„Eeuwig" en nieuw Oostenrijk
bestaan naast elkaar
XPEDITIE
We gaan van stari
(li
LONDENSE PUBS VERANDEREN
IN GEZELLIGE MUSEA
14
PROVINCIALE Z F E W 8 E COURANT
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1957
,,HERR DIPLOM KAUFMANN" WERKT HARD
Weense nieuwbouw heeft een
opgewekt karakter
(Van een speciale verslaggever).
Beide bestaan: het „eeuwige Oostenrijk" en het nieuwe Oostenrijk.
Het „eeuwige Oostenrijk" dat is het Wiener Café, waar de kelner
alles van zijn gasten weet dat is de „dienstmann" die discrete
boodschappen bezorgt; dat is het ziekelijke verlangen naar de titu
latuur, die leidt tot het aanspreken van een handelaar met de titel
„Herr Diplom Kaufmann"De kern van het nieuwe Oostenrijk ligt
besloten in de woorden van een eenvoudig kamermeisje, Liesl Schuetz:
„Om gelukkig te zijn wil ik slechts met rust gelaten worden en in vre
de leven. Ik ben tevreden als iedereen zijn Ruhe hat
Oostenrijk is vrij. Oostenrijk is
baas in eigen huis. Er zijn nu bijna
twee jaren verlopen sedert op 24
oktober 1955 de laatste Russische
soldaat het Oostenrijks territoir
verliet.
Een groep vrolijke, jonge
meisjes en jongens reed zingend
met een tractor over de akker, juist
op het ogenblik toen onze trein de
brug naderden, moest de trein stop-
lekeurig moest ik terugdenken aan
een reis van acht jaar geleden naar
Oostenrijk. Toen we in '49 de Enns-
brug naderden, moest det rein stop
pen: controle door Russische soldaten.
Toén ging er een huivering door het
gezelschap. Van die angst is nu niets
meer te bespeuren. Men voelt de vrij
heid. Het gezang en gelach van jong
en oud onderweg doen de reiziger
vermoeden dat die zorgelijke dagen
van weleer in het verleden zijn ver
zonken.
In Wenen, waar men met opgehe
ven hoofd zowel naar het Westen
als naar het Oosten kijkt, waar
kooplieden uit de Levant en uit
het Midden-Oosten die van Liver
pool en Cincinnati ontmoeten, is
in de laatste jaren veel veranderd.
De nieuwbouw in Wenen, sedert
■het. aflopen van de bezeting met
een sneltreinvaart op gang ge
bracht, is opgewekt, met veel
kleur en versieringen in mozaiek.
De huizen hebben het karakter
van een veilige haven, waar de be
woners zich beschermd weten door
rechtvaardige wetten en er de no
dige energie voor hun arbeid kun
nen verzamelen.
De gemeentewoningen zijn alle
voorzien van een badkamer, inclu
sief wastafel en douche; alle keu
kens hebben een speciale inrich
ting voor de afwasvoor iedere
twintig woningen is er een ge
meenschappelijke wasruimte.
De huur voor de gemiddelde mo
derne drie-kamer-woning is een
goede f 40.— per maand. Van der
gelijke woningen zijn er in Wenen
ongeveer 120.000 gebouwd.
Voor een bedrag van f 44 miljoen
is nu de „Stadthalle" in aanbouw, een
uiterst modern bouwwerk, waar ze
ventienduizend mensen iedere sport
gebeurtenis (behalve voetbal) zittend
kunnen bijwonen. Er is een ijsbaan
aan verbonden, trainingshallen, kin-
Ook ingenieur Julius Raab de bonds
kanselier, heeft de sfeer van het Wie
ner Café nodig om eens even echt
rust te hebben voor het drinken van
een capuciner en het opsteken van
een lange Virgina-sigaar.
derbad, een baan voor rolschaatsen
en er kunnen ook congressen worden
gehouden. Het stadion, specaal voor
voetbalwedstrijden, wordt uitgebreid
van 65.000 tot 100.000 plaatsen.
Inhalen
Oostenrijk heeft een boel in te ha
len. Maar nu de Russen verdwenen
zijn en het land politiek in evenwicht
is, wordt met man en macht gewerkt
aan het realiseren van de oude spreuk
„Vinbus Unitis" met vereende
krachten. Per slot van rekening heeft
Oostenrijk lang genoeg moeten wach
ten alvorens er plannen op lange ter
mijn gemaakt konden worden.
De hoogste post in Oostenrijk, de
zetel van de Bundespresident, wordt
bezet door de socialist dr. Adolf
Schart', een politicus van groot for
maat. die in tegenstelling tot zijn
beide voorgangers dr. Karl Renner en
generaal Theodor Körner reeds in
de eerste verkiezingsronde tot presi
dent werd verkozen.
Het was vooral dr. SchSrf, die sinds
1945 aanstuurde op een coalitie tus
sen dc socialistische partij en de Oos
tenrijkse volkspartij, waartoe hij zijn
partijbestuur dwong concessies te
doen. Deze coalitie is voor Oostenrijk
van dc grootste waarde, want het
waarborgt de politieke rust, die een
land-in-opbouw zo hard nodig heeft.
De ohef van de regering, de Bun-
deskanzler, is ingenieur Julius Raab;
de Vicekanzler, tevens minister van
buitenlandse zaken is ingenieur Le
opold Figl.
En daar de Bondespresident en de
minister van verkeer en energip o ik
ingenieurs zijn, is het begin ik
dat Oostenrijk met zoveel zin voor de
realiteit geregeerd wordt.
Bovendien heeft Oostenrijk geko
zen voor de neutraliteit. Een goede
weg? De Oostenrijkers menen van
wel; zij wensen hun overheid veel
succes in de pogingen tussen de Scil-
la en Charibdis van de wereldgroot
machten door Oostenrijk zoveel moge
lijk buiten iedere politieke belan
gensfeer te houden. De Oostenrijkers
zien in de neutraliteit de beste waar
borg voor de vrijheid van hun land,
die vrijheid waar ze jaren en jaren
naar gesnakt hebben.
Rust
Deze zin voor de neutraliteit is
reeds zo diep in de bevolking door
gedrongen, dat de krantenverkoop
ster Johannc Seidl, die van 10 uur
's avonds tot 1 uur 's nachts in de
Kartnerstrasze staat, pathetisch te
gen mij zei: „Vrijheid is het groot
ste goed dat wij op de wereld heb
ben. Wij zijn blij dat we rust heb
ben. Wij moeten ons nergens in
mengen. Zo is het goed...."
Zij verkoopt kranten, en ver
dient dertig gulden per week.
Haar man verdient als loodgieter
gezel vijftig gulden. Zij kunnen
zich veel permitteren, zelfs jaar
lijks een buitenlands reisje me:
hun twee jongens van vijftien en
zes jaar.
Johanne Seidl vindt neutraliteit een
rustige waarborg voor een goed be
staan.
Even pathetisch, maar toch ken
merkend voor de Oostenrijkers is dé-
uitspraak van het kamermeisje Liesl:
„Wij willen slechts met rust gelaten
worden, en in vrede leven".
Zó is het nieuwe Wenen. Er wordt
weer gelachen, er wordt gewerkt, er
wordt gebouwd.
Men is blij en tevreden. De
neutraliteits-ideologie doet ,wat geza
pig aan. Iedere Oostenrijker is ech
ter bereid deze theorie met vuur te
verdedigen. Maar het nieuwe Oosten
rijk heeft de wel haast ziekelijke
voorliefde -voor een titel niet kunnen
slijten.
Toch is ook in de titulatuur de za
kelijke tendenz van het nieuwe Oos
tenrijk doorgedrongen.
Vroeger stond op iedere kapsalon:
Bij ons wordt iedereen met de titel
„Herr Doktor" aangesproken". Deze
tijd is voorbij. De titel „Herr Doktor"
is een tweederangs titel geworden; nu
is iedereen in Oostenrijk „Herr Di-
rektor". In Wenen zag ik hoe een
grafsteen met „Eenvoudige" tekst op
een auto werd geladen. Op de steen
Foor een discrete boodschap is de
,JHenstmann" in Wenen nog altijd
een onmisbare figuur.
was gebeiteld: Hier ruht Leopoldine
Kaltcnecker, 57 Jahre alt, Bundens-
bahrenlokomotivfiihrer W'itwe".
Wat ook onveranderd is gebleven is
het Wiener Café, waar de kelner van
iedere gast de speciale wensen uit
zijn hoofd kent. Zo weet de kelner
van Café Lantmann precies hoe bonds
kanselier ingenieur Julius Raab zijn
Capuciner-koffie drinkt, en welke
kranten hij graag leest. Want zelfs de
Oostenrijkse ministers hebben geen
andere levensgewoonten dan die van
de gemiddelde Weners. Ook zij de
staatsgroten hebben de sfeer van
het café nodig om zonder door de te
lefoon gehinderd te worden een half
uurtje rustig te kunnen zitten.
CLIO KIJKT IN HET MIDDAGETEN
Eten en drinken tussen wapens,
foto's en schilderijen
(Van een Londense correspondent)
In Londen komen steeds meer
de café's in trek, die men liier „mu-
seumcafé's" pleegt te noemen. Zy
hebben langzamerhand een grote
faam gekregen, daar men er kan
eten en drinken tussen oude druk
ken, schilderyen en foto's, model
len van ale mogelijke curieuze voor
werpen, wapens en allerlei dingen,
die iets te maken hebben met de
naam, de geschiedenis of de omge
ving van de lokaliteit.
Er zijn nu al vijf van deze „pubs",
zoals zij in Engeland heten, en zij zijn
alle vijf ondergebracht in huizen, die
eigendom zijn van Londens oudste
brouwerij Whitbread Co. Het
nieuwste van deze etablissementen is
Prins Charles, de achtjarige
Engelse troonopvolger, gaat
met ingang van het nieuwe
schooljaar naar Cheam, een
exclusieve kostschool te Head-
ly, een plaatsje op de grens
van de graafschappen Berkshi
re en Hampshire. Koningin
Elizabeth II van Engeland
heeft gebroken met de hoftra-
ditie, want tot nog toe. was het
gewoonte, dat Engelands toe
komstige troonopvolgers door
privé-onderwijzers werden op
gevoerd. De foto geeft een
beeld van Cheam, een van de
duurste kostscholen van Enge
land.
ning kregen we een stapel
pocketsbooks mee. De tocht
stroomafwaarts de Digoel ging
verrassend snel. Op de Koafr
schoven we log, nauwelijks
zichtbaar voortgang makend,
tegen de stroom op. Op het
achterdek van de lichter had
het papoeapersoneel een stook-
WW!
(Door overste G. F. Venema).
Op 8 juni vertrokken van Merauke naar Tanahmerah, onze
pleisterplaats voor het doorvoeren van de voorraden naar
Mindiptanah. We gingen van start in een geladen sfeer, want
vóór 16 juni moest alles gereed zijn voor de doorsteek naar de
vallei van Ok Sibil (Ok rivier), het voorlopige einddoel.
In Tanahmerah zou de uitrusting, het voedsel en de brandstof
in een lichter geladen worden om over de rivier „opgevoerd"
te worden. Een tocht van vier dagen. Maar zover was het nog
niet... Zo waren alleen nog maar de plannen.
Voorlopig was Jean Cecile, dictator over de wentelwieken,
er alleen nog maar in geslaagd een „vliegende lift" naar Port
Moresby te pikken om bij zijn helikopters te komen.
transportmiddel: een klein
dekschuitje, langszij een motor
bootje.
We sliepen op veldbedden
onder een boven de lichter ge
spannen dekzeil. Tot ontspan-
Oneindig wijd is de Digoelrivier.
Klaats gemaakt. De rook van
et vuur hing als een blauwe
prikkelende nevel rond de bo
ten.
De maaltijden waren eenvou
dig: per man een blik soep, een
blik hutspot of goulash.
Eindeloos saai
Het enige wat ons op deze ein
deloos saaie reis tussen de
groene muren van het oer
woud verraste, was het geweld
waarmee de inhoud van de blikken
uit de gemaakte gaatjes spoot, als
ze in heet water op temperatuur
waren gebracht.
Daar we niet over een hele
reeks verschoningen beschikten,
zagen we er na twee dagen uit
als koks die in jaren geen wa
ter hebben gezien. Pogingen om
de bekladde kleding in het gele
rivierwater te wassen waren
niet al te succesvol. De in
kreukels opgedroogde kleren
Papoea-dragers met brandstof
voor de boot, die naar Mindip
tanah gaat vertrekken.
zagen er niet veel frisser uit dan
het ongewassen goed.
Zo pruttelden we vier dagen
met het motorbootje en de lich
ter tegen de stroom op. Vier
dagen met naar het leek twee
etmalen in de vierentwintig uur.
Maar we waren van start.
Volgende keer:
Cecille duikt op.
En wat moest er nog allemaal
gebeuren? De helikopters moesten
We leken wel koks
die in
geen
jaren water zagen
over duizend kilometer naar Me
rauke overgevlogen worden; de
Catalina moest alle voorraden
naar Tanahmerah overbrengen;
een politiepatrouille moest „clea
rings" (open plekken in het bos
voor eventuele noodlandingen)
hakken: Nol Hermans zou met de
marinefotograaf Van der Lande te
voet van Tanahmerah naar Min
diptanah trekken.
Dekschuitje
Onder die bedrijven door zouden
het expeditielid Huizinga en
ik met de voorraden over de
Digoelrivier een dag stroomaf
waarts varen en daarna drie dagen
de „Railway Tavern" „Sp<
taveerne" in Liverpool Street in
het hartje van Londen en in de on
middellijke nabjjheid van Liverpool
Street Station en verschillende sta
tions van de ondergrondse spoorweg,
de „Tube". Hier zijn de wanden ver
sierd met alle mogelijke wapens in
bonte kleuren, die eens de kortademi
ge locomotiefjes versierden uit een
gezelliger en gezapiger periode
van het Britse spoorwegwezen. Uit
de tijd, dat nog niet het ~ehele spoor
wegnet was opgeslokt door de Mo
loch, die „British Railways" heet. Er
staat in deze „pub" een bewegend
model van een reuzenlocomotief, dat
een schooljongen de adem doet stok
ken, er is een gravure van een Ame
rikaans spoorwegdepot uit de zeven
tigerjaren. ergens hangt een gekleur
de plaat van de Franse spoorwegen
uit de tijd van Louis Philippe en op
weer een andere plaats kan men een
affiche bewonderen uit de tijd van
koningin Victoria, welke de machi
nisten van de een of andere al lang
verdwenen spoorwegmaatschappij
aanspoort, zich te houden aan het
rook- en lawaaiverbod op perrons.
De herinnering aan de beroemde
boatraces" tussen Oxford en Cam
bridge wordt levend gehouden door
„The Coach and Eight" De
Koets met Acht Paarden" in
Putney, het Londense voorstadje
aan de Theems, waar de finish ligt
van de jaarlijkse boatrace. Onge
twijfeld is de naam van dit café
afkomstig uit de tijd van de post
koets, maar vandaag wil men er de
trainer en zijn roeiploeg eren.
In de bar en in het restaurant van
„The Coach and Eight" hangen en
staan relikwieën zoals scheepsboe
gen, een roer, riemen van roem
ruchte achten en verder natuurlijk
ontelbare foto's van beroemde roei
ers uit het verleden.
„ZETTERSLEERLING"
Ook „The Printer's Devil" de
„Zettersleerling" in Fetter Lane,
een zijstraatje van het courantencen
trum Fleet Street heeft zijn vaste
gasten: journalisten, drukkers en ty
pografen, maar ook advocaten en be
ambten van de gerechtshoven uit die
zelfde Fleet Street. Op de bovenver
dieping kan men eten onder opge
wekt gekleurde prenten van allerlei
aard: alle voorbeelden van druktech
nieken. In de bar staan kasten met
lettertypen en hangen rondom foto's
van alle mogelijke typografische ma
chines en bovendien zijn er enkele
zeer oude boeken te zién.
Waarschijnlijk het ongewoonste,
maar tegelijkertijd voor velen het
aantrekkelijkste etablissement is mis
scbien wel „The Nag's Head" („Het
Paardehoofd in Covent Garden, in de
onmiddellijke nabijheid van de be
roemde fruit-, bloemen- en groente
markt, van de Koninklijke Ópera en
het Koninklijk Theater.'Van alle ca
fé's in Engeland blijft „The Nag's
Head" het langst opén, De wet heeft
namelijk een uitzondering willen ma
ken voor de marktkooolieden, die
zich graag vroeg in de morgen met
een glaasje van het een of ander wil
len verwarmen en gaf deze „pub" een
uitzonderingsvergunning.
Men kan er, evenals in (le andere
museum-restaurants, typisch Engels
eten krijgen. Wanneer men daar be
hoefte aan voelt, kan men door Clio
bespied eten in een zaal, die geheel
is behangen met ontwerpen van ope
radecors en kostuums. En men kan
er ook toasten tegen de achtergrond
van theateraffiches zonder daarbij
veel acht te slaan op een aanplakbil
jet uit koningin Victoria's tijd, dat
waarschuwt voor „de weg naar de af
grond".
De Peter de Grote Baai, waaraan de be
langrijkste Russische marinebasis Wla-
diwostok gelegen is, werd gesloten ver
klaard voor alle buitenlandse scheeps-
luchtverkeer.
Sedert 14.47 uur gistermiddag rijden de
treinen tussen Best en Eindhoven weer
met normale snelheid.
Hebben dieren angst voor
gierende straaljagers?
Het aantal geboorten in het die
renpark te Rhencn is de laatste ja
ren teleurstellend en het aantal jon
ge dieren, dat slechts een kort le
ven is beschoren, is groter dan vroe
ger.
Men neemt aan dat er verband
gezocht moet worden tussen dit ver
schijnsel en het steeds groeiende
aantal straaljagers, dat regelmatig
over het park giert.
Vast staat in elk geval dat vele
diersoorten uitermate zenuwachtig
op het geluid der vliegtuigen reage
ren. De twee reuze kangeroes ren
nen met enorme sprongen het nacht
hok in zodra zij een straaljager ho
ren en ook de zebra's reageren bij
zonder schichtig.
In de afgelopen maanden heeft 'n
pinguin volkomen onverwacht het
nest verlaten, waarop zij zat te
broeden. Bi} de panters en de zee
leeuwen blijft het jonge leven weg,
waarop men meende te kunnen re
kenen. Op het wolventerras werden
slechts twee welpen geboren en zelfs
de vogels vertonen een veel kleinere
gezinsuitbreiding dan normaal.
De jonge zebra die enkele weken
geleden in het dierenpark werd ge
boren en in de afgelopen dagen is
overleden, kon bij zijn zenuwachtige
moeder geen melk meer vinden, het
geen zeer wel een gevolg van het
zelfde verschijnsel kan zijn, aldus
meent de directie van het park.
