PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BILT
Kamer in vlam: processie wel
toegestaan voor Amerikanen?
„NYLON-DAM" zal
van Oosterschelde
Pluimpot voorlopig
afsluiten
Primeur met het
anti-polio-caccin
BRITS ONTWAPENINGSPLAN
DOOR RUSSEN AFGEWEZEN
TWEE MANNEN OVERVIELEN
BANK TE PRINSENHAGE
DE
VERWACHT...
200e jaargang - no 109
I>agbladultgave van de filrma
Provinciale Zeeuwse Courant.
EMrecUe: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunot-hoofdred O. A. de Kolt.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week; 7.00 p. xw.; fr. p.p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 9 mei 1957
ADVERTENTIEPRIJS li cent per
mm. Mlnlm. p. advertentie
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertentie# <max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1.—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: VUaslngen, Walstr. 56-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3545 of 3304; Middelburg, Markt 51, tel. 3341; Goes, Lange Vorststr. S3, tel 2475 {b.g.g. 2225); Oostburg. Nieuwstraat 42, tel. 30: Terneuzen, Brouwerljstr. 2; Zierlkzee: N. Bogcr
■aat 24.
Goedkeuring vriendschapsverdrag met
Ver. Staten opgeschort
(Van onze parlementaire redacteur)
Het debat, dat de Tweede Kamer woensdagmiddag hield over de goedkeu
ring van een op 27 maart 1956 met Amerika gesloten verdrag van vriend
schap, handel en scheepvaart, is ontaard In een heftig dispuut over de vraag,
of Amerikanen zich in ons land lithurgisch mogen laten begraven en of zij
„boven de Moerdyk" processies mogen houden
Hoewel we de importantie van de kwestie, die men met het processlever-
bod pleegt aan te duiden, geenszins ontkennen, menen we toch dat de loop
van de besprekingen met de kwalificatie „ontaard" het best is aangeduid,
temeer omdat tegen alle goede bedoelingen ln en ondanks de verzekeringen
van het tegendeel van juridisch terrein werd afgestapt en in een beoordeling
van de beperking van de processievryheid zelf getreden werd. Waarby het
soms heftig toeging en de afgevaardigden met „rode koppen" tegenover
elkaar stonden.
Het begon heel rustig. Acht jaar
lang hebben Nederlandse en Ameri
kaanse onderhandelaars aan het ver
drag, dat algemene regelen over de
toelatingen der rechtspositie van de
wederzijdse onderdanen, over de mo
gelijkheden om op eikaars grondge
bied een bedrijf uit te oefenen en daar
mede samenhangende rechten te ver
krijgen, over de wijze van behande
ling van goederen en schepen en over
belastingen, douanevoorschriften en
de overmaking van gelden naar het
buitenland bevat, gedokterd.
In strijd met grondwet
De gehele kamer, met uitzondering
van de communistische fractie, was
het met dit verdrag eens en wilde er
graag zijn stem aan geven. Doch ar
tikel 2, lid 3 van het verdrag bevat de
bepaling, dat het onderdanen van de
ene partij binnen het grondgebied van
de andere partij geoorloofd is „zowel
besloten als openbare godsdienstoefe
ningen te houden".
Dit betekent, zo concludeerde mr.
Blaisse van de K.V.P., dat de Ameri
kanen hier te lande processies mogen
houden, waar dat aan Nederlandse on
derdanen krachtens artikel 184 van
de grondwet verboden ls, dus boven
de Moerdijk.
Dat het verdrag derhalve strydig Is
met de grondwet wat overigens ge
oorloofd ls, aangezien internationaal
Dokter J. Kwast, de arts van Ber-
likum en omstreken heeft dinsdag
een zeer drukke middag gehad. De
dokter had de hand weten te leggen
op een hoeveelheid Belgisch anti-polio
vaccin. Hij maakte bekend, dat hij
zitting zou houden in het gymnastiek
lokaal van de openbare lagere school,
om kinderen van twee tot zes jaar in
te enten tegen de kinderverlamming.
Vele tientallen moeders en vaders
kwamen naar het gymnastieklokaal
met hun kroost. Zij bezorgden het
team, dat alles verzorgde, heel wat
werk. Vain éen uur tot half vijf bleef
het druk. De arts deelde 270 prikken
uit.
Dit was een Nederlandse pTimeur.
Dokter Kwast was hiermee een heel
eind voor op de door het rijk voorbe
reide vaccinatie, die pas in de herfst
zal geschieden. Hij stak zijn Leeuwar
der collega's eveneens de loef af, want
zij moeten hun massale inenting nog
beginnen.
De gemeentelijke geneeskundige en
gezondheidsdienst van Leeuwarden
leende dokter Kwast een grote hoe
veelheid maalden, zodat hij snel kon
doorwerken.
iPrimeur, maar geen pretje
recht hoven nationaal recht gaat
en dat het wetsontwerp tot goedkeu
ring van dit van de grondwet afwU-
kende verdrag daarom volgens arti
kel 63 van de grondwet met een meer
derheid van tweederde der uitge
brachte stemmen moet worden aange
nomen.
Neen, zei de regering, dit betekent
het niet. Want het vierde lid van het
zelfde artikel 3 geeft ieder der partij
en uitdrukkelijk het recht om die
maatregelen toe te passen, die zij in
het belang van de handhaving van de
openbare orde noodzakelijk acht. Ne
derland kan dus ook aan de Amerika
nen verbieden boven de Moerdijk pro
cessies te houden. De bedoeling van
het verdrag is om aan de Amerikanen
in Nederland de vrijheden te waarbor
gen, die ook aan de Nederlanders toe
komen niet minder, maar ook niet
meer. Zo zullen de Nederlanders in
Amerika in de normale vrijheden van
de Amerikanen delen.
Dit kan heel goed de „bedoeling"
zijn voerde prof. Oud van de V.V.D.
aan, doch de Amerikanen zullen zich
aan bedoelingen en aan de opvattin
gen van de Nederlandse regering wei
nig gelegen laten liggen.
Prof. Romme, de fractievoorzitter
van de K.V.P. viel prof. Oud grif by.
Prof. Romme ging in een emotio
neel betoog zelfs op de werkelijke,
door hem niet aanvaarde gronden van
het „processieverbod" in en zo zat de
kamer, ondanks het nuchtere uit
gangspunt, midden in een principieel,
theologisch dispuut.
De P.v.d.A., de A.R:P„ de C.H.U.
en de S.G.P., voor welke politieke
groeperingen spraken respectieve
lijk de heren Burger, Bruins Slot.
Beernink en Van Dis, vonden het
duidelijk genoeg, dat de Amerika
nen in ons land niet vrijelijk pro
cessies mogen houden.
Motie
De heer De Kadt (p.v.d.a.) diende
een motie in, die uitsprak dat het ver
drag in overeenstemming is met de
grondwet en dat het dus niet met een
gekwalificeerde meerderheid behoeft
te worden goedgekeurd.
Men stond dus wel heel scherp te
genover elkaar.
Dat alles ging over het arme hoofd
van de staatssecretaris van buiten
landse zaken, mr. v. d, Beugel, aan
wie minister Luns. die niet aanwezig
kon zijn, de verdediging van hel
wetsontwerp had overgelaten.
Hij kweet zich uitstekend van zijn
taak, doch toen bij de replieken door
verschillende sprekers in soms heftige
bewoordingen "de puntjes nog eens op
de i's gezet werden, verzocht hij, om
over zyn antwoord te kunnen naden
ken en tevens omdat het inmiddels
half zeven geworden was, z.yn dupliek
op een door de voorzitter te bepalen
tijdstip te mogen geven. Dat zal op
dinsdag 14 mei a.s. zyn.
DE CONFERENTIE IN LONDEN
Ike: top-conferentie ;s geen
gezellig partijtje
De Russen hebben op de ontwape
ningsbesprekingen in Londen woens
dag een Brits plan verworpen, dat
registratie van te voren, beperking
en uiteindelijke staking van proeven
met atoomwapens beoogde. De Sow-
jet-afgevaardigde, Znrin, betoogde,
dat men met het voorstel zelfs niet tot
een tijdelijk staken vaö de proef
nemingen zou komen.
President Eisenhower heeft woens
dag op zijn wekelijkse persconferen
tie gezegd, dat er op de huidige Lon-
dense ontwapeningsconferentie harder
en eerlijker gewerkt wordt dan bij
voorgaande gelegenheden Hij zei, dat
het Sowjetplan, dat tegemoet komt
aan Eisenhowers eigen wens voor
Benzineprijs omlaag in
West-Duitsland
De beide grootste oliemaatschap-
lijen in West-Duitsland, de Esso en de
Jhell, hebben dinsdag de prijs van
benzine en dieselolie opnieuw verlaagd
en wel met een pfennig. De benzine
prijs in West-Duitsland bedraagt nu
63 pfennig per liter. Hij is nog slechts
een pfennig hoger dan voor de Suez-
kanaal-kwestie.
luchtinspectie, waard is zorgvuldig
bestudeerd te worden
De president van de V.S. meende,
dat men zich maar niets moest aan
trekken van de dreigementen die de
Russen telkens weer aan verscheide
ne landen doen toekomen, maar dat
men rustig voort moest gaan met het
opbouwen van een afschrikwekken
de macht.
Hij verklaarde, dat de Russen geen
nieuwe top-conferentie zoals die van
Genève 1955 hebben voorgesteld. Hij
waarschuwde er voor, dat dergelijke
besprekingen geen aardige partijtjes
zijn, die men maar lichtvaardig zou
kunnen beginnen. De wereld ver
wacht iets van dergelijke besprekin
gen, daarom moet men van te voren
goed nagaan of ze zin hebben, aldus
de president.
Bevestiging van vonnis
tegen „Zwarte Ruiter"
Het gerechtshof te 's-Hertogen-
bosch heeft woensdagochtend bij zijn
arrest in de zaak tegen de 31-jarige H.
G. uit Mierlo-Hout net vonnis van de
rechtbank bevestigd, n.l. vijftien jaar
gevangenisstraf met aftrek en met de
bepaling dat deze aftrek gaat tot aan
de dag van de ontsnapping van G. uit
de gevangenis te Scheveningen.
M Woensdagmiddag is de op- ee
bouw van de leger- en lucht-
machttentoonstelling „Pa- n
raaf" te Middelburg begonnen, n
Op de Marlet arriveerden
reeds i?t de morgenuren enkele M
grote legerauto's, waarin on-
H 'der meer deze Harvard,, een
lesvliegtuig van de lucht-
macht, een plaatsje gevonden M
had. Vooral dc jeugd toonde
voor deze oorlogsinstrumen-
ten grote belangstelling.
(Foto P.Z.C.)
lllllllllllllllllllllllllllilll
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Vliegers van de S.A.S.
gaan in staking
Het vliegende personeel van de
Scandinavische luchtvaartmaatschap
pij S.A.S. heeft besloten op 21 mei in
staking te gaan, nadat een bemidde
lingscommissie er niet in was ge
slaagd een compromis tot stand te
brengen tussen hun eisen op het ge
bied van werktyden, salaris en pen
sioen en hetgeen, waartoe de bedrijfs-
leidinir bereid is. Bij de actie zijn on-
negenhonderd employé's be
trekken.
Industrie kocht 90.000 ton
subsidieaardappelen op
Tijdens de bestuursvergadering van
het Produktschap voor Aardappelen
is een overzicht gegeven van de steun
om het surplus van consumptieaard
appelen in dit voorjaar te verminde
ren. Het in uitzicht gestelde subsidie
heeft tot gevolg gehad, dat door de
industrie 90.000 ton consumptieaard
appelen is aangekocht en tot meel en
derivaten is verwerkt. De aankopen
behelsden 60 procent kieiaardappelen
en 40 procent zandaardappelen. Zee
land leverde het leeuwendeel met 38.5
procent. Drenthe 20 procent en Noord-
Brabant 15 procent.
De subsidie-overeenkomst heeft het
consumptieaardappelfonds 2.5 mil
joen gulden gekost. Voorts is
voor uitvoer van consumptieaardap
pelen dit voorjaar een subsidie ver
strekt, waardoor nog ongeveer 22.500
ton kon worden uitgevoerd. Het sub
sidiebedrag was groot 500>000,
40.000 werd bovendien uitgegeven
als subsidie voor de uitvoer van 1.600
ton verwerkte aardappelen.
„BELGISCHE FRANCS WISSELEN"
Eén der rovers met deel van
buit gearresteerd
In een filiaal van de Nederlandse
Handelmaalschappij te Breda, een
bijkantoor dat gevestigd is in de
wijk Prinsenhage, is gistermorgen
omstreeks negen uur een overval ge
pleegd door een tweetal mannen,
die met een auto arriveerden.
Een van de inzittenden van de auto
de bank binnen en vroeg aan de
touw die hem open deed, 500 Bel-
?;Ing de bank binnen en vroeg aan de
ufrrouw die hem open deed, 500 Bel
gische francs te willen wisselen. Daar
de filiaalhouder nog niet aanwezig
was, verzocht de juffrouw de man
even plaats te nemen, hetgeen hy
deed. Zodra de heer Janssen, de fili
aalhouder, arriveerde, verzocht de
man opnieuw de 500 Belgische francs
voor hem te willen wisselen. De heer
Janssen haalde uit een lade van zyn
bureau al het aanwezige kasgeld en
kreeg toen plotseling een revolver on
der zyn neus geduwd met de opdracht
het geld dat hij in de hand haa, in een
enveloppe te steken.
Nadat hij dit had gedaan, dwong
de overvaller hem het geld af te
geven. De heer Janssen moest hier
na met het gezicht tegen de muur
staan, waarop de man hot gebouw
verliet en met zijn mededader in de
auto zich snel uit de voeten maak
te. De buit bedroeg f 5.008.
De heer Janssen die volkomen
overstuur was heeft de politie la
ten opbellen die onmiddeliyk een
onderzoek instelde.
Een van de twee mannen Is gister
middag ln de bossen rond Turnhout
gearresteerd. Het was de 29-jarlge J.
van S. uit Borgerhout. Hy was in het
bezit van 4000 gulden en de contact
sleutel van de auto. Deze auto bleek
te zyn gestolen. Dc man ontkende iets
van de overval te weten. Ook de twee
de man is ln het bos opgemerkt, doch
hy kon niet worden gearresteerd.
Prijzen visakten omhoog
van f 0.50 tot f 1.50
(Van onze parlementaire redacteur)
Wanneer de liefhebbers straks weer
hun visakten gaan halen, om zonder
angst voor de Hermandad de hengel
te kunnen uitleggen, dan zullen ze
daar 1.50 voor moeten betalen in-
plaats van twee kwartjes zoals tot nu
toe.
Minister Mansholt heeft gisteren in
de Tweede Kamer meegedeeld, dat de
meeropbrengst geheel ten goede zal
komen aan de verbetering van de vis
stand in de binnenwateren.
GROOTSCHEEPSE „DELTA-EXPERIMENTEN" OP THOLEN
Enorme zakken van Akulon
worden met zand gevuld
Naar wij vernemen zal deze zomer bij de afsluiting van de Pluim-
pot op het eiland Tholen een geheel nieuwe methode worden toege
past, waarbij gebruik wordt gemaakt van moderne materialen, voor
namelijk een soort nylon, dat door de Aku in de handel wordt ge
bracht als „Akulon". Van dit materiaal heeft men namelijk grote zak
ken vervaardigd, die gevuld zullen worden met zand zij hebben een
inhoud van 1 a 2 m3 en zyn dus 50 tot 100 maal zo groot als de jute
zakken, die men gewoonlijk bij dijkwerken benut en die gebruikt
zullen worden om in de monding van de Pluimpot een afsluitdam te
bouwen. Daardoor zal de kostbare aanvoer van „normale" materialen,
zoals stortsteen en dure kleisoorten als keileem, grotendeels overbodig
worden. Dit belangrijke project zal worden uitgevoerd in nauwe sa
menwerking tussen de Deltadienst-Zuid, het bureau Bijzondere Wer
ken van de Zeeuwse provinciale waterstaat en de betrokken polderbe
sturen.
Bij de proefnemingen is reeds geble
ken, dat Akulon byzonder sterk en
duurzaam is, zodat het niet alleen
mogelyk is er zakken van te vervaar
digen. die een abnormaal grote afme
ting hebben, maar bovendien is het
niet uitgesloten deze zakken meer
dan eens te gebruiken. Zoals ook bij
de bouw van een „gewone" dyk ge
beurt, zal deze nieuwe „nylon-dam"
worden gelegd op een stevige bezin-
king.
Hiervoor worden „ouderwetse zink-
stukken gebruikt, maar men over
weegt ook enkele stukken met nieuw
materiaal toe te passen, vermoedelijk
plastic-vellen of geweven Akulon. Ge
weven „zinkstukken" hebben namelijk
het voordeel, dat zy niet snel scheu
ren.
Zodra de drempel van de Pluim
pot aldus bezonken is, wordt ge
start met de aanleg van de nylon-
dam, waarby begonnen wordt aan
de beide oevers. Door middel van
kranen zullen de zakken in het
water worden gedeponeerd, nadat
zy ter plaatse onder een zand-
trechter zyn gevuld. Men verwacht
dat het mogelijk zal zyn met dit
nieuwe materiaal ook het sluitgat
dicht te krijgen, ondanks het feit
dat daarin grote snelheden zullen
optreden tengevolge van het gro
te verschil tussen eb en vloed.
Caissons of andere elementen zul
len dus overbodig zijn.
Nietdefinitief
Maar het ls niet de bedoeling, dat de
ze nylondam als definitieve afsluiting
zal fungeren! Want zodra de Pluim
pot met deze zakkendijk zal zyn afge
sloten, wordt begonnen enkele me
ters landinwaarts met de aanleg
van een „gewone" dyk, waarvan de
bouw echter niet veel moeite zal kos
ten, omdat men immers in stil water
kan werken. Is deze binnendijk geheel
afgewerkt dan kan de zakkendam
verdwijnen en kan het vrijkomende
Akulon-materiaal een volgende maal
dienst doen. Vermoedelijk zal deze
wijze van werken een niet onaanzien
lijke besparing betekenen, vergeleken
by de oude werkmethode.
Tot dusver is nog nergens ter we
reld volgens dit nieuwe procédé ge
werkt. Naar wij memen te weten werd
de methode aanvankelijk ontwikkeld
door de Aku in nauwe samenwerking
met ir. J. G. Snip, destyds hoofdinge
nieur van de rijkswaterstaat, thans
hoofd van het bureau Bijz.ondere Wer
ken van de provinciale waterstaat in
Zeeland. Er bestaat voor dit experi
ment grote belangstelling, met name
ook van de zijde van de Deltadienst-
z.uid, omdat men hier mogelykheden
ziet voor toepassing hij de deltawer
ken. De Deltadienst zal bovendien tij
dens deze afslnitingswerkzaamheden
in de Pluimpot allerlei belangrijke
proeven nemen met mynsteen en an
dere materialen, z.odat dit project een
proefneming met wetenschappelyke
allure mag worden genoemd!
Zoals bekend is de afsluiting van de
Pluimpot de „slurf" die van de
Oosterschelde via St.-Maartensdijk
tot Scherpenisse reikt noodzakelijk
omdat de dijken langs dit water een
zeer zwakke plaats in de zeewering
van het eiland Tholen vormen. De
eenvoudigste wijze om dit zwakke
punt te versterken is het maken van
een dam voor in de monding, waar
door de lengte van de dijk aanzienlijk
wordt verkort. Deze uitzonderlijke af
sluiting kan deze zomer een feit wor
den, dank zij het feit, dat hier drie in
stanties, namelijk provinciale water
staat (bureau Byzondere Werken),
Deltadienst en polders intensief sa
menwerken. Hieruit moge tevens blij
ken, dat ook bij grote projecten sa
menbundeling van de oudo. gedegen
waterschapspraktijk met het intel
lect van de moderne waterstaat tot
goede resultaten kan leiden.
I Romance duurde 44 jaar j
Met het huwelijk van de 72- M
M jarige Hen McAllister en de 68- 1
jarige Nina Dudan, woensdag
ee in Woodland Hills, California,
zal een romance die vierenveer-
tig jaar heeft geduurd een einde
nemen.
Zij ontmoeten elkaar in 1903.
ee De toen achttienjarige joneen
werd op slag op het meisje van
veertien verliefd. Tien jaar la- 1
ter besloten zij zich te verloven.
ee Nina accepteerde de ring. maar
vroeg McAllister nog even te
ee wachten met trouwen. Beiden s
hadden nog familieleden waar-
H voor zij moesten zorgen en zij
ee wilden slechts huwen wanneer ee
zij helemaal „vry" waren. Dat
1 was in 1913. Tot 1942 leefde de 1
een aan de westkust en de an-
der aan de oostkust, doch zy
ee schreven elkaar trouw.
In maart steirf een' invalide
zuster van McAllister. Enkele 1
dagen later ging hy Nina op-
ee zoeken en zei „het ziet er naar
ee uit dat wij kunnen trouwen
gesteld dat jij dat wil". Miss
Nina, met een vrijwel geheel ee
ee versleten verlovingsring om
ee haar vinger, stemde toe.
llllilllllllllllllllimillllllUllllllllllllllillllillllllllllllllllllllHiillllllilllUIUllll
Het weer in Europa
uur luidden:
Stockholm: geheel bewolkt
4 gr.
Oslo: zwaarbewolkt
10
Kopenhagen: hall bewolkt
9
Aberdeen: regen
7
Londen: geheel bewolkt
9
Amsterdam: zwaar bewolkt
10
Luxemburg: zwaar bewolkt
8
Parijs: half bewolkt
14
Bordeaux: zwaar bewolkt
15
Grenoble: zwaar bewolkt
15
Nice: onbewolkt
15
Berlijn: zwaar bewolkt
9
Frankfort: licht bewolkt
11
München: licht bewolkt
9
Zürich: licht bewolkt
11
Genève: licht bewolkt
13
Locarno, licht bewolkt
15
Wenen: zwaar bewolkt
11
Innsbruck: licht bewolkt
13
Rome: zwaar bewolkt
17
Ajaccio: regen
12
Mallorco: zwaar bewolkt
20
ZUIDOOSTELIJKE WIND
Ver anderïyke bewolking met voor
namelijk in het noordoosten opklarin
gen en in de zuidwestelyke helft van
het land plaatselijk wat regen. Zwak
ke tot matige zuidoostelijke wind. Iets
hogere temperaturen dan gisteren.
ZON EN MAAN
10 mei
Zon op 4.57 onder 20.21
Maan op 16.22 onder 3.03
