mmoRv 1
Overlevende „Neutron" vertelt
verhaal van de ramp
Optimistisch Engels witboek
over ontwapeningsoverleg
NOORDZEE BIEDT DE VISSEN
GROOT VOEDSELOVERSCHOT
DE RUYTER-EXPOSITIE TROK
REEDS 4000 BEZOEKERS.
VRIJDAG 19 JULI 1957
PROVINCIALE ZEEUWSE CObRANT
8
MENINGSVERSCHIL BETREFT VOORAL KERNWAPENS
In beginsel overeenstemming
over een aantal kwesties
„De vooruitzichten op een beperkt akkoord over de ontwapening zijn
sedert maart j.l. toen de subcommissie der Ver. Naties voor ontwape
ning haar werk hervatte verbeterd", zo verklaart de Britse regering in 'n
witboek over de stand van zaken bij de besprekingen. Dit witboek is don
derdag gepubliceerd met het oog op een debat over deze kwestie, dat
volgende week in het Lagerhuis zal worden gehouden.
De Britse regering stelt vast, dat
er in beginsel overeenstemming be
staat over een aantal kwesties. Bij
voorbeeld over het feit dat de Sow-
jet-Unie en de V.S. in het eerste
stadium van de ontwapening hun
troepensterkte tot 2.500.000 man zou
den moeten verminderen. Voor Enge
land en Frankrijk zou een plafond
van 750.000 man gelden. (Men moet
echter nog vaststellen, wat er in
dit verband onder „troepen" moet
worden verstaan). Voorts moeten al
le straten in dit eerste stadium hun
klassieke bewapening beperken door
een uitwisseling van lijsten met wa
pens, die onder internationaal toe
zicht in depot zouden moeten wor
den gehouden. (De gang van zaken
met deze lijsten moet echter nog wor
den geregeld). Ook zouden de mili
taire begrotingen moeten worden be
snoeid. Tevens is men het er over
eens dat door middel van controle
van uit de lucht en te land gewaakt
moet worden tegen een eventuele
verrassingsaanval. Tenslotte deelt
men naar het schijnt de mening, dat
men in eerste instantie beter naar
een gedeeltelijk dan naar een volle
dig ontwapeningsakkoord kan stre
ven.
Twee Kamers van Koop
handel adresseren ovc*
Euromarkt.
De kamers van koophandel en fa
brieken voor Amsterdam en Rotter
dam hebben een zeer uitvoerig adres,
voorzien van bijlagen, gericht tot de
Tweede Kamer der Staten Generaal
betreffende het wetsontwerp tot goed
keuring van het verdrag tot oprich
ting van de Europese economische ge
meenschap.
Daarin komen zij tot de slotsom, dat
zo ons land mocht besluiten tot de E.
E.G. toe te treden, dit toch niet zon
der voorbehoud zou dienen te geschie
den.
Genoemde kamers van koophandel
zijn van oordeel, dat bij een toetre
ding van ons land tot de Europese
Economische Gemeenschap o.m. zal
moeten komen vast te staan:
1. Dat bij de toepassing van het
verdrag rekening wordt gehouden
met de speciale taken van Neder
land op het gebied van exportex
pansie en werkgelegenheids
creatie zulks o.a. voortvloeiende
uit de grote bevolkingsaanwas hier
te lande en met de bijzondere re
latie tussen de Nederlandse econo
mie en de in Indonesië werkzame
cultuurondernemingen,
2. Dat de bijzondere positie, wel
ke Nederland op het gebied van
internationale dienstverlening in
neemt erkenning vindt doordat in
de gemeenschap met name op ver
voersgebied in de toekomst geen
politiek zal worden gevoerd, welke
aan ons land bij de uitoefening van
deze dienstverleningsfunctie door
onze zeevaart, zeehavens, binnen
vaart en wegvervoer belemmerin
gen in de weg zou leggen dan wel
onze vervoerstakken in een minder
begunstigde positie zou plaatsen.
0 Op een verkoping ln Londen ls een
nog niet gepubliceerde reeks liefdesbrie
ven, die George Bernard Shaw in zijn
jonge jaren heeft geschreven, voor 780
pond sterling aan een Amerikaanse han
delaar verkocht. Hij kocht ook voor 1300
pond 41 brieven van de Amerikaanse
sahrljver Nathaniel Hawthorne.
BEWAKING (I) Twintig minuten
lang hebben gisteren in het gerechts
gebouw te Wolverhampton (Enge
land) politie-agenten de .deur van
twee arrestantencellen bewerkt. Eén
van de collega's had namelijk de
sleutels van de celdeuren verloren,
en de hoofdbewaker moest aan het
begin van de zitting met een rood
hoofd de president van de rechtbank
vertellen dat de arrestanten nog op
gesloten zaten, en dat er ernstige
pogingen in het werk waren gesteld
om ze te bevrijden.
BEWAKING (II). De verslaggever
van een Amerikaans radiostation, Pat
Michaels is er in geslaagd met een
consumptiebon, waarop zijn naam en
„pers" vermeld stonden, de atoom-
proefterreinen van Las Vegas te be
treden.
Michaels was in gezelschap van 'n
luitenant-kolonel, toegevoegd aan de
inlichtingendienst van de commissie
voor atoomenergie. Toen de wacht-
Eost hem om zijn speciale toegangs-
ewijs vroeg, overhandigde Michaels
hem een bon voor een cocktail in een
bar van Las Vegas, een normale
perskaart en een rijbewijs. De wacht
post zocht de naam van Michaels
op de lijst van personen die een spe
ciaal toegangsbewijs hebben, vond
deze uiteraard niet maar schreef
daarop, zonder verder iets te vra
gen, een toegangsbewijs uit.
Michaels kon de proefterreinen be
treden, keek overal rond en werd niet
eenmaal aangehouden.
Op het gebied van de kernwa
pens en de proeven hiermee is
men het nog niet eens. De Russen
willen de proeven onmiddellijk la
ten staken, terwijl de westelijke
afgevaardigden een dergelijke
maatregel willen verbinden aan 'n
verbod om kernwapens te ver
vaardigen.
In het' witboek worden niet de
Amerikaanse voorstellen voor een
gedeeltelijke ontwapening behan
deld, omdat Stassen nog niet het
gehele plan heeft ontvouwd.
Explosie op Amerikaanse
onderzeebootjager: 3 doden.
Woensdagavond heeft zich aan
boord van de Amerikaanse ouderzee-
bootjager Somcrsworth, ter hoogte
van Long Island, een ontploffing
voorgedaan waardoor drie opvaren
den zijn omgekomen en drie ernstig
gewond werden.
Volgens de Amerikaanse kustwacht
is er geen brand uitgebroken op de
Somersworth. Het schip is ook niet
gezonken.
Later is door een woordvoerder
van de Amerikaanse marine gezegd,
dat de gewonden door het passagiers
schip Queen Mary ter behandeling
aan boord zijn genomen. Zij zouden
naderhand door een Amerikaans ma
rineschip overgenomen worden.
GEEN PLAATS VOOR ONGERUSTHEID.
Onderzoek naar aandeel
zandspiering in vismenu
De vlsserybiologen van het Rijksin
stituut voor Vlsserijonderzoek hebben
ln een bulletin aan alle vissers en re
ders vanmorgen verklaard, te hebben
moeten concluderen, dat er een groot
voedseloverschot in de Noordzee moet
zyn en dat dit overschot zonder ge;-
yaar voor de visstand door de visserij
kan worden uitgedund.
Deze verklaring is gevolgd op de on
rust. die de laatste weken ging heer
sen by reders en vissers, sinds de Ne
derlandse vissery zich intensief ging
bezighouden met de vangst van de z.g.
zandspiering, een vet visje, dat voor
de bereiding van vismeel en visolie
byzonder geschikt is en in grote hoe
veelheden wordt aangebracht.
Men weet van de kant van de visse
ry de slechte vangsten van de „gewo
ne visserij" aan het overbevissen de
zer zandspiering. Volgens de weten
schapsmensen moet de oorzaak niet
worden gezocht in de zandspiering-
visserij, maar in de Noordzeevisserij
als geheel. Te veel schepen vissen op
de Noordzee op klein bestek bij elkaar
en men maakt op deze wijze de aan
spraken op het kapitaal, dat er aan
vis aanwezig is, te zwaar, zodat dit
kapitaal langzaam maar zeker in
teert.
't Instituut zal echter zodra zou
blijken dat de vissery op zandspie
ring een bedreiging gaat vormen
voor de overige visstand, niet aar
zelen de nodige stappen te onder
nemen. Thans bestaat daartoe
volgens het Rijksinstituut voor
Visserijonderzoek nog geen aanlei
ding.
De industrieyisserij op zandspiering
heeft eind mei 1957 intrede gedaan by
de Nederlandse zeevisserij, toen een
dertigtal Nederlandse kotters zich by
de grote vloot van Deense, Duitse en
Noorse schepen, die uitsluitend voor
de vismeelfabrieken vissen, heeft ge
voegd. Het Rijksinstituut te IJmuidcn
heeft zich daarop afgevraagd: wat
zülteri de'gfeVol'gén zyn voor de vis
stand Welke invloed heeft deze vis
serij op de- vangsten van de andere
visserij
Snelheidsrecord voor
Vliegtuigen verbeterd
De Britse maatschappij „English
Electric" heeft woensdag medege
deeld, dat het jachtvliegtuig P-l, een
produkt van de maatschappij, snel
ler heeft gevlogen dan het bestaan
de wereldsnelheidsrecord voor vlieg
tuigen, dat met 1822 kilometer per
uur op naam staat van een Fairey
Delta-2. De snelheid van de P-l is
niet bekendgemaakt. De P-l is een
éénpersoons weer- en windjager.
Op de foto de testpiloot Roland
Beaumond, die bij de behaalde snel
heden lasst kreeg van de hitte door
dat hij bijna de warmtegrens van
2400 km. p.u. bereikte.
Voedselbron
De zandspiering is zonder twijfel,
aldus de bevindingen van het Insti
tuut, een belangrijke voedselbron voor
haring, makreel, kabeljouw, wijting
e.d. Allerlei platvissen eten ook vol
wassen zandspiering. De hoeveelheid
zandspiering, die naast ander voed
sel gegeten wordt, verschilt echter
van seizoen tot seizoen en van plaats
tot plaats. Vissen die uitsluitend zand
spiering eten zijn niet bekend.
Onderzoekingen zijn gaande om in
verschillende gebieden vast te stellen,
welk aandeel de zandspiering heeft in
het menu van diverse vissoorten.
Japanse boer heeft genoeg
van Amerikaanse bommen
werpers
Een Japanse boer op Hokkaido
heeft de autoriteiten meegedeeld, dat
hij deze maand zal beginnen met een
zelfmoordbetoging in het oefengebied
van Amerikaanse bommenwerpers in
de omgeving van zijn boerderij. De
boer, Nosaki, zei, dat het beter is te
sterven dan nog langer de vliegtui
gen te verdragen, die duizend maal
per dag op veertig meter hoogte over
zijn woning vliegen. VoK-,t' Nosaki
heeft zijn vrouw door de vliegtuigen
een zenuwoverspanning gekregen.
Andere gezinsleden zijn hardhorend
geworden, vee is omgekomen en ne
gen koeien geven geen melk meer.
Ganzen op snelverkeersweg
als koppel brokkenmakers
eè Op de Leeuwarderweg te Am- j||
H sterdam heeft zich een moder-
ne versie van het sprookje
van Moeder de Gans afge-
ee speeld. Zonder zich aan de ver-
keersregels ten aanzien van ee
H overstekende „voetgangers" te
ee storen, stale een koppel gan- ee
ee zen deze drukke snelverkeers- m
se weg over. Personenauto's, die ee
aan beide kanten naderden,
ee stopten om de ganzen voor-
rang te verlenen.
Maar de bestuurder van een ee
trekker met oplegger had niets
in de gaten, passeerde de voor
ee hem stil staande wagen en
i§ reed pardoes tegen de auto op,
H die aan de andere kant van de
weg geduldig stond te wach-
H ten. Bij deze botsing werd een
ee in de personenauto zittende
ee jongen licht gewond. De twee
auto's liepen schade op. Het
politierapport vermeldt lako- §f
xiiek: „Dc ganzen zijn doorge-
ee lopen".
M Op het vliegveld van Caïro in
ee Egypte is met een K.L.M.-
vliegtuig de lcist met het stof-
felijh overschot van Aga Khan m
aangekomen. Op de foto ziet s
êe men de met rouwkransen over- se
M dekte kist omringd door Is- es
maïli-leiders.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
„Vriendelijkheids-
ambassadrices"
naar Vierdaagse.
Er komt een nieuw element in de
41e vierdaagse van Nijmegen, die
volgende week dinsdag begint. De
internationale vierdaagse afstand
marsen van dit jaar krijgen hun
„vriendelijkheids-ambassadrices".
Een aantal Belgische jongedames,
die tijdens de wereldtentoonstelling
van 1958 in Brussel als „gastvrou
wen" zullen optreden, komen naar
Nijmegen om daar bij de wandelaars
belangstelling te wekken voor deze
tentoonstelling.
Ook de Belgische parachutisten
zullen, de traditie getrouw, weer
landen in de polder bij de Waalbrug.
Maandagmiddag zullen 30 van deze
Belgische militairen in de Ooypolder
gedropt worden.
Dertienjarige redt knaap
van verdrinkingsdood
Gisteren was de 12-jarige Wouter P.
aan 't baden in de Binnenhavenkom
te Scheveningen. Op 'n gegeven ogen
blik raakte de jongen in moeilijkhe
den. De dertien jarige Bernhard K.,
begaf zich te water en wist Wouter,
die zich tien meter van de kant be
vond en reeds in bewusteloze toestand
verkeerde, te grijpen. Hij zwom met
hem naar de kant terug en gaf hem
over aan twee burgers, die zich ook al
te water hadden willen begeven. Met
succes paste men op de drenkeling
kunstmatige ademhaling toe, waarna
de jongen naar het Juliana kinder
ziekenhuis is overgebracht.
Verlaging gewichtsgrens
baconvarkens voor export.
Bij de tot dusverre geldende voor
waarden wordt meer bacon geprodu
ceerd dan de Engelse markt kan op
nemen. Naar aanleiding daarvan
heeft het produktschap voor vee en
vlees besloten door middel van een
vernauwing van de gewichtsgrenzen
voor baconvarkens de uit te voeren
hoeveelheden bacon aan te passen
aan de vraag. Met ingang van maan
dag 22 juli kunnen slechts varkens
met een koud geslacht gewicht van
63 tot en met 70 kg voor de berei
ding van bacon worden bestemd.
(Slot van pag. 1)
en dat is ook gebeurd dat er
een enthousiaste groep komt aan-
marcheren, onder het zingen van
het aloude lied over de blauwge-
ruite kiel! Het zijn trouwens niet
altijd uitsluitend kinderen, die tot
't zingen van dit lied geïnspireerd
worden, want onlangs vertrok er
een r.-k.-vrouwengroep uit Breda,
eveneens luidkeels zingend, zo ver
klaarde ons de heer Koster.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Veel te zien.
Er is veel te zien op deze expositie.
Tal van voorwerpen, documenten en
schilderijen, die de verschillende pe
rioden uit het leven van De Ruyter
duidelijk in beeld brengen. Dat is
mede een gevolg van het feit, dat
nen thans in de gelegenheid is ge
weest een afzonderlijke, complete
collectie samen te stellen, die als het
ware „chronologisch" kon worden
opgesteld. Het deel van het nieuwe
llllllllllllllllllllllllllllllllllll bejaardentehuis, dat men hiertoe
heeft gebruikt, leent er zich uitste
kend voor. Diverse kamers sluiten op
elkaar aan en voorts had men dan
nog de beschikking over een ruime
zaal, als „slotstuk" van het geheel,
Voor de bezoekers is er boven
dien nog een praktische, gestencilde
handleiding beschikbaar, naast de
officiële catalogus," en juist die hand
leiding is voor het verzamelen van
indrukken erg nuttig. Enthousiaste
bezoekers kunnen zich verder nog
een getrouwe kopie aanschaffen van
het originele lakstempel van De
Ruyter en voor buitenlanders zijn
er folders beschikbaar in Frans,
Duits en Engels, terwijl ook voor pas
sende souvenirs is gezorgd, in de vorm
van prentbriefkaarten en speldjes.
De Vlissingse „De Ruyter-tentoon-
stelling", zo kan men concluderen, is
op een alleszins aantrekkelijke wijze
ingericht en verdient de grote be
langstelling te behouden, die z\j in
ieder geval tot op heden al gekregen
heeft!
Het Wereldgebeuren
Monarchie
Lui» Carrero Blanco is niet do
minste in het rijk van de Spaan
se dictator generaal Francisco
Franco. Hij ls hoofd van 's generaals
kabinet.
Allerlei papieren waaronder Fran
co zijn handtekening moet zetten,
moet hij eerst bekyken. Aan hem was
in het begin van deze week ook de eer
beschoren, om in het parlement offi
cieel mee te delen, dat in Spanje dc
monarchie zal worden hersteld, wan
neer Franco overlijdt of als staats
hoofd aftreedt. Hij zei. dat het ko
ningschap „traditioneel en katholiek
zal zjjn en dat het getrouw de begin
selen van het regime zal dienen". Men
verwacht, dat de volgende koning de
thans negentienjarige prins Juan Car
los zal zyn al heeft diens vader, de
graaf van Barcelona gisteren te Ge-
nève verklaard dat hjj geen afstand
zal doen van zijn aanspraken op de
troon. „Zijn koffers slaan eepakt."
Maar wie ook de toekomstige Spaan
se koning is. hij zal c- heeft
Blanco direct erbij gezegd niet de
zelfde macht hebben »lg generaal
Franco. Want Franco was „een bui
tengewoon man die de burgeroorlog
won en Spanje veroverde".
Gisteren was het eenentwintig jaar
geleden, dat de Spaanse burger
oorlog tot uitbarsting kwam. Op
18 juli 1936 was de leider van rechts,
Sotero, door een links moordcomman
do om het leven gebracht. Het leger,
dat door deze moord werd opgeschrikt
ondernam in de nacht van achttien op
negentien juli een tegenrevoltc. De re
gering had echter voorlopig succes
met een moedig, maar gevaarlijk
middel: zij onthief de manschappen
van hun gehoorzaamheidspllcht tegen
over de officieren. De soldaten rea
geerden prompt met het afzetten en in
vele gevallen met het doden van hun
meerderen. Alleen in Afrika, waar
Spaanse fronttroepen lagen, ging de
%'lieger niet op. Met Italiaanse en
Duitse vliegtuigen liet Franco, die
daar bevelhebber was, troepen naar
Spanje vervoeren en zelf plaatste hij
zich te Tetoean aan het hoofd van de
opstand, die zich snel voortplantte.
Spanje werd, alvorens Franco „de
burgeroorlog won en het land vero
verde", een waar bloedbad. Vele „vrij
willigers" uit andere staten mengden
zich in de strijd. Spanje word daar
door ook: het proefterrein voor aller
lei nieuwe wapens.
Met straffe hand heeft Franco
tot dusver geregeerd. Van op
positie kon m zijn regeringspe
riode tot dusver geen sprake zjjn.
Maar, zoals minister Bianco in zijn
speech voor het parlement eveneens
uiteenzette: hij is wel van plan om
het mogelijk te maken, dat de parle
mentaire debatten een groter terrein
bestrijken. Er zijn tekenen dat langza
merhand in Spanje, dat door Franco
werd teruggedrukt in 'r. Middeleeuw
se dut, toch de geesten in beweging
komen, zodanig dat zcifs deze dicto-
tor het raadzaam acht om een veilig
heidsklep open te zetten. Tijdens de
zitting waarin Blanco sprak, was ui
gebleken, dat men zich niet zoals
voorheen ertoe bepaalde zijn „auto
matische goedkeuring" te verlenen.
Bij het wetsontwerp voor een nieuwe
regeling van het technisch onderwijs
(dat ten doel heeft het aantal inge
nieurs te doen toenemen) waren er zo.
waar afgevaardigden die zich van
stemming onthielden en zelfs 49 te
genstemmers....
Er doen overigens geruchten de
ronde, dat net by de vaag aan
geduide veranderingen in het
Spaanse parlementaire stelsel niet zal
blijven, maar dat Franco zich wil ont
lasten van zijn werkzaamheden als
regeringsleider. Men zegt. dat hij van
plan is om in de nieuwe ontwikkeling
meer de rol te spelen van de hoogste
scheidsrechter, dus als staatshoofd
zonder meer. Zijn voorzitterschap van
de ministerraad zou hij volgens die
geruchten in handen willen leggen van
een vertrouwen man. En die vertrou
wensman zou ci-'m diezelfde Luis Car
rero Blanco móe! en zijn.
Al met al is een minder despotische
ontwikkeling in Spanje mogelijk.
Maar het valt niet te verwachten, dat
Franco en Blanco de Spanjaarden
naar een modern democratisch stel
sel zullen voeren.
VRESELIJKE SECONDEN
FRANCISCO FRANCO
...straks arbiter?...
Wal bereikt, dank
zij Papoea's
Na een duidelijk fatale bescha
diging van het vliegtuig volgden
voor de inzittenden vreselijke se
conden, toen de „Neutron" naar
het scheen over de linkervleugel
omlaag viel. Dit vallen ging zeer
snel; de schattingen oter de duur
variëren van één tot vijftien se
conden en daarna kwam de crash,
die gepaard ging met het desin
tegreren van alles, het snijden
van de stoelriem in het lichaam
en direct daarop de vuurstorm.
Dit seinde de heer H. O. Wage
naar, een van de overlevenden van
de ramp met de KLM-Superconstel-
lation Neutron by Biak.
Het A.N.P. had aan mr. J. O. de
Rijke, een andere geredda, gevraagd,
over zijn bevindingen te berichten,
maar de heer De Rijke kon aan dat
verzoek, in verband met zÜn toe-
stand, geen gevolg geven. In zyn
plaats gaf de heer Wagenaar een
relaas.
Hij deelde mede dat na een norma
le start het gebruikelijke praatje van
de gezagvoerder over de omroep-in-
stallatie in het vliegtuig volgde.
Nadat de laatste lichten van
de startbaan onder het vliegtuig
waren verdwenen en het toestel
van het vliegveld wegvloog, was
er door de ramen van de kajuit
buiten niets meer te zien. De pur
ser was bezig met het uitdelen
van lectuur aan de passagiers,
toen over de omroep-installatie in
het vliegtuig werd gezegd:
„Dames en heren, over circa
een minuut kunt U de lichten van
Biak nog zien en dan gaan we
door naar Amsterdam."
De heer Wagenaar bericht dan
verder, dat naar zijn mening de mi
crofoon opvallend haastier werd afge
sloten. Direct daarop, aldus de heer
Wagenaar, werd een botsin" gevoeld,
toen waarschijnlijk de linkervleugel
met iets in aanraking kwam met
een droog eh brekend geluid.
De heer Wagenaar herinnert zich
dat hij na de val van het vliegtuig
beklemd raakte tussen wrakstukken.
Hy slaagde erin door achteruit te
kruipen, los te komen, en lag daarna
in zêe met rondom hem heen bran
dende benzine.
De heer Wagenaar was er aan
vankelijk van overtuigd, dat hij de
enige overlevende van het ongeluk
was, omdat hij op het eerste ogenblik
nergens een levend wezen kón ont
dekken. Nadat het vuur minder was
geworden en nadat de heer Wagenaar
zich had ontdaan van zijn bovenkle
ding, slaagde hij er in, naar by zelf
zeert tot zijn verwondering, zijn vrouw
terug te vinden en later hun kind.
De heer Wagenaar heeft vervolgens
tussen de lijken, waarvan de meeste
geheel ontkleed waren, gezocht naar
drijfmiddelen die zeer schaars bleken.
Er volgde een lange en uitputtende
poging om de wal te bereiken. Het
was onmogelijk geweest de wal te be
reiken indien niet op tijd de Papoen-
vlerkprauwen waren verschenen, al
dus besluit de heer Wagenaar zijn
mededelingen.