Na de kerst is de kans op een strenge winter uiterst klein DE KERKEN maatschappij J IN NOORDWOLDE STUDEREN TWEE PAPOEAJONGENS Kerk in Japan heeft het levende contact met de massa verloren Campagne voor beschikbaar stellen van alle krachten voor gemeente In één week 5 miljoen dollar bijeen DONDERDAG 19 DECEMBER 1957 PROVING J ALB ZEEUWSB OOÜRANT BLIK IN HET VERLEDEN LEERT Einde dikwijls pas in lentemaand (Van een weerkundige medewerker) Terwijl Kerstmis en de jaarwisse ling voor de deur staan, hebben we al een vorstperiode achter de rug en zitten we nog in de tweede, die nog begon, in wat officieel nog herfst heet zij het dan, dat de metereo- logen hiervoor een andere maatstaf aanleggen. Zelfs als deze tweede periode met een sisser afloopt, dan nog rijst bijeen zo betrekkelijk vroe ge inzet de vraag: Wat zullen de ko mende maanden ons brengen? In De Bilt hult men zich wat een voorspelling betreft in nevelen. Wat wij wel ontvingen, was een in teressant overzicht van de winters van de afgelopen ruim 125 jaar. En daaruit hebben wij wel enige con clusies kunnen trekken, al moet er onmiddellijk bij worden gezegd, dat men er niet vreemd van moet opkij ken, als het weer roet in ons winter- eten gooit. Want zelfs bij de weer voorspellingen voor 24 uur kan men soms voor de meest verrassende wendingen komen te staan. Strenge winters, zo blijkt uit dit overzicht, van het K.N.M.I., begin nen meestal tamelijk vroeg, d.w.z. in november of de eerste helft van de cember. Wij zeiden: meestal, want er zijn natuurlijk uitzonderingen. Zo waren er in de reeks van 26 winters, die sinds 1728 zijn geboekt, nog ze ven die in de eerste helft van janu ari begonnen en zelfs een die pas op de laatste dag van januari inzette: de ongewoon late en strenge winter 1955-'56. De verhouding is dus on geveer één strenge winter op de drie, die na half december begon en één op de 26 voor de tijd na half januari. De winter 1955-'56 was daarom wel 'n uitzondering wegens het late tijd stip van aanvang en heeft in de me teorologische annalen zijns gelijke nog niét gevonden. Pas in maart Wanneer vonden de strenge win ters hun einde? De meeste (11) in de lentemaand maart, op de voet gevolgd door februari (10), terwijl in januari 5 strenge win ters afliepen. Strenge winters kunnen ook hard nekkig zijn: van de 26 waren er vier met meer dan honderd dagen, waar bij die van 1813-'14, en 1844-'45 en 1804-'05 met resp. 114, 112 en 109 dagen de kroon spanden. Drie stren ge winters telden 90-100 dagen, drie 70-80, zes 60-70, vijf 50-60, drie 40- 50 en telkens een 30-40 en 20-30 da gen. Tijdens strenge winters worden dat spreekt bijna vanzelf soms bijzonder lage temperaturen geme ten. De winter 1941-'42 spant nog steeds de kroon met een absoluut ^minimum van 24 8 0 C., daarop volgt de winter 1955'56 met -21,6° C (op 16 februari). Het aantal dagen, waarop de tem peratuur over de gehele dag geme ten niet boven de -10 graden C. komt, is over het algemeen tamelijk ge ring. Vijftien dagen is het maximum geweest (1788-'89). Daarentegen is het aantal dagen, waarop het kwik gemiddeld de hele dag onder het vriespunt staat, in strenge winters steeds groot: verscheidene tientallen dagen. Ook blijkt, dat het etmaalge middelde van de koudste dag soms bijzonder laag kan zijn. De winter 1822-'23 spande hierbij wel de kroon met op 23 januari een etmaalgemid delde van -19,4 graad C. Er komen in zulke strenge winters wel eens enkele dagen van dooi voor, maar zulk een korte periode vermag weinig afbreuk te doen aan de tries te laagterecords. Daarom worden zulke dagen ook verwaarloosd, wan neer men de balans opmaakt van een strenge winter. Met andere woorden, een enkele dag onderbre king van een koudegolf wordt in dat geval niet geteld. Het komt ook voor, dat na een strenge winter een lange periode van dooi en regenweer wordt gevolgd door nog een aantal zeer koude da gen, een soort nawintertje dus. In ieder geval brengt een strenge win ter ons vrijwel altijd een te koel voorjaar, omdat wij door de in onze streken heersende west-circulatie dan nog zeer lang de invloed van het koude zeewater ondervinden, al zal deze invloed aan de kust meer merk baar zijn dan in het binnenland. Resumerend kunnen wij zeggen, dat de kans op een strenge winter reeds merkbaar is verminderd, wan neer wij met de Kerstdagen nog niet in een koudegolf zijn beland. Het feit, dat de zon geleidelijk weer meer kracht krijgt, zal aan dit verschijnsel wel niet helemaal vreemd zijn. Na half januari bestaat er in dat geval reden om bescheiden de vlag uit te steken, omdat de kans, dan nog een strenge winter te krijgen, wel zeer klein is geworden. Een of meer kou de dagen kunnen echter altijd nog voorkomen. Deze foto laat zien hoe dr. Wernher von Braun, (links) de geestelijke va der van de Duitse V-S. die nu aan het hoofd staat von de afdeling van het Amerikaanse leger, belast met de ontwikkeling van geleide projectielen en g ener aal-majoor John B. Meda- ris (midden) belast met de leiding van het gehele programma van het Amerikaanse leger t.a.v. geleide pro jectielen, een gesprek hadden met senator Stuart Symington tijdens een zitting van de Amerikaanse senaats commissie voor het onderzoeken van de Amerikaanse paraatheid op het gebied van de ruimtevaart. Von Braun stelde voor, dat de V.S. een „Nationaal Ruimte-Bureau" zouden oprichten met een jaarlijks budget van ongeveer anderhalf biljoen dol lar, teneinde het heelal te kunnen gaan beheersen. „Rietvlechten zit in hun handen". Kijk, daar hebt U ze", zei de heer K. H. Stad, directeur van d( Rijksrietvlechtschool te Noord- wolde, en hij wees in het speelkwar tier naar de binnenplaats waar een stuk of twintig stevige Stellingwerf- se jongens bezig waren stoom af te blazen door elkaar achterna te zit ten, aan armen en benen te trekken of te trachten hun tegenpartij te vloeren. Twee jongens van blauw zwarte gelaatskleur en met zwart kroezig haar deden van harte mee en lachten al hun witte tanden bloot, toen het wild geraas der makkers een hoogtepunt bereikte. ,,Als ze niet opvielen door hun kleur, zouden het jongens van hier kunnen zijn", ver volgde de directeur. Trouwens, de leerlingen van de school vinden Her man Wambrauw (IS) en Stefanis Ondoafo (16), de beide Papoea-jon gens, die na de grote vakantie op de school zijn gekomen, „fijne jon gens", met wie ze geregeld omgaan, spelen, leren en ook naar huis fiet sen. De beide jongens, die in twee jaar het rietvlechtvak moeten leren, zijn namelijk in Stcggerda bij de familie B. Schurer in huis. En daar hebben ze inmiddels ook het fietsen geleerd, begeleidt de „ploeg" hen naar en van hun logeerdorp. „Ik hoop maar, dat ze dan maar Nederlands tegen hen spreken en geen Stellingwerfs", ver zuchtte de heer H. J. C. van der Snoek, in wiens lokaal we de jon gens aantroffen, net onder Neder landse taal. „Met Stellingwerfs zijn ze straks in Nieuw-Guïnea niet ge baat, maar met behoorlijk Neder lands wel". Intussen, het schriftelijk Neder lands van de beide adspirant riet- en rotanvlechters, die door bemiddeling van het zendingsbureau Oegstgeest met 15 anderen zijn uitgezocht om naar Nederland gezonden te worden, mag er zijn en ze schrijven keurig. Ja, ze zijn zeker niet do minderen van de jongens uit hun (eerste) klas waarbij men in het oog moet houden, dat die zó van de lagere school ko men, maar dat Herman en Stefanus al een diploma van de lagere techni sche school in hun zak hebben. Ook over hun handvaardigheid is de heer Stad bijzonder goed te spreken. „Ze hebben het rietvlechten in hun vin gers", zei de directeur en liet ons een paar allerkeurigste werkstukken zien. Hoe de jongens het hier zelf vin den? Ze antwoorden zacht, be scheiden en kort op onze vragen. Nee, ze laten zich niet gelden en zijn eigenlijk wat verlegen. Na tuurlijk vinden ze het hier koud. Dat deden ze ook al, toen ze kort na aankomst in het zwembad van Noordwolde te water sprongen en er met 'n diploma weer uitkwa men. Maar verder voelen ze zich hier best thuis. Over heimwee hoort men hun niet, maar wel was het enkele dagen een feestdag voor hen, toen ds. Slump, van de zending, in Noord wolde over Nieuw-Guinea sprak en een film over het technisch onder wijs aldaar vertoonde, waarop ook Herman voorkwam. Uit dankbaarheid hebben ze toen liedjes gezongen bij een wat wee moedige gitaar en natuurlijk hebben ze hun ouders in Demooi, afdeling Hollandia, en in Jemburwo-Noem- fooi geschreven over die bijzondere avoncl, toen ze via het filmdoek even thuis waren. Ook corresponderen ze wel met andere klasgenoten uit hun omgeving, die nu eveneens in Neder land leren. Zo gaat de tijd toch nog vlug voor bij en is 't, voor ze er erg in hebben zomer 1959, als ze hopelijk met hun diploma in de zak en het vak in de vingers weer naar hun ouders terug gaan om met het bij de blanken ge leerde een eigen bestaan op te bou wen. Want daar gaat het tenslotte om. Nu, materiaal zullen ze op Nieuw-Guinea wel kunnen vinden, ook al heeft Hollandia dan geen Ro tanstraat en geen Pitrietstraat, zo als Noordwolie. en de In verschillende bladen en tijdschriften, zowel ln binnen- en buiten land, Is de laatste tijd veel geschreven over Japan, in het byzonder over de geestelijke situatie Jn het land, zoals die er thans uitziet. Wij noemen Jn dit verband allereerst het maandblad „Wending", dat ln het nummer van november 1957 een artikel opneemt van prof. Mlklo Sumiya, die over „Verstedelijking en industrialisering in Japan" schryft en hierin de houding van de kerk tegenover deze problemen bespreekt. Hy deelt onder meer mee wat ook ln andere beschouwingen over Japan naar voren komt -dat de Japanse kerk praktisch uitsluitend uit intellectuelen bestaat. De kerk heeft het levende contact met de massa verloren, doordat zy vrijwel freheel het monopolie van de intel- ectuelen is geworden en niet lan ger met Christus deel heeft aan het Bjden van het volk. De actieve leden van de kerk zyn vrijwel uitsluitend jonge mensen. Dank zij de ontzaglijke druk van hun heidense omge ving, kost het oudere christenen heel veel moeite om zichzelf te blijven als christenen, met het gevolg, dat zij langzaam maar zeker van de kerk vervreem den. Tenslotte noemen wij een artikel in „Christian Century", dat vooral de invloed van het Christendom op de plattelandsbevolking bespreekt. Hierin wordt opgemerkt, dat de ou de godsdiensten hun invloed op het Japanse volk verloren hebben. En tevens, wat ook naar voren kwam in het artikel in Wending, dat het vooral de Japanse intelligentsia is, die zich aangetrokken voelt tot het Christendom. „Heeft de Japanse plattelandsbe volking belangstelling voor het Christendom?", zo vraagt Chris tian Century. Bij een onderzoek zei 69 dat zij er nooit van gehoord had en 13 antwoordde in het geheel niet. Van de overgebleven 18 die wel eens iets van het Christendom gehoord had, wilde slechts 15 wat meer over deze godsdienst te weten komen... Het blad stelt tenslotte de vraag, waarom zo weinig Japanners zich bij de christelijke kerk hebben aan gesloten. Een van de redenen is, dat het heel moeilijk was om door het feudale stelsel van de Japanse familie-samenleving heen te bre ken. in het bijzonder op het platte land. waar de familiebanden nog hechter zijn dan in de steden. Voor een jongere, die zich daar by een kerk zou aansluiten, beteken de dit zich af te snijden van zijn familie 'en van de gemeenschap. Dan heeft de christelijke kerk zich niet aangepast bij de cultuur van Restauratie hervormde kerk op Texel voltooid De grondige restauratie van het uit de vijftiende eeuw daterende kerkje van de Nederlands her vormde gemeente van Den Hoorn op Texel is voltooid. De werkzaamheden, die twee en een half jaar hebben geduurd, vergden 300.000. De leden van de hervorpide ge meente te Den Hoorn hebben in de restauratiekosten gemiddeld 275.per hoofd bijgedragen. Ook de „vrienden van Texel" brachten geld voor de restau ratie op. Het historische kerkje heeft vel» jaren de schippers op zee als ba ken gediend. Het Loodswezen ver strekte daarom een jaarlijkse sub sidie in de kosten van onderhoud. het oosten. Daarom heeft de mas sa vastgehouden aan de gods diensten, die duizenden jaren reeds deel uitmaken van het oosten al is dit dan veeleer een kwestie van sleur dan van geloof. „Maar nu ls er een nieuwe maat- schappy in Japan aan het ont staan, die zoekt naar een sociale en economische orde en een levens beschouwing, die die orde kan steu nen. Er kan niet aan getwijfeld worden dat de christelijke filoso fie een grote aantrekkingskracht heeft voor de landbouwende bevol king. Zij mag het Christendom dan niet accepteren zoals de Ameri kaanse christelijke leiders willen dat zij doen zal. maar zij kan er wel toe gebracht worden om de re latie ervan te zien met de demo cratische samenleving op zijn best". Negentig predikanten onder de wapenen Er zijn thans 90 reserve-legerpre- dikanten onder de wapenen. Van hen behoren er 46 tot de Neder lands Hervormde Kerk. 32 tot de Gereformeerde Kerken, 4 tot de Vrijgemaakte Gereformeerde Ker ken, 2 tot de Christelijk Gerefor meerde Kerken en tot de Evange lisch Lutherse Kerk, de Remons trantse en de Baptistengemeen ten elk 1. Van deze 90 is er in Frankrijk, Duitsland en Suriname elk 1 werkzaam. Bouw van kerkelijk centrum in New York Vorige maand is een begin ge maakt met de bouw van het in ternationaal kerkelijk centrum, dat in New York aan de Hudson- rivier zal verrijzen. Dit centrum zal in de eerste plaats het tehuis worden van de Nationale Raad van Kerken in de Verenigde Sta ten. Daarnaast wordt in het ge bouw een groot aantal kerkelijke organisaties ondergebracht, die in New York hun hoofdkwartier hebben: de Presbyteriaanse Kerk, de Methodisten, de Baptisten, Hervormde Kerken, de Prot. Epis copaalse Kerk, de Internationale Zendingsraad, het Verenigd Comi té voor Christelijke Opvoeding. Het nieuwe gebouw zal een kapel hebben, negen vergaderza len, een cafetaria voor 500 bezoe kers, een garage voor 130 auto's. In de tentoonstellingsruimte zul len bijbels en kerkelijke kunst worden tentoongesteld alsook fo tomateriaal, dat de arbeid van de kerken in Amerika èn in het bui tenland weergeeft. '„Christian Century" betreurt het dat het ontwerp van het ge bouw niet meer blijk geeft van de nieuwe levenskracht, die de kerkbouw in de laatste jaren ge kenmerkt heeft. „Het gebouw, dat weldra verrijzen zal, laat alleen op prozaïsche wijze zien wat het is en niet wat het hoopt te wor den". Hoewel het blad dankbaar is, dat er geen pseudo-Gothisch bouwwerk zal ontstaan, spreekt het er zijn teleurstelling over uit, dat het nieuwe gebouw niets tot uitdrukking zal brengen van het ontwaakte godsdienstige leven, dat wel zichtbaar is in enkele kleine dorpskernen in Iowa en Minnesota en in een aantal stads kerken. St. David's Presbyterian Church ln Upper Hutt, waar de vroegere Ne derlandse predikant ds. P. H. de Bres thans de voorganger is, heeft ln oktober een zogenaamde Ste wardship - campagne gehouden, welke werd ingeluid met. een geza menlijke maaltijd van de gemeen teleden. Onder Christian Stewardship wordt verstaan het beschikbaar stellen van alle krachten ten dien ste van de gemeente. Het is dus niet in de eerste plaats het geven van stoffelijke bijdragen. „Wanneer de mensen begonnen te denken dat zij hun plicht ge daan hadden als zij een bepaald deel van hun bezittingen gege ven hadden, kwam er een pro test van Gods profeten", zo schrijft ds. De Bres in een bro chure over dit onderwerp. „God stelde geen belang in hun gaven, maar in hun leven als één ge heel. Stewardship is niet een plot seling lumineus idee van enkele mensen van de twintigste eeuw, maar het is zo oud ais de Kerk zelf". In de weken na de maaltijd is ie der gezin bezocht door een mede werker van de .kerk. waarbij alle leden op een kaart konden invul len, waaraan zij wilden medewer ken: jeugdwerk, het kerkkoor, vrouwenorganisaties, verzorging van bloemen in de kerk. het geven van godsdienstonderwijs op de openbare scholen, het bezoeken van zieken en bejaarden, het lei den van bybelkringen, het open stellen van het eigen huis ..aap vreemden enz. Verder kon men op de kaart aan geven. waarover men gaarne voor lichting zou ontvangen, terwijl er tenslotte de mogelijkheid was om te vermelden, dat men wilde pro beren iedere week een zeker be drag voor de kerk af te staan. De volgende „bijna niet te gelo ven" geschiedenis aldus De Linie stond onlangs in het vermaarde Franse maandblad „La Revue des Deux Mondes", naar aanleiding van het derde eeuxcfeest van de aankomst der eerste katholieke missionarissen in Canada. Nadat de feestelijkheden afge lopen xoaren, verklaarde de aarts bisschop van Quebec, monseigneur Maurice Roy dat het seminarie van het aartsbisdom niet meer voldeed aan de eisen der moderne zielzorg, en dat daarom de boxiw van een uitgebreid nieuw semi narie de eexwoudigste wijze xvas voor de katholieken i>an het dio cees om hun dank te uiten voor de Europese priesters die drie eeuwen geleden het geloof hadden gebracht. Met eenvoudig gebaar eindigde mgr. Roy toen: ..Daarom zou ik graag de volgende zondag vóór 17 uur beschikken over drie en een half miljoen dollar, de kosten van een nieuwbouxu". Waar xnoeten die vandaan ko men T werd xia afloop van de mis aan de aartsbisschop gevraagd. Dat is een zaak van TJ, leken, xoant als U meer en goede pries ters xdlt hebben, moet U mij hel pen met de middelen om priesters te vormen. Voordat de zondag voorbij was hadden zich 35.000 vrijxviTligers uit heel het aartsbisdom gemeld, om samen het gevraagde bedrag bijeen te halen. In 285 parochiekerken kregen promixiente leken verlof om de preekstoel te beklimmen het xvas in Noord-Amerika nog nooit gebeurd en de kerkgangers toe te spreken. In Qxiebec zelf „preekte" een bekend advocaat, voor een stamp volle kathedraal. Dat was tijdens de ochtendxnissen van de tweede zondag. Oxn drie uur, die middag, xoerd aan de aartsbisschop bericht dat de collecte gesloten xvas, twee uur vóór het UurU. Men had toen xiamelijk al het bedrag van vijf miljoen dollar overschreden. Paus Pius was dit jaar zeer werkzaam. Een officieel overzicht van de Hei lige Stoei toont aan dat paus Pius de Twaalfde, werkzamer dan ooit, dichtbij een miljoen personen ont ving gedurende het jaar 1957 en 98 redevoeringen uitsprak. Meer dan 800.000 personen woon den een der wekelijkse algemene audiënties bij. Enkele tienduizen den anderen hadden de gelegenheid de paus te spreken in 797 particu liere en 64.000 bijzondere ontvang sten gerekend tot midden-decem- ber. De98 toespraken behandelden vraagstukken die varieerden van het godsdienstig leven tot de au tomatisering, en pijnloze bevalling tot de kleedkunst en het gebruik van het tabak. Onder de vooraanstaande per soonlijkheden die de paus gedu rende het aflopende jaar parti culier ontving waren de Ameri kaanse vice-president Richard Nixon, de Franse en Westduitse staatspresidenten Coty en Heuss, de Ierse premier Eamon de Valera, de vorst en vorstin van Monaco en de president van Indonesië ir. Soekarno. Het aantal landen dat thans een diplomatieke vertegenwoordiging bij de Heilige Stoel heeft bedraagt 48, verdeeld ln 32 ambassades en 16 legaties. De paus vaardigde in 1957 vier apostolische zendbrieven benevens een apostolische constitutie uit. Zij handelden over o.a. bioscopen en televisie, het eeuwfeest van de ver schijningen in Lourdes, de mlsslo- neringsarbeid in Afrika en het der de eeuwfeest van het martelaar schap van een Poolse heilige. President gerechtshof van Leeuwarden overleden. (Van onze correspondent) In de nacht van dinsdag op woensdag is in Leeuwarden plotseling overle den in de ieeftijd van 69 jaar de pre sident van het gerechtshof te Leeuw arden, mr. J. A. M. van Heyst. Mr. van He.st presideerde dinsdag nog het Hof tydens de langdurige zitting in de zaak tegen de bekende ex-evipankapitein G., die beschuldigd werd van brandstichting. De plotselinge ziekte van mr. van Heyst maakte het nodig hem "s nachts nog naar het ziekenhuis over te bren gen. Hoogst waarschijnlijk zal de zaak tegen G-, die vrijdagmorgen zou wor den voortgezet, voor onbepaalde tyd word enuitgesteld. Stijging van produktie krantenpapier. De capaciteit der westelijke wereld voor de produktie van krantenpapier is thans groter geworden dan het ver bruik, zo deelde de Canadese vereni ging van fabrikanten van kranten papier mede. De Canadese produktie van kranten papier, die dit jaar nog toenam, zal naar verwacht wordt in 1958 met ongeveer vier procent verminderen, zo wordt in het algemeen jaarverslag van de vereniging gezegd. De produk- tiecapaciteit in Canada zal echter blij ven toenemen. Tn 1956 en 1957 werd meer dan de helft van het krantenpapier van de westelijke wereld in Canada geprodu ceerd. Het volgende jaar zullen echter naar verwacht wordt de andere wes telijke landen samen bijna 500.000 ton krantenpapier meer produceren dan Canada. Egypte beschikt over a'onmbommenwerpers. De Egyptische luchtmacht beschikt thans over Russische Ujusjin 28 nachtbommenwerpers, in staat atoom bommen te vervoeren, aldus meldt het te Kaïro verschijnende blad „AI Akhbar". Niet werd gezegd of Egypte eveneens over kernwapens beschikte, maar de luchtmacht „ontwikkelde zich" in overeenstemming met de vereiste van een moderne raket-oorlog. Egypte heeft eveneens de beschikking over Russische, met radar uitgeruste mig- 19 nachtjagers.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1957 | | pagina 5