LEZERS SCHRIJVEN.. Die Witman het hierdie land skoongemaak en ontwikkel OORLOGSGEVAAR IS AFGENOMEN ZEGT ADMIRAAL RADFORD KLEINE ONDERNEMING IN AMERIKA IS SPRINGLEVEND DE DOEKEMK EEN STRANDING IN BRESKENS 4 PR0V1X01ALB EBBÜWBB OOÜRANT ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1957 BRIEF UIT SUID AFRICA Groot gebied waar die naturel sij eie universiteite kan bezit U het seker al genoeg gehoor en gelees van daardie woord „apartheid" wag Bovoel tonge en penne in bewe ging gesit het. Hierdie woord het 'n A-ontploffing In Wes-Europa teweeggebring, wat deur die Arabiese State, gesteun deur Rusland op die grofste maniere uitgebuit is. Dit 6laan my dronk, dat die onkun de oor hierdie mooi en welvarende land so groot is en sells Hollandse Immigrante, wat 'n paar jaar hier is, en wat totaal nie op hoogte van sake is, me probeer ook 'n stuiver in die sakkie te gooi. Dis gelukkig slegs 'n klein persentasie van daardie immi- E&nte maar dit help die Engelse 11- rale pers om Suid Afrika swart te smeer en die Hollands Suid Afrikaner as 'n barbaar voor te stel. Laat ons eens een honderd en der tig Jaar teruggaan. Die Trekboere het vanuit die Kaap-provinsie in die rig- ting van die teenswoordige Trans vaal getrek. Die twee groot naturelle- stamme was gehuisves in Zoeloeland aan die Ooskus en nabij Kimberley Ir Betsjoenaland. 'n Stuk grond, met 'n br« -dte van minstens 1000 km hlertuwfcen in, is deur die twee mag- tige stamme uitgemoor. Toe die Boe- re in die teenswoordige Transvaal aangekom het, was daar slegs hier en daar klein klompies kaffers oor, wat in die berge weggekruip het. Die Boe- re het hulle beskerm, en die naturelle bevolking het ontwikkel tot 'n mag van sewe en 'n half miljoen siele. As arbeid is hulle goedkoop, maar tog ook duur. Die Europese bevolking moet uit hulle belasting die gekleurde nasies opvoed, laat leer, kortom onderhou. Die belasting wat die naturelle bevol king betaal is 'n droroel in die em mer, wat elke Regering jaarliks aan hulle moet bestee. Daar sal in die verre toekoms egter 'n tyd kom, dat die naturel 'n sekere status in die samenlewing sal bereik. Die uitman het hierdie land skoon gemaak en ontwikkel. Die naturel kom oorspronlclik van die Groot Me re" In die Sentrale deel van Afrika onder die evenaar. Dis dus kaf om te sê, dat die land oorspronklik aan hul le behoor het. Jan van Riebeek het In die Kaap met Hotten totte, Strandlopers ens. kennis gemaak, daar was groot stam me In die teenswoordige Pondoland en Basoetoeland, wat nog naturelle grondhesit is en dan de reeds ge noemde ander stamme. Waar die naturelle onder blan ke bestuur so ontsettend aangroei ('n kaffer is 'n poligamis) het die agtereenvolgende Regerings van hierdie land die moontlikheid on der die oë moet sien, dat daar 'n tyd sou aanbreek, dat die Bantoe sy volle deel in die samenlewing sou opeis. Dit sou moontlik nog 'n honderd jaar wees miskien nog meer, maar dit kom onherroeplik Aan hierdie probleem is 'n tweede probleem verbonde wat ook onder die oë gesien moes word en dit was: „Moet die Europese bevol king sy Status as blanke bevol king opgee, om deur ondertrou met die Naturelle bevolking 'n mengvolk op te bou, ja dan nee?" Die grootste gedeelte van die twee seksies van die bevolking, stem hier in saam, dat dit onmoontlik is. Die Europese deel moet blank bly, die swart gedeelte moet sy eie kleur be- hou. Waar daar onder elke nasie ele- mente aangetref word, wat nie trots op die land van hulle afstamming is nie, het die Regering wette aange- neem, waarin dit afbaar is dat Blanke sig op hou met naturelle. In diërs met naturelle ens. *e doel van hierdie wetgeving is nie gebaseer op die grondbeginsel van minder of meerderwaardigheid nie, slegs hier op, om elke afsonderlike bevolkings groep sulver te hou. Of dit in U oë reg of verkeerd is, sal U self moet beoordeel. Die Regering het toe 'n stappie verdergegaan. As daar dus geen ver menging mag plaasvind nie en elke gekleurde groep 'n volwasse leeftyds- grens sal bereik, dan moet daar voor- sorgsmaatreëls geneem word, dat die verskillende dele van die nasies, 'n gebied het, waar hulle sig kan uitleve en waar hulle, sonder inmenging van Blankes, hulle eie heil kan uitwerk. Professor Tomlinson as voorsit- ter van 'n kommissie van onder soek, het die saak deeglik onder soek en tot die gevolgtrekking ge raak, dat daar 'n groot gebied aangekoop moet word. waar die naturel sig kon ontwikkel, sv eie Regering kan vorm, sv eie Uni versiteite kan beslt, kortom die vorming van selfstandige kaffer- state met behulp van die Unie van Suid-Afrika natuurlik. Dit sal bale kos, maar dit is dit werd as, &uid-Afrika 'n blanke beskaving wil bly behou. Is dit onmoontlik, dan is die Blanke bevolking ge- doem. Die algehele apartheid is dus maat- reëls van selfbehoud, maar tevens is die reeverdedigheid ten opsi°-te van nie één seksie van die bevolking ver waarloos nie. Die Anglikaanse en Roomse Kerk, wat die strvd op die gebied van onderwys verloor het en die liberale seksie het dadelik berigte die wêreld ingestuur, om die huidige Regering as barbaars voor te stel. Ek konstateer slegs een feit, en dit is, dat hulle geen tvd ver hulle va derland het nie en dat Engeland ver bo hul eie vaderland staan. Dit is 'n voortsetting van die Anglo Boereoor- Ben Yoessef wordt „koning van Marokko" De sultan van Marokko heeft be sloten zijn titel te veranderen in ko ning, aldus deelden paleisfunctiona rissen te Rabat mede. De sultan zal voortaan aangesproken worden als Zijne Majesteit Mohammed de Vijf de, koning van Marokko. Vroeger luide dit „Zijne Majesteit Mohammed ben Yoessef, sultan van Marokko". Dientengevolge heet het land voort aan het koninkrijk Marokko in plaats van het Cherifijnse rijk. log in sy bitterste vorm. Die deursny Engelsman is vir apartheid van die asse so ook die Boerebevolking maar omdat dit van Hollandssprekende ka binet kom, is dit verdoem. Wat 'n treurige toestand. Die Invloed van hierdie stryd het 'n groot invloed op die publiek in En geland. Waar hulle dit eer» afgekeur het, begin hulle nou „apartheid" te haat en daarmee Suid-Afrika natuur lik. Die pubhek in Europa, kan die maatreëls nie verstaan nie. As Enge land die honderde railjoene ponde, wat jaarliks deur die handel omgeslt word sou moet verloor, is die land bankrot terwyl Suid-Afrika bale graag deur Amerika bedien sal word. U sien dus dat die stryd tussen Boer en Brit nog steeds In volle ^ang is. 'n Republiek sal -ste oplossing Aangereden bij poging om kind op te vangen. De bijna tweejarige Cornelis Glas, die in een stoel voor het raam van de ouderlijke woning aan de Dordt- sestraatweg te Rotterdam met een spanjolet van het venster zat te spe len, is, doordat het raam opeens naar buiten open ging, naar buiten geval len. Het kind kwam van vijf meter hoogte op straat terecht en moest met verwondingen aan hoofd en schouder in het kinderziekenhuis worden opgenomen. Mevrouw C. J. van der Schoor-Hagestein, die ook aan de Dordtsestraatweg woont, liep aan de overzijde van de straat te wandelen, toen zij het kind naar be neden zag vallen. Zij wilde de straat overlopen om zodoende te trachten het kindje op te vangen. Zij lette daarbij niet op het verkeer en liep te gen een auto op. Met kneuzingen en een bloeduitstorting aan het rechter been is zij naar het ziekenhuis over gebracht. Het aantal aangegeven radiotoestel len bedroeg op 1 augustus 1957 2.309.041 tegen 2.300.710 op 1 juli 1957. Op 1 augustus 1957 waren er 532.341 aangeslotenen op het draad- omroepnet tegen 534.496 op 1 juli '57. Het aantal geregistreerde televisie toestellen steeg in hetzelfde tijdvak van 159.998 tot 168.762. VIJF AMERIKAANSE DIVISIES IN EUROPA Admiraal Arthur W. Radford heeft verklaard dat het oorlogsge vaar duidelijk is afgenomen in de afgelopen vier jaar en dat wereld conflict voor onbepaalde tyd ver meden kan worden, als Amerika zijn sterkte handhaaft. „Ik geloof niet dat de Russen van plan zijn een oorlog te beginnen, want zij hebben respect voor hetgeen waar toe «ij in staat zijn", verklaarde m. De 61-jarige admiraal, die gisteren aftrad als voorzitter van de staf chefs der Verenigde Staten, liet zich aldus uit op een als afscheid bedoel de persconferentie. Hij wordt opge volgd door de generaal der lucht macht Nathan F. Twining. Radford zeide ook dat de Vere nigde Staten voorlopig vijf divisies en andere gevechtseenheden in Eu ropa zullen houden. Maar is een al- femene tendens naar beperking van e omvang van gevechtseenheden voor atoomoorlog, zei hij. De admiraal zeide niet te weten in welke mate de militaire man kracht verder besnoeid zal worden in de komende drie jaar. De hoofd zaak was de strijdkrachten van de vrije wereld collectief zo sterk te houden, dat de communisten geen oorlog beginnen. Gevraagd over berichten, dat de Verenigde Staten overwegen hun mi litaire strategie zodanig te wijzigen dat meer nadruk worat gelegd op de mogelijkheid van oorlogen van beperkte omvang1, zeide Radford dat hem over een wijziging niets bekend is. Hij zeide dat als Amerika betrok ken raakt in een kleine oorlog, het die zo snel mogelijk moet winnen en niet groter moet laten worden. „Als we onze sterkte handhaven, komt er geen grote oorlog." Radford had vertrouwen, dat de Verenigde Staten op militair terrein voldoende sterk kunnen blijven op grond van een jaarlijkse defensie- uitgave in de buurt van 88 miljard dollar het cijfer op de lopende begroting. Verkrijgbaar bij de Horeca-bedrijven en Uw wijnhandelaar» OPMERKELIJKE GROEI Amerikaanse economie stabieler geworden. Ondanks alle geruchten dat gro te zaken nog steeds groter en sterker worden, is 't een onomsto telijk feit, dat het aantal onderne mingen in de Verenigde Staten in een behoorlyk tempo blijft toene men. Uit de laatste door het ministerie van handel bekend gemaakte ge gevens blykt, dat er in het begin van dit jaar 4,3 miljoen onderne mingen werkten en dat de over grote meerderheid daarvan „klei ne" ondernemingen waren. Dat be tekent, dat er in 1956 ruim 50.000 zyn bygekomen en dat hiermee de jarenlange tendentie op dit gebied wordt voortgezet. Deze opmerkelijke groei geeft te vens een gerede verklaring voor de toeneming van het aantal faillisse menten in handel en industrie gedu rende het eerste halfjaar 1957. Het is hoger dan in een der tussenliggen de jaren. Hierbij is evenwel geen re kening gehouden met het aantal nieuwe zaken waarvan nog geen ge gevens ter beschikking staan. Bovendien moet worden opgemerkt 0 Bij K.B. is tot burgemeester van St. Oedenrode benoemd mr. J. J. M. H. Werner, burgemeester van Zee land (N.B.), met ingang van 1 sep tember 1957. dat het aantal ondernemingen in de Verenigde Staten nog nooit zo groot is geweest als thans en dat het aan tal faillissementen van 50 op 10.000 ondernemingen belangrijk lager is dan in 1940 toen dit 66 per 10.000 bedroeg. Zelfs in de welvarende jaren twin tig toen de volkshuishouding veel minder omvattend was dan thans, bedroeg het aantal faillissementen 100 per 10.000 ondernemingen. Dit schijnt dus te bevestigen, dat de Amerikaanse economie niet alleen omvangrijker is dan voorheen, maar ook stabieler. Koe leverde recordprestatie Een koe heeft een merk- waardige en waarschijnlijk unieke zwemprestatie geieverd toen ze in de „Gllglio" gleed, 'n p waterweg in de buurt van Vol- ta Mantovana (Italië) en een wereldrecord in haar categorie vestigde over een afstand van H zes kilometer. H Toen de koe door een mis- stap in het water terecht was gekomen, ging ze uit alle g macht met de stroom mee- 5 zwemmen, tot consternatie van een aantal boeren op de oever die het ergste vreesden in verband met een half open staande sluis. p Maar tien meter voor de sluis dook de koe, zwom onder de deuren door, en herhaalde deze krachttoer nog twee keer M voor ze een geschikte plaats vond om op de oever te klau- M teren. Dat was bij een wei met sap- pi£ gras waaraan de record- houdster zich prompt te goed ging doen. lillillllllliliilillllllllllllllllllllllllllll en oeoz ~üan KAMER 4. Bjj het Wereldvenster te Baarn is de tweede druk verschenen van „Kamer 4" een ziekenhuisroman door Annie Surink-Groen. De schrijf ster is ex-in geslaagd, de ziekenhuis sfeer te tekenen op een wel bijzon der treffende manier. In die sfeer speelt zich ditmaal niet een idylle af. en het verhaal wordt nu ook niet verteld uit het gezichtspunt van de verpleegster. De centrale figuur in dit boek is een der patiënten in Ka mer 4. De medepatiënten, de ver pleegsters en de doktoren worden in hun onderlinge verhouding en in hun reacties op de omstandigheden zo danig beschreven, dat Annie Surink in deze roman ten overvloede heeft bewezen, niet alleen een knap schrijf ster, maar ook een psychologe te zijn. IN HET RIJK DER BIDJOGO. Dr. Hugo A. Rernatziks reisver haal „lm Rcich der Bidjogo" is door B. Majorick vertaald en, met foto's van de auteur, gepubliceerd door de Uitgeversmaatschappij Holland te Amsterdam. Op aantrekkelijke wij ze, en hier en daar in humoristische zin, geeft de schrijver een inzicht in het leven van de primitieve stammen op de Bissago-eilanden, een Portugese kolonie voor de kust van Guinea, waarheen hij in 19301931 een expe ditie ondernam. Hij beschrijft onder meer de merkwaardige plechtigheden van deze westafrikaanse primitieven en de sociale misstanden die in hun gebied heersten. Jammer, dat dit boek alleen toestanden beschrijft van enkele tientallen jaren geleden. De lezer vraagt zich af, hoe het er nu uit ziet „In het Rijk der Bidjogo." Maakt f u prettig Lekker, fris en smake lijk. Ja, Wrlgley P.K, is heerljjk. En kauwen is gezond. Kauw voor kalmte. Kauw voor con centratie. Doe 't. Kauw. Laat niet als dank Dat was werkelijk een slagzin toen van de A.N.W.B. Herinnert u zich de rest nog? „...voor het aangenaam verpozen de eigenaar van het bos de schillen en de dozen". Behalve dat het niet aar dig is tegenover Moeder Natuur; geven al die papiertjes, doppen en blikjes een reuze rommel. Neem ze weer mee terug in uw tas en gooi ze thuis weg. Het is de grote verdienste van de Stoomtram Walcheren geweest om ons op een der natste zomeravonden toen de regen aan de lopende band uit de loodgrijze hemel gutste, aan het „strand" te helpen herinneren, waar vreugde en gezondheid van de voorafgaande dagen voor ons men senkinderen geweest is. Want na het machtige schouwspel van het Heilige Bloed op de Grote Markt te Brugge was de door de Stoomtram afgehuurde bus van de Zeeland Tours 4- chauffeur -f passa giers weg en bleef weg. Eerst na een klein uur rijden door de druipnatte Brugse straten werd het andere gezelschap aangetroffen; een even waterige regeling of af spraak als onze plunje. Er zou een extra boot om 12 uur vanuit Bres- kens vertrekken, doch toen wij daar uiteindelijk om kwart voor één aan kwamen, bleek deze om kwart over twaalf uiteindelijk maar zonder ons te zijn vertrokken. Waarom zouden wij na Brugge nu ook nog niet eens een rondritje door nachtelijk Breskens maken?. Wij moesten toch waar voor ons geld hebben! Zo gezegd, zo gedaan, doch de ho tels en café's om ergens te telefo neren waren dicht, potdicht en ble ven dicht. Breskens sliep de slaap des rechtvaardigen. Toen naar de postcommandant der rijkspolitie. Donker, geen gehoor. „De politie is met vakantie!", zei een grappen maker. Een ander vroeg met belang stelling of er in Breskens niet één enkele nachttent was. Deze bleek er niet te zijn. Wel de regen, die door bleef ruisen. Uiteindelijk was het café-restau rant „de Vuijst" zo vriendelijk om geen vuist te ballen, maar ons open te doen en dat was des nachts half drie. Dank zij de Miliano's, die zich eerst moesten aankleden, zijn wij, gestran de passagiers, daar gastvrij ontvan gen. Hulde en dank is zeker hier op de juiste plaats, ook aan de plaatselijke politie om deze invasie te sanctione ren na het fatale sluitingsuur. Inder daad: nood breekt wet. De grappen van boutades waren niet van de lucht en wedijverden met de regen. Velen hielpen mede met in schenken, serveren en afrekenen. In het holst van de nacht werden spiegeleieren met ham gebakken, pe- tatten, waarna de soep rondging als „opruiming van restantjes". En worstjes. Aan sommige tafeltjes kwamen de speelkaarten te voor schijn en werd er een robbertje ge bridged of een ander kaartspel ge speeld. Zo verging de tijd en... de regen. Wie zeide er ook weer, dat een Hollander altijd kankert? Voor zo veel goed Zeeuws humeur ging zelfs de regen op de vlucht. En met een stralend opkomend zonnetje vertrokken wij met de eer ste boot uit Breskens van tien mi nuten over half zes via Vlissingen naar Middelburg. De hoed ging rond voor de chauffeur. Een sportief ge baar, deze kon er waarachtig niets aan doen.En via de luidspreker com plimenteerde de reisleider ons allen over ons goed humeur- en dat wij het zo sportief hadden opgevat, en de chauffeur voor zijn donatie. Op de Markt te Middelburg waren de marktkramers bezig hun kramen op te zetten, want het was donderdag morgen. Wij stapten uit, de zon scheen heerlijk; wij wensten elkaar goede morgen entot over vijf jaren, burgse atleet presteerde het de kam pioenstitel 10.000 meter heren in de wacht te slepen. Een prestatie waar op alle Zeeuwse sportliefhebbers trots mogen zijn. In het verslag over bo venstaande kampioenschappen in uw dagblad d.d. maandag 12 augustus j.l. werden echter maar enkele woorden aan het succes van Cu jé gewijd, alsof het veroveren van een nationale titel een alledaagse gelegenheid is. Voor een foto van deze Zeeuwse sportman was blijkbaar geen plaatsruimte be schikbaar, echter wel voor een drietal buitenlandse atleten. Enige maanden geleden, toen de Vlisingse voetballer Henk de Nooijer prestatie aan het adres van Hein Cu- jé en de Middelburgse atletiekvereni ging „E.M.M." is hier dan ook zeker op zijn plaats. Riland-Bath. C. van Hercules. Noot van de redactie. Aan de pres taties van Hein Cujé besteedt de P.Z. C. steeds uitvoerig aandacht. Boven dien is zijn foto talrijke malen in onze sportkolommen geplaatst. Door de grote hoeveelheid sportnieuws was het op maandag 12 augustus echter niet mogelijk uitvoeriger over de na tionale atletiekkampioenschappen te schrijven. wanneer .dit evenement te Brugge wederom vertoond wordt! „Stoomtram Walcheren" en „Zee land Tours", dank voor deze koste lijke slotapotheose, waarin de humor zegevierend te voorschijn kwam, dank zij enige Zeeuwse niet-moppe- raars. Een dankbare medereiziger. Atletiek kampioenschappen. Toen ik zondagavond naar de sport- uitzending luisterde, hoorde ik een re portage van de Nederlandse Atletiek kampioenschappen. Bij de 10.000 m hardlopen kwam al gauw de naam Cujé door de ether. Deze Middel in het Nederlandse jeugdelftal was ono-estcld, stond er van deze veelbe lovende voe'" lier een futo cn een behoorlijk verslag in de P.Z.C. Ook van Bram van Sluijs, de wielrenner, was dit het geval, toen hii als reser ve was aangewezen voor de Neder landse Tour de France-ploeg. Waar om is de publicatie van een behoorlijk ver>-,nismede een foto van Cujé achterw>"-e gelaten? Hij mag toch zeer zeker gerekend worden tot de beste vertegenwoordigers van de Zeeuwse sportwereld.' Het behalen van een nationale titel door een Zeeuw is nen unicum, en daarvan had de Prov. Zeeuwse Courant met meer woorden melding moeten maken. Een felicitatie voor deze uitmuntende Ringrijderij op Walcheren. In het artikel over het ringrijden op Walcheren in het no. van 12 aug. staat o.a., dat in 1786 te Domburg de eerste dorpsringrijderij in Zeeland werd gehouden. Dit is niet juist. Reeds meer dan een eeuw vroeger werd op Walcheren de ring gereden. Zo klaag de in 1687 de kerkeraad van Middei- gepleegd". De overbekende Betje WolffBek- ker, geboren in 1738 op de buitenplaats „Altijd Wel" tuasen West-Souburg en Vlissingen heeft in haar jeugd (zij huwde in 1759 met ds. Wolff te Beem- ster) menigmaal de jaarlijkse ringrij derij te West-Souburg gezien. Dit inspireerde haar toen zij in een 12 tal verzen het ringrijden te West-Sou burg in het lange gedicht Walcheren beschreef. Verder zou uit 't genoemde artikel in de P.Z.C. van maandag gelezen kunnen worden, dat de huidige Wal- cherse ringrijderij afkomstig is van de ridderspelen, zoals er een op 23 april 1767 in 't Schuttershof is gehou den. Het zou juist andersom geweest kunnen zijn. Het toen gehouden rid derspel was een nadoenerij van het ringrijden der boeren op de dorpen, als was het enigszins in een andere vorm. Zoals wij reeds aantoonden de den de boeren het meer dan een eeuw vroeger. De z.g. ridders van 't steekspel van 1767 waren blijkens hun namen leden van de aristocratische of regentenfa milies op Walcheren. Alzo is het ringrijden op Walcheren, vroeger een volksfeest, thans tot een sport geworden, van zeer oude datum, die zeker kan gesteld worden op 't begin der 17e eeuw en alzo ruim 3 eeuwen oud. Ritthem. B. J. d. M. Noot van de redactie. De door ons gepubliceerde gegevens over het ring rijden werden verstrekt op een pers conferentie. Wij publiceren het bo venstaande ingezonden stuk, maar sluiten tegelijk de discussie, burg bij de classis Walcheren over de ongebondenheid der plattelandsbevol king. Genoemde kerkeraad sprak zijn droefheid er over uit, dat „op de pink sterfeesten in verscheidene dorpen van het eiland door de boerse jeugd naar de ring werd gestoken en daar bij vele wulpse en ongerijmdheden van danserijen en drinkerijen werden

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1957 | | pagina 4