Voortdurend dalende prijzen
van grondstoffen
verzwakken economie
Kalmte aan Turks-Syrische grens
KLANKBORD j
MODEONTWERPER CHRISTIAN
DIOR IN ITALIË OVERLEDEN
VRIJDAG 25 OKTOBER 1957
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
(Door onze economische medewerker)
Het is nu wel duidelijk geworden, dat aan de voortdurende stijging
van de conjunctuur een eind is gekomen. Niet duidelijk is alleen of
wij slechts een rustpauze beleven, een periode van reiniging en stabi
lisatie om na enige tijd de weg naar boven weer te vervolgen dan wel
dat wij aan het begin staan van een algemene teruggang.
De economen houden het voorlopig op het eerste. In zoverre heb
ben zij het gelijk aan hun zijde, dat de huidige situatie verre verschilt
van die van 1929. Bovendien heeft men het monetaire apparaat be
ter in zijn macht, is de wetenschap vrder ontwikkeld en zullen
tenslotte de regeringen niet aarzelen een eventuele werkloosheid
van betekenis onmiddellijk met forse maatregelen te lijf te gaan.
In ons eigen land blijft de deviezenvoorraad de laatste weken stijgen
(afgelopen week kwam er weer 15 miljoen bij). De overheid wordt
niet moe op lichtpunten te wijzen (deze week nog minister Drees in
Groningen), terwijl eind vorige week dr. Holtrop, president van de
Nederlandsche Bank als zijn overtuiging uitsprak, dat voor een wer
kelijke depressie niet gevreesd behoefde te worden. In de begroting
voor 1958 zitten zijns inziens bovendien mogelijkheden om de fee hoog
opgelopen bestedingen omlaag te drukken.
Een tikje optimisme van de kant van
onze autoriteiten is inderdaad nodig
om te voorkomen, dat er alom een
malaisestemming gaat heersen. Toch
moeten wij de feiten onder ogen blij
ven zien. Feiten die niet in het bin
nenland maar in het buitenland lig
gen. Onze economie toch is zo volko
men van dat buitenland afhankelijk
en door de invoer en door onze uit
voer, dat elke schok buiten onze gren
zen zich onherroepelijk tot ons land
voortplant.
Nemen wy de koersdaling op de ef
fectenbeurs van New York. Wij heb
ben er dit jaar al verscheidene gehad.
Deze week kwam zelfs de scherpste
van het gehele jaar, die in verband
gebracht werd met ontmoedigende
berichten over nieuwe produktiebe-
Nobelprijs geneeskunde
voor Italiaan Bovet
Prof. Daniel Bovet heeft donderdag
te Rome meegedeeld, dat hij officieel
bericht heeft gekregen, dat hem de
nobel-prijs voor geneeskunde is toe
gekend.
Dit is een recente foto van de Vis
count 802, G-AOJA van de British
European Airways, toelke woensdag
bi; Belfast is neergestort bij het
aanvliegen van het vliegveld Nutts
Corner. De vijf leden van de beman
ning en twee BEA-employé's die
zich als passagiers aan boord be
vonden, kwamen om het leven. Het
vliegtuig was uit Londen komen
vliegen om in Belfast de Engelse mi
nister van bevoorrading en een ge
zélschap journalisten op te halen,
die de officiële opening van een fa
brieksgebouw in Belfast hadden bij
gewoond.
perkingen in het Amerikaanse be
drijfsleven. Onze beurs is voor zo'n
daling van Wallstreet uiterst gevoe
lig en zij ging dus mee omlaag.
Van geheel andere maar niet minder
ernstige aard is die constante daling
op de internationale goederenmark
ten. Verschillende barometers regis
treren dit heel secuur. Het cijfer van
Moody b.v., waarin de Amerikaanse
noteringen van 15 grondstoffen zijn
verwerkt, is sedert het begin van dit
jaar met circa 12 pet. gedaald. Het
cijfer van The Financial Times, een
index van louter Engelse noteringen,
daalde sedert het begin van dit jaar
met 7 pet.
Door de vele goederen, die in deze
verzameling zijn opgenomen, zijn de
percentages een gemiddelde, waar
door de scherpste dalingen zich aan
onze ogen onttrekken. De non-ferro-
metalen bv. als koper, lood en zink
zijn met niet minder dan 30 pet in
prijs gedaald en een produkt als rub
ber ipet 25 pet.
Deze daling op een breed front wil in
feite zeggen, dat er van vele goede
ren te veel wordt geproduceerd, te
veel t.o.v. de koopkrachte vraag.
Enerzijds dus een overproduktie die
producenten door produktiebeperking
moeten zien op te vangen, anderzijds
een te kleine consumptie o.a. door het
onnodig blyven wachten met kopen.
De daling van de grondstoffenprijzen
betekent ook dat de valuta-inkomsten
van de producerende landen (in dol
lars en ponden) behoorlijk afgekne
pen worden. Zy moeten om ont
wrichting te voorkomen hun in
voer beperken, hun investeringsplan
nen veranderen. Met andere woorden,
hun economie komt onder druk te
staan, waardoor zy op de wereld
markten weer minder van de indus
trielanden kunnen kopen.
Maar die dalende grondstoffenpryzen
moeten in West-Europa toch een
steun voor de fabrikant zijn, die
CONSERVATIEVE KINDEREN. De
speelgoedfabrikanten in Engeland
hebben, nu hun collecties voor de de
cembermaand aan de openbaarheid
worden prijsgegeven, vertrouwen in 't
conservatisme van de Engelse jeugd.
Want in geen enkele collectie komt
men attributen tegen als ruimtepak-
ken, ruimtehelmen en aanverwante
artikelen. Cowboykostuums daaren
tegen zijn wel in de mode. „Speel-
goedtreinen, schaalmodellen en zelfs
pijl en boog zijn meer populair dan
speelgoed uit de wereld van de scien
ce fiction", verklaarde een fabrikant.
„Kinderen houden van iets nieuws,
maar alleen zo nu en dan en bij klei
ne hoeveelheden tegelijk. Over het
algemeen zijn ze conservatief in de
keuze van hun speelgoed".
KUSJE. De rechtbank van Hartlepool
hceii de Engelse matroos Bob Foster
tot vijf pond boete veroordeeld.
Tegen de orders van de schipper in
weigerde hij aan boord te gaan zon
der het gebruikelijke afscheidskusje
van zijn vrouw te hebben gekregen.
Het schip vertrok 24 uur te laat.
Twee dodelijke gevallen
van a-griep te Alkmaar
In Alkmaar zijn weer twee geval
len van A-griep met dodelflke afloop
geconstateerd. Woensdag overleed in
het St. Elisabeth Ziekenhuis de 43-
jarige mevrouw J. W. S., moeder van
zes Kinderen en in het Centraal zie
kenhuis overleed de 55-jarige heer
J. S. Koedijk eveneens tengevolge
van de A-griep. Totaal zijn in Alk
maar nu vier personen aan compli
caties van de A-griep overleden.
Verder herstel op de
effectenbeurs te New York
bewogen de koersen op de effecten
beurs te New York zich gisteren op
nieuw in stijgende lijn. Halverwege
de och tendbeurs waren de koersen van
enkele cents tot meer dan een dollar
ger aandeel hoger.
ok op de effectenbeurs te Toronto
was de stemming weer vast. De
scherpe styging van woensdag hield
onvermindei'd aan. De koerswinsten
van industrie-aandelen liepen op tot
5 dollar,
steeds klagen over oplopende kosten
In principe wel. Maar dan ook alleen
als de grondstof een belangrijk deel
uitmaakt van de kostprijs en de in
voerprijs werkelijk daalt.
Tot nu toe brengt onze index van
groothandelspryzen deze daling niet
tot uiting. De hulp- en grondstoffen
die nagenoeg geheel uit het buiten
land komen, blgven de laatste maan
den onveranderd van prijs. Vandaar
dat ook de verbruikers, een uitzonde
ringsgeval daar gelaten, nog niet veel
van de prijsdaling gemerkt hebben.
Er zit in deze daling overigens
nog het gevaar, dat zij zich steeds
dieper ingraaft de kopers wach
ten namelyk met kopen tot het
uiterste en in verband met de veel
duurder geworden kredieten en in
de hoop, dat de prijzen nog verder
zullen dalen. Dit uitstel leidt dan
weer tot verdere daling met de
kans dat zij zo ver gaat dat het
vertrouwen volledig verdwijnt en
de balans doorslaat.
Daarom wordt er met zoveel verlan
gen gewacht op een herleving van de
algemene vraag, waarbij als startmo
tor een verbetering van de indus
triële activiteit in de Verenigde Sta
ten zal moeten dienen. Dit land toch
met zijn enorme koopkracht is by
uitstek in staat door een vergroting
van de vraag een tegenwicht te vor
men tegen de overproduktie van de
grondstoffen.
Blijft die opleving uit, dan is een ver
dere daling verre van denkbeeldig
met alle risico's vandien.
Deze foto laat zien hoe de
s Westduitse bondskanselier,
dr. Konrad Adenauer flinks) f§
H zijn derde benoemingsmandaat
ontving uit handen van de pre-
li sident Theodor Heuss (rechts)
nadat de Bondsdag hem voor
de derde maal voor vier jaar
als kanselier had gekozen. In
H het midden staat de heer
s Bleek, onderstaatssecretaris,
H toegevoegd aan de president.
llllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllll
HIJ BRACHT VELE „LIJNEN"
Door lanceren „New Look"
kwam hij op eerste plan
Christian Dior, de beroemde Franse
modeontwerper, is in de nacht van
woensdag op donderdag in een hotel
te Montecatini overleden.
H\j was enige dagen geleden naar
deze badplaats in het noorden van
Italië gekomen om rust te nemen.
Dior overleed volkomen onver
wachts aan een hartaanval. Hy was
52 jaar.
Dior werd te Granville in Norman-
dië geboren. Hij was reeds op middel
bare leeftijd toen hij plotseling in 1947
in de Paryse modewereld op het eer
ste plan kwam door het scheppen van
de „New Look", die een einde bete
kende van de gedwongen soberheid in
de mode gedurende de oorlogsjaren.
Sindsdien had hij de verstok
te vrygezel in de wereld van de
damesmode een gezag, zoals
slechts weinige ontwerpers dat
voor hem hadden gehad. De „New
LK)ok" werd gevolgd door de „tulp-
Inn" An oon rnplfc sn/^Aro lnnorr*
lijn" en een reeks andere „lynen'
genoemd naar letters van het alfa
bet, zoals de „Y"-, de „X"-, de
„H"- en de „A"-lijn. Vorig jaar
lanceerde Dior de „pyllijn".
Geleidelijk strekte Dior zijn activi
teit ook uit tot accesssoires die hy be
langrijk achtte, zoals juwelen, kousen,
handschoenen en parfums. Vorige
maand werden te Londen de eerste
door hem ontworpen schoenen ge
toond.
Zakenman
De ontwerper had met zijn betrek
kelijk korte, gezette gestalte, kale
hoofd en donkere kostuums met stem
mige dassen meer het voorkomen van
een bankier en hij had ook zeker de
capaciteiten voor een dergelijk be
roep. Hy was een goed zakenman, die
in talrijke landen zakelijke filialen
had. De „Christian Dior-maatschap-
prj" werd met haar filialen in de V. S.,
Engeland en Zuid-Amerika dan ook
Frankrijk wil
ballistische raketten
Een woordvoerder van 't Amerikaan
se ministerie van buitenlandse zaken
heeft bevestigd dat Frankryk de Ver
enigde Staten verzocht heeft het een
aantal ballistische raketten voor mid
delgrote afstand te leveren. Het Fran
se verzoek werd een maand geleden
ontvangen. Het wordt thans bestu
deerd.
een van de belangrijkste Franse on
dernemingen. Twee jaar geleden had
zij 1200 mensen in dienst en een omzet
van ongeveer vijftig miljoen gulden
per jaar.
Te Parys bewoonde Dior een groot
herenhuis, waarin zijn lievelingskleu
ren wynrood en groen de boven
toon voerden en talrijke antiquiteiten,
waaronder een zilveren bad, een
plaats hadden gekregen. Om zich te
ontspannen werkte hy wel in zjjn tuin
of speelde plano, waarby hy voorkeur
had voor composities van Bach en
Chopln.
Men zei van hem, dat hy zeer byge-
lovlg was. Op dagen dat hij zijn col
lecties toonde, droeg hy altjjd een tak
je lelietjes-van-dalen in zijn knoops
gat, die in Frankrijk als gelukbren
gend worden beschouwd.
Man in bouwput verdr'onken
Op het terrein van de N.V. Lips'
schroevengieterijen te Drunen is
woendagavond de arbeider A. Voge
laars uit Ammerzode, in dienst van
de firma de Vries Robbé, in een
vier en een halve nieter diepe bouw
put, waarin ongeveer 2 meter water
stond, gevallen en verdronken.
Hij was 36 jaar en vader van twee
kinderen.
Na 21 jaar: regeringscrisis
in Zweden
De Zweedse Centrumpartij vroege
re Boerenparty heeft donderdag
besloten de regeringscoalitie met de
Sociaal-democraten te verlaten.
Het besluit kwam niet als een verras
sing. De gevolgen kunnen nog niet
met zekerheid worden voorspeld.
Aangenomen wordt dat premier Er-
lander (soc. dem.) het ontslag der re
gering zal aankondigen, zodra hij of
ficieel bericht heeft van het aftreden
der ministers die tot de Centrumpar
tij behoren. Ook wordt verwacht dat
de koning Erlander dan eerst zal ver
zoeken een minderheidskabinet te
vormen. Mocht hieruit toch een kabi
netscrisis ontstaan, zo is dit de eerste
in twintg jaar in Zweden.
Explosie met brand in
werkplaats te Amsterdam
In een werkplaats van een neon-recla-
meverlichting firma in de Spuistraat
in Amsterdams binnenstad heeft zich
gisteren een hevige ontploffing voor
gedaan, die een felle brand heeft ver
oorzaakt. Vijf personen werden hier
bij gewond, waarvan een ernstig. In
deze werkplaats waren twee mon
teurs bezig propaangas uit een grote
fles in een kleinere over te hevelen.
Door de druk van het gas brak de ko
peren verbindingsbuis tussen beide
flessen waardoor het gas ontsnapte.
In de nabijheid was men bezig met
solderen waardoor het zich met zuur
stof mengende ontsnappende gas tot
explosie kwam.
In een oogwenk verbreidde het vuur
zich door de werkplaats en trok ver
volgens naar boven, waar de eerste,
tweede en derde verdieping van het
vier étages hoge pand in het midden
achter gedeelte brandschade kregen.
De werkplaats brandde geheel uit.
„Caltex" krijgt er zeven
nieuwe tankschepen bij
Op 21 november zal de „Caltex
Newcastle" van de tot de Caltex
?roep behorende „Overseas Tankship
u.k.) Limited" te Hebburn-On-Tyne
(Engeland) van stapel lopen. Dit
schip is het eerste tankschip van een
groep van zeven, die deze maatschap
pij in bestelling heeft. De Overseas
Tankship (u.k.) Ltd. heeft bij de Ant
werpse scheepswerf Cockerill-Ougree
twee tankschepen van 32.000 ton op
stapel staan, die resp. in 1958 en 1959
opgeleverd zullen worden.
Voorts zijn twee bestellingen ge
plaatst voor twee tankschepen van
45.800 ton en twee van 65.000 ton by
de „Hitachi Shipbuilding and Engi
neering Company Ltd" te Innoshima,
Japan. De 45.800 tonners zullen in
I960 en 1961 gereed komen, de vaar
tuigen van 65.000 ton, die een lengte
zullen krijgen van ruim 237 meter,
een breedte van bijna 34 meter en een
diepgang van ruim twaalf en een hal
ve meter, in 1961.
BIJ een vorostelling van het toneel
stuk „Het dagboek van Anne Frank" in
Chicago heeft een der actrices zich ern
stig bezeerd.
De actrice, Abigail Kellog, moest zich
volgens het manuscript op een bed wer
pen. In het vuur van het spel had ze zich
zo hard op het bed geworpen, dat haar
hoofd tegen het hoofdeinde aankwam
waardoor zij bewusteloos werd.
Het Wereldgebeuren
Staatsgreep
Luis (uit te spreken als Louis) Ar-
turo Gonzalez Lopez heeft dins
dag gezegd, dat de uitslag van
de verkiezingen in Guatemala niet
was vervalst. Zondag waren de inwo
ners van Guatemala naar de stembus
getogen. Pas op het eind van dc week
zou men de officiële uitslag kunnen
verwachten, maar de voorlopige rege
ring had al laten weten dat dc kandi
daat die tot haar partij behoort, Mi
guel Ortiz Passarélli, de strijd glans-
Idigoras 1
naar voren had geschoven, liet het
daarbij niet zitten. Zij betoogde dat de
uitslag niet de mening van de kiezers
weergaf. En zij kwam met ernstige
beschuldigingen aandragen: de rege
ring zou op net platteland de verkie
zingen ten eigen bate hebben beïn
vloed door analfabeten „twee, drie
en zelfs vier keer hun stem te laten
uitbrengen". Bovendien werd aan de
regering het verwijt gemaakt, dat zij
„gemodderd" had door ingevulde
stembiljetten van stedelijke naar lan
delijke districten over te brengen.
De tegenspraak van de voorlopige
president Gonzalez Lopez mocht
niet baten. De oppositie bracht
haar aanhangers in de stad Guatema
la op de been. Een grote menigte
drong woensdag het congresgebouw
binnen en mengde zich in het debat
over de vraag, of de volksvertegen
woordiging wel of niet haar goedkeu
ring zou hechten aan de staat van be
leg. die de regering voor dertig dagen
had afgekondigd met het oog op de
gespannen toestand in het land. Het
publiek liet de regeringsvertegen
woordigers eenvoudig niet aan het
woord komen en diende moties in. In
één daarvan werd steun verleend aan
een verzoek van het leger, om de ver
kiezingen ongeldig te verklaren. Bo
vendien werd een algemene staking
afgekondigd. Van de treinenloop naar
Guatemala kwam al spoedig n.i deze
stakingsoproep niets terecht. Omdat
de protestbeweging klaarblijkelijk bij
een groot deel van de bevolking in
goede aarde viel, werd het land door
een complete chaos bedreigd. Het
werd gisteren al spoedig duidelijk, dat
de redering de toestand niet in de
hand kon houden. Gonzalez Lopez, die
eerst voor de eerlijkheid van de ver
kiezingen gepleit had, zwichtte voor
de druk van net leger en beslopt aan
de eisen van het leger te voldoen en zo
spoedig mogelijk nieuwe verkiezingen
uit te schrijven. De regeerders hadden
nu echter teveel van hun prestige
verloren om nog werkelijke macht te
kunnen uitoefenen. Gistermiddag
kwamen de kaarten op tafel te liggen
volgens de machtsverhouding die fei
telijk reeds bestond: het leger dat bij
de ongeldigverklaring van de stem
busuitslag de doorslag had gegeven,
nam het heft in handen. Een militaire
junta trok de macht aan zich en ont
bond Luis Arturo Gonzalez Lopez' re
gering. Niet alleen Passarélli zag
dientengevolge voorlopig de kans op
het presidentschap aan zijn neus voor
bijgaan; ook zijn tegenkandidaat Mi
guel Idigoras Fuentes behoort niet tot
het militaire driemanschap dat nu zal
regeren, al Is hy niet minder dan ge
neraal.
Aan Guatemala's roerige geschie
denis is dus weer een nieuwe,
voor de betrokkenen ongetwij
feld enerverende bladzijde toege
voegd. In hoeverre de huidige ge
beurtenissen zijn beïnvloed door of
uitwerking zullen hebben op de in
ternationale politiek is nog een open
vraag. Bij alle wederwaardigheden
van dit ogenblik is het een troost,
te weten dat geen van de kandida
ten voor het presidentschap de
ideeën van het internationale com
munisme aanhing.
Er bestond tevoren aanleiding
tot de vrees.' dat de communisten
zich in Guatemala's zaken wilden
mengen. De man, die president Car
los Castillo Armas in juli van dit
jaar vermoordde, was immers in zijn
dagboek vol lof over Rusland. Ove
rigens zou men kunnen zeggen, dat
de Russen er altijd zijde bij spinnen,
wanneer er ergens buiten het IJze
ren Gordijn onrust heerst. Het beste
middel om hun ondermijnende ac
tiviteit te bestrijden is gelegen in de
toepassing van democratische begin
selen. Maar helaas moet worden
vastgesteld, dat het van de ene in de
andere staatsgreep vallende Guate
mala dit middel nog niet heeft ge
vonden.
Kalmte heerste er aan de
Turks-Syrische grens,
aan beide zijden. Noch op
Turks gebied, noch in Sy
rië ziet men iets van de
„koortsachtige activiteit"
waarover men in de ver
gadering der Verenigde
Naties zal moeten beraad
slagen.
Inderdaad, Turkije heeft
militaire installaties langs
de grens, maar met de
beste wil zijn ze niet an
ders uit te leggen dan als
normale maatregelen ter
zelfverdediging. Nergens
vindt men enige atmos
feer van spanning onder
de Turkse militairen, noch
ook onder de Amerikaan
se experts, die nu reeds
bijna tien jaar het Turk
se leger helpen moderni
seren.
De Turkse garnizoens
commandant van Isken-
derum was zelfs, toen de
buitenlandse journalisten
aankwamen... picknicken.
Ook aan de Syrische
kant ziet men geen troe
penconcentraties van eni
ge betekenis. Het is er
vredig en de boerenbe
volking doet gewoon haar
werk.
Dieter Schmitt over
schreed de grens naar
Turkije en zelfs daarbij
viel hem geen militaire
activiteit van betekenis
op. Aan beide zijden van
de grens zal men hier en
daar de wirwar van prik
keldraad, blijkbaar als
bedekking van mijnenvel
den.
„Toen ik dinsdag Damas
cus verliet" aldus Schmitt
„zag ik ongeveer twintig
tanks in noordelijke rich
ting rijden. Maar tussen
Aleppo en de grens zag ik
slechts één groeje van 50
Syrische soldaten, die de
laatste heuvel na het con
trolepunt voor de grens
bewaakten. Bij het con
trolepunt lieten de Sy-
riërs mij zonder veel for
maliteiten passeren.
„Een niemandsland van
zes kilometer breedte
scheidt de Syrische en
Turkse grensposten. Ook
de Turken lieten mij zon-
Twee correspondenten
van United Press zijn
tegelijkertijd maar uit
verschillende richtin
gen in Iskenderum aan
de Turks-Syrische
grens aangekomen.
Russell Jones reisde
var. Ankara naar het
zuiden. Dieter Schmitt
nam zijn weg van Da
mascus via Aleppo.
der omhaal door. De eni
ge formaliteit daar is, dat
de reiziger geacht wordt,
met de hoogste officier
een kop pikzwarte zoete
Turkse koffie te nuttigen.
Na deze vriendelijke en
smakelijke plichtpleging
reed ik verder en zag 35
kilometer lang geen sol
daat. Slechts waren er
onbemande stellingen
voor de luchtafweer, het
geen erop duidde dat men
in geval van nood zijn
maatregelen wel zou ne
men.
Russell Jones bericht:
„Iskenderum is een be
langrijke Turkse en mili
taire basis. De omgeving
is vol militaire installa
ties van vloot en leger,
en men ziet op de wegen
veel nieuwe. Amerikaan
se, vrachtauto's. Maar de
bemanning van de weini
ge stellingen, die men van
de weg af kon zien,
scheen geenszins in alarm
toestand te zijn. Er heer
ste de gebruikelijke rust.
„Het lijdt geen twijfel
dat dit gebied goed ver
dedigd is. 90-milimeter
kanonnen richten hun
monden zowel naar zee
als in de lucht. Op tal
van plaatsen ziet men
vier-loops kaliber-50 ge
schut. Aan de rand van
Iskenderum zag ik hon
derden nieuwe jeeps en
vrachtauto's, 'n lang kon
vooi op weg naar Adana,
dat 130 km meer naar het
westen ligt en verder van
de grens gelegen is. Veel
van deze voertuigen droe
gen nog de „hands across
the seas"-etiketten".
GONZALEZ LOPEZ
...vergeefse tegenspraak...
Voor presidents
verkiezingen ben Zvi
enige kandidaat.
Professor Joseph Rivlin van de
kleine nationalistische partij „He-
roeth" heeft zijn kandidatuur voor
het presidentschap van Israël inge
trokken, waardoor Jitzahk ben Zvi,
de tegenwoordige president, bij de
verkiezing op maandag de enige kan
didaat zal zijn. Prof. Rivlin verklaar
de van mening te zijn, dat de bevol
king eensgezind achter het staats
hoofd moet staan.