Het was of de Japanse vliegtuigen zich alle op de „Nevada" wierpen nan hft? SCHANDE [lloe het slagschip „Nevada aan de Japanse bommen ontsnapt L/jrVVa MJJukSx DINSDAG 10 DECEMBER 1957 PROVINCIALE ZEEUWSE OOU RANT V t r OOR de 12 grote B-l7 bommenwerpers van de die het hele spul in brand had gezet. Luitenant Char- VOOR de 12 grote B-l7 bommenwerpers van de Amerikaanse luchtmacht was de vlucht van Ca- lifornië naar Hawaii een routinekwestie. Toen de voor ste vliegtuigen het eiland naderden werden ze inge haald door een zwerm jachtvliegtuigen. In de bommen werpers dacht iedereen, dat ze de laatste ruk kwamen escorteren en de bemanningen wuifden vriendelijk als teken van dank. Toen zagen zij de verwoesting op het Hickam vlieg veld. Sergeant Albert Brawley staarde verbaasd naar de rijen verbrande vliegtuigen en vroeg zich af of er misschien een Amerikaanse vlieger was neergestort, die het hele spul in brand had gezet. Luitenant Char les Bergdol Hill meende, dat het een realistische oefe ning was, compleet met rookpotten en een namaak- bombardement. En toen openden de jagers het vuur en werd de waarheid duidelijk. Om brandstof te sparen vlogen de bommenwerpers alleen en niet in formatie. Hun kanonnen waren buiten werking. Er was niet eens munitie aan boord.... Desondanks slaagden op een na alle toestellen erin aan de grond te komen, hoewel de meesten werden getroffen. Enkelen zwaaiden af naar vliegvelden, die nog niet waren aangevallen. Tn het toestel van kapitein Raymond Swenson sloeg een kogel In een par. tij magnesium-fakkels, die prompt explodeerden en de kist in brand zetten. Het toestel kwam met een klap op de grond.... het brandende staart- deel brak af en het voorste gedeelte gleed nog enige tijd door alvorens het tot stilstand kwam. De bemanning rende als bezetenen om dekking te zoe ken. Dat gelukte, behalve aan sergeant William Schick. Een Zero doorzeef de hem met kogels toen hij de startbaan afrende. Vervolgens was het de beurt aan de aanvoerder van het eskader, majoor Truman Landon, om te landen. Een nasale stem op de controletoren vertel de hem om van oost naar west binnen te vliegen en voegde er laconiek aan toe, dat er drie Japanse toestellen aan ztfn staart zaten. Met dit bemoedigen de nieuws nog in zyn oren zette hy het vliegende fort om 8.20 veilig aan de grond. Verbaasd In zijn Zero-jager verbaasde luitenant Yoshio Shiga zich op recht over de taaiheid van deze grote bommenwerpers. Toen h\j vanuit zyn positie enkele nuttelo ze pogingen gadesloeg om een B- 17 tot landen te dwingen, besefte hy, dat het taai karwei zou wor den dit vliegtuig ln een gevecht uit te schakelen. Een andere onaangenamen verras sing was het luchtafweergeschut, dat nu byzonder levendig werd. Toen de gewone bommenwerpers de rij slagschepen naderden ver wisselde kapitein Fuchida zyn plaats met de aanvalsleider van het eskader. Dit toestel had een speciaal getrainde bombardier aan boord en als hy de bomluiken open de zouden de andere toestellen on- middellyk volgen. Alle eskaders (5) j *W\*WVwW\<VA**\WVV H opereerden trouwens volgens dit- zelfde systeem. Alles hing af van een perfect timen. Toen Fuchida zag, dat het derde toestel van de groep de formatie verliet en voortijdig zijn bommen wierp, was hij ny- 1 dig. De man had toch al een ze kere reputatie vanwege zijn zor geloosheid. Fuchida seinde on- middellijk naar de overtreder: ,,Wat is'er gebeurd?" De vlie ger antwoordde dat hij was ge troffen en dat het richtappa- raat was vernield, waarop Fu chida toch wel enige wroeging had om zjjn felle reactie. If Luitenant Tashiro Hashimoto, die een van de achterste eskaders p leidde, had het niet eenvoudig, om- dat de explosies, die de voorste es- kaders hadden veroorzaakt een H zuiver richten bemoeilijkten. Daar H kwam nog bij, dat de leidende kist zich in de aanlooprichtmg vergis- te en de anderen seinde de bomla- ding vast te houden. Toen zij een bocht maakten om een nieuwe H „aanloop" te nemen maakte de bombardier sergeant Umezawa M zyn verontschuldigingen. Gespaard ER waren nog meer fouten, waaraan de vliegers overi gens geen schuld hadden. Hun kaarten waren gemaakt in 1933 en de pogingen om ze tot het laatste moment bij te werken wa ren niet bijzonder geslaagd. Het administratiegebouw bijvoorbeeld ongetwijfeld een vitaal centrum was aangegeven als officiers club en werd zodoende niet ge raakt. Deze fout was ontstaan doordat in het gebouw dansavon den werden gehouden, ten tyde, dut de club in uunbouw was. Hoe groot de successen van de Janpanse ge heime agenten ook warep geweest, het was zonder meer duidelijk, dat ze nooit op de dansavonden van het Hickam vliegveld waren uitge nodigd. In de woonwijken van het marie- personeel op Pearl Harbour waren nog steeds mensen, die niet besef ten wat er op deze zondagmorgen aan de hand was. Kapitein Reynolds Hayden ge noot van zijn ontbijt in zijn woning op Hospitaal Point en was nog vast in de veronderstelling, dat het lawaai werd veroorzaakt door het gebruik van springladingen op een of ander bouwwerk, toen zijn zoon tje Billy kwam binnenrennen en schreeuwde: „Het zijn Jappen- vliegtuigen". Luitenant C. E. Boudreau, die zich juist afdroogde na een douche te hebben genomen, dacht, dat 'n olietank in de lucht was gespron gen. Maar op datzelfde ogenblik nam een Japanse jager bijna het raam van zijn badkamer mee. Ad judant-onderofficier Albert Molter die wat rondscharrelde in zijn flat op Ford Island, geloofde, dat er een zware oefening werd gehouden tot Esther zijn vrouw opeens uit riep: „Al, daar kantelt een slag schip". Mevrouw Hall Mayfield, de echt genote van een veiligheidsofficier verborg haar hoofd in een kussen en probeerde het lawaai te verge ten. Ze dacht, dat een of andere rots werd opgeblazen tot haar Ja panse dienstbode Fumiyo in de deuropening verscheenhaar handen grepen de deurpost en de wyde slippen van de kimono maak ten, dat ze er op deze manier uit zag als een vlinder. Door het la waai van buiten heen bereikte haar stem eindelijk mevrouw Mayfield: „Pearl Harbour staat in brand". Toen mevrouw Mayfield naar buiten keek zag ze haar man in pyama op het grasveld staan. Hy richtte een veldkyker op de haven, die ver in de diepte achter het huis lag. Enkele seconden later kwa men twee vrouwen bij hem. Mevrouw Mayfield's eerste woor den waren: „Hall, ga meteen naar binnen en doe je gebit in je mond". Op de schepen begonnen de man nen te herstellen van de verdoven de slagen en het duurde maar heel kort of in de haven heerste een op gewonden en zelfs een zwierige stemming, zo in de trant van: „Kom op, ouwe jongens". Drie mannen in een barkas haal den 30 en 50 kaliber munitie van Fort Island en „ventten" er mee langs de schepen alsof ze verse groenfe verkochten. Een bom trof een kantinewagen bij dok 1010 en mannen van de kruiser Helena sprongen vrolijk aan wal om de gratis repen, ysco's en andere, zoetigheden te verzamelen. Sommige matrozen slopen weg van hun eigen posities om eens een salvo met een machinege weer weg te geven alsof het 'n schiettent op de kermis was. Toen een stuk afweer een vlieg tuig naar beneden haalde, staakte iedereen het werk, danste in het rond en schudde elkaar de hand. Een vreemde vrolijkheid greep de mannen aan het afweerge schut. Ze kenden de oorlog niet en vergeleken dit alles met een partijtje voetbal. Schutter Pay- ton McDaniël van de Nevada voelde dezelfde prikkeling als wanneer hij bij een voetbalwed- stryd het veld betrad. Fiasco TOEN de kruiser Honoloeloe een vliegtuig neerschoot en het gejuich opklonk vergeleek machinist Robert White de score van de marine tegenover die van het leger. En toen de kanonniers op de Helena op hun beurt een Jap in zee lieten duiken gilde ka pitein ter zee Bob Englisch van de brug: „De mariniers hebben er weer een gescoord jongens". Maar er waren ook fiasco's. De kanonniers van de Argonne scho ten hun eigen antenne naar bene den en raakten daarbij de seinto- ren van het 14de marinedistrict. Vervolgens verscheen er een be- denkelyk gat in de schoorsteen van de licntcentrale. Matroos Don Marman zei. dat de Helena het schot had gelost, doch ook de ka nonnier van de mariniers McDa niël van de Nevada eiste deze eer voor zich op. Andere granaten gebrekkig of in het geheel niet afgesteld floten weg in de richting van Ho noloeloe. t Het deed er allemaal weinig toe. Op dat moment was alles aan het werk om de kanonnen en machine geweren maar gaande te houden. Niets mocht het geknal en gedaver ook maar een ogenblik onderbre ken. Bij dok 1010 trokken sleepbo ten de zinkende mijnenlegger Og- lala vrij van de Helena om haar op een andere plek, meer achter waarts gelegen, aan de grond te zetten. Toen de trossen tussen de twee schepen werden losgegooid ver scheen admiraal Furlong op de brug van de Oglala en wandelde precies in de vuurlijn van de af weer van de Helena. Een boots mansmaatje stak zyn hoofd om de bepantsering van het stuk: „Par don, admiraal... meneer, vindt u het erg naar de andere kant van de brug te gaan? Dan kunnen wy weer doorgaan met schieten". Ter hoogte van Fort Island voer een eigenaardig flotille heen en weer door de brandende olie, on derweg tal van drenkelingen op pikkende en tegelijkertijd handig taanvallers ontwijken den zeeman roept om hulp.... Een ander komt toezwemmen.... hij had juist een arm verloren Er werd in de machinekamer als paard gewerkt om de achterstand in te halen. En al mochten in nor male omstandigheden vier sleep boten nodig zijn om het schip naar buiten te brengen, in geval van nood kon een prima boots man dit ook volbrengen. De Neva da had een uniek man voor dit werk: Robert Sedberry. Met de leiding was het al niet anders. Kapitein ter zee Scand- land en zijn eerste officier moch ten dan aan wal zijn, maar aan boord bevond zich ook nog kapi tein-luitenant ter zee Francis Thomas, een reserve-officier van middelbare leeftijd, die voldoende capaciteiten had om de leiding van de Nevada over te nemen. Hij was beneden in de centrale post toén hij hoorde, dat de machine kamer tot leven kwam. Hij gaf de dienst over aan een ander, sprong door de smalle gang naar de com mandotoren en nam zijn taak van bevelvoerend officier op zich. Bootsman Edwin Joseph Hill liet zich op de kade. zakken, haak- KUSAKA chef-staf van het Japanse smaldeel noeuvréerde met de sloep van ad miraal Leary en hij deed dat met alle beroepsmatige beschaafdheid, die een koksmaat van de admiraal behoort te tonen. Muzikant Wal ter Freeze, die nog nooit een boot had bestuurd, stond aan het stuur rad van een motorbarkas van de Argonne. Bootsmansmaat Jansen bracht zijn „statiesloep" vlak bij de aan alle kanten vurende West Virginia. En overal lagen mannen in het water. Heel verschillende types. Toen matroos Albert Jones zijn motor een ogenblik in de steek liet om wat zand te strooien, zodat hy beter kon staan, begon een ma troos, die in het water lag opeens hysterisch te gillen. Hij was bang, dat de sloep hem voorby zou varen. Op het gegil kwam echter een an der aanzwemmen om hulp te bie den. Dat was niet eenvoudig, want hij had juist tevoren een arm ver loren. Een schip vaart MARCONIST Glenn Lane lag al geruime tijd in de haven. Bij de grote explosie op de Ari zona was hij overboord geslagen. Hij had gemakkelijk de wal kun nen bereiken, maar hij zwom nog wat rond om te zien of er geen manier was om toch nog actief aan de strijd deel te'nemen. En die kans kwam. Vlak voor zijn ogen zag hij de Nevada van haar plaats zwaaien. Hij zwom er haastig heen. Iemand wierp hem een lijn toe en trok hem aan boord. Andere zeelui werden even eens uit het water gehesen, toen de Nevada voorzichtig langs de brandende wrakken door de haven gleed en koers zette naar zee. Het scheen volkomen ongeloof lijk. Een slagschip had twee en een half uur nodig om de ketels op stoom te brengen, vier sleep boten om te manoeuvreren en naar open water te trekken en een commandant, die deze hele ingc- wikkelde handelwijze kon leiden. Iedereen wist dat. Maar toch was de Nevada in 40 minuten on der stoom en voer ze statig weg zonder sleepboten en zonder schip per. Hoe ter wereld was dit mo gelijk Het schip had een paar voor delen. Daar was in de eerste plaats het feit, dat twee ketels reeds op temperatuur waren, omdat machi nist Taussig tijdens de laatste wacht onder een van de ketels de vuren had laten oprakelen en de geproduceerde stoom was voldoen de om de Nevada in 90 minuten kalmpjes in beweging te brengen. te een lichter met munitie af en wierp de trossen los. De Nevada begon op de stroom weg te drijven en Hill moest in het water duiken om weer aan boord te komen. Hij deed het prompt, want na 29 jaar bij de marine was hij niet van plan de ze tocht te missen. In het stuurhuis klonken Sed- berry's bevelen. Een tikkeltje ach terwaarts tot de Nevada bijna een in het water stekende baggerlei- ding van Fort Island raakte, toen de stuurboordmachines op voor uit en de bakboordmachines ach teruit, zodat de boeg van de Ne vada vrij kwam van de branden de Arizona. Daarna werden beide machines op vooruit gezet en werd zo gemanoeuvreerd, dat ook het achterschip vrij kwam te lig gen. Het scheerde zo dicht langs de Arizona, dat commandant Tho mas Tiet idee had, dat hij gemak kelijk een sigaret kon opsteken aan de vuurgloed van het bran dende wrak. Ze was dus op weg cn het ef fect bracht een elektrische schok teweeg in de haven. De mannen, die het slagschip zagen wegva ren, voelden hun harten sneller kloppen en waren er vast van overtuigd, dat ze nog nooit zoiets moois hadden gezien. Tegen een decor van dikke, zwarte rook ving matroos Tho mas Malmin een glimp op van de nationale vlag op het achterschip. Huivering HET duurde slechts enkele se- conden, maar dat was lang genoeg om hem een „ouder wetse" huivering tc geven. Hij herinnerde zich, dat het volkslied The Star Spangled Banner ge schreven was onder soortgelijke omstandigheden cn hij voelde een aangename prikkeling, dat hij nu dezelfde ervaring kon opdoen als indertijd de componist van het lied. De bemanning van een groot schip bestaat uit vogels van diver se pluimage. En al die „vogels" waren op de Nevada. Toen de Ja panse vliegtuigen op het varende schip neerdoken, ontdekte ma troos W V. Hendon een pot verse koffie bij een van de geschutto- rens. Hij nam er de tijd voor om rustig een kopje te drinken Een jonge matroos stond bij een van de stukken en hield een zak kruit tegen zich aan hij legde uit, dat als hij toch de lucht in moest, het dan maar goed diende te gebeuren. Een van de officieren sloeg op het dwarsschot in de commandotoren en riep smekend: „Probeer haar weg te krijgen". Luitenant ter zee der derde klasse Taussig lag met een ernstig ver brijzeld linkerbeen op een bran card bij de vuurleiding van het afweergeschut aan stuurboord. Hij kreunde: „Is het niet bar en boos, dat ik hier nu lig, terwijl ieder een volop werk heeft?" Doelwit TOEN de Nevada voorwaarts stoomde, scheen het, alsof alle Japanse vliegtuigen bo ven Pearl Harbour het schip als doelwit kozen. Luitenant David King, die op het dok 1010 was, zag hoe een zwerm duikbommen werpers een aanval op de Helena onderbraken en zich op de Neva da stortte. Een andere groep scheerde na derbij vanaf het droogdok nr. 1. De Nevada was spoedig ingeslo ten door de rook van haar eigen vuurmonden, de bominslagen en de branden, die op het voorschip en de midscheeps woedden. Soms verdween ze geheel uit het ge zicht als de bommen, die rake lings mis gingen, geweldige fon teinen schuim en water omhoog wierpen. Toen zag luitenant Delano van de brug van de West Virginia hoe een geweldige explosie ergens bin nen in de Nevada de vlammen en brokstukken tot ver boven de mast wierp. Het gehele schip scheen omhoog te komen en hef tig te schudden. Een nieuwe treffer aan stuur boord doodde de bemanning van een der stukken en maaide het merendeel van een andere ge vechtsstelling eenvoudig van het dek. De overlevenden deden hun werk zo best als ze konden drie man, die het werk van zeven deden. In de piotkamer ver onder dek kreeg luitenant Merdinger 'n dringende oproep om mensen naar boven te sturen teneinde de plaat sen van de doden en gewonden in te nemen. Vele mannen, zo bleek het, wilden graag het leek al tijd beter dan te verstikken in de piotkamer. Anderen echter wilden liever blijven ze gaven er de voorkeur aan een aantal dekken tussen zich en de bommen te hou den. Merdinger pikte ze op goed ge luk uit. Aan sommige gezichten kon hij zien, dat ze juist graag bij de andere groep hadden willen zijn of de dekgroep of de ach terblijvers. Maar er was er niet een, die mopperde en zijn beve len werden onmiddellijk opge volgd. Nu begreep hij pas duidelijk het nut van de discipline, de oe feningen. de diverse riten bij de marine, de nauwgezette cursus te Annapolis en de gouden chevrons allerlei dingen die de marine wezenlijk autocratisch maakten, maar die haar tegelijkertijd haar kracht gaven. De Nevada was bijna voorbij de rij slagschepen en al een flink stuk van dok 1010 toen ze tegen een ander obstakel opliep. De helft van het kanaal was geblokkeerd door een buisleïding, die van Ford Island naar de baggermolen Tur bine liep, welke dwars in het vaar water lag. Er was slechts een passage van 150 meter, maar bootsman Sedberry slaagde er toch op een of .andere manier in om tussen de baggermolen en de wal door te slippen. Bewijs HET was een prachtig staaltje van navigatie en bovendien een prachtig argument voor August Persson, de schipper van de baggermolen. Iedere keer als de slagschepen de haven in- en uitvoeren, was hij gedwongen de buisleiding weg te varen omdat de marine zei, dat er niet genoeg ruimte was om te passeren. Pers son had altijd beweerd, dat het wel kon als ze het maar wilden. En nu had hij zijn bewijs. Het was duidelijk, dat de Japanners hoopten de Nevada bij de ingang van het kanaal tot zinken te brengen en dusdoende de gehele vloot in te sluiten. Tegen de tijd, dat de Nevada ter hoogte van het drijvende dok was gekomen, leek het erop alsof ze in hun opzet zou den slagen. Maar van de seintoren van het marinedistrict wapperden, steeds meer vlaggen, die de Neva da vertelden, dat ze van het ka naal moest wegblijven. Op zijn brancard aan stuur boord was luitenant Taussig diep verontwaardigd. Hij was er zeker van, dat ze open zee konden be reiken. Hij voelde, dat het-schip er door zou komen het lag er alleen maar ongelukkig bij omdat iemand ballast bijtankte aan stuurboord in plaats van op het achterschip. And ere mening SERGEANT INKS, die zijn g kanon ijverig bediende, had e| er echter een heel andere mening over. Hij was al vele. ve- ff le jaren bij de marine en hij wist wanneer er moeilijkheden zouden komen. Hij mopperde somber, dat s ze er nooit door zouden komen. In M ieder gevai: bevel was bevel. Tho- ff mas zette de machines stop en wendde de neus van het schip naar Hospital Point aan de zuid- 1 wal. De wind en de stroom grepen nu het achterschip en duwden de M Nevada een gehele slag om. Bootsman Hill, die het slag- g schip 30 minuten geleden had los- g gemaakt, liep nu naar voren om g het anker te laten vallen. Toen M dook een nieuwe golf vliegtuigen M op de Nevada om de eindafreke- ning te presenteren. Drie bommen g sloegen in bij de boeg. Hill ver- g dween bij de uitbarstingde g laatste keer, dat Thomas hem ff zag was hij bezig met de anker- ff spil. g Copyright PZC-ABC-press) g IllllllliillllllllllilllillilillllllllllllllllllllHII IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIDIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIillllllllllllllllillllllillIllllllllllllllllliillllllllllll iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Jiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiijiii^iiiii^jj

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1957 | | pagina 7