DE JAPANSE VLIEGERS BIDDEN
Daarna drinken zij
op de overwinning
MAANDAG 2 DECEMBER 195T
PROVINOIALB EBBUW8B COURANT
KAHUKU North
LUITENANT Harauo Takeda, een dertigjarige vliegerofficier
aan boord van de kruiser Tone was een teleurgesteld, zorgelijk
man, toen de Japanse slagvloot slingerend naar het zuiden voort
joeg, nu nog slechts op 250 mijl van Pearl Harbour. Hij was teleur
gesteld omdat als gevolg van de laatste orders het besturen van
het watervliegtuig van de Tone aan zijn neus voorbijging. Het toe
stel moest om 5.30 uur starten en tezamen met een machine van de
kruiser Chikuma een laatste verkenningsvlucht ondernemen naar
de Amerikaanse vloot. En Takeda tobde omdat hij als degene,
die belast was met het lanceren van het vliegtuig vreesde, dat de
beide toestellen tegen elkaar zouden botsen.
TOEGEGEVEN, de twee sche
pen lagen wel acht mijl uit
elkaar, maar het was nog
pikdonker. Bovendien is een mens
altijd geneigd zich muizenissen in
zijn hoofd te halen wanneer er
veel op het spel staat. Maar er
ging niets verkeerd. De vliegtui
gen werden veilig van hun cata-
pulten geschoten en vlogen weg
in de duisternis.... twee nietige
voorbodes van de grote armada,
die zou volgen. Admiraal Nogumo
wilde Pearl Harbour treffen met
niet minder dan 284 vliegtuigen
in twee machtige golven.
De eerste golf moest om 6 uur
's morgens starten: 40 torpedo-
vliegtuigen, 51 duikbommen
werpers en 43 jachtvliegtuigen
ter bescherming. De tweede
golfwas geland om 7.15 uur en
zou bestaan uit 20 duikbom
menwerpers, 50 afstandbom
menwerpers, 40 jagers. Er zou
den dan 30 vliegtuigen overblij
ven voor patrouillewerk en nog
40 andere, die het Japanse
smaldeel zouden moeten be
schermen voor het geval de
Amerikanen terugsloegen.
AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA
rwwwwwwvirvwvwvi
wwwvwvwwwwww
Langzamerhand waren de be
manningen op de vliegkampsche
pen aan de laatste voorbereidin
gen begonnen. Het dekpersoneel
controleerde de toestellen in de
hangars en bracht ze vervol
gens met de liften naar het vlieg-
dek. Overal sputterden en ronk
ten de motoren, terwijl de werk
tuigkundigen af en aan liepen.
Op het vliegkampschip Hiryu
verwijderde kapitein-luitenant ter
zee Amagai zorgvuldig de stukjes
papier, die hij tussen de radio
zendertjes van alle vliegtuigen
had gestoken dm te voorkomen,
dat ze per ongeluk zouden wor
den aangezet.
Schoon goed
BENEDENDEKS trokken de
vliegers schoon ondergoed
aan en pas geperste unifor
men. Verschillenden van hen droe
gen de traditionele hashamakl
hoofdhanden.
Kleine groepjes hokten om de
draagbare Shinto-altaren, die tot
de vaste uitrusting van de Japan
se oorlogsschepen behoorden. Ze
dronken saké en baden voor hun
succes. Toen ze zich aan het ont
bijt verzamelden vonden ze een
speciale traktatie. In plaats van
de normale gezouten makreel en
rijst gemengd met gerst aten ze
nu sekihan. Dit Japanse gerecht
van rijst, gekookt met kleine ro
de bonen, placht te worden gere
serveerd voor de meest feestelijke
gelegenheden.
Vervolgens pikten ze wat een
voudige rantsoenen op voor de
tocht zelf. een verpakte lunch, die
hestond uit de gebruikelijke rijst-
ballen en ingemaakte rozijnen...
noodrantsoenen van chocolade en
schepesbeschuitbenzedrineta-
bletten.
Dan naar de instructiekamer
voor de laatste gegevens. Een
laatste uiteenzetting op het bord,
een laatste blik op de tabellen en
kaarten.... de jongste gegevens
over windrichting en snelheid
minutieuze berekeningen van de
afstand en de tijd om heen en te
rug naar Hawaii te vliegen
een streng bevel: niemand behal
ve commandant Fuchida, de lei
der van de aanval, zou zijn radio
aanraken tot het tijdstip waarop
de slag was begonnen.
Een heldere dageraad veegde
de lucht schoon, toen de mannen
te voorschijn kwamen. Sommigen
droegen de instructiemapjes om
hun nek. Een voor een klommen
ze in de cockpits en zwaaiden hun
hand ten afscheidde 27-jari-
ge Ippei Goto in zijn splinter
nieuwe vaandrigs-uniformde
rustige Fusata lata van de So-
ryu, die gek was van baseball
de artistieke Mimorl Suzuki van
H de Akagi, wiens Kaukasische ui-
terlijk al menige keer aanleiding
H was geweest voor grove plagerij-
en over zijn gemengde bloed".
ilimiiitiiiiiiiiiiiiittiiiiiiiiiiiiiiiuiiitu
Toen het de beurt was aan
luitenant Haita Matsumara,
trok deze plotseling het gazen
masker weg, dat hem als een
zwaarmoedig mens had be
stempeld. Het bleek nu, dat hij
in het geheim een fraaie snor
had gekweekt.
De bemanningen van de vlieg
kampschepen waren buiten
zichzelf van opwinding. In de
machinekamer van de Akagi
kon Tanbo de kwelling niet
langer weerstaan. Hij kreeg
toestemming om even aan dek
te gaan kijken en holde naar
boven om het grote ogenblik
van het vertrek van de vlieg
tuigen gade te slaan het was
de enige keer gedurende de
gehele reis, dat hij zijn post
verliet.
De mannen verzamelden zich
langs de vliegdekken, schreeuw
den gelukwensen en wuifden. Lui
tenant Ebina de jongste scheeps
arts op het grote vliegdekschip
Shokaku trilde van opwinding
toen hij de motoren sneller hoor
de razen en de blauwe rook uit de
uitlaten zag komen.
ALLE ogen richtten zich op de
Akagi, die het sein zou ge
ven. Er wapperde een serie
vlaggen halverwee. de mast, het
geen betekende, dat de piloten
zich gereed moesten houden.
Wanneer ze omhoog werden ge
hesen en daarna vlug werden ge
streken moesten de vliegtuigen
starten.
Langzaam draaiden de vlieg
kampschepen in de wind, die uit
het oosten blies en uitstekend ge
schikt was voor het opstijgen van
de toestellen. Maar de zuidelijke
zeeën liepen hoog en de schepen
helden 15 graden, waarbij het
boegwater hoog opspatte. Het
was eigenlijk te ruw om de vlieg
tuigen veilig te kunnen lanceren,
meende admiraal Kusaka, chef
staf van admiraal Nagumo. Maar
er bleef geen andere keus over.
De vloot was nu 230 mijl ten
noord-oosten van Oahu, 't eiland
waarop Pearl Harbour was gele
gen. De tijd: 6 uur in de ochtend.
Plotseling klommen de seinvlag
gen omhoog om onmiddellijk daar
na snel langs de mast te zakken.
Het sein was gegeven. Een voor
een raasden nu de toestellen over
het vliegdek, de uitroepen en ge
lukwensen, die overal opklonken,
verdrinkende in het lawaai van
hun motoren.
Navigatie-officier Hoichiro Tsu-
kamoto vergat zijn zorgen over
de pciitie van de Shokaku. Hij
stelde voor zichzelf vast, dat dit
de., en reed verder naar de ha
venkade.
Mr. Blackmore zestien jaar
bij de marine en eerste machi
nist van de sleepboot Keosanqua
moest om 6 uur onderweg zijn
om de Antares te ontmoeten en
een stalen bark over te nemen,
die van Palmyra af was gesleept.
Toen mrs. Blackmore haar echt
genoot afzette gaf het eerste,
grijze morgenlicht de lange rijen
zwijgende oorlogsschepen een
vreemde, spookachtige aanblik.
„Dit", zo merkte ze op, „is de
rustigste plek, die ik ooit gezien
heb".
„Je zou anders verbaasd staan
kijken als je wist wat hier alle-
maalg ebeurt". Mr. Blackmore
antwoordde opgewekt terwijl hij
aan boord sprong van de sleep
boot om weer een nieuwe werk
dag te beginnen.
HET was een
op het mobiele radarstation
BARBERS
POINT
HICKAM
FIELD
DIAMOND\
HEAO
YAMAMOTO
...geestelijk vader van het
Pearl Harbour-plan....
het grootste moment uit zijn le
ven was. De scheepsartsen Endo
en luitenant Ebina vergaten hun
decorum en wuifden wild naar de
vertrekkende vliegers. Machinist
Tanbo schreeuwde als een school
jongen en rende toen terug naar
de machinekamer van de Akagi
om aan iedereen het nieuws te
vertellen.
Nadat de jachtvliegtuigen wa
ren opgestegen en beschermende
cirkels begonnen te draaien bo
ven de schepen donderden de tor
pedovliegtuigen en de duikbom
menwerpers over de vliegdekken.
Kist na kist steeg op, blinken
in de stralen van de ochtendzon,
die juist over de horizon kwam
gluren. Spoedig waren ze alle in
de lucht en draaiden ze door
elkaar om hun formatie te zoe
ken.
Matroos Iki Kuramoti, die het
machtige vertrek had gadegesla
gen stond op het punt in huilen
uit te barsten. Maar hij bracht
rustig zijn handen tezamen en
begon te bidden.
Admiraal Kusaka was zicht
baar geschokt. Het was een ver
schrikkelijke inspanning geweest
de vliegtuigen op deze hoge zee
veilig de lucht in te krijgen. Nu
ze op weg waren was de plotse
linge opluchting hem eenvoudig
veel.
Hij trilde als een blad. Hij kon
zich niet onder controle brengen.
En hij raakte ook in verwarring
omdat hij zich altijd had voorge
staan op zijn houvast aan het
Boeddhisme, Bushido en Kendo
(een vorm van Japans schermen),
hetgeen alles bedoeld was om een
man tegen dit soort emoties te
pantseren.
Tenslotte zat hij op het dek
mischien dacht hij zelf wel in een
stoel en gaf zich over aan een
Boeddhistische meditatie. Terwijl
de machines wegvlogen naar het
zuiden wist hij zich langzaam te
vermannen.
Op het hoofddoel van de be
storming was het enige teken van
leven een huisvrouw van middel
bare leeftijd, die haar man naar
het werk reed. Mrs. William
Blackmore stuurde de wagen door
de hoofdpoort van Pearl Har
bourpasseerde de marine-
schildwacht, die haar doorlaatbe-
wijsje op de voorruit controleer
van het Amerikaanse leger
te Opana, vlak bij Kahuku Point
op het noordelijke puntje van De doelen van het Japanse bombardementhavensbases, vliegvelden...
Oahu.
Op de gewone wacht van 4 tot
7 uur 's morgens signaleerden de
soldaten Joseph Lockard en Geor
ge Elliott doorgaans 25 vliegtui
gen, maar deze zondag was er
nauwelijks iets op het scherm te
bespeuren.
Het station was één van de vijf
mobiele eenheden, die op strate
gische punten rond Oahu stonden
opgesteld. Ze waren alle verbon
den met een informatiecentrum
bij Port Shafter, dat het spoor
bleef volgen van de toestellen, die
de radarposten in het vizier kre
gen.
Het systeem kon elk vliegtuig
binnen een straal van 150 mijl
signaleren als het tenminste
werkte. Maar men was er juist
mee begonnen en er waren nogal
eens storingen. Lockard, Elliott
en de anderen besteedden vaak 't
grootste deel van hun tijd met
oefenen en repareren.
Eerst oefenden ze van 7 uur v.
m. tot 4 uur n.m. Maar na een
waarschuwing uit Washington op
27 november waren ze iedere
morgen van 4 tot 7 uur op hun
post. Dit werd als de meest kri
tieke tijd beschouwd. Daarna
werkten ze door tot 11 uur 's
morgens en hielden dan op voor
de rest van de dag. 's Zondags
werkten ze alleen van 4 tot 7 uur.
Die zondagmorgen hadden ze de
wekker op 3.45 uur gezet en een
kwartier later stemden ze het ap
paraat af om de volgende drie
uur af te wachten of er iets zou
gebeuren.
Om 6.45 uur was er even wat
geflikker op het scherm te zien
klaarblijkelijk een paar vlieg
tuigen, die op 130 mijl afstand
naar het noordoosten in de rich
ting van het eiland vlogen. En
niets meer dan dat.
Ze waren niet verbaasd toen
het informatiecentrum Shafter om
6.54 uur opbelde, dat ze de boel
konden gaan sluiten.
Op het informatiecentrum was
luitenant Kermit Tylor de enige
officier, die dienst had. Ook hij
had een paar rustige uurtjes.
Zoals de Japanse vliegers het zagen. Het exploderende schip is de Arizona
Om 6.10 uur belde eindelijk één
van de radarposten, dat ze een
„contact" hadden op het scherm
en de plotters begonnen op de
piottafel enkele pijlen te verschui
ven. Om 6.45 uur kwamen er
meer aanwijzingen van vliegtui
gen, die 130 mijl ten noorden van
Pearl Harbour vlogen niet veel.
maar toch genoeg om luitenant
Tyler uit de stoel te doen opstaan
en hem te doen toezien hoe de
schrijver deze meldingen in zijn
dagelijks rapport noteerde. Op de
plottafel waren het net hanepoot-
jes, die in de richting van het ei
land wezen. Toen was het plotse
ling 7 uur en ging iedereen aan
het ontbijt.
Tylor bleef alleen achter in het
vertrek. Om de een of andere re
den, die alleen aan het leger be
kend zal zijn geweest, liep zijn
dienst van 4 tot 8 uur, een uur
langer dus dan ieder ander. Hij
leunde heerlijk achterover... nie
mand om te gehoorzamen... nie
mand om te commanderenen
zelfs niemand om mee te praten.
Vliegtuigzwermen
IN Opana maakte de sluitings
tijd van 7 uur weinig verschil
voor de soldaten Lockard en
Elliott. Ze waren toch afhanke
lijk van de truck, die hen zou op
halen. De wagen kwam gewoon
lijk om 7 uur, maar je kon er je
horloge beslist niet op gelijk zet
ten. Dat wisten ze nu eenmaal
en ze besloten daarom het appa
raat te laten aanstaan tot de
truck zou arriveren.
Om 7.02 uur begon Elliott nog
wat aan de knoppen te draaien.
Lockhard leunde over zijn schou
der en legde het verschil uit tus
sen de diverse flikkeringen en
lichtplekjes op het scherm.
Plotseling verscheen er een
lichtvlek, die groter was dan wel
ke plek, die Lockard ooit op de
radar had gekregen. Het was
zelfs zo groot, dat hij aanvanke
lijk meeiide, dat het toestel ka
pot was. Hij schoof Elliott terzij
de en nam de regelknoppen over.
Maar hij zag spoedig, dat er niets
met het apparaat aan de hand
was. Het was alleen niaar een ge
weldig aantal vliegtuigen, dat
door de radar was geregistreerd.
Elliottwas intussen al bij de
plottafel om de positie van de
vliegtuigen vast te stellen. In en
kele seconden kon hij vertellen,
dat ze zich op een punt bevon
den 137 mijl ten noorden en 3
punten ten oosten. Als een vis
sersman, die zijn eerste walvis
aan wal heeft gebracht, kon El
liott nauwelijks wachten met het
opbellen van het informatiecen
trum. Hij probeerde de koptele
foon. waarmee hij in direct con
tact kon komen met een van de
waarnemers op het centrum. De
lijn was dood. Toen probeerde hij
het via de telefoonlijn van het le
ger. Na het geklik, gebrom en ge
snuif, dat aan elk telefoongesprek
op Hawaii pleegt vooraf te gaan,
kreeg hij eindelijk soldaat Jo
seph McDonald aan het schakel
bord van het centrum. McDonald
werkte in een slaapkamertje, dat
buiten de piotkamer lagen hij
bleef op zijn post, zelfs nu het
centrum was gesloten.
Ademloos spuide Elliott het
nieuws: „Er nadert een groot aan
tal vliegtuigen uit het noorden,
drie punten oost".
McDonald had er een goed sol
datenwoord op: „Hij wist niet
wat hij moest doen en er was nie
mand meer op het informatiecen
trum". Maar Elliott vertelde hem.
dat hij dan maar iemand moest
gaan zoeken en hing de hoorn op.
XXX
McDonald schreef de boodschap
op. Toen draaide hij zich om ten
einde de tijd te controleren op de
grote klok in de piotkamer. Dus
doende bemerkte hij opeens luite
nant Tyler, die alleen aan de
plottafel zat. Er was dus nog ie
mand in het gebouw. McDonald
bracht de boodschap naar de lui
tenant. Hulpvaardig legde hij uit,
dat het de eerste keer was, dat hij
iets dergelijks had ontvangen.
„Denkt U. dat we er iets aan moe-
ten doen?" Hij stelde voor de
plotters van de ontbijttafel terug
te roepen. Ze kregen niet teveel
oefeningen dit scheen inderdaad
„een afschuwelijk grote zwerm"
te zijn. s
Tyler was niet bepaald onder
de indruk. McDonald ging terug
naar zijn schakelbord en belde
Opana terug. Ditmaal kreeg hij
Lockard, die intussen ook opge-
wonden was geraakt.
De lichtvlekken leken groter
dan ooit; de afstand kromp snel
in: om 7.08 113 mijl, om 7.15 uur s
92 mijl. Minstens 50 toestellen
moesten niet bijna 130 mijl per
uur naar Oahu razen.
„Hé, Mac", protesteerde hij, M
toen McDonald hem vertelde, dat
de luitenant had gezegd, dat alles
in orde was. Toen vroeg Lockard
de luitenant zelf aan de telefoon,
omdat hij nog nooit zoveel vlieg-
tuigen had gezien, nog minder zo-
veel flikkeringen op zijn scherm.
McDonald verzamelde alle eer-
bied die een soldaat pleegt te ge-
bruiken als hij een officier een
„hete aardappel" moet overhandi-
gen:, „Meneer, ik zou graag wil-
len, dat U zelf even aan de tele-
foon komt!"
Pieker maar niet
Tyler luisterde geduldig en s
dacht een minuut na. Hij herin-
nerde zich, dat de vliegkamp-
schepen buitengaats waren. Het
zouden dus marinevliegtuigen
kunnen zijn. Hij riep ook de radio
in herinnering, die speelde toen §j
hij op weg was naar zijn werk. n
Dit gebeurde altijd als er B-17's
uit Amerika kwamen aanvliegen.
Het zouden dus ook vliegende for- s
ten kunnen zijn. In ieder geval, s
waren het geen vijandelijke toe-
stellen. Hij sneed een verdere dis-
cussie af- door Lockard eenvoudig
te zeggen:
„Kom, pieker er maar niet Éj
over".
Lockard was nu niet meer in
de stemming om te blijven zit-
ten; hij vond, dat hij dau net zo
goed het apparaat kon afzetten.
Maar Elliott wilde nog wat oefe
nen; en dus volgden ze de nade
rende zwerm vliegtuigen 7,25 uur
62 mijl 7.30 uur 47 mijl
7.39 uur 22 mijl toen verlo
ren zij het contact omdat de es
kaders in de „dode hoek" verdwe
nen, die door heuvels werd ver
oorzaakt.
Precies op dit ogenblik arriveer
de de truck, die hen naar Ka-
waiola zou brengen voor het ont
bijt.
Ze sloegen de deuren van de
mobiele post met een luide smak
dicht, draaiden de sleutel om,
sprongen in de truck en hobbel
den de weg af. Het was kwart
voor acht.
Soldaat McDonald op het in
formatiecentrum voelde zich toch
niet op zijn gemak. Hij vroeg lui
tenant Tyler wat deze dacht van
de opzienbarende vlekken op het
scherm en was opgelucht toen hij
hoorde zeggen: „Het is niets".
Even over half acht nam een an
dere telefonist de dienst over en
toen McDonald het gebouw ver
liet, stak hij plotseling de origi
nele melding uit Opana in zijn
zak. Hij had zoiets nog nooit te
voren gedaan, maar wilde het aan
zijn kameraden laten zien.
Weer alleen in de piotkamer
liet luitenant Tyler zich op een
stoel vallen om de laatste, traag
voorbij slepende minuten van zijn
diensttijd uit te zitten. Hij was
geen moment aan het twijfelen
gebracht door de boodschap van
Opana en, hoewel hij dat niet
wist, had hij toch op één punt s
volkomen gelijk. Het feit, dat de
radio de gehele nacht had ge-
speeld, betekende inderdaad, dat
er enkele B-17's van het vaste- s
land kwamen aanvliegen. Op dit-
zelfde ogenblik naderden twaalf |j
van deze bommenwerpers uit het
noordoosten.
Maar de vliegtuigen, die op het M
scherm te zien waren, geweest,
(Vervolg op pag. 10) H
