Achterschermen werkt men aan
annen voor een Kanaaltunnel
pl
In Moskou is een „vrije markt
van de collectieve nederzetting"
DE KLERKeZN
BRITSE HOOFDSTAD HEEFT
W0LKENKRABBERSCH00L"
„ZOIETS KAN JE ALLEEN IN
FRANKRIJK OVERKOMEN"
VRIJDAG 10 MEI 1957
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
IDEALE VERBINDING FRANKRIJK—ENGELAND
Gigantisch karwei zou tien jaar
kunnen duren
Het denkbeeld om Frankrijk en Engeland door middel van een tun-
nel onder het Kanaal met elkaar te verbinden, begint de gemoederen
in beide landen (en ook in de Verenigde Staten) weer duchtig in be
roering te brengen. Het is niet de eerste maal, dat deze zaak aan de
orde komt, want reeds 155 jaar geleden kwam een van Napoleons
ingenieurs met een ontwerp voor de aanleg vdn een Kanaaltunnel
bij de grote keizer. Nadien zyn er herhaaldelijk plannen ontworpen
in 1880 begon men zelfs met experimentele graafwerkzaamheden
maar alle pogingen liepen op niets uit. De Engelsen voelden zich vei
lig op hun eiland en vonden het gewaagd hun isolement op te heffen.
In deze t\jd van geleide projectielen, waarmee men doelen op dui
zend kilometers afstand kan vernietigen, kunnen moeilijk meer strate
gische bezwaren tegen de bouw van een kanaaltunnel worden aange
voerd. Misschien is het wel daarom, dat men nu weer met deze zaak
op de proppen is gekomen.
gerhuis verklaarde, dat de Britse
regering zeer waarschijnlijk geen
strategische bezwaren tegen de
bouw van een Kanaaltunnel zou
koesteren, was het duidelijk, dat
er achter de schermen aan der
gelijke plannen werd gewerkt. De
ze verwachtingen werden be
waarheid toen in maart uit New
York werd bericht, dat daar een
niéuwe maatschappij in het leven
was geroepen voor de aanleg van
een tunnel onder Het Kanaal.
Het waren graaf A. de Vitry, een
Fransman en de Amerikaan
Frank P. Davidson, die de stoot
tot de oprichting van deze Tech
nical Studies Inc. gaven Verte
genwoordigers daarvan zijn al be
zig in Paiijs en Londen dochter-
Een van Napoleons ingenieurs,
een zekere Mathieu, was dus de
eerste, die met een plan kwam
aanzetten om vanuit Frankrijk een
tunnel onder het Kanaal naar En
geland te graven. Ruim een halve
eeuw later was het opnieuw een
Fransman, die plannen voor een
Kanaaltunnel ontwierp. Ook deze
man wendde zich tot zijn soeve
rein, Napolen III. Opnieuw raakte
de zaak echter in het vergeetboek.
Tijdens het bewind van koningin
Victoria, die persoonlijk de aanleg
van de tunnel steunde, kwam men een
stapje verder. Zowel in Engeland als
in Frankrijk werden .Kanaaltun
nelmaatschappijen" opgericht. In
1880 begon men bij Shakespeare
Cliff (in de buurt van Dover) en in
Frankrijk (by Kaap Gris-Nez) met
experimentele graafwerkzaamheden.
Bij Dover werd een schacht van on
geveer twee kilometer lerigte onder
de zeebodem gegraven. Daarbij bleef
het echter. De schacht, die vol water
staat, kan men heden ten lage nog
zien.
Rond 1928 werd deze zaak op
nieuw aangepakt en ditmaal scheen
succes verzekerd. Op diplomatiek ni
veau werd tussen de Franse en En
gelse regering een overeenkomst be
reikt, die alleen nog maar door de
beide parlementen bekrachtigd moest
worden. Een door minister Baldwin
ingestelde commissie, die de econo
mische aspecten van het plan moest
onderzoeken, bracht een gunstig
rapport uit, hoewel dit In voorzichti
ge termen was gesteld.
Het hele land raakte in opwin
ding. Voor- en tegenstanders bedol
ven het parlement onder petities en
verschillende grote scheepvaartmaat
schappijen voerden een krachtige ac
tie tegen het Kanaaltunnelplan. Zij
kregen steun van hoge militairen,
die verklaarden, dat men een krach
tige vijand als het ware zou uitnodi
gen Engeland binnen te vallen, als
er een tunnel onder Het Kanaal
werd aangelegd.
Maarschalk Foch mocht dan ver
klaren, dat de eerste wereldoorlog in
1916 had kunnen worden beëindigd
als men de beschikking over een Ka
naaltunnel had genad, Winston
Churchill (destijds een nog vry on
belangrijke politicus) mocht voor
een tunnel Ijveren, dit nam niet weg,
dat de regering terugkrabbelde. De
oppositie deed (het was in 1930) nog
een laatste poging om het plan te
redden. Men diende een motie in,
waarbij de regering werd uitgeno
digd stappen fe ondernemen, die tot
de aanleg van een Kanaaltunnel zou
den leiden. Men kwam echter zeven
stemmen tekort en het duurde jaren
voor dat de zaak weer aan de orde
kwam.
Toen enkele jaren geleden de
toenmalige Britse minister van
defensie. MacMillan, in het La-
Londens wolkenkrabberschool, waar
2000 jongens van 117 onderioijzers da
gelijks hun wijze lessen krijgen.
maatschappijen op te richten en
tevens de regeringen van Enge
land en Frankryk voor de be
staande plannen te interesseren,
hetgeen heel aardig lukt, naar
men weet te vertellen.
GEDURFDE PLANNEN
Ingenieurs van de pas opgerichte
maatschappij hebben reeds verschil
lende plannen ontworpen, die van
moed en fantasie getuigen. Het aan
trekkelijkste hiervan voorziet in de
aanleg van een tunnel voor snelver
keer, terwijl daarin tevens nog een
spoorweg is geprojecteerd. Dit ont
werp zal ruw geschat ongeveer 280
miljoen pond sterling moeten kos
ten. Een enorm bedrag natuurlijk,
maar men verwacht, dat het moge
lijk zal zijn deze gelden in Frankrijk
Engeland en de Verenigde Staten
bijeen te krijgen. Bovendien is er
nog de Universal Suez Canal Com
pany, die nu de strijd tegen ko
lonel Nasser definitief schijnt verlo
ren andere beleggingsmogelijkhe
den voor haar kapitaal zoekt.
De mensen, die deze zaak op touw
zetten, zijn vol vertrouwen in de af
loop. Opmerkelijk is, dat de aandelen
van de concessie houdende Channel
Tunnel Company, van het bestaan
waarvan men enkele jaren terug
nauwelijks afwist, de laatste weken
druk ter beurze worden verhandeld.
De koers is aanmerkelijk gestegen.
Mensen-met-geld hebben meestal een
fijne neus voor ondernemingen, waar
winst in zit. Er zal echter nog heel
wat water door het Kanaal moeten
stromen en er zullen nog honderden
conferenties moeten worden gevoerd,
vóór men per auto of per trein onder
Het Kanaal door kan rijden. Wie in
de komende tien jaar van Frankrijk
naar Engeland wil, zal de oversteek
nog wel per boot of vliegtuig moe
ten maken.
De meningen erover
lopen sterk uiteen
(Van onze Londense correspondent)
Als een enorme lucifersdoos rijst
boven de grijze huizenmassa van
Tulse Hill, in Zuid-Londen, de „Tulse
Hill Comprehensive School" uit. Het
betonnen gebouw met zijn glazen
wanden is de trots der London Coun
ty Council, daar het de nieuwe on
derwijspolitiek, die sinds twee jaar
tot ontwikkeling wordt gebracht, op
majestueuze wijze belichaamt. De
school telt meer dan 2000 leerlingen
(allen jongens, want voor gemengd
onderwijs voelen de Engelsen voor
alsnog niet veel), en 117 onderwij
zers alsmede een staf van 40 man
huishoudelij'k personeel staau tot
hun geestelijk en lichamelijk wélzijn
ter beschikking. Sommigen zijn
enthousiast over dit glazen school
paleis, anderen spreken verachtelijk
van een „onderwijsfabriek". De
waarheid zal wel ergens in het mid
den liggen, en bovendien: onderwijs
„en gros" is in de miljoenenstad
Londen een onontkoombare vereiste
geworden.
Het Engelse onderwijssysteem is
totaal verschillend van het onze.
Daar zijn allereerst de „public
schools", zoals Eton, Harrow, Marl
borough, Winchester e.z., die echter
in wezen (zoals vele dingen in En
geland anders zijn dan zij schijnen)
„private schools" zijn, want zij zijn
opgericht en worden in stand ge
houden door particulier initiatief. De
studie aan dergelijke scholen kost
f 3000 tot f 4000 per jaar.
Bezoeking
De meesten echter ontvangen
voortgezet onderwijs aan „county
schools" de staatsscholen die worden
gebouwd en onderhouden door de
provinciale besturen, en dit onder
richt is geheel gratis. Tot voor kort
waren er drie soorten „county
schools": de „grammar school" (ge
lijkstaande met onze h.b.s.), de „mo
dern secondary school" (onze mulo)
en de „technical school" (onze am
bachtsschool. of, zoals zij tegenwoor
dig heet, technische school). Om
voor een plaats op een dezer scholen
in aanmerking te komen moest men
een z.g. „eleven plus exam" doen,
een soort toelatingsexamen, af te
leggen na het passeren van de 11-
jarige leeftijd. Dit examen was én
is voor vele gezinnen een ware be
zoeking en heeft menig kind een
vroegtijdige neurose bezorgd, omdat
het moest blokken op een leeftijd
dat het hoofdje nog allerminst naar
leren staat.
Twee Jaar geleden bracht de Lon
don County Council ('s werelds
grootste gemeenteraad, eigenlijk
meer een „parlement", met een jaar
lijkse begroting van V/4 miljard gul
den) een geheel nieuw onderwijs
systeem in praktijk, dat thans be
kend staat onder de naam „Compre
hensive school" (comprehensive is
alomvattend). We zouden de naam
wellicht het best kunnen vertalen
met „lyceum", maar dan een lyceum
waar behalve gymnasiaal en middel
baar onderwijs, ook technisch en
ulo-onderricht wordt gegeven.
De jongens dragen allen dezelfde
schooluniform, enbeginnen de
HH
Vijfentwintig jaar inspectie
landbouwhuishoud-
onderwijs
Op 18 mei herdenkt het landbouw-
huisnoudonderwijs met een feesteiy-
ke byeenkomst in de hal van het de
partement van Onderwijs, Kunsten en
wetenschappen in Den Haag, het
feit. dat 25 Jaar geleden een eigen
Inspectie werd ingesteld en tevens,
dat mejuffrouw Gr. G. Smit 25 Jaar
inspectrice is.
Tijd»
BELLAMY PARK
VLISSINGEN
idens deze bijeenkomst, georga
niseerd op initiatief van de Federatie
van leerkrachten bij het landbouw-
huishoudonderwhs, zal de minister
van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen, mr. J. M. L. Th. Cals, een
korte toespraak houden.
Voorts zal de heer H. D. Louwes.
oud-voorzitter van het Koninklijk Ne
derlands Landbouwcomlté, spreken
over „Verleden, heden en toekomst
van het landbouwhuishoudonderwtys."
Reeds 350.000 doosjes
toverballen verkocht.
Het bestuur van de Nederlandse
Jeugdgemeenschap deelt mee. dat by
de actie-toverbal ten bate van de
Hongaarse Jeugd in de Oostenrijkse
vluchtelingenkampen, thans 350.000
doosjes met toverballijn zijn verkocht.
Zoals bekend hoopt men 1 miljoen
doosjes te kunnen verkopen, bestaan
de uit vier series van elk 250.000
stuks. Einde mei zullen via de radio
de prijswinnaars bekend worden ge
maakt.
In 1956 werd meer gebouwd
dan was geraamd.
De totale produktie aan bouwwer
ken. met uitzondering van die van de
Rijkswaterstaat, bedroeg In 1956
2221 miljoen. Daarmee is de in het
bouwprogramma-1956 vervatte ra
ming omtrent het in dat jaar te ver
werken bedrag met 261 miljoen
overschreden, dat Is met 19,4 proeent.
Alleen aan gebouwen werd in 1956
voor 1976,2 miljoen verwerkt. Dit
is voor rond 329 miljoen of 20 pro
cent meer dan het in het bouwpro-
famma-1956 geraamde bedrag van
1647 miljoen.
Deze gunstige ontwikkeling is te
danken aan verschillende factoren.
Het aantal arbeiders in de bouw
werkzaam nam met ongeveer 7000
toe ten opzichte van 1955. De produk-
tiviteit vertoonde een neiging tot
toenemen, terwijl daarenboven de
weersomstandigheden over het alge
meen minder ongunstig waren dan in
1955.
Omdat In 1956 met een grotere hoe
veelheid nieuw werk werd aangevan
gen dan er gereed kwam, steeg het
totaal aantal in aanbouw zijnde wer
ken. Op 1 januari 1956 was voor
2185 miljoen in aanbouw en op 1 ja
nuari 1957 voor 2903 miljoen, waar
van 2358 miljoen voor gebouwen.
schooldag gezamenlijk: met gemeen
schappelijk zingen en gebed in de
grote zaal.
Tulse Hill Comprehensive School
heeft een enorme keuken waar elke
dag een middagmaaltijd wordt be
reid, daar de jongens „overblijven".
Ook vindt men er muziekklassen,
want deze school is bekend om haar
muziekonderwijs, en het is dan ook
heel gewoon een jeugdorkestje on
der leiding van een onderwijzer
dirigent te zien en horen repeteren.
De jongens beheren hun eigen
schoolwinkel, en de op de verkoop
gemaakte winst wordt besteed voor
de aanleg van een zwembad. Overi
gens vindt men natuurlijk rondom
de school prachtig onderhouden
sportvelden.
De bouw van deze school heeft
ruim 6 miljoen gulden gekost. De
laatste twee jaar heeft de Loudon
County Council 12 „comprehensive
schools" gebouwd, elk met 1250 tot
2000 leerlingen, ert dit bouwprogram
ma kwam de belastingbetalers op 50
miljoen gulden te staan.
Aardige ervaringen van
Nederlanders bekroond
(Van een speciale verslaggever.)
Het Nationaal Frans Verkeersbu
reau heeft enige tijd geleden een
prijsvraag uitgeschreven onder de
titel „Dat kan je alleen in Frankrijk
febeuren". Iedereen, die wel eens in
rankrijk was geweest, mocht er aan
deel nemen. De vraag was een ver
haal te leveren over enige belevenis,
waaruit de Franse hoffelijkheid of
gastvrijheid zou blijken. Talloze Ne
derlanders bleken dit soort ervarin
gen te hebben opgedaan. Er kwamen
niet minder dan 1037 brieven binnen,
sommige met zelfs een veelvoud aan
verhalen over het gevraagde soort be
levenissen.
EILAND VAN PARTICULIER INITIATIEF
Marktkooplieden zijn er even leep
als hun collega's in andere landen
Geen bezoeker van de Sowjet-Unie zou by de bezichtiging en studie
van het Russische leven het fenomeen van de „vrye" markt voor land
bouwproducten te Moskou moeten overslaan. Het is een feest voor het oog.
Behalve dat deze markt de bezoeker een blik gunt op het ene eiland in
de Sowjet-Russisehe economie waar het particulier initiatief floreert en de
prijzen in directe verhouding staan tot de wet van vraag en aanbod, brengt
een bezoek aan de markt de bezoeker tevens de geuren en smaak van de
fijnste produk.cn van geheel Rusland in neus en mond. Men verbaast zich
niet, dat de Russische huisvrouw by voorkeur naar die markt gaat.
Gewapend met een grote tas en een beurs vol roebels gaat U door de
hekken van een soort omrasterd kermisterrein, waar op de vuile bodem,
allerhande eetwaren zyn uitgestald, terwyl de fijnste en de afzichtelijkste
geuren tcgelyk uw neus bereiken, en dadelyk staat in het midden van
een geweldige menigte boeren, die met het grootste enthousiasme en zeer
veel nadruk een verscheidenheid aan eetwaren aan de man trachten te
brengen.
Er zijn halssnoeren van gedroogde
champions, honing nog zo in de raten
uit de korf, en jonge worteltjes en
aardappelen. Zodra U in het dichtst
bijzijnde kraampje de goederen wilt
zien, barst er een oorverdovend spek
takel los: „Dame, kijk eens wat een
mooie verse komkommer twee
stuks voor drie roebel en zestig ko
peken U vindt ze nergens beter"
U biedt voor alles wat het vrouw
tje aan komkommers heeft drie roe
bels. Maar ze laat zich niet kisten,
en U ontdekt al gauw, dat de een
voudige Russische boerin, met haar
ruwe huid en haar vormloze kl'.dln^
even leep is als alle andere —°>yt-
kooplui over de gehele wereld. Want
de Russische boer verkoopt op deze
'v*öe markt die produkten die hy op
zyn eigen stukje grond gekweekt
heeft, zonder de hulp van zyn kame
raden op de collectieve boerderij.
Uit alle delen van het land, te voet,
per trein, per bus, op slede of met
paard en wagen, komen de boeren
naar de markt in de hoop een paar
honderd roebels extra te verdienen
waarmee een paar schoenen, of een
nieuw kledingstuk, of misschien een
klein televisietoestel gekocht kan
worden.
Een meisje van 25 jaar, met rode
wangen en een vriendelijke glimlach,
verkoopt kleine kaasjes. Ze legt uit,
dat elk gezin op de collectieve farm
waar ze woont een belastingvrije koe
mag houden en dat deze kaasjes ge
maakt zyn uit de melk van die ene
1*0* Het meisje woonde in de stad
van de kloosters: Zagorsk.
Een bijenhouder uit de omgeving
van Odessa, 1700 kilometer ver weg,
verkoopt honing voor 35 roebels per
kilo. Als U hem vraagt waarom hfl
zover gereisd is om deze honing te
verkopen en of er geen kolchos—
markten dichter bij huis zijn, ant
woordt hij: „Die zijn er wel, maar de
pryzen zijn lager. Hier kryg ik iets
meer voor mijn honing."
Er zijn vele boeren uit de Oe-
kraine op de markt. Ze staan be
kend om hun welbespraaktheid en
hun handigheid bij het verkopen.
De Russische boeren hebben de
keuze om hun overschotten aan de
staat te verkopen of om die naar
de markt te brengen. Meestal
doen ze het laatste, want ze ver
dienen er meer mee.
Als de staat 9 roebel per kilo
betaalt voor overschotten van de
produktie, in zeg byvoorbeeld
pluimveeprodukten, dan krijgt de
boer op de vrije markt ongeveer
25 roebels voor dezelfde hoeveel
heid. Melk brengt van de staat
een roebel twee kopeken op, maar
op de markt twee roebels vijftig
kopeken. Eieren leveren per tien
stuks 5 roebel op van de staat,
en tien twaalf roebels op de
markt.
Da reist de boer honderden
kilometers, naar de markt in Mos
kou, waar het meeste betaald wordt
Hij heeft er toestemming voor nodig
van de plaatselijke gemeenteraad,
geld voor de reis en wat geld om de
huur te betalen van de paar vier
kante meter op de markt waarop hij
zijn waren uitstalt.
De meeste Russische huisvrci'wen
doen een deel van hun inkopen op de
markt, ook al zün do prijzen voger
De tiendaagse reis naar Nice voor
twee personen werd tenslotte gewon
nen door de Amsterdammer, de heer
Ton Mulder, die op sappige wijze ver
teld had, hoe hij in een klein Zuid-
Frans dorpje welbewust zijn ver
moeid hijgend wagentje op een onge
oorloofde plaats had geparkeerd.
Dorstig als hij was, had hij zich geen
tijd gegund een geoorloofde plek te
zoeken, toen hij het lommerrijke ca
fé-terrasje eenmaal ontdekt had.
Nauwelijks gezeten, ging aan de
overkant van het pleintje een deur
open en stapte een levensgrote gen
darme naar buiten, die rechttoe-recht-
aan op het in slaap gesukkelde au
tootje afkwam. Nadat hil wat om
het voertuig had gedrenteld, en aan
een portier had gemorreld, schreed
hij in al zijn waardigheid naar het
verplaatsbare verkeersbord, legte het
met een zwaai op zijn brede schou
ders en zette het enkele meters ver
der weer neer. Daarmee was de over
treding van de Nederlandse gasten
zonder meer op charmante wijze on
gedaan gemaakt. Vaag en opgelucht
grijnzend in de richting van het ter
ras had hij omwille van de vreemde
lingen de Franse wet in een hand
omdraai verzet.
Even genoegelijk en vermeldens
waard was ook de belevenis van de
heer J. Q. H. Houberg uit Den Haag,
wie met zijn verhaal een tweede prijs
een zevendaagse reis voor twee
personen naar Bretagne werd toe
gekend. Teneinde de hotelhouder zijn
verlate aankomst op de plaats van
bestemming te laten weten, wilde hij
uit een naburig stadje telefoneren.
Helaas, het was zaterdag en al laat
in de middag, dus was het postkan
toor gesloten. Toen niettemin gepro
beerd werd in het kantoor te komen,
reageerde een werkster In het gebouw
door het hoofd uit een bovenraam te
steken.
Nadat het doel van het alarm was
uitgelegd, duurde het niet lang, of er
zakte een aan een touw gebonden te
lefoonboek door het raam, even daar
na gevolgd door het aan de draad
bengelende telefoontoestelZonder
veel moeite werd op straat de verbin
ding met het hotel tot stand gebracht,
waarna de attributen even statig als
ze gekomen waren, weer werden op
gehaald? En de kosten? Nihil. „Ik
vermoed, dat het een clandestien ge
sprek is geweest", aldus besloot deze
inzender zijn verhaal.
dan die van de staatswinkels. Be
paalde dingen kan men nameiyk in
de „gastronomen", zoals de Russi
sche supermarkten van de staat he
ten niet vinden. In de winter z(fn er
gewoon geen verse kool, vroege
groenten en fruit te krijgen. Men
kan alleen maar hopen die op de vrjje
markt te vinden. De vrye markt waar
de surplusprodukten van de kolchos
te koop worden aangeboden heeft
zich een vaste plaats verworven In
de Russische economie, dat (s een ie
der duidelijk, die de drukte en het
leven, en de verscheidenheid van het
aanbod heeft gezien en meegemaakt.
(United Preaa),
