u
„Zwaneridder" in Wolf aartsdijk
beschermt een ganzengezin
BRUID
G
DE VIJF RIETVINKEN
Victoria Hotel
KLM1
NEDERLAND BOUWT MEE AAN
PR0T. PAVILJOEN BRUSSEL
MECCANÖ
WOENSDAG 30 OKTOBER 1957.
PROVINCIALE ZEEUWSE COl RANT
13
GANS EN ZWAAN „VONDEN" ELKAAR
Dr. A. F. J. Portielje vindt het een
zeldzame gebeurtenis in de natuur
Ridders hebben zich naam gemaakt door hun kloeke verdediging van het
zwakke geslacht en door toedoen van Wagner is speciaal Lohengrin, de le
gendarische Zwaneridder, onsterfelijk geworden. Er is veel kans, dat ook
de Wolfaartsdykse „zwaneridder" wereldvermaardheid zal krijgen. Tot he
den is zijn ridderlijk optreden immers nog ongeëvenaard, terwijl vogelkun-
digen zich sterk voor het geval intere sseren. De Wolfaartsdykse „zwane
ridder" heeft nl. geen zwaan als voertuig gekozen, maar is zelf een zwaan,
zo op het oog een doodgewone knobbe 1 zwaan van het manlijk geslacht. En
z\jn ridderlijke daden in het belang van de zwakke sexe hebben betrekking
op een gans. Beide behoren tot de veestapel van de heer J. B. Koert, die
naast ganzen ook zwanen in bezit heeft.
te de eigenaar tot zijn grote ver
wondering, dat de vluchtelingen
•p enkele honderden meters van
Het gedrag van de manlijke zwaan,
die thans historie maakt, gaf aanvan
kelijk weinig reden tot trots. Zijn ver
houding tot vertegenwoordigsters van
de andere sexe was bepaald onbrevre-
digend voor de eigenaar, zodat deze
besloot er een tweede mannetjes
zwaan bij te kopen. Deze kon dadelijk
goed met de vrouwtjeszwaan over
weg, zodat de laatste nu in de vijver
van de boerderij rond zwemt met een
keurtroepje van gezonde jongen. Na-
door BAREND ZWERFMANS
tuurlijk verliep het vervangen niet zo
vlot ten opzichte van de vroegere
heer en meester in het zwannenrijkje;
het had tot gevolg, dat deze na enige
strubbelingen het veld ruimde en op
zekere dag van de boerderij verdween.
Ongeveer op dezelfde tjjet eclip
seerde er een gans op raadselach
tige wijze. Enige tjjd later bemerk.
f Advertentie)
GRIEP?
WEG GRIEP!
de boerderij In eikaars gezelschap
verkeerden en dat de ganszat
te broeden. Van de vier eieren
kwamen er drie uit en de zwaan
bleef daarna niet alleen in het ge
zelschap van de gans, maar ver
dedigde deze en haar kroost tegen
elke vreemde indringer, die hen
benaderde.
Door een P.Z.C.-correspondent te
Kortgene gewaarschuwd kwamen wij
deze vreemde geschiedenis aan de
weet. Ook de Zeeuwse vogelfotograaf
was present. Deze had de vogels
meermalen geobserveerd en zelfs (om
ze niet te storen) van een afstand ge
fotografeerd. Hij gaf waardevolle
aanvullende gegevens, waaruit bleek,
dat de zwaan het reeds vroeg aan de
stok had gekregen met een gent (een
mannetjesgans), die dikwijls in de
buurt van het ongelijke paar werd ge
zien. Deze gent werd herhaaldelijk
aangevallen, kreeg dan geen gelegen
heid de gans te benaderen, werd uit
eindelijk geheel verdreven en liet zich
niet meer zien. Trouw bewaakte de
zwaan zijn veroverd terrein, de gans
en het nest incluis. Na het uitkomen
van de jongen nam de zwaan eigener
beweging de plichten van pleegvader
op zich.
Zo vonden wij het groepje in een der
weiden dicht bij de nestelplaats, ver
van de andere levende have van de
boerderij gezellig bijeen. De ganzen
door onze komst opgeschrikt begon
nen al spoedig weer te grazen en de
zwaan deed ten slotte ook mee, alleen
op zwanemanler met de kop maaien
de bewegingen uitvoerend, terwijl de
jonge ganzen alle de bewegingen van
de moedergans maakten, nl. sprietjes
aftrekkend door rechtstandig op en
neer bewegen van de kop.
Een en ander, te zamen met do kleur
van de snavels en poten en verder ook
de andere ganzekenmerken sloten
alle mogelijkheid uit, dat zich zoiets
als een overigens zeer onwaarschijn
lijke kruising zou hebben voorgedaan,
Zekerheid daaromtrent zou toch pas
by een volgende generatie kunnen
worden verkregen. Maarook zon
der deze nagenoeg uitgesloten bijver
schijnselen, was het geval merkwaar
dig genoeg om aan de vergetelheid te
worden onttrokken. Het is nl. bekend
Senoeg, dat zwanen zich kenmerken
oor een opvallende negatie van an
dere zwemvogels.
De vogelkenner dr. G. Junge uit Lei-.
den. die ons aanwijzingen gaf voor de
juiste bestudering van de kenmerken
van de jongen, zond het verslag van
onze bevindingen door naar dr. A. F.
J. Portielje, waarop wij van deze be
kende dierenpsycholoog 'n enthousias
te brief ontvingen. Wel waren soort
gelijke gevallen bekend van diverse
zwane-soorten, o.a. van de- Kleine
zwaan tegenover een Zwarte zwaan,
en van zeer van elkaar verschillende
ooievaars, Javaanse Maraboe tegen
over een Braziliaanse Magoear-ooie-
vaar, maar een geval van een zwaan,
die „vadert" over ganzejongen, ter
wijl een gent werd „verstoten" kende
hij niet. Er moeten wel bijzondere
„sleutelprikkels" zijn „voorbijge
streefd" om zozeer verschillende vo
gels elkaar te doen „vinden". Beschry
vingen van de genoemde gevallen (en
van andere) kan men vinden in Por-
tieljes boek: Dieren zien en leren ken
nen.
Zo heeft de Wolfaartsdykse „zwane
ridder" waarschijnlijk de eerste stap
pen tot wereldvermaardheid afgelegd.
Het wachten is nu op de ontwikkeling
van deze wonderlijke zaak. Zal de
vreemde binding blijven en hoe zal ze
verder verlopen? De beroemdheid in
spe mag wel zeer dankbaar zijn, dat
de heer Pieterse zich met het geval
kon bemoeien en op de tijd van het
broeden daarvan een foto'kon maken.
Het feit is daarmee voldoende vast
gelegd. al wilde de belichting (bij de
grote afstand) niet meewerken.
Jammer, dat niets zekers bekend is
van toenaderingspogingen noch van
de gent noch van de zwaan, en ook
niet van 'n eventuele afwisseling van
zwaan en gans tydens het broeden.
Als bijzonderheid, die misschien de
kiem van een verklaring van het
vreemde gedrag van de gans in zich
zou kunnen dragen moeten we nog
vermelden, dat de ganzemoeder een
kruising is tussen een boerengans en
een Canadese Knobbelgans. De kleur
verschillen tussen'de jongen kunnen
daaraan worden toegeschreven.
Mochten er toevallig Wolfaartsdijkse
waarnemers zyn die aanvullende me
dedelingen kunnen geven, dan zouden
zowel wjj als de heer Portielje daar
voor zeer erkentelyk zijn.
UIT DE ETHER
DONDERDAG 31 OKTOBER.
HILVERSUM I. 102 m 716 kc/s. 7.00
KRO. 10.00 NCRV. 11.00 KRO. 14.00—21.00
NCRV.
KRO: 7.00 NWS. 7.10 Gram. 7.45 Morgen
gebed en liturg, kal. 8.00 Nws,- en weer-
ber. 8.15 Gram. 8.50 Voor de vrouw. 9.Ó5
Waterst. 9.40 Gram. NCRV: 10.00 Gram.
10.30 Morgendienst. KRO: 11.00 Voor de
zieken. 11.45 Gram. 12,00 Middagklok
noodklok. 12.03 Pianoduo. 12.25 Wij van
het land. 12.35 Land- en tulnbouwmeded.
12.38 Gram. 12.55 De Assemblée van de
Raad van Europa te Straatsburg, rep.
13.00 Nws. en kath.nws. 13.20 Gram. 13.25
BI aastrio en sol. NCRV: 14.00 Promenade
ork. 14.45 Voor de vrouw. 15.15 Gram.
15.40 Vocaal ens. 16.00 Bijbellezing. 16.30
Bariton en plano. 16.55 Gram. 17.00 Voor
de Jeugd. 17.30 Gram. 17.40 Beursber. 17.45
Amus. muz. 18.10 Kamermuz. 18.30 Fries
progr. 18.45 Leger des Hells kwartier.
19.00 N.- en weerber. 19,10 Op de man at.
19.16 Gram. 19.20 Sociaal perspectief, caus.
19.30 Gr. 20.00 Radiokrant. 20.20 Beiaard
spel. 20.30 Hervormingsdienst. 21.45 Gr.
22.00 Tljdschrlftenkron. 22.10 Kamerork.
en koor. 22 30 Gram. 23.00 Nws. 23.15
Sportuitsl. 23.20 Gram. 23.5524.00 Dag
sluiting.
HILVERSUM II. 298 m 1007 kc/s. 7.00
AVRO. 7.50 VPRO. 8.00—24.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gram,
VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.00 Nws.
8.15 Gram. 9.00 Gym, 9.10 Voor de vrouw.
9.15 Gram. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Gr.
10.50 Voor de kleuters, ll.oo Kookpraatje.
11.15 Omr. ork. 12.00 Lichte muz. 12.30
Land- en tulnbouwmeded. 12.33 Plano-
spel. 12.50 Uit het bedrijfsleven. 13.00 Nws.
13.15 Meded. of gram. 13.20 Metropole-
ork. en solist. 13.55 Beursber. 14.00 Alt
en piano. 14.30 Voor de vrouw. 15.00 Caba
ret. 15.30 Gram. 16.00 Van vier tot vijf.
17.00 Voor de jeugd. 17.45 Regeringsultz.:
Nederland en de wereld: Het internat,
symposion over de volksgezondheids
aspecten van chronische ziekten, door
prof. dr. P. Muntendam. 18.00 Nws. 18.15
Voor de strijdkrachten. 18.45 Sportproble-
men 18.55 Gesproken brief uit Londen.
19.00 Voor de kinderen. 19.05 Gram. en
Koek en ei, hoorspel. 20.00 Nws. 20.05 Gr.
20.15 Concertgebouwork. en sol. (21.10—
21.35 voordr.). 22.15 Journ. 22.30 Gram.
22.50 Sportact. 23.00 Nws. 23.15 Koersen
van New York. 23.16 Act. of gram. 23.25—
24.00 Gram.
TELEVISIEPROGRAMMA.
NTS: 20 00 Journ. en weeroverz.
VPRO: 20.15 Gesprek aan de schrijfta
fel. 20.25 Interkerkelijke zangd-ienst. 21.0!
Intèrv. met Hongaarse vluchtelingen. 21.25
Film. 21.35 Schakeringen van licht, licht
.programma. 22.00 Einde.
""■%h
Overvallers pompstation
stalen ook schilderijen.
aansluiting op de berichten over
de arrestaties der plegers van roof
overval op een pompstation bij de
nieuwe Utrechtse brug in Amsterdam,
deelt de Velsense politie mede dat
drie der gearresteerden ook de in
braak in het Santpoortse hotel Duin
en Kruidbérg in de nacht van 25
op 26 april jl. hebben gepleegd.
Na insluiping hebben zij toen drie
schilderijen, waarvan twee waarde
volle en voorts twee zilveren kande
laars buitgemaakt.
TOTALE KOSTEN: VIER MILJOEN FRANKEN
Na wereldtentoonstelling:
oecumenisch centrum
Op de Wereldtentoonstelling
Brussel 1958 zal ook een paviljoen
staan van de protestantse kerken,
waarvoor eind jnli de eerste steen
legging plaats vond. Tot de bouw
van dit paviljoen werd het initia
tief genomen door de Federatie
van Belgische Protestantse Kerken.
Het paviljoen zal bestaan uit
een kleine kerk, met een oplopend
dak, met daarnaast op de eerste
étage een tentoonstellingszaal, die
ook kan worden gebruikt als verga
derzaal. Het paviljoen is prefabri
cated en zal bestaan uit staal, alu
minium en glas. Het is verplaats
baar.
Na afloop van de wereldtentoonstel
ling hoopt men het gebouw in de om
geving een plaats te kunnen geven,
waar het dan een oecumenisch cen
trum zal kunnen worden, waar de
verschillende protestantse kerken, de
protestantse jeugd en gasten bijeen
kunnen komen. Men hoopt voldoende
geldmiddelen te kunnen overhouden
vooi' het kopen van een geschikt ter
rein. Mogelylt kan er dan ook nog
een kampeercentrum aan worden toe
gevoegd.
Voor deze actie van de protestantse
kerken-bestaat in vele delen van de
wereld belangstelling. Er werden
uit vele landen reeas giften ont
vangen voor de bouw van dit pavil
joen van de protestantse kerken.
De eerste gift, die werd ontvangen
kwam uit Nieuw Zeeland. De Bel
gische protestantse kerken, die alle
zonder onderscheid aan de bouw
van dit paviljoen meewerken, on
dernemen in eigen land een actie
om één miljoen Belgische franken
bijeen te brengen.
Ook Nederland zal aan deze actie
meedoen. Daarom werd er in ons land
een comité opgericht: „Protestants
paviljoen Wereldtentoonstelling Brus.
sel 1958". dat, interkerkelijk samen
gesteld, onder voorzitterschap van ds.
H. J. F. Wesseldyk, alle pogingen zal
ondernemen om ook protestants Ne
derland voor het protestantse pavil
joen te interesseren.
De totale kosten van het paviljoen
worden geraamd op vier miljoen Bel
gische franken, terwijl voor de ex
ploitatie ervan nog efcns op twee
miljoen franken wordt gerekend. Het
comité in Nederland hoopt in ons land
een hedrag van f 100.000 Voor het
doel byeen te brengen.
Werk in St.-Nazaire
werd weer hervat.
Het werk op de scheepswerven van
St.Nazaire is gisteren hervat.
De werven werden donderdag geslo
ten nadat de actie naar het oordeel
van de directie een te grote omvang
had aangenomen. Bij de daaropvol
gende ongeregeldheden kwam een
persoon om het leven en werden tien
tallen gewond. en
Een leuke kraan - zelfgebouwd!
Dubbel plezier: Eerst zelf een
kroon bouwen en er dan echt
mee tokelen. Deze leuke kroon
en nog vele andere modellen
kun je ol bouwen met een
Meccano-uitrusting nr. 00. En voor je
verjaardag, met Sint Nicoloas en
Kerstmis kun je er steeds weer onderdelen
bij vragen. Dan maak je nóg
mooiere modellen.
Vroog noor
Het speelgoed dat meegroeit
Meccano-nieuws
154. Er volgden spannende weken. Riek hield Hen»
van dag tot dag op de hoogte vain de vorderingen van
„Wimpie", de naam die meneer Rultcrberg aan zijn
schepping had gegeven. De brave man toog, naar RleK,
vertelde, elke avond naar zijn fabriek en daar werkte
hij tot diep in de nacht aan het monster, een bronto
saurus van twaalf meter lengte met een enorme kop
met twee grote bólle ogen en een ellenlange staart
Zelfs Huub kwam onder de indruk van deze medede
lingen en begon nu mee te doen aan het smeden van
de bijbehorende plannen. Daarom opperde hij op
een middag, toen de familie Rietvink voltallig aan
de maaltijd zat, het plan deze zomer eens te gaan kam
peren. Hij wist, dat zijn moeder daar geen voorstander
van was. Die hield er niet van, dat haar kinderen gin
gen kamperen, omdat ze dat een ongezonde bezigheid
vond. Zij begon dan ook meteen tegen te sputteren.
Huub kreeg echter onverwachte steun van zijn vader.
„Kom moeder", zei hij „de Jongens zijn nu op een leef
tijd dat zij ook 's wat op eigen benen moeten staan.
Dan gaan wij met Suus een autoreisje maken".
FEUILLETON
door Margaret Malcolm
op 31C
37
„Ja, je wilt me kwijt!" schreeuw
de zc, een vinger beschuldigend op
heffend. „Je wilt, dat ik naar school
ga en ik wil het niet. Ik zou de
school haten... en ik haat jou ook!"
Na welke uitval ze bevend van woe
de weghinkte, terwijl ze Celia, vol
zorg over het kind en bekommerd
voor haar eigen toekomst, in de keu
ken achterliet.
Celia, met haar ervaring en op
leiding, besefte wat niemand an
ders scheen te doen ten volle hoe
verkeerd het was, Penny's opvoe
ding zo te verwaarlozen. Onwille
keurig herinnerde ze zich weer het
moment, toen ze even had gemeend,
dat Penny haar kruk onder de ver
keerde arm stak. Zou dat heus mo
gelijk zijn geweest? Zo ja, dan bood
het kans op vele mogelijkheden,
maar geen enkele daarvan was erg
bemoedigend. Celia begreep terdege
dat. als haar vage vermoedens op
meer louter verbeelding zouden be
rusten, zij de zaken niet op hun be
loop kon laten. En ze besefte even
eens de noodzakelijkheid om juist
uit hoofde van haar argwaan het
kind in 't oog te houden. Iets wat
Penny ongetwijfeld als spionage zou
beschouwen, vooral indien zij, Celia,
het een of ander zou ontdekken.
„Maar je moogt je moogt in
geen geval een onwetend kind haar
eigen toekomst laten verwoesten",
dacht ze vol bekommering. „O, als
ik er maar eens met iemand over
kon praten!"
Helaas, er was niemand en dus
had ze geen keus. Ze kon alleen in
stilte een wakend oog op Penny hou
den... en tenslotte werd haar ge
duld beloond als men het zo mag
noemen.
Tot haar opluchting gebeurde het
op een dag en bij een gelegenheid,
dat ze geen speciale aandacht aan
Penny wijdde, maar een ogenblik uit
het venster leunde, genietend van de
zonneschijn en de zoete geuren, die
uit de vruchtbare grond opstegen.
Plotseling drong het tot haar door,
dat achterin de tuin, slechts zicht
baar uit dit ene venster, een klein
figuurtje speelde, 't Was natuurlijk
Penny, maar aanvankelijk kon Celia
haar ogen niet geloven. Het kind
had haar kruk in de steek gelaten
en draafde rond in een kring ter
wijl het zong en met de armen
zwaaide, blijkbaar volkomen in
staat om te lopen en het evenwicht
te bewaren.
Celia ging op de rand van haal
bed zitten. Dus het was waar; Pen
ny beweerde alleen maar dat ze ver
lamd was, opdat ze niet naar school
zóu worden gestuurd. Het feit, dat
zo'n jong kind zulk een plan had
uitgedacht, was al erg genoeg, maar
nog verbazingwekkender leek de
manier, waarop ze haar omgeving
een rad voor de ogen had gedraaid.
Onwillekeurig dacht Celia met
schrik aan de koele besluitvaardig
heid en zelfbeheersing, die Penny
met haar voorgewende verlamming
aan de dag had gelegd. Waarschijn
lijk was het kind eerst inderdaad
verlamd geweest en had het toen ge
leerd, hoe 't moest doen om die
kwaal blijvend te laten schijnen. De
mensen zouden haar dan uit me
delijden zoveel mogelijk toegeven,
had Penny blijkbaar uitgerekend.
Intussen mocht dit niet voortduren,
het zou misdadig zijn, Penny ongehin
derd haar rol te laten doorspelen. En
aangezien, Celia, de enige was. die de
waarheid had ontdekt, stond het ook
aan haar, in te grijpen.
Natuurlijk zou het de vlugste en tot
zekere hoogte, meest praktische weg
zijn, als ze Greg op de hoogte bracht.
Hij zou ongetwijfeld snel de nodige
maatregelen treffen en Penny naar
school zenden, maar Celia vond, dat
ze ook andere overwegingen moest
doen gelden. Er was zoveel haat en
afgunst op Mallards; ze mocht geen
daad verrichten, die het kleine nog
aanwezige beetje liefde voor goed zou
vernietigen. Greg zou ongetwijfeld
heel boos zijn over het bedrog en de
genegenheid tussen hem en zijn stief
zuster zou er de terugslag van onder
vinden. O, het was alles bijeengeno
men, een ontstellende situatie!
Celia dacht er een poos over na en
kwam tenslotte tot de conclusie, dat
een geestelijk zo ontwikkeld kind. als
Penny had getoond te zijn, anders
moest worden aangepakt dan een met
minder overleg.
Ze ging langzaam de trap of en op
hetzelfde ogenblik kwam Penny de
achterdeur binnenhlnken.
..Zou je wat brood met honing lus-
A aver tentiet
AMSTERDAM
Tol. 34255 Winterlarlevon l
ten?" vroeg Celia vriendelijk, want
ze wist, dat het kind erg gesteld was
op een snoeperijtje in de morgenuren.
„Ja, alstublieft", zei Pennv. nogal
stuurs, terwijl ze aan de tafel ging
zitten.
Celia haalde diep adem. Nu of nooit
dus!
„Ik vind het een heel goed idee, dat
je je been oefent door in 't rond te
rennen als niemand je ziet", zei ze heel
bedaard. „Anders zou het wel eens
kunnen gebeuren, dat je tenslotte
werkelijk vei-lamd werd".
Penny reageerde op een manier, die
tegelijkertijd belachelijk en aandoen
lijk was. Ze liet haar kin hangen en
zette grote ogen op.
„Hoe heb je dat ontdekt?" begon
ze, maar bleef toen steken en riep uit:
„Het is niet waar! Ik ben verlamd;
dat weet je immers!
„Hoor eens. Pennylief", zei Celia
vriendelijk, „ik heb je achter in de
tuin rond zien draven. Ik zag het uit
mijn venster".
,.Je hebt gespioneerd", gromde
Penny, juist zoals Celia had verwacht.
„Neen," antwoordde ze zuchtend,
„toen tenminste niet. Inderdaad heb
ik je wel in 't oog gehouden, nadat je
onlangs met je verkeerde been had
gehinkt!"
Penny zei niets, maar zette een
somber en nog koppiger gezicht. Ze
zou Celia dolgraag hebben gevraagd,
wat deze nu van plan was. maar trots
hieldhaar terug, zodat Celia, denkend
aan haar eigen kinderjaren en het
verstandig optreden van haar moeder.
de kwestie zelf ter sprake bracht.
„Wat^denk je, dat ik nu doen zal,
Penny?"
Het kind haalde knorrig de schou
ders op. „Doe wat je wilt! Het kan
me niets schelen".
„Ja zie je", ging Celia voort, alsof
ze tot zichzelf sprak. „Ik zou ook
niets kunnen doen. Als Penny zichzelf
zoveel verdriet doet en van zoveel ple
zier berooft
„Dat is mijn zaak", viel Penny
haar in de rede. „Ik doé jou toch geen
verdriet, wel?"
„Je maakt mij het leven niet ge
makkelijker". merkte Celia op. „maar
ik dacht nu niet aan mijzelf. Ik dacht
aan jou. Als ik me al het plezier uit
de. dagen dat ik jouw leeftijd had,
herinner
„Naar die dingen verlang ik niet",
hield Penny vol. „Al wat ik verlang',
is op Mallards te blijven" riep ze,
terwijl ze met haar kleine, vuile
vuistjes op de tafel sloeg. „Ik doe
niemand kwaad en bovendien vindt
Greg het Drettig dat ik hier blijf. Hij
zegt, dat ik de enige ben, die begrijpt
hoe hij aan Mallards is gehecht".
„Zegt hij dat?" vroeg Celia een
beetje droefgeestig. .,Bt vraag me af
maar dat doet er nu niet toe. Wel
ben ik benieuwd wat Greg zou den
ken als hij wist, dat je hem bedriegt".
Penny's gezichtje werd rood van
woede. „Vertel het hem eens, als je
durft" schreeuwde hij. „En wacht
dan af, hoe ik het ze zal inpeperen!"
.(Wordt vervolgd)
