Kamerlid Geuze wenst licht in
„mysterie van de Oosterschelde"
Keuringsdienst Landbouwzaden en
Aardappelpootgoed jubileerde
KLAHKBuRV
OESTERCULTUUR MOET VOOR
ZEELAND BEHOUDEN BLIJVEN
WOENSDAG 20 MEI 1956
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
t
SENATOREN KRITISEREN BEGROTING VAN LANDBOUW.
Minister komt te Iaat met de
garantieprijzen
(Van onze parlementaire redacteur)
Klinkt het niet als de titel van een detectiveroman: het mysterie van de
Oosterschelde? De heer Geuze (c.-h.) kwalificeerde dinsdagmiddag in de
Eerste Kamer, waar de begroting van landbouw, visserij en voedselvoor
ziening aan de orde gesteld was, de onzekerheden rondom het lot van de
mossel- en oesterkwekers, die op de Oosterschelde hun brood verdienen,
als „het mysterie van de Oosterschelde". Hij vond, dat de geschiedenis van
de Oosterschelde Inderdaad op een detectiveroman gelijkt.
De minister van verkeer en waterstaat, mr. Algera, zegt, dat hij de aanleg
zal overwegen van een proefbassin voor de oester- en mossclcultuur in het
Veerse Gat. De minister van landbouw, visserij en voedselvoorziening, dr.
Mansholt, beweert dat bij hierover met mr. Algera zal gaan praten. Dat
klopt niet. De Deltawet van minister Algera voorziet niet in het zout hon
den van de Oosterschelde. Deze bewindsman heeft dus zijn beslissing ge
nomen. Minister Mansholt geeft echter te kennen, dat hij de kwestie van
het zout houden van de Oosterschelde met zijn ambtgenoot zal bespreken.
Weer klopt hier iets niet.
Is het wonder, dat de heer Geuze nu wel eens precies wilde weten, hoe
de zaken staan?
bezwaar tegen de blokkering van een
deel van de eigenaarslasten. De chris-
telijk-historische fractie ziet voor de
ze blokkering niet voldoende rechts
grond. Daarom hoopte de heer Geu
ze, dat de minister een antwoord met
perspectief zou geven, opdat de Ka
mer zich niet zou behoeven te bera
den op nadere maatregelen.
Hij drong aan op een meer gerichte
voorlichting aan de land- en tuin
bouw.
Waardering had hij voor wat de
minister aan structurele verbeterin
gen nastreeft. De totstandkoming van
kleiine bedrijven door splitsing moet
zoveel mogelijk voorkomen worden.
Men moet zoeken, aldus de heer Geu-
Te laat.
Het landbouwbeleid van dr. Mans
holt behandelende, klaagde deze af
gevaardigde erover, dat de minister
met zijn garantieprijzen te laat komt.
Daardoor zijn er te weinig suikerbie
ten geplant. Dit heeft een tekort op
geleverd, dat nu al 17 miljoen be
draagt. Men moet de boer de kans
geven te calculeren, voor hij 'n nieuw
produktiejaar ingaat, zo vond de heer
Geuze.
Hij besprak verder verschillende
kosten, waarvoor de boer geplaatst
is en die naar zijn oordeel door de
minister niet altijd in het juiste licht
gezien worden. Hij maakte nogmaals
„Nederlandse markt voor
B.L.E.U. de belangrijkste"
Belgische ambassadeur hield
toespraak in Den Haag
Het BelgischLuxemburgs Centrum
voor Handelsbetrekkingen in Neder
land hield gisteren zijn tweede alge
mene jaarvergadering. Aan 'n lunch,
welke ter gelegenheid daarvan in ho
tel Wittebrug werd gehouden, hebben
de Belgische ambassadeur in ons
land, baron F. X. van der Straten-
Waillet en de ambassadeur van Lu
xemburg, de heer J. P. Kremer, het
woord gevoerd.
Deze jaarvergadering werd gehou
den daags voordat de Benelux-minis
ters in Brussel bijeenkomen, om er
de laatste hand te leggen aan het
ontwerp-verdrag der Benelux-Unle.
Dit verdrag der Economische Unie,
waarvan de ondertekening in de loop
van dit jaar wordt verwacht, stond
ook bij de ambassadeurs in de bij
zondere belangstelling.
De Belgische ambassadeur zeide on
der meer, dat de Nederlandse markt
voor de Belgisch-Luxemburgse Eco
nomische Unie veruit de belangrijk
ste is geworden. Velen beseffen in
België nog niet, zo merkte hij op. dat
de export naar Nederland in 1956
meer dan die naar Frankrijk en
Duitsland tezamen bedroeg en veel
meer dan die naar Engeland en de
Verenigde Staten tezamen. Nederland
is voor België en Luxemburg eigen
lijk geen buitenlandse markt meer,
doch veeleer een in wording zijnde
gemeenschappelijke markt. De enor
me ontwikkeling van het inter-Bene-
lux-handelsverkeer, blijkt duidelijk
uit de twee volgende cijfers: de
waarde van de Nederlandse export
naar de Belgisch-Luxemburgse Eco
nomische Unie bedroeg in 1956 der
tien maal de gemiddelde waarde van
de export over 1936/1938. De waarde
van de B.L.E.U.-export naar Neder
land bedroeg 12 maal het gemiddelde
van 1936/1938. Deze cijfers leveren
de proef op de doelmatigheid van de
Benelux-politiek.
Professor dr. Bergmann van de vee-
artsenijkundige faculteit van de Oost-
berlijnse Humboldi-universiteit is naar
West-Berlijn uitgeweken. Kortgeleden
heeft professor Schützier van dezelfde
faculteit in West-Berkjn asiel gevraagd.
VALSE VOORWENDSELEN. In
Cincinnati (V.S.) houdt de po
litie zich op het ogenblik bezig met
de klacht die een 24-jarige Italiaanse
heeft ingediend tegen een gepensio
neerde kleermaker uit die plaats,
Italiaan van geboorte, die „onder
valse voorwendselen" met haar ge
trouwd is.
De dame in kwestie beschuldigt de
kleermaker ervan dat hij over zijn
leeftijd en zijn burgerlijke staat heeft
gelogen.
De man is 69, en gescheiden vader
van elf kinderen. Toen hij zijn bruid
in Italië het hof maakte had hg ge
zegd 40 jaar en vrijgezel te zijn. La
ter. in Amerika, kwam dat allemaal
uit
SPRAAJvMOEILIJKHEID. In een
Zwitsers vakblad voor fruit- en
wijncultuur stond de volgende vol
zin: „Ongetwijfeld leidt een over
matig gebruik van wijn tot een
tijdelijke storing van de intellectuele
vermogens en tot een storing van het
spraakcenrhumsprctvulvprscvlmna-
tryxb
WAT ZE ZEGGEN? President
Eisenhower: „Er is geen vrede
verkrijgbaar tegen verlaagde prij
zen". Viscountess Kilmuir: „Er
zyn drie soorten levende wezens op
de wereld, die zich naar het schijnt
verwijderen, wanneer zij in werke-
lgkheid op iemand toekomen; krab-1
ben, vrouwen en diplomaten.
ze, naar de juiste verhouding van
klein-, middel- en grootbedrijf in de
landbouw. Over de sanering en de
herverkaveling oordeelde hij niet on
verdeeld gunstig. De sanering stuit
hier en daar nog te veel op moeilijk
heden.
Tenslotte drong deze Zeeuwse afge
vaardigde aan op gipsverstrekking
aan de watersnoodgebieden. De struc-
tuurschade aan de grond is na de ab
normale winter zeer groot. Hij beval
de minister aan, nog eens een steek-
proefrapport te vragen.
De liberale heer Louwes was van
oordeel, dat het het Nederlandse
landbouwbeleid ontbreekt aan bezie
ling en aan moed om onaangename
maatregelen door te voeren. Men
durft de consument blijkbaar niet ln
zijn levensstandaard aan te tasten.
Met nadruk wees hij erop, dat wij
er niet in geslaagd zijn ons volk dui
delijk te maken, dat het landbouwbe
leid een gewoon onderdeel vormt van
het sociaal-economisch beleid van een
moderne staat. Het is niet genoeg ge
richt. zo vond hij, op de handhaving
en het bestaan van een krachtige
boerenstand.
Koude socialisatie.
De heer Louwes was er stellig van
overtuigd, dat we ons bevinden op de
weg van de koude socialisatie van het
agrarisch bezit.
De K,V.P.-er, de heer Mertens,
opperde bezwaren tegen het ga-
raintieprijzenbeleid van de minis
ter en betoogde dat we moeten
streven naar een zelfstandige boe
ren- en tuindersstand.
Voorts besprak de heer Mertens
uitvoerig de mogelijkheid van het
stellen van vestigingseisen in de
landbouw. Hij maande tot de
grootste voorzichtigheid.
DE HEER SCHORER IN EERSTE KAMER:
Herziening gevraagd van regeling uitgifte
van percelen voor mosselvisserij
(Van onze parlementaire redacteur)
Dat de sombere dreiging, die boven de Zeeuwse oester- en mosselkwekers
hangt, een aantal Eerste Kamerleden erg hoog zit, is ook in de avondverga
dering van dit college gebleken. De heer Schorer (c.h.) constateerde, dat
de „Hollandse nieuwe" wel binnen is, maar de Zeeuwse oester nog lang niet.
De vraag die beantwoording verdient, is of de oestercultuur, die voor Zee
land en eigenlijk voor ons gehele land van zo groot gewicht is, gehandhaafd
kan worden als de Delta-werken worden uitgevoerd.
De heer Schorer was het eens met
wat gezegd is in de memorie van ant
woord op de begroting, namelijk dat
de Oosterschelde bij uitstek voor de
schelpdiercultuur geschikt is. Niet al
leen is er voldoende zout water, maar
bovendien is er doorstroming en ver
versing van het water. Niet echter de
gehele Oosterschelde is voor de oester-
en mosselcultuur geschikt. Nodig zijn
zandige, ondiepe plaatsen.
Reeds drie jaar geleden is van zijn
hand een ingezonden stuk in de Pro
vinciale Zeeuwse Courant verschenen
zo deelde de christelijk historische
Zeeuwse afgevaardigde mee, waarin
de vraag gesteld werd, of wel alle mo-
felijkheden zijn onderzocht om aan
et verloren gaan van de oestercul
tuur te ontkomen. Hij heeft toen het
denkbeeld geopperd om onmiddellijk
achter de dijk oestergronden in ge
bruik te nemen, om, met andere woor
den, binnendijks en zoutwaterbassin
aan te leggen.
In (je memorie van antwoord op de
Deltawet aan de Tweede Kamer is nu
voor het eerst sprake van het overwe
gen van de aanleg van een bassin in
het Veerse Gat. Het onderzoek zal
gericht moeten worden op het over
plaatsen van de oestercultuur naar
het westelijk deel van de Grevelingen.
zo vond de heer Schorer.
Minister Mansholt wil contact op
nemen met minister Algera. Daarbjj
is wel gezinspeeld op de aanleg van
Het Nederlands elftal, dat zondag te
Wenen tegen het nationale Oosten
rijkse elftal heeft gespeeld, is maan.
dagavond op Schiphol aangekomen.
De gewonde speler Wiersma werd
met een brancard in een gereed
staande ziekenauto weggebracht.
Eerst ontving hij echter nog 'n bos
bloemen van een van de stewardes
sen.
een proefbassin in het Veerse Gat,
maar het was de heer Schorer nog
niet duidelijk, of minister Algera dit
inderdaad wenst. In elk geval drong
hij nu aan op het nemen van proeven
daar ter plaatse.
Hij vond het niet nodig, dat de gehe
le Oosterschelde ter wille van de oes
tercultuur zout blijft. Er moet een
goede mogelijkheid zijn, zo dacht hg,
voor een achter de dijk gelegen, om-
damd zoutwaterbassin. De kosten
daarvan kunnen gering zijn en het
verziltingsgevaar is minimaal. De
heer Schorer riep hiervoor de speciale
belangstelling van de minister in.
De mosselvisserij.
Voorts bepleitte deze afgevaardig
de een herziening van de regeling
van de uitgifte van percelen voor
de mosselvisserij in de Zeeuwse
stromen. De mossel-adviescommis
sie, die in Bergen op Zoom zetelt
en prachtig werk heeft verricht,
stelt de toewijzingen vast in over
eenstemming met de gemiddelde
opbrengst over de laatste drie jaar
Als die opbrengst buiten de schuld
van de pachter tegengevallen is,
i Het Wereldgebeuren
Twee mannen
Contract van George Szell
met Concertgebouworkest
Het bestuur van de Nederlandse or
keststichting deelt mede, dat met de
dirigent van 't Cleveland Orchestra,
George Szell, die voor het a.s. seizoen
als een der gastdirigenten van het
Concertgebouworkest zal optreden,
een overeenkomst is gesloten. Deze
houdt in, dat George Szell met ingang
van het seizoen 1958-1959 gedurende
tenminste drie jaren als dirigent
naast Eduard van Belnum aan het
Concertgebouworkest zal zgn verbon
den.
In verband met lopende verplich
tingen zal Szell in de loop van dat
eerste seizoen het orkest slechts zes
weken leiden. In de daarop volgende
jaren zal dat een langere periode
zijn. Gedurende zijn verblijf in Am
sterdam zal hij tevens deel uitmaken
van de artistieke commissie van het
Concertgebouworkest.
bijvoorbeeld door het optreden van
de mosselparasiet, door verzan
ding of door „verwaaiing", dan
wordt de toewijzing geringer. Dat
vond de heer Schorer onjuist. Van
daar dat hij om herziening van de
standaard-capaciteitscijfers ver
zocht.
Voorts gaat dringen, aldus dit lid, de
vraag waar de Zeeuwse garnalen vis
sersvloot naar toe moet. Het uitblij
ven van een beslissing van de ministr
remt de activiteit van de vissers. Ten
slotte drong de heer Schorer aan op
uitbreiding van de Nederlandse verre
visserij.
Wat de oestercultuur betreft, was
het voor de heer Roebroek (kvp) nog
de vraag of de verplaatsingervan naar
Brouwershavense Gat wel mogelijk is.
De voorkeur gaf hij aan het behoud
van de oestercultuur op de plaats,
waar deze thans wordt uitgeoefend en
wel door de aanleg van een „oester
polder" met zoveel mogelijk de na
tuurlijke omstandigheden. De rege
ring wijst dit niet direct af, zo con
stateerde hij met voldoening. Onder
zoekingen in Wemeldinge wijzen uit,
dat zo'n oesterpolder waarschijnlijk
mogelijk is.
Minister Mansholt zal 4 juni de
kers in eerste termijn an'
luni de spre-
ilwoorden.
Gisteren bestond de Afsluit
dijk vijfentwintig jaar. Op 28
mei 1932 werd het laatste gat
in de dijk gedicht. Een histo
risch moment, dat gisteren
met enkele plechtigheden en
feestelijkheden w herdacht.
Het hoogtepunt van de her
denking was stellig het ogen
blik, toen de minister van ver.
keer en waterstaat, mr. J. Al
gera, een krans legde btf Den
Oever, aan de roet van het
monument voor dr. ir. C. Lely,
het grote genius van de Zui
derzeewerken.
Op pagina 9 van deze courant
treft men enkele artikelen aan,
die gewjjd zijn aan het zilte-
ren jubileum van de Afsluit-
dijk.
iniüiBiimn
iimini
Studie prof. Veiling Meinesz
over continenten en oceanen
De Nederlandse Organisatie voor
Zuiver Wetenschappelijk onderzoek
heeft prof. dr. ir. F. A. Vening Mei
nesz te Amersfoort een subsidie ver
leend voor een studie, die wil aanto
nen, dat aan de spreiding van conti
nenten en oceanen een mathemati
sche regel ten grondslag ligt en wil
onderzoeken, welke deze is.
Prof. Vening Meinesz zal deze sub
sidie gebruiken om het Mathematisch
Centrum te Amsterdam een bolfunc-
tie-ontwikkeling tot en met de 32ste
orde te laten uitvoeren van de topo
grafische hoogten en diepten over de
gehele oppervlakte der vaste aard
korst en daaraan toegevoegd 'n
bolfunctie-ontwikkeling, die alleen
betrekking heeft op de diepten in het
met water bedekte gedeelte, waarbij
de hoogten boven het zeeniveau op
nul worden gesteld. Het Mathema
tisch Centrum zal het bedoelde reken
werk geheel uitvoeren op de elektro
nische rekenmachine ,.Armac". De
berekeningen zijn voor de Armac
„pasklaar gemaakt door de afdeling
geodesie van de Technische Hoge
school te Delft.
De internatinoale douaneraad te
Brussel heeft dezer dagen tot voor
zitter gekozen dr. W. H van den Ber
ge, regeringscommissaris voor de be
lastingen. De werkzaamheden van de
raad, waarvan een 20-tal landen
Europese en niet-Europese lid zijn,
richter, zich op het harmoniseren van
douanebepalingen.
DR.A.P.M1NDERHOUD: ONS LAND EEN VOORBEELD
Oortwijn Botjes-penning uitgereikt
aan onderzoekers en organisatoren
De voorzitter van de Nederlandse Algemene Keuringsdienst, voor land
bouwzaden en aardappelpootgoed, dr. A. P. Minderhoud, heeft gisteren
ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de N.A.K. in -Junushoff te
Wageningen een herdenkingsrede uitgesproken.
Spreker memoreerde,, dat het keuringswezeiT voor gewassen zich in ons
land sinds 1903 heeft ontwikkeld tot de huidige organisatie.
Grote veranderingen hebben zich in de jaren na 1932 voltrokken, ook
al zijn de grondslagen van het keuringswezen in de landbouw sinds 1903
niet veranderd. Het verbod van uitvoer van niet te velde en op party goed
gekeurde pootaardappelen was in 1932 en belangrijke stap. omdat daar
voor de deloyale, prysdrukkende concurrentie van het niet-gekeurde en
afgekeurde materiaal op de buitenlandse markt, was beteugeld. Nog veel
belangrijker was echter het principiële verbod in 1942, van het in het
verkeer brengen van niet goedgekeurd materiaal krachtens het kwekers-
besluit van 1941 alsmede de ingevoerde kwaliteitscontrole op het geïm
porteerde materiaal.
Op de vraag, of de keuringstechni-
sche maatregelen nodig zijn, an'word-
de de heer Minderhoud, dat willen
de overheid en de landbouworganisa
ties daadwerkelijk de bodemproduk-
tie bevorderen, deze niet kunnen vol
staan met de bevordering van onder
zoek, onderwijs en voorlichting, doch
ook het gebruik van betere rassen en
van zaad van deze betere rassen, dat
aan redelijke eisen van kwaliteit en
hoedanigheid voldoet, zullen moeten
bevorderen. In alle toonaarden wordt
gesproken van de belangrijke drie
hoek onderzoek-onderwijs-voorlich-
ting. doch 't ware volgens spreker
juister te spreken van 't magisch vier
kant onderzoek-onderwijs-voorlich-
tmg-kwaliteitscontrole. Kennis van de
produkten en toezicht op de bedrijfs-
handelingen van kwekers, telers en
handelaren in al hun schakeringen
Gisteren heelt oe ai-ja.
Christian Svano Hansen zijn
nieuwe kabinet van zestien m».
nisters aan Denemarken* koning
Frederik voorgesteld.
Hij is er aardig in geslaagd,
om zich te redden uit de moei
lijke situatie, die bij de verkiezingen
van dmsdag 14 mei was ontstaan. De
socialisten cn de radicalen, die nogal
eens met hen mee stemden in belang
rijke strijdvragen, behaalden immers
bij d:e stemming tezamen evenveel
zetels als de partijen, die meestal een
andere opinie hadden: 34. Hansen kon
dus niet ermee volstaan, weer een
socialistische minderheidsregering te
vormen, die zich alleen door de radi
calen gesteund zou weten. Hij moest,
om op een meerderheid te kunnen
rekenen op een of andere manier een
coalitiekabinet vormen, waarbij het
noodzakelijk was om minstens een
van de vroegere tegenpartijen toi
medestandersschap over te halen. Dat
éi hem klaarblijkelijk gelukt: bij beeft
het georgiattsche rechtaverbood, dat
ijvert voor toepassing van slechts één
belasting en we! een grondbelasting
voor medewerking aan een nieuwe
regering „gestrikt". Die georgisten
bezetten drie zetels in de minister
raad, de radicaal-liberalen vier en
dc sociaal-democraten negen.
Daor de radicalen en de georgisten
voor zo'n coalitiekabinet te por
ren, heeft Hansen zijn politieke
bekwaamheid ten overvloede nogeens
bewezen. Het :s immers na de oorlog
'n Denemarken nog nooit vertoond,
dat enkele partijen tezamen een
meerderheidsregering vormden. Met
minderheidsregeringen heeft men al
tijd moeten volstaan, en die moesten
heel voorzichtig zijn om met hun
wetsontwerpen „over de streep" te
komen. Bereikt men in de nu ge
vormde coalitieregering eenstemmig
heid, dan kan het mmistersteam met
meer zelfvertrouwen naar de volks
vertegenwoordiging gaan. Zij steunt
immers op 93 van de 168 volksverte
genwoordigers. En het schiint, dat de
nieuwe ministers het a! bij voorbaat
erover eens zijn geworden, dat zij het
niet bij halfslachtige maatregelen
zullen laten. Bij de kabinetsformatie
heeft men vooral de spiraal van lo
nen cn prijzen onder dc loep geno
men.
Afgesproken is. het inflatiespook bij
de keel te grijpen door de aankoop
belastingen te verhogen, het sparen
te stimuleren en op de regeringsuitga
ven te bezuinigen met een bedrag van
170 miljoen gulden. Maar behalve de
ze moeilijkheden zijn er nog andere
punten, die de gemoederen in Dene
marken bezig houden. Daarbij nemen
de landbouwvraagstukken een belang
rijke plaats in. Ook de problemen
van de boeren zullen op een of an
dere manier moeten worden opgelost,
en de nieuwe regering za! de agra
riërs niet mogen verwaarlozen, «l
heeft dc boerenpartij Venstre dan ook
de gedachte aan een coalitie met
Hansens partij direct afgeweven.
Het feit dat Hansen zelf premier
en minister van buitenlandse za
ken biijft, is ongetwijfeld goed
nieuws voor Denemarken* bondgeno
ten. Het is immers mede aan het op
treden van Hansen te danken, dat De
nemarken tot de beste bondgenoten
tn de Noordatlantische Verdragsorga
nisatie gerekend wordt. Dat hij de
portefeuille van buitcnlansdc zaken
voor zichzelf heeft gereserveerd, be
tekent bovendien dat hij nog steeds
grote liefhebberij heeft voor die kan:
van de regeringszaken. Was hij niet
reeds minister van buitenlandse za
ken, toen hij in 1955 werd geroepen
om de overleden premier Hedtoft te
vervangen? Dat hij voor internationa
le aangelegenheden grote belangstel
ling had, was trouwens al duidelijk ;r.
de dertiger j3ren, toen hij een tiid-
lang voorzitter van de internationale
socialistische jeugdbeweging Wei
heeft hij nu besloten, om „buitenland-
se zaken" wat te ontlasten, en we!
door de benoeming van dc minister
van economische zaken, Jons Otto
Krag, tot minister van buitenlandse
economie. En ook Krag is niet iemand,
die in de internationale politiek --
welke zovele economische aspecten
heeft - pas komt kijken. Voordat hij
minister van economische zaken
werd. was hij al minister van handei.
industrie en scheepvaart geweest en
tussen de bedrijven door heeft hij
(van 1950 tot 1952) Je Deense am
bassade te Washington gediend als
economisch deskundige liij het inter
nationale economische overleg /al
men dus erop kunnen rekenen, dal
Denemarken niet alleen ..zijn man
netje". maar twee mannen zal staan:
Hansen en Krag.
f' -T~.
HANS CHRISTIAN HANSEN.
nu een coalitiekabinet
kunnen bij een intensief bodemge-
'oruik met worden gemist en menig
land streeft eraaar, datgene te berei
ken wat hier in ons land lar.gs lijnen
van geleidelijkheid historisch is ge
groeid.
Zal een economische integratie mo
gelijk zijn tussen een aantal landen,
dan zal een technische integratie
daaraan vooraf moeten gaan. zo ver
volgde dr. Minderhoud.
De basis voor een rationele zaai
zaad - en pootgoedvoorziening wordt
gevormd door het rassenonderzoe*
met als resultaat een gebonden ra>-
Vervolg op pag. 10)
