Ruimtescheepsarts David Simons
waakt over stratosvaarders
Nederlandse farmaceutische
industrie belangrijk toegenomen
Maatregelen in autofabrieken
werkgelegenheid te behouden
om
PROVINCIALS ZEEUWSE COURANT
VRIJDAG 18 OKTOBER 195T
DIEREN VOOR RUIMTEVAARDERS
Pionier in het gebied, waar de
mens „gewichtsloos" wordt
(Van een medewerker)
Dokter David G. Simons was de eerste man, die 32 uur doorbracht
in de hoogste lagen van onze atmosfeer, op een hoogte van 30 kilo
meter, in de kleine gondel van een ballon. Dokter David G. Simons zou
men de eerste ruimtescheepsarts kunnen noemen. Hij is chef van de
afdeling „Ruimtebiologie" van het Luchtvaartmedische Laboratorium
van de Amerikaanse luchtmacht „Holloman" in Nieuw-Mexico. Hij
bestudeert alle medische problemen, die voortvloeien uit het verblijf
in de hoogste lagen van onze atmosfeer.
Dokter Simons is er vast van over
tuigd, dat eens en niet eens
meer in een heel verre toekomst
de mensen zich in de wereldruimte
zullen wagen. Hij ziet de aardsatel-
liet, die volgend jaar zal worden
gelanceerd, als de eerste stap. Wat
er daarna zal gebeuren en wan
néér, daar laat hij zich niet over
uit. Hy is in de eerste plaats arts,
maar hij beschouwt zijn werk niet
alleen als belangrijk maar ook als
dringend.
„Wij staan", zo meent hij, „op de
drempel van een tijdperk, waarin
supersonische vliegtuigen hoog in de
stratosfeer zullen doordringen. Daar
om moeten wij onderzoeken, welke
psychologische en physioiogische ge
volgen de kosmische Straling en de
„gewichtsloosheid" zullen hebben
voor het menselijk lichaam. Dat zijn
onze tegenwoordige problemen".
Wat die „gewichtsloosheid" be
treft, het is een toestand, die men
gedurende zeer korte tijd kan op
wekken in vliegtuigen, een toestand
die door sommige piloten als „niet
onaangenaam" wordt ondervonden.
Om werkelijk „gewichtsloos" te zijn
zou men zich volledig aan de aan
trekkingskracht van de aarde moe
ten onttrekken en dat zou pas zijn
in de buurt van... Mars.
Belangrijker nog vindt dr. Simons
de inwerking van de kosmische stra
len. Daarom houdt hij zich in hoofd
zaak bezig met proeven op dieren,
die met behulp van enorme plastic
ballons tot op zeer grote hoogte de
atmosfeer worden ingestuurd en
daar in hermetisch gesloten gondels
enige tijd blijven. Het zijn vooral
muizen, apen en mai'motjes, die als
proefdieren dienen, zowel bij het
nagaan van de invloed van de ver
minderde zwaartekracht als van de
kosmische stralen.
Daar deze ballons opstijgen tot
op hoogten van veertig kilome
ter, waar de lucht uiterst dun is
men kan eigenlijk nauwelijks
meer van lucht in de gebruikelij
ke zin spreken moeten de die
ren van zuurstof worden voor
zien. Een ander probleem is, dat
op die hoogten de temperaturen
overdag kunnen stijgen tot 55
graden Celsius en 's nachts kun
nen dalen tot 73 graden onder
nul. De gondel moet dus zo ge
construeerd zijn en van een dus
danige apparatuur zijn voorzien,
dat in het hart van de gondel een
constante temperatuur van 21
graden heerst.
De geheimzinnige kosmische stra
len, die voortdurend uit de wereld
ruimte op de aarde inwerken, heb
ben een energie, die miljarden maal
sterker is dan welke straling ook,
die door de mens wordt opgewekt.
Aan de aardoppervlakte zijn wij
slechts blootgesteld aan de zoge
naamde secundaire stralen, die ont
staan, wanneer de atomen van de
buitenste aardatmosfeer door het
bombardement met komische stra
len uiteen vallen.
Op de hoogten waar de lucht niet
meer of slechts in zeer verminderde
mate als bescherming werkt, moet
men rekening houden met de pri
maire kosmische stralen. De vraag
wat de uitwerking van deze uiter
mate krachtige stralen is op leven
de organismen, houdt de geleerden
al jaren bezig.
Twee ervaren stratosfeervaar-
ders. Vele uren hebben deze aapjes
al doorgebracht op veertig kilome
ter hoogte. En ze konden ertegen.
Het had ook anders kunnen zijn
De onder leiding van dr. Simons
verrichte proefnemingen hebben
zeer geruststellende resultaten op
geleverd. Men was bijvoorbeeld
bang, dat de kosmische stralen het
Ruimtescheepsarts majoor dr. Da
vid G. Simons in zijn laboratorium....
waken over de gevaren van 't heelal.
centrale zenuwstelsel zouden kun
nen beschadigen. Maar tijdens maan
denlange waarnemingen van apen,
die meermalen uren hadden doorge
bracht in de hoogste lagen van de
atmosfeer, is uit niets gebleken, dat
deze angst gerechtvaardigd was.
Men is daarom op het ogenblik dan
ook geneigd om aan te nemen, dat
voorheen het gevaar van kosmische
straling voor het zenuwstelsel over
schat is.
Hetzelfde geldt voor de moge
lijkheid van het ontstaan van
staar, een oogziekte. Bepaalde
vormen van radio-actieve stra
ling kunnen tot staarvormlng en
blindheid leiden, wanneer geen
voorzorgsmaatregelen worden ge
nomen. Maar witte muizen, die
bijzonder gevoelige ogen hebben,
bleken ook na langdurig verblijf
in de stratosfeer geen last te heb
ben van staar. Ook werd geen
haaruitval geconstateerd. Overi
gens kregen wel enkele zwarte
ratten witte haren. Dit verschijn
sel wordt nog onderzocht.
Voor de hoogten, die in de appara
ten van de Simons tot dusverre kon
den bereiken, heeft hy dus geen scha
delijke invloeden op het dierlijk orga
nisme vastgesteld. Of ditzelfde geldt
voor nog grotere hoogten, is natuur
lijk nog een vraag. Zeker is echter,
dat wanneer de mens eenmaal de we
reldruimte zal gaan bereizen, man
nen als dr. Simons, ruimtescheeps
artsen, over zjjn gezondheid zullen
waken.
Magyar Szó herdenkt
Hongaarse opstand
Ter gelegenheid van het feit, dat het
op 23 oktober een jaar geleden is,
dat het Hongaarse volk in verzet
kwam tegen zijn communistische
machthebbers, zal zeer binnenkort
een in het Nederlands gesteld
herdenkingsnummer verschijnen
van „Magyar Szó", een veertien
daags blad voor Hongaren in Ne
derland. De herdenkingsuitgave,
welke een voorwoord zal bevatten
van minister-president dr. W.
Drees, zal met inschakeling van
Nederlandse jeugdorganisaties
worden verkocht ten behoeve van
een verdere financiering van het
blad, dat noodzakelijk moet wor
den geacht als tegenwicht tegen
de propaganda, welke van Hon
garije uit wordt gevoerd.
Magyar Szó, wat in het Nederlands
betekent „Het Hongaarse woord",
heeft zijn zetel in Delft. Kort na
de gebeurtenissen van vorig jaar
oktober en november, toen stromen
Hongaarse vluchtelingen naar het
westen waren gekomen en ook in
ons land onderdak hadden gevon
den, nam lr. K. Polgar, die reeds
vroeger uit Hongarije was ge
vlucht en in Delft aan de techni
sche hogeschool had gestudeerd,
het initiatief tot het oprichten van
een periodiek ten behoeve van de
Hongaarse vluchtelingen. Zelf
nam hij het hoofdredacteurschap
op zich en met medewerking van
twee landgenoten slaagde hij erin
op 24 november van het vorig jaar
het eerste nummer van „Magvar
Szó" te laten verschijnen. Het
was een blaadje van klein for
maat met een tekst in offset
druk.
Bijna een jaar lang werd het finan
cieel gesteund door da Ned. fede
ratie voor vluchtelingenhulp in
Den Haag, doch per 1 oktober j.l.
is deze hulp geëindigd. Men hoopt,
dat de oplaag van 25.000 exem
plaren, waarin het herdenkings
nummer verschijnt, geheel zal
worden verkocht. Als dat gebeurt
verwacht men de uitgave van het
blad nog wel een jaar te kunnen
financieren.
In Nieuw-Mexico wordt een plas-\ stratosfeervlucht. Aapjes en muizen
tic-ballon gereedgemaakt voor een gaan mee als passagiers.
Steriele mondkapjes
in Praagse restaurants.
De griepepidemie in Europa neemt
nog niet in hevigheid af. Zo is ln Lon
den een kwart van alle schoolgaande
kinderen thuisgebleven en een van el
ke tien onderwijskrachten. Van de Pa-
ryse politiemacht (15.000 man) ligt
een kleine duizend man ziek. De Brus
selse telefoondienst heeft de clemen
tie van haar abonnees ingeroepen om
geduld te oefenen na het aanvragen
van een gesprekeen groot aantal te
lefonistes ligt met griep te bed.
In Oostenrijk overweegt men om alle
scholen te sluiten teneinde verdere
verspreiding van de griep tegen te
gaan. Het keukenpersoneel van
Praagse restaurants draagt steriele
mondkapjes bij het bereiden van de
spijzen en het vaatwerk wordt drie
maal met ontsmet water afgewassen.
In de Zuidduitse stad München is het
aantal griepgevallen in een week van
82.000 tot 187.000 toegenomen. In Bel
grado zyn de afgelopen maand 30
scholen tijdelijk gesloten geweest.
Grammokrant verschenen
voor emigranten.
Geert Elfferich en Jan Moraal zijn
van plan elke maand een „grammo
krant" te doen verschijnen. Zij willen
de landgenoten die buiten het land
vertoeven, elke maand per grammo
foonplaat op de hoogte stellen van
„hoe het thuis gaat"
Zij schotelden op een grammofoon
in een notedop uiteraard, alles voor
wat voor belangrijke en minder be
langrijke dingen in de afgelopen
maand zijn gepeurd.
De eerste plaat is reeds verschenen.
Er wordt iets verteld van prinsjesdag,
de a-griep en de wedstrijd Neder
land—Oostenrijk. Het geheel wordt
afgewisseld met Nederlandse tophits.
IN DIENST DER MENSHEID
VERZADIGING VAN DE MARKT
Zoeken naar nieuw geneesmiddel
vraagt samenwerking, tijd en geld
(Van onze speciale verslaggever)
Speelde voor de Tweede Wereldoorlog de Nederlandse farmaceutische In
dustrie een zeer bescheiden rol, na 1945 heeft deze branche zich In belang
rijke mate ontwikkeld. In 1956 is voor een waarde van byna 180 miljoen
gulden geproduceerd. Meer dan de helft hiervan werd geëxporteerd naar
vrijwel alle landen ter wereld. Deze prestatie werd voornamelijk geleverd
door maar een dertigtal bedryven. Dit gering aantal verzorgt burners de
totale export. Daarnaast komt zeker 90 procent van de binnenlandse afzet
voor hun rekening. De overige 10 procent van de binnenlandse afzet wordt
gefabriceerd door nog zeker tweehonderd farmaceutische „dwergbedrijfjes"
in ons land.
kanten van farmaceutische produk-
ten „Nepropharm" heeft ons deze ge
gevens verstrekt tijdens een twee
daags persbezoek by deze branche,
dat georganiseerd was door de Ver
eniging Nederlands Fabrikaat.
Deze excursie heeft een duidelijk in
zicht gegeven in wat er door niet zel
den internationale samenwerking,
maar vooral ook door wetenschappe
lijk onderzoekingswerk-op-hoog ni
veau, op dit zeer bijzondere terrein
wordt gepresteerd. Men merkt dan,
dat ons land bepaald niet achter ge-
Hoe Indrukwekkend de ontwikkeling
van de toonaangevende farmaceuti
sche industrie in ons land na 1945 ge
weest is, laat zich ook nog door een
ander cijfer illustreren. Voor de oor
log kwam 80 procent van de hier te
lande verbruikte geneesmiddelen uit
het. buitenland. Nu wordt er niet meer
dan 25 30 procent geïmporteerd.
Ir. J. P. H. Nieukerke, voorzitter van
de Nederlandse vereniging van fabri-
Bestedingsbeperking niet enige bron
van zorgen in autohandel
(Van onze verkeersredacteur)
Er zijn de laatste weken nogal wat zorgen in de autobranche. De Ne
derlandse Ford Automobielfabriek overweegt het invoeren van een
driedagenweek voor een gedeelte van 't personeel. Kaiser Fra/.er, Rot
terdam, spreekt over ontslag aan arbeiders. Het D.K.W.-assemblage-
bedryf te Sassenheim zag een teruggang van de produktie met tien pro
cent, welke men echter hoopt te herstellen, door ook voor België te
gaan assembleren.
Van Doorne's Automobielfabrieken
Einhoven, treft maatregelen om de
werkgelegenheid te handhaven in
verband met een merkbare terug
gang in de.afzet van bedrijfsauto
mobielen. Bij het vernemen van de
ze berichten valt haast onvermijde
lijk het woord „bestedingsbeper
king". En wordt bovendien de
vraag gesteld: geldt deze terug
gang, die zich voornamelijk af
speelt rond de bedrijfsauto (D.A.
F., Kaiser-Frazer met jeeps, Ford
met vrachtwagens) ook voor de
personenwagens, de motorrijwielen
en de bromfietsen
„Dat valt erg mee" zegt men op het
secretariaat van de R.A.I. „In de eer
ste zeven maanden van 1956 werden
50.500 kentekenbewijzen voor perso
nenwagens afgegeven, in dezelfde pe
riode van dit jaar 49.500, waarbij men
wel rekening moet houden met het
feit, dat de nieuwe regeling voor de
afgifte van kentekenbewijzen een
verschil maakt van ongeveer twee
weken. Wij schatten dit op 1000 wa
gens".
Uit meer gedetailleerde cijfer» is een
vooruitgang van de kleine, zuinige
wagens te zien ten koste van de gro
tere duurdere merken, de klappen val
len vooral bij de Amerikanen.
Bil de motorfietsen is er al jaren een
achteruitgang merkbaar. Deze zet
door en is o a. te verklaren uit de po
pulariteit van de scooter. Ook de af
betalingsbeschikking een eerste be
taling van 35% speelt hier onge
twijfeld een rol. Er zijn nog andere
factoren: de man, die voor cle oorlog
zijn werk op een motor moest doen
vaak op het platteland zal nu gau
wer in de gelegenheid zijn zich een
kleine auto aan te schaffen. Er is een
verschuiving naar méér comfort, er
is bovendien een zekere verzadiging
van de markt waar te nemen en on
getwijfeld, zo meent men bij de RAI,
zal ook de huurverhoging een rol spe
len bij diegenen, die zich in de eerste
plaats voor hun genoegen een motor
fiets of scooter aanschaffen.
Dezelfde argumenten gelden voor de
bromfiets. Er is bij de bromfiets een
duidelijke achteruitgang te bespeu
ren: in de eerste zeven maanden van
1956 werden er 151.000 af gezet, in de
eerste zeven maanden van dit jaar
129.000. Bij de bromfiets is ongetwij
feld de invloed van de afhctalmgsbe-
schlkklng nog veel duidelijker.
Dit alles heeft dus weinig met de be
stedingsbeperking te maken. Wel zal
men in bedrijven wat voorzichtiger
overgaan tot het aanschaffen of ver
nieuwen van personenwagens, zo
meent de handel, doch ook het woord
„verzadiging" speelt hier zeker mee,
zo meent de handel. Zonder meer de
teruggang afschuiven op de beste
dingsbeperking zou beslist onjuist
zijn.
Dit geldt ook zij het ln mindere
male voor de bedrijfsautomo
biel. Er Is een geringe terug
gang bij de bestelwagen dan bij ae
vrachtwagen, die vaker gebruikt
wordt ln bedrijven, welke recht
streeks getroffen worden door de
bestedingsbeperking. Maar ook
speelt, vooral bij de zware vracht
wagen», de afwachtende houding
een rol, die men aanneemt tegen
over minister Seebohm, de minis
ter van verkeer van de Duitse
Bondsrepubliek.
Want er ls nog steeds hoop, dat de
Westduitse minister water in de wijn
van zijn nieuwe voorschriften die eer
der op gedistilleerd lijkt, zal doen.
Zijn collega Erhardt bijvoorbeeld
schijnt helemaal niet zo blij te zijn
met de politiek van de spoorwegpro-
tectie, die Seebohm voert en bij de
opening van de Frankforter autoten
toonstelling heeft hij dat niet ver
bloemd.
pat de bestellers van vrachtwagens
voor het Europees verkeer dus nog
even de kat uit de (See)-bohm kijken,
is te hegrijpen. Maar het zijn natuur
lijk plet méér dan speculaties.
De temporlsering van militaire op
drachten speelt in deze sector uiter
aard een grote rol. En dit is dan wel
zuivere bestedingsbeperking! Dat de
ze overigens Indirect een rol speelt in
alle sectoren van de auto- en motor,
handel ontkent men zeker niet. Al
was het alleen maar, dat het gemak
van kopen ongetwijfeld minder is ge
worden.
bleven ls om de zieke mensheid een
aantal geneesmiddelen te verschaffen,
waarmee vroeger hopeloze gevallen
nu volledig gecireerd of tenminste
draaglijk gemaakt kunnen worden.
Prod. dr. M. Tausk, directeur van
de N.V. Organon geboren in Se-
rajewo, maar accentloos Ne
derlands sprekend heeft er ons
iets van verteld aan de hand van
de wordingsgeschiedenis van de
hormonen van de bijnier. Door sa
menwerking van twee fabrieken,
die een grote ervaring hebben in
het hanteren van micro-organis
men, konden grote hoeveelheden
cortison worden bereid met behulp
van andere middelen dan chemi
sche synthese uit galzuren.
Helaas zal geen enkel modem genees
middel meer kunnen worden toege
past, dan na ernstige dierproeven. Al
leen ln een bedrijf als Organon be
schikt men over een dierenpark van
32.823 ratten, 44.900 muizen, 1.344 ko
nijnen, 552 marmotten en verder kat
ten, honden, kikkers, schapen en ha
nen. Wekelijks worden er 3.393 rat
ten en 2.667 muizen geboren.
Wanneer men dan verder bedenkt,
dat een statistisch onderzoek aan
het licht heeft gebracht, dat men
by het zoeken naar nieuwe genees
middelen heel gelukkig is als een
op de duizend onderzochte verhin
gen het tot een klinische toepas
sing brengt, dan kan men zich ver
bazen, dat het de farmaceutische
industrie mogelijk ls zyn produk-
ten tegen redelijke pryzen op de
markt te brengen.
Amerikaans vliegdekschip
met kernaandrijving.
Schout-bij-nacht Martin Kehart,
hoofd van de afdeling scheepsbouw
voor het gebied van de Atlantische
Oceaan van de Amerikaanse marine,
heeft in New York meegedeeld, dat
het nieuwe Amerikaanse vliegdek
schip, dat binnenkort ln de vaart zal
komen, 85.000 ton meet en voortge
stuwd "zal worden door kernenergie.
Ontsparingen in september
Bij de spaarbanken, aangesloten bij de
Nederlandse Spaarbankbond, is in
september 11.654.450 ontspaard. In
leg en terugbetaling beliepen resp.
67.676 428 en 79.330.878. Bij de
niet aangesloten algemene spaarban
ken werd een bedrag van 39.858 ont
spaard. Inleg en terugbetaling be
droegen hier resp. 230.013 en
269.871.
Helaas kan ik op hit ogenblik niet aan mijn man voorstallen.
