MARINEMANNEN ALS RATTEN IN VAL
De jongens smeken, maar deur
blijft gesloten
Laatste bevel van stervende commandant:
„Stel je in veiligheid"
DAG DER
SCHANDE
Een vloot gaat ten onderMaar Pearl Harbour slaat terug
H1
Volgende artikel:
EEN SCHIP WEET
TE ONTSNAPPEN
Saterdag 7 december 1957.
PROVINCIALE ZEETJWRE COURANT
8
SCHIP NA SCHIP in Pearl Harbour begon eindelijk te begrij
pen, dat wat op deze zonnige zondagmorgen gebeurde niets
te maken had met een nauwkeurig nagebootste oorlogsoefening,
die om een krankzinnige wijze uit de hand was gelopen. Op de
torpedoboot jager Castor schreeuwde de officier van dienst: „De
Jappen bombarderen ons, De Jappen bombarderen ons". Op de
onderzeeboot Tautog schreeuwde de dekwacht naar beneden door
het torpedoluik: ,Het is oorlog, geen gein, het is oorlog'.
Aan de kreet „te wapen" be
hoefde op de Oklahoma geen ex
tra kracht te worden bijgezet.
Eerst werd er luchtalarm gege
ven, toen een minuut later
groot alarm. Ditmaal voegde de
stem door de luidspreker er een
paar welgekozen woorden aan toe
en uit de taal, die hiervoor werd
gebezigd, begrepen dè manschap
pen, dat het menens was.
Nieuwe schoenen
AAN boord van andere sche
pen wilden enkele sceptici
het nog niet geloven. Toen
een matroos op het slagschip
Pennsylvania zei, dat de Jappen
aanvielen, antwoordde de tweede
machinist William Felsing iro
nisch: „De Duitsers ook". Maar
tenslotte moesten allen het wel
aannemen sommigen met een
werelds begrip van de stand van
zaken, anderen met ongekunstel
de onschuld. Een matroos op de
torpedobootjager Monaghan ver
telde aan bootsmansmaat Thomas
Donahue: „Lieve help, ik wist niet
eens, dat ze een hekel aan ons
hadden".
In de gangen, op de ladders,
door de luiken draafden, klommen
en wrongen zich de mannen op
weg naar hun gevechtsposities.
(4)
LAAAAAAAA_A_AAAAAAAAAAAAl
WtVWWtVWWVWWV w
En het was de hoogste tijd.
Hoe beroerd de zaken er ook
voor stonden, toch dachten de
mannen om de meest dwaze din
gen. Zo liet marconist Robert
Gamble van de Tennessee zijn
oude schoenen naast de kooi staan
en trok een splinternieuw paar
aan, alsof hij de oorlog netjes wil
de beginnen. De muzikanten van
de Nevada zetten plichtsgetrouw
hun instrumenten weg alvorens
naar het dek te rennen (uitgezon
derd één man, die zijn piston op
gewonden in de lift gooide, die de
granaten voor het luchtafweerge
schut naar boven bracht).
Het zwaarst getroffen werden
de slagschepen Oklahoma, West
Virgina en Arizona. De Oklahoma
kreeg vijf torpedo's, de West Vir
ginia zes en de Arizona twee. En
er vielen ook bommen. Een, die de
Arizona trof was het meest dode
lijke van allemaal.
Dit gebeurde op de
Oklahoma:
De tweede torpedo sloeg de
lichten uit; de volgende drie
scheurden de rest van de bak
boordzijde open. De zee stroomde
naar binnen en dreef matroos
George Murphy, die juist de druk
kerij was binnengegaan met de
zelfde vaart weer naar buiten.
Zijn groepje mensen trok zich te
rug naar de midscheeps en sloeg
een waterdicht schot achter zich
dicht.-De slagzij werd steeds gro
ter en binnen enkele seconden
spoot het water tussen de naden
door en vulde ook de andere ver
trekken. In het geflikker van de
paar noodlampjes duwden en
schuifelden de manschappen naar
voren en trachtten over en om
elkaar heen omhoog te klauteren
op de weinige, bruikbare ladders.
Het was een vreselijke, zwarte
nachtmerrie, waaruit de mensen,
zwetend van angst een uitweg
zochten.
In het donker
TERWIJL het schip naar bak
boord overhelde, steeg het
water onder de dekken. De
noodverlichting ging uitde
slagzij nam toe. Alles begon nu
los te raken. Zware granaten rol
den door de geschutkamers en
dreven de manschappen voor zich
uit. Geweldige rollen staalkabel
gleden over het tweede dek en
blokkeerden de ladders die naar
boven leidden. De deur van de
drogisterij zwaaide open en ma
troos George Murphy zag hoe
honderden flessen als een niet te
stuiten waterval door het gang
boord rolden, waar ze een groepje
vluchtende zeelui tot de wonder
lijkste capriolen dwongen om
maar op de been te kunnen blij
ven.
De mannen vonden zichzelf bui
ten adem, zwemmende en probe
rende zich te oriënteren in de
luchtzakken, die zich in de op hun
kop staande vertrekken hadden
gevormd.
Murphy plaste door de operatie
kamer naast de apotheek en
vroeg zich verbaasd af waar men
in het schip in vredesnaam een
tegelplafond had. Hij dacht er
geen moment aan, dat hij naar de
vloer keek.
Door het gehele schip heen
wachtten de mannen, gevangen in
de diverse compartimenten, op
hun onafwendbare dood
De marinemensen op het dek
hadden het gemakkelijker. Toen
het schip langzaam begon over te
hellen klommen ze over de stuur
boordreling en wandelden met de
beweging van het schip mee tot
ze de kiel bereikten. Wanneer en
hoe ze vandaar ontsnapten was
meer een zaak van persoonlijke
keuze. Sommigen gebruikten de
touwen waarmee de Oklahoma
aan de Maryland lag gemeerd.
Hangende aan hun handen pro
beerden ze het andere schip te be
reiken, maar onderweg knapten
de touwen toen de Oklahoma te
ver zakte en de mannen stortten
in het water tussen beide schepen.
Sergeant Norman Currier wan
delde koelbloedig over de flank
van het schip naar de boeg, riep
een passerende boot aan en stap
te over, zonder zelfs maar een
paar natte voeten te halen. Luite
nant ter zee der derde klasse Bill
Ingram klom over stuurboord
toen de ra van de Oklahoma het
water raakte. Hij deed zijn broek
uit en liet zich van de kiel glijden.
Kapitein Alfred Molter zag van
zijn bungalow op Ford Island hoe
hét schip langzamerhand opzij
rolde, langzaam en statig alsof
het vermoeid was en wilde rusten.
Ze bleef overhellen tot de masten
en de bovenbouw vastliepen in de
modder. Zo lag ze daar met de
bodem naar boven, als een reus
achtige dode walvis. Er waren
slechts acht minuten voorbijge-
gaan sinds de eerste torpedo doel
trof.
Dit gebeurde op de
West Virginia.
Eerst werd het schip getroffen
door een torpedo en toen door
bommen, die er in het heldere
zonlicht als sneeuwvlokken uitza
gen. Een indruk overigens welke
maar een onderdeel van een se
conde duurde. Op het derde dek
trachtte magazijnmeester Donald
Brown van de munitiekamer uit
telefonisch contact te krijgen.
Maar de verbindingen waren dood.
Meer torpedo's misselijk ma
kende rook... meer slagzij... geen
lichten. De mannen begonnen te
schreeuwen in het donker.
Iemand riep: „Verlaat het schip"
en de massa stormde naar de
trap, die naar boven leidde.
niet verder. Er was geen andere
plek waar hij en zijn vriend, die
dezelfde kans had gewaagd naar
toe konden gaan. Er viel niets
meer te doen. Ze schoven een sta
pel smerige borden van een bank
en gingen zitten wachten op het
eind.
Beneden in de piotkamer het
zenuwcentrum van de afweerbat-
terijen, dat onder de waterlijn lag
leken de omstandigheden al
even hopeloos. Ergens boven in
het schip sloegen torpedo's in en
door een luik in de zoldering kon
luitenant ter zee der derde klasse
Victor Delano zien, dat het derde
dek begon over te stromen. Gele,
zware rook begon door de ope
ning te dringen. De slagzij nam
toe; piottafels, kasten, tafels,
stoelen, kortom alles gleed dwars
door het vertrek en klapte tegen
het dwarsschot aan bakboord. In
de aangrenzende telefooncentrale
vonkten de weerstanden en begon
nen elektrische stoppen door te
slaan. De mannen waren bleek,
maar kalm. Weldra stroomde er
olie-achtig water door de uitlaat-
schachten van het ventilatiesys
teem. De gele rook werd dikker.
Er kon verder niets meer worden
gedaan; daarom leidde Delano
zijn mannen naar de centrale post,
het controlecentrum in geval van
averij. Voor hij het waterdichte
Zij gleden uit over de met olie bedekte dekken..
Zou hij de mannen laten ver
drinken of de deur openen en het
schip zowel als de mannen in de
centrale post riskeren? De deur
bleef gesloten.
Harper probeerde wanhopig met
de rest van het schip in contact
te komen en de onderwaterzetting
te leiden, die het schip weer in
normale positie kon brengen. Maar
alle lijnen zwegen.
door Walter Lord
J
schot sloot, riep hij in de met
rook en water gevulde ruimte om
er zeker van te zijn, dat er nie
mand was achtergebleven.
Wacht op me"
UIT de muur van rook stapten
opeens zes met olie overdek
te elektriciens, die door een
explosie door het bovenluik in de
piotkamer waren geworpen. Een
andere elektricien Duvall smeekte
op hem te wachten. Aan zijn stem
te horen verkeerde hij in moeilijk
heden en luitenant Delano stapte
terug in de piotkamer om hem de
helpende hand te bieden. Maar hij
gleed uit over de olie en zwierde
over de linoleumvloer en dwars
over Duvall naar de lager liggende
wand van het vertrek, waar beide
mannen terechtkwamen in de ver
warde hoop tafels en stoelen. Ze
konden niet meer overeind krab
belen: overal lag olie. Zelfs krui
pen hielp niet. Tenslotte wisten
ze een rij knoppen te grijpen van
Weer recht
TOCH werd er water binnen
gelaten. Luitenant ter zee
der tweede klasse Claude V.
Ricketts had er vaak met jongere
officieren over gesproken wat er
te doen stond als het schip in een
dergelijke situatie kwam. Ze had
den zelf een plan uitgewerkt en
dat kon nu in praktijk worden ge
bracht. De West Virginia zwaaide
langzaam naar stuurboord terug
en zette zich met haar kiel vast
in de modder.
Maar daarmee waren de moei
lijkheden nog niet achter de rug.
Bommen vielen op de naastgele
gen Tennessee en geweldige brok
ken metaal vlogen naar alle rich
tingen. Een van die brokken
sneed over de brug van de West
Virginia en velde de commandant
Mervyn Bennion, die trachtte de
verdediging van zijn schip te lei
den. Hij zakte ineen op de drem
pel van de seinbrug aan de stuur
boordzijde van 't platform, waar
op een van de machinegeweren
naar boven klautei-en de assis
tent van de hoofdapotheker Leak,
luitenant ter zee der derde klasse
Jacoby van de radiokamer, kapi
tein/luitenant ter zee Doir John
son, die van de bak kwam en op
weg naar de brug meteen maar
de sterke steward Miller had mee
genomen. Tezamen tilden ze hun
commandant voorzichtig op en
brachten hem naar een afgeschut
gedeelte achter de commandoto
ren. Hij was nog steeds volledig
bij zijn positieven en zich welbe
wust van het feit, dat de vlam
men steeds dichterbij kropen.
Maar hij bleef de mannen rond
hem vertellen, dat ze hem alleen
moesten laten en zichzelf in vei
ligheid dienden te brengen.
Dit gebeurde op de
Arizona:
Het schip lag tussen de wal en
de Vestal, maar dat kleine repa
ratieschip, bood niet bijzonder veel
bescherming een torpedo trof
evengoed doel en niets kon de
regen van staal verhinderen, die
uit de bommenwerpers neerdaal
de. Een zware bom versplinterde
het sloependek tussen de kanon
nen 4 en 6 ze kwam als een
grote vuurbal aanvliegen en ma
troos Russel Lott, die bij de lucht
afweer stond voelde, dat hij het
ding zo kon grijpen. Een andere
bom trof kanon no. 4 en wierp
koksmaat James Forbis ver
schroeid en wel twee dekken naar
omlaag.
1000
pel weggevaagd. Meer
mannen kwamen om.
Een scherm
r ET klinkt onwaarschijnlijk,
maar toch waren er nog
mensen in leven. Bij de
vuurleiding van de luchtafweer
aan bakboord wikkelde Russel
Lott zich in een deken en strom
pelde door de verwrongen deur.
De deken verhinderde, dat hij ver
schroeid werd door de vlammen,
maar het dek was zo heet, dat hij
van het ene been op het andere
moest springen. Vijf matrozen
wankelden naar voren door de
rook. Hij hield de deken als een
schild voor hen allen omhoog en
zo schuifelden ze naar het gang
boord. Toen zag hij de Vestal,
die nog steeds langszij lag. De
explosie had van haar dek éen
bloedbad gemaakt, maar hij vond
toch nog iemand, die in staat was
een lijn over te gooien. Een voor
een gleden de zes mannen naar
het reparatieschip.
Het kostte admiraal Kimmel,
opperbevelhebber van de Pacific-
vloot, vijf minuten om van zijn
huis naar het hoofdkwartier te
rijden. Maar binnen een paar mi
nuten na zijn komst was de rug-
gegraat v,an zijn vloot gezonken
of lamgelegd Arizona, Oklaho
ma en West Virginia gezonken
California in zinkende toestand.»..
Maryland en Tennessee ingesloten
door de vernielde slagschepen, die
langszij hadden gelegende
het hoofdschakelbord en zich
langzaam en pijnlijk omhoog te
trekken tegen de hellende vloer.
Het was alsof ze bezig waren een
steile ki p te beklimmen.
Beslissing
TOEN ze eindelijk de centrale
post bereikten vonden ze de
toestand al even slecht. De
lichten doofden, gingen uit, gloei
den weer een ogenblikje aan als
een hulpgenerator weer wat
stroom leverde. Buiten, aan de an
dere kant van het waterdichte
schot kwam het water al hoger te
staanhet spoot door de scheu
ren in de hoeken. Delano kon de
smeekbeden en de kreten horen
van de mannen, die aan de andere
kant in de val zaten en hij dacht
met afschuw aan de beslissing,
die kapitein-luitenant ter zee J. S.
Harper zou moeten nemen.
Geen uitweg
BROWN besefte, dat hij geen
kans zou hebben in de klau
wende kluit mannen. Hij
tastte zich een weg naar het an
dere compartiment en vond een
ladder, die hij geheel voor zich
zelf kon benutten. Hij kwam op
het tweede dek, maar kon toén
NAGANO
..chef"Staf van de Japan st
marine
stond opgesteld. Juist toen hij viel
kwam luitenant Delano op de
brug, die eindelijk van de centrale
post uit naar boven was gestuurd.
Toen hij op het platform stapte
snelde luitenant ter zee der twee
de klasse F. H. White voorbij,
vertelde gehaast wat er gebeurd
was en vroeg hem alles te doen
wat in zijn vermogen lag.
Delano zag meteen, dat het ho
peloos was. Commandant Bennion
was in de maag getroffen en men
behoefde geen arts te zijn om te
weten, dat de verwonding fataal
was. Toch was hij bij bewustzijn
en kon het hem tenminste wat ge
makkelijk gemaakt worden.
Delano opende een verbandkist
en zocht naar morfine. Hij had
geen geluk. Toen vond hij een fles
met ether, waarmee hij probeerde
de gewonde man te bedwelmen.
Hij ondersteunde het hoofd van de
stervende met de ene hand en
hield de ether in de andere. Het
maakte de commandant soezerig,
maar niet bewusteloos. Van tijd
tot tijd verlegde Delano de benen
van de gewonde, maar dat was
ook vrijwel het enige wat hij kon
doen. Terwijl zij daar zo samen
zaten, overstelpte Bennion hem
met vragen. Hij vroeg hoe de slag
zich voltrok, wat de West Virgi
nia deed en of het schip en de
mannen ernstig waren getroffen.
Delano deed zijn best om te ant
woorden en vertelde af en toe een
leugentje om bestwil.
Ja, verzekerde hij de comman-
lant, de kanonnen vuurden nog
'oeds.
Ook de steward
LUITENANT Ricketts ver
scheen nu op de brug en hij
bleek een krachtige steun te
zijn. Ook andere mannen kwamen
Brand
DE luidsprekers - bulkten:
„Brand op het achterdek" en
verdwenen toen voorgoed uit
de lucht. Marconist Glenn Lane en
drie van zijn kameraden grepen
een brandslang en trachtten het
vuur te bestrijden. Er was geen
druk op het water. Ze grepen
naar de telefoon en probeerden
water te krijgen. Er was geen
stroom. Al die tijd wierpen zware
explosies ergens vooraan hen ge
regeld van de voeten.
Toen vloog de Arizona in de
lucht.
Sommigen zeiden dat de bom
precies door de pijp was gevallen,
maar een later onderzoek wees
uit, dat het roetscherm in het
rookkanaal nog steeds intact
was. Het scheen, dat de bom door
de bak was geslagen en de voor
ste kruitmagazijnen tot ontplof
fing had gebracht. De gevolgen
waren ontzettend. Een enorme bal
van vuur schoot de lucht in en
een paddestoel van zware rook
wolken stond meer dan een kilo
meter hoog boven de plaats waar
eens de Arizona was geweest. Er
was niet eens zoveel lawaai, maar
de luchtdruk was verschrikkelijk.
Honderden mannen werden neer-
gemaaid door een enkele ver
schroeiende vlam. In de comman
dopost van de luchtafweer werd
een man volkomen weggevaagd.
De enige plaats waar hij door
heen kon was de gleuf van de af
standsmeter
Op de brug werden schout-bij-
naclit Isaac C. Kidd en comman
dant Franklin van Valkenburgh
onmiddellijk gedood. Op het twee
de dek werd de gehele scheepska-
Pennsylvania beschadigd in het
droogdok. Alleen de Nevada was
overgebleven, maar zij scheen een
wanhopig geval met reeds een
torpedo en twee bommen In haar
In de haven en op de vliegvel
den maakten vrees en paniek
langzamerhand plaats voor woe
de. Kanonnen begonnen hun lo
pen omhoog te steken. Op Hic-
kam liet sergeant Stanley Macleod
zijn machinegeweer hameren
Sergeant Wilbur Hunt zette niet
minder dan 12 zware machinege
weren in stelling in evenzovele
bomkraters bij de kazerne. Zijn
schutters kwamen uit een zeer
merkwaardige hoek aandraven.
Een bom had een hoek van het
arrestantengebouw weggeslagen
en meteen alle gevangenen be
vrijd. Ze vlogen naar Hunt en zei
den, dat ze gereed waren om aan
de slag te gaan.
Het was precies zoals hij altijd
had gedacht. De mensen, die altijd
in moeilijkheden zitten, zijn juist
degenen, die je graag om je heen
hebt als het begint te knijpen. Hij
zette ze meteen aan het werk.
(Copyright P.Z.C.-ABC-press)
||||||||t||||||||||ll|||||||||||l||||||||||||||||||||!|||||||||||||||||l!lll!lll!l||||||||||||!lllllllllllllllllllll|l|||||l!lllll!lllllllllllllllllllllllllllllll!IIIIIIIIIM
