Eerste deel van officiële Engelse geschiedschrijving is verschenen 1 BRUID Klanken uit de ether DE VIJF RIETVINKEN SCHRIJVERS HANTEREN VAAK PALET OF TEKENSTIFT ivf Geef 'm MECCANO 18 PROVINCIALE ZEEUW 8 R COURANT vrijdag 15 november 1957 STRIJD TEGEN JAPAN IN TWEEDE WERELDOORLOG Hulde wordt gebracht aan dapperheid van Nederlanders De strijd om het voormalige Nederlands Oost-lndië vormt een „wee moedig" hoofdstuk in de geschiedenis van de tweede wereldoorlog, een hoofdstuk, waarover de geallieerden zich echter niet behoeven te scha men. Dit kan men lezen in het eerste deel van de officiële Engelse ge- schiedsschrijving van de strijd tegen Japan. In het eerste deel, dat 568 pagina's telt, wordt de strijd om Nederlands Oost-lndië, Singapore en Hongkong behandeld. Het werk is geschreven door een commissie, die bestaat uit drie officieren van het leger, een vice-luchtmaarschalk en een kapitein ter zee. De schryvers zyn tot de conclusie gekomen, dat de geallieerden tegen een zware overmacht hebben gestreden, totdat er nauwelijks een schip of een vliegtuig over was. Hulde wordt gebracht aan de dap perheid en het doorzettingsvermogen van de Nederlanders onder lei ding van de „ontembare" admiraal Helfrich, schout bij nacht Door man, die het lot steeds tegen zich scheen te hebben en generaal Ter Poorten. In het boek wordt gesteld dat de' Japanse opmars in het Verre Oosten in de dertiger jaren nooit had kun nen plaatsvinden als de westelijke mogendheden verenigd waren ge weest. De schrijvers noemen als oorzaak van de „vele tragische stommiteiten", die vanaf 1922 wer den begaan het gebrek aan eenheid van de regeringen van Groot-Britan- nië, Frankrijk, Nederland en de Verenigde Staten. Het Britse Gemenebest verloor in totaal circa 166.500 man in de campagne in het Verre Oosten. De Japanners, die circa 15.000 man verloren aan doden en ge wonden, maakten toen ongeveer 130.000 krijgsgevangenen. Het lot van Singapore was al lang voordat luitenant-generaal Percival zijn vesting aan de Japanners over gaf. bezegeld. Voordat generaal Yamashita zijn eisen stelde „was de marinebasis aan de westelijke uit gang naar de Stille Oceaan, hoek steen van de Engelse strategie, reeds gedoemd te vergaan". Dat was, zo stellen de historici met nadruk vast, zelfs al het geval voordat de oor log begonnen was. De theorie, dat de Japanners Sin gapore in de rug, door de jungle, konden aanvallen, desnoods over de gehele lengte van het schiereiland, werd door regeringsfunctionarissen en militaire leiders geminacht. „De ruggegraat van de jungle" was on doordringbaar, en vormde een na tuurlijke verdediging tegen aanval len vanuit het noorden, meenden zij. Sir Percival „was aan banden ge legd door het algemeen aanvaarde standpunt, dat een oorlog met Ja pan onwaarschijnlijk was, en zijn handen waren gebonden door het Advertentie) Isnwiiiiiil M I G II O M Zeldzaam licht en geurig feit, dat Londen het gezag over gro te uitgaven hield". Wel heeft Engeland getracht de Amerikaanse regering te interesse ren voor 'n door Engeland, Amerika en Nederland op te zetten gezamen lijke verdediging van het Verre Oos ten. De suggesties werden echter in de wind geslagen tot het te laat was. „Hoewel de Amerikaanse presi dent en zijn adviseurs tegen decem ber 1940 duidelijk was geworden, dat hun land vroeger of later in de oor log betrokken moest worden, kon den zij niet handelen. Twintig jaar lang had men het Amerikaanse volk laten geloven, dat het geïsoleerd kon blijven, en dat geen macht ter we reld het zou durven aanvallen", al dus de historici. In Washington en Singapore wer den nochtans conferenties belegd die ten doel hadden een gemeenschappe lijke strategie voor de Engelse, Amerikaanse en Nederlandse strijd krachten op te stellen. Niet akkoord „Maar de Amerikanen konden niet akkoord gaan met het ge combineerde plan, omdat, naar zij argumenteerden, de Engelse ma rine in het Verre Oosten te zwak was. Derhalve was het niets an ders dan politieke druk, die de Engelse regering deed besluiten de Prince of Wales en de Repul se, de twee machtige, maar ten dode gedoemde slagschepen, naar Singapore te zenden. De Japanners waren zich inmid dels terdege bewust van de geal lieerde zwakheden. Zij beschouwden, Singapore als het voornaamste stra tegische punt in het zuiden. Om dat te beheersen begonnen zij de oorlog. In de Japanse plannen was voor het veroveren van Singapore een schema van 100 dagen opgesteld. De veroveraars hadden er maar ze ventig voor nodig. Terwijl hun lucht macht de lucht, en hun vloot de zee beheerste, joegen zij de Engelsen op de vlucht, en gingen de Prince of Wales en de Repulse, kapitale sche pen, roemloos onder. Bij Kuantan, op de westkust van Malakka, was een Japanse landing gemeld. Hoe 't bericht is ontstaan weet nog nie mand - maar de koersverandering die de beide slagschepen werd opge dragen bracht ze binnen het bereik van de Japanse verkenningsvliegtui gen, en zo was hun lot bezegeld. Verloren Na Singapore viel Hongkong na een strijd van 18 dagen, op Kerst mis 1941. Hongkong was geen steunpunt van vitaal belang, en had een garnizoen dat niet lang het hoofd zou kunnen bieden aan een vastberaden aanval. „Het is zelfs een feit dat, vanuit militair gezichtspunt, de Engelse positie in het Verre Oosten ster ker zou zijn geweest als Hong kong niet een garnizoen had hoeven hebben", zo wordt vast gesteld. ZATERDAG 16 NOVEMBER. HILVERSUM I. 402 m 746 kc/S. 7.00— 24.00 KRO. KRO: 7.00 Nws. 7.10 Gram. 7.15 De zin gende kerk. 7.45 Morgengebed en lit. kal. 8.00 Nws- en weerber. 8.15 Gram. 8.o3 Voor de huisvrouw. 9.56 Plechtige hoog mis van requiem. 11.30 Voor de zieken. 12.00 Middagklok noodklok. 12.03 Lichte muz. 12.30 Land- en tuinbouwmeded. 12.33 Gram. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nws. en kath. nws. 13.20 Gram. 13.20 Lichte muz. 14.00 Voor de jeugd. 14.20 Eng. les. 14.40 Boekbespr. 14.50 Gram. 14.55 Harmonle- ork. 15.15 Kron. v. letteren en kunsten. 15 40 Gemengd koor. 16.00 Voor de Jeugd. 16.50 De schoonheid van het Gregoriaans. 17.20 Amateursprogr. 17.40 Sport. 17.45 Lichte muz. 18.00 Journalistiek overzicht. 18.10 Gram. 18.15 Van het Binnenhof. 18.25 Strljkork. 18.45 En nu mijn geval. 19.00 Nws. 19.10 Comm. 19.15 Omr. ork. en so list. 20.10 Lichtbaken. 20.25 Act. 20.40 Ge- var. progr. 22.10 Lichte muz. 22.35 Wij lulden de zondag in. Aansluitend: avond gebed en lit. kal. 23.00 Nws. 23.15 Nws. in Esperanto. 23.22—24.00 Nouveautés. HILVERSUM II. 298 m 1007 kc/S. 7.00 VARA. 10.00 VPRO. 10.20 VARA. 19.30 VPRO. 20.00—24.00 VARA. VARA: 7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gram. 8 00 Nws. 8.18 Gram. 9.00 Voor de vrouw. VPRO: 10.00 Tijdelijk uitgeschakeld. 10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20 Instr. sex tet. 10.50 Bultenl. weekoverz. 11.05 Pol. cabaret. 11.35 Kamermuz. 12.00 Gram. 12.30 Land- en tuinbouwmeded. 12.33 Gram. 13.00 Nws. 13.15 VARA-Varia. 13.20 P.T.T.- koren en -orkesten. 13.45 Sportpraatje. 14.00 Voor de jeugd. 14.35 Orgel en zang. 15.00 Boekenwijsheid. 15.20 P.T.T.-koren en -orkesten. 15.35 Streekuitz. 16.00 Ra- diophllharm. ork. 16.45 Wenkend perspec tief, caus. 17.00 Lichte muz. 17.30 Act. 18.00 Nws. en comm. 18.20 Lichte muz. 18.45 Regeringsuitz.: Atlantisch allerlei. Een en ander over de 15 landen, aangesloten bij het Atlantisch Pact. 19.00 Vluchtelingen. toespr. 19.05 Artistieke Staalkaart. VPRO: 19.30 Passepartout, caus. 19.40 Godsdienst voorheen en thans, caus. 19.55 Deze weex, caus. VARA: 20.00' Nws. -20.05 Waar gaan wij heen? 20.13 Gevar. progr. 21.45 Klaver Vier. 22.15 Soc. comm. 22.30 Dansmuz. 23.00 Nws. 23.15—24.00 Gram. TELEVISIEPROGRAMMA. NTS 13.45—14.15 Rep. aankomst St.-Ni- colaas ln Amsterdam. NORV: 17.00—17.30 Voor de kleuters. KRO: 20.00 Journ. en' weeroverz. 20.15 Gastenboek. 20.30 Qulzprogr. 21.00—22.00 Gevar. programma. Vakcentralen dringen aan op heropening overleg met ambtenaren-organisaties. „Besturen van n.v.v. K.A.B. c.n.v. dringen met grote nadruk aan op heropeninp van georganiseerd overlep over voorstellen der ambte naren-organisaties", zo luidt het te legram, dat de genoemde besturen gezamenlyk gister aan minister Mr A. A. M. Struycken van binnenland se zaken hebben verzonden. Wijziging van militair straf- en tuchtrecht. Op het gebied van het militaire straf- en strafprocesrecht zijn thans twee projecten in voorbereiding, ener- zyds een nieuw wetboek van militair strafprocesrecht ter vervanging van de uit 1814 daterende rechtsplegingen by de zeemacht en by de landmacht, anderzyds een voorlopige herziening van de beide rechtsplegingen benevens een wyziging van het militaire straf recht en net tuchtrecht, zo deelt de minister van justitie mee ln zijn me morie van antwoord aan de Tweede Kamer over de begroting 1958 van zyn departement. Het andere project de voorlopige herziening van de beide rechtsplegin gen en de wijziging van het militaire strafrecht en het tuchtrecht is praktisch gereed. De wetsontwerpen waaruit dit project bestaat zijn gro tendeels voorbereid door de commis sie-Doornbos. De minister verwacht, dat deze wetsontwerpen, waarover met vertegenwoordigers van de rege ringen der overzeese rijksdelen reeds overleg i3 gepleegd, binnen korte tijd de Staten-Generaal zullen kunnen be reiken. De wijziging van het militaire straf- en tuchtrecht heeft tot doel deze rege lingen wederom op de hoogde van hun tijd te brengen. Zij betreffen o.m. de aanpassing aan de nieuwe structuur van het Koninkrijk en aan de nieuwe bondgenootschappelijke verhoudingen binnen de N.A.V.O. De voorlopige herziening van de beide rechtsplegingen heeft onder meer ten doel om in afwachting van de totstandkoming van het nieuwe wetboek reeds thans de overgang naar de vredeskrygsraden mogelyk te maken. t Advertentie) Sblikun ROLLER de ballpen van ifelihun v.a. 7*50 (Advertentie) De bruid vroeg om kaas „Frederik", zei ze, „nu niet zo'n ouderwetse grote bruids taart! maar een stevige homp kaas. Da's beter voor je maag ook, Frederik." Dit is natuurlijk wel vreemd, het gebruik van kaas moet niet worden overdreven. Blijft het feit, dat Hollandse kaas een verrukkelijke, gezonde lekkernij is, een traktatie voor bijna iedere gelegenheid. •Vraag het Kaasreceptenboekje (25 ets) bij Uw winkelier of schriftelijk (25 ets postzegel bijsluiten!) aan Het Nederlands Zuivelbureau, Cort van der Lindenstraat 7, Rijswijk (z.h.). doe' meer met KAAS BELANGWEKKEND UNESCO-RAPPORT bij Barondino. Later maakte hij 17 illustraties bij Jules Verne's wereld in tachtig dagen" kinderen te vermaken. Ochtend vo! zang, avond voi kleur.' De Unesco, de Opvoedkundige, Wetenschappelyke en Culturele organisatie van de Verenigde Na ties, heeft een studie gemaakt van praktisch onbekend gebleven schil derijen en tekeningen, gemaakt door schrijvers. Het rapport over dit onderzoek is opgenomen in het nieuwste nummer van de Unesco- Courier. De literaire reputatie van Vic tor Hugo deed 450 of meer schil derijen en tekeningen die hij na liet in het duister wegzinken. Toch zegt Jan Sergent, conservator van het Victor Hugo-museum te Parijs, dat Hugo zijn schaduwrijke landschappen en zijn zeegezichten als even belangrijk beschouwde als zijn geschriften Tussen de 160.000 bladzyden met manuscripten die worden bewaard in het Moskouse museum, zijn pen tekeningen die zyn geprezen door vele kunstcritici. Tolstoi begon de voorbereidingen voor zijn roman „Oorlog en Vrede"' met het schetsen van het slagveld 167. Huub greep zijn fiets, wandelde er een stukje naast door het rietland en sprong er eerst op toen het kronkelige voetpad dat toeliet. Hij had zijn iege rug zak op de bagagedrager vastgegespt, want hij hield niet van zo'n dtng op zijn rug. Eerst zette hij koers naar het dorp Bekendrecht, waar hij wat inkopen wilde doen. Het lag niet direct aan de oever van het Meulenwei- dermeer, maar een kilometer of wat er van af. Ook hier was het oeverland vrij moerassig. Een zeer bekend toeristenoord was Bekendrecht dan ook niet. al stonden er wel enkele hottelletjes en pensions. Huub deed zijn inkopen, laadde alles ln de rugzak, die hij daarna met stevige riemen op zijn gagagedrager vastmaakte. Bij de groentenwinkel waar hij aardappelen en een kam bananen kocht, informeerde Huub ef er niet ergens een verhuurinrichting van roeibootjes was. „Nee", antwoordde de groenteboer, „zoiets hebben we hier niet. Die zijn er alleen aan de andere kant van het meer. Maar als je naar baas Buizerd gaat en Je treft 'm in een goed humeur, heb je wel kans dat hij je een bootje verhuurt. Hij woont aan 't Zevenend ln 't laatste huisje. Maar denk er aan, 't is een rare, hoor!" ,Rond de wereld in t om zijn Edgar Allan Poe tekende een portret van zijn verloofde Elmira Royster, wier huwelijk met een ander hem in spireerde tot het gedicht „Lenore". Poe heeft drie tekeningen nagelaten. Sommige schrijvers waren te voor uitstrevend in hun benadering van de kunst om door him tijdgenoten te worden erkend. Lewwis Carroll vulde het oorspronkelijke manuscript van „Alice in wonderland" met verschei dene tekeningen van Alice, de Dodo en andere figuren, die bijna surrea listisch genoemd kunnen worden. Een Franse criticus zei jaren later, dat Carrolls schetsen ofschoon ze te gestileerd waren voor zyn tijd, „veel beter waren dan de tekeningen van Tenniel, die voor de zijne in de plaats kwamen". De Bengaalse dichter Rabindranath Tagore ging op 67-jarige leeftyd over tot schilderen nadat hy byna een halve eeuw geschreven had. Zyn mystieke, symbolische schetsen werden een ob sessie voor hem in zyn verdere leven. „Myn ochtend was vol van zang", zo zei hy tot een vriend.,, Laat de levens avond nu vol kleur zijn." Uitvinder karabijn zorgde niet goed voor zijn vrouw. De Amerikaan die de karabijn uitvond, David Marshall Williams, over wie in 1952 nog een film ge maakt werd, stond voor de rechter. Zijn vrouw, die ook voorkwam, had hem er van beschuldigd, dat hij haar ondanks zijn grote inkomsten slechts het allernodigste gaf en haar veer tig jaar lang had laten wonen in een bouwvallig boerderijtje. De uitvinder werd veroordeeld om in het vervolg zijn vrouw elke drie maanden 1500 dollars te geven en voor haar een nieuw huis en een nieuwe auto te kopen. t Advertentie) Talloze Rheumatieklijders vonden baat bij 'n bloedzuiverende knar met Krnschen Salts. En 't betekent als het ware een her- wonnen leven, als ge, bevrijd van uw Rheumatische Pijnen, weer monter en vief uit de voeten kunt, bevrijd van stijfheid en stramme pijn. Begin mor gen zonder verwijl met Kruschen Salts; U zult al gauw zelf ervaren, hoe eoed ge er U bij voelt. FEUILLETON door Margaiel Malcolm - op 31C „Maar ik dacht dat hij rijk was en niet behoefde te werken". „Jawel, maar toch kent hij heel veel mensen; de soort mensen bij wie je misschien zou kunnen aankloppen als je dat bedoelt". „Dat bedoel ik zeker", had Vin toe gegeven. „Met dat al" had hij er aarzelend op laten volgen, „ik weet nog nietnu ja, we zullen wel zien. Houd het maar in petto". „Ja, dat spreekt vanzelf, had ze langzaam geantwoord verrast dat het uitzicht op een onafhankelijker be staan hem niet meer genoegen scheen te doen. Hy had toch gezegd, er naar te verlangen, maar nu scheen hij plot seling terug te krabbelen. Een vraag van Penny bracht Celia tot de werkelijkheid van 't ogenblik terug: „Denk je, dat Greg me naar school zal sturen?" Celia had niet dadelijk een antwoord gereed, want ze besefte, dat het nu, na de ramp met de hooibergen vrijwel onmogelijk zou zijn, 't nodige school geld op te brengen. Voor de cata strophe zou Greg er al moeite genoeg mee hebben gehad, nu echter kon hy er h.i. zelfs niet aan denken. Daarom vroeg ze zich af, of er niet een andere manier was ter oplossing van het pro bleem. Als zij, Celia, net schoolgeld eens betaalde? En daarbij behoefde het niet eens te blijven... indien Greg het wilde aannemen. O, maar een wei gering zou toch het toppunt van dwaasheid zijn. Ze werd Immers Vin's vrouw, lid van de familie met enige schrik kwam ze tot de slotsom, dat zij 't in haar hand had. de situatie te red den. Als ze de winter doorkwamen zonder geld van anderen te lenen, als ze over geld beschikten, dat niet te rugbetaald behoefde te worden „Zal hij het doen?" drong Penny aan. Celia nam het meisje bij de kin en tilde die omhoog. „Penny", zei ze ernstig, „zou jij dapper genoeg kunnen zijn, om Greg's besluit niet af te wachten, maar hem zelf te vragen of je naar school mocht Dat zou zoveel gemakkelijker voor hem zyn". Penny zette van schrik grote ogen op. Ze schreide bijna en moest een paar maal slikken, voor ze er moei zaam uitbracht: „Zou het hem hel pen?" Celia knikte. „Ik denk van wel", antwoordde ze. Penny snikte nog even. „Goed dan, ik zal het doen", beloofde ze en zocht meteen troost in Celia's armen! „Maar wie", dacht Celia somber, „zal mij troosten als Vin en ik Mal lards verlaten en voor goed?" Of Editha die morgen nog naar Mallards was gekomen, had Celia niet kunnen zeggen, want ze had haar niet gezienwaarvoor ze erg dankbaar was. Op een dag als deze zou Editha de druppel zijn geweest, die de emmer deed overlopen. Wel ontmoette ze me neer Wickham, die er zorgelijk uitzag. Hij kwam by haar in ae keuken en bleef daar een poosje diep in gedach ten zitten, terwijl zij een kop thee voor hem klaarmaakte. Hy nam het met een verstrooid geuit woord van dank aan, waarop Celia kalm voortging met het schoonmaken van de groen ten. Ten slotte zei hy, met een zucht op staande: „Hoor eens, Celia, denkt Advertentie/ Greg dat het een ongeluk of dat het opzet was?" „Opzet", antwoordde ze prompt. „Hij zei, dat de brand op verschillende plaatsen tegelijk was begonnen!" Meneer Wickham knikte en zei, na andermaal diep gezucht te hebben: „Dat vreesde ik al. Editha dacht, dat het door de bliksem kon zijn gebeurd, maar daar ben ik het niet mee eens. Die eigenaardige lucht „Petroleum", vulde Celia aan. „Ja, dat weet ik, maar U moet er niet te veel over piekeren. Natuurlyk is 't een schande, dat iemand zo iets doen kon, maar per slot van rekening zijn we er niet erger aan toe dan wanneer 't een ongeluk was geweest". „O, ja, dat is wel zo", wierp hy te gen. „Mallards heeft een vijand. Of misschien is het juister te zeggen: Greg"! „Greg gelooft, dat ik het heb ge daan", zei ze onwillekeurig, waarop de vriendelijke meneer Wickham rood van ergernis werd. „Dan is Greg een grotere gek dan ik dacht", riep hy verontwaardigd. „Ik zal hem eens even mijn opinie zeg gen „Neen, alstublieft niet", smeekte1 Celia ontsteld over de uitwerking van haar woorden. „U zou alles er nog maar erger door maken en ten slotte komt iemand er als regel wel achter wanneer hij zich vergist heeft". Meneer Wickham knikte. „Mis schien heb je gelijk", gaf hij toe. „In elk geval geloof ik niet. dat iemand Greg tegen zjjn zin tot andere ge- (Advertentie) dachten kan brengen! Hy is een krachtige figuur, Celia, maar behept met alle aan kracht verbonden zwak heden! Ik heb de jongen mijn gehele leven gekend en bewonderd, maar soms vraag ik me af, of hij niet geluk kiger zou zijn geweest als hy wat min der op de voorgrond was getreden!" De bezoeker vertrok kort daarna, maar had inmiddels bij Celia gedach ten doen postvatten, waarvan ze te vergeefs de volledige strekking trachtte te begrypen. In de namiddag belde Janle op, om heel opgewonden en triomfantelyk haar terugkeer uit Amerika mee te delen. Volgens haar was het uitstapje prachtig geslaagd, zy weidde uit over New York, nylons en eetpartyen, ver kwistte een kapitaaltje aan telefoon kosten en zei ten slotte: „Hoe heerlyk om weer thuis te zijn!" Een harte- kreet, die Celia luidkeels deed lachen, ofschoon Janie niet begreep, dat ze iets grappigs had gezegd. Toen vroeg ze, meer zakeiyk: „Heb je nu alles helemaal klaar voor je hu- welyk? Of moet ik zorgen, dat er nog iets uit Londen wordt gestuurd, bijvoorbeeld een kok of banketbak ker En waar ga jy op de huwelyks- reis naar toe?" Nu moest het hoge woord er maar uit! „We wehebben niet aan een huwelyksrcis gedacht...", begon Celia, die echter dadelijk in de rede werd ge vallen door een kreet van veront waardiging. „Zeg eens, Celia. wat bezielt Vin?" klonk het boos. „Besef je wel, dat je al over vier dagen gaat trouwen? Ik vind het erg onbehooriyk van Vin, het zo op te vatten! Volgens mij moet nog meer dan een gewone vakantie een huwelijksreis degelijk worden voorbereid. Je kunt er tegenwoordig maar niet op goed geluk vandoor gaan! O, ik weet wel, dat het erg ro mantisch is, in een auto weg te rijden zonder dat je zelf weet waarheen, maar „Luister nu eens, Janie", smeekte Celia. „Er Is geen sprake van een auto en van een huwelijksreis. We kunnen dat niet betalen!" (Wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1957 | | pagina 18