PROVINCIALE ZEEUWSE C0URAN1
Bark Pamir met 86 man verdwenen
Zeeuwse polders ongerust over
financiering Delta-werken
Mast brak en zeilen sloegen weg
MIST EN STORM OORZAAK
VAN SCHEEPSBOTSINGEN
KROONPRINS 0LAV OPVOLGER
OVERLEDEN KONING HAAKON
200e jaargang - no. 224
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer, Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week; 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
wiaandag 23 sept. 1957
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minim, p. advertentie 4.—.
ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
tj cent p. regel met een minimum
van f 1.—. ..Brieven of adres
oureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P Z.C„ Middelburg.
Bureaus: Vlissingen, Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3546 of 3304); Middelburg, Markt 51, telefoon 3841; Goes, Lange Vorststraat 63. telefoon 2475 (b.g.g. 2228): Oostburg, Nieuwstraat 43. telefoon 20; Terneuzen, E:ouv.e:Q.nraa; 2 z.f;.a34. tel. 28
TEVERGEEFS GEVECHT IN STORM
De Duitse bark „Pamir", een der laatste zeilsche
pen, wordt vermist. Aangenomen wordt dat het schip
met man en muis nabij de Azoren tijdens een zware
orkaan is vergaan. Het schip had 86 man aan boord.
Onder hen bevonden zich 52 jongens, die voor het
eerst een grote reis maakten.
De 3103 ton metende viermaster, die als oplei
dingsschip van de Duitse koopvaardij werd gebruikt,
seinde zaterdag, dat hij vijfhonderd mijl van de Azo
ren in nood was geraakt. Het schip maakte 45 gra-
Reddingboten droevige resten van
beroemde Duitse viermaster
Het Amerikaanse schip de „President Taylor" en de Liberiaan „Penn
Trader" hadden zaterdagavond de plaats bereikt, waar de „Pamir" vol
gens zyn laatste opgegeven positie moest liggen. Zy hadden lichtsignalen
waargenomen. Later heeft een Amerikaans militair vliegtuig over dit ge
deelte van de oceaan gevlogen, maar heeft niets waargenomen. De Neder
landse sleepboot Zwarte Zee heeft zich naar de plaats van de ramp be
geven om te proberen het schip op te t poren en eventueel op sleeptouw te
nemen. Ook de Canadese kruiser Crusader is op zoek naar het schip.
Het schip is ook in Rotterdam be
kend, daar heeft het in 1953/'54 twee
maanden aan de ketting gelegen.
Risico
Hoewel men in Duitse scheepvaart
kringen nogal enthousiast was voor
het opnieuw in de vaart brengen van
de zeilschepen „Pamir" en „Pasat"
die eigenlijk al voor de sloop be
stemd waren deelde men buiten
Duitsland dat enthousiasme niet. Het
tegendeel was waar. Er is destijds op
gewezen, dat voor zulke grote zeil
schepen een goed-geoefende beman
ning nodig zou zijn en dat zo'n be
den slagzij. Alle zeilen werden door de storm weg
geslagen. De voormast was gebroken.
Later heeft men nog lichtsignalen waargenomen.
De Britse tankboot „San Silvestre" heeft zondag
gemeld, dat het een reddingboot heeft gezien in de
buurt, waar het zinkende schip zou zijn. Op de red
dingboot stond „Lubeck" geschreven. Het bootje
was leeg. Later heeft een Amerikaans vliegtuig nog
twee reddingboten en een vlot waargenomen. Verder
heeft men niets meer van het schip gehoord of gezien
manning niet meer beschikbaar was.
Er waren geen jonge geoefende ma
trozen meer voor de grote zeilvaart.
Men heeft toen te Hamburg ge
meend, dat het nog wel mogelijk
zou zijn een bemanning bijeen te
brengen en deze mensen zodanig
te oefenen, dat er met de schepen
gevaren kon worden. Het drama,
dat zich thans heeft afgespeeld,
doet de vraag rijzen of men met
de „Pamir" geen te groot risico
heeft genomen.
Rouw
Het zoeken wordt bemoeilijkt dooi
de zware storm die gisteravond nog
woedde in dit gedeelte van de oce
aan. De Duitse consul op de Azoren
heeft gezegd, dat de „Pamir", die met
graan van Argentinië op weg was
naar Hamburg, als verloren wordt be
schouwd. Het schip zou, nadat het
zijn zeilen had verloren door de gol
ven zijn stuk gebeukt.
Hulp gevraagd
Zaterdagochtend vroeg het schip
om hulp. De volgende boodschap werd
uitgezonden: SOS, SOS, SOS, Bark
Pamir in positie 35 37 noord, 40 20
west slagzij 45 graden zeilen verdwe
nen, gevaar voor zinken.
Om 7 uur ontving het Britse schip
„Manchester Trade" de boodschap:
voormast gebroken.
De „President Tylor" meldde: Elf
vuurpijlen waargenomen.
Zondagnacht drie uur meldde een
schip, dat de „President Taylor" en
de „Penn Trader" nog aan het zoeken
waren. Zij hadden verder geen
nieuws. Op alle zeeën heerste van
nacht nog de radiostilte. Geen van de
kuststations had het verkeer nog vrij
gegeven.
Commander Alan Vilters, de be
roemde zeiler, die het bevel heeft ge
voerd over de „May Flower II" ver
klaarde: „Kennelijk is de lading ver
schoven. We moeten bidden, dat de
luiken het houden. Een schip dat in
een orkaan slagzij maakt is in groot
gevaar".
In Hamburg steeg de spanning met
het uur. Tot het laatste hadden de
reder en de ouders van de nog on
ervaren bemanningsleden hoop. Onder
lien bevonden zich de twee jongste
kadetten Gerhard Goltz uit Brunsvvijk
en Axel Jensen, eveneens uit Bruns-
wijk. Zij beiden zijn 16 jaar. Volgens
de rederij is de „Pamir" een goed
schip, dat al heel wat stormen heeft
doorstaan. En de kapitein (de 61-
jarige Johann Diebitsch) is een kun
dig man, zo verklaarde men in Ham
burg.
De Duitse viermaster was een be
roemd zeilschip. Het schip heeft
spectaculaire avonturen beleefd. Een
maal is het bijna gezonken. Tijdens
de oorlog werd de „Pamir" en het
zusterschip de „Pasat" in Londen als
drijvende graanopslagplaatsen ge
bruikt. De „Pamir" werd in het begin
van het vorig jaar door een West-
duitse luchtvaartmaatschappij ge
kocht. Het vaartuig heeft een hulp-
motor. In een orkaan mag echter
nauwelijks worden verwacht, dat de
kleine motor het schip in bedwang
ka» Houden.
Zondagavond hebben de autoritei
ten te Ponta Delgada, de havenplaats
op de Azoren vanwaar uit de red
dingsactie voor de Duitse viermaster
„Pamir" gecoördineerd wordt, de hoop
opgegeven overlevenden van het
trotse schip te vinden in een zee, die
meer dan 24 uur voor dit moment on
der de gesels van een orkaan het
machtige schip overweldigde. In
Duitsland maakt men zich op voor een
dag van nationale rouw 52 zeelui en
34 stuurmansleerlingen, kinderen van
tussen 16 en 18 jaar, hebben hun dood
gevonden in de golven. Zij hebben een
gevecht geleverd met de wind, de gol
ven, de masten, zoals talloos vele ma
len is voorgekomen in de periode van
de zeilboten.
Rampen met
zeilschepen
Het vergaan van de „Pa-
mir" brengt de rampen van an
il dere zeilschepen in herinne-
ring. In 1928 verdween het
Deense opleidingsschip „Kö-
|i benhavn" met 59 man in het
zuiden van de Atlantische
H Oceaan. Dit schip was een bark
met vijf masten, die 3901 ton
H mat en op weg was van Bue-
nos Aires naar Australië.
In maart 1938 verging het
Duitse opleidingsschip „Admi-
ral Karpfanger" met 60 man
aan boord. Er werd niets meer
gevonden van het schip.
Reeds eerder hadden de
Duitsers een ernstig verlies
H moeten lijden: op 26 juli 1932
H zonk het opleidingsschip „Nio-
be" en alle 69 opvarenden kwa-
men om het leven.
In 1928 was het zeilschip
„Pommern" in het Kanaal ge-
ji zonken, maar de bemanning
kon nog worden gered.
Maarschalk Zjoekof brengt
bezoek aan Joego-Slavië.
De Sowjet-minister van defensie,
maarschalk Zjoekof, z 1 op 8 oktober
voor een officieel bezoek in Belgra
do aankomen, zo heeft het Joego
slavische persbureau Tanjoeg zondag
bekendgemaakt.
Het lucht- en scheepvaartverkeer
ondervond zaterdag grote hinder van
de mist. Zaterdagavond moest op de
luchthaven Schiphol het binnenko
mend verkeer worden stilgelegd. De
vliegtuigen van de Europese lijnen
weken alle naar Brussel uit. Het uit
gaande verkeer ging normaal door.
Ook het scheepvaartverkeer onder
vond vertraging. De Franse passa
giersboot II de la Reunion (8882 ton)
en het Franse vrachtschip Penze (5438
ton) zijn zaterdag als gevolg van de
dikke mist met elkaar in botsing ge
komen zuidelijk van kaap Fmis'.erre
De vrachtboot zonk onmiddellijk. De
bemanning met uitzondering van de
machinist werd gered.
Ter hoogte van Brest had een aan
varing plaats tussen de Finse boot
Vragen over Russische vlas
dumping aan ministers.
Het lid van de Tweede Kamer, de
heer Vredeling, heeft aan de minister
van landbouw, visserij en voedsel
voorziening en van sociale zaken en
volksgezondheid de volgende schrif
telijke vragen gesteld: 1. zyn de mi
nisters bereid en in staat een uitvoe
rige uiteenzetting te geven van de
marktpositie van vlas en de beïnvloe
ding daarvan door Russische dum-
pingspraktyken
2. Welke gevolgen verwachten de
ministers daarvan op de werkgele
genheid in de vlasvervverkende Indus
trieën
NOORWEGEN IN ROUW
Schriftelijk trouw aan
grondwet beloofd.
(we koning als regent opgetreden. Hij
zal tevens het opperbevel van het
Noorse leger overnemen.
Noorwegen rouwt, daar de 85-
jarige koning Haakon VII zaterdag
morgen om vijf minuten over half
vijf is overleden. Kroonprins Olav,
zijn zoon Harald en zijn dochter As-
trid waren aan het sterfbed aanwe
zig. Prinses Ragnliild, die in Rio de
Janeiro woont, zal' vandaag per
vliegtuig naar Oslo gaan. Het stof
felijk overschot zal op 1 oktober ter
aarde worden besteld.
Koning Haakon wordt opgevolgd
door zijn zoon Olav. De nieuwe ko
ning heeft zaterdag tijdens een bui
tengewone zitting van het kabinet in
het Koninklijk Paleis de-eed van
trouw afgelegd. Dit geschiedde
schriftelijk. In januari, op de ope
ningsdag van het Noorse parlement,
zal koning Olav de eed op de grond
wet afleggen. De koning zal niet
worden gekroond.
De nieuwe koning van Noorwegen,
die de naam Olav V heeft aangeno
men, werd geboren in Appleton
House in Engeland als enig kind van
prins Carl van Denemarken, en
prinses Maud.
Hij kreeg een zeer democratische
opvoeding. In 1929 trad Olav in het
huwelijk met prinses Martha van
Zweden. Zij kregen drie kinderen,
prinses Ragnhild (1930), prinses
Astrid (1932) en kroonprins Harald
(1937). Zijn echtgenote overleed in
1954. Verscheidene malen is de nieu-
JAARVERGADERING POLDER- EN WATERSCHAPSBOND
Lasten van 60% voor polders en
waterschappen onaanvaardbaar
Het in de Memorie van Antwoord op het ontwerp-Deltawet genoemde
percentage van zestig procent van de kosten, dat mogelyk ten laste van
de waterschappen zal komen, heeft niet alleen bevreemding, maar ook
allerwege grote onrust verwekt. Vooral nu in Zeeland ernstig en krachtig
gestreefd wordt naar concentratie van de polders en waterschappen. By
het uitblijven van bevredigende financiële regelingen, ook voor de vervan
ging van de wet van 1870, zal er ongetwyfeld een grote mate van terug
houdendheid te verwachten zijn by al diegenen, die betrokken zyn by bet
voorbereidende werk van polderconcentraties, zo sprak de voorzitter van
de Zeeuwse Polder- en Waterschapsbond, de heer P. J. J. Dekker, als zyn
mening uit, in de openingsrede welke hij hield voor de zaterdagmorgen te
Scherpenisse gehouden jaarvergadering van deze bond.
Met ernst en klem drong hij erop
aan, dat de bestedingsbeperking niet
van invloed zal zyn op de uiteindely-
ke financiële regeling van de Delta
werken en op de vaststelling van de
Rijksbijdrageregeling voor zee- en ri
vierwaterkeringen. Mede in verband
de moeilijkheden van financiering
van dergelyke werken, achtte hy het
juister, dat de Deltawerken, voorzo
ver deze uitgatfn boven de normale
waterschapszorg, door het Ryk wor
den gefinancierd.
Zoals ieder jaar, was ook thans deze
vergadering, ditmaal gehouden in het
Hollandhuis te Scherpenisse, druk be
zocht. Onder de talrijke genodigden,
kon de voorzitter o m. de Commis
saris der Koningin, jhr. mr. A. F. C.
de Casembroot en de Gedeputeerden
G. Pliilipse en Ir. G. P. M. Dikötter
begroeten.
Aan de hand van een geschied- en
waterstaatkundige beschrijving over
het gebied waarin men thans verga
derde, schetste de heer Dekker in het
begin van zijn rede, hoe ook hier de
eeuwigdurende strijd tegen het water
geleverd is moeten worden. Komende
op de vraagstukken van deze tijd,
ging hy uitvoerig in op de mededeling
in de Memorie van Antwoord op het
ontwerp-Deltawet, ten aanzien van
de voor de beheerder blijvende kapi
taalsuitgaven. De Deltawerken over
schrijden de beperkingen van norma
le waterkeringszorg. Daarom zou een
percentage van 60 een volstrekt on
aanvaardbare, onjuiste en onbillijke
belasting van de betrokken water
schappen betekenen.
De voorzitter stelde zich de vraag
van welke gebieden een bijdrage zal
worden gevraagd en waar de grens
komt te liggen tusen het gebied dat
wèl en dat niét meer moet bn dragen.
Verder vroeg de heer Dekker zich
o.m. af, waarom in de kosten van de
Deltawerken door anderen moet wor
den bijgedragen, terwijl bij de afslui
ting van de Zuiderzee en de Brïelse
Maas geen verhaal werd toegepast.
Spreker wilde aannemen, dat het
percentage van 60% in de praktyk
in Zeeland geen toepassing zal vin
den. Wanneer dit wèl het geval zou
zijn, zon dit een lastenverzwaring
van globaal f 1500 per ha voor de on
gebouwde eigendommen betekenen,
zo rekende de heer Dekker voor. Een
dergelijke schuld van f 1500 a 5%
per ha, omgezet in een aimuïteitsle-
nïng van 30 resp. 50 jaren, zou voor
de ongebouwde eigendommen een
jaarlijkse last veroorzaken van
f 96.60, resp. f 82.20 per ha.
Na deze openingsrede, werden eerst de
jaarstukken in snel tempo afgehan
deld. De rekening 1956 en de begro
ting 1957 werden vastgesteld en bij
de bestuursverkiezing werden bij ac
clamatie herbenoemd de heer J. B.
Becu, Groede en benoemd de lieren C.
A. Polderdijk, Nieuw- en St.-Joos-
land, jhr. mr. G. C. D. Rutgers van
Rozenburg, Domburg en D. J. Dees,
Oudelande.
CAUSERIE PROF. POLAK
Vervolgens hield prof. mr. C. H. F.
Polak, hoogleraar aan de Rijksuni
versiteit te Leiden, een knappe met
humor doorspekte causerie over het
onderwerp „Het Waterschap in de
welvaartstaat".
Hij liet daarbij aan de hand van
voorbeelden uitkomen hoe de vele
veranderingen welke zich in deze tijd
voltrekken, ook de polders en wa
terschappen niet onberoerd laten.
De Staat zelf, die veel tot zich
trekt, moet anderzijds grote bevoegd
heden, zowel op militair als econo
misch gebied, aan internationale or
ganen overdragen. Door de vele ver
anderingen, met name na de Tweede
Wereldoorlog, komen ook de grens-
afbakening en de bevoegdheden van
waterschappen steeds meer aan de
orde. Van de overheid wordt verlangd
dat zij voor het welzijn van iedere
inwoner zorgt. Daarbij komt zij ech
ter telkens op het terrein, dat water
schappen als hun eigendom noemen,
.(Vervolg op pag.
de Atalaya (op weg naar Rotterdam)
en de Franse Chateau Laffite. Beide
schepen liepen slechts lichte averij op.
Het 378 ton metende schip Kaap Fal-
ga is zaterdag bij Oeregrund (ten
noord-oosten van Stockholm) aan de
grond gelopen.
Bij het binnenlopen van de baai
van Kowloon (China) is het Neder
landse schip Tsjibantjet (8248 ton)
van de Koninklijke Java-China Pak
ketvaart lijnen in een hevige storm
aan de grond gelopen. Het schip was
op* weg yan Kobe (Japan) naar Dja
karta.
Door het woeste water was het on
mogelijk voor een reddingboot van de
haven Hongkong het schip te naderen.
Het Nederlandse schip Amstelsluis
(8513 ton) van de N.V. Reederij Am
sterdam is zaterdagmorgen in de Golf
van Tokio aan de grond gelopen. Ja
panse sleepboten zijn uitgevaren om
hulp te bieden.
Baggermolen door bom
vernield: 4 doden.
Een ernstig ongeluk heeft een Ne
derlandse baggermolen, gemerkt
HAM, in de haven van Marseille ge
troffen. Om ongeveer cén uur za
terdagmiddag werd een blindganger
omhoog gebracht, die met een don
derend geraas uit elkaar plofte. De
baggermolen werd als een koekblik
omvergeworpen en steekt nog slechts
met een punt van de deerlijk ver
wrongen voorsteven boven het water
uit.
De ontploffing ging met een hoge,
verblindende steekvlam gepaard. En
kele in de nabijheid geparkeerde
auto's werden door het geweld om
vergeworpen en verscheidene motor
rijders en fietsers werden van hun
voertuig geworpen en vele huizen
werden beschadigd en talrijke perso
nen werden gewond door rondvlie
gende stukken glas en metaal.
Er waren negen personen aan
boord. De volgende personen zijn
omgekomenHarrie Groenewe-
gen (55) kapitein uit Sliedrecht,
bootsman Jan Blonk (32) even
eens uit Sliedrecht en Rolland Es-
posito (32) en Francois Mervan
(45) afkomstig uit Frankrijk,
Deze A.N.P. archief-foto toont uHjien
koning Haakon (linke) de arm ge
slagen om de schouders van de nieu
we koning toen nog prins-regent
Olav.
Adenauer verwerpt voorstel
om mark hoger te
waarderen
Bondskanselier Adenauer heeft
zondag in een vraaggesprek voor het
Amerikaanse radiostation Columbia
Broadcasting System de voorstellen
om de Duitse mark hoger te waarde
ren verworpen.
Adenauer verklaarde voorts, dat
het volledig van de ontwikkeling' van
de Westduitse economie afhangt of de
bondsrepubliek haar bijdrage aan de
NAVO zal verhogen.
Hij zei dat de reserves in buiten
landse valuta van de Westduitse
staatsbank niet kunnen dienen als ba
sis voor de opbouw van de economie.
WEINIG VERANDERING
Over het algemeen veel bewolking
en nu en dan regen of motregen.
Overwegend matige wind in hoofd
zaak tussen zuid en zuidwest. Wei
nig verandering in temperatuur.
ZON EN MAAN
24 september
Zon op 6.31 onder 18.37
Maan op 7.25 onder 18.37
