Geweld was tot dusver onbekend
in Indonesiës binnenlandse strijd
Zee geeft geheim prijsberoemde
schip „Bounty" werd gevonden
KLANKBORD
ROTTERDAMSE POLITIE STELT
ONDERZOEK IN NAAR PUZZELS
DINSDAG 3 DECEMBER 1957
PROVINOIAIK. V P ie I' U> S ft O fl H K A M T
8
NA DE AANSLAG OP SOEKARNO
Het Wereldgebeuren
Door benzinedampen
om het leven gekomen
In een garage te Schoonhoven is Ie
23-jarige petroleumventer W. den
Haak uit Streefkerk door benzine
dampen om het leven gekomen.
De man is, nadat hij zijn auto warm
had laten lopen, bezig geweest met
het vullen van bussen. Zijn broe-
vond hem enige uren later bewuste
loos. Twee geneesheren zijn geruimp
tijd bezig geweest de levensgeesten on
te wekken De heer Den Hwas ge
huwd en vader van een kmd.
Wegens vermoorden van
joden 15 jaar tuchthuis
De rechtbank in Hagen heeft Paul
Thomanek, voormalig comma'dant
van concentratiekampen veroordeeld
tot 15 jaar tuchthuis. Vijf gevallen
van dnods'ajr werden bewezen ver
klaard. Thomanek had terechtge
staan wegens de dood van ruim iOO
joodse gevangenen. Tegèn hem was
levenslange tuchthuisstraf geeist.
Tijdens het proces kwam vast te
staan, dat onder Thomanek's bewind
ruim 400 joden in de drie kampen
in Polen waarover Thomanek het
bewind voerde, vermoord waren
Thomanek wil in hoger beroep gaan,
Tijdstip biedt weinig houvast
(Van een medewerker)
De aanslag op president Soekarno heeft voor het ogenblik de uitslag
van het debat in de algemene vergadering der Verenigde Natie9 en de
gevolgen daarvan min of meer naar de achtergrond verplaatst. Het ge
weld als wapen in de binnenlandse politieke strijd was tot dusver in Indo
nesië in een nagenoeg onbekend verschijnsel. In de hitte van de revolu
tie zijn onderlinge geschillen tussen Indonesiërs een enkele maal beslecht
door bepaalde figuren, die niet in de smaak vielen van zekere groepen,
te doen „verdwijnen" maar dat was een abnormale tijd. Sedert de soe
vereiniteitsoverdracht kwamen deze dingen niet meer voor. Er Is eens
een poging gedaan om een bijzonder impopulaire minister van justitie
met een boni uit de weg te ruimen, maar deze aanslag was op zo kin
derlijke wijze geënsceneerd, dat zij wel mislukken moest. Er gebeurde
dan ook niets en het hele geval is allang vergeten. Het was in elk geval
niet te vergelijken met hetgeen zich zaterdag in Djakarta heeft afge
speeld, toen in het hart van de stad handgranaten werden geworpen naar
de president en twee zijner kinderen en een aantal personen in zijn om
geving om het leven kwamen. Over de dader? van deze poging tot politie
ke moord is op liet ogenblik dat wij dit schrijven nog niets bekend,
althans niets gepubliceerd.
Het bericht van de aanslag zal
vooral in hoge mate de aandacht
trekken. Zeker niet alleen omdat dit
de eerste maal is, dat men in Indo
nesië een poging deed met geweld
een belangrijke politieke figuur uit
de weg te ruimen. Maar vooral ook
omdat nog niet zo heel lang geleden
een dergelijke aanslag vrijwel alge
meen als ondenkbaar werd be
schouwd. Soekarno heeft zich, ook
in het veld van de binnenlandse po
litiek, vele vijanden gemaakt. Maar
zijn populariteit was zo groot, dat
hij zich vrijwel overal, behalve in de
streken waar benden nog frequent
opereren, praktisch zonder bescher
ming kon bewegen, en dat ook deed.
De politieke controversen rond zijn
figuur waren naar het scheen trou
wens nooit van die aard dat men er
de gedachte aan verbond dat zijn le
ven op zeker ogenblik in gevaar zou
kunnen worden gebracht. Altijd was
er natuurlijk de kans, dat een of an
dere krankzinnige of een persoonlijk
verongelijkte fanatiekeling iets zc
ondernemen: aan dergelijke aansla
gen zijn in de loop der jaren heel
wat minder controversiële figuren in
de wereld ten offer gevallen.
Maar de aanslag op Tjikini maakt
niet de Indruk het fatale spel van
een of andere gek te zijn. Het wapen
dat de aanvallers gebruikten
handgranaten wijst er al dadelijk
op, dat men hier te doen moet heb
ben met een welberaamd complot.
Dit wapen wijst ook in de richting,
waar de autoriteiten ongetwijfeld de
daders zullen zoeken. Al zijn het niet
noodzakelijk militairen, bij de voor
bereiding moeten die toch wel be
trokken zijn geweest: handgranaten
zijn niet hier of daar te koop, ook
niet clandestien Als de daders geen
militairen zijn, dan moeten zij toch
goede relaties met militairen hebben
gehad. Zolang er intussen geen nade
re bijzonderheden bekend zijn, blijft
men voor een raadsel staan, wie de
ze aanslag kunnen hebben onderno
men. Ook het tijdstip waarop hij
werd ondernomen, biedt weinig hou
vast. De spanningen in het land heb
ben geen nieuw hoogtepunt bereikt.
Zij waren naar het scheen juist op
de achtergrond getreden door de
actie voor Nteuw-GUinea, die, wat
men er ook van zeggen moge, ze
ker de eensgezindheid van alle In
donesiërs ten aanzien van dit vraag
stuk tot uitdrukking bracht.
Wat kan dan geleid hebben tot
zulke een weerzin wekkende, tegen 't
volkskarakter strijdende daad? Men
weet vooralsnog niet en kan slechts
hopen op volledige opheldering.
„Imperialisten'
Het lijdt Intussen weinig twijfel
of de communistische pers en
haar meelopers en ook de fel-
nationalistische kranten zullen
wel bij voorbaat gereed staan
met beschuldigingen aan 't adres
van de „buitenlandse kapitalisten
en imperialisten". Het valt te
voorzien dat de tragische gebeur
tenis van zaterdag zijdelings er
toe zal bijdragen de felle stem
ming tegen Nederland te verster
ken. Men behoeft niet te twijfelen
aan het voornemen van veel
Indonesiërs om aan het conflict
met Nederland een eind te maken
door represailles tegen de Neder
landers en de Nederlandse belan
gen in Indonesië. Daarbij zal de
vraag, in hoeverre Indonesië
daarmee in de eerste plaats zich-
zelve treft een rol van onderge
schikt belang spelen, of helemaal
geen rol.
En evenmin het feit, dat de thans
nog in Indonesië werkende Nederlan
ders in het algemeen sympathiek
staan tegenover het land en het volk
en bovendien wederom In het
algemeen gesproken de Neder
landse politiek tegenover Indonesië
zeer critisch bezien en dus de beste
pleitbezorgers van Indonesië in Ne
derland zijn. In de geprikkelde en
overspannen atmosfeer te verwach
ten zoals de heer Luns blijkbaar
doet dat tenslotte de redelijkheid
de overwinning zal behalen, getuigt
van een zeldzaam optimisme, of
misschien moet men zeggen: een vol
komen gebrek aan begrip van het
geen zijn tegenpartij beweert. Deze
situatie is overigens in de botsin
gen tussen West en Oost niet zeld
zaam: men begrijpt eenvoudig over
en weer elkanders instelling, motie
ven en reacties niet.
Zo krijgt men ook thans de indruk
dat men aan Nederlandse zijde alles
wil doen om geen brokken te ma
ken. Dit prijzenswaardig standpunt
heeft alleen waarde wanneer het ge
baseerd is op de gedachte, dat men
aan de andere zijde niet tot uitersten
zal gaan. Wat dit betreft, is er naar
onze mening geen grond tot andere
dan de somberste verwachtingen.
Men heeft de min of meer vagelijk
aangekondigde maatregelen nu in
geleid met een verbod voor de K.L.M.
om in Djakarta te landen, de boy
cot van de Nederlanders en een 24
uurs staking in alle Nederlandse be
drijven. Dit zijn tenslotte slechts
speldeprikken, maar zij houden de
spanning op temperatuur. Men mag
er niet aan twijfelen, of deze maat
regelen zullen door andere worden
gevolgd die gevoeliger zullen aanko
men.
Ofschoon de actie niet tegen indi
viduele Nederlanders maar tegen
„Nederland" als de boeman zijn ge
richt, zijn het uiteraard de aanwezi
ge Nederlanders, die de lasten In de
eerste plaats dragen. Het is de
vraag, of voor de verdrijving van de
Nederlandse belangen wel nodig is
tot nationalisering van bedrijven
over te gaan. In de gegeven omstan
digheden zal het iedere Nederland
se werker binnen afzienbare tijd wel
onmogelijk zijn, het werk voort te
zetten en zullen de bedrijven vanzelf
hun werkzaamheden moeten staken.
Het eerste slachtoffer daarvan zal
Indonesië zelf zijn al moet men
IN OVERLEG MET OFFICIER VAN JUSTITIE
Begrip zwendel wordt
ernstig benaderd
De Rotterdamse politie stelt in
overleg met de officier van justitie,
mr. H. van Buuren op het ogenblik
een onderzoek in naar puzzels, die de
laatste tijd in verschillende bladen
zijn verschenen. Zoals bekend hebben
eerst bedrijven prijsvragen het licht
doen zien en hun voorbeeld is gevolgd
door particulieren.
Grote bedragen worden in het voor
uitzicht gesteld, aldus de politie, en
ook verliezers kunnen nog voor prij
zen in aanmerking komen Daarnaast,
gaat volgens de advertenties ook geH
naar liefdadigheidsinstellingen, maar
welke bedragen deze in handen krij
gen, wordt niet gepubliceerd. De po
litie zegt verder bij beschouwing van
enkelé puzzels te hebben vastgesteld,
dat het begrip zwendel ernstig wordt
benaderd.
Gezien de onlogische manier van
beredeneren, die de samenstellers
aanvoerden bij het beantwoorden
geannonceerd. In de pot bleef 780.
want de puzzel had geen goede ant
woorden opgeleverd en f 2030.— werd
voor salaris en onkosten gebruikt.
Hoewel dus f 780 in de pot aan
wezig was werd de volgende puzzel
aanlokkelijk gemaakt door het bruto-
bedrag van f 3Q00.vet te vermelden,
zo zegt de politie*
NA 167 JAAR
Met deze tekening, formaat 18 bij
de gestelde vragen, was het on- 22 centimeter, heeft de Enschedese
mogelijk een juiste oplossing te ie-1 gemeente-ambtenaar B. E. Akker-
ven Zodoende konden een grote ma„ de Geraert ter Borchprtje van
nol" vormen waardoor het deel- I de 0verl,Sel jjeioonttSl. De
„pot" vormen waardoor het deel-
Mr a t ut 1/t/HH.IV Vl/t J WG IWHfiCTK X/C
nemen aantrekkelijk moest worden- iie bestomI d»c, p. o^en,
gemaakt, aldus wees het onderzoea -A'.
uit.
Grote bedragen werden bovendien
genoemd, doch men vertelde er niet
bij, dat dit het brutobedrag was, waar
nog een groot gedeelte aan onkosten,
verdiensten e.d af moest
Bij wijze van voorbeeld zegt de po
litie nog, dat bij een onderzoek naar
voren was gekomen, dat van een oe-
drag van f 3000, f 190 naar liefdadige
instellingen ging. Dit is ongeveer öVi
procent en niet 20 procent zoals werd
ff. Middelbroek en de schilders Jan
Wiegers en Jan van Heel, was van
mening dat het door Akkerman in
gezonden werk uitmunt door ernsti
ge, duidelijke en zeer persoonlijke
zeggingskracht en door grote zuiver
heid. Onder de critici is nogal wat
verwondering ontstaan door deze
jury-uitspraak. In elk geval kan men
zeggen, dat de f 1000 die de prijs
winnaar nu verkrijgt, een welkome
aanmoediging kan zijn voor verdere
ontwikkeling in de richting van
schilderkunstig vakmanschap.
Muiters hadden het schip in 1790
in brand gestoken en laten zinken
VIJF WILDE MINUTEN. Een
Londense koekjesfirma verspeelde za
terdag 1217 pond sterling in vijf mi
nuten. Zij liet namelijk een groepje
van negen kinderen los in Londen's
grootste speelgoedzaak, Hamley's,
met de opdracht dat de kinderen alle
speelgoederen hun eigendom mochten
noemen waarop ze binnen een tijdsbe
stek van vijf minuten kans zagen de
hand te leggen. Kampioen werd de
zevenjarige Richard Doyle, die voor
270 pond aan spullen bijeen graaide,
waaronder een werkdoos van 45 pond
m golfclubs in zakformaat. Geen der
kinderen zag evenwel kans bij het
voorwerp te komen dat ook binnen
hun bereik was gezet: een elektrisch
•oortbewogen race-auto van 120 pond
sterling. De schade wordt gedragen
•loor MacDonald's beschuit- en knk-
abriek en een damesweekblad.
WAT ZE ZEGGEN. De voorzitter
an het Britse Lagerhuis: Kortheid
i een onderdeel van een goede rede,
xt binnen het bereik van leder onzer
gt". Carl Oechsle. plaatsvervangend
ïdermtuister van handel in de Ver-
nigde Staten: „Er Is niets mis in
Amerika, dat een miljoen kooplieden
niet kunnen genezen".
Bij Hamburg kwam
gloeiend voorwerp neer
Griepje
de schade, die Nederlandse belangen
lijden, niet, verwaarlozen. Geheel af
gezien daarvan, blijft de ontwikke
ling van de verkonding tussen Ne
derland en Indonesië een tragedie
van de eerste orde. Die ontw'kkeling
speelt in de eerste plaats de com
munisten in de kaart en kan zeer
verstrekkende gevolgen ook op inter
nationaal gebied met zich meebren
gen. De tijd om zich daarover een
oordeel te vormen is echter nog niet
gekomen.
Was de president zaterdag door
moordenaarshand gevallen, dan zou
de centrale figuur in dit drama zijn
weggenomen. Men zou echter ver
keerd doen te menen, dat daarmee
de Nieuvv-Guinea kwestie van de
baan zou zijn geweest, ai zouden
de tegenstoIPngen misschien 'n min
der onverzoenlijk karakter hebben
aangenomen.
Rhein - Mam-verbinding
met TEE-tremstel
Met Ingang van maandag is de
Trans Europ Expresse verbinding
,Rhein-Main" Amsterdam-Frank
fort/Main vise versa met een TEE
treinstel van de Duitse bondsspoor-
wegen gaan rUden inplaats van met
een gewoon dieseltreinstel, zoals dat
tot nu toe gebeurde. Hierdoor is het
comfort in deze relatie voor de TEE-
reiziger belangrijk verbeterd.
In verband met een verbetering van
het verioarmingssy6teem in 't Rijks
museum te Amsterdam is de Nacht
wacht" naar een andere zaal overge
bracht. Daartoe werd het schilderij
uit de lijst gehaald en via een nood-
luik in de Museumstraat neergelaten,
vanwaar het transport verder op wai-
gentjes ging. Nog een ander aantal
schilderijen van Rembrandt, diens
school, Vermeer, Terborgh en De
Hoogh toerd naar andere zalen ge
bracht. Op de foto een beeld van het
nachtelijk transport.
In de nabijheid van Hamburg is zon
dagavond een roodgloeiend voorwerp
van ongeveer 50 cm in diameter uit
de hemel op aarde komen te vallen.
Volgens Inwoners van de dorpen
Grossmoor en Klein Moor .waar het
voorwerp neerviel, was het voorwerp
gloeiend rood. Het kwam op drassig
terrein terecht waar het een diep gat
maakte en vervolgens een zilverige
kleur aannam. Na drie uur graven
heeft Tien maandagmiddag het zoe
ken naar het geheimzinnige voor
werp gestaakt.
Van bevoegde ztfde werd medege
deeld, dat men door peilingen
heeft kunnen vaststellen dat het
voorwerp van metaal, doch zo
goed als zeker geen meteoorsteen
Het beroemdste wrak van de ge
schiedenis, de „Bounty" van kapitein
Bligh, is gevonden. Nadat het 167
jaar op de bodem van de zee gelegen
heeft, is het wrak ontdekt door een
ervaren diepzee-fotograaf, Lois Mar
den. aldus de „National Geographic
society" in Washington.
Het wrak blijkt te liggen in de on
stuimige ..Bounty Bay" bij Pitcairn
Island in het zuidelijk deel van de
Stille Zuidzee. Tot Marden's expedi
tie behoorde een afstammeling van
de leider der muiters der Bounty.
Fletcher Christian. Deze nazaat van
'n opstandige zeeman is de 21-jarige
Tom Christian.
De „Bounty" ligt op 10 meter diepte.
Destijds, op 23 januari 1790, staken
de muitende matrozen van de Boun
ty hot schip in brand en lieteD het
zinken, om hun schuilplaats te ver
bergen. Midden op zee hadden zij
immers tevoren kapitein Bligh en de
genen die hem trouw gebleven waren
in een open boot weggestuurd. Daar
op waren ze met de Bounty naar
Pitcairn Island gevaren.
Marden heeft de Bounty gevonden
toen hij een reportage op het eiland
maakte, waar de nazaten van de
muiters grotendeels nog wonen. Bij
een onderwatertocht door de baai
zag hij plotseling een oneffenheid in
de bodem, met zand bedekt. Er wa
ren wonderlijke uitsteeksels te zien.
die geleken on versteende wormen
'Het bleken spqkers te zijn van de
Bountv. Vroeger heeft Parkin Chris-
j tian dë acht er-chf erkleinzoon van
muiterkapitein Christian, reeds het
roer van de Bounty gevonden even
eens in de baai. Dat was in 1933.
De bewoners van Pitcairn hadden
weinig hoop. dat Marden zijn on
derzoekingstocht tot- een goed
einde zou brengen. Het water in
de baai staat bekend als gevaar
lijk en de nazaten der muiters
waren er vast van overtuigd, dat
Mardpn het er niet levend af zou
brengen.
De Duitse bondskanselier, dr. Kon
rad Adenauer is door grieperlg-
heid verhinderd, morgen naar
Londen te reizen om daar een staat-
siebezoek af te leggen. De Bonnse au
toriteiten hebben zich, na het bekend
worden van dit nieuws, gehaast om
mee te delen dat Adenauers griep
geen „diplomatieke ziekte" is. De
bondskanselier betreurt het zeer. dat
hij niet vóór de grote topconferentie
van de Navo, die deze maand wordt
gehouden, met hooggeplaatste Britten
kan praten. Naar zijn mening zou
zo'n onderhoud een goede voorberei
ding zijn geweest voor de Parijse con
ferentie, ale immers ook zelf al met
tijdgebrek te kampen zal krijgen. Er
zou Adenauer veel aan gelegen zijn
geweest, wanneer hij de opvattingen
van de Engelsen had kunnen verne
men over een nauwer wederzijds po
litiek beraad in het kader van de At
lantische gemeenschap. Doordat het
resultaat van de besprekingen te Pa
rijs tussen de Britse en Franse pre
miers, MacMillan en Gaiilard. niet be
paald om te juichen is geweest, was
er misschien voor de „E'ropcaan"
Adenauer nog extra goed werk te
doen geweest.
Maar niet getreurd. In zijn plaats
stuurt hij naar Londen dr.
Heinnch von Brentano, de mi
nister van buitenlandse zaken, die wei
eens als zijn toekomstige opvolger
wordt bestempeld. Ook Von Brentano
staat bekend als iemand, die niet al
leen omdat het nu eenmaal in het ver
drag staat, maar ook uit innerlijke
overtuiging ijvert voor het welzijn
van de Navo. Het is misschien een be
zwaar, dat niet hij, maar dr. Adenauer
m de eerste plaats de dienst uit
maakt, wanneer belangrijke vraag
stukken, ook van buitenlandse poli
tiek, aan de orde ztfn. Maar als „twee
de man" kan von Brentano toch be
langrijke invloed op het overleg oefe
nen. Het was ongetwijfeld Adenauers
ivens, dat weer eens opnieuw de kwes
tie van de financiële bijdragen in de
.tosten van de Engelse Navo-strild-
krachten op Westduits grondgebied
aan de orde werd gesteld. Maar Von
Brentano heeft het beleid mee-uitge-
stippeld. De Duitse regering heeft,
zoals gemeld, aan de Engelsen laten
weten, dat zij na 31 maart van het
volgend jaar niet meer bereid is, om
voor dit doel in haar schatkist te tas
ten. Wel wil de Bondsregering Enge
land op een andere manier behulp
zaam zijn bij de financiële instand
houding van het Engelse leger op het
continent. Zij wil namelijk grote hoe
veelheden militaire uitrusting in En
geland kopen.
A! met al kan Von Brentano erop
rekenen, dat zijn weg in T onden
niet over rozen zal gaan. Zoals
Engelsen en Fransen onderling van
mening verschillen over de politiek in
Noord-Afrika, zo zijn Engeland en
Duitsland het niet met elkaar eens
over de Duitse vergoeding in de Brit
se troepenkosten, een probleem dat
ook in vorige jaren al eens de aan
dacht van de ool'ticj ln de beide lan
den heeft opgeëist. Misschien zou Von
Brentano ln stilte wenden, dat hij een
klein onschuldig griepje had opgelo
pen. desnoods een „diplomatiek" ziek-
tetje.
Maar zelfs wanneer hij snipverkouden
is. zal hij de reis moeten aanvaarden.
Het zou té vreemd zijn als twee
belangrijke Bonners in Londen ont
braken. Von Brentano zal in Londen
een voorbeeld kunnen geven van hoe
het straks zou moeten met de door
hem in Washington bepleite „onder
linge politieke afhankelijkheid". Zo
als bekend, was Dulles niet bereid in
te stemmen met Von Breritano's voor
stel. dat de ledenlanden ln de Navo
het onderling eens moeten zijn, voor
dat zij belangrijke politieke besluiten
nemen. In de praktijk van T onden,,
deze week. en van Parijs, half deze
maand, zal blijken of en zo ia. ln
hoeverre dit ideaal van onder'inge af
hankelijkheid thans in praktijk kan
wprdon gebracht.
Vooralsnog ziet het er echter naar
uit. dat op de Parjjse topconferentie
vooral resultaten zullen worden ge
boekt wat betreft de bundeling van
de wetenschappelijke mogelijkheden
in de diverse leden-landen.
Zo'n bundeling zou riet alleen het
wetenschappelijk onderzoek in de
Navo-landen kunnen bevorderen,
maar ook veel dubbel werk kunnen
voorkomen. Uit economisch én poli
tiek oogpunt zou zo'n samenwerking
ten zeerste toe te juichen zijn.
DR. HEINR'i H VON BRENTANO
al is hij snipverkouden
