PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Bezwaren tegen regeringsschema
voor financiering deltawerken
In 2 jaar geen proef
met atoombommen
Geul op de grens voor bevloeiing van Zwin
ËILI
TANKER IN ZICHT VAN DE
VEILIGE HAVEN GEZONKEN
200e jaargang - no. 197
Dagblad, uitgave van de ilrma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer, Adjunct: W. de Pagter,
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week; 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Bureaus: Vlissingen, Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3546 of 3304)
Middelburg, Markt 51, telefoon 3841; Goes, Lange Vorststraat 63, telefoon 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg. Nleuwstraat 43, telefoon 20: Tcmcuzen. Brouwerijstraat 2; Ztcrikzr--. Bc:
Donderdag 22 aug.1957
ADVERTENTIEPRIJS i5 cent per
mm. Minim, p. advertentie
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max- 8 regels)
ïS cent p. regel met een minimum
van 1.—„Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
3iro no. 258500 P.Z.C.. Middelburg.
at 24. tel.
REKEST VAN LANDBOUWSCHAP
Zelfstandigheid van waterschappen
kan in het gedrang komen
Het Landbouwschap zal aan de Tweede Kamer een rekest sturen
naar aanleiding van de Memorie van Antwoord op het ontwerp Delta
wet. Tegen enkele voorgestelde regelingen worden bezwaren geopperd
en tevens zullen enige wensen kenbaar worden gemaakt. Dat is gis
teren besloten tijdens de vergadering van het Landbouwschap in Den
Haag. Uit de vergadering van het Landbouwschap rees namelijk ver
zet tegen het financieringssysteem, dat de regering wil toepassen om
de deltawerken te betalen.
voorkoming van een nieuwe natio
nale ramp, dus ook de buitenwater
keringen, behoort door het rijk te
worden betaald, ook al is toevallig
'n ander het waterschap voor
het beheer verantwoordelijk, aldus
de opvatting van de heer Gerbrandy.
De vergadering voelde wel iets
voor deze redenering. Een moei
lijkheid is echter dat als 't riik al
le kosten zou dragen de zelfstan
digheid van de waterschappen in
het gedrang zou komen. Van aan
tasting van rechten wilde de ver
gadering niets weten. Maar ook
met het handhaven van de zelf
standigheid, zo meende men,
moet een bevredigende oplossing
mogelijk zijn.
De vergadering besloot tot ver
zending van het rekest. Er werd aan
toegevoegd, dat het Landbouwschap
zich bij de indiening van de bijdra-
genwet nader over de verdeling der
lasten zal uitspreken.
Geen deltaraad
Met de passage in het ontwerp-re-
kest ..'t Landbouwschap is van me
ning dat voor een doeltreffende advi
sering aan de regering met betrek
king tot de Deltaplannen en de ruim
telijke ordening van geheel z.w. Ne
derland de instelling van een Delta-
raad niet beslist vereist is" was de
De regering stelt zich voor de
aan de beheerders dat is aan de
waterschappen te verstrekken
bijdragen te bepalen op een vast
percentage van de kapitaalsuitga
ven.
Zij denkt daarbij aan 60 procent.
Een dergelijk percentage zo
wordt in het rekest gezegd zou b.v.
voor de dijkbeheerders langs de
Westerschelde een belasting bete
kenen, welke op een bedrag van
15.000 per ha neerkomt. Voor dit
gebied is een dergelijke bijdrage
dan ook zonder meer onaanvaard
baar.
De heer H. M. Gerbrandv consta
teerde bij de bespreking van dit ont-
werp-rekest, dat ten aanzien van de
verdeling van de lasten een duidelijk
verschil in principe is gemaakt. Het
rijk betaalt principieel de afslui-
tingswerken en de waterschappen
betalen principieel de andere buiten
werken, behoudens de bijdrage van
het rijk. De kustprovincies, menen,
zo zei hij, dat dit verschil bij de wor
tel moet worden afgesneden.
De uitgaven, die de waterschappen
zich zullen moeten getroosten, zijn
namelijk het gevolg van de nationale
ramp. Alles wat gemaakt wordt ter
De eerste
De gemeente Harlingen is zover,
dat zij pver enkele weken waar
schijnlijk niet aan haar finan
ciële verplichtingen kan voldoen. Zij
heeft geen geld om aan de aannemers,
die een aantal woningen bouwen, de
vereiste „termijn" te betalen. B. en
W. van Harlingen hebben zich tele
grafisch tot de minister van volks
huisvesting gewend om hulp. Ze kon
den zelfs tegen een rente van zeven
procent geen lening sluiten.
Dit is dan de eerste gemeente in
Nederland, die in financiële
moeilijkheden geraakt. Men be
hoeft geen profeet te zijn om te voor
spellen, dat er meer zullen volgen.
Een blik over de grens naar België
is voldoende om ons te leren, wat
ook de Nederlandse gemeenten te
wachten staat. In België kunnen we
een paar honderd gemeenten ontdek
ken, die in de misere zitten en waar
men soms geen geld heeft om op tijd
salarissen van net gemeenteperso-
neel te betalen.
De Delgen zijn wat eerder in het
krap-geld-stadium gekomen dan de
Nederlanders en daarvan zijn de op-
timistisch-financierende gemeenten
het slachtoffer .geworden. Er is geen
enkele reden om te veronderstellen
dat in Nederland de vele optimis-
tisch-financierende gemeenten, niet
straks de rekening van hun optimis
me gepresenteerd zouden krijgen.
De Amsterdamse beurs, die een
zeer gevoelige graadmeter is
voor de financiële kracht van
bedrijven en instellingen, heeft deze
week in zekere zin een veroordeling
uitgesproken over het financiële^be-
leia van een groep gemeentebesturen.
De koersen van een reeks gemeente
leningen daalden met niet minder dan
10
Bij die daling spelen weliswaar nog
andere factoren mee, dan alleen de
soliditeit, maar het feit blijft dat het
belegging-zoekend publiek zijn geld
liever niet in leningen van gemeente
of provincie steekt.
De vrees is reeds geuit, dat in het
komende jaar honderden Neder
landse gemeenten door gebrek
aan middelen gedwongen zullen zijn
hun woningbouwprogramma's in te
krimpen of geheel onuitgevoerd te
laten.
Een terugval van de Nederlandse
jaarproduktie voor 1957 ad 75.000
nieuwe woningen op de harde werke
lijkheid van slechts 20.000 nieuwe
woningen in 1958 wordt op dit ogen
blik niet onmogelijk geacht.
Dit is een pijnlijk vooruitzicht en
het is geenszins duidelijk hoe de ge
meenten uit deze financiële impasse
geholpen kunnen worden.
RECTIFICATIE.
Het hoofdartikel in ons blad van
gisteren werd ontsierd door een
ernstige zetfout. Er werd in gezegd,
dat de aannemersbedrijven thans
geen overbezetting aan personeel
handhaven, terwijl juist medegedeeld
moest worden, dat zij wel een over
bezetting handhaven in de hoop, dat
nieuwe opdrachten nog tijdig zullen
afkomen.
vergadering het eens. Men wa* van
oordeel, dat de raad voor de water
staat deze adviserende taak op zich
kan nemen.
Voor het overige heeft het Land
bouwschap een heffingsverordening
pootaardappelen 1957 vastgesteld, die
het heffingsbedrag vaststelt op 130
fer ha. In de heffingsverordening
956 was dit bedrag op 90,be
paald.
De vergadering hechtte haar goed
keuring aan het besluit van het da
gelijks bestuur van 7 augustus 1957
om aan de minister van landbouw te
verzoeken maatregelen te treffen
met het doel de prijzen der voeder-
granen op een zodanig peil te bren
gen, dat de vastgestelde basisprijzen
voor deze granen worden gereali
seerd. Aan de minister is voorge
steld het aan- en verkoopkantoor
voor akkerbouwprodukten met name
voor gerst en haver, als koper
laten optreden tegen prijzen, die zijn
afgestemd op de vastgestelde basis
prijzen. De minister heeft hierop nog
niet geantwoord.
Het Landbouwschap verenigde
zich met het besluit van de gezond
heidsdiensten in Overiisel Gelder
land, Noord-Holland, Zeeland en
Drente om in bepaalde gedeelten
van hun werkgebied over te gaan
tot het om het andere jaar tuber-
culineren van de veestapel. De ver
gadering sprak echter wel uit, dat
de grootste voorzichtigheid gebo
den blijft. In Zeeland zal men tot
deze maatregel overgaan op Schou-
wen-Duiveland, Noord-Beveland,
Walcheren en West Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Varkensgarantiebeleid
Ontstemd was men over de traag
heid van de minister van landbouw bij
het varkensgarantiebeleid. Voor de
produktie-omvang in het jaar 1958 zal
de in te voeren regeling, die voor de
varkenshouderij een aanwijzing kan
inhouden omtrent de meest gewenste
omvang van de varkensstapel, al nau
welijks meer enig effect hebben.
Bovendien dient er nog een beslis
sing van de overheid te komen over
het varkensgarantiebeleid voor de lo
pende periode, die op 1 oktober 1956
reeds is begonnen. De minister heeft
laten mededelen, dat een bespreking
met hem over deze zaak moet worden
uitgesteld tot 4 september a.s.
H De Bristol vliegtuigbouwmaat-
schappij te Filton bij Bristol
heeft de pers laten kennisma-
M ken met de Bristol-Ferranti j
„Bloodhound", een superso-
niscli geleid projectiel, dat bij j
de verdediging van Groot Brit- j
tannië in de plaats zal komen i
van bemande jachtvliegtuigen i
en dat veel effectiever wordt j
H geacht. Het projectiel wordt
M vanaf de grond op luchtdoelen I
afgevuurd.
M De foto toont de „Blood-
hound" gereed om gelanceerd j
te worden vanaf een mobiele
lanceerinrichting waarop het
projectiel zeer gemakkelijk en I
snel in de richting van het doel i
kan worden gedraaid. De top-
snélheid is 2000 mijl per uur.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Moord te Beugen
opgelost
Vrouw met de rode mantel" bekent
Naar 't A.N.P. verneemt, heeft de eer
gisteren te Amsterdam gearresteerde
duw met de rode mantel", de 32-
jarige R. J., tegenover de Eindhoven-
se politie bekend, de vorige week te
Beugen begane moord op de 79-jarige
weduwe Van Vonderen—Jilissen te
hebben gepleegd.
De bekentenis van mejuffrouw J.
kwam tijdens het eerste verhoor, dat
de politie haar na haar overbrenging
uit Amsterdam afnam. Gezien de
geestelijke gesteldheid van de vrouw,
die enige maanden geleden uit een
psychiatrische inrichting was ont
snapt en sindsdien was „ondergedo
ken", was de politie niet geneigd met
de bekentenis zonder meer genoegen
te nemen. De vrouw heeft echter zo
veel bijzonderheden over de moord
verteld, die alleen haar bekend kun
nen zijn, dat de politie aanneemt, dat
haar bekentenis op waarheid berust.
Volgens de verdachte heeft zij de
moord in een plotselinge woede-aan
val gepleegd. Zij was op bezoek bij de
oude dame, die de schoonmoeder van
haar zuster was en tijdens dit bezoek
ontstond een woordenwisseling. Deze
liep zo hoog dat de bezoekster een
voorwerp pakte en er in wilde drift op
los sloeg.
De verdachte verblijft thans in op
dracht van de officier van justitie in
de rijks psychiatrische inrichting
Woensel.
De Franse troepen in Algerije
gaan naar aanleiding van de
voortdurende ongeregeldheden
f= door met het uitkammen van
p de hoofdstad Algiers waarvan
sommige districten volledig
zijn afgezet.
H Deze foto, gemaakt op het
H Bressonplein in Algiers, laat
zien hoe een rij verdachten, be-
waakt door Franse militairen,
H staat te wachten om onder-
s vraagd te worden. Acht Alge-
rijnen werden bij deze gelegen-
H heid gearresteerd.
BELANGRIJKE CONCESSIE
Harlingen kan binnenkort
aannemers niet betalen.
(Van een correspondent)
Het woningbouwprobleem in Har
lingen wordt benauwend. Wel is het
in aanbouw zijnde aantal woningen
bevredigend, maar de gemeente komt
in steeds grotere moeilijkheden wat
betreft de financiering 'ervan. Het is
geen gemakkelijk probleem, zei bur
gemeester Nauta in de raadsverga
dering van dinsdag. Misschien nog
een of twee weken en daarna zal de
gemeente de aannemers niet meer
kunnen betalen.
Het gelukt zelfs niet meer om le
ningen te sluiten tegen een rentevoet
van 7 procent. Meer nog dan deze
hoge rentevoet zal een eventuele on
derbreking van de bouw de huurprij
zen van de nieuwe woningen niet on
aanzienlijk doen stijgen, zodat ge
vreesd moet worden, dat deze dan zo
hoog worden dat ze praktisch niet
meer te betalen zijn. Als laatste red
middel hebben B. en W zich thans
telegrafisch tot de minister gewend
met het verzoek de nodige fondsen
voor continuering van de bouw be
schikbaar te willen stellen. B. en W.
zijn van plan om dit telegram nog
door een persoonlijk bezoek te doen
Zorin verklaarde reeds:
condities onaanvaardbaar
Er bestaat een mogelijkheid, dat
iLz proefnemingen met atoombom
men voor minstens twee jaar wor
den stopgezet. De westelijke mo
gendheden hebben gisteren op de
ontwapeningsconferentie te Lon
den aan Rusland daartoe een voor
stel gedaan, echter onder drie voor
waarden. President Eisenhower
heeft gisteren tevens verklaard,
dat de Verenigde Staten bereid zijn
de kernproeven voor een periode
van twee jaar te staken, als Rus
land de voorwaarden aanvaardt.
De voorwaarden, die de westelijke
mogendheden hebben gesteld zijn:
In het eerste jaar moet vooruit
gang worden geboekt bij het ont
werpen van controlemaatregelen,
die de garantie inhouden dat het
verbod van proefnemingen gehand
haafd wordt en dat tevens de pro-
duktie van splijtbaar materiaal
voor doeleinden wordt stopgezet.
Het tweede jaar moeten de contro
le-maatregelen van kracht worden
als ook het verbod van vervaardi
ging van atoombommen.
Rusland moet tevens de andere
belangrijke voorstellen aanvaar
den; voorstellen tot de inspectie
van uil de lucht en op de grond,
vermindering van militaire man
kracht en van conventionele wape
nen.
De Navo-landen zullen het wetsvoor
stel ter goedkeuring krijgen voorge-
concessie, die het westen totnutoe ge
daan heeft bij de onderhandelingen,
die nu al vijf maanden duren.
Zij komt neer op een belangrijke
nederlaag voor de westerse officiële
personen, die er steeds voor gewaar
schuwd hadden, dat zo'n lange op
schorting van proefnemingen een be
lemmering zou vormen voor de ver-
:us3ische plaatsvervangende
minister van buitenlandse zaken Zo
rin sprak zijn twijfel uit over de aan
vaardbaarheid van de voorwaarden.
Hij verklaarde, dat hij het voorstel
zou bestuderen. Hij wees er op, dat
Rusland reeds eerder duidelijk heeft
gemaakt, dat het de voorwaarden on
aanvaardbaar acht.
In Djakarta werden twee
journalisten gearresteerd
De legerwoordvoerder in Djakarta
heeft woensdag medegedeeld, dat
twee leden van de redactie van het
onafhankelijke dagblad „Indonesia
Raya" in Djakarta zijn gearresteerd
wegens publikatie van berichten over
militaire aangelegenheden zonder de
daarvoor vereiste officiële toestem
ming.
Nederlandse duiker in
Noorwegen verongelukt.
De 38-jarlge Nederlandse, in Oslo
wonende duiker Jan Vonk is dinsdag
om het leven gekomen toen hy bezig
was met lassen aan een duikboot, die
op een diepte van twaalf njeter op de
zeebodem by Narvik, in het noorden
van Noorwegen, ligt.
Vonk is direkt na de oorlog naar
Noorwegen gekomen, waar hij sinds
dien als duiker gewerkt heeft. Hij
woonde met zijn vrouw en drie kinde
ren te Oslo.
Vonk, die zich alleen bij het schip
bevond op een diepte van twaalf a
vijftien meter en met een snijbrander
werkte, is omgekomen tengevolge
van een explosie.
Vermoedeiyk is deze veroorzaakt
door gassen, die uit zyn eigen appa
raat zijn gestroomd en door de vlam
van de 'snijbrander tot ontploffing zjjn
gebracht.
Prinses Beatrix zal
koloniehuis openen
Het ligt in het voornemen van prin
ses Beatrix, op zaterdag 21 septem
ber het r.-k. koloniehuis „Sint Gode-
lieve" te Goirle officieel te openen.
volgen om de nodige toelichting te legd. Het voorstel van de westerse
kunnen geven. mogendheden betekent de grootste
De door explosie en brand geteister
de tanker „World Splendour" heeft de
race tegen de tyd verloren en is met
de veilige haven in zicht ter hoogte
van de rots van Gibraltar gezonken.
Negen officieren, die op het smeulen
de wrak waren gebleven probeerden
het schip, dat voortgesleept werd door
een sleepboot van de Britse Marine
Gibraltar binnen te brengen voordat
het- binnenkomende water het schip
zou doen kapseizen.
De scheuren, die ontstaan waren
door de twee explosies waren zo groot,
dat de tanker snel water maakte. De
sleepboot, op ongeveer twintig mijl
van Gibraltar werd verslagen en
moest de sleeplijn laten schieten. De
negen leden van de bemanning wer
den aan boord genomen van de sleep
boot.
Gisteren stak nog slechts het ach
terschip van de tanker boven water.
Het was pas de derde reis van het
schip. In februari liep het van de hel-
MEN GRAAFT WEER OP HET STRAND ONDER C ADZ AND
Het lykt een kinderspelletje in het
groot, dat de mannen van Jac.
Rijks aannemingsbedrijf uit Hein-
kenszand op het strand bij Cadzand
aan het uitvoeren zijn. Strandver-
maak nummer één, het graven van
greppels wordt hier inderdaad en
gros beoefend en in volle ernst.
Twee krachtige Caterpillar bull-do-
zers schuiven als met reuzenhan-
den massa's zand tegelijk terzijde
en trekken zo een sleuf in het zach
te strand. Deze sleuf wordt de nieu
we bevloeiingsgeul voor het Zwin.
Van een geheel nieuwe geul mo
gen we eigenlijk niet spreken,
want hoewel op de plaats waar
het „strandkanaal" wordt gegra
ven niets eraan herinnert, is er al
eens eerder op dezelfde plek zulk
een sleuf geweest. Het werk waar
men nu mee bezig is, is dus het
graven van een nieuwe geul op de
oude plaats.
Oeververdediging werd bedreigd
Men zal zich nu wellicht afvragen,
waar die geul, die er enkele jaren
geleden werd gegraven gebleven is.
Het is de straffe zuid-wester, die hier
zo vaak over het strand waait, die
het „kanaaltje" verdreven heeft.
De eigenlijke plaats van de geul
(de nieuwe wordt daar nu ook weer
gelegd) is pal op de Nederlands-Bel
gische grens, loodrecht op de duinen.
Het oude kanaaltje is evenwel door
de wind steeds verder naar het noord
oosten gejaagd. Daardoor ligt het nu
evenwijdig aan de duinen. Steeds
verder voortvretend (en steeds lan
ger wordend) betekent het irrigatie
watertje voor het Zwin een bedrei
ging voor de nieuwe duinen in de
Zwinmonding in de eerste plaats en
voor de verder noordelijk gelegen dui
nen langs de Nederlandse kust even
tueel in een later stadium.
Afspraak
Daarom voert men thans do simplisti
sche werkzaamheden uit precies bo
venop de grens. Er moet een nieuwe
geul komen en de oude moet worden
dichtgegooid.
Zo bijna kinderlijk eenvoudig als de
werkzaamheden aan de geul zijn, zo
gecompliceerd is de geschiedenis van
het waarom van de geul.
In elk geval is het zo, dat België erg
veel prijs stelt op een terugkerende
overstroming met zeewater van het
Zwin, omdat men dit schorrengebied
met zijn aparte flora en fauna als na
tuurreservaat wenst te behouden.
Vroeger hebben de Belgen gevochten
tegen de verzanding van 't Zwin die
enkele steden van hun welvaart door
de scheepvaart beroofde van meer re
cente datum is hun gevecht tegen de
algehele afsluiting van de Zwin-mon
ding door de Nederlanders. Tijdens de
gevoerde onderhandelingen heeft Ne
derland op zjeh genomen op Neder
landse kosten een geul te doen gra
ven en te onderhouden, die hoge vloe
den in het Zwin brengt.
Daarom zijn die mannen van Jac.
Rijk met hun machtige zandschuivers
nu bezig een ondiepte van 300 meter
lang, 5 meter breed en ongeveer een
meter diep op de grens aan te leggen.
De voorman te Cadzand van het Wa
terschap Het Vrije van Sluis kijkt
daarbij toe of alles goed gaat. Voor
het overige hebben slechts enkele
strandgasten zichtbare belangstelling
voor het werk.
Voorman Piet Vasseur vertelde ons
dat men bij het graven van de vorige
geul, een jaar of vijf geleden, het ge
luk heeft gehad, dat een sterke noord
wester direct na het gereedkomen de
waterstand hoog deed oplopen. Veel
water werd bij vloed in het Zwin ge
bracht en de ebstroom schuurde de
geul goed uit.
Men is op het ogenblik ook bij dood
tij aan het graven en hoopt, (lat gier-
tij volgende week een goed hoge wa
terstand brengt met hetzelfde ge
volg als de vorige keer. Voor het ove
rige vertelde ons de voorman, dat de
geul telkens weer op de loon zal gaan
en dat telkens na enige tijd weer
maatregelen zullen moeten worden
(Vervolg op pagi 2)
ling en in juni is het schip opgeleverd.
De oorzaak van de explosie is nog niet
bekend. De explosie deed zich voor in
een lege tank. Enkele lege tanks zou
den op zee schoongemaakt zijn.
Vier Duitse bergbeklimmers
om het leven gekomen
Vier Duitse bergbeklimmers zijn op
de Bernina-top om het leven geko
men. Reddingsploegen hebben woens
dag de vier lijken gevonden op de
helling van de 4050 meter hoge berg.
Hiermee is het aantal Duitse berg-
toeristen, die sinds zondag in de
Alpen de dood gevonden hebben, tot
8 gestegen. In het totaal zijn deze
maand nu reeds 18 personen om het
leven gekomen.
Het weer in Europa
Volgens de rapporten van
gisteravond 7
uur:
Stockholm, licht bewolkt
21 gr.
Oslo. half bewolkt
20 gr.
Kopenhagen, zwaar bewolkt
19 gr.
Aberdeen, half bewolkt
17 gr.
Londen licht bewolkt
20 gr.
Amsterdam, zwaar bewolkt
18 gr.
Luxemburg, zwaar bewolkt
16 gr.
Parijs, licht bewolkt
21 gr.
Bordeaux, licht bewolkt
27 gr.
Grenoble, licht bewolkt
23 gr.
Nice, licht bewolkt
25 gr.
Berlijn, zwaar bewolkt
17 gr.
Frankfort, licht bewolkt
20 gr.
MQnchen, geheel bewolkt
18 gr.
Zürich, zwaar bewolkt
21 gr.
Genève, zwaar bewolkt
24 gr.
Locarno, zwaar bewolkt
24 gr.
Wenen, half bewolkt
22 gr.
Innsbruck, geheel bewolkt
20 gr.
DE
VERWACHT...
DROOG WEER
Wisselende bewolking met op de
meeste plaatsen droog weer. Zwakke
tot tijdelijk overwegend matige wind
tussen west en zuidwest.
Weinig verandering van tempera
tuur.
ZON EN MAAN
23 augustus
Zon op 5.38 onder 19.50
Maan op 2.59 onder 18.15