PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
RUSLAND zal SPOEDIG een RAKET naar
de MAAN schieten
Spoetnik-passagier
maakt 't uitstekend
Nieuwe Molen van Poortvliet ging
door brand verloren
BILT
Va ndaag...
2G0e jaargang - no. 261
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
abonnementsprijs cent per WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer, Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
week; 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
Dinsdag 5 nov. 1957
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minim p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1 .Brieven of adres
bureau v d blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vllsslngen, Walstr .58-60, tel. 2355 4 lijnen (b. g. g. 3546 of 3304); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, Lange Vorststraat 63, tel. 2475 (b. g. g. adv. 2234): Oostburg, Nieuwstraat 43, tel 20; Terneuzen Brouwerljstr. 2: Zierikzee. red. tel. 24: adm tel 26
Volgens interview van Canadees met Radio-Moskou
Dq directeur van de nieuws-afdeling van Radio-
Moskou, Iwan Alexandersen, heeft gisteren in een
telefonisch interview bevestigd, dat Rusland „spoe
dig" een raket naar de maan zal schieten. Hy voegde
daaraan toe, dat de vlucht naar de maan „buiten
enige twijfel de mogelijkheid zou vaststellen, dat de
mens in de kosmische ruimte kan reizen en dit kan
Hij zei ook nog, dat de Russische geleerden verwachten dat de
Spoetnik II weer geborgen zou kunnen worden. Alexandersen werd
geinterviewd door de journalist Richard Johnson van het CFCF-Mar-
cono Radio-station te Montreal. Hij had om een telefoonverbinding
met Moskou gevraagd, kort nadat Rusland had meegedeeld, dat de
Spoetnik H was gelanceerd.
Dr. F. L. Whipple, directeur van het Astrofysisch labaratorium van
het Smithsonian Institute te Cambridge, Massachussets, heeft giste
ren verklaard, dat de veronderstelling als zou er reeds een Russische
raket onderweg zijn naar de maan in het geheel niet onwaarschijnlijk is.
Hij voegde eraan toe, dat men zulk een projectiel niet kan ontdekken,
wanneer men niet precies weet, waar zijn vlucht is begonnen.
raketten en raket-onderzoek aan
gebrachte bezuinigingen te schrap
pen, heeft verklaard, dat het Ame
rikaanse raketprogramma niet op
nieuw versneld zal worden.
Inmiddels zijn twee congrescom
missies begonnen met een onderzoek
naar de vraag of de Amerikaanse re
gering en de Amerikaanse geleerden
Hij gelooft, dat de raket donderdag
7 november (de dag waarop de Rus
sen de veertigste verjaardag van de
revolutie vieren (op de maan zal aan
komen.
Een voor de maan bestemde raket
zou slechts brandstof nodig hebben om
zich van de aarde te kunnen verhef
fen, volgens de Sowjet-Russische pro
fessor Chobotaref. De rest van haar
vlucht zou worden afgelegd onder in
vloed van de zwaartekracht van aar
de, zon en maan.
Daar de aarde 384.000 kilometer van
de maan verwijderd is, zou een maan-
raket ten hoogste 400.000 kilometer
moeten afleggen. De raket zou moe
ten opstijgen met een snelheid van
11.000 meter per seconde. Dit is zeer
goed te verwezenlijken, daar de kunst
manen werden afgeschoten met een
snelheid van 8000 meter per seconde.
Sissend
Wanneer de raket de maan zou
naderen, zou haar snelheid steeds
meer afnemen. Na met een gei-in-
ge snelheid op de maan te zijn ge
land, zou de raket haar terug
vlucht naar de aarde beginnen,
waarbij haar snelheid zou toene
men, naarmate zij zich verder van
de maan zou verwijderen, aldus
professor Chobotaref.
Inmiddels zendt de Spoetnik II sei
nen uit die gelijken op seinen, van de
eerste spoetnik. Bovendien wordt een
sissend geluid opgevangen, dat mis
schien mededelingen doet over het
hart en hersenen van de hond. Aan de
hoftd vastgemaakte instrumenten zen
den code-signalen uit, die op aarde
elektronisch gedecodeerd kunnen wor
den en verwerkt tot medische grafie
ken.
Bestudering
Een woordvoerder van het Witte
Huis heeft gisteren te Washington
verklaard dat de Amerikaanse rege
ring de Russische vooruitgang op net
gebied van raketten „zorgvuldig be
studeert". President Eisenhower, die
zondag verklaarde „niet verrast" te
zijn door het afvuren van de tweede
aardsatelliet, heeft telefonisch met en
kele van zijn naaste medewerkers
overleg gepleegd. Deze medewerkers
werden gisteren door de officiële
woordvoerder omschreven als „ver
schillende adviseurs op wetenschappe
lijk en defensie-gebied".
De Amerikaanse regering analyseert
momenteel de wetenschappelijke
waarde van de tweede kunstmaan, en
de betekenis die het experiment heeft
voor de stand van zaken in de raket-
kunde (Amerikaans: „Rocketry").
De minister van defensie McElroy,
die reeds opdracht had gegeven de
op de begroting in het hoofdstuk
overleven. In het interview zei hij ook, dat de Russi
sche geleerden verwachten, dat de gegevens, die
verzameld zouden worden van belang zouden zyn
voor de geleerden in de hele wereld, waarmee hij aan
gaf, dat Moskou van plan zou zijn alle gegevens over
de ruimte met de andere landen te delen.
inderdaad laksheid verweten kan wor
den in hun behandeling van de ontwik
keling der allernieuwste raketwapens,
de Amerikaanse aardsatelliet, en de
ermee samenhangende kwesties.
Senator Kefauver (democraat, voor
Tennessee) heeft een verklaring afge
legd waarin hij aandringt op het in
stellen van een portefeuille voor we
tenschap, en het benoemen van een
speciale minister. „We hebben meer
nodig dan de geruststellende toespra
ken van president Eisenhower, dat
heeft de tweede spoetnik bewezen",
aldus senator Kefauver.
De door hem voorgestelde minister
zou de algehele verantwoordelijkheid
moeten dragen voor technisch en we
tenschappelijk onderzoekingswerk, de
ontwikkeling van satellieten en gelei
de projectielen inbegrepen. „We staan
nu een heel eind achter, en er bestaat
geen goede reden om nog langer te
wachten met het bijeenroepen van het
congres, dat zal moeten trachten het
Amerikaanse programma weer op
gang te krijgen", aldus Kefauver.
Aan boord van de tweede aardsatelliet, die de Russen de naam Groot-
spoetnik hebben gegeven, bevindt zich een hond. Alle organisaties van
bescherming van dieren hebben geprotesteerd tegen het feit dat de Rus
sen een hond als proefJconijn gebruiken. Ook de Duitsers zijn niet ach
tergebleven. De Duitse Liga ter bescherming van het dier noemde de
Russische handelwijze een schokkend misbruik van de rechten van le
vende wezens. Het schijnt echter, dat de Russen best tevreden zijn.
Goede kans voor hond om
levend terug te keren.
Herhaaldelijk is verklaard, dat de
hond het uitstekend maakt. Een
Russische natuurkundige heeft ver
klaard, dat de hond, die volgens de
laatste opgave Laika (blaffer)
heet, genoeg voedsel en wa
ter bij r.zich heeft om lange tijd
te kunnen blijven leven. Voordat de
hond, het is een teef, in de satelliet
werd gezet, onderging zij een spe
ciale oefening, waaronder een vlucht
met een raket begrepen was, aldus
deze geleerde.
Andere Russische geleerden heb
ben verklaard, dat Blaffertje op 'n
geschikte hoogte uit de satelliet zal
worden geschoten en een goede kans
maakt de aarde levend te bereiken.
Het blaffen van de hond in de ruim
te kan op de aarde niet worden ge
hoord: er is geen microfoon in de
satelliet geplaatst. De hond stamt af
van de witte poolwolf. De vacht van
deze hond is wit of roomkleurig. De
hond kan zowel tegen hoge als te
gen lage temperaturen. Het beest
wordt niet gauw nerveus en raakt
niet gemakkelijk in paniek. Het dier
is betrekkelijk klein: 21 tot 23 inch
hoog en weegt ongeveer 60 pounds.
Deze soort honden worden voorna
melijk gebruikt als sleehond in het
Noordpoolgebied. Ze kunnen echter
niet lang zonder drinkwater.
De Prawda schrijft dat de obser
vaties van het hondegedrag de ge
leerden in staat zullen stellen de in
vloed van het luchtruim op het or
ganisme te bepalen. Het blad zegt,
dat factoren als de invloed van de
afwezigheid van gewicht e.d. tot
dusverre nauwelijk bestudeerd zijn
vanuit medisch-biologische hoek.
Dat kan alleen geschieden door een
lange vlucht in de bovenlagen van
de dampkring.
Het is heel natuurlijk, dat de
eerste satelliet-passagier een
warmbloedig dier een hond
diende te zijn, waarvan de nor
male fysiologie voldoende bestu
deerd is. Het blad zegt dat apen
Rusland uit de
commissie voor
ontwapening
De Sowjet-Unie heeft maandag bij
onde van haar plaatsvervangend
minister van buitenlandse zaken
Koeznetsow in de politieke commissie
van de algemene vergadering der Ver
enigde Naties verklaard, dat zij niet
meer aan het werk van de ontwape
ningscommissie en de daaruit voort
gekomen subcommissie, zoals die nu
zijn samengesteld, zal deelnemen.
Koeznetsow verklaarde, dat alle po
gingen om door middel van de sub
commissie tot produktief werk te ko
men, naar de mening van zijn regering
op niets zijn uitgelopen.
Zoals bekend, heeft de Sowjet-Unie
een ontwerp-resolutie ingediend waar
in wordt gevraagd de uit twaalf le
den bestaande commissie en de uit vijf
leden bestaande subcommissie voor
ontwapening te vervangen door een in
het openbaar vergaderend lichaam,
waarin alle 82 leden van de V.N. zijn
vertegenwoordigd.
Nieuwe stormachtige j
depressie.
(Van onze weerkundige
medewerker)
Maandagmorgen trok een ac-
tieve depressie met stormach-
tige winden langs onze kust
naar Noorwegen. Ook in Zee- j|
land werden daarbij windstoten
van 90 tot 100 kilometer per
uur waargenomen. Later op de
dag stroomde wat koudere
lucht het land binnen, waarin
naast hier en daar een bui ook
opklaringen voorkwamen.
Inmiddels kwam er boven de
Golf van Biscaye een nieuwen
actieve depressie tot ontwikke-
ling, welke gisteravond het En- p
gelse Kanaal bereikte. De baro- n
meter begon toen ook in ons
land al weer te dalen en het re- eh
gengebied van deze nieuwe de- n
ipressie naderde in de avond---s
uren ons land. Deze depressie n
zal tot een stormdepre33ie aan-
groeien en evenals haar voor-
gangster langs onze kust in de
richting van Scandinavië trek-
ken. Ook in Zeeland is daarbij
opnieuw een harde tot storm-
achtige wind te verwachten.
gevolgd door aanvoer van on-
stabiele lucht, waarin buien jp
voorkomen. Het grootste deel
van deze week zal zeer ontstui-
mig blijven, waarbij de regen-
kansen groot blijven.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
misschien de volgende passagiers
in ruimteschepen zullen zijn. De
studie van speciale problemen zal
waarschijnlijk ook leiden tot het
meezenden van knaagdieren,
weekdieren en insecten. De laat
ste categorie speciaal met het
oog op erfelijkheidsvraagstuk
ken.
Compensatietoeslag
verzetspensioenen.
De regering heeft bij de Tweede
Kamer een wetsontwerp ingediend om
de „verzetspensioenen" te verhogen
met een bijslag als compensatie voor
dé huurverhoging. De regering wil de
pensioenen krachtens de wet buiten
gewoon pensioen 19401945 verhogen
met 3 procent, met een maximum van
20j&. gulden per jaar. De compensatie
zou aan alle krachtens deze wet ge
pensioneerden zonder uitzondering
worden verleend. De kosten van deze
maatregel voor de schatkist worden
geraamd op 380.000 gulden.
.verricht koningin Elizabeth
te Londen de opening van de
nieuwe zitting van het Britse
parlement;
...viert Groot Britannië Guy
Fawkesday, ter herinnering
aan het buskruitverraad te
Londen (1605)
...vieren de Verenigde Staten
electionday.
VVVV\WAVA\VA\\\\VVW
SLACHTOFFER VAN DE STORM
Schade wordt op ongeveer
één ton geraamd
Een feite uitslaande brand, aangewakkerd door een stormachtige
wind, heeft in de vroege* morgenuren van maandag de uit 1851 date
rende Nieuwe Molen te Poortvliet in as gelegd. Vermoedelijk doordat
de zogenaamde „vang" is losgeslagen, kreeg de storm plotseling vat
op de wieken, die binnen weinige minuten als razenden in het rond
draaiden. Tengevolge van de hierdoor ontstane wrijving vatte het
houtwerk vlam, met het gevolg, dat de molen totaal uitbrandde. De
schade wordt geraamd op ongeveer 100.000. De molenaar, de heer
C. M. Donken, is verzekerd.
Maandagochtend in alle vroegte is de molen in Poortvliet in vlammen op
gegaan. De linkerfoto toont de molen nog in zijn volle luister, maar op
de andere foto is duidelijk te zien wat na de brand overbleef.....
(Foto P.Z.C.I
Onophoudelijk gerinkel van dak
pannen wekte de molenaar om
streeks kwart voor vier en hij be
greep onmiddellijk, dat dit geluid
niet alleen door de storm veroor
zaakt kon worden. Een blik op de
molen bevestigde zijn vermoeden,
dat de \yieken op hol waren gesla
gen. Zonder een ogenblik te aarze
len waarschuwde hij telefonisch de
brandweer en even later luidde de
noodklok over het nog slapende
dorp.
De eerste taak van brandweer
en politie was om 25 gezinnen,
die in de onmiddellijke omgeving
van de molen aan de Stoofstraat
en de Langezandweg wonen, te
waarschuwen. Zij moesten allen
hun woning verlaten, omdat het
gevaar niet denkbeeldig was, dat
de in totaal vijf ton wegende
wieken enkele honderden nieters
ver weggeslingerd zouden wor
den.
Zolang de wieken aan de molen
bleven zitten, kon de brandweer niet
dichterbij komen om het vuur te
bestrijden. De op hol geslagen wie
ken stortten een regen van vonken
over de omgeving uit. De plaatselij
ke brandweer die inmiddels assi
stentie had gekregen van de brand
weren uit St. Annaland, gt. Maar
tensdijk en Tholen had de handen
vol om op enekele plaatsen een be
gin van brand te bedwingen. Zo ont
stond in de 75 meter verder gelegen
landbouwschuur van de familie Bo-
lier tot driemaal tos brand, doch ge
lukkig konden de spuitgasten tel
kens erger voorkomen.
Als een schoorsteen
Omstreeks vijf uur brandde de mo
len als een fakkel en doordat eerst
de kap in vlammen opging kreeg
men min of meer een schoorsteen
effect. Loeiend gierde de wind door
de molen, de vlammen nóg feller
aanwakkerend. Het vuur vrat zich
een weg van de vijfde verdieping
naar de begane grond, waarbij de
vlammen alles vernietigden wat ze
op hun weg tegenkwamen: het ra
derwerk van de vierde en vijfde ver
dieping, de twee stellen maalstenen
een stel voor het elektrisch ma
len en een paar voor de wind
en op de derde etage de 150 mud
graan op de zolders I en II.
Toen de brand was Uitgewoed en
men in de molen een blik naar boven
kon werpen kreeg men het idee in
een schoorsteen te staan.
Nadat om precies half zes de ver
brande wieken met donderend ge
weld naast de molen en het woon
huis op het pakhuis waren gevallen,
konden de spuitgasten de brandende
molen naderen. Te redden viel er
echter niets meer. Wel moest men
nog steeds er voor waken, dat de
brand niet zou overslaan op de be
lendende percelen.
Om acht uur konden de brandwe
ren van St. Annaland, St. Maartens
dijk en Tholen inrukken; de brand
weer van Poortvliet bleef tot in de
middaguren nablussen.
Het staat nog niet vast of de
Nieuwe Molen Poortvliet heeft
ook een Oude Molen zal worden
hersteld, dan wel geheel opnieuw zal
worden gebouwd. De ongeveer 25
meter hoge molen behoort tot de
hoogste en de jongste molens op het
eiland Tholen. 1
O ironie van het noodlot: vijf
M minuten na de maandelijkse
s brandoefening in een fabriek
in Weinheim (Duitsland) brak
H er werkelijk brand uit. De si- M
renes loeiden, doch de brand-
wacht dacht, dat het slechts f?
M een proef van de sirenes was.
Toen zij eindelijk op het to-
H neel van de brand arriveerde,
was de fabriek een laaiende
fakkel: een miljoen mark
H schade. f§
Illlllllllllllllllllllllllllll.ilIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllf
Slot Delta-debat
wordt uitgezonden
De radio zal dinsdagmiddag (of
avond) tegenwoordig zijn als de
Tweede Kamer door de stemming
over de Deltawet een voor de toe
komst van ons land bijzonder ge
wichtig besluit neemt. Men zal in
een gezamenlijk programma direct
uitzenden de stemming en de toe
spraken die over dit besluit worden
gehouden.
Indien de stemming dinsdagmid
dag voor 19 uur geschiedt, zal deze
directe reportage worden ingelast
in het programma van Hilversum
I (AVRO) waarna in de avond om
half negen in de echo-rubriek van
de KRO over Hilversum II een kor
te samenvatting zal worden her
haald.
Als de stemming eerst na 19 uur
aan de orde komt, zal de recht
streekse reportage via de zender
Hilversum H (KRO) worden uitge
zonden.
In deze uitzending kunnen de
korte toespraken worden verwacht
van de voorzitter dei' vaste com
missie voor verkeer en waterstaat
in de Tweede Kamer, de heer J.
H. Maenen, van de voorzitter der
Tweede Kamer, dr. L. G. Korten-
horst, van minister mr. J. Algera
en van de directeur van de rijks
waterstaat. ir. A. G. Maris.
Aansluitend op deze reportage
uit Den Haag zal worden overge
schakeld naar de bouwout in het
Haringvliet, waar een begin met
dit gigantische werk is gemaakt.
P.v.d.A. herdacht de
Hongaarse opstand.
De Partij van de Arbeid heeft
maandagavond te Amsterdam de Hon
gaarse opstand herdacht. Er werd ge
sproken door de oud-minister van
staat van Hongarije, Anna Kethley,
minister-president dr. Drees en de
voorzitter van de Partij van de Ar
beid, de heer Evert Vermeer. Toen
Anna Kethley de katheder be
trad, werd zij met een ovatie be
groet. Als dank hief zij een grote rui
ker met een lint ln de Hongaarse
kleuren omhoog.
VERWACHT...
ONBESTENDIG WEER
Veranderlijke bewolking met enke
le buien. Harde tot stormachtige zuid
westelijke wind. Weinig verandering
ln temperatuur.
ZON EN MAAN
6 november
Zon op 7.45 onder 17.05
Maan op 16.33 onder 6.25
