Studie van „verkeersmens" kan
grondslag zijn voor verbetering
XPEDITIE
mnititmïi
Luchtbrug
naar
Ok Sibil
EEN 200 JAAR OUDE WIJNSTOK
D
ut de ETHER
DINSDAG 27 AUGUSTUS 1957. PRuVINOIALB ZEEUWSE COURANT
„JULLIE VERKEER IS ZO GEVAARLIJK"
Britten en Belgen houden meer
rekening met medeweggebruikers
(Van onze verkeersredacteur.)
Jullie verkeer Is zo gevaarlijk!
Wat een paar jaar geleden nog een terloopse opmerking was van buiten
landse bezoekers aan ons land, wordt steeds meer een ernstige grief, nu
Nederland geen goedkoopte-eiland meer is en uit dien hoofde dus zjjn aan
trekkelijkheid als reisdoel voor toeristen begint te verliezen.
Het zou van vals chauvinisme getuigen, wanneer wjj deze grief zouden
tegenspreken. Want zy wordt terecht geuit: Ons verkeer is gevaarlijk en
het is chaotisch. Aan alle kanten wordt gepoogd, hierin verandering te bren
gen. Met wettelijke maatregelen. Met verkeersopvoeding. Met verbetering
van verkeerssituaties. Aan al deze maatregelen liggen studies ten grond
slag, studies van de wetten en reglementen, van de mogelijkheden tot op
voeding, van de situatie op de als zodanig aangewezen gevaarlyke plaatsen.
Ook incidentele studies van het algemeen verkeersgedrag zyn gepubliceerd,
doch voorzover wy weten is nooit een groots opgezette studie onder
nomen, welke de grondslag zou kunnen vormen voor een geheel nieuwe aan
pak van de verkeersonveiligheid. Zulk een studie, zowel door politie en jus
titie als door de verkeersbonden zouden wy willen bepleiten als een mogelijk
antwoord op de grief: Jullie verkeer is zo gevaarlijk!
Wanneer wij er namelijk van uit
gaan, dat juist een buitenlander deze
opmerking maakt, ligt het voor de
hand, vergelijkingen te trekken met
het land van herkomst van deze bui
tenlander.
Is het voor een verkeersdeskundige
een hachelijke onderneming uit ver-
gelijkende cijfers van verschillende
anden conclusies te trekken zelfs
al waren de methoden dezelfde, dan
nog zouden de andere omstandighe
den hem parten spelenhet afgaan
op uitsluitend indrukken garandeert
evenmin volledige betrouwbaarheid.
Immers, welke garantie heeft hij, dat
bij het vastleggen van die indrukken
de noodzakelijke objectiviteit is be
tracht
Niettemin: wanneer vele buiten
landers gelijkluidende verklaringen
afleggen over het verkeer in ons
land, dat zij beslist gevaarlijker vin
den, dan dat in andere landen en wan
neer de Nederlander in verschillende
Europese landen het gevoel van gro
ter veiligheid heeft in het verkeer,
dan moet het mogelijk zijn, juist in
die vergelijking een uitgangspunt te
vinden voor een verklaring en aanpak
van het grote probleem: de verkeers
onveiligheid in Nederland.
Drie landen
Wij hebben een kleine poging
gewaagd in deze richting. Gedu
rende enige weken hebben wij ons
intensief in het verkeer begeven
van Engeland, België en uiteraard
Nederland. In die periode hebben
wij getracht, ons een beeld te vor
men van het verkeer zoals dit is.
Dus a priori voorbijgaand aan mo
gelijke onvolkomenheden in ver-
keerswetgeving en feitelijke ver
keerssituaties. Wij hebben uitslui
tend gekeken naar de feitelijke
gedragingen van de weggebruiker
binnen de hem. gegeven mogelijk
heden. Immers, een beroep op een
slechte wet of een gevaarlijke si
tuatie ontslaat geen weggebruiker
ooit van zijn verantwoordelijk
heid.
Uiteraard Is zo'n privê-onderzoek
In slechts twee landen en dan nog
gedurende een betrekkelijk korte
periode, waarin slechts enkele duizen
den kilometers werden afgelegd,
hoogst onvolledig. Maar niettemin
hebben wij voor onszelf conclusies
kunnen trekken, welke ten grondslag
liggen aan de suggestie om door in
tensieve studie tot verbetering van
ons verkeer te komen.
In de eerste plaats is daar dan En
geland, het land dat het laagste do
dencijfer heeft en in dit opzicht guns
tig afsteekt bij vrijwel alle Europese
landen. Gedurende een groot aantal
ritten, zowel in Londen als op het
land hebben wij in veel mindere mate
het gevoel gehad, voortdurend op on
verwachte manoeuvres van anderen
bedacht te moeten zijn dan in ons
land, ons hierbij uiteraard realiserend,
dat het verkeersbeeld door het nage
noeg ontbreken van fietsen en brom
fietsen aanzienlijk rustiger is. Enge
land heeft slechts weinig verkeers
regels en deze zijn vrijwel geheel af
gestemd op het principe van „geven
en nemen". Dit principe wordt door de
Brit aanvaard en daardoor krijgt het
verkeer in Engeland het is al zo
vaak gezegd een cachet van grote
hoffelijkheid.
In België stortten wij ons in een
verkeer, waarvoor de Nederlander
ondanks lagere ongevallencij-
fers zijn neus pleegt op te ha
len. Onjuist is die reactie zeker!
De verkeersrust en de hoffelijk
heid van Engeland zal men. hier
niet zo vinden, maar wel een grote
mate van begrip voor de medeweg
gebruiker. En ondanks het zuide
lijk bravour, dat zeker-de wijze
van rijden van de Eelgen ken
merkt, constateert men toch aan
zienlijk minder die vele kleine
overtredinkjes, die bij ons sche
ring en inslag zijn.
Ook in België kan de weggebrui
ker vertrouwen op de bereidheid van
zijn medeweggebruikers, rekening
met hem te houden, zijn aanwezigheid
op de weg te respecteren, zij het wel
licht in mindere mate, dan in Enge
land (dat in dit opzicht inderdaad
uniek is).
Deze bereidheid ontbreekt in Ne
derland in hoge mate. Dit is niet al
leen een privé-constaterlng na vele
subjectieve, doch zoveel mogelijk ge
objectiveerde, waarnemingen. Het is
de algemene opinie van vele deskun
digen. Het gevaar in ons verkeer ligt
niet in de eerste plaats, zo menen
wij, in een mindere rijvaardigheid van
onze weggebruikers of een niet ken
nen van de verkeersregels, al valt
hieraan ook het nodige te verbeteren.
Het gevaar ligt in het feit, dat iede
re weggebuiker in ons land in de
eerste plaats het woordje. „I K"
kent. In de omstandigheid, dat hij de
bestaande verkeersregels uitsluitend
als voor hèm alléén geschreven be
schouwt, als „rechten", welke hij
heeft ten aanzien van anderen. Niet
als richtlijnen in een menselijk ver
keer.
En maar heel zelden gebruikt hij
dit woordje „rechten" in de zin van
„het recht van de ander". Voor hem
heeft die ander zelfs niet het „recht
op een lang leven
Dat hierdoor nooit het veel soepe
ler samenspel kan ontstaan, dat an
dere landen kenmerkt, is duidelijk.
Onderzoek
De conclusie is duidelijk; ons ver
keersgedrag moet veranderen.
Maar géén maatregel zal het be-
ii[iiiuiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiininiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiii!iiiiiiii!iiviiiiiii!iiin>i
n
Vliegtuig-mallemolen.
Het personeel van het vlieg- s
veld van Los Angeles stond
woensdag met stomheid gesla
gen, toen een zwaar beladen
viermotorig vrachtvliegtuig, 'n
DC 6, direct na de landing als
een tol om zijn as begon te
draaien, eerst langzaam doch
steeds vlugger. Na een half uur
stond het vliegtuig eindelijk stil
en tuimelde de bemanning dui
zelig naar buiten.
De piloot verklaarde, dat tij
dens de vlucht de schroef van
een rechtermotor was losge
raakt, dwars door het vliegtuig
was geslagen en een der llnker-
motoren had beschadigd. De pi-
loot slaagde erin. zijn vliegtuig
H toch behouden op de grond te
s zetten, maar toen hij het con-
tact uitdraaide, bleef de onbe-
3chadigde linkermotor draalen.
H Het toestel draaide mee tot de
motor na een half uur uit z|ch- g
zelf stopte en de vliegtuig-mal-
lemolen stilstond.
=5
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
oogde effect sorteren, wanneer zij
niet gebaseerd is op een zodanige
veelheid van waarnemingen in de
praktijk, dat deze in hun totaliteit
als objectief kunnen worden be
schouwd. Met andere woorden: zo
lang niet een zeer duidelijk, objec
tief beeld bestaat van de weggebrui
ker en zijn gedrag, mist iedere maat
regel hoe goed ook bedoeld en hoe
goed ook voorbereid, zijn wezenlijke
grondslag. Pas als het collectief ver
keersgedrag door reeksen van waar
nemingen is geanalyseerd, zal men
de gewenste richting.
Teneinde dit te bereiken zouden
wij willen pleiten voor diepgaande'
studie.
In de eerste plaats zouden wij
uitbreiding willen geven aan de
opsporing van de werkelijke oor
zaak van ongevallen. Voor de rech
ter zal in eerste instantie de
schuldvraag het belangrijkst zijn.
Het politie-apparaat zou echter in
veel grotere mate moeten worden
ingeschakeld bij het analyseren
van leder ongeval, hoe klein ook.
Men zal daarbij niet alleen het ge
drag van de betrokken partijen
dienen na te gaan. doch ook de ge-
dachtcngang, welke leidde tot dit
Dit is de 1957-versie van de Olympia-
Rekord, een auto van de Duitse
Opel auto fabrieken in Rüssclsheitn.
Nieuw zijn de panorarnaramen, zo
wel aan de voor- als achterzijde. Ver
der is de auto voorzien van een vier-
cilinder motor met -)5 pk en een ge-
synchroniseerde drie versnellingsbak.
Wie naar Engeland
gaat moet .beslist niet
verzuimen voor tien
pennies iets heel bij
zonders te zien: Hij
moet de „grote wijn
stok" gaan bekijken.
Deze wijnstok staat in
een speciale kas aan
de ingang van de oran-
gerie van het slot
Hampton Course 15
kilometer van Londen
en is beslist indruk
wekkend door de enor
me afmetingen die hij
in de loop van zijn 200-
jarig leven heeft aan
genomen.
De stam is ruim twee
meter van omvang; de
grootste loot is 34 me
ter lang. Dank zij de
grote zorg die er
steeds aan besteed is,
bevindt zich deze ve
teraan in een zo uit
stekende gezondheids
toestand, dat men
hem zijn leeftijd nau
welijks aanziet.
De „grote wijnstok"
werd in 1768 door mr.
Brown, de beroemde
tuinarchitect, geplant
in opdracht van Koning
George II. Er is «en
tijd geweest dat hij
meer dan tweeduizend
druiventrossen per jaar
droeg. Maar vandaag
de dag laat men niet
meer dan ongeveer 650
druiventrossen rijpen,
teneinde de boom niet
te verzwakken. Deze
trossen wegen gemid
deld een tot twee pond
en de bijzondere lek
kere vruchten zijn
overal bekend als
„black hambro".
De zorgvuldige en tijd
rovende verzorging
van de „grote wijn
stok" wordt bij de
oogst in augustus ove
rigens rijkelijk betaald
ruim 3 gulden brengt
zo'n tros van een pond
op. En aan kopers
mankeert het beslist
niet, want iedereen
wil graag juist van
deze wijnstok de drui
ven eten.
handelingen dient te worden nage
gaan, kortom ieder proces-verbaal
of een speciaal hiervoor gecreëerd
ander stuk, zal een enquêteformu
lier moeten worden in een mon-
steronderzoek naar „Het verkeers
gedrag van de Nederlander".
Daarnaast zouden wij een be
roep willen doen op de verkeers
bonden. Het moet voor deze bon
den mogelijk zijn de vrijwillige
medewerking van een grote groep
geselecteerde weggebruikers te
krijgen, die bereid zijn, hun bevin
dingen mede te delen.
Door „het grote getal" kan een
objectief beeld verkregen worden
van het verkeersgedrag van de
Nederlander.
Bij een juiste verwerking van de
door politie en verkeersbonden ver
kregen gegevens zal tenslotte een
„portret van de Nederlandse wegge
bruiker" kunnen ontstaan, dat de
grondslag zou kunnen vormen voor
(verkeers) opvoeding, voor wettelijke
maatregelen, voor de „planning" van
wegen en aanduidingen, voor al die
maatregelen, welke nodig zijn, om
ons verkeer te verbeteren.
Aan werkelijk goede wetten en re-
fels heeft steeds een diepgaande
ennis van de mens en zijn gedragin
gen, goede en slechte, ten grondslag
gelegen. Om regels voor de „ver
keersmens" vast te stellen, dient men
die „verkeersmens" door en door te
kennen. Alleen dan zullen die regels
goed zijn en alleen dan zal men er
wellicht in slagen, het gedrag van
die „verkeersmens" in een (roede rich
ting te leiden.
En wellicht zal daarnaast dat por
tret tevens een „zelfportret" zijn, dat
een prikkel vormt om het eigen ge
drag te wijzigen.
Het bleek allemaal niet zo
gruwelijk te zijn als we ons
hadden voorgesteld. Op de
baar lag een kamponghoofd
met een gebroken arm en een
lijdend 'gezicht. De gebroken
arm was met een rode lap
aan de stok halverwege de
baar vastgebonden; een ruwe
manier van spalken. De man
voorop droeg de klapper
Een vliegveld?
Maar de helikopters onder
hielden gestaag de lucht
brug met Ok Sibil; de piloten
hadden geen tijd voor gewonden
op een draagbaar of voor ver
minkte kindertjes.
Rond 16 juni waren ze klaar
met het overvliegen van hulp
personeel en voorraden. Nu zou
voor ons ook de grote dag aan
breken, de dag waarop we ein
delijk zouden kunnen onderzoe
ken of er in de Ok Sibil-vallei
mogelijkheden waren voor een
vliegveld.
Want dat vliegveld was het „to
be or not to be" voor het wel
slagen van de grote expeditie
van het komende voorjaar.
Volgende keer:
Honderd Papoea's gaan
r iel massa ie lijf
die op de arm van het dorps
hoofd was gevallen
als
(Door overste G. F. Venema)
e komst van de expeditieleden in Mindiptanah was voor de
inheemse bevolking een dagelijks weerkerend feest. Het
gaan en komen van de twee helikopters, die iedere dag voor
raden naar het noorden voerden, hield niet op drommen toe
schouwers op de been te brengen. Het geïmproviseerd landings
terrein op het hellende voetbalveld was op slag het dorps
centrum geworden.
Door ervaring rijker geworden maakten de helikopterpiloten de
„luchtbrug" naar de Ok Sibil-vallei steeds hechter. Maar heli
kopters hebben een nadeel
Dat nadeel bestond hierin, dat een wentelwiek per vlucht over
ongeciviliseerd terrein slechts 180 kg kan vervoeren. En er
moesten duizenden kilo's overgebracht worden. Jean Cecille en
zijn mannen maakten tientallen en nog eens tientallen vluchten;
als nijvere bijen gingen de „brommende hemelwonderen"
zoals de papoea's ze zagen heen en weer.
Voor de piloten werd het pas leuk
toen. ze er eindelijk aan toe waren
om het papoea-hulppersoneel van
de expeditie te gaan overvliegen.
Het enthousiasme van de donkere
politiemannen kende geen grenzen
als ze aan de beurt waren om met
de „brommer" mee te gaan.
Toch was het niet alles opgewekt
heid in Mindiptanah. We maakten
er ook weer eens kennis met de
vreemde, vaak ook harde zeden
van papoealand.
stuk van overtuiging mee.
In de stoet liepen de vrouwen
en kinderen; ze begeleidden
Pa naar het ziekenhuis, om
daar te blijven kamDeren tot
dat de arm >veet beter zou
zijn. Een vermakelijk geval.
Minder gruwelijk
dan we m ons
hadden voorgesteld
H
Hard advies
t missieziekenhuis bergt ove-
rigens ook minder vermake-
We
zei
vc:
Sombere stoet
zaten kort voordat we
zelf naar Ok Sibil zouden
ertrekken in de avond
schemer uit te blazen van een
spelletje badminton, toen onze
aandacht werd getrokken door
een sombere stoet.
Een ruwe draagbaar, gedragen
door vier mannen, naderde hei
dorp. Lag er een dode op, een
zwaargewond Voorop liep een
papoea met een hele grote kokos
noot. De dx-aagbaar leek in het
midden een stok met een vlag te
voeren. Onze nieuwsgierigheid
deed ons dit drama onderzoeken.
lijke gevallen. Zo lag er een
kindje van een jaar of vier met
ernstig verbrande armpjes.
Het had vruchten weggenomen
uit de tuin van de buurman. Dc
vader had het kind gestraft dooi
het met de „schuldige" armpjci
in het vuur te houden. Daarmee 'v
was de vader nog mild geweest, 1
want het advies van de dorps
onderwijzer had geluid: „Hak de
handjes er maar af; dan kan het
niet meer stelen
Papoealand: een land met harde
zeden, een ruw land, een land met
anecdotes en humoristische ge
beurtenissen.
Het dorpshoofd van Mindiptanah
met een zogenaamde jaarvogei
in zijn handen.
Werkzaamheden van Eerste
en Tweede Kamer
Reeds op dinsdag 3 september her
vatten de beide Kamer der Staten-üe-
ncraal haar openbare vergaderingen.
In de Eerste Kamer komt die dag aan
de orde de stemming over 't ontwerp
van wet tot verhoging van do pensi
oenen van gewezen ministers, gewe
zen staatssecretarissen en gewezen le
den van de Tweede Kamer aer Staten-
Gcneraal, zomede van de pensioenen
van hun weduwen en wezen met een
algemene toeslag.
Vervolgens zal worden behandeld
het ontwerp van rykswet tot goedkeu
ring van het op 27 maart 1956 te 's-
Gravenhage gesloten verdrag van
vriendschap, handel en scheepvaart
tussen het Koninkrijk der Nederlan
den en de Verenigde Staten van Ame
rika, met bijbehorenf
briefwisseling.
id protocol en
In de vergadering van de Tweede
Kamer zal de voorzitter voorstellen
onmiddellijk een aanvang te maken
met de beraadslaging over het wets
ontwerp tot vaststelling van boek 1
van het nieuwe burgerlijk wetboek.
Regering van Antillen wil
doodstraf afschaffen.
Bij de Staten Is een ontwerp Inge
diend tot afschaffing van de dood
straf op de Nederlandse Antillen.
Een uitzondering wordt geirthakt ten
aanzien van een tweetal artikelen,
namelijk artikel 103 en artikel 108
van het Wetboek van Strafrecht.
Hierin houdt de doodstraf verband
met de mogelijkheid- vau het ont
staan. tengevolge van de daar om
schreven handelingen, van vijande
lijkheden met vreemde mogendheden,
of van hulpverlening aan de vjjand
of benadeling van de staat in tijd
van oorlog. Gezien de zeer kwetsba
re industrie van de Ned. Antillen
acht de regering handhaving van de
doodstraf op deze plaatsen van 't
wetboek van strafrecht gewenst.
Van 1870 tot heden werd op de Ne
derlandse Antillen de doodstraf
slechts in drie gevallen opgelegd. In
geen van deze drie gevallen werd zij
ten uitvoer gelegd.
WOENSDAG 28 AUGUSTUS.
HILVERSUM I. 402 m. 746 kc/s. 7.00
VARA. 10.00 PPRO. 10.20 VARA. 10.30
VPRO. 20.00—24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.23 Gram.
8.00 Nws. 8.18 Gram. 8.50 Voor de vrouw.
9.15 Gram. (9.35—9.40 Waterst.) VPRO:
it.oo Boekbespr, 30.05 Morgenwijding.
VARA: 10.20 Gram. 10.45 Muzikale opkla
ringen. 11.30 Voor de kinderen. 12.00 Lich
te muz. 12.30 Land- en tutnbouwmeded.
12.33 Voor het platteland. 12.38 Ham
mondorgelspel. 13.00 Nws. 13.15 Dans-
muz. 13.50 Medische kron. 14.00 Gram.
14.45 Voor de Jeugd. 16.00 Voor de zie
ken. 1630 Gram. 1630 Lichte muz. 17.15
Vakantletips. 1730 Regeringsuitz.: Rijks
delen overzee: Jeugduitz.: Wonderlijke
dieren uit het Surinaamse oerwoud, door
C. Butner. ïa.oo Nws. en comm. 18.20 Act.
18.30 R.V.U.: Een vergeten beschaving:
Het rijk der Groot Mogols in Voor-Indië
in de 16e en 17e eeuw, door dr. dr. R.
W. H. Pttlo. 19.00 Gram. 19.10 Voordr.
VPRO: 19.30 Voor de Jeud. VARA: 20.00
Nws. 20.05 Tussen de regels door, comm.
20.15 Symf.ork. en solist. 21.05 Het is
waar. maar geloof het niet. hoorspel.
22.00 Pianoduo. 22.20 Het geofysisch jaar,
caus. 2235 Amus. muz. 23.00 Nws. 23.15
Gram. 233024.00 Socialistisch nws. In
Esperanto.
HILVERSUM IL 298 m 1007 kc/s. 7.00—
24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nws. 7.10 Gewijde muz.
7.45 Een woord voor de dag. 8.00 Nws.-
en weerber. 8.15 Gram. 9-00 Voor de zie
ken. 930 Vernuft en techniek, eau». 9-35
Lichte muz. 10.05 Gram. 10.30 Morgen
dienst. 11.00 Gram. 12.00 Viool en ptano.
32.20 Gram. 12.30 Land- en tuinbouw-
meded. 12.33 Gram. 12.37 Middagpauze-
dienst. 13.00 Nws. 13.15 Met Pit op pad.
13.20 Lichte muz. 13.50 Gram. 13.00 Omr.-
ork. en sol. 16.00 Voor de Jeugd. 17.15
Lichte muz. 17.40 Beursber. 17.45 Gram.
17.55 Kerkkoor. 18.15 Viool en piano. 18.45
Spectrum van het chr. organisatie- en
verenigingsleven. 19.00 Nws.- en weerbe
richten. 19.30 Kerkorgelrecital. 1830 BuL
tenl. overz. 19.50 Gram. 20.00 Rad'okrant.
20.20 Pianorecital. 2030 Muzikale lulster-
wedstr. 23.15 Ori-.canc. 22.00 Technische
hulp aan de plattelands huiden- en leder-
Industrie In Uttar Pradesh. India. caus.
22.15 Vocaa» ens. 22.45 Avondoverdenking.
23.00 Nws. en SOS-be-. 23.15—24.00 Gram.
TELEVISIEPROGRAMMA.
VARA: 17.001730 Voor de kinderen.
NCRV: 20.00 „Ladies en Gentlemen",
TV-spel. 2130—23.00 Dagsluiting.