O Veraa Nagel uit New York maakt een film over Nederland r C tot OZ0MO "OtóMvetvpagina EPOS VAN EEN KLEINE VROUW V VRIJDAG 9 AUGUSTUS 1957 PROV1NOIALE Z E B V W 8 B O O O R A N T T nzc VROUWEN TUSSEN AMERIKA EN EUROPA (1) Rasechte Amerikaanse met drie hobbies: filmen, reizen en vertellen Aan boord „Johan van Olden- barnevelt". Er reist een Ame rikaanse vrouw door Nederland, die bezig is een film van ongeveer anderhalf uur te maken over alle Nederlandse onderwerpen welke tussen Hudsonrivier en Golden Ga^ te belangstelling ondervinden. Het is Verna Nagel, een donke re slanke verschijning, die charme aan zakelijkheid paart en verbon den is aan een van de grootste bu reaus in de Verenigde Staten welke tot bezigheid hebben in het winter seizoen lezingen met films aan te bieden aan alle mogelijke vereni gingen in dorp en stad. Verna Nagel is een der gewaar deerde krachten van dit kantoor: het Columbia Lecture Bureau in de 57e straat in New York. Voor de wintercampagne komt er nu een film over Holland. „Sinds Kerstmis van het vorige jaar werk ik aan de voorbereidingen", vertelt Verna Nagel en ze toont een kolossaal boek, waarin onze provincies alfa betisch zyn gerangschikt en waar in men, alweer in. alfabetische volg orde, de namen van tientallen ste den en dorpen vindt. En achter Iedere plaatsnaam staan aantekeningen. Hoorn: straatorgelconcours. Marke- lo: folkloristische dansen met uiter aard de data der gebeurtenissen. Mejuffrouw Nagel was bijzonder goed toegerust, toen ze van de boot in Rotterdam stapte, en zich op weg begaf naar het hoofdkantoor van de Nederlandse V.V.V. in Den Haag. „Filmen, reizen en vertellen zijn een hartstocht van mij," vertelt Verna Na gel, die tenminste twee maanden in ons land blijft. „Een film is een be langrijke zaak, de opnamen kosten tijd moeten met zorg geschieden." Verna Nagel ziet er allerminst naar uit, dat ze half werk levert. Ze maakt zelf de teksten voor haar film. Ze weet dat er concurrentie is, dat er verschei dene films over ons land zijn, maar ze wil het „anders doen dan anderen". Ze heeft een hartstocht voor reizen, inderdaad. Zij filmt en vertelt over Haiti, over Honolulu, waar ze aanvan kelijk als „interieur decorator" werk zaam was. Dit is een prominent be roep in de Verenigde Staten; men kan het vertalen met „huis-inrichter". De ze huis-inrichters zijn mensen die op uw aanwijzing uw woning van onder tot boven keuken, slaapkamer, kortom: alles inrichten. „Zes mijl van Honolulu vielen bom men toen de oorlog met Japan begon," weet Verna zich te herinneren. Omdat gedurende de oorlog het beroep „huis- inrichtster" moeilijkheden ondervond in verband met gebrek aan materia len, schakelde Verna over op een jeug- liefde: muziek. Ze gaf pianoles, maar stopte daarmede, toen ze, later, in New York ging wonen. Want de camera fascineerde haar in hoge mate, en via die ca mera begon voor haar een boeiende loopbaan. Ze nam zelf haar films op voor haar lezingen voor leerlin gen van Highschools, Universitei- VERNA NAGEL ....charmante zakenvrouw.... Een struisvogel associeert men onwil lekeurig met damesmode, en dan vooral met de hoedenmode uit voorbije dagen. Sedert deze met struisveren getooide hoeden uit de mode raakten, hoorde men betrekkelijk weinig van deze vogels. Tot onlangs een sehapenhouder in de Kaap provincie in moeilijkheden raakte door herhaaldelijke diefstal van schapen.... Ten einde raad joeg hij een aantal struis vogels de weidegronden op, en vanaf dat ogenblik hielden de schapendieven zich koest. Blijkens Zuid-Afrikaanse persbe richten laten de vogels niemand, maar dan ook niemand tot hun weidegronden toe. Zelfs wagen worden door de dieren hardnekkig gevolgd. Waagt men het uit te stappen, dan wordt men onmiddellijk geattaqueerd.. Landarbeiders moeten zaaien vanuit vrachtauto's om zich voor deze gevaarlijke dieren veilig te stel len. Tegen vervilting van wol Op de jaarvergadering van de Ame rikaanse tricotage-fabrikanten te New-York zijn mededelingen gedaan over een industrieel gemakkelijk toe te passen methode om de neiging tot vervilting bij wol tegen te gaan, een methode die de zachte greep van de wol slechts zeer zijdelings beïnvloedt Bij dit procédé wordt de wol behan deld met een mengsel van twee ver schillende kunstharsen. Eerst wordt het materiaal volledig gedroogd, daarna gedompeld in een bad met harsoplossing, vervolgens opnieuw bij milde temperatuur gedroogd, voorts gewassen in een wasmachine en ten slotte weer gedroogd. ten, leden van kerkgenootschappen vrouwenclubs en wat dies meer zij. Ze heeft een film gemaakt van Portugal, ze legde de pilaren van Hercules en de kasbah (oude Ara bische volkswijk) van Algiers vast op het celluloid. „In de kasbah van Algiers hebben zij me bijna gesla- fen. Daar is fotograferen verbo- en", herinnert miss Nagel zich. „De Koran weet u!" Ze heeft de apen van Gibraltar ge filmd en de Alpen van Zwitserland. Nu krijgt Nederland een beurt. Het bureau in New York introduceert zijn medewerkster die vooral ook het leven ep ons platteland wil vastleggen, op echt Amerikaanse wijze. Namelijk zó in het prospectus: „Verna Nagel, een stralende nieuwe persoonlijkheid met drie boeiende films. Kleurenfilms met een sprankelend commentaar." „Ik weet nog niet hoe of deze Ne derlandse film zal heten. Misschien al leen maar „Holland," peinst ze hardop. „En denkt niet dat hg klaar is als ik mijn laatste meter film verschoten heb; dan begint daarna thuis het monteren en verder gereedmaken. Een heel karwei, maar ik doe alles zelf!" Uitgaan zonder kook-zorgen De huisvrouw die na een gezellig dagje uit warm en vermoeid de sleu tel in het slot steekt, wacht meestal nog de taak, voor de hongerige ge zinsleden een warme maaltijd op ta fel te brengen. Hoewel het koken iedere dag overleg vraagt, is het op vakantiedagen extra prettig om van tevoren de samenstelling en berei ding van de maaltijden zo te organi seren, dat U bij thuiskomst zo wei nig mogelijk tijd in de keuken hoeft door te brengen en toch uw gezin steeds iets anders voor kunt zetten. Vooral voor de jeugd is een goede gevarieerde warme maaltijd na een dag buiten erg belangrijk. ••Goede en toch weinig bewerkelijke menu's zijn de volgende: Tomatensoep, koude rollade, ge bakken aardappelen, komkommersla. Dag of ochtend tevoren: soep en aardappelen koken, vlees braden. Kop bouillon met toastje, voedza me aardappelsla, chocoladevla. Tevo ren: bouillon trekken (U kunt hier voor ook een blokje nemen), vla ko ken, aardappelsla bereiden. Aardappelsla: De benodigde hoe veelheid gekookte koude aardappelen en enige appelen in blokjes snijden. Deze vermengen met klein gesneden slaboontjes of andere groente, stuk jes vlees of vis of worst. Het meng sel op smaak afmaken met zout, pe per, mayonaise of een mengsel van olie, azijn en mosterd. Met uitjes, augurkjes, peterselie en andere tuin= kruiden kunt U de smaak van deze sla nog verbeteren. Zorg U er vooral voor de massa niet fijn te prakken; alle ingrediënten moeten afzonderlijk zichtbaar blijven! Door deze sla van tevoren te bereiden, bereikt U dat de smaak goed doortrekt. Dikke groentesoep, zoete omelet. Tevoren: De soep bereiden van soepvlees of beentjes, verschillende soorten groente als prei, wortel, pe terselie, selderij, tomaat, bloemkool e.a. Als bindmiddel kunt U rijst of vermicelli gebruiken. Vlak voor het opdienen wat fijngesneden verse tuinkruiden toevoegen. Terwijl de soep wordt opgewarmd kunt U de omelettes bakken. Hiertoe per per soon. 1 ei klutsen met een snufje zout en 1 lepel melk. De omelet goud bruin bakken en vouwen of oprollen met jam of vruchtenmoes ertussen. Duizenden vrouwen reizen leder jaar om duizend-en-één redenen per schip over de At lantische Oceaan, de zee die tussen twee prominente we relddelen ligt. Het zijn Europese vrouwen, Amerikaanse vrouwen, uiteen lopend in ras en belangstelling, maar allemaal met een zelfde verlangen: „het andere te le ren kennen". Een onzer medewerkers sprak aan boord van de „Johan van Oldenbarnevelt" met enkele Europese en Amerikaanse vrouwen. In drie opeenvolgen de artikelen zal hy aan U voorstellen: VERNA NAGEL, MADAME CASTILLON DU PERRON, A LDA GABRIÊLÏ. Éiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii ~üan ozóikv Hst loont werkelijk de moeite om alles wat er door de brievenbus valt ook te lezen. Niet dat al die pamfletten en reclamebladen zo boordevol levenswflsheld gepropt zit ten, dat het jammer zou zijn daarvan niet te profiteren. En ook niet zo z opdat daarna spoorslags naar de winkel zult snellen om al die onomt- Vele creaties uit de nieuwe I'aryse mode verraden de invloed van Egyp tische stijlen. Dat Is ook het geval met dit kostuum, getiteld /Jungle", gemaakt door Manguiit. Voor de gar nering en de knopen is zwarte wol gebruikt, de ceintuur is van zwart herteleer, en de bijpassende hoed heet toepasselijk „Sphinx". (Van onze redactrice) Zesentwintig jaar was Gladys Aylward toen ze in 19S0 haar geboorteland Engeland verliet: zonder gelden met slechts weinig bagage. Op de foto's, in die tijd ge nomen, staat ze afgebeeld als een kleine donkerharige vrouw, met scherpe, ietwat nerveuze gelaatstrek ken, en met donkere, waakzame en tegelijkertijd verwachtingsvolle ogen. Wat ze van „het leven" torst, had ze opgedaan tijdens haar werkzaam heden als sociaal werkster p-escue sister") in een havenplaats in Zuid- Wales; een werkkring die voor haar echter slechts een springplank was geweest naar haar uiteindelijk ide aal: zendelinge worden in China. Want als ooit een vrouw heilig over tuigd was van het bestaan van wat men „een roeping" pleegt te noem is het Gladys Aylward geweest. Haar roeping was het verkondigen van het évangelie in dat verre en onmetelijk grote land, en ze werkte en spaar de met taaie volharding tot de dag, waarop ze het benodigde reisgeld bij elkaar had. Op die dag is haar leven eigenlijk pas begonnen: een leven dat haar gelukkige tijden, maar daarnaast jaren vol ontberingen en verschrikkingen bracht. Een leven, zo bizar en avontuurlijk ook, dat 't bijna ongelooflijk is hoe deze kleine tengere vrouw dit leven heeft weten baas te blijven... De goedkoopste bootreis naar Chi na was nog te duur voor de jonge enthousiaste adspirant- zendélinge, en zonder aarzelen koos ze de reis per trans-Siberische spoor weg die bijna de helft goedkoper was Het feit dat ergens aan de grenzen tussen China en Rusland in die da gen een conflict tussen deze bei de landen werd uitgevochten, waar door een dergelijke trans-Siberische reis gevaarlijk en zo goed als on mogelijk was, maakte geen indruk op haar, en in de laatste oktober dagen van 19S0 verliet ze Engeland. Zonder geld, met een minimum aan bagage, maar gewapend met een enorm doorzettingsvermogen, met vurig enthousiasme en met een on wrikbaar geloof. Via Holland, Duits land, Polen en Rusland reisde ze Si berië binnen, waar ze voor het eerst (en met zo heel zachtzinnig) werd geconfronteerd me de daar gangbare methoden. Dat ze toch haar uitein delijk reisdoel bereikte, was eerder een kwestie van geluk dan van wijs heid. Ze arriveerde op een prachtige namiddag aan het eindpunt van haar reis: het ommuurde stadje Yangcheng, volkomen geïsoleerd ge legen in het wilde bergland van West-China waar het Christendom nog niet was doorgedrongen. Hier begon Gladys Aylward haar werk als assistente van de drieënzeventig jari ge zendelinge Jennie Lawson. De her berg voor muilezeldrijvers die de beide vrouwen de „vreemde duive linnen" zoals ze aanvankelijk ir volksmond heetten oprichtten, werd een bolwerk van het evangelie waar Gladys na de dood van Jennie Lawson met taaie volharding de ar beid van haar voorgangster voortzet te. En de jaren die zij doorbracht in dit bolwerk, omringd door het ma jesteitelijk natuurschoon van China's oneindige en eenzame verten, schon ken haar voldoening op voldoening: het vertrouwen van vele volgelingen, de officiële .aanstelling tot „voet- inspectrice"en de erenaam Ai-Weh- Töh: de deugdzame. roen kwam de Japanse invasie en maakte een einde aan Gladys Aylwards gélukkigste jaren. Ze bleef doorwerken, onder steeds moéïlijker omstandigheden maar nu ging het niet alleen meer om haar eigen roeping. Het ging ook om China, haar tweede vader land en haar tweede taak werd het ondergronds verzet tegen de vijand. Een verzet, dat eindigde met haar vogelvrijverklaring door de Ja panners. Ai-Weh-Töh overleefde deze oor logsjaren vol verschrikkingen, zij het ten koste van haar gezondheid. Na lange jaren van besluiteloosheid ver liet ze China en keerde terug naar Engeland. Om herstel van gezond heid te zoeken, maar ook om daar haar taak: het prediken van 't evan gelie, voort te zetten. De schrijver Alan Burgess heeft 't levensverhaal van Gladys Aylward neergeschreven in een boek, dat hij de sobere maar veelzeggende titel ,rEen kleine vrouw" gaf, en dat thans in een uitstekende Nederlandse ver taling is uitgekomen bij de N.V. Drukkerij en Uitgeverij .J. H. de Bus- sy te Amsterdam. Een ongemeen boeiend relaas dat men een roman kan noemen, maar dat eigenlijk evenzeer een kleurige reisbeschrij ving en een interessante documentai re is. Het is een boek dat alle recht doet wedervaren aan de opmerkelij ke figuur van die kleine Engelse vrouw: de zendelinge Gladys Ayl ward. heerlijke gerieflijkheden in te slaan. Het zou uw onherroepelijk faillisse ment betekenen als U van alle koop jes. gelegenheidsaanbledlngen en tij delijke voordelen serieus en daad werkelijk ging profiteren. Maar het is een aardig en instruc tief spelletje om met het pot lood in de hand alle aanbiedin gen die zo. in welke vorm ook bij voorbeeld een maand lang gepresen teerd worden, alleen maar te note ren met de prjjs ernaast. Moet U eens doen, en op de laatste dag de lijst af sluiten en de geldsbedragen optellen. U zult dan al of niet op prettige betalingsvoorwaarden In gedach ten een huis bezitten dat propvol is gestouwd met kleinbeelacamera's, beddesprelen, zelf gemonteerde bank stellen, wasmachines, strijkplanken, echeerapparaten en stofzuigers m uw klerenkast zal uitpuilen van al het modieuze textiel dat U in geen mensenleven kunt verslijten. Wie de duim op het zundgat houdt en elk dubbeltje wezenlijk omkeert zal al deze bedrijvigheid alvast voor kennis- reving aannemen. Maar aangezien dflk i kost niet alleen voor de baat uitgaat, maar die baat de kost ook behoorlijk moet overschrijden daar moet een redelijk denkend mens toch wel tot de conclusie komen dat er een be hoorlijk grote groep koopsters be staat (ik zie geen mail een bonnetje invullen om een diplomatcntas thuis- irgeïyke aanbiedingen zélf aardig in de papieren lopen en in de handel de gestuurd te krijgen, nog wel met een paar dagen zicht) dat werkelHk al dat moois zonder bedenken aanschaft. Ik voor mij vind dat maar een op windende gedachte, alleen zou ik dol de nuizen en de klerenkasten van die dames eens zien. Bijna had ik gezegd: En de huishoudboekjes maar dat zou natuurlijk verregaand onbescheiden zijn. Als U en ik, naar ik aanneem, dus al nauwgezet al die menslieven de en dringende aanprijzingen lezen, dan is dat niet zozeer om maar meteen de hengselmand aan de arm te hangen als wel om allerhande bijko mende factoren. Voor mij is een spe ciale attractie altjjd de taal, waarin deze aanbiedingen vervat zijn. Het is een heel apart soort Nederlands, dat zich bewonderenswaardig heeft ge ëvolueerd van droge, zakelijke aan kondigingen tot een soort menslieven de lyriek waar geen rechtgeaard vrouwenoog droog hij kan blijven. Kgk, en daar wilde ik U nu bij wij ze van vakantie-bezigheid op een re genachtige middag, eens hebben. Wy zijn nog altijd niet uitgepraat over -'J* 3<> ^Twcc wuljiwd quUen AAH kruidenierswaren Zo zag onze tekenaar de Amerikaanse Verna Nagel, die per „Johan van Oldenbarnevelt" naar ons land is gekomen om een film over Nederland te maken. „Het typische van Holland moet ik op de film hebben", aldus Verna Nagelen is er iets meer „typisch Hollands" te bedenken dan onze beroemde oude gevelsZe zullen ongetwijfeld niet ontbreken op d( filmstrook, welke bestemd is om straks in het winterseizoen ontspanning te brengen aan leden van alle mogelijke verenigingen in Amerikaanse steden en dorpen. Nederlandse huisvrouw zal nóg zuiniger moeten worden Het „vak" van huisvrouw is een moeilijk vak, al was het alleen maar voor de dagelijkse confrontatie met fi nanciële problemen. Een zeer groot deel van onze nationale inkomsten en ook van onze nationale uitgaven gaat door de handen van de gezamenlijke Nederlandse huisvrouwen. Gedurende het jaar 1956 werd in de Nederlandse kruidenierswinkels nan kruidenierswaren verkocht voor een waarde va» 1.880.000.000.waar van 128.000.000.in de winkels van de verbruikscoöperaties en 352.000.000.in de zaken van de „grootfiliaalbedrijven". Alleen wat kruidenierswaren betreft, hebben de Nederlandse huisvrouwen verleden jaar dus met het lieve sommetje van bijna twee miljard gulden gemanipu leerd. Nu spreken we dus niet eens van al die andere posten op het ultga- venboekje van de hulsvrouw. Het jaarverslag over 1956 van de Federatie van organisaties van groot handelsbedrijven in kruidenierswaren, dat thans verschenen is, vermeldt de ze ejjfers. De totale groothandelsom- zet in kruidenierswaren had in 1956 een waarde van 1.176.000.000. De geldomzetten in deze groothan del stegen in 1956 met 14%, die van da detail jandel met 9%. Uit het feit dat het indexcijfer van de groothan- delsprijzen van de gefabriceerde voe dingsmiddelen slechts met 1 punt namelgk van 133 naar 134 op basis 1948 is 100 gestegen is, kan men concluderen, dat de stijging van de geldomzetten veroorzaakt is door een stijging van de kwantitatieve omzet. De cijfers vertellen ons dus, dat we er in 1956, wat de levensmiddelen en lekkerngen betreft, die bij kruideniers te koop zijn, wat ruimer van geleefd hebben. Waarom ook niet? We koes terden ons immers in het zonnetje op ons welvaartseiland. Uit de consump tie-index blijkt, dat de uitgaven voor consumptieve doeleinden in 1956 zelfs zijn gestegen van 119 tot 130. Uit die index blijkt tevens, dat de uitgaven, die men zich getroostte voor voedingsmiddelen minder sterk namelijk met 10% zijn gestegen dan de uitgaven voor duurzame con sumptiegoederen, die met 24 punten omhoog gegaan zijn. Daaruit is een interessante con clusie te trekken. Het aandeel van de kosten van de voeding in de ge zinsuitgaven is dus relatief afge nomen. Wat zegt nu de Duitse sta tisticus Engel „Hoe armer een fa milie is. des te groter is het aan deel, dat de kosten van voeding van de totale gezinsuitgaven vor men". En: „Het aandeel dat de kos ten van de voeding onder overigens gelijke omstandigheden van de to-1 tale uitgaven uitmaken. is een on- bedriegelijke aanwijzing voor de levensstandaard der bevolking De gevolgtrekking, dat de levens standaard van het Nederlandse volk in 1956 aanmerkelijk gestegen is list voor de hand. Ook deze medaille heeft echter een keerzijde. Onze welvaart was tame- gk ongewis. Dit blgkt uit een vergelij king van de stijging van de lonen en die van de arbeidsproduktiviteit Hou den beide gelijke tred, dan kan een land zich gelukkig prijzen. De loon som-index van de arbeidsproduktivi teit, gemeten aan de produktie der werknemer van 110 tot 114 dat is met nauwelijks 4%. Aan de verhoogde vraag, die voort vloeide uit de aanzienlijke vermeerde ring van de totale loonsom kon in de loop van het jaar 1956 niet meer uit de Nederlandse produktie worden vol daan, zodat wat we tekort kwamen moest worden ingevoerd. Dat kostte deviezen. De voorraad slonk tenslotte zo erg, dat de regering tot beperking van de bestedingen moest aanmanen maatregelen trof. en zelf daartoe Zo zitten we thans dus een beetje met de gebakken peren. En zo zit de huisvrouw voor de noodzakelijkheid wat zuiniger te financieren dan in 1956. Nog zuiniger...? zal menige huismoeder vragen. Nee, huisvrouw is geen gemakkelijk vakl die, zo niet juridische dan toch feite lijke minderwaardigheidspositie van de vrouw. Misschien hebt U dit tot nu toe niet willen aannemen, maar laat U dan overtuigen door het bloemrgk proza der reclame-schrg- vers. Leest U daar nu eens niet ach teloos overheen om alleen het bedrag van de prijs ergens aan een haakje in uw achterhoofd op te hangen Néé: leest U dit alles, of U het no dig hebt of niet, nu eens louter en al leen om de tóón en met die specia le attentie als zijnde alleen voor U persoonlijk bestemd. Na een week zult U zich ten over staan van de spiegel, verbluft afvragen of U werkelgk nog wel die voortvarende huisvrouw, die moeder van bijna volwassen kinderen die staatsburgeres met actief en pas sief kiesrecht en volledige hande lingsbekwaamheid kortom, of U wezenlijk een volwassen vrouw bent. Want de taal waarin deze annonces U aanspreken is juist geschikt om begrepen te worden door een hoog uit vijftienjarige bakvis. Maar als U 't dieet van enkele ad vertentiepagina's maar volhoudt zult U constateren dat de taal stellig ge- eigend is voor maat 38. maar de prij zen voor uw eigen 46 en hoger. En aangezien ook deze teksten een achtergrond van zeer koele, zeer des kundige en zeer praktische zakelijk heid nebben, blijven ons na een maand oplettend lezen maar twee conclusies over, die allebei weinig vleiend zgn voor de geestelijke status van de vrouw. Of deze heren tekstschryvers heb ben hun oor te luisteren gelegd, in huis en op straat, bg de gesprekken van duizenden vrouwspersonen op de koopkrachtige leeftijd en uit deze vo cabulaire hun hartroerende aanbeve lingen samengesteld. In dat geval hebben wij nog wel een kwart eeuw opvoeding tot volwassenheid voor de boeg, en kunnen wij de heren alleen maar dankbaar zijn voor hun obser vatie. Of en dat is even kleinerend deze beroepsmatige aanpraters verkeren in de stellige waan dat de vrouw in het algemeen zó kinderach tig en bloemzoet moet aangesproken worden wil het haar beprripsvermo- gen niet te boven gaan. Dan hebben we nog wel een kwarteeuw totale uitverkoop van misverstanden voor de boeg. SASKIA Advertentie I nog vtrzadlgdcr van kleur CUT 18

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1957 | | pagina 7