KAPPIE
Voor een nieuw kerkgebouw
moeten offers gebracht worden
VOORLOPIGE RAMING: GOEDE
OPBRENGST PER HA VERWACHT
bestemming door
10
PROVI NO I ALE ZEEUW as COURANT
WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1957
SUBSIDIËRING VAN KERKBOUW
Aanvullende taak van de staat
in bijzondere omstandigheden
Hoewel het niet de eerste keer is dat de subsidiëring: van kerkbouw onze
belangstelling: vraagt, is 't toch wel zo dat van een hernieuwde actualiteit
kan worden gesproken. En wel om twee redenen. Eerstens, dat by afne
mende kerkelijke belangstelling en offervaardigheid, de stichtingskosten van
nieuwe kerkelijke gebouwen tot fantastische bedragen *yn uitgegroeid,
zodat de kerkelijke gemeente praktisch niet meer In staat is geheel zelf
standig nieuwbouw te realiseren. Ten tweede zouden w-y willen noemen het
willig oor der hedendaagse overheid voor subsidiëring in 't algemeen. Het
Is begrijpelijk dat, terwijl de overheid enorme bijdragen verleent aan aller
lei vorm van sociaal, maatschappelijk en cultureel werk, ook de kerk
tracht een bijdrage te verkrijgen voor haar sociaal, maatschappelijk en
geestelijk werk.
Zonder twijfel kan de stelling wor
den geponeerd, dat de Staat gebaat
is bjj een goede functionering van 't
kerkelijk werk, maar ook omgekeerd,
dat de Kerk gebaat is bg een goed
beleid van de overheid in het alge
meen en bij haar houding ten opzichte
van de kerken in het bijzonder.
Toch willen wij hier in Nederland
de veelbesproken scheiding tussen
Kerk en Staat. De kerken willen zo
veel mogelijk vrij zgn; niet afhanke
lijk van de Staat, die het waarlijk
Kerk zijn alleen maar kan belemme
ren door eventuele geboden en ver
boden. Dus willen ze ook zo min mo-
gelgk financiële hulp van de Staat.
Van een volstrekte scheiding tussen
Kerk en Staat kan o.i. echter moei
lijk worden gesproken. In art. 185
van de Grondwet is zelfs een „zilve
ren koorde" (dr. A. Kuyper) zicht
baar die de Kerk met dè Staat ver
bindt. Na de naasting der kerkelijke
bezittingen door de Franse overheer
sers was een financiële bijdrage der
overheid volkomen op haar plaats.
In het verleden is er echter ook al
sprake van subsidie-verlening voor
de bouw van kerken en pastorieën.
Over de jaren 1859 tot 1872 werd van
Staatswege ongeveer een half miljoen
gulden voor dat doel beschikbaar ge
steld. In onze ogen weliswaar geen
fantastisch bedrag, maar in het licht
van die tijd bezien, zeer zeker geen
onbelangrijke som. In 1884 remde de
Tweede Kamer de subsidiëring af
door een uitspraak te aanvaarden,
dat slechts dan uit de begrotings
post voor het financieren van kerk
bouw mocht worden geput, als de
Kamer daarvoor toestemming had
gegeven. Lange tyd bleef dan ook
deze begrotingspost onbenut.
Bewoonbaarheid
Toch zijn er na deze tijd een paar
perioden aan te wijzen, waarin de
subsidie werd verleend Op 22 de
cember 1914 werd door de Tweede
Kamer een principe besluit genomen
waardoor de kerkgenootschappen in
de mijnstreek subsidie kregen. Zuid-
Limburg kampte tengevolge van de
sterk opgevoerde mijnexploitatie met
een geweldige bevolkingsaanwas, die
velerlei problemen met zich mee
bracht, o.a. de bouw van kerken.
Eenzelfde verschijnsel deed zich voor
bij de droogmaking der Zuiderzee.
En doet zien daar nu nog voor. Tel
kens als er weer een polder is
drooggemaakt, moet het nieuwe
land bewoonbaar worden gemaakt.
Voor vele mensen behoort een kerk
nog altijd tot de kenmerken der be
woonbaarheid. Daarom verleende de
Overheid ook hier een bijdrage.
Wij zagen dus dat daar waar een
sterke bevolkingsaanwas ontstond èn
dat daar waar nieuwe wonncentra
verrezen, de vóór 1940 lang niet her
en-der subsidiërende Staat, een bij
drage leverde in de stichtingskosten
van nieuwe kerkelijke gebouwen.
In dat licht bezien was het geen
verrassing toen bij koninklijk be
sluit van 9 augustus 1954 een beslis
sing van de Gelderse Ge _:miteerde
Staten werd vernietigd, welke aan de
raad van de gemeente Nijmegen het
recht ontzegde om subsidie te verle
nen voor de bouw van een r.-k. kerk.
Immers, voortgaande in de reeds
veel en veel eerder gevolgde lijn, be
paalde de Kroon dat siibsidièverle-
ning ten behoeve van kerkbouw niet
in strijd is met enige wettelijke be
paling. Overwoog zelfs verder, dat
niet kan worden ontkend dat bij de
totstandkoming van een passend
kerkgebouw, waaraan in een nieuwe
stadswijk dringend behoefte bestaat,
een gemeentebelang Is betrokken.
Meningsverschil
Daarna zijn er door verschillende
gemeenten maatregelen getroffen om
te komen tot subsidiëring van kerk
bouw. Maar ook hier gold: zoveel
hoofden, zoveel zinnen. De ene ge
meente subsidieert graag, de ander
traag en de derde helemaal niet.
Want laten w« niet vergeten dat de
politieke sentimenten in deze kwestie
nog altyd meespelen
Toen dan ook in Den Haag door
de Raad over deze zaak werd gedis
cussieerd, wilde de liberale woord
voerder van geen subsidie weten.
Buitenkerkelijken zouden belasting
gelden moeten opbrengen die in we
zen kerkelijke belasting zou zijn.
Dat de kerkmensen belasting betalen
voor velerlei doeleinden waarvan om
principiële redenen door die groep
geen gebruik wordt gemaakt, daar
aan dacht deze politicals op dat mo
ment niet
Van socialistische zijde werd op-
Zuidaf rikaanse minister van
financiën uit Nederland
vertrokken
De Zuidafrikaanst minister van fi
nancien de heer J. F. T. Naudé is na
een verblijf van enkele dagen in Ne
derland maandag van Schiphol naar
Parijs vertrokken. Tevoren had de
heer Naudé in het Amstelhotel te
Amsterdam een bespreking met een
groep Nederlandse bankiers. Naar
van welingelichte zijde verluidt zijn
daarbij de mogelijkheden van inves
teringen in de Unie van Zuidafrika
en van de overmaking van de win
sten der buitenlandse beleggingen ter
sprake gekomen. Tijdens ztjn bezoek
aan Nederland heeft de minister ook
een onderhoud gehad met zijn Neder
landse collega, de heer Hofstra. De
minister zeide dat een terugkeer tot
de gouden standaard van het groot
ste belang geacht moest worden. Hij
gaf voorts de wens te kennen voor
Zuid-Afrika een lening van ongeveer
tien miljoen Zuidafrikaanse ponden
(100 miljoen gulden) te verwerven.
gemerkt, dat het beroep der Kerk
op de Overheid om een financiële bij
drage getuigde van gebrek aan in
nerlijke kracht. Wy kunnen deze op
merking begrgpen maar wijzen dan
tegeiykertyd op de zwakte van som
mige socialistische organisaties, die
voor haar sociaal en maatschappeiyk
werk de Overheid als financier in
schakelen.
We zouden haast zeggen: vanzelf
sprekend is van Rykswege een com
missie ingesteld ter bestudering van
deze materie. Dat was in december
1955. Nu reeds heeft deze commissie
Sassen een rapport voltooid, dat zeer
binnenkort verkrygbaar is.
Insiders wisten ons een en ander
van de inhoud te vertellen. Zo waren
wg aanwezig op de Zomerconferen-
tle van de C.H.U. waarop mr. H.
Mulderye, oud-mimster van justitie,
deze materie on wel zeer deskundige
wijze behandelde. De volgende ge
dachten zgn ontleend aan zijn refe
raat.
De regeling
De financiering der kerkbouw is in
beginsel een taak der kerkgenoot
schappen zelve en niet die der Over
heid. De financiering is een kracht
meter voor het geestclnk leven. Al
leen in bijzondere omstandigheden is
het geoorloofd een beroep te doen op
de Overheid.
Byzondere omstandigheden dragen
enerzhds een tgdeljjk karakter, an-
derzyds zullen zy zich telkens her
halen. zy het plan in andere gedaan
te, bijvoorbeeld nieuwe wooncentra,
een in beweging zynde conjunctuur,
rampen en eventueel andere plaatse
lijke dan wel landeiyke omstandig
heden.
Als subsidiërende instantie is de
Rijksoverheid de aangewezen instan
tie. Gelijke monniken, gelijke kappen.
Plaatselijke sentimenten worden dan
geweerd.
Voor subsidie-verlenen wil men zich
beperken tot wel omlynde gemeen
ten en kerkgenootschappen die b.v.
minstens 10.000 leden tellen. De sub
sidiëring van gebouwen ten behoeve
van bezinningsorganisatie, zoals het
Humanistisch Verbond, vormt een
geheel apart vraagstuk, dat niet aan
de subsidiëring van kerkbouw moet
worden gekoppeld.
De grootte van het subsidiebedrag
wil de commissie Sassen beperken
tot een derde deel der stichtineskos-
ten. Teneinde een vérgaande Over
heidsbemoeiing tegen te gaan zou het
subsidiebedrag theoretisch moeten
worden vastgesteld, b.v. een bedrag
per zitplaats. Van detailonderzoek
alsmede een 'onderzoek naar dc eigen
middelen der kerk kan worden afge
zien.
Ongeacht welke bedra?cn met deze
subsidieverlening zouden zgn ge
moeid, dient de subsidie slechts een
bydrage te zijn. Het grootste deel
der kosten moet worden gedragen
door de leden van het kerkgenoot
schap zelve. Daarom zal iedere nieu
we kerk een Veëel offer blijven ver
gen van haar leden. En de bereidheid
tot dat offer behoort tot de essentie
van het christen-zyn. A. J. K.
Augustus veel te nat
(Van onze weerkundige
medewerker).
Als een zomermaand heeft
augustus zich, evenals verleden
jaar, allerminst gedragen.
Maandag 5 augustus was te
Vliaalngen evenals in De Bilt
de enige zomerse dag (26 C).
Ook ging de eerste week hoop
vol met ruim 60 uren zonne
schijn en droog weer voorbij,
maar toen kwamen de depres-
sies aan het woord met plaat
selijk zeer grote hoeveelheden
regen. Zo werd er te Heiloo 258
en te Alkmaar 220 mm regen
gemeten.
Ook in Zeeland viel be- §f
langrijk meer dan de normale
hoeveelheid die hier om de 65
mm schommelt. Vlissingen
kreeg 110 mm. Van de P.Z.C.-
regenwaarnemers ontvingen
wij de volgende opgaven: Aar
denburg 98, Sas van Gent 114,
Middelburg 130, Goes 117, Re-
nesse 125, Kats 135, Biezelinge
92, Aagtekerke 82, Borssele
118.
In De Bilt bedroeg het tekort
aan uren zonneschijn 30 uren.
De gemiddelde etmaaltempera-
tuur bedroeg te De Bilt 15.6 C.
tegen normaal 16.7 C.
Wij kunnen er lang en breed
over praten maar vast staat,
dat augustus in vele opzichten
een herfstachtig karakter had.
Vooral op de zondag 11 en 25
toen er een harde tot storm
achtige wind woel.
Alle ogen zijn nu op september
gericht, want als deze maand
„wil", dan kan zij nog volop
zomers zijn met veel zonnige
en soms zeer warme dagen.
Hier lijkt het tot dusver nog
niet veel op.
OOCSTRESU LTATEN 19S7
lllllli
Slrenge wettelijke eisen
voor rönlgenapparaten
De Nederlandse arbeidsinspectie
houdt zich reeds geruime tijd bezig
met de v raagstukken, die verbonden
zijn aan het toenemend gebruik van
röntceapparaten in niet-medische
bedrijven, vooral de röntgenappara-
ten voor het passen van schoenen
hebben de aandacht van de elektro
technische dienst van de arbeidsin
spectie.
Aan deze toestellen zullen binnen
kort eisen v/orden gesteld ter bescher
ming van het bedienend personeel.
De normen waaraan deze apparaten
zullen moeten voldoen zgn vastge
legd in het voorontwerp veiligheids
besluit ioniserende stralen. Het is te
verwachten, mede in verband met in
Nederland geconstateerde onregel
matigheden, dat dit besluit op korte
termyn wetskracht zal verkrijgen.
Voorts wordt momenteel hard gewerkt
aan een algemene maatregel van be
stuur op grond van de wet op ge-
vaarliike werktuigen. Deze wet
maakt een nog strenger optreden
mogelijk en beschermt niet alleen het
bedienend personeel doch ook de
cliënten die gebruik maken van in
schoenenmagazijnen opgestelde rönt-
genapparaten. De normen, die ln deze
wet worden vastgelegd zgn bovendien
aanzienlijk scherper dan die welke
men op grond van het veiligheidsbe
sluit Ioniserende stralen kan aanleg
gen.
Het Centraal Bureau voor de
statistiek heeft de eerste voorlopige
cyfers gepubliceerd over de oogst-
resultaten 1957. Hieruit blijkt, dat
de opbrengst per ha van de ge
wassen, waarvan reeds begin
augustus een voorlopige raming
kon worden opgemaakt, over het
algemeen boven het gemiddelde
van de laatste vijf jaar ligt. Alleen
de schokkererwten vormen hierop
een uitzondering.
Rogge: de opbrengst per ha wordt
2 pet hoger geraamd dan verleden
jaar en 4 pet hoger dan het gemiddel
de over de jaren 19521956. Ala ge
volg van een inkrimping van het are
aal is de totale opbrengst (460.000
ton) echter 4 pet lager dan in 1956.
Wlntergerst: de gemiddelde ha op
brengst geeft een stijging te zien van
Soekarno: Nederlanders
spoedig uit N.-Guinea
In een redevoering te Soa Sioe op
Tidor heeft president Soekarno voor
speld dat „het Nederlandse imperia
lisme in West-Irian spoedig vernietigd
zal worden."
Roeslan Abdoelgani, vice-voorzltter
van de nationale raad en voormalig
minister van buitenlandse zaken, ver
klaarde: „We zullen de Nederlanders
uit West-Irian verdrijven."
Het tweetal richtte zich tot 20.000
inheemsen, tijdens een tournee in
Oost-Indonesië. De reis heeft tot doel
een basis te leggen voor een conferen
tie, welke de geschillen tussen de cen
trale regering en de regionale leiders
uit de weg moet ruimen.
Gevluchte Polen naar
kasteel in Seeland
Aan alle Polen, die onlangs van het
Poolse schip Batory stapten om er
niet op terug te keren, is politiek asiel
in Denemarken verleend. De plaatse
lijke vluchtelingenorganisatie begon
gisteren met het vervoer van 69 Polen
naar het Smidstrup Kasteel in Noor
delijk Seeland waar de eigenaresse
mevr. Dagny Plum hen heeft uitgeno
digd als haar gasten.
In totaal verlieten 70 van de 800
passagiers van de Batory dit schip.
69 vroegen asiel in Denemarken, van
één werd niets meer gehoord. De poli
tie neemt aan dat hij is uitgeweken
naar Duitsland.
Duikers van de Franse marine hebben
in de wateren bij Marseille in een Ro
meinse galei 500 kruiken gevonden met
geconserveerde vis. Men vermoedt, dat
de galei een bevoorradingsschip van de
legers van Julius Caesar Is geweest.
0 President Eisenhower heelt zijn hand
tekening gezet onder het wetsontwerp
voor de bouw van de op een na groot
ste krachtcentrale ter wereld, die zal
worden opgericht aan de waterval van
de Niagara, in 1960 moet zijn voltooid en
in capaciteit slechts ten achter zal staan
bij die, welke ln de staat Washington aan
Grand Coulee Dam is gelegen
13.000 miljoen kwh tegen 13.670 miljoen
kwh.
6 pet in vergelijking met 1956 en van
5 pet. ten opzichte van het gemiddel
de over de afgelopen vijf jaar. Door
een geringere uitzaai is de totale pro-
duktie echter vrijwel gelijk aan ver
leden jaar.
Groene erwten: de produktie per ha
ligt bijna 60 pet hoger dan in 1956 en
14 pet hoger dan in 19521956. Daar
de oppervlakte landbouwerwten.welke
in onrijpe toestand is geoogst, thans
nog niet bekend is, is het niet moge
lijk de totale produktie vast te stel
len.
Schokkers: de opbrengst per ha blijkt
12 pet hoger te zijn dan in 1956, maar
is 4 pet lager dan het vijfjaarlijks ge
middelde (19521956). Door een aan
zienlijke uitbreiding van de beteelde
oppervlakte is de totale produktie
(14.300 ton) 30 pet groter dan ver
leden laar.
Kapucijners en grauwe erwten: hoe
wel de opbrengst per ha 3 pet groter
is dan in 1956 is de totale produktie.
door inkrimping van de beteelde op
pervlakte, 35 pet lager.
Karwijzaad: de totale produktie
wordt, tengevolge van een grotere uit
zaai en een nogere ha-opbrengst,
thans 70 pet hoger geraamd dan in
1956.
Vezelvlas: hoewel de opbrengsten
per ha groter liggen dan in 1956 is
ook hier de inkrimping van het are
aal er de oorzaak van ,dat de totale
produktie van het lijnzaad en het ge
repeld vlas aanzienlijk (resp. -27 en
-24 pet) lager zijn dan verleden jaar.
NIET-BESCHERMDE
OVERSTEEKPLAATSEN V
De hele. lange nacht
stond de Maat beweging
loos aan het roer van de
Kraak. De schrik zat de
arme stuurman danig in de
zeebenen. Na de laatste,
dreigende woorden van de
Vliegende Hollander was
alles stil geworden. Bevond
de spookgedaante zich nog
steeds aan boord? Volgde
hij in zijn geheimzinnig
schip de Kraak?
Zelfs de zon, die met haar
vrolijke ochtendstralen zo
vaak de donkere angstge
dachten van de nacht ver
drijft, bracht geen verlich
ting. Integendeel, de vrees
van de stuurman nam nog
toe. Het bleef ongewoon
stil aan boord.
„Er is iets aan de hand!"
dacht de Maat paniekerig.
„Dit is onnatuurlijk 1 Al zo
laat en nog niemand te
zien. Zou die VIvlie
gende Hollander iedereen
hebben meegenomen?
BrrrEen rilling voer over zijn rug.
De rust aan boord van de Kraak was inderdaad
opvallend. Kappie ontwaakte eerst, toen de zon
opende langzaam de ogen. Met een ruk schoot hij
overeind.
„Wel, alle lamgeslagen zeekakelobesen", barst
te hij uit. „Aan de stand van de zon te zien, is de
helft van de ochtend al om!" Haastig sprong hij uit
liep naar de deur. Halverwege, in
van de kajuit, bleef hij staan,
schreeuwde hij. „Die sakkerse kist
De A.N.WJ3. herinnert alle voetgan
gers eraan: U bent verplicht haaks
op de rijrichting van het verkeer
over te steken. Doe dit bovendien
voorzichtig en zonder nodeloze onder
breking. Ook bij het oversteken van
een rijwielpad is oplettendheid ge
boden. Tussen de naderende fietsers
kan een snelrijdende bromfietser
zitten. Waar een kruispunt is bevei
ligd door stoplichten of een ver
keersagent dienen ook voetgangers
zich te houden aan de rode lichten of
stoptekens. Ook wanneer het licht op
groen staat, of als de agent het te
ken doorlopengeeft, blijft oplet
tendheid geboden, want het afslaan
de verkeer mag zich„voorzichtig"
door de voet ganger sstroom heen-
boren. Iedere oversteekplaats die niet
van knipperbollen is voorzien, of
waar de knipperbollen niet branden,
is onbeschermd, ook al is deze aan
gegeven door een zebra-markering
op het wegdek. De A.N.W.B. vraagt
alle voetgangers dringend hun aan
dacht te verdriedubbelen als zij di
rect vóór- of achterlangs een gepar
keerde auto, bus of tram moeten
oversteken. Deze. wijze van overste
ken kost jaarlijks aan vele mensen
het leven. Het beste is om op enige
afstand van het geparkeerde voertuig
over te steken, en liefst stroomop
waartsdat is dus achterlangs het
voertuig als het in de richting van
het verkeer staat gekeerd. Op deze
wijze heeft U meer zicht op het rij-
verlceer.
Feuilleton Qp haST
Clarp Breton Smith
65
„Ik wilde wel, dat U het mij ook
had verteld", zei Ann bedroefd.
„Ja. maar haar moest ik het wel
vertellen, Ann, omdat ik wenste, dat
ze hier zou blijven. Bovendien wilde
ik jou niet ongerust maken. Je hebt
toch al te veel zorgen gehad".
Een poosje later spraken ze over de
toekomst. Ze vertelde hem, dat ze
haar betrekking er aan gaf en naar
Londen ging.
„Toch niet om Rosemary?" vroeg
hij angstig.
„Natuurlijk niet. Het heeft niets
met haar te maken", verzekerde ze
geruststellend, „met de hand op het
hart". Een uitdrukking, die een glim
lach op zijn een ogenblik ernstige ge
laat bracht.
„Ik zou niet graag willen, dat je
het gevoel had alsof
„Dat heb ik niet", viel ze hem in
dc rede. terwijl ze op een kussen bij
zijn voeten ging zitten. „Ik kan me
niemand voorstellen met wie ik U lie
ver zag trouwen".
Nu viel het hem op, hoe mager ze
er uitzag en dat er kringen onder
haar ogen waren.
„Ben je gelukkig, Ann?" vroeg hij
snel.
Ze eek hem vlug en wat verschrikt
aan. „Natuurlijk wel. Waarom zou ik
het niet zijn?"
„Och, ik dacht maar zo".
Ze* gooide een blok op het vuur. „Ik
zal liet erg prettig in Londen hebben,
daar een baan krijgen en misschien
een kleine flat huren", zei ze, maar
het ietwat kille vooruitzicht gaf haar
stem een geforceerde klank.
„Vreemd, dat we niets van Joe ho
ren", hernam haar vader.
Ann zag snel naar hem op, maar
zijn gezicht stond heel onschuldig.
„O, hij komt vandaag of morgen
wel als hij er zin in heeft". Meteen
keek ze naar de klok. „Zou Rosema
ry laat thuis komen?"
Juist op dit ogenblik trad Rosema-
ry de kamer binnen. Ze zei verlegen
goedendag.
Anns vader liep dadelijk op Rose
mary toe. Hij had zijn dochter ver
geten. Toen Ann hen beiden daar zo,
tegen elkaar glimlachend, zag staan,
begreep ze, dat ze eenvoudig wacht
ten tot zij de kamer verliet, om el
kaar vlug te kunnen omhelzen.
Ze ging heen en begon thee te zet
ten. Toen ze later het theeblad bin
nenbracht, kuchte ze even voor <ïe
deur en zag, toen ze de kamer be
trad, haar vader en Rosemary keurig
in leunstoelen op behoorlijke afstand
van elkaar zitten. Rosemary had een
hoge kleur en haar kapsel was een
beetje in de war, terwijl de kin van
de dokter sporen van een lippenstift
vertoonde.
„O, Ann, ik had je eigenlijk moeten
helpen", riep Rosemary bij wijze van
verontschuldiging.
Nadat ze wat gepraat hadden, schoot
Rosemary plotseling iets te binnen.
Ze haalde een brief uit haar handtas
je en zei: „Ik had je dit al willen ge
ven, John; het lag op de mat in de
Advertentie j
Wordt U gekweld
door reumatiek, spit, ischias, hoofd
en zenuwpijnen, neemt dan uw toe
vlucht tot Togal. Het middel dat
baat, waar andere falen. Laat U dus
niet langer kwellen, maar gebruik
Togal. Togal zuivert de nieren en is
onschadelijk voor hart en maag. Bg
apotheek en drogist 0,95, 2,40 en
8,88.
Mjt 1/6LP0N
hall. Waarschijnlijk was het verkeerd
bezorgd en heeft iemand het hierheen
gebracht. Het is van Joe". Ze over
handigde dokter Derwent de brief.
Zich tot Ann wendend, ging ze voort:
„Ik zou zijn kleine, keurige schrift
overal herkennen. Van alle dokters,
die ik ken is hij zowat de enige, die
leesbaar schrijft.
Ann zag hoe haar vader heel be
dachtzaam de brief opende en bleef
terwijl hij las, in gespannen afwach
ting op de rand van haar stoel zitten.
Het kostte haar ontzettend veel
moeite, kalm te moeten toezien, hoe
hij het papier weer opvouwde, in de
enveloppe stak en op de schoorsteen
mantel legde.
Toen vroeg hij nog een kopje thee.
De kamer werd Ann te benauwd en
ze haalde diep adem. O, eindelijk, ein
delijk zou haar vader toch wel iets
zeggen!
Het scheen haar een eeuwigheid
voor hij de mond opende. „Dat moet
dezelfde vrouw zijn", zei hij.
Ondertussen sloeg Rosemary aan
dachtig Anns gezicht gade. Dat ar
me kind; dus het was Joe! „Wat voor
een vrouw, John?" vroeg ze snel,
want ze begreep, dat Ann, hoc graag
ze ook wilde, die vraag niet durfde
sUileA. „Kn waarom bliif- Joe zo
(Advertentie)
lang weg? Hij heeft alleen maar een
klein koffertje meegenomen".
„Madeleine", antwoordde de dokter,
terwijl hij het vuur opstookte. „Ik
herinner me, dat ik indertijd een fo
to van haar in de krant heb gezien.
Een knappe vrouw, lang en slank, en
met een sprekend gezicht. De foto
was slecht, maar toch....
„Gaat Joe met haar trouwen"?
hei-nam Rosemary, wat aan haar
schoenen morrelend. Ze durfde Ann
niet in het gezicht te kijken, maar
vond het beter, dat zij dadelijk wist,
hoe de zaken stonden.
„Dat zegt hij niet", zei de dokter
langzaam. „Hij schrijft alleen, dat
de kleine jongen ziek is geweest,
maar nu weer beter is en dat nu Ma
deleine te bed ligt. Ze schijnen niet te
weten, wat haar eigenlijk scheelt,
maar hij lijkt nogal bezorgd. Joe
heeft ten aanzien van dat gezin een
groot verantwoordelijkheidsgevoel".
„Waarom?" Rosemary keerde als
terloops haar hoofd in Anns richting.
Het arme kind zat roerloos op haar
stoel, de ogen abnormaal groot, het
gezicht doodsbleek. Wat jammer toch
want Joe en Ann zouden zulk een
ideaal paar zijn geweest. Over het al
gemeen voelde Rosemary er weinig
voos. huwelijken tot stand te bren-
'ówyt crtsn,
gen, maar haar eigen geluk was zo
groot, dat ze graag anderen wilde
helpen.
„Ik heb je toch verteld van het dra
ma, waarbij Joe betrokken is ge
weest?" zei dokter Derwent. „Drie
van zijn vrienden kwamen bij een
proefneming om het leven. Maar één
van hen was getrouwd. Madeleine
bleef achter met twee kleine jon
gens. Ik weet, dat Joe zich altijd
schuldig voelt aan het gebeurde.
„Dwaasheid", zei Rosemary fel. „Ie
der verstandig mens begrijpt, dat het
zijn schuld niet was".
„Ik ben het geheel met je eens",
glimlachte de dokter. „Jammer ge
noeg is Joe in sommige dingen niet
erg verstandig!" Zonder acht te slaan
op Anns protesterend gebaar, ging hij
voort: „Joe heeft negen maanden met
brandwonden ln het ziekenhuis gele
gen. Toen hij er uit kwam, bemerkte
hij, dat Madeleine en haar kinderen
er slecht aan toe waren. Weinig geld,
veel schulden en Madeleine op het
punt, er bij neer te vallen. Ik weet,
dat hij haar financieel heeft geholpen
en geloof, dat zijn reizen naar het
noorden haar golden. Toch heeft hij
nooit over een huwelijk gepraat en
het ligt niet in zijn aard om geheim
zinnig te doen". Wordt vervolgd
