Markiezenhof weer en op Zoom voor Berg< HONIG VEERBOOT KON KANAAL TE ZIERIKZEE WEER NIET IN groentesoep NATIONALE WONINGRAAD OVER Z0UTSCHADE OP WALCHEREN AFWATERING NOORD-BEVELAND WIJZIGT INGRIJPEND kou gevat 8 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT VRIJDAG 15 NOVEMBER 1957 NA ANDERHALVE EEUW Nu een centrum voor cultuur? Éen van de fraaiste paleizen van Nederland, het Markiezenhof te Bergen op Zoom, een schepping van de beroemde Belgische archi tect Antonie Keldermans uit Mechelen, wordt vandaag door de staatssecretaris van oorlog, mr. F. J. Kranenburg, officieel aan het gemeentebestuur van Bergen op Zoom overgedragen of. zo men wil teruggegeven. Het heeft bijna anderhalve eeuw geduurd voor deze teruggave een feit is geworden, want al die tijd was het Markiezenhof in gebruik als kazerne. Voor velen die het gebouw kenden of bezochten was het onbegrijpelijk, dat voor een dergelijk monument geen betere bestemming bestond dan die van kazerne. Antonie Keldermans schiep 'n bouw werk, dat door vele groten uit die tijd en de daaropvolgende eeuwen gepre- Twee Zeeuwse ruiters naar nationaal kampioenschap veelzijdigheid De koninklijke Nederlandse federa tie van landelijke rijveremgingen organiseert op zaterdag 16 november a.s. te Oud Leusden het nationaal kampioenschap veelzijdigheid (rui ters). Voor het gewest Zeeland zijn afgevaardigd L. van der Slikke met „Etcetera" van de landelijke njver- eniging „Walcheren"'uit Nieuw- en St^Joosland, en J- Munters met „Deugniet" van de „Öranjeruiters" te Oranjezon. Overleg met Ged. Staten over verpleeghuis te Noordgouwe Tijdens de donderdag gehouden vergadering van het algemeen be stuur van het ziekenhuis Schouwen Duivelendte Noordgouwe, in café restaurant Mondragon" te Zierikzee, is besloten nader overleg te plegen met het college van Gedeputeerde Staten over het stichten van een verpleeghuis voor chronische zieken en bejaarden in het voormalige zie ken huis te Noordgouioe. Aanbesteding voor de herverkaveling. Maandagmorgen was er in hotel Gaakeer te St.-Maartensdijk in het kader uitvoe ring herverkaveling eiland Tholen een aanbesteding, waarvoor bijzonder veel belangstelling bestond. De werken omvatten ditmaal het aan leggen, verteteren en verharden van we gen, alsmede het egaliseren van perce len en het graven van kavelsloten, een en ander met bijbehorende werken in blok E, complexen 7 en 8 en b!ok C, complexen 3 en 4. gelegen in de polder3 nabij Poortvliet en Oud-Vossemeer. De Inschrijving was als volgt: A.V.O.B. Vught, 1 2.340.000,—; fa. H. de Jager Sc Co., Sliedrecht, f 2.200.000,—; N.V. v h. Te Siepe Zn., Zwollerkerspel f 2.135.000.—; N.V. Aann. en Handelsbedr. Van Oord, Werkendam, i 2.074.000.—: T A. v. 't Verlaat. HardinxveldGiessendam, f 2.067.000.—; Amsterdamsehe Aann. Mij Den Haag, f 2.050.000,—: Fa. G. v. Herk, Nieuwerkerk a. d. IJssel, f 1.998 000.— Aann. bedr. E. Blok. R'dam. f 1.980 000.—. N.V. gebr. v. Oord, Werkendam, f 1.967.000.—; gebr. Hakkers/G. Scher mers Sc Zn., Werkendam/Nieuwendijk on Joh. v. Vossen en K. J. Moerland. St.- Armaland, f 1.936.000.—; A. Snepvangers Apeldoorn, f 1.928.000.—; fa. Joost Visser Bz., Slledrecht. f 1.893.000.—; N.V. Hllien Sc Roosen. Amsterdam, f 1,889.000.— J. de Oude K. T. de Oude Biervliet, f 1.850.000,— M. de Oude K T. de Jonge Zierikzee. f 1.838.000.—; V/. Uil, Amster dam, f 1.800.000,C. V. v.h. Jasper v. 't Verlaat, Hardinxveld,'Giessendam f 1.789.000.—; gebr. J. en M. Moerland Cc Zn., fa. Jansen Sc Co., Aann. bedr. „Zee land" N.V., St.-Annaland'Lepelstraat. Middelburg, f 1.787.000 fa. M. Uil. Mid delburg. f 1.787.000.—; fa. J. D. Janse, Seis- weg 222, Middelburg, f 1.758.000,—. Raming f 2.088.490.—. Collecten De zendingscollecte in de Neder lands hervormde kerk te Ovezamdë heeft 111,92 opgebracht. Te 's-Gravenpolder heeft de z.g. „Klaprooscollecte" opgebracht f 34.90 zen werd. Tijdens het beleg van Ber- f en op Zoom van 1747, toen door plun ering en gewelddaden het zuidelijk gedeelte van de stad bijna geheel werd verwoest, bleef het Markiezen hof intact. Doch de stad was niet meer de verblijfplaats van de mar kiezen en hoge ambtenaren namen hun plaats in. Dat ontnam veel luis ter aan het inmiddels weer herstelde interieur. Daarna heeft het gebouw vele bestemmingen gehad. Toen in 1809 de Engelsen hun In val in Zeeland waagden en aan beide zijden, bij Fransen en Engelsen, de troepen door de „Zeeuwse koortsen" f eteisterd werden, besloot de Franse egerleiding het Markiezenhof iri te richten als hospitaal. Ook onder Ko ning Willem I werd deze toestand eerst bestendigd, maar b(j koninklijk besluiet van 10 juli 1818 werd het ge bouw aan Bergen op Zoom gegeven, echter onder het bezwarende servi tuut, dat het in het gebruik zou blij ven voor militaire doeleinden. Ondanks het feit, dat het gebouw voor kazernering totaal ongeschikt is en er daardoor door vele verbou wingen ook het nodige is ver knoeid. bleef deze toestand be stendigd tot nu toe. Overigens is het aan menig „eerstaanwezende der genie" te danken, dat er niet meer werd bedorven aan dit waar devolle bouwwerk. Nu het dan „voor eigen gebruik" wordt teruggegeven aau de stad Ber gen op Zoom, is de vraag: wat gaat er mee gebeurep. Dit is nog onzeker. Wel echter gaan de gedachten uit naar een centrum voor culturele vor ming in dit gedeelte van Brabant, an nex een museum. Wat dit betreft zou het Markiezenhof een ideaal exposi tiegebouw zijn. Bovendien zou de lig ging van de stad ook Zeeland kunnen doen profiteren van dit museum. Er is grote behoefte aan zulk een muse um teneinde de Brabantse .jeugd niet alleen theoretisch, maar ook daadwer kelijk in aanraking te brengen met kunst en cultuur. En, zo zegt men in Brabant, wat met het Prinsenhof te Delft mogelijk was, kan in het Mar kiezenhof te Bergen op Zoom, dat nog mooiere expositieruimten heeft, zeker geprobeerd worden. Voorzitter Zeeuwse C.J.M.V. te Terneuzen overleden In het Jullanazlekenhuis te Ter- neuzen is donderdag na 'n kortston dige ziekte op 58-jarige leeftijd over leden de heer C. Leunis, In leven o.m. voorzitter van de Prov. Com missie van het Chr. Jongemannen Verbond (C.J.M.V.) in Zeeland. In de heer Leunis verliest het Zeeuwse C.J.M.V. een accuraat en hard wer ker, met name op organisatorisch terrein bijzonder veel werk verzette. Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van het C.J.M.V. in 1955 werd de heer Leunis onderschei- Orde van Oranje Nassau. Hij was den met de zilveren medaille in de veertig jaar id van het C.J.M.V. en de laatste jaren na het vertrek van ds. De Vries uit Middelburg voorzitter. Voordien was hij reeds lid van de Prov. Commissie en gedu rende geruime tijd tweede voorzitter. Voorts was hij actief werkzaam op jeugdgebied in zijn woonplaats Ter- neuzen en in de kringen van geheel Oost Zeeuwsch-Vlaanderen. Nog dit jaar, op 2 januari 1957, werd hij gehuldigd in verband met zijn veertigjarig dienstjubileum bij de Z.V.T.M., waar hij een leidende administratieve functie vervulde. De teraardebestelling is bepaald op maandag a.s., om drie uur, van uit het „Jeugdgebouw" in Terneu zen. Vrede weer getekend in raad van Sint-Jansteen De gemeenteraad van St, Jansteen is donderdagmorgen voor het eerst na de gerezen strubbelingen over het uur van vergaderen, weer voltallig bijeen geweest. De agenda werd vlot afgewerkt, nadat de heer R. F. van Acker (K.V.P.) en burgemeester mr. J. I. M. Reuser over en weer ver klaringen hadden afgelegd, waarin de standpunten van raad en voorzit ter tot elkaar kwamen. Benoeming, Aan het Prof. Zeemanlyceum te Zierikzee is benoemd tot tijdelijk lerares wiskunde mevrouw A. H. T. Schippers-Mever te Domburg. OVERSTAPJEWAS ONVERMIJDELIJK Voortdurend stagnatie bij laag water De oostenwind, de lage waterstand en de sluiswerken in het havenkanaal van Zierikzee hebben de geregelde dienst Zierikzee-Katseveer van de Provinciale Stoomboot Diensten weer parten gespeeld. Het motorschip „Oosterschelde" kon donderdag het havenkanaal van Zierikzee niet bin nenkomen en de passagiers en de be manning moesteh voor de ingang van het havenkanaal op de Schelde over stappen op het motorscheepje „Ja- colga" van de heer Jac Berrevoets Hz, uit Zierikzee. die op regelmatige tijden de verbinding onderhoudt tus sen Zierikzee en Colijnsplaat. In het begin van deze week kon de „Oosterschelde" het havenkanaal van Zierikzee niet verlaten, ook omdat een oostenwind het water uit het ka naal blies, waarbij het tevens nog laag water was. Dit leverde echter minder moeilijkheden op, omdat de een soep voor fijnproevers 40 cent per zakje dienst kon worden overgenoj.i n door het platbodemschip „Zandkreek", dat de nauwe en ondiepe vaargeul bii do sluiswerken bij laag water wel Kan passeren. Donderdag lag de zaak echter iets anders. Het motorschip „Oosterschel de" was om half ccn met ongeveer vyftien passagiers uit Katseveer ver trokken, doch kon. zo bleek later, de aanlegplaats te Zierikzee niet berei ken. Men heeft zodoende tot half twee ter hoogte van de ingang van hot havenkanaal moeten wachten op de „Jacolga", die een nieuwe beman- ming meebracht uit Zierikzee om vervolgens de passagiers en de afge loste bemanning van de „Oosterschel de" over te nemen èn naar Zierikzee te brengen. Omstreeks twee uur heeft de heer Berrevoets de passagiers voor de „Oosterschelde" weer buiten het havenkanaal gebracht, waarna men weer overstapte op de grotere boot, die daarop de terugreis naar Katse veer aanvaardde. Het autovervoer moest wachten op het motorschip „Zandkreek", dat inmiddels ook op weg' was van Katseveer naar Zierik zee. Bij normaal laag water kan men de „Oosterschelde" nog wel door de on diepe vaargeul manoeuvreren, maar wanneer een oostenwind het water naar de Oosterschelde blaast, Is dit volkomen onmogelijk. Het indertijd neergelaten zinkstuk in deze geul ligt wel goed, maar men vraagt zlcli momenteel af, of de doorgang wel diep genoeg is uitgebaggerd. Door liet, weghalen van een gedeelte van de stortstenen op het zinkstuk is wel een verbetering ingetreden, maar voor grotere schepen biedt de door gang bij laag water aanzienlijke moei lijkheden. Ouderling en diaken herkiesbaar. De heer M. Moerdijk, ouderling en de heer W. Ova, diaken der Neder lands Hervormde Kerk te Ovezande, die aan de beurt van aftreden zijn, hebben zich beiden herkiesbaar ge steld. Jeugdig en fris als een meisje, wijs als een vrouw, zó is Margriet'. Niet voor niets is „Margriet" reeds jarenlang het gróótste blad van Nederland! Ontstemming over ontslag dr. Grootenhuis in Goes Punt op agenda algemene vergadering Het verlenen van eervol, maar on- gevraagd ontslag van het bestuur der rovlnclale Gezondheidsdienst voor Dieren in Zeeland aan dr. G. Grooten huls, adjunct-directeur van deze dienst, blijkt, niet de instemming te hebben van alle acht kringen, waar uit de dienst bestaat. De kring West Zeeuwsch-Vlaande ren wijdde er onlangs een buitenge wone vergadering aan om binnen de reglementair vastgestelde tijd het be stuur te verzoeken een punt toe te voegen aan de agenda voor de alge mene vergadering, di.e op 13 decem ber aanstaande in Goes zal worden gehouden, namelijk bespreking, ont slag dr. Grootenhuis. Hiertoe werd met algemene stemmen besloten. De vergadering was voorts van mening, dat men de kwestie-Grootenhuis dient voor te leggen aan een onpartijdige commissie. Het is evenwel niet vol doende, dat één kring een verzoek in dient, zoals West Zeeuwsch-Vlaande ren dit heeft gedaan, maar dit moet ten minste door twee kringen ge schieden. In de vergadering, welke de kring Noord-Beveland in Kortgene heeft gehouden, is eveneens ongenoegen uitgesproken over het ontslag van dr. Grootenhuis. Hervormde Vrouwengroepen Momenteel zijn er in Zeeland niet 62 Hervormde Vrouwengroepen, zoals wij in ons verslag van de besturendag dezer groepen, die dinsdag j.l. in Goes werd gehouden, vermeldden, maar be staan er 82. Bij het begin van het ver slagjaar bestonden er 83 groepen. In twee gemeenten werden de groepen samengevoegd en in Hoedekenslcerke werd een nieuwe afdeling opgericht, zodat er thans 82 zijn. BRIEF AAN „BOUWNIJVERHEID" Op spoedige regeling aangedrongen. In de afgelopen jaren hebben ver schillende woningbouwverenigingen op Walcheren zich herhaaldelijk tot de Nationale Woningraad gericht met het verzoek medewerking te verlenen bij de oplossing van een sinds de oor log bestaand probleem. Men heeft na melijk op alle mogelijke manieren ge tracht de woningen, die in het zeewa ter hebben gestaan weer op te knap pen. Ten koste van vrijwel de totale normale onderhoudsmiddelen hebben de verenigingen gepoogd de woningen in bewoonbare staat te houden. Af doende voorzieningen konden echter door gebrek aan middelen In de meeste gevallen niet worden getrof fen. Vooral het steeds weer „uitslaan" der muren is een probleem geworden. Naar aanleiding van deze verzoeken uit Zeeland heeft de Nationale Wo ningraad deze zaak én mondeling én schriftelijk in de aandacht van de Centrale Directie van de Volkshuis vesting en'de Bouwnijverheid aanbe volen. Van die zijde is hierop echter niet gereageerd. Het uitblijven van een beslissing zou, volgens informaties van de Nationale Woningraad, te wij ten zijn aan het onbeantwoord blijven van de vraag welke technische voor zieningen precies moeten worden ge troffen om dit euvel afdoende te be strijden, zodat „uitslaan" der muren kan worden voorkomen. In een recent schrijven van de Nationale Woningraad aan de Cen trale Directie van de Volkshuis vesting en de Bouwnijverheid ver klaart de raad dat het haar be zwaarlijk houdbaar voorkomt, dat nu, na zovele jaren de technici nog (Slot van pag. 1) het land uitgedroogd heeft. Dan zuigt de grond wel eens het zoute water uit de schotel, die immers aan de kant het minst diep is -naar boven. Goedkoop Bij de afsluiting van de Zandkreek wordt aan het werk van acht sluizen, die nu nug „langs natuurlijke weg het water lozen, abrupt een einde ge maakt. Dan schuurt immres niet lan ger de ,eb- en vloedstroom door dit water en dus kan die stroom de slui zen ook niet meer open- en dicht drukken. Meer dan tweederde deel van de Noord-Beveiandsc landbouw gronden, werpen door deze sluizen hun overtollig water in de Zandkreek. De rest van Noord-Beveland liet noord-oostelijke deel, dat om efl na bij 2200 ha omvat moet het water- overschot door één sluis, bij Colijns plaat, lozen. „Maar dat gaat heel goed", zegt de heer Van Arenthals, „goedkoper" kan het niet en het, Is doeltreffend". Zolang de Oosterschel de niet afgesloten Is, zullen eb- en vloedstroom deze sluis laten werken. Maar de acht sluizen aan de Zandkreek moeten vervangen wor den. En die vervanging komt er: drie gemalen, één in de havenin gang van Kamperland, één in de nabijheid van de Geerdijksekadc en één ten oosten van Kortgene. Dat is althans het plan. Drie gemalen dus, die de taak over nemen van acht sluizen. „Dat veran dert natuurlijk wel iets aan de water huishouding op Noord-Beveland", ver telt de heer Van Arenthals. „De wa terleidingen, waardoor het overtollige water naar de gemalen moet vloeien, zullen verbeterd en vernieuwd moeten worden." Maar ook dat wordt een enorm project, waarvoor men nu al vanzelfsprekend de plannen uitwerkt. Op het ogenblik mankeert er nog wel het een en ander aan die waterleidin gen ook al, omdat vele pokiers het werk op de lange baan schuiven on der het motto „Straks komt er toch één waterschap, dat het beter kan dóen" De plannen, die in voorbereiding zUn. omvatten een uanpasslngsplaii „Dat Is om je te behelpen", zo gaf do heer Hoekstra als zijn visie en de heer Van Arenthals beaamde dit en een verbeteringsplan. Dat laatste is een miljoenenproject, waarin ge weldige waterleidingen geprojecteerd zijn naar de gemalen. Het „wie zal dat betalen" Is ook hierbij natuurlijk een veelbesproken onderwerp en niet zonder spanning wordt de nieuwe wettelijke regeling voor de bijdragen afgewacht in verband met de uitvoe ring van het Deltaplan. Geen betekenis Mettertijd word de Zandkreek een zoetwatergebied. Maar dat duurt nog tientallen jaren; in ieder geval niet voordat ook de Oosterschelde een af gesloten gebied is geworden. Een rap port over het drie-eilanden-plan van de rijkswaterstaat, de Deltadienst en de directie Deltawerken Zuid zegt 't heel zakelijk zo: „Voor de verbete ring van de zoetwaterhuishouding heeft het dvie-eilanden-plan als zoda nig geen betekenis, omdat de afgeslo ten boezem, naar blijkt uia een opge stelde zoutbalans, niet voldoende kan verzoeten door het daarop uitgeslagen water." Want er mag dan nog zoveel zoet (regen) water uit de Noord-Be- velandse sloten in de afgesloten Zandkreek gezogen worden .door de schutsluis onder het Katseveer en ook door het kanaal door Walcheren komt zoveel zout water binnen, dat de boezem zout zal blijven Maar als die verzoeting over enke le tientallen jaren toch stapje voor stapje een feit wordt, zal landbouw op Noord-Beveland er dan veel pro fijt van trekken? „Bijzónder weinig", zegt de heer Hoekstra uit Wisseker- ke. die een geboren Fries is en die weet te vertellen, dat. de Friese land bouwgronden na afsluiting en verzoe ting van het IJselmeer tien procent meer opleveren. „Op Noord-Bevelaml zjjn de gron den goed", zegt hij, „en zelfs de droogtegevoelige gronden van zoet geholpen met het inbrpngen van zoet water." Die droogtegevoelige gron den gedeelten fn het centrum van het eiland en rond Kamperland hebben namelyk een dunne, ongeveer veertig centimeter dikke kleilaag, die rust. op een onderlaag van grof zand. Door dat grove zand wordt het water niet nanr hoven gezogen: vandaar dus dat do/.e gronden snel droog vallen. Maar als men de sloten zo hoog met zoet water vult, dat de bovenste laag altijd óf geen inzicht, hebben in de oplossing van het probleem óf on derling geen overeenstemming konden bereiken over de vraag wat er zou moeten gebeuren. En het schrijven gaat verder: „Mede op grond van het feit, dat wij op de allengs groeiende kritiek van de be sturen der desbetreffende woning bouwverenigingen over het uitblijven van enige beslissing geen redelijk we derwoord meer kunnen vinden, mo gen wij U met klem verzoeken deze oude zaak op enigerlei wijze te rege len". De Nationale Woningraad geeft de Centrale Directie daarbij in overwe ging via het gemeentebestuur van Vlissingen contact 'op te nemen met de besturen der woningbouwvereni gingen, voornamelijk die in Vlissin- Een, die op beperkte schaal proeven ebben genomen met oplossingen waarvan deze besturen beweren, dat ze afdoende zijn. Wanneer dit de af doening zou bevorderen is de Na tionale Woningraad bereid, zoals zij in dit schrijven verklaart, technische bijstand te verlenen door het boschik- baar stellen van een of meer krachten van haar tcehniseh bureau. Gewest Zeeland der N.C.V.B. vergaderde te Goes Het gewest Zeeland van de N.C.V. B. vergaderde deze week in Goes. De goedbezochte vergadering werd ge opend door de gewestelijke presiden te, mevrouw J. de JongBikker. In Sint-Maartensdijk werd dit jaar een nieuwe afdeling opgericht. Behalve over de verschillende huis houdelijke zaken werd gesproken over de landdag, die in 1958 weer gehouden zal worden. Voorts werden richtlij nen aangegeven voor het houden van kerstwijdingen. Ook zal de propagan da verder ter hand worden genomen. Met hartelijke woorden werd af scheid genomen van mevrouw Lnnts- heer, do presidente van de afdeling Oostkapelle. De vice-presidente me vrouw Van Bennokom—-van Vliet, sprak een slotwoord. Woeste achtervolging van roombotersmokkelaar Na een wilde achtervolging slaagde een patrouille van de gemotoriseer de Belgische douane er in op de weg tussen Maldegera en Knokko een smokkelauto aan te houden en tot stilstand te brengen. Enige honder den kilo's Nederlandse 'roomboter werden in beslag genomen. De smok kelaar wist te ontkomen. van 40 centimeter door het water be reikt wordt, is er het gevaar, dat do wortelen van de gewassen verstikt worden", zo vertelt de heer Hoekstra. Een vraag waar men zich in land bouwkundige kringen op Noord-Be veland ook mee bezig houdt is: hoe hoog'zal het waterpeil Sn do afge sloten Zandkreek worden?" Als die waterstand te ver bijvoorbeeld een meter of meer beneden N.A.P. wordt, is er het grote gevaar, dat nu nog voortreffelijke landbouwgronden in Soelekerke. Spiering en de Anna- polder droogtegevoelig worden", zo waarschuwt de heer Hoekstra. Want met het dalen van het waterpeil in de Zandkreek, daalt ook de druk op grondwater in Noord-Bcvcland. Maar waarschijnlijk zal het waterpeil in de Zandkreek ongeveer rond N.A.P. ko men. Ongetwijfeld zullen al deze proble men door de Noord-Bevelandse be langhebbenden worden aangesneden op de forumavond, die vandaag ln Kortgene wordt gehouden. straks hebt U griep AKKERTJES" helpen direct

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1957 | | pagina 8