w
TURKEN KENNEN GEEN GEHEIMEN
Formulieren van Grootboek
woningverbetering te moeilijk
Ballocraf
De ervaring
van oe fl-gnep
bevestigt opnieuw
de onmisbaariieid van
Aspibin
ZATERDAG 19 OKTOBER 1957
P ROV IN C 1 ALE ZEEUWSE COURANT
11
llllllllllllllllilllllüllUIIIUIIIIIIlllllllllil
llllllllllilllllillllllllllllllllllli]
xv/' naar hel oorlogsdagboek van lord alan Brooke cle rechterhand van winston churchhx
(XIII)
EIND JANUARI '43 werd
het Britse kabinet gebom
bardeerd met brieven en tele
grammen van Churchill. De re
gering wenste hem terug in Lon
den. Sir Winston echter meende,
dat hij na de conferentie van Ca
sablanca eerst een gesprek dien
de te hebben met de Turkse pre
sident.
Het zou zo zijn. De Turken, zeer
ingenomen met het bezoek van
Churchill, wensten de ontmoe
ting in Ankara, de hoofdstad, te
hebben. Om veiligheidsredenen
is de conferentie echter gehou
den aan de grens. Het gesprek
van Churchill met president
Inönü had ten doel Turkije mo
derne wapens aan te bieden om
het land zo sterk te maken, dat
het de Balkan kon binnenvallen
zodra de as-mogendheden in het
oostelijke Middellandse Zee-ge
bied door de Anglo-Amerikaanse
operaties werden beziggehouden.
Churchill was zich zeer goed be
wust van de uitwerking, die zijn be
zoek aan Turkije zou nebben, aan
de vooravond van de successen in
Afrika en Rusland, op het moreel
van Duitsland en Italië en op de
onderdrukte volkeren in Europa.
In trein
Op 30 januari vermeldde Alan
Brooke in zijn dagboek, dat hij die
dag om één uur 's middags per
vliegtuig was aangekomen in Ada-
na in Turkije. Churchill, Brooke en
de anderen werden hier ontvangen
en reden met een speciale trein on
geveer twintig kilometer naar het
westen, waar de trein van presi
dent Inönü reeds stond te wachten.
De president was vergezeld van
veldmaarschalk Cakmak.
Brooke had al spoedig door, dat
Cakmak weinig kaas had gegeten
van het gebruik van moderne wa
pens. Hij hield dan ook telkens
krijgsraad" met zün adviseurs. De
Britse chef-staf kreeg de indruk,
dat het lang zou duren eer Turkije
zou zijn gereedmaakt om aan de
oorlog te kunnen deelnemen. Zor
gen maakte hij zich ook over de
slechte verbindingen in het land,
die de transporten wel zouden be
moeilijken.
De ontmoeting in Turkije was ech
ter een succesvolle. Churchill was
bijzonder opgewekt en geestig en
de stemming in de trein, waarin
men confereerde, at en sliep, was
bijzonder gemoedelijk.
Geheim
Over het bezoek aan Turkije
schrijft Brooke:
„Bij onze aankomst in Adana
vertelde de minister van bui
tenlandse zaken, die ons be
groette, hoe verrukt het Turkse
volk was over dit bezoek van
Churchill. Ik vroeg hem hoe het
mogelijk was, want het bezoek
en de voorbereidingen ervan
Gedurende de conferentie in Ca
sablanca hadden Roosevelt en
Churchill een ontmoeting met de
opperbevelhebbers van de vrije
Fransen: generaal Henri Honor
Giraud (links) en generaal Char
les de Gaulle (tweede van rechts)
waren toch in het diepste ge
heim geregeld; iemand wist
toch, aat de Britse minister
president hier was. Maar het
antwoord was: „Hoe kan men
een gebeurtenis als deze geheim
houden Natuurlijk weet ieder
een er alles van af
Het was verre van prettig dat
de noodzaak van geheimhou
ding zo weinig indruk op de
Turken had gemaakt. De situa
tie was verre van veilig. Er was
zelfs een Duitse fabriek geves
tigd vlak bij Adana. Men zou
daar stellig van ons bezoek op
de hoogte zijn en de Turkse vei
ligheidsmaatregelen lieten wel
wat te wensen. De twee treinen
waren met de achtereinden te
gen elkaar geplaatst in het
midden van een open ruimte
die werd bewaakt door Turkse
schildwachten. Ik ging eens een
kijkje nemen en vond wat ik
verwachtte. Het regende, en
iedere schildwacht zat op de
hurken met de jas over het
hoofd. Hun grootste zorg was
niet nat te worden en in de zo
veelste plaats kwam de veilig
heid van Winston Churchill..."
Inönü
...gastheer in Turkije....
X—I ET BEZOEK aan Turkije is een merkwaardige episode ge-
weest in het leven van Churchill en Alan Brooke. Hun mis
sie verliep echter succesvol. Toen de mannen in februari 1943 in
Londen terugkeerden om van daaruit de oorlog verder te leiden
kon men wat betreft het Middellandse Zee-gebied gerust
zijn: alle voorbereidingen waren getroffen om het pad naar de
overwinning te effenen.
Plannen
Hoewel het Turkse bezoek slechts
een dag zou duren meende Chur
chill, dat het wenselijk zou zijn nog
wat te blijven en hij dacht, dat
Brooke ook wel behoefte zou heb
ben aan nadere contacten hier.
Maar Brooke ontried zijn chef een
langer verblijf sterk in verband
met het gevaar, dat de minister
president hier liep.
Plotseling wijzigde Churchill zijn
plannen. Hij kreeg ineens haast om
in Cairo terug te zijn, hij had nog
veel telegrammen te verzenden en
brieven te beantwoorden, hg kon
geen enkele vertraging meer heb
ben, hij had eigenlijk helemaal
geen tijd om nog naar Cyprus te
gaan enzovoort. In allerijl werden
er naar Londen, Cairo en Cyprus
telegrammen gezonden met de ge
wijzigde plannen.
Toen het vliegtuig echter zou ver
trekken bleek de piloot niet te we
ten, dat hij rechtstreeks naar Cai
ro zou moeten. HÜ zou juist maat
regelen treffen in verband met de
gewijzigde plannen, toen Churchijl
hem tegenhield met de woorden:
„Neen, niets ervan, ik zal niet
naar Cairo vliegen ik wil voor
alles naar Cyprus
Zo was hij, Winston Churchill
T ripolis
Na een kort bezoek aan Cyprus
bleven Churchill en Brooke enige
dagen in Cairo, waar onder andere
Roosevelt telegrafisch op de hoog
te werd gesteld van het feit, dat
Turkije een „neutraliteit-ten-on-
zen-gunste" in acht zou nemen en
waarin Churchill naar Brooke's
mening weer te optimistisch was
wat betreft beloften van aanvallen
die in 1943 zouden plaatsvinden.
De volgende stap was een bezoek
aan Tripolis, waar Churchill en
Alan Brooke werden verwelkomd
door Alexander en Montgomery.
Brooke schrijft:
Kermisreizigers
Het bezoek van Chur
chillAlan Brooke en
hun gevolg aan Tur
kije moest onder strengste
geheimhouding plaatsvin
den. Het was daaromdat
Alan Brooke en de militai
ren in het gevolg niet in
uniform, maar in burger
kleding zouden reizen.
Geen van de militairen
bezat deze kleding en das
werd de Engelse ambassa
deur in Cairo verzocht eni
ge kostuums af te staan.
Brooke schrijft in zijn dag
boek:
„Ik heb vaak moeten
denken welke indruk de
Turken van ons hebben
gekregen toen zij ons za
gen in die vreemde kleren.
Wilson bijvoorbeeld kon on
mogelijk het pak van
Lampson helemaal vullen;
hij leek op een aanstaande
moeder.
Ik droeg ook een pak van
Lampson. Mijn benen wa
ren echter veel korter dan
die van Lampson. Vooral
met de broek had ik veel
last. Ik had haar opgebon
den tot onder mijn armen;
zij stuitte onder m'n ok
sels. Het vervelende was,
dat de bovenkant van de
broek boven mijn vest uit
kwam.
Wij leken meer op kermis
reizigers dan op een mili
taire delegatie".
hen voorbij. Brooke noteerde na
afloop van de oorlog.
„Dit was een gedenkwaardige
dag, die ik nooit zal vergeten.
Toen ik daar stond met Chur
chill aan mijn zijde en keek
naar de voorbijtrekkende man
nen op de maat van de wilde
doedelzakmuziek. kreeg ik een
brok in mijn keel en een traan
rolde over mijn gezicht. Toen
ik naar Winston keek zag ik,
dat zijn wangen bedekt waren
met tranen. Ik schaamde me
niet voor die tranen
Successen
Gedurende de eerste dagen van fe
bruari 1943, toen Churchill en
Alan Brooke op weg naar huis wa
ren na ruim een maand te zijn
weggeweest voor de besprekingen
te Casablanca en Turkije, voltrok
ken zich vier belangrijke gebeurte
nissen.
Op 2 februari legden de laatste
resten van veldmaarschalk Von
Paulus 22 ingesloten divisies bij
Stalingrad de wapens neer. Op de
zelfde dag liep het eerste Britse
bevoorradingsschip Tripolis bin
nen met wapens en munitie voor
het Achtste Leger, dat via deze
nieuw geopende haven snelle ver-
=il!lllllll!llllll!ll!l!l!llllllll!!llllllllllllllllll!l!llllllllllllllllllllllllllllllll
bindingen had gekregen. Twee da
gen later bereikten Montgomery s
troepen de zuid-oostelijke grenzen
van Tunis, waardoor het mogelijk
werd het Hogere Commando zoals
afgesproken op de Casablanca-
conferentie in werking te doen tre
den. En op 9 februari boekten de
Amerikanen een serie bijzonder
grote successen in de Pacific.
Churchill en Roosevelt de een
68 en de ander 61 kwamen ziek
van hun reizen terug. Roosevelt
moest slechts enkele dagen het bed
houden; Churchill daarentegen
had een longontsteking opgelopen,
die hem enige weken op bed hield.
Zij het dan, dat zijn bed soms meer
op een schrijfbureau geleek
Als een Romein
Een maand later was het Brooke
die met een griepaanval te kam
pen had. Tussen 14 en 24 maart
was hij in bed. Maar op de 26ste
schrijft hij weer in zijn dagboek:
„Ik moest bij Churchill komen.
Toen ik kwam was hij in het
bad. Hij ontving me echter on
middellijk. Zoals hij daar uit de
badkamer kwam met een grote
badhanddoek om zich heen ge
drapeerd deed hjj denken aan
een Romeins aanvoerder. Hij
vroeg me plaats te nemen, ter
wijl hij zich kleedde. Dat aan
kleden was een interessante
procedure. Eerst stapte hij in
een grote, witte, zijden borstrok
vervolgens trok hg een witte
zijden onderbroek aan. Toen
een wit hemd. dat weigerde net
jes om zijn nek te vallen; met
een koordje moest het worden
gesloten. Het haar althans
wat er van over is kreeg een
bijzondere behandeling; hij
sprenkelde wat odeur op een
zakdoek en veegde dat over het
hoofd. De weinige haren wer
den geborsteld en keurig ge
kamd. Het laatste kwamen
broek en jas aan de beurt. En
intussen had hij de hele strate
gie van Noord-Afrika behan
deld
,,Wg reden naar Monty's kamp
waar lijj Churchill en mg een
uitvoerige uiteenzetting gaf
van de situatie aan het front.
Vervolgens liet Monty het ge
hele hoofdkwartier aantreden
en de mannen werden toege
sproken door Churchill. Ten
slotte dineerden wg in dezelfde
tent als waarin wij hadden ge
zeten voor de gevechten bij El
Alamein. Het is een prettig ge
voel mijzelf terug te vinden bg
het Achtste Leger en Monty na
die laatste maanden in welke
het gehele aspect van de oorlog
in Noord-Afrika is veranderd".
T ranen
De volgende dag de 4de februari,
begaven Churchill en Alan Brooke
zich per auto naar Tripolis, waar
op het grootste plein bijna de ge
hele 51ste divisie stond aangetre
den.
„De laatste keer, dat wij de man
nen zagen, was bg Ismailia, juist
na hun aankomst ln het Midden-
Oosten. Toen hadden zg nog rose
en witte gezichten, nu waren het
gebruinde krijgslieden, die ver
scheidene gevechten achter de rug
hadden".
De beide mannen inspecteerden de
aangetreden soldaten en daarna
marcheerde de gehele divisie aan
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinniuiiiiiiiiiiiiiii
KLAVER
VIER
bot» van: Stichting Prim Bernhardfondt»
Stichting Hat Nader). Blindenwezen, Na
der). Vereen. Sociale Zorg voor Minjdei
Voliden „AVO" en SHehting Nederl. Org.
voor Inlern. Bijstand Goedkeuring is ver
leend bij besluit von de Minister van Jus
titie d.d. 27 augustus 1957 no. 10261257.
T
T
:r
Alle cijfers I
opgeteld:
Uitzending elke
zaterdagavond 9.45,
Hilversum II (298 m.)
Inzenden oon: Klaver Vier, Hihrersam
H ti X
A-griep in bouwnijverheid
De stichting Sociaal fonds voor de
bouwnijverheid, die de uitkeringen bij
ziekte van de werknemers in deze
bedrijfstak verzorgt, heeft gegevens
bekend gemaakt over de omvang van
de a-griep in de bouwnijverheid
De griep werd voor het eerst
merkbaar in het zuiden van het land,
vanwaar in de eerste week van sep
tember ongeveer de helft van het to
taal aantal ziektemeldingen afkom
stig was. In de tweede helft van
september vond een verschuiving
plaats naar het oosten en het noorden.
Momenteel is het aantal ziektemel
dingen nagenoeg over het gehele land
verdeeld en valt een langzame daling
van het aantal gevallen waar te ne
men.
In een overzicht wordt de sterke toe
neming van het aantal ziektegevallen
duidelijk (tussen haakjes de aantallen
van de overeenkomstige perioden van
het vorige jaar)
2631 augustus 1940 (1853)
2— 7 september 2242 2001)
914 september 3386 (2078)
16—21 september 6550 (2171)
23—28 september 11068 (2119)
30 sept.—5 oktober 11502 2349)
7—12 dktober 9072 (2349)
1 oktober was sluitingsdatum
Ongeveer eenderde van aantal
huizen thans aangemeld
(Van onze Haagse redacteur)
Op 1 oktober sloot de aanmelding* van de Nederlandse woningen by
het Grootboek woningverbetering. Die eerste oktober ligt al weer ruim
twee weken achter ons. Maar alle woningen van ons land zijn beslist
niet aangemeld. Het Grootboek woningverbetering heeft op het ogen
blik 100.000 aanmeldingen binnen. Naar schatting hebben die betrek
king op circa 650.000 woningen. Wat het totaal moet zijn, weet nie
mand precies, want het woningbezit als zodanig is niet geregistreerd.
Maar wel weet men bij benadering, dat er ongeveer anderhalf mil
joen woningen in ons land moeten zijn.
Iets meer dan een derde daarvan
aangegeven. Dat lijkt niet veel,
veertien dagen na de sluitingsda
tum. Maar grote woningbezitters
als gemeenten hebben reeds laten
weten, dat zij druk bezig zijn en dat
hun opgave dus nog komen moet.
En verscheidene administratiekan
toren, die een groot woningbezit be
heren hebben hetzelfde gedaan.
Heeft meri dit verwacht bij het Groot
boek Woningverbetering? Het mini-
Advertentie)
e*v
dsu
vanaf 1.95
IMP. PAPIER EN BOEK AMSTERDAM
sterie van volkshuisvesting en bouw
nijverheid zegt er voorzichtig dit
van: „Dit is noch volgens onze ver
wachting, noch teleurstellend. Voor
lopig worden aanslagen nog niet
verzonden, dat wordt begin volgend
jaar. En we hebben goede hoop, dat
voor die tijd de rest van de aanmel
dingen voor het grootste deel binnen
is. We hebben nooit de illusie gehad,
dat het direct allemaal vlot zou verlo
pen
En de oorzaken? Het ministerie
kan er officieel slechts naar gis
senDe huiseigenaren zelf zeg
gen het duidelijker. Zo was de se
cretaris van de Nederlandse bond
van huis- en grondeigenaren
overkoepeling van de plaatselijke
verenigingen van mening dat
de aanmelding toch een minder
eenvoudige aangelegenheid is dan
de overheid wil doen voorkomen.
Het ministerie zegt hierover: „inder
daad krijgen wij veel slecht ingevulde
formulieren. Die zenden we terug.
Voorlopig hebben we veel geduld. Er
is bij het formulier een toeüchting en
bovendien geven wij graag alle ge
wenste inlichtingen".
De bond van de huiseigenaren omvat
ongeveer 20.000 huiseigenaren mis
schien tien procent van het 'totaal.
Daar zgn de groten wel bij. Vele klein
tjes niet en die hebben juist de moei
lijkheden. Voorzover ze wel zijn aan
gesloten bg hun plaatselijke 'vereni
ging, krijgen ze van die kant hulp bg
de invulling. En als ze niet zijn aange
sloten, zouden ze natuurlijk naar een
notaris kunnen gaan of een admini
stratiekantoor".
Er zijn wel meer klachten: zo moet
een verhuurder, die zijn bezit na 1
augustus verkocht heeft, voor het ko
mende jaar nog de helft van de huur
verhoging op het Grootboek storten.
Men kan dit geld later terugkrijgen,
maar het is vooral voor de kleinere
huiseigenaren vaak zeer moeilijk, een
rekest op te stellen.
„Nee', zegt het ministerie, „dat
hoeft helemaal niet. Als ze maar bg
de verkoop van het huis het nog te
storten bedrag in de prgs mee be
rekenen, dan zijn ze van alles af en
lijden ze geen cent schade. Het is
zeer eenvoudig, maar de mensen
moeten dit even weten.
De bond van huiseigenaren is openlijk
tegenstander van de huurblokkerings-
wet. „Maar", zo zegt men. „toen die
er eenmaal was. hebben wii onze le
den loyaal in kennis gesteld van wat
zg moeten weten en wij hebben onze
bureaus ingeschakeld voor advies en
hulp. Nogmaals: dit formulier is min
der eenvoudig dan wordt voorgesteld.
Maar als het nog eenvoudiger zou
zijn, dan zou men verschillende formu
lieren voor verschillende categorieën
verhuurders moeten gaan maken en
daarmee zou de zaak juist ingewik
kelder worden".
En op het ministerie zegt men: „Het
moest zo eenvoudig mogelijk blijven"
er wordt gesproken over een „chaos".
Die is er beslist niet. Er wordt gespro
ken over „onoverkomelijke moeilijk
heden bij het invullen". Ook dat is
overdreven. Maar wel is zeker, dat de
ze huurblokkering veel mensen hoofd
brekens kost en dat daardoor het aan
meldingstempo misschien lager ligt,
dan verwacht werd.
Tenslotte hebben wij een kleine huis
eigenaar gevraagd naar zijn mening.
„Totaal geen last mee gebad. Ik heb
dat papier aan een accountant gege
ven en daarmee '.ras het in orde
„Toch Ls er iets onbevredigends in, dat
een overheid een grote groep burgers
confronteert met een papier, dat die
burgers niet zelf kunnen invullen,
maar dat verschijnsel is niet nieuw.
