Vein en voor de boekenplank
Schrijvers leiden de jeugd naar
het lokkende „rijk der fabelen"
Juniores' die goed door de schoorsteen kunnen
AANTREKKELIJKEJEUGDBOEKEN
OVER HET SCHIPPERSLEVEN
BOEKEN EN BOEKJES VOOR
AANGENAME TIJDSPASSERING
MAANDAG 2 DECEMBER 1957
p /f n P m r» t a k 7 m v w n r n n r a n T
li
OOK VOLWASSENEN KUNNEN ERVAN GENIETEN
Oüer Don Quichotte, Moeder de Gans
en een gelukzoekende éénogige kip
De wereld der fantasie blijft altijd grote aantrekkingskracht nitoefenen
op jong en oud. Dat de lezers op dit gebied wel altijd iets van hun ga
ding vinden, hangt ermee samen dat ook de schrijvers hun aandacht
gaarne op het „rijk der fabelen" richten, waarbij we dan in dit geval
aan de algemene betekenis van het woord fabel als „verdichtsel" den
ken.
Ook de laatste tyd komen er weer boeken met fantastische vertellin
gen van de persen. Een kostelijke uitgave is bijvoorbeeld „Leven en da
den van de roemrijke ridder Don Quichotte", naverteld door Erich
Kastncr en Ben van Eysselsteyn.
Reeds de aantrekkelijke omslag
roept het verlangen op, nader met
dit produkt van H. P. Leopolds Uit
geversmij. N.V. te Den Haag ken
nis te maken. Illustrator Horst
Lemke heeft behalve de band ook
elf gekleurde platen en eenentwin
tig tekeningen voor dit boek
gemaakt, welke volkomen de
grappige sfeer aangeven, die door
de tekst wordt opgeroepen. Men
kan zich voorstellen, dat niet al
leen de „Lieve kinderen", tot wie
de schrijvers zich richten, maar
ook de al of niet voorlezende ou
ders gelukkige uurtjes zullen be
leven met Cervantes' helden.
Mevrouw D. A. CramerSchaap
heeft er slag van, om in een tegelijK
aantrekkelijke en voor kinderen ver-
Fraaie foto's van
Wim van Wieringen.
Wim van Wieringen, een bekend te
kenaar heeft eens zijn tekenpotlood
laten rusten en heeft de camera ge
hanteerd. Op een reis door Spanje
kwam hy een acrobatenfamilie tegen.
Een van do familieleden is een leuk
meisje, Julia geheten, zy speelt voor
clowntje. Het leven is hard voor haar,
ze moet slapen in een tent en moet
van de ene plaats naar de andere
trekken. Maar het kind beschikt over
de gave om de mensen te laten lach
en. Zoals vele grote clowns kende
ook Julia verdriet.
Tydens een voorstelling ziet zij een
man staan, zij denkt dat het een cir
cusdirecteur is en dat hij haar zal
uitnodigen om bij hem in het enorme
circus op te treden. Want dat wil Ju
lia; clown worden ln een echt circus.
Maar als de voorstelling is afgelopen,
zoekt zij tevergeefs de man. Hij is
weggegaan.
Op een fraaie wijze heeft Wim van
Wieringen dit verhaal voor de kinde
ren met zijn camera verteld. Julia is
een klein innemend meisje. De foto's
zijn aangrijpend soms en laten op een
voortreffelijke wijze zien hoe het pu
bliek on de kunsten van de familie
reageert.
De tekst bjj dit boekje, „Julia het
clowntje van Malaga" geschreven
door Margje Toonder is eel-ter in
vergelijking met de foto's niet zo
speels. Hjj heeft iets stroefs, is te
beknopt en dat doet quasi-kinderlijk
aan. Dat is jammer daar het an
ders een voortreffelijk boekje voor
de kinderen zou zijn geweest, ook
om te lezen.
Het werd uitgegeven door Uitge
verij Ploegsma te Amsterdam.
staanbare stijl te schrijven. De uitge
verij Ploegsma te Amsterdam heeft
dan ook een goede keuze gedaan, toen
zij haar uitnodigde, om voor de Wiele
waal-reeks deel 24 te schrijven, dat tot
titel kreeg: „Roodkapje en andere
sprookjes van Moeder de Gans". De
illustraties, gemaakt door mevrouw
H. van StraatenStruyck, zijn wat
aan de traditionele kant, maar dat zal
geen bezwaar zijn in een boek met
zulke oude verhaaltjes, ook als die op
zo'n frisse wijze worden verteld, als
hier het geval is.
„.-Tegen de middag kwamen ei] een
grote stoet tegen..." Een van Horst
Lemke's kostelijke illustraties in
,Jjeven en daden van de roemrijke
ridder Don Quichotte", naverteld
door Erich. Kastner en Ben van Eys
selsteyn.
Les Miland.es
Een éénogige kip. Kott-Kott, zoekt
vergeefs haar tweede oog. Op zeker
ogenblik belandt zij op die speur
tocht in een kasteeltje te Les Milan-
des aan de Dordogne in Frankrijk
En het is daar, dat zij tot de conclu
sie komt: „Ik heb mijn tweede oogje
niet nodig om gelukkig te worden..
Ik ben hier gelukkig, omdat jullie zo
lief voor me bent.... Meer is er niet
nodig om blij te zijn". .Jullie" zijn
de acht kinderen van allerlei ras,
die zijn geadopteerd door Josephine
Baker. De artieste, die maar altijd af
scheid blijft nemen van „de planken
zonder deze werkelijk te verlaten,
wil, zoals bekend, op dit kasteeltje
bewijzen, dat „alle rassen, alle men
sen op aarde ais broer en zus ge
lukkig met elkaar kunnen leven".
De Nederlandse schrijver en te
kenaar Piet Worm heeft met mede
werking van Josephine Baker, die de
tekst schreef, een boek getekend dat
de geschiedenis van de (gefantaseerde)
kip Kott-Kott vertelt en tegelijk iets
verduidelijkt van het (werkelijke)
kinderwereldje op Les Milandes. Mul
der 8t Zoon N.V. te Amsterdam heeft
dit kleurige kinderboek uitgegven, en
zal daarvan waarschijnlijk geen spijt
hebben.
UIT DE WERELD VAN ZON, WIND EN WATER
„Ze verdrinken ons dorp":
bijzonder werk
In ons waterrijke landje mogen de
aantrekkingskracht en de interesse
van onze jeugd voor alles wat er
zich op en rond het water afspeelt,
als iets natuurlijks worden be
schouwd. Daarom ook is het even
venzelfsprekend dat onze schrijvers
van kinderlectuur telkens weer in
spiratie putten uit het wereldje van
wind, zon en water, omdat deze
werkjes het bij de jonge lezers altijd
blijven „doen".
Vooral wanneer ze worden geschre
ven op een eenvoudige, tegelijk
boeiende wijze, zoals de kinder
schrijfster. mevrouw C. F. Potgast-
Gimborg dat weet te doen. Even
vóór de oorlog kwam van haar een
Julia, het clovmtje.
mem
ëPmwm
trilogie over het schippersmeisje
Jantientje uit. „Jantientje", „Jan
tientje en Ko aan de wal" en „Er
gens op het wijde water" zijn verha
len van een meiske dat met de ou
derlijke tjalk over onze binnenwate
ren zwerft, in de schooljaren kennis
maakt met het leven aan de wal,
maar daarna toch naar het tjalkje
terugkeert. Kostelijke boekjes voor
jongens en meisjes van 812 jaar.
De eerste druk van deze serie was
reeds lang uitverkocht, maar „De
Arbeiderspers" zorgde nu voor een
herdruk van deze boekjes, die in
fris gewaad gestoken, zonder twijfel
ook door de hedendaagse jeugd met
graagte zullen worden gelezen en
herlezen.
Bij dezelfde uitgeverij verscheen een
onderhoudend boekvan Marinus van
onderhoudend boek van Marinus van
Goeree, „Een jaar bij de vissers"
De jongen uit een fabrieks-
dorp werd een jaar uitbesteed
bij een oom en een tante op een
woonschuit tussen de grienden om
dat moeder naar een sanatorium
moest. André leerde er het buitenle
ven kennen en liefhebben. Echt een
boek voor jongens van 1015 jaar
Uitg. Ploegsma brengt in de serie
nieuwe jeugdboeken van Toos Blom
ook een voor jonge meisjes zeer aan
bevelenswaardig boekje over een
schipperskind. Onder de frisse, speel
se titel „Alles in de wind" verhaalt
zij ln een prettige schrijftrant van
een meisje, dat aan boord bij haar
ouders geniet van een heerlijke
jeugd, maar toch deze vertrouwde
omgeving vaarwel zegt om haar mu
zikale gaven te ontwikkelen.
An Rutgers van der Loeff-Basenau,
die met boeken als „Lawines razen'
en „De kinderkaravaan" reeds eer
der haar uitzonderlijke kwaliteiten
als schrijfster van jeugdboeken
lïgg
I
fSijj* coqjt. f 'Madreck dejiirxt* «ktiraeri-j
éiM uUtftn iam Kott-Kcü ztfcat hitr MwtU,
zt &ti kti JR0.A»' UkzMMytn ;£.AÜJ-y i
sekvfci* k*U du orale, sUutn. watutA
tisdzebd jW cjtU&tix Vtl
Hu. ka4 Hktt-'kóü wtrW.Ujk jtm wc*4
it keutelt en u waar Ikuisy,
'\.'C s r.v jji,,
toonde, heeft hier weer een bijzon
der werk aan toegevoegd. Voor dit
nieuwe boek „Ze verdrinken ons
dorp" (Uitg. Ploegsma) koos zij als
gegeven de evacuatie van het Fran
se bergdorpje 'n de buurt van Mont-
pellier, enige jaren geleden. Het
moest worden opgeofferd aan de
techniek, omdat het dal dienst moest
gaan doen als stuwmeer voor een
nieuwe elektrische centrale. Pépé,
de oude dorpeling die dit alles niet
verwerken kon. is de hoofdfiguur in
dit knap geschreven boek, waarin
naast alle tragiek toch ook de hu
mor niet ontbreekt.
„Eenmaal vrienden altijd vrienden",
van Til Burgman, bij dezelfde uitge
verij verschenen, is een boekje voor
jongens die houden van wat histori
sche lectuur. Het verhaal speelt zich
af in het Engeland van de 14de
eeuw. De jonge hertog van Glouces
ter neemt hét op voor het volk in
Deze reproduktie geeft een beeld
van één der pagina's uit De Regen
boog-kinderen" van Piet Worm.
de grote stad en voor de boeren, die
door de adel en de gilden worden
uitgebuit. Een boeiend geschreven
verhaald van avontuur en strijd.
In de jeugdserie van De Arbeiders
pers kwam nog het werkje „Het
raadsel van de vier getallen" (Johan
Veeninga) uit.
Een tikkeltje spanning gemêleerd
met een flinke dosis gezelligheid, al
les beleefd door een stel vroijke
knapen. Net iets voor jongens van
1215 jaar.
Op onze schrijftafel kwam verder
een simpel kerstverhaal van Aat
Bruyn „Kerstfeest met hindernis
sen". dat door Van Gorcum, Assen in
een typografisch goed verzorgd jas
je werd gestoken.
Grote keuze uit raadsels,
puzzels en spelen.
In de winter «ïeeft men dikwijls tijd
en zin om wat te knutselen, puzzels
op te lossen of om in gezelschap wat
spelletjes te doen. Op dit gebied zijn
weer enige goede en aantrekkelijke
boekjes uitgegeven, die de moeite
waard zijn, te kopen of aan iemand
cadeau te doen. „Wat zullen we spe
len", geschreven door Bob Wallagh
is zo'n boekje. Het kan zowel jong
als oud bezighouden en is reuze han
dig vooral als men weieens in een
groot gezelschap is. Het biedt de
nodige ideeën om een groep jongens
en meisjes te vermaken. Dit boekje
werd uitgegeven door MoussauHs
uitgeverij te Bussum.
Ra, Ra wat is dat? Een handige
pocketuitgave, waarin talrijke puz
zels en spelletjes zijn opgenomen, die
werden verzameld door Laurens A
Daane. De tekeningen zijn van Henk
Albers. Men kan zich vele uren amu
seren met spelletjes, rebussen, dool
hofjes, kruiswoordraadsels zoek-
plaatje enz. De jongens en meisjes
zullen veel plezier aan dit boekje
beleven. Een uitgave van Het Spec
trum te Utrecht.
In de Vrije-Tijdreeks is verschenen
bij de uitgeverij Cantecleer te
Utrecht een handig knutselhoekje
van Lotte Marie van Oordt. Zij wil
enige handleiding geven aan knut-
Voor ons ligt een zevental boekjes, in kleurige pakjes gestoken, die,
behalve hun humoristische, romantische en bovenal spannende inhoud,
nog het grote voordeel van hun kleine formaat hebben zij kunnen ge-
makkeiyk door de schoorsteen. Want dat is hopciyk het lot, dat deze zeven
Prisma-juniores wacht dat Sinterklaas er op zijn verjaardag vele lees
lustige Zeeuwse kinderen mee verrast.
Kinderen schrijven we, maar ook
ouderen kunnen aan sommige van
deze boekjes veel genoegen beleven.
Aan bijvoorbeeld „De bom op de
maan" van de Engelse journalist
schrijver Stephen Mogridge, die
boeken op zijn naam heeft staan en
voor radio en televisie hoog-gepre-
zen kinderspelen schreef. Hij zoekt
het voornamelijk op „hoger niveau",
dat wil zeggen bij bommen raketten
en vliegende schotels. Min of meej
science-fiction elementen zijn er in
zijn geschriften en ook in ,De bom op
de maan" altijd wel te vinden. Dit is
één der prisma-juniores, die Sint-Ni-
colaas zeker niet ongekocht zal la
ten.
Een heel „lier* boekje van Zweedse
herkomst is „Maja's grote liefde".
Hier worden de meisjes van veertien
tot zeventien jaar wel op iets subtie
Ier wijze met de liefde geconfron
teerd dan door Elvis Presley, wat
overigens aan diens onstuimige lief
des-verklaringen niets afdoet. Inga-
lisa Munck schreef dit boekje en
maakte er wel iets aardigs van.
„50 dagen oerwoud"! Daar komen
indianen aan te pas! De titel zegl
het al en inderdaad, de schrijver Al
fred Hngcni zette twee „stoere" jon
gens (ook wel: „ferme knapen") In
het décor van een woest woud en Liet
hen daar als beschavelingen worste
len tegen het gebrek aan zachte bed
den, ijskasten en gedistilleerde melk.
Maar zie: men vangt vissen en
Prisma's naar
Sints gading
bouwt hntten, men hult zich als
échte tarzannen in hertevellen en
velt grote dieren, hoel eenvoudig
met pijl en boog.
Dit in oorsprong Duitse boekje zal
slechts bij een zéér beperkte catego
rie diepe indruk achterlaten. Voor
een uurtje verstrooiing is het altijd
nog goed genoeg.
We gaan verder. Sint-Nicolaas is
nog niet uitgekocht.
Voor kleine meisjes, die het hele
jaar zoet zijn geweest, heeft de Sint
namelijk het oog geworpen op „Min-
ny wil alles welen" van Virginia
Sórensen. Een boekje over een kleir
Amerikaans meisje, dat allerle:
avontuurtjes beleeft en inderdaac
alles wil weten. Leerzaam en tóch
leuk.
„Het verlaten eiland"Die titel
verraadt al romantiek. Het verhaal
van een meisje, dat 'em wil smeren
met haar vrienden en dat dan, als
het» lukt op een verlaten eiland aan
komt. Verlaten en geheimzinnig i.'
't eiland en Bruce Carter ontsluiert
aan het eind „het grote geheim".
De vrienden en hei meisje gedragen
zich voorbeeldig, genieten en hebber
plezier en tenslotte worden zij nop
helden ook.
Friedrich Feld is een Duits journa
list, die in Londen woont en al enig»
faam vergaarde in het bijzonder met
zijn kinderboeken waarvan „De won
derlijke reis naar Karbonkelland'
wel het aardigste is. Jongens er
meisjes rond de tien jaar zullen het
ademloos lezen. De Sint weet du?
wat hem ln deze te doen staat
Eén van deze boekwerkjes is ge
toold met een in een strandstoc'
gezeten Sinterklaas en een ezel
die limonade met een rietje
drinkt. Zwarte Piet kijkt op de
hem bekende wijze om een hoek
je. „Mijnheer Carlos op avon
tuur" staat er boven deze omslag
tekening en de schrijfster blijkt
niemand minder dan Henriëtte
van Eyk te zijn. Deze naam ga
randeert de lezers (in dit geval
kinderen van ongeveer negen tol
dertien jaar) zeer vrolijke uren.
selende jongens en meisjes. De tekst
evenals de tekeningen is duidelijk.
Henk Carlier doet in hetzelfde werk
je enige goede ideeën aan de hand
om uit te werken in papier maché en
in gips. Deze ideeën zullen een be
paalde groep beslist interesseren.
Onder de titel „Beste kinderen
zeg eens vlug" zijn twee boekjes
verschenen van P. Louwerse. Ze
zijn aardig en bevatten allerlei
raadsels met oplossingen. Ze zul
len vele ouders hoofdbrekens kos
ten als zoon of dochter er mee op
de proppen komt. Echt iets voor
een regenachtige dag.
Een grappig boekje, dat zeer leer
zaam is voor kleine meisjes van zes
tot tien jaar is „Ik leer breien". Vele
moeders en onderwijzeressen zullen
het ongetwijfeld op prijs stellen als
handleiding. Het is een uitgave van
het Internationaal Wolsecretariaat te
Amsterdam in samenwerking met de
Nederlandse wolindustrie.
Er is ook een kalender, die wat te
knutselen en te puzzelen biedt. De
Jeugdkalender 1958 heeft een keuri
ge en fleurige omslag. De flap be
looft echter meer dan de inhoud
biedt. Er staan helaas platen in die
niet tot de verbeelding van de kinde
ren spreken en de tekst bevindt zich
op het niveau van een ouderwetse
scheurkalender.
De knutselwerkjes onderaan op dc
bladzijden doen prutserig aan. zoals
het borduren en het festoneren van
een bladwijzer. Het verhaaltje van
Bibo het konijntje .is wel grappig.
Jammer dat Bibo niet' meer op de
voorgrond werd gehaald. De tekst is
van A. D. Hildcbrand en de illustra
ties zijn van Rein Stuurman. De
'kalender, die de vorm van een
sehrijfmaple heeft werd uitgegeven
door J. J. Kuurstra te Amsterdam.
Van Gorcum te Assen heeft een Uan-
diee methode uitgegeven om „het
verkeer te leren". Het is geschikt
voor l'i«derpn op school. ~)e tekst is
van H. 'f. de Groo*h cn dc lo,",nin-
gen zit*» van George von den Hoek.
Titel: Ik leer het verkeer.