PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Amerika: Schorsing kernproeven
los van „splijt wapenproduktie"
Tanker in brand na
aanvaring met Griek
„Dubbele Poort" in Hulst geeft
verleden prijs
BiLI
Traditie
DE
VERWACHT...
200e jaargang - no 143
DagbUdultgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en r. B.
den Boer.Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: O. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS SB cent per
week; 7.00 p. kw.; fr. p.p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderd. 20 juni 1957
Bureaus: vlissingen, walstr. 58-60. tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. >546 of >304; Middelburg, Markt 61, tel. >641; Goes, Lange Vorststr. 63. tel. 2475 fb.g.g. 222»; Oostburg. Nieuwstraat 43, tel. Terr
NIEUWE STAP IN ONTWAPENINGSPROGRAM
Westelijken in Londen akkoord
met voorstellen van V.S.?
President Eisenhower heeft woensdag tijdens zjjn wekelijkse pers
conferentie verklaard het niet nodig te achten, dat een overeenkomst
tot stopzetting van de produktie van splijtbare materialen voor de
vervaardiging van wapens sameng aat met een overeenkomst tot tijde»
lijke opschorting van kernproeven.
Eisenhower weigerde het Amerikaanse ontwapeningsplan, dat op
de ontwapeningsconferentie te Londen zal worden ingediend, te be
spreken, daar dit de onderhandelingen schade zou kunnen berokkenen.
Naar intussen uit Londen van
welingelichte zijde vernomen wordt,
is tussen de westelijke deelnemers
aan de ontwapeningsconferentie te
Londen overeenstemming bereikt
over de eerste fase van de Ameri
kaanse plannen. Deze overeenstem
ming zou zich ook uitstrekken tot
de bondgenoten in Navo-verband.
De overeenstemming betreft dan
echter nog slechts eerste stappen; op
verdere punten gaat het overleg tus
sen de bondgenoten nog voort.
Men neemt aan dat de Amerikaan
se gedelegeerde ter ontwapeningscon
ferentie Stassen vandaag een tip van
de sluier, die nog over de Amerikaan
se voorstellen ligt, zal oplichten.
Eén van de belangrijkste. Ameri
kaanse concessies schijnt toch te zijn
Mnister Cals heeft in Den Haag
een Holland-filmfestival ge-
ouend, een gebeurtenis, waar
over allerwege opgetogen is geschre
ven. En deze opgetogenheid uitte zich
in soms feestelijke, soms plechtige be
woordingen, zoals bijvoorbeeld in een
Haagse krant: grondslag is ge
legd voor een traditie". Het is dus nu
reeds duidelijk, dat dit filmfestival
een „overlevering" belooft te worden.
Altijd prettig wanneer men deze din
gen tevoren weet
Met die „traditie" is het de laatste
jaren een merkwaardige zaak. Het
woord wordt zo vdék gebruikt, dat het
er op lijkt, alsof het pas onlangs als
een waardevolle schat is ontdekt. Het
wekt blijkbaar vertrouwen, het schept
een binding met de goede oude tijd,
een brug van het woelige heden naar
rustiger perioden. En daardoor wordt
„traditie" niet alleen te pas. maar
vooral ook te onpas gebruikt.
Te pas. wanneer er sprake is van
zaken, die naar de definitie van
Van Dale zijn „overgeleverd van
feslacht op geslacht". Te onpas, bij
epaalde gebeurtenissen, die zich
twee of driemaal binnen een kort
tijdsbestek hebben herhaald en zeker
nog niet „overgeleverd" zijn. Volko
men verkeerd tenslotte, wanneer
zoals in het hierboven gesignaleerde
geval bij voorbaat reeds wordt ge
steld, dat men te maken heeft met het
begin van een traditie. Dat kan im
mers pas blijken, wanneer de bewuste
gebeurtenis na generaties nog in
stand wordt gehouden.
Het woord „traditie" heeft dus
kennelijk met enige devaluatie
verschijnselen te kampen. Lang
zamerhand krijgt het een gewijzigde
betekenis en misschien komt er nog
wel eens een tijd. dat de bewerkers
van Van Dalen als verklaring van het
woord moeten opgeVen: „regelmatig-
terugkerend".
Dat devaluatieverschijnsel staat
overigens niet op zichzelf. Allerlei
woorden, die nog niet zo héél lang ge
leden slechts sporadisch werden ge-
Vervolg op pag. 3)
ook Eisenhower zei dit immers tij
dens zijn persconferentie dat men
niet wil vasthouden aan een koppe
ling van de staking der proeven met
kernwapens met een stopzetting der
produktie van splijtbaar materiaal
voor militaire doeleinden.
Van een dergelijke koppeling wa
ren Engeland en Rusland beide te
genstanders. Engeland kan zich niet
achter zulk een, in het westen her
haaldelijk geëiste, koppeling stellen
omdat de nieuwe defensiepolitiek der
regering Macmillan goeddeels bernst
op een vervanging van manschappen
door wapenen.
President Eisenhower legde er de
nadruk op, dat elke overeenkomst
tot tijdelijke stopzetting van kern
proeven zodanig dient te worden op
gesteld, dat elke partij precies weet
wat de andere doet op het gebied van
proefnemingen.
Een dergelijke overeenkomst, zo
zeide hij, zou het begin kunnen zijn
van een uitgebreider ontwapenings
program.
Er dienen echter behoorlijke garan
ties te worden gegeven, dat elk land
zich aan de overeenkomst zal houden.
Eén der belangrijkste voorwaarden
noemde hij een degelijk inspectiesys
teem.
Intussen zou men voort moeten
gaan met het uitwerken van perma-
nenter overeenkomsten tot het ver
bieden van kemproeven.
Gevraagd of bet mogelijk zou xijn
een wereldomvattend akkoord over
ontwapening te sluiten, alsmede
verbod te stellen op het houden van
kernproeven zonder deelneming van
communistisch China, antwoordde de
president, dat hij van mening is, dat
China voorlopig geen factor van gro
te betekenis is. Hij zeide, dat China
nog te weinig industriële kracht heeft
om een factor van betekenis te zijn
met betrekking tot een internationale
overeenkomst op dit gebied.
Eisenhower noemde de jongste Rus
sische ontwapeningsvoorstellen een
hoopvol teken, die dc grootste aan
dacht en studie verdienen.
Elf doden en
vele gewonden
Omstreeks vijf uur woensdag
morgen zijn ter hoogte van de
Franse havenstad Ouessant de
Amerikaanse tankboot „Stoney
Point" van 15.000 ton en de Griek
se vrachtvaarder „Ioannis" van
9500 ton, in een dichte mist in aan
varing geweest.
Na de botsing deed zich aan
boord van de tankboot een explosie
voor, waardoor tenminste elf be
manningsleden gedood werden en
twintig anderen zware brandwon
den opliepen. Ook aan boord van
het Griekse schip vielen doden.
In totaal hebben verschillende
schepen, die kort na het eerste
noodsein ter plaatse arriveerden,
46 overlevenden van beide be
manningen aan boord genomen.
De Duitse vrachtvaarder „Erick
Rcckmann" was het eerst ter
plaatse en redde 26 drenkelingen.
De Engelse torpedobootjager
„Ulster" ging langszij het bran
dende tankschip en nam 27 leden
van de bemanning van het Griek
se schip en vijf doden op, nadat
een deel van de bemanning van de
In Hulst is men momenteel bezig
met het opgraven van een uit het
jaar 1506 daterende stadspoort. De
ze poort, die werd gebouwd door 'n
telg uit het beroemde geslacht der
Keldermans, verkeert voor zover
men dat tot nu toe heeft kunnen na
gaan, in zeer goede staat.
(FOTO P.Z.C
„Ulster" zich aan boord had be-
geven om behulpzaam te zijn bij
de brandbestrijding. De „Ulster"
liep later op de dag Brest binnen,
waar de gewonden in een zieken
huis werden opgenomen.
De Nederlandse omierzeebootjager
„Gronmgen", die op anti-onderzee-
bootoefenmg was me: de onderzee
boot „Zeeleeuw", heeft de oefening
afgebroken en vertrok naar de plaats
van de botsing, teneinde medische
hulp te bieden. De „Groningen" heeft
een arts aan boord, die over een vol
ledige ziekenboeg met verplegend
personeel beschikt. Ook een Frans
marinevaartuig, de torpedobootjager
„Chevreuil", is uitgevaren.
Uit Brest zijn sleepboten uitgeva
ren om hulp te bieden. De reddings
werkzaamheden, die tegen elf uur be
ëindigd waren, werden ernstig be
moeilijkt door een dichte mist. Zo
doende konden vliegtuigen, die uit
Frankrijk, Engeland en West-Duits-
land gezonden waren, geen hulp bie
den.
L. Smit en Co's internationale
sleepdienst te Rotterdam heeft met
de rederij van het Amerikaanse tank
schip „Stoney Point" een contract ge
sloten om te trachten het tankschip
te bergen. De „Stoney Point", een
schip van 10.506 ton, is eigendom van
de „United States Petroleum Car
riers Inc." te New York.
De sleepboot „Thames" van L. Smit
en Co., die in de buurt van Brest lag,
is nadat de noodseinen waren opge-
t Vervolg op pagina
fliiiiinDniiiiiimiiim
ruiiiimiiiiiiiimiwatiiii
f§ Derde Britse H-bom n
ontploft
De derde Britse waterstof-
'in Is woensdag (tijdens de ont s
M wnpenlngMConferentie in Lon-
den) op grote hoogte boven
het centrale gedeelte van de
Stille Oceaan ontploft.
nlsterie van bevoorrading
wordt meegedeeld, dat de ont
ploffing de laatste is In de hui
dige serie van Britse proeven.
Griep-epidemie neemt af
De griep-epidemie, die zich over
geheel Azië neeft verspreid, is In
Zuid-Vietnam, Singapore en Malakka
aan het afnemen, aldus functionaris
sen In Manilla.
De Amerikaanse gezondheidsdienst
heeft in Montgomery, In de staat Ala
bama. negentig vrijwilligers ingeënt
met het nleuw-ontwikkelde vaccin te
gen Aziatische griep. Het vaccin Is
nog experimenteel.
Frankrijk en Duitsland
meer handel met China.
Naar uit regeringskringen te Pargs
wordt vernomen zal Frankrijk nog
voor het einde van deze week het em
bargo op de handel met China ver
zachten.
Een woordvoerder van het West-
duitse ministerie van economische za
ken heeft medegedeeld, dat West-
Duitsland eveneens gereed is het voor
beeld van Engeland te volgen.
Spoedige behandeling van
V.N.-rapport over Hongarije
Een aantal V.N.-leden, o.w. Enge
land. Australië, enige Zuidamerikaan-
se landen, Italië en Spanje, zouden
spoedige bijeenroeping wensen van de
algemene vergadering der Ver. Naties
ter bespreking van het rapjport over
Hongarye. dat een speciale commis
sie van de algemene vergadering
heeft opgesteld en dat hedenmiddag
gepubliceerd zal worden.
De Ver. Staten zouden echter niets
voor een spoeddebat voelen; zij zouden
niet het risico willen nemen, dat de
huidige gunstige atmosfeer op de
Londense ontwapeningsconferentie
f eschaad wordt door een fel debat in
e algemene vergadering in New York
zo wordt in New York vernomen.
De afgevaardigden bij de Ver. Na
ties hebben het rapport over Honga
rije reeds sedert maandag in hun De-
ziv. Van F.ussische en Hongaarse zijde
is nojf geen reactie gekomen Men
meent evenwel te weten, dat de Sow-
jet-Unie geen bezwaar tegen een
spoedvergadering van de algemene
vergadering zou hebben.
Student omgekomen door
gasverstikking
De 26-jarige student G. E. B. V. af
komstig uit Rotterdam is in zijn stu
dentenkamer te Leiden door gasver
stikking om het leven gekomen. Ver
moedelijk is de kraan van een gas
kachel op zijn kamer, die zich bevond
tussen uitschuifbed en de kachel, bij
het uitschuiven van dit bed openge
gaan door dat een tussen het bed en
de kachel geplaatste stoel, bij deze
manoeuvre is verschoven.
Staking in België
Een staking in het bouwbedrijf, in
de houtverwerkende bedrijven en in
de metaalbedrijven in België heeft
zich tot het ganse arrondissement
Brugge uitgebreid.
Te Brugge hebben ook de arbeiders,
die het podium aan het timmeren wa
ren voor het heilig-bloedspel, het werk
neergelegd. Zij werden vervangen
door brandweerlieden.
Woensdag hebben zes groepen
ouden van dagen op het pa-
leis te Soestdijk voor H.M. de M
Koningin gedefileerd. De 101-
jarige mevrouw Van Delft uit
s Voorburg overhandigde een
H boeket bloemen aan de konin-
gin.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll?
Explosie in Dordts gasbedrijf
liep nog goed af
In het gemeentelijk gasbedrijf van
Dordrecht heeft zich dinsdagavond
een ontploffing voorgedaan, die ramp
zalige gevolgen had kunnen hebben.
Een machinist was met twee assis
tenten in de meterkamer bezig met
het verwisselen van een stoffflter in
een delta-meter. Men had hiervoor de
gasstroom onderbroken.
Het bleek de machinist echter, dat
er toch gas ontsnapte en dat er ook
fas kwam uit een butaanleiding Men
egaf zich naar buiten om ook de
butaanaanvoer af te sluiten, maar
nauwelijks had men de meterkamer
verlaten, of er ontstond een explosie.
Een enorme steekvlam spoot over de
binnenplaats van het bedrijf, waar
Juist enkele arbeiders hun werkpauze
hadden doorgebracht.
De hitte van deze steekvlam was
zodanig, dat er een paar fietsen ge
heel door werden vernield. Door de
explosie werden een andere gasleiding
en de meterkamer beschadigd. Hier
door ontstond een begin van brand,
wat in dit vitale deel van het bedrijf
uiterst gevaarlijk was.
Men slaagde er echter spoedig in de
gastoevoer te stoppen, zodat het ge
vaar geweken was. De explosie had
tot gevolg, dat vele ruiten van het fa
brieksgebouw sneuvelden. De oorzaak
van de explosie is nog niet bekend.
Minister Staf terug
uit Nieuw-Guinea
Met het Sat ..latoestel uit Kopenha-
fen is de minister van marine ir. C.
taf van zg'n reis naar Nederlands
Nieuw Guinea en Australië woensdag
middag op Schiphol teruggekeerd.
Tijdens eèn persconferentie deelde
minister Staf o.m. mede, dat het doel
van zrjn bezoek aan Nieuw Guinea is
geweest om persoonlijk kennis te ma
ken met de omstandigheden waaron
der de Nederlandse marine daar werkt
en leeft. „Ik moet zeggen," aldus ir.
Staf. „dat er de laatste twee jaar veel
tot stand is gekomen op Nieuw Gui
nea. waarbij vanzelfsprekend het gou
vernement een groot aandeel had. De
minister constateerde, dat de sterkte
van de marine op Nederlands Nieuw
Guinea voldoende moet worden ge
acht.
ONTWERP VAN TELG UIT GESLACHT KELDER MANS
Bouwwerk is door tand des tijds
praktisch niet aangetast
In Hulst, omsloten door machtige wallen, Is een zevental arbeiders sinds
begin mei bezig de Molenberg af te graven. Het Is een karwei, dat zeer
zorgvuldig en met de grootste voorzichtigheid moet gebeuren, want onder
de berg van vele duizenden kubieke meters zand sluimert een „schone
slaapster!" Deze „schone slaapster" Is een „Dubbele Poort" en Matheus
Kelderman»» telg uit het beroemde geslacht van bouwmeesters heeft
haar in 1506 gebouwd. Reeds thans kan men duidelijk aan de vormen van
het bouwwerk zien, dat men op een poort is gestoten, ondanks het feit dat
nog maar enkele meters diep Is gegraven.
Tot voor enkele jaren wist niemand
van het bestaan van deze poort af.
Wel stond op de Molenberg in het
noord-westelijk deel van Hulst gele
gen -een verweerde muur. maar nie
mand bracht die in verband met de
„Dubbele Poort" van Keldermans.
Niemand, behalve de amateur-archeo
loog, de heer P. Brand, die een jaren
lange studie heeft gemaakt van de
vestingstad Hulst. Daarbij was hij
meer en meer tot de overtuiging geko
men, dat de „Dubbele Poortzich
onder de Molenberg in de Overdam-
straat moest bevinden.
Hoewel het gemeentebestuur
aanvankelijk sceptisch tegenover
zijn plannen stond, kreeg hjj niet
temin de beschikking over een aan
tal werkkrachten en na enkele we
ken graven had de heer Brand het
bewijs geleverd, dat er onder de
Molenberg inderdaad een poort
was. Dat was in de zomer van het
vorig jaar.
Inmiddels hebben ook de Rijksdienst
voor de Monumentenzorg en de Rijks
dienst voor Oudheidkundig Bodemon
derzoek zich voor deze vondst geïnte
resseerd.
Nadat vorig jaar met de proef-af-
graving was begonnen, waarover wjj
destijds uitvoerig berichtten. Is een
zevental arbeiders thans bezig met
Makarios klaagt
Britten aan
Wreder dan nazi's
Aartsbisschop Makarios van Cyprus
heeft in een persconferentie te Athe
ne de Engelse autoriteiten <»p Cy
prus beschuldigd van ..afschuwelijke
wreedheden" bij h»*l verhoor van ar
restanten. De aartsbisschop zeide 317
verklaringen van Cyprioten in handen
te hebben, die beweren bij verhoren
gepijnigd te zjjn. Ruim honderd van
die gevallen heeft hij reeds aan de
gouverneur van Cyprus voorgelegd.
Makarios zei dat van priesters de
baarden in brand waren gestoken. Een
ander had een kuil moeten graven,
waarin hij uren lang tot de nek was
begraven. Andere slachtoffers waren
met gloeiende ijzers bewerkt. De
wreedheden van de Britten op Cyprus
zijn afgrijselijker, dan die onder het
regime van de nazi's, aldus de aarts
bisschop, die de benoeming van een
neutrale internationale commissie van
onderzoek eist.
De aartsbisschop noemde als een
der voornaamste „polttiebuelen" ser
geant Jeffrey Leach, die enkele dagen
geleden Cyprus, naar het heet, met
vakantie, verlaten heeft.
Een rapport is aan de Raad van Eu
ropa toegezonden.
Een onderdeel van hef reeds bloot
gelegde gedeelte ran de ,J)ubbele
Poort" van de Keldermans in Hulst.
Treffend voor de gave toestand van
dit bouwwerk is, dat de zogenaamde
kijk- of licht spleet" na eeuwen nog
volledig intact is.
(FOTO P.Z.C.
't eigen lijke-graafwerk. Veel Is er In
de afgelopen zes weken nog niet ge
daan, maar 't werk moet dan ook met
de grootste voorzichtigheid worden
verricht.
Toch zgn de vormen van de ver
dedigingswerken der poort reeds dui
delijk te zien en het valt daarbij op
hoe gaaf net bouwwerk is.
Dat is voornamelijk te danken aan
de grote bekwaamheid van ontwer
per-bouwmeester Matheus Kelder-
mans. die de bakstenen poort met ar
duinsteen bezette. Deze steen, die
vroeger in een groeve bij Aalst werd
gevonden, is van een dergelijk goede
kwaliteit, dat zit na eeuwen nog vol
komen gaaf is. Nog moet men even
wel vele meters diep graven om tot
het laagste punt van de poort te ko
men. Dit werk zal wellicht enige jaren
in beslag nemen en men mag daarbij
aannemen, dat de arbeiders, de heer
Brand en niet te vergeten de archeo
logen nog voor verrassende vondsten
zullen komen te staan
OPKLARINGEN
Droog weer met op de meent e plaat
sen zonnige perioden maar aanvanke
lijk nog hier en daar wolkenvelden.
Matige en vooral langs de kust tij
delijk vrij harde krachtige noordelijke
wind. Maximumtemperaturen van cir
ca 18 graden langs de kust tot 23 gra
den in het zuiden van het land.
ZON EN MAAN
21 juni
Zon op 4.22 onder 21.06
Maan op 0.33 onder 14.04
