Nazaten van De Ruyter in stadhuis ontvangen
Kerken en de staat streven naar
ontwikkeling van de niet blanken
DE RUYTERTENTOONSTELLING
IN VLISSINGEN GEOPEND
INVESTERINGSAFTREK OOK
VOOR SCHEEPVAART SCHORSEN
10
PROVINCIALE ZBEÜW8B COURANT
BOEK OVER VOOR- EN NAGESLACHT VAN DE ZEEHELD
Kranslegging bij standbeeld.
Tussen een haag van Vlissing-
»e jongens en meisjes in zeven
tiende-eeuw se klederdracht stap
ten gisterochtend de De Ruyter
De Witdt's, de De Ruyter Steve-
ninck's, de Eliassen en andere na
zaten van Michiel Adriaanszoon
het Vlissingse stadhuis binnen.
Zij verzamelden zich in de scha
duw van de bomen in de tuin,
waar het gemeentebestuur lien
een officiële ontvangst bereidde.
Staande op het bordes, dat naar
de tuin voert, sprak de burgemees
ter mr. B. Kolfi het gezelschap toe.
Hij herinnerde aa» de brieven van
maart en april 1676, die De Ruyter
vanuit de Middellandse zee aan zijn
vrouw heeft geschreven. Daarin
sprak de zeeheld de hoop uit, dat zijn
zoon Engel nog voor zijn dood de
een of andere juffer zou bezoeken
en een vrijage zou aanknopen, die
naar het huwelijk zou moeten leiden.
Helaas is deze wens niet in vervul
ling gegaan, want Engel stierf in
1683 als vrijgezel.
De dochters van De Ruyter heb
ben echter wel de weg naaf de amb
tenaar van de burgerlijke stand ge
vonden met het gevolg, dat nu ruim
zeventig nazaten de viering van de
De Ruyter-feesten kunnen meema
ken. Aan die dochters is het verder
te danken dat er geen nationale fi
guur is, van wie zoveel archiefstuk
ken en voorwerpen bewaard zijn ge
bleven als van De Ruyter.
Na de rede van de burgemeester
speelde de harmonie St. Oaecilla
voor liet eerst in het openbaar de „De
Ruyter-mars", gecomponeerd door
de dirigent, de heer Jan de Graaf.
Het werk begon met een inleidende
roffel van do drumband, die onder
lekllng stond van do lieer J. Peters.
Daarna zette de harmonie de
sprankelende melodie in. De telgen
van de De Ruytcr-stam kregen hier
na enkele verversingen aangeboden.
ONDERSTEBOVEN.
Met auto's reden de nazaten ver
volgens naar het standbeeld van De
De staatsiesloep, met aan
boord de grote vlootvoogd, is
Juist los van Hr. Ms. kruiser
„De Zeven Provinciën" en op
weg naar de Koopmanshaven.
Ruyter voor de kranslegging. Twee
verkenners droegen de krans aan,
die werd overgenomen door de der
tienjarige Sophila van Randwijck,
dochter van de burgemeester 'van
Nieuw- en St. Joosland, en de negen
jarige Gerard thoe Schwartzenberg
Hohenlansberg uit Assen, belden
met een tikkeltje bloed van Michiel
in de aderen.
Het leggen van de krans met
witte leliën en anjers was gauw
gebeurd. Op de blauw-witte wim
pel kon men lezen: ,,16071957
Ter ere van onze grote voor
vader". Ondertussen was Hr. Ms.
Vlissingens grote zoon, op 4e
voorgrond, inspecteert het
vendel musketiers en pieke-
niers, dat aan de Koopmans
haven stond opgesteld.
kruiser „De Zeven Provinciën"
naar het hoofd opgestoomd.
Per auto reden de nazaten ver
volgens naar het Strandhotel, waar
de Koffiemaaltijd werd gebruikt. De
messen en vorken gingen even neer,
toen de heer F. P. J. de Ruyter de
Wildt meedeelde, dat De N.V. de Zuid
Hollandse Boek- en Handelsdrukke
rij te Den Haag een boek het licht
zal doen zien, dat de genealogie be
vat van het voor- en nageslacht van
Michiel Adriaansz. de Ruyter. Het
Centraal Bureau voor de Genealogie
in Den Haag zal zijn medewerking
verlenen aan de samenstelling van
dit driehonderd pagina's tellende
werk.
Na de lunch bezichtigden de naza
ten de tentoonstelling „Michiel de
Ruyter" en woonden zt1 de histori
sche landing bij. Het diner werd
eveneens in net Strandhotel gebruikt.
Tenslotte was men aanwezig bij de
taptoe van de Marinierskapel op het
Beursplein.
NA PREMIERE IN AMSTERDAM
LEZERS SCHRIJVEN
Landing van De Ruyter
Ik ben overtuigd het grote misnoe
gen van duizenden toeschouwers bij
de landing van Michiel Adriaanszoon
de Ruyter to vertolken, wanneer ik
mijn grote verontwaardiging ken
baar maak over het feit, dat de zeer
fraaie staatsiesloëp, waarin zich de
admiraal bevond, voorafgegaan werd
door een sleepboot. Niet alleen, dat
hierdoor het zicht van hen, die een
plaats hadden op de tribune, juist op
het mooiste moment werd weggeno
men, maar bovenal omdat het gehele
historische gebeuren volmaakt werd
bedorven.
Het getuigde van een schandelijk
gebrek aan gevoel wat op een be
paald moment past of niet past, zo
wel bij de bemanning van het sleep-
Beelden uit het leven
van een vlootvoogd
In tegenwoordigheid van talrUke
militaire en burgerlijke autoriteiten
werd dinsdag in Vlissingen de ten
toonstelling „Michiel de Ruyter" ge
opend. Deze opening geschiedde door
de commissaris der koningin In de
provincie Zeeland, jhr. mr. A. F. C.
de Casembroot, t(jdens een bijeen
komst in de Zeevaartschool te vlis
singen, waar omstreeks half drie de
genodigden door de directeur van de
Provinciale Vereniging voor Vreem
delingenverkeer, de heer G. W. Os
kamp en het gemeentebestuur van
Vlissingen werden ontvangen.
De heer G. W. Oskamp, die als
eerste het woord voerde, heette In het
bijzonder welkom Zijne Excellentie
H. C. W. Moorman, staatssecretaris
%'an het ministerie van Marine, de
generaal-maioor der mariniers H. O.
Romswinckel, schout bij nacht G. B.
Fortuyn en prof. dr. T. H. Milo,
hoogleraar in de geschiedenis der
overzeese gebiedsdelen en van het
zeewezen aan de rijksuniversiteit te
Leiden.
Vervolgens hield de burgemeester
van Vlissingen, mr. B. Kolff een
korte inleiding, waarin hij iets ver
telde over de totstandkoming van
deze tentoonstelling. De burgemees
ter wees er op, dat vroeger reeds en
kele exposities, gewijd aan het leven
van De Ruyter, in Vlissingen en Mid
delburg waren, maar dat een zo goed
verzorgde als de huidige nog niet in
Zeelancl is geweest. Hij dankte dr.
R. van Lutterveld, conservator van
het rijksmuseum te Amsterdam, die
de tentoonstelling in het tehuis voor
ouden van dagen In Vlissingen heeft
ingericht. Verder betrok bü in zijn
dankwoorden de heren Mulder, Con-
standse en Hollebrandse, die bij de
onderbrenging van de expositie dé
helpende hand hebben geboden, als
ook de heer W. F. Christiaanscn, de
bouwer van het bejaardentehuis.
„Ik grijp gaarne deze gelegenheid
aan om enige woorden te wijden
aan de tijd van De Ruyter en in het j
bijzonder aan zijn persoon", begon de
commissaris der koningin daarna
zijn opening. Hij noemde de beroem-
dè vlootvoogd vooral een groot orga-
nisator, die van een wanordelijke
zwerm schepen een krachtige vloot
wist te formeren. Hij was de oprich
ter van een goedgeorganiseerde ma
rine en de geestelijke vader van het
Dinsdagmiddag werd te Vlis
singen de tentoonstelling „Mi
chiel de Ruyter" geopend, dio
ondergebracht Is in het nieuwe
bejaardenhuis. Links op de
foto de lieer II. C. W. Moor
man, die met zijn echtgenote
de scheepsmodellen bekijkt,
waardoor mevrouw Moorman
bijzonder werd geboeid. In
het midden de burgemeester
van Vlissingen, mr. B. Kolff.
korps mariniers, aldus de heer De
Casembroot. „Hij was het ook", zo
ging spreker verder, „die behoorlijke
magazijnen stichtte en de inventaris
ervan te boek stelde.
„Ik hoop, dat lk met myn uit
eenzetting niet op het terrein van
professor Milo ben gekomen",
zei jhr. De Casembroot, terwijl hjj
In de richting van de hoogleraar
keek, „want ik ben geen des
kundige zoals hij", en hij besloot:
„Moge deze gehele manifestatie
er toe leiden, dat vele Hollandse
jongens bij de Koninklijke Mari
ne zullen dienst nemen!"
Met deze woorden verklaarde de
commissaris der koningin de tentoon
stelling voor geopend. Nadat het ge
hele gezelschap in de gelegenheid
was gesteld om een kopje thee te
drinken dat door leerlingen van de
Zeevaartschool werd geserveerd, be
gaven allen zich naar het bejaarden
tehuis om daar. nadat jhr mr. A. F.
C. de Casembroot een lint had ver
wijderd, de tentoonstelling te bezich
tigen.
Wanklank in kijkspel
Eén wanklank heeft helaas het
overigens boelend en kleurig
kijkspel van de in Vlissingen
gehouden historische landing
verstoord. Even voordat de
staatsiesloep met aan boord
admiraal De Ruvter de Koop
manshaven binnenvoer, ver
scheen daar een met heden
daagse burgers beladen sleep
boot, die met name aan de
toeschouwers op de tribune ge
ruime tijd het gezicht op de
landing benam. Een triest en
stijlloos intermezzo, dat eige
naar en opvarenden van de
sleepboot bepaald niet tot eer
strekte.
BRIEF UIT ZUID-AFR1KA
Resultaten blijven echter gering
(Van een correspondent in Zuid-Afrika)
DOOXSIDE, Natal, Suid-Afrika, 28 mei 1957.
In my laaste brief het ck u belowe, om u so'n klein indrukkle te gee van
die invloed van die verskillende kerke op die ontwikkeling van die politieke
gebeurtenisje in hlerdie land en die woord „apartheid", wat die kastlge
besknafde Europese wereld so geskok het sal ek ii ten volle iiltlê en probeer
verstaanbaar maak. Die Holiandssprekende Afrikaner, (of moet ek sê,
die Afrikaanssprekende Afrikaner van Hollandse afkoms?) behoort aan
die Verenigde kerk, die Gereformeerde en Hervormde kerk. In vroeër jare
het die laaste twee kerke gealmagameer tot. één kerk „die Verenigde kerk"
en later het die Gereformeerde en Hervormde kerk© weer afgeskei. Dit sou
beter wees, om te sê, 'n gedeelte het afgeskei, want die Verenigde kerk is
groter en het meer lede, as die laaste twee kerke saam.
Sophila en Gerard leggen een
krans aan de voet van het
standbeeld, dat opgericht
werd ter ere van hun grote
voorvader.
Die Holiandssprekende Afrikaner is
van nature godsdienstig. Die groot en
wye vlaktes het huile natuurmense
gemaak. Waar die reënval in party
dele skaars is, het huile omhoog na
die hemel vir uitkoms moet kyk. Die
naturellebevolking het, voor die indus-
trialisasie vernaamlik op die plase ge
woon. Huil het huile stuk grond gekry
om te bewerk en daarvoor moes die
naturel drie maande vrye diens aan
die boer gcc. Die origc nege maande
kon hy uitwerk. Die Boercbevolking
het elke möre en elke aand huisgods
diens gehou en in die aand is al die
huisbediendes in die sitkamer inge-
roep om na Gods woord te kom luister.
Nooit was daar 'n naturelleprobleem
nie, hierdie probleem het ontstaan,
vanaf die oomblik dat korrmiunisme
sy verderflik propaganda oor die wê-
reld gesaai het.
Die mentaliteit van die deursnee
naturel is kinderlik. Jare gelede
het ek 'n verslag (ek meen dit
was 'n Carnegie-verslag) gesien,
waarin die verstandelike ver-
moëns van die naturel behandel
is. Wetenskapllke ondersoekings
het bewys, dat die naturel tot 12
jaar presie3 soos die blanke kind,
volgens verstand, ontwikkel, dan
bly 95 procent op rlaardie ontwik-
kelingslyn staan, terwyl die blan
ke kind sy grootste ontwikkeling
gedpen, om geleerdheid en beska-
wing onder die gekleurde dele
van die bevolking uit te brei,
maar die resultate is en bly maar
gering. Elk vergelyk weer die op
voeding van die naturel deur die
Holiandssprekende Afrikaner
met die van die Engelse in Natal
en kan tot slegs één gevolgtrek
king kom, dat die Holiandsspre
kende Afrikaner beter resultate
bereik het, as sy twelingbroer ln
Natal, hoewel altwee onder pari
is.
Alle kerke het sendingskole gehad.
Wie die jeug het. het de toekoms, het
Jan Ligthart gesê, en die kerke het
eerlik probeer om reeds op jeugdige
leeftyd die naturel te bearbei. Alles
het goed gegaan, totdat ook die poli-
tussen 12 en 21 jaar kry.
Dl© praktyk leer, dat dit waar Is.
Die grootste gedeelte van die naturel
lebevolking het 'n lae kwosjiënt. Ek
gaan niet daarvoor stry, of dit mis
kien in die loop van 'n paar honderd
jaar kan verbeter of nle, ek konsta-
teer slegs hierdie felt In die jaar 1957.
Ek was lank dosent op 'n Normaal
skool of soos ons dit nier noem ,,'n
Opleidingskollege" vir naturelleonder-
wysers (onderwysers word betaal
deur die Onderwys Departcmcnte) om
eersterangse kennis omtrent die Na
turel se mentaliteit op te doen.
Buite die Hollandse kerke, is daar I
die Roomse. Anglikaanse, Presbyte-1
riaanse. kortom Yn groot groep buite-
landse kerkgenootskappc en almHl is
vir die laaste honderde jare bcsig om
die naturel te beskaaf en 'n kristen
te maak Die resultate is oor die alge
meen droewig.
Op „Adams Kollege" één van die
groot opleidingssentrums van natu-
relleonderwysers, oorspronklik onder
die „American Mission", het ek een- j
dag aan honderde onderwysers gevra.
hoeveel nog kerk toe sou gaan, sodra
huile weer die school verlaat het I
Daar was 'n vijftal, wat aan 'n sekt-1 geheel wegvallen van binnenlandse
behoort het. wat weer kerk toe sou orders, en dus van een prijsgeven
gaan, die ander deel het my.gesê. dat i van de toekomstige hellingcapaci-
hulle klaar is met 'n kerk. teit ten gunste van de bouiv van
Deur alle kerke Is ontsettend veel I schepen die onder „flags of conve-
tiek hierdie terrein binnegetree het.
Die onderwysers is deur die staat
betaal, maar die sending het hullé
aangestel. Die staat het aan alle kante
hulp verleen om koshuise te bou,
beurse aan behoeftige leerlinge is uit-
gereik, miljoene ponde is bestee. Oor
al daardie geld het die staat niks
meer te sê gehad nie. Nooit is geld
geweler om onderwys uit te brei nie.
Hoe het die Nasionalistiese Regering
aan die bewind gekom, almal Hol
iandssprekende Afrikaners.
Waar veertig jaar gelede, hierdie
deel van die bevolking, die houthak
kers en waterdraers was, het huile
tot die vernaamste deel van die bevol
king ontwikkel. Het u in Holland al
daaroor nagedink, dat alle kolonies,
wat eenmaal aan Holland behoort het,
en wat deur Engeland as groter
moontheid gevat ls, slegs Suid-Afrika
in sedes, taal en gewoontes niet 'n
Anglo-Saksiese kolonie, geword het
nie maar die stoere ou Hollandse ka
rakter bewaar het. Die bordjies is nou
verhang en die land wat deur die Hol
landse Voortrekkers grotendeels
skoongemaak is is nou weer hujle s'n.
Die Engelse deel van die bevolking
het dit nie bra kan verdra nie en op
die terrein van die sending het baie
Engelse kerke, so ook die Roomse
kerk. die Regering begin aanval. Die
sendingskerke kan getuig van meni
ge bitse aanval op die Regering en
waar die onderskeidingsvermoë van
die naturel so veel minder as die van
die Blanke is, het dit op vrugbare bo
dem geval.
Dit was dom van die kerkvaders,
want die Regering het soveel vir huile
betaal, dat huile, sonder sy steun, nie
kon aangaan nie.
Die Regering het 'n kommissie van
ondersoek aangestel. Baie feite het
aan die hg gekom, met die gevolg,
dat die Regering dio onderwys oorge-
neem het. Die Hollandse kerke was
absoluut tevrede met hierdie reëling,
maar die groot teenkanting het van
die Roomse en Anglikaanse lierke ge
kom.
Het daar nou bale verandering deur
hierdie maatree! gekom? Godsdiens-
onderwys is nog grotendeels in die
hande van die kerk, maar die gewone
onderwys behoort nou aan die Rege
ring. Die Departement van Naturelle-
sake, wat al soveel jare die opvoeding
van naturelle behartig, is nou verant-
woordelik vir elke aspek van die ont
wikkeling van die naturel. Daar kan
geen propaganda meer teen enige
Regering wat aan die bewind Is, ge-
maak wordt nie en die autokrasie
waarmee sommige sendinggenoot-
skanpe opgetree het is vir eens en vir
al die kop ingestaan. In my volgende
brief hoop ek u *n idee van die ..apart
heidsbeginsel" te gee en hiermee
stuur ek u baie groete uit ons sonnlge
Suid-Afrika.
MINISTER HOFSTRA AAN TWEEDE KAMER:
Geen uitzonderingen voor
bepaalde categoriën
Verschenen is de memorie van ant
woord op het voorlopig verslag van
Je Tweede Kamer betreffende het
wetsontwerp tot schorsing van de in
vesteringsaftrek.
Naar aanleiding van de opmerkin
gen omtrent de scheepvaart en de
scheepsbouw zegt minister Hofstra
van oordeel te zijn, dat, evenmin als
in het algemeen, ook hier van een
nience" zullen gaan varen, geen
sprake is.
Voorts dient te worden bedacht,
dat het niet mogelijk is voorlopig
hellingruimte te doen reserveren en
tegelijkertijd een definitieve bouw
opdracht te geven.
De regering kan geen gehoor
geven aan het pleidooi om ten
aanzien van de scheepvaartmaat
schappijen een gedifferentieerde
toepassing van de schorsing mo
gelijk te maken en deze daardoor
in een afzonderlijke positie te
brengen.
Nu de huidige economische situa
tie in alle bestedingscategorieën
zware offers eist, zou het niet juist 1
zijn bij het opschorten van een sti
mulans voor het investeren geduren
de slechts ruim een jaar bepaalde
investeringscategorieën uit te zonde
ren. Voor de scheepvaartbedrijven
klemt dit temeer, omdat juist de in
vesteringen in de scheepvaart een
grote mate van elasticiteit vertonen,
zodat een temporisering van de be-
stellingenrceks bij een „long-policy-
object' rIs het onderhavige, het
minst schadelijk moet worden ge
acht. Wat de K.L.M. betreft, ook oij
dit lichaam ziet de regering geen re
den tot discriminatie met andere
Nederlandse ondernemers, temeer
wijl de aard van dit bedrijf met zich
brengt, dat ook zonder extra stimu
lans geen vermindering van de in
vesteringen zal plaatsvinden.
Ook de positie van de binnen
scheepvaart zal naar het oordeel van
de minister door een tijdelijke schor
sing van de investeringsaftrek niet
dermate ongunstig worden beïn
vloed, dat afgeweken moet worden
van het beginsel van gplijke behan
deling voor alle bedrijfstakken.
