PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Zorin reageert met „njet" op
westelijk ontwa peningsplan
Driemannen ontsnapt
uit Veenhuizen
Koppelbazen verwierven zich
sterke monopolie-positie
200e jaargang - no. 190
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant,
Directie: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer, Adjunct: w. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week; 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 14 aug. 1957
ADVERTENTIEPRIJS 23 cent per
mm. Mlnlm. p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
13 cent p. regel met een minimum
«■an L—..Brieven of adres
bureau v. d. blad" 13 cent meer.
Olro no. 338300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vllsslngen, Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3546 of 3304); Middelburg, Markt 51, telefoon 3841; Goes, Lange Vorststraat 63. telefoon 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg. Nleuwitraat 43. telefoon 20: Terneuzen. Brouwcrmtiar.', -j Ik/cc-N. ivignlel 24
STASSEN BESCHULDIGD
Tegen koppeling aan gewichtige
politieke vraagstukken
Het westelijke compromis-ontwapeningsvoorstel tot inkrimping van
de militaire mansterkte is dinsdag door de Russische afgevaardigde
Valerian Zorin verworpen met het meest onherroepelijke njet dat hij
in de nu vier maanden durende ontwapeningsbesprekingen heeft laten
horen. Het njet ging vergezeld van een scherpe aanval op de Ameri
kaan Stassen die beschuldigd werd de publieke opinie met zijn opti
misme bedrogen te hebben. Van Dulles' opzienbarende voorstel tot
wederzijdse inspectie repte Zorin niet.
De manier waarop het westelijk
voorstel werd afgewezen sloeg de
bodem in aan alle hoop op overeen
komst. Stassen was bijzonder on
der de indruk van de aanval op zijn
persoon. Onmiddellijk na de zitting
trokken de westelijke delegaties,
Verenigde Staten, Engeland, Frank
rijk en Canada, zich terug voor een
onderlinge bijeenkomst. Stassen
gaf te verstaan, dat hij donderdag
Zorin zal antwoorden. Men neemt
aan, dat hij ondertussen direct con
tact zal opnemen met John Foster
Dulles.
Zorin kritiseerde het westelijke
besluit, een inkrimping van de strijd
machten die verder gaat dan
2.500.000 man elk voor de Ver. Sta
ten en de Sowj et-Unie en 750.000
man elk voor Engeland en Frankrijk,
gepaard te doen gaan met de oplos
sing van „belangrijke politieke
vraagstukken", in het bijzonder het
H
Beperking
et moderne verkeer heeft in de
laatste weken wederom vele
slachtoffers geëist. Vliegtuigen
neergestort, treinen kwamen met
elkaar in botsing, auto's verongeluk
ten, bromfietsers, wielrijders en voet
gangers vonden de dood.
Al deze ernstige ongelukken zijn
diep aangrijpend. Soms wanneer
er vele doden tegelijk zijn gevallen
hijst men de vlaggen halfstoks of de
radio neemt een minuut stilte in
acht, maar voor de verkeersdoden
„van alle dag" gebeurt dat niet.
We kunnen bezwaarlijk met ons
Nederlands gemiddelde van drie ver
keersdoden per dag een dagelijkse
dodenherdenking houden. Dan zou
zo'n herdenking de diepe zin verlie
zenzij zou een sleur worden.
En toch zit het afschuwelijk scheef
niet die dodenlijst van het Nederland
se verkeer. Die lijst moet verminde
ren en niets mag nagelaten worden
om de verkeersveiligheid te bevorde
ren, ook al zou dit extra-uitgaven
eisen.
Nu wordt er inderdaad gewerkt
aan het verbeteren van de ver
keersveiligheid. Men probeert de
menselijke fouten tot een minimum
terug te brengen en men stelt hoge
eisen aan de materialen, welke voor
het verkeer worden gebruikt.
Verkeersregelingen te land en in
de lucht worden geperfectioneerd en
velerlei voorschriften worden door de
overheid uitgevaardigd om de veilig
heid te vergroten.
Daarom treft het des te dieper, dat
men van overheidswege reeds bij
het eerste waaien van een „be
zuinigingsbriesje" overging tot bezui
niging op maatregelen voor de ver
keersveiligheid.
De A.N.W.B. heeft thans officieel
de beklemmende resultaten van de
door de Bond bij de gemeentebestu
ren en waterschappen ingestelde en
quête naar de gevolgen van de beste
dingsbeperking op verkeersgebied ter
kennis van de minister van verkeer
en waterstaat "gebracht, bij wie de
verantwoordelijkheid berust voor de
veiligheid van het verkeer.
Uit de bedoelde enquête, waarvoor
de A.N.W.B. van ruim 500 aange
schreven instanties opgaven heeft
ontvangen, blijkt dat ruim 400 wegen
objecten voor onbepaalde tijd zijn
uitgesteld of naar de volgende jaren
zijn verschoven. Daaronder zijn tal
van volstrekt noodzakelijk te achten
wegverbeteringen, hetgeen tot gevolg
zal hebben, dat vele gevaarlijke si
tuaties, die vaak voor zeer geringe
bedragen afdoende te verbeteren zou
den zijn geweest, nu voor onbepaal
de tijd zullen blijven voortbestaan.
In verband met de nog aangekon
digde verdere maatregelen tot beper
king van de bestedingen bij de lagere
bestuursorganen, aarzelt de A.N.W.B.
dan ook niet de thans ontstane toe
stand onhoudbaar te noemen.
De A.NW.B. spreekt van een „on
houdbare" toestand. Wellicht is
het woord „ontoelaatbaar" juis
ter, want wegverbetering vormt een
onderdeel van de grote strijd tegen de
verkeersonveiligheid en die strijd
gaat uiteindelijk om het behouden
van mensenlevens.
Indien door het uitstellen van de
wegverbeteringen, waarover de A.N.
W.B. thans schrijft ook maar één
dode zou vallen, dan zou dat op zich
zelf reeds een bittere aanklacht zijn.
Een aanklacht tegen een lichtvaar
dige wijze van bestedingsbeperking'!
Duitse vraagstuk. Hij vroeg om een
„ondubbelzinnig antwoord op de
vraag of de westelijke mogendheden
definitief kunnen toezeggen aan een
besnoeiing van de strijdkrachten van
de Sowjet-Unie en de Verenigde Sta
ten tot onder 2.500.000 man geen
voorwaarden te zullen verbinden.
Volgens Zorin is de oplossing van
de Duitse kwestie op Adenauers
voorwaarden door het westen ge
opperd om hiermee een belemme
ring op te werpen voor een beper
king der strijdkrachten beneden het
fenoemde peil. De „wraakzoeken-
e machten in West-Duitsland"
zouden hierdoor in feite het recht
van veto krijgen bij de regeling
van het gehele ontwapeningspro
bleem en zelfs van de eerste ont
wapeningsmaatregelen.
Zorin trok de verklaring in twijfel
van de Amerikaanse afgevaardigde
Stassen, dat de afgevaardigden niet
beseffen hoe dicht zij bij overeenstem
ming zyn. Stassen had dit vorige
week gezegd.
Drie mensen gered
uit zinkende auto
Toen de vertegenwoordiger A. J.
de Geest van de Oostzeedijk te Rot
terdam maandagmiddag niet zyn
auto van de Molenlaan ko
mende links de Grindweg opdraai
de, zag hy een auto in de 'Splinterse-
vaart dryveii. Hy bedacht zich geen
ogenblik, ontdeed zich van enige kle
dingstukken en dook het water in.
Het gelukte hem, een portier van de
auto open te krijgen en de drie in
zittenden, de 54-jarige leraar J. Hui-
zer van de Larixlaan, diens echtge
note en hun negenjarig dochtertje, op
het droge te brengen.
Even tevoren was de auto bij het
nemen van dezelfde bocht te water
geraakt. De 8-jarige A. C. van Id-
singa uit de Cliostraat, die zat te vis
sen, had een klap van de in het water
duikende auto gekregen en moest
met verwondingen aan de rug naar
het ziekenhuis Bergweg worden over
gebracht.
Vijf vermiste Alpinisten
terug in Chamonix
Drie Poolse en twee Zwitserse al
pinisten die in het massief van de
Mont Blanc vermist werden, zyn te
recht.
De drie Polen, die zondag door eer
sneeuwstorm waren overvallen toen
zij probeerden de „groene piek" via
de gevaarlijke noordelijke helling te
beklimmen, kwamen dinsdag in Cha
monix aan.
De twee Zwitsers waren vermist bij
een beklimming van de Aiguille du
Dru. Zij arriveerden dinsdag veilig
bij liet eindpunt van de kabelbaan in
Montenvers.
Er worden nu in dit gebied nog drie
bergbeklimmers, een Pool en twee
Joego-Slaven, vermist. Zij zijn zes da
gen geleden voor het laatst gezien.
Uit Chamonix waren dinsdag acht
Polen onder leiding van twee Franse
gidsen vertrokken om naar hun ver
miste kameraden te zoeken, maar zij
moesten door het slechte weer terug
keren.
Kroesjtsjew valt
Adenauer aan
De Russische communistische lei
der Kroesjtsjew heeft dinsdag op een
grote bijeenkomst op het Marx-En-
gelsplein in Oost-Berlyn, waar zich
een 150.000 mensen verzameld had
den, een redevoering gehouden, waar
in hij felle kritiek leverde op bonds
kanselier Adenauer van West-Duits
land. Die bereidt volgens hem de
Westduitsers psychologisch op een
nieuwe oorlog voor, door de terug
keer van duizenden Duitsers uit de
Sowjet-Unie te eisen, terwijl hij weet
dat deze mensen gesneuveld zyn, „zo
als myn zoon en de zoon van Mikojau,
wiens lijken nooit gevonden zijn en
die wij niet opeisen omdat wy weten
dat zij dood zijn".
Dr. Adenauer verklaarde dinsdag
voor de Westduitse radio onder meer:
„De heer Kroesjtsjew heeft zich op
de meest plompe wijze met de West
duitse binnenlandse aangelegenheden
ingelaten", „en dit alles vindt plaats,
terwijl tezelfdertijd op voorstel van
het Kremlin Westduits^Sowjet-Russi-
sche besprekingen worden gevoerd",
aldus de bondskanselier.
Weduwe vermoord
en beroofd
De 79-jarige weduwe A. van Von-
deren-Jillesen is maandag in haar
woning te Beugen nabij Boxmeer
vermoord.
Haar kleinzoon trof haar dood in
de keuken aan met zware wonden in
voor- en achterhoofd. In de woning
waren alle kasten en laden openge
trokken of geforceerd. De politie
neemt aan dat roofmoord het motief
is voor deze misdaad. Omtrent de da
der of daders tast de poitie nog in
het duister.
Uit het onderzoek bleek, dat twee
portemonnees verdwenen waren en
dat een trommeltje met geld, dat de
oude vrouw in een omslagdoek had
gewikkeld en verstopt, nergens te
vinden was. Het is niet bekend, hoe
veel geld zich hierin bevond.
Het is de buurtbewoners, die van
het doen en laten van de vrouw op
de hoogte zijn, opgevallen, dat een
vrouw van vermoedelijk middelbare
leeftijd, gekleed in een rode mantel,
's middags de vrouw heeft bezocht en
dat zij samen gewandeld hebben.
Ook hebben zij een oude dames
fiets met een vreemdsoortig stuur,
tegen de gevel zien staan. De opinie
is, dat de dader of daders goed op de
hoogte moeten zijn geweest van de
toestand omdat juist in de uren, dat
de vrouw alleen is, het misdrijf is ge-
M Te Hirosjima in Japan werd de
H jaarlijkse herdenking van de
H atoombomaanval nu twaalf
jaar geleden gehouden. Een
§1 menigte van ongeveer 20.000
mensen zoas tijdens de plech-
M tigheid bijeen in het „Peace
Memorial Park". Op de achter-
grond ziet men de voormalige
Hirosjima's industriële promo-
tiehal nu bekend onder de
H naam „Atoomkoepel".
iliiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiif
Nederlandse straaljager
in Duitsland verongelukt.
Een straaljager van het type R.F.
84 F („Thunderflash") van het 306
fotoverkenningssquadron van de ko
ninklijke luchtmacht Is gistermiddag
in Duitsland verongelukt. Het toestel
steeg op van de vliegbasis Lahrbruch
waar het squadron is gelegerd, en
stortte door nog onbekende oorzaak
neer. Het kwam neer ten zuidwesten
van Lahrbruch, in de buurt van de
Nederlandse grens er hoogte van Nij
megen. De bestuurder kwam om het
leven. De vlieger was de tweede-lui
tenant A. H. Löhker, 27 jaar, uit
Rotterdam. Hy was sinds een half
jaar getrouwd.
Hij heeft nog wel getracht zich te
redden met zijn parachute, maar daar
hij op geringe hoogte moest springen
had de parachute niet voldoende ge
legenheid meer zijn val af te remmen,
hoewel de parachute zich normaal
opende.
Bij Bizerta is maandag een Frans
militair toestel neergestort. Elf
personen zijn hierdoor om het le
ven gekomen. Ook een Spaans mi
litair vliegtuig stortte neer. Dat
gebeurde maandag bij de Canari-
sche eilanden. Zes inzittenden ver
dronken.
Eén gegrepen na
vlucht met auto
In de nacht van maandag op dins
dag zijn drie gedetineerden ontsnapt
uit het gebouw van de strafgestich-
ten Ksserheem te Veenhuizen. Zij ver
toefden in de nachtverblijven en heb
ben in het duister kans gezien uit te
breken. Vermoedelijk heeft een der
ontsnapte gedetineerden, die overdag
in een smederij werkte, gereedschap
meegenomen, waarmede hij kans ge
zien heeft enige sloten te forceren.
De ontsnapten zijn H. P. J., 26 jaar
oud, wonende te Rotterdam, J. J. H.
van H., 29 jaar oud, wonende te Den
Haag en de 28-jarige S. C. V., wonen
de te Rotterdam. S. C. V. werd gis
termiddag te Rotterdam door de re
cherche aangehouden.
Men vermoedt dat de ontsnapten
tijdens hun vlucht een kleine per
sonenauto (registratienummer PD
0782) uit een garage hebben ge
stolen. Deze garage bevindt zich op
ongeveer 400 meter van de straf-
gestichten te Veenhuizen. Toen de
eigenaar van de auto gistermiddag
zijn voertuig wilde halen, kwam hij
tot de ontdekking dat de garage
was opengebroken en de auto was
verdwenen.
IN OOSTELIJK ZEEUWSCH-VLAANDEREN
|||||lllllllllll!llllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllll!lillllllll!llllllllllli|
De politieke commissie van de
f§ Arabische Liga heeft te Cairo M
H in Egypte een vergadering ge-
houden over de situatie in het
sultanaat Oman. De foto geeft jj§
een beeld van de vergadering,
H die werd gepresideerd door de
secretaris-generaal van de liga,
Abdel Khalek Hassoun (3e
van rechts).
„Aannemers van werken", noemen ze zich, „koppelbazen", is hun min
of meer officiële aanduiding, „krooibazen", heten ze in de volksmond.
Een jaar of negen geleden waren zij de pienteren in enkele groepjes
arbeiders in oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen, die hun ploeggenoten wisten
te winnen voor de voordelen van het als groep aannemen van bepaalde
werkzaamheden boven het aangaan van een vast dienstverband. Thans
behoren zij tot de notabelen van het gebiedsdeel en zijn zij, niet alleen
naar het uiterlijk, belangrijke lieden geworden. Zij beheersen namelijk
goeddeels de arbeidsmarkt voor wat betreft de haven van Terneuzen,
de fabrieken te Sluiskil en de landbouw in de wijde omtrek van Axel
en Terneuzen. Zij hebben zich een lucratieve monopoliepositie verworven,
hebben de arbeidsbemiddeling volkomen overvleugeld en creëren in Oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen een arbeidsklimaat, dat hun arbeiders, althans fi
nancieel, grote voordelen biedt, maar dat door anderen (sommige boeren,
organisaties en lichamen op het gebied van de landbouw, cargadoors, enz)
als ongezond wordt beschouwd.
De vorming van de huidige krooien
begon ongeveer negen jaar geleden,
tijdens de hoogconjunctuur in de
pootaardappelteelt. Sindsdien zijn de
bazen door de betreffende instanties,
zoals de sociale verzekeringsbank,
erkend als werkgevers. Zij hebben
een flink aantal arbeiders (in de
oogsttijd ook arbeidsters), waarvan
de kern wordt gevormd door een
aantal ware mannetjesputters, om
zich verzameld. Zij voldoen voor deze
arbeiders aan alle eisen die aan een
werkgever gesteld kunnen worden:
premies en belastingen worden met
de regelmaat van de klok betaald.
Slechts toen enige tijd geleden er
één failliet ging werden vorderingen
tot een bedrag van enkele tienduizen
den guldens van de Raad van Ar
beid en de belastingen oninbaar.
De arbeid van de koppelbazen
bestaat erin werken aan te ne
men en hun mensen te dirigeren.
Heeft de boer een karwei te
doen, moet er iets van het land?
De aannemer van werken noemt
een prijs en stuurt zijn mensen,
die het werk in de kortst moge
lijke tijd klaren. En wanneer
het dan zaterdags in Axel of op
woensdag in Terneuzen markt is
geweest, trekt de boer zijn por
tefeuille, betaalt de overeenge
komen som en is van alles af.
Naast de gesteldheid onder de ar
beiders, die zoveel liever in een groep
weiken dan ergens alleen midden in
het land te staan, is de wens van de
boer snel „van alles af" te zijn één
van de belangrijkste oorzaken van de
grote vlucht die het krooiensysteem
genomen heeft. De meeste boeren
hebben een hekel aan de rompslomp
van een werkgevers-administratie.
De koppelbaas helpt hen daarvan af.
En de boer mag dan misschien aan
het eind van het jaar constateren,
dat de voor hem verrichte arbeid
een schep geld gekost heeft, het vol
gend jaar doet hij het toch opnieuw,
enerzijds om het gemak, anderzijds,
omdat in Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen
niet veel keus meer is
De koppelbazen beperken hun
activiteiten niet slechts tot de
landbouw, zoals in West-
Zeeuwsch-Vlaanderen en op
Zuid-Beveland wel gebeurt. Hun
arbeiders lossen en iaden in de
haven van Terneuzen, zij lossen
en laden voor de fabrieken te
Sluiskil, zij werken desnoods in
de bouwnijverheid, zij verrich
ten zelfs grondwerk voor de P.
T.T. en voor de P.ZJC.M.
(Vervolg op pag, 7)
De gestolen personenauto is nog
niet gevonden, ook twee der voort
vluchtige gedetineerden zijn nog
niet aangehouden.
Naar wij vernemen heeft de direc
teur-generaal van het gevangeniswe
zen. mr. E. A. M. Lamers naar aan
leiding van deze ontsnapping gisteren
een bezoek aan het strafgesticht ge
bracht.
De strafgestichtcn by Veenhuizen
zyn zogenaamde „open strafgestich-
ten", waar gedetineerden het laatste
deel van hun straf doorbrengen. Met
een ontsnapping brengen zijee n voor
waardelijke invryheidsstclling in ge
vaar.
Omtrent de arrestatie van de Rot
terdammer S. C. V. wordt nader ge
meld, dat de Rotterdamse politie om
streeks vijf uur gistermiddag de hand
op hem wist te leggen in de omge
ving van zijn woning aan de Atjeh-
straat (Katendrecht). V. zou volgens
de Rotterdamse recherche een be
kend inbreker zijn. Hij is thans opge
sloten op het hoofdbureau van poli
tie aan het Haagse Veer te Rotter
dam.
Snoorwsgverkeer op lijn
Eindhoven-Best hervat
Gisteren om 5.46 kon het spoor
wegverkeer op de lijn Eindhoven
Best over enkelspoor, zij het met ver
traging worden hervat. Om 10.10
uur kwam ook het tweede spoor vrij,
waarover thans met een snelheid van
30 km wordt gereden.
Het weer in Europa
Volgens de rapporten m
7 uur:
Stockholm, half bewolkt
Oslo, zwaar bewolkt
Kopenhagen, half bewolkt
Aberdeen, geheel bewolkt
Londen, zwaar bewolkt
Amsterdam, half bewolkt
Luxemburg, zwaar be wolk'
Parijs, zwaar bewolkt
Bordeaux, licht bewolkt
Grenoble, geheel bewolkt
Nice, zwaar bewolkt
Berlijn, zwaar bewolkt
Frankfort, geheel bewolkt
München. regenbul
Zurich, regen
Genève. geheel bewolkt
Locarno, onweer
Wenen half bewolkt
Innsbruck zwaar bewolkt
Rome. hal? bewolkt.
Ajaccio. half bewolkt
21 gr.
20 gr.
20 gr.
15 gr.
19 gr.
21 gr.
20 gr.
21 gr.
23 gr.
18 gr.
26 gr.
25 gr.
23 gr.
20 gr.
19 gr.
18 gr.
23 gr.
27 gr.
*4 gr.
'8 gr.
•s gr.
VERWACHT...
ZUIDELIJKE WEND
Half tot zwaar bewolkt met hier
of daar een enkele bui. Vannacht
plaatselijke mist. Weinig verandering
in temperatuur. Aanvankelijk weinig
wind, later matige tot vrij krachtige
wind uit zuidelijke richtingen.
ZON EN MAAN
15 augustus
Zon op 5.25 onder 20.07
Maan op 21.29 onder 10.44
