TROONREDE 1957 Rijk zal weer voorschotten voor woningbouw verlenen Persstemmen over de Troonrede K V T T oniiigin Juliana heeft gister- gensbelasting worden voorgesteld, clerlandsche Gemeenten tegen middag, ter opening van de Deze maatregelen leveren tevens marktvoorwaarden uit te geven nieuwe zitting der Staten- een bijdrage tot de beperking van woningbouwlening. Generaal, de volgende Troonrede de bestedingen, uitgesproken: Leden der Staten-Generaal, Een zeer bewogen jaar ligt ach ter ons.. De internationale span ningen duren onverminderd voort. In onze nationale economie het evenwicht verbroken. Verdere verhoging van de uit voer vraagt bijzondere aan- Maatregelen zijn in voorberei- stellen van ruimte voor inwoning sterker aan te moedigen. De mo. dacht. Ter wille hiervan is gelijkheden tot het verlenen van het' nodig te waken tegen het on- een bijdrage in de kosten van de gunstiger worden van onze con- is' currentiepositie op de internatio nale markt. Grote voorzichtigheid ruimd, noodzakelijke voorzieningen aan de woningen zullen worden ver- Terwljl de nationale welvaart en het nemen van maatregelen, De samenwerking tussen Neder de werkgelegenheid op een hoog die tot verhoging der produktie- land, Suriname en de Nederland- peil zijn gebleven, geven de ver. kosten kunnen leiden, is geboden, se Antillen in de geest van hel geboden, se Antillen in de geest van het iênresêrvë Zolang de huidige toestand voort- statuut heeft de voortdurende aan- de kapi- duurt zullen bedrijfsleven en over- dacht der regering. Na ontvangst heid zich ten aanzien van de ont_ van een binnenkort te verwachten wikkeling van het loonpeil de advies van de commissie tot her- grootst mogelijke beperking moe ten opleggen. peil zijn gebleven, geven de ver mindering van de devies en de ontwikkeling op taalmarkt reden tot ernstige be zorgdheid. Hierin komt tot uiting, dat de bestedingen aan consump tie, investeringen en overheidsuit gaven te zamen het nationale i komen ever treffen. De genomen maatregelen heb- t - ben het beoogde doel nog niet be- flauwe! worden voortgezet. Het ziening van de bewindsregeling reikt, ten dele, omdat zij eerst ge- prijsbeleid en het mededingings- Nieuw-Guinea, dat een ruimer uit- leidelijk hun werking kunnen doen beleid zullen ook moeten bevorde- zicht zal bieden voor de politieke 1ren, ,3at kostenverlagingen zoveel ontwikkeling van dat gebied. de prijsstabilisatiepolitiek in over- Generaal te kunnen aanbieden een leg met het bedrijfsleven onver- ontwerp van wet tot partiële her- ilijl gevoelen, anderdeels omdat blij- kens de thans beschikbare gegê- mogelijk in de prijzen doorwerken, vens dieper ingrijpen noodzakelijk Het is dringend noodzakelijk de besparingen op te voeren onder in schakeling van zo breed mogelijke O In de samenwerking tussen de vrije landen wordt een niéuw perspectief geopend door de on dertekening van verdragen betref- w o van fende een Europese Economische ven komen. Het zal zich de bezitsvorming zullen U in het Gemeenschap en een Europese Ge ns volk kan zonder moeilijkheden twijfel de lagen der bevolking. den te bo- Voorstellen ter bevordering komende zittingsjaar bereiken. reële beperking van de bestedin gen meéten meewerken. Dit geldt zowel voor de consumptieve uitga- meenschap "voor Atoom-energie, alsmede door de tussen de regei in. 'oor landbouwprodukten ver- gen der drie Beneluxlanden be toont de ongunstige verhou- reikte overeenstemming over het ding van vraag en aanbod op verdrag inzake de economische ven van de bevolking als voor de de wereldmarkt geen verbetering, unie. De behandeling van de drie uitgaven van het bedrijfsleven en Zij lijkt zelfs van structurele aard hiermede samenhangende wetsont- - regering harer- te worden. Voortgebouwd zal wor- werpen zal de overheid, zijds is vast maatregelen te treffen of te bé- gerinj vorderen, dat het evenwicht in de gelegu. verhoudingen en het vertrouwen vraagstukken van de totale om. voor de vrije wereld blijft ook van in de financiële en monetaire si- vang van de produktie en van de ons land een redelijke defensie- tuatie worden hersteld. verbetering van de bedrijfsstruc- bijdrage eisen. In de Verenigde Dit beleid drukt zijn stempel op tuur de bijzondere aandacht vra- Naties zal de regering haar steun beslólen zodanige den op de grondslag, welke de re- x - "—mg het afgelopen jaar ra. de komende zitting veel van uw aandacht vragen, heeft Het levensbelang van de Noord- In dit verband zullen de Atlantische Verdrags-organisatie de rijksbegroting voor 1958. Een gen. beperking van uitgaven is op vele punten tot stand gebracht. Daar naast is afgezien van tal van nieuwe plannen. Bovendien moet De strijd tegen de woningnood blijft nog steeds de meest dringende taak bij de voor- het rijk" in ziin financieel beleid ziening in de behoeften van ons rekening houden met de zeer gro- volk. te moeilijkheden, die de gemeen- Mede dank zij de gunstige ten ondervinden bij de financiering weersomstandigheden in het begin ook van de meest dringende kapi. van het jaar, zal in 1957 een groter taaisuitgaven. Daarom acht de re- aantal woningen gereedkomen dan het voor een gezonde en "i enig voorgaand jaar het geval - ■*- was. Verwacht mag worden, dat meer dan 80.000 woningen aan de gering ongestoorde financiering van woningbouw noodzakelijk met gang van het komende jaar weder woningvoorraad zullen worden ogenblik centraal staan, spreek ik -i" thans niet tot U over tal van an dere onderwerpen, die nochtans in verlenen aan elk oprecht streven naar politieke ontspanning, her stel van onrecht en bevordering van de vrede. Nauwere Europese samenwer king maakt het ons te meer tot plicht in eigen land verhoudingen te scheppen, die Nederland in in ternationaal verband een goede en sterke partner doen zijn. en einde de aandacht gecon centreerd te houden op de vraagstukken, die op het over te gaan tot het verstrekken toegevoegd. Het streven van de aan de gemeenten van voorschot ten ten behoeve van de woning- wetbeuw ten laste van Rijks kas. het kader van de bestaande moge- regering blijft, ook in het komen- de jaar, gericht op een binnen het komende zittingsjaar veel van Onder de tegenwoordige omstan- blijven dragen. uw werkkracht zullen vragen. Beperking op velerlei gebied, .&v, lijkheden zo groot mogelijke digheden kunnen de gemeenten woningbouw. Het is haar voorne- waarbij de regeling er intussen de verantwoordelijkheid voor de men de financiering van 40.000 naar streeft het meest essentiële financiering van deze bouw niet woningwetwoningen mogelijk te te ontzien, mag niet het - maken. Ter betere aanpassing van woord zijn. de Rijkssteun aan de werkelijke Een positief gerichte inspanning, et Rijk zal er zich voorts behoeften en ter stimulering van zowel ter vergroting van de natio- .J_, x.:it_j- de bouw van particuliere woningen nale produktie als ter versterking met een redelijke huurprijs is een van de geestelijke en maatschap- v-''i pelijke krachten, zal nieuwe en ruimer mogelijkheden moeten H den voor zijn eigen uitgaven een wijziging van de premie- beroep te doen op de kapitaal- drageregeling woningbouw markt. Het is om deze reden, dat tot stand gebracht. Vei vooral ter wille van de meenten van moeten onthou- Verwacht openen. opgesteld, wordt, dat mede dank zij deze Terugziende op hetgeen ons dat de financiering van de gehele maatregel met de bouw van 40.000 volk na de oorlog onder veel moei. dienst is gewaarborgd zonder een particuliere woningen zal worden 1 ijker omstandigheden heeft de begroting zodanig is op; dergelijk beroep. Ten einde dit mogelijk te maken acht de regering naast beperking van de overheidsuitgaven een tij delijke verhoging nodig van de omzetbelasting op personenauto's schuld der gemeenten en van de tnimiim'n «pbiilrlpvi dif> mnp.t.p.n worden n.nxi- en motorrijwielen, op televisie, toestellen en op sigaretten. Bo vendien zal de L'~~ presteerd vertrouw ik, dat liet ook thans de zelfbeheersing en de en einde een begin te maken kracht zal weten op te brengen, met de consolidatie van de noodzakelijk voor herstel en voor te hoog opgelopen vlottende nieuwe vooruitgang. J~ Moge God U sterken bij de ver antwoordelijke taak waartoe gij schulden, die moeten worden aan- gegaan, in het bijzonder voor de weder zijt geroepen. iscKorting van de nog in dit jaar ondernomen wo- - in 1958 moeten ningbouw, zal de regering haar Hiermede verklaar ik de gewo- voortduren en zal een tijdelijke medewerking verlenen aan een ne zitting der Staten-Generaal ge- heffing van opcenten op de vermo- binnenkort door de Bank voor Ne- opend. Verdere stijging onderwijskosten De aanzienlijke stijging van do uitgaven voor het onderwijs zet zich in 1958 voort. Voor een belangrijk deel kan dit worden verklaard door de toeneming van het leerlingental en prijsstijgingen van materialen als mede d««r enkele bijzondere salaris maatregelen, die ook in 1957 reeds hun invloed doen gelden. Voor het kleuteronderwijs, het uitgebreid la ger onderwijs, het voorbereidend ho ger en middelbaar onderwijs en het nijverheidsonderwijs is nog steeds een toenemende belangstelling te be speuren. De groei van het leerlin gental kan mede aan de bevolkings aanwas worden toegeschreven. De opleiding tot kleuterleidster en tot onderwijzer (es) geniet eveneens een groeiende belangstelling. Bij het V.H.M.O. worden de toe nemende uitgaven mede veroorzaakt door de uitbreiding van het aantal gesubsidieerde scholen en door de volgroeiing van scholen. Het aantal studerenden aan de instituten tot opleiding voor de M.O.-akten neemt eveneens nog steeds toe. Het nijverheids-onderwijs breidt zich gestadig uit. Dit geldt zowel voor het schoolonderwijs als voor het onderwijs volgens het leerlingen stelsel. In énkele sectoren van dit onderwijs zal met ingang van het schooljaar 1958-1959 voor meisjes een ruimere vrijstelling van de be taling der bijkomende kosten van leermiddelen worden verleend. Het streven, het land- en tuin- bouwonderwijs aan te passen aan het gehele onderwijsstelsel zal voor 1958 een verdere stijging der uitgaven met zich brengen. Voor dit jaar is rekening gehouden met het instellen van een inspec tie voor het lagere en middelbare landbouwonderwijs. De nieuwe ontwikkelingen o.a. op het gebied van de elektronica en de voortzet ting van het kernfysisch onder zoek vergen belangrijke bedragen voor het hoger onderwijs. Ook de technische hogeschool te Eindho ven eist voor 1958 een belangrijke hogere bijdrage in verband met de verdere ontplooiing. Het toenemende aantal aanvragen voor rijksstudietoelagen en de verho ging van het maximum van f 2000 tot f 241)0 leiden tot een hogere ra-1 ining van deze kosten. Tuinbouwkundig onderzoek wordt voorlopig uitgesteld. Verbetering proefstations gaat echter door. (Van onze parlementaire redacteur). Minister Mansholt heeft aan het produktschap voor groenten en fruit verzocht te onderzoeken of het via de teeltregeling mogelijk is voor de teelt van bewaarkool in het gehied van de Langedijkeen gunstige aan passing aan de afzet te bewerkstel ligen. De minister is hiertoe overge gaan naar aanleiding van de zeer slechte afzet van bewaarkool in de afgelopen winter, waarvan de gevol gen vooral voor het teeltcentrum Langedijk ernstig zijn geweest. De plannen, die in voorbereiding waren voor de verdere ontwikkeling van het wetenschappelijk tuinbouw kundig onderzoek, zullen in verband met de bestedingsbeperking voors hands niet kunnen worden uitge voerd. Wel zal echter worden voort gegaan met de, verbetering van de outillage van dé landelijk werkende proefstations, die in de belangrijkste teeltcentra van de verschillende tak ken van tuinbouw gelegen zijn (o.a. in Alkmaar en Goes). Het werk van deze stations, die nauw samenwer ken met de Wageningse instituten, wordt van steeds groter betekenis. De sterk op de praktijk ingestelde onder zoekingen hebben reeds belangrijke verbeteringen mogelijk gemaakt. Het koninklijk paar gefotografeerd iu dc Ridderzaal lijden» het uitspre ken van de troonrede door H. M, de Koningin. 540 MILJOEN VOOR 40.000 WONINGEN Met ingang van 1 januari 1958 zullen de gemeente besturen zich geen nieuwe zorgen meer behoeven te maken over het thans zo nijpende gebrek aan geld voor de financiering van de woningwetbouw. Vanaf die datum zal het rijk namelijk weer voorschotten gaan verlenen ingevolge art. 56 van de woningwet. Voor de bouw van 40.000 woningen is voorlopig een bedrag van 540 miljoen gulden uitgetrokken. De Subsidie voor particuliere ooe.cn wordt afhankelijk van huur De regeling wil op deze wyze de voortgang van de woningbouw verzeke ren én tevens de gemeenten in staat stellen hun financiële positie te sane ren. Om ook aan de reeds bestaande moeilijkheden een einde te maken, zal de Bank van Nederlandse Gemeenten binnenkort een woningbouwle ning uitschrijven. De opbrengst daarvan zal aan de gemeenten beschik baar worden gesteld voor de afbouw van de tlians in aanbouw zijnde en de dit jaar nog in aanbomv te nemen woningwetwoningen. Het bedrag van deze lening is momenteel moeilijk te ramen het zal binnenkort worden vastgesteld. Bank Nederlandse Gemeenten schrijft woningbouwlening uit voorschotten zullen bij voorrang voor eenvvoudige arbeiderswoningen worden verleend. Verder kan men momenteel met het oog op de toestand van 's rijks schatkist en de algemene econo mische situatie niet gaan. Er zullen dus in 1958 minder woningwetwoningen kunnen worden ge bouwd dan in 1956 en 1957, toen voor circa 43.000 woningwetwoningen subsidies werden toegezegd. 170.per maand in Amsterdam, 's-Gravenhage en Rotterdam; 160.per maand in de overige ge meenten der eerste klasse; 155.per maand in die der twee de klasse; De'verstrekking van de voorschotten door het rijk betekent geen verschui ving van moeilijkheden. De regering meent namelijk het gehele bedrag van 540 miljoen uit „eigen" geld te kunnen financieren, dus zonder een beroep op de kapitaalmarkt te moe ten doen. Nieuwe premieregeling Teneinde toch te bereiken, dat ook in 1958 met de bomv van "80.000 woningen zal worden be gonnen, zullen er dus 40.000 par ticuliere woningen moeten worden gebouwd. De regering wil bevor deren, dat dit in de eerste plaats gebeurt voor die bevolkingsgroe pen, waar de grootste behoefte aan woonruimte bestaat. In ver band hiermede is per 16 september 1957 de subsidieregeling gewij zigd. Voor huurwoningen wordt Kabinetskwestie De Nieuwe Rotterdamse Courant (Onafh. liberaal) schrijft: Na de lege Troonrede van verleden jaar, waarin geen beleid kon worden ontvouwd omdat wij op Prinsjesdag nog steeds geen nieuw kabinet hadden, is dit maal in de Ridderzaal wederom een Troonrede met inhoud uitgesproken, die ons reeds in de aanhef confron teert met het thema: „In onze na tionale economie is het evenwicht verbroken." De volle nadruk leggend op de in de Troonrede neergelegde richtlijn van beleid: „zolang de hui dige toestand voortduurt, zullen be drijfsleven en overheid zich ten aan zien van de ontwikkeling van het loonpeil de grootst mogelijke beper kingen moeten opleggen" betoogt de N.R.C. dat vasthouden aan deze beleidslijn haars inziens als liet stel len van de „kabinetskwestie" moet worden beschouwd. „Wanneer de regering aan het doelbewuste beleid dat zij thans heeft uitgestippeld, krachtig vasthoudt, en, waar nodig, op dezelfde duidelijke wijze als in de Troonrede geschied is, dit beleid blijft verdedigen en uit dragen, zal zij de Inspirerende lei ding kunnen geven, zonder welke on ze democratische samenleving niet de thans meer dan ooit vereiste kracht kan ontplooien." Late soberheid Onder de titel „Late soberheid" constateert 't Algemeen Handelsblad (lib.), dat er in de Troonrede althans eerlijk naar wordt gestreefd orde op zaken te stellen en het werpt nog even de vraag op, waarom het nodig was het eerst zo ver te laten komen dat de tot nu toe verwezenlijkte be stedingsbeperking, in gewoon Neder lands bezuiniging, te enenmale on voldoende was om de moeilijkheden te boven te komen. Bijna driekwart van het staats-1 stuk is aan „huishoudelijke" zorgen van ons allen en van de staat gewijd. Wij kunnen deze werkelijkheidszin waarderen. Wie oppositie om der wille van de oppositie als een heilloze bezigheid beschouwt, moet eerlijkheidshalve er kennen, dat hier het zo nodige her stel van evenwicht wordt beoogd. Reeds het streven is schoon. Schoner nog zal het zijn, wanneer dit stre ven door aanvaardbare daden tot werkelijkheid komt. Kloek stuk Het Parool (onafh. soc.) zegt on der meer: Deze Troonrede is geworden tot een nuchter, zakelijk, maai* toch ook wel kloek stuk. Het blad helpt de regering hopen, dat de voorgenomen veranderingen, inderdaad zullen leiden tot „de bouw van particuliere woningen met een redelijke huurprijs." Dat de regering bij alle bepeilting van de overheidsuitgaven voorstan der blijft van „een redelijke defensie- bijdrage", heeft de instemming van heb.-bi ad. Het Parool onderschat de gevoerde prijsstabilisatiepolitiek niet, maar had toch graag een forser geluid ge hoord. Tenslotte zegt het blad, dat de praktijk zal moeten uitwijzen of het kabinet, als de moeilijkheden zoals helaas te venvachten valt, in de na bije toekomst aanvankelijk zelfs nog groter zouden worden, eensgezind zal blijven over de koers, die moet worden, aangehouden. Niet gerust De regering heeft naar het inzicht van Het Vrije Volk (soc.) met haar program haar deel aan de bestedings beperking ruimschoots geleverd. Maar er zijn bij deze beperking drie partijen betrokken: de overheid, het bedrijfsleven en de consument. De vraag is wat de beide andere part ners, liet bedrijfsleven en de consu ment, vrijwillig zullen doen voor zo ver zij niet door overheidsmaatrege len tot het dragen van him deel van de lasten worden gedwongen. Afgewacht moet worden of het hele volk daartoe bereid is zonder overheidscontrole. Daar is het Vrije Volk niet gerust op. Als de stijging van de kosten van het levensonderhoud niet met drasti sche middelen wordt geremd, zal het handhaven van het loonpeil uiterma te moeilijk worden, ondanks de zelf beheersing, die de vakbeweging te recht aan de dag legt. de premie afhankelijk van de hoogte van de toegestane huur prijs. De woningen met de hoogste huren zullen in het geheel niet meer worden gesubsidieerd, even min als de niet-huurwoningen, waarvan de bouwkosten meer dan 30.000 gulden bedragen. Aan de bouw van premiewoningen door de gemeenten zal, behoudens een enkele uitzondering, voorlopig geen medewerking worden ver leend. Voor huurwoningen Ingevolge de nieuwe subsidieregeling zal de subsidie in het vervolg 125 procent van de „normale" premie be dragen voor huurwoningen, die bij de aanvang van de bewoning mogen worden verhuurd voor ten hoogste: 120.per maand in Amsterdam, 's-Gravenhage en Rotterdam; 110.per maand in de overige ge meenten der eerste klasse: 105.per maand in klasse 2; 100.per maand in klasse 3; 95.per maand in klasse 4 90.per maand in klasse 5. Voor woningen, die mogen worden verhuurd tegen hogere huurprijzen, zal de subsidie 50 procent van de pre mie bedragen, doch slechts indien de huur niet hoger is dan: 145.per maand in die der vierde klasse en 140 pér maand in die der vijfde klasse. Voor particuliere woningen, waarvan de toegestane huurprijs nog hoger is, zullen geen subsidies meer worden verstrekt. Voor woningen voor alleenstaanden en bejaarden gelden afwijkende be palingen. De premies worden toegekend onder voorwaarde dat de woningen de eer ste tien jaren worden verhuurd. Blijft de woning niet gedurende deze ter mijn verhuurd of voor verhuring be schikbaar, dan wordt de premie te ruggevorderd. Premies voor verhuurde woningen worden slechts toegekend voor de bouw van tenminste vijf woningen. Zijn dit eengezinswoningen, dan moe ten zij tenminste gemiddeld vier woon- of slaapvertrekken bevatten zijn het étagewoningen, gemiddeld 3 en een half. Voor „eigen" woningen Voor de bouw van de zogenaamde ei gen woningen, die in aanmerking ko men voor de financiële faciliteiten ter bevordering van bet eigen-wo- ningbezit, zal de normale „volle" pre mie blijven gelden. Voor een eigen woning, die niet voor die faciliteiten In aanmerking komt, zal de subsidie nog slechts 50 procent van de norma le premie bedragen en dan nog alleen wanneer de stichfingskostcn niet ho ger zijn dan 30.000 gulden. Aanvra gen om premie, zowel voor huur- al» voor eigen woningen, die voor 16 september b\j de directies van de volkshuisvesting zijn ingediend, zul len nog op de oude voet worden bp- handeld. Geen verrassingen De Tijd (r.k.) biedt de Troonrede feen bijzondere verrassingen. Het lad hoopt dat bij een structurele verandering van üize defensie in N'AVO-verband de prioriteit van onze luchtmacht steeds meer naar voren zal komen, waarbij naar de mening van het blad, wellicht overwogen zal kunnen worden of de uitgaven voor onze marine niet enigermate zouden kunnen worden ingekrompen. Zelfbeheersing De Maasbode (r.k.) constateert on der de titel „Zelfbeheersing ge vraagd" dat zelfbeheersing en kracht als klemmende eis aan het Neder landse volk worden gesteld in deze Troonrede. Na te hebben vastgesteld dat on der meer het Deltaplan en de Zuider zeewerken onderwerpen zijn, waarbij het zeer lastig is de beperkende of temporiserende steen der wyzen te vinden, noemt het blad het terecht, dat de woningnood het enige onder werp is waarbij de Troonrede, naast de bestedingsbeperking, wat langer stilstaat, een jaarlijks produktlecijfei* van 80.000 woningen vermeldt, zodat het tempo van het inhalen van het woningtekort weer verwachtingen kan wekken, en bovendien de parti culiere woningbouw haar trekken be looft. Puntige analyse Trouw (a.r.) zegt onder meer: Was een Troonrede in de laatste jaren dikwijls een vervelende en langade mige opsomming van feitelijke om standigheden en plannen, ditmaal is het een puntige analyse van het hoofdvraagstuk, met slechts een zeer summiere aanduiding van nevenpro blemen en aan het slot een beschou wing over de buitenlandse aange legenheden, waarover hoe belang rijk ze ook zijn en deswege in de Troonrede niet kunnen worden ge- lïen Het blad beziet in zijn beschou wing onder de titel „Zware taak" verder voornamelijk de miljoenenno ta, en dat onder veel voorbehoud, om dat de tijd tot rustig lezen van dat stuk nog heeft ontbroken. Wel geeft Trouw als zijn voorlopige mening, dat de regering belangrijke bezuini gingen wil toepassen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1957 | | pagina 7