft en slechts weinig Russische schepen Amerikaanse havens binnenlopen. Deze spionagemethoden zyn een logisch gevolg van de strategie die de Russen in een eventuele oorlog ter zee denken te volgen De rode marine wordt getraind op een of fensieve onderzeeboot oorlog. De nieuwste Russische onderzeeboten, zo verklaarde Predtsjewsky, zyn voor een atoom- en raketoorlog uitgerust. De meeste van de onge veer 520 rode onderzeeboten die na het uitbreken van een eventuele oorlog onverwyld de westelyke scheepvaartlynen zullen aanvallen, zyn bewapend met afvuurinrichtin- gen voor raketten met een reik wijdte van ongeveer veertig mijl (ruim zeventig kilometer). Zy kun nen bovendien in een tydsbestek van acht seconden radarantennes oprichten, waardoor zij zelf niet ty- dig op de schermen van de radar stations op de wal kunnen worden verkend. Met gebruikmaking van de gegevens van de Russische koopvaardijvloot worden er mari- nekaarten vervaardigd, aan de hand waarvan vijandelijke havens en steden doeltreffend met raket ten kunnen worden bestookt. Ook op de grote Russische kruisers van de Swerdkiw-klasse zijn in de laatste jaren afvuurinrichtingen voor raketten gebouwd. Ze zyn elf meter lang en zes meter breed. De bediening van dez ewapens geschiedt echter uitsluitend door speciaal getrainde commando's. De officieren en man schappen van deze oorlogsbodems zijn niet met de werking van de installa ties op de hoogte, hetgeen zich natuur lijk kan wreken als in tijden van oor log deze specialisten buiten gevecht worden gesteld. Zowel de afvuurin richtingen als de raketten zijn steeds met zeilen afgedekt en het is streng verboden zelfs maar Interesse voor deze installaties té tonen, zo vertelde de luitenant In 1935 zou er, na veel onderlinge twisten, besloten zijn. het accent In een komende oorlog vooral op de on derzeeboten te leggen. De commando- wisseling bg de Russische vloot zou daarmee verband hebben gehouden. Admiraal Koesnetzow, die in het be gin van 1956 door de vroegere com mandant van de Zwarte Zeevloot, ad miraal Gorskow werd opgevolgd, zou verouderde opvattingen over de oor log ter zee hebben verkondigd, zo deelde luitenant Predtsjewsky mee. Interessant waren zyn verklaringen over de betrekkingen tussen Zjoekow en de rode marine. De in ongenade gevallen Sowjet-inaarschalk zou zich voortdurend met marine-aangelegen heden hebben bemoeid, maar toch kon Gorskow goed met Zjoekow over weg. Waarschyngik was dit te danken aan het feit, dat belde officieren zich voortdurend verzetten tegen een te grote invloed van de communistische party op leger en vloot. In de ouderdom van 73 jaar is te Oosterbeek overleden jhr. mr. dr. Th. W. C. CaJkoen, oud-vicepresident van het gerechtshof te Den Haag. De ter aardebestelling is gisteren in stilte geschied. HiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiM Welkom in het vaderland.... De 19-jarige timmerman L. de H„ die deze week met de „Rijndam" in ons land was H aangekomen uit Ontario (Ca- nada) om zijn ouders in Beet- §e sterzwaag te bezoeken, had 1§ wel een zeer onplezierig weer- =j zien met zijn vaderland. Hij was naar het Centraal Sta- ir H tion te Rotterdam gegaan. De jongeman zette zijn koffers neer om aan een loket een kaartje naar het hoge noor- H den te kopen. Toen hij zijn twee leren koffers weer wilde opnemen om naar de trein te H gaan, bleken ze te zijn ver- H dwenen. Er zat voor 2500. s aan kleren en z.g. travellers- rf chèques in. iliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiioiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Publikatie in ochtendblad niet onrechtmatig geacht Mr. J. Overwater, president van de rechtbank te Rotterdam, heeft deze week uitspraak gedaan in het korte geding, dat door een Engelse firma en de directeur E. E. B. aan hangig was gemaakt tegen een Rot terdam dagbladbedrijf dat een och tendblad uitgeeft. In dit ochtendblad heeft een serie artikelen met foto's gestaan (het ging om drie foto's, die afkomstig zouden zijn uit het proces-verbaal, dat is opgemaakt in de zaak tegen majoor K. Eisers achtten zich be nadeeld. omdat de foto's betrek king hebben op de firma. Op straf fe van een dwangsom van f 5000 werd gevraagd herhaling van een dergelijke publikatie na te laten. De president was van oordeel, dat zowel B. als de Engelse firma niet ontvankelijk waren in hun eis. Hij zag geen grond voor onrechtmatig heid en daarom ook geen aanleiding de vordering toe te wijzen. De president overwoog in zijn uit voerig vonnis, dat bij net ochtend blad de bedoeling had voorgezeten door deze artikelen het algemeen be lang te dienen. De gewraakte publi katie stond niet op zichzelf, maar maakte deel uit van een serie. Er was een gedeelte van een proces verbaal afgedrukt en afgezien van de vraag, die niet ter zake doende is, nJ. hoe het blad daaraan gekomen is, wordt dit onderdeel van de publi katie niet onrechtmatig genoemd en mocht het als grondslag worden aangenomen. Zelfs al zou het proces verbaal onjuist zijn, dan nog zou dit de publikatie niet onrechtmatig ma ken. Ook volgens de door eiser over gelegde foto maakt het Engelse bedriji een hokkerige en romme lige indruk, hoewel het volgens de president mogelijk kan zijn, dat er Engelsen zijn, die er an ders over denken. Over de tekst van het artikel en de onderschrif ten van de foto's zei de president nog. dat die misschien gematig der gesteld hadden kunnen wor den: maar gezien het hoge niveau van de Nederlandse pers is het niet de taak van de rechter ieder woord op een goudschaaltje t« leggen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1957 | | pagina 3