OpenluchtspelBeste vaer' krijgt
binnenskamers vorm en inhoud
Een vreemdeling aan de kust waar
de as van 't oud Carthago rust
ZES JAAR GEËIST TEGEN
GESLEPEN VALSEMUNTER
WOENSDAG 8 MEI 1957
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
vinden we een brok marmer dat
onze stoutste verwachtingen over
treft. Het marmer is melkwit en
de daarin gebeeldhouwde en gepo
lijste boogvorm is zo zuiver van
profiel en langzaam vervloeiende
ronding en daarbij toch zo schero
getekend, dat geen modern beeld
houwer dit zou kunnen imiteren.
Het is een stuk van een kroonlijst
of een architraaf en voor ons be
staat er geen twijfel aan dit
marmerbrok stamt uit het Eerste,
het Phoeniclsche Carthago.
Met deze vondst zij" trots en
gelukkig. We verbergen haar voor
de spiedende blikken van suppoos
ten en archeologen. Slank en vry
zijn we het terrein opgegaan
met schuwe blik en een zichtbaar
embonpoint verlaten we het ter
rein. We zullen dit prachtige mar
merbrok thuis laten inlijsten In 'n
voetstuk van edelhout. we zullen
het als presse-papier op onze
schrijftafel zetten, we zullen
maar wie bezit er nu een mar
merblok van he! Oud-Carthago?
Met voorzichtige handen vielen we
het kostbare brok op de zachte ko
kosmat naast de stuurstoel.
Voorbij Marrakesj in Marokko
voert een piste omhoog door klo
ven en diep uitgeslepen rivierda
len naar de hoogste pasovergang
van de Atlas, de Tizi n' Test. De
natuur is er een wonder van kleur
en schoonheid het zou zondig
zijn hier zo maar doorheen te da
zen en daarom stoppen we op
de hellende bergwerg. De steilte
van de helling doet denken aan 't
dak van een boerenschuur en al
vorens de auto te veriaten. halen
we de handrem keihard aan. zet
ten we de versncllingshandle in 1.
maar Pietje Secuur als we nu
eenmaal zijn is dit nog met vol
doende. Dus zien we uit naar een
steen om deze tegen een der ach
terwielen te leggen Nu zijn de
Marokkaanse pistes altijd en over
al bezaaid met stenen, maar hier
waren ze er nu net niet Dus gre
pen we de meest geschikte uit on
ze inmiddels aangegroeide brok-
kencollectie het marmerbrok
van Oud-Carthago 1 en schopten
het onder het achterwiel. Verwon
derlijk hoe zuiver het fijn gebeeld
houwde profiel van de kroonlijst
paste in de ronding van de lompe
rubberband. Maar we waren nu
tenminste gerust en bewonderden
de grootsheid van het Marokkaan
se bergland. Diep onder de indruk
hiervan keerden we naar de auto
terug, dachten niet meer ann Car
thago stapten in en hoe be-
stéat het reden zo maar weg.
Op de piste naar de pasover
gang van de Tizi n' Test, In het
hart van de bergen van de Hoge
Atlas, 2000 km. verdei en 1500 m.
hoger, ligt thans het prachtig ge
profileerde. wit-glanzend* mar
merbrok van he. Oude Carthago.
Zo vergaan de kunstschatten de
zer aarde.
REPETITIES ZIJN IN VOLLE GANG
REISIMPRESSIES UIT NOORD-AFRIKA (I)
Tragische wederwaardigheden van
een eeuwenoud stuk marmer
Beschaduwd door hoge palmbomen leidt een moderne, vierbaans
asfaltbetonnen autoweg van Tunis naar Carthago. Het is een weg zoals
wij er een zouden wensen van Middelburg naar Bergen op Zoom. De
palmen mag Waterstaat dan als pluimen op zijn hoed steken. De weg is
verlaten. Het land is dor, eenzaam en zeer oud.
Drieduizend jaar geleden stichtten Phoenicische zeevaarders aan de
beschutte baai van deze kust een havenstad, die zij „De Nieuwe Stad"
Carthago noemden. Door handel en verovering breidde de nieuwe
stad zich in de eeuwen die volgden uit tot de hoofdstad van een rijk,
dat geheet Noord-Afrika, Sardinië, Sicilië en de Westkust van Spanje
omvatte. Zij groeide uit tot een metropolis die naar hedendaagse verhou
dingen slechts te vergelijken zou zijn met wereldsteden als Londen en
Parijs. De muren om de stad besloegen een lengte van 24 km; zij waren
14 m hoog, 9 m breed en boden stalling aan 300 oorlogsolifanten en
4000 paarden. De macht van de Oude Wereld berustte toen in Carthago.
Maar de geschiedenis vervolgt
haar loop. Veroveraars komen,
heersen en verdwijnen konink
rijken ontstaan, bloeien en gaan
ten onder. Nu groeide de macht
van het Romeinse Rijk. Door ver
overingen breidde het zich steeds
verder uit en weldra stonden
twee gelijkwaardige machten te
genover elkaar, die elk voor zich
de heerschappij opeisten over
het gebied rond de Oude We
reldzee. Hier geen conferenties
op hoog niveau, hier geen ge
sprekken over co-existentie, hier
geen buigen alleen maar bre
ken. Zo waren die Ouden. Drie
verschrikkelijke oorlogen zijn er
gedood of als slaven meegevoerd.
En de puinhopen van de stad wer
den overdekt met zout, opdat hier
nimmer meer iets zou kunnen
groeien. De plaats waar een van
de grootste sleden der wereld had
feslaan, was herschapen in een
arre en verlaten woestenij.
Maar weer vervolgt de geschie
denis haar loop. Carthago werd
herbouwd onder de Romeinse kei
zers Caesar' en Augustus en werd
weer de hoofdstad van Noord-
Afrika, dat thans een provincie
van het Romeinse Rijk was gewor
den. Het werd weer een stad van
gevoerd tussen Rome en Cartha
go. Het zijn de Punische oorlogen
en zij duurden 118 jaar.
Rome had groter macht, maar
Carthago haa groter veldheer:
Hannibal. Hjj was de grootste le
geraanvoerder en strateeg der
oudheid. Hij waj de man van de
theorie en de praktijk der omtrek
kende beweging. Voor zijn aanval
op Rome maakte hi) de grootste
omtrekkende beweging die de ge
schiedenis kent aoor Noord-
Afrika, door Spanje, door Frank
rijk en over de Alpen met een le
ger van 90.000 man, 12.000 ruiters
en niet te vergeten zijn oli
fanten. Hij trok over de Apenijnnen
en door de moerassen van de Arno,
maar zijn veldtocht was te ver
geefs. Rome was machtiger en
Hannibal werd verslagen.
In 146 voor Christus werd Car
thago door de Romeinen verwoest.
De ondergang van de stad was
volledig zij ging in vlammen op
en werd daarna met de grond ge
lijkgemaakt. Alle inwoners werden
handel en luxe met tempels, palei
zen en badhuizen en in het Degin
onzer jaartelling was het na Rome
de grootste stad van het rijk. Dat
was het Tweede Carthago.
In het jaar 697 werd het Tweede
Carthago door de Saracenen de
bewoners van het Gelukkig Ara-
bië verbrand en verwoest. De
ondergang van de stad was weer
volledig. Slechts de ruïnes en puin
bergen in een desolaat land vorm
den de herinnering aan de Latijnse
beschaving in Noord-Afrika.
Twee eeuwen later bouwden
Arabische kalifen een Derde Car
thago. Maar nu wordt het verhaal
eentonig, want tijdens de Spaans-
Turkse oorlogen werd dit Derde
Carthago in 1535 door Karei V
welbekend uit onze vaderlandse
geschiedenis volledig verwoest.
Op de enorme puinbergen, op de
onafzienbare ruïneveUlen van ver
woeste Carthago's liggen thans
twee vriendelijke dorpjes. Moder
ne, witte landhuizen, uitziende
over de blauwe baal, liggen er te
midden van tuinen en cypressen,
van olijfbomen en wijngaarden.
Zouden deze vriendelijke dorpjes
straks ook weer worden verwoest
In de tuinen bloeien de rozen en
als purperen gordijnen hangen de
trossen van bougainvillea's over
hagen en tuinmuren. Wilde bloe
men en vetplanten schieten welig
op uit het puin van Carthago's
glorie.
De Franse oudheidkundige dienst
verricht nu systematisch opgra
vingen in deze puinbergen en neeft
reeds vele schatten der oudheid
weer aan het daglicht gebracht.
Op de heuvelhelling zijn gedeelten
uitgegraven van een amfitheater
dat eens in grootte het Colosseum
in Rome moet hebben geëvenaard.
Stukken van beeldhouwwerk, ge
broken zuilen en brokstukken van
kapitelen spreken er van vergane
pracht. Zij vertonen de Romeinse
stijl en vormen de resten van het
Tweede Carthago die hier nog
slechts ten dele zijn blootgelegd.
Daaronder ligt nog het puin van
het Eerste Carthago. We zoeken
het dus lager.
Vondst
In een verlaten ultgraving ter
zijde, aan de voet van de heuvel.
-ruïnes van het oude Carthago*
Enthousiaste spelerskern, maar.....
voor figuranten is ook plaats!
Aan het buffet in de grote zaal van het Vlissings Concert
gebouw staat Trompgenietend van een kleintje koffie. Uit
de foyer klinken stemmen en dan plotseling, ver boven het
geroezemoes uit een krachtige, docerende stem ,/t Gaat om
het lopen en het staan
Dat was de stem van Jan Lemaire jr. Daarwat doet Ut"
Een man in een huiselijk colbertje antwoordt„Ik ben bur
ger no. I". Tromp heeft intussen z*n koffie uit en wandelt
terug naar de foyer, verward mompelend „Zonder vechtlust
wordt geen triomf behaald". Dan wordt plotseling ergens een
deur opengeworpen om een rijzig man door te laten, gekleed
in stemmig donkerblauw. „Daar is De Ruyter", roept iedereen
tevreden en dat is dan dat.
De repetitie voor Louis Loc-
kefeer's openluchtspel „Beste-
vaer Michiel", dat in de eerste
week van juli ter gelegenheid
van de De Ruyterherdenking zal
worden opgevoerd, zyn in volle
gang.
Voor een buitenstaander ls zulk een
repetitie eigenlijk maar een ontmoedi
gende vertoning. Bleek kunstlicht om
kranst een twintigtal hedendaagse
burgers, die in een rokerige foyer
ieder op hun beurt over de houten
vloer schuifelen, om zich in het mid
den op te stellen, alwaar regisseur
Jan Lemaire weergaloos energiek aan
de touwtjes trekt. De mono- en dialo
gen worden dan braaf aan de hand
van het omvangrijke tekstboek ge
zegd, nog zonder veel dictie, met een
minimum aan mimiek en als De Ruy
ter wat laat is, wel, dan valt Willem
IXI wel zo lang voor hem in
,,'t Gaat om net lopen en het staan"
heeft de heer Lemaire immers zo juist
gezegd en dat is de verklaring voor
hoe was het ook weert
„Zó zeg je dat" volgens
Jan Lemaire jr....
deze nog wat tamme vertoning. Hou
ding, gebaar en begrip voor de mise
en scène zijn nu nog primair, straks
zal er nog voldoende gevijld en ge
schaafd worden aan voordracht. Maar
toch
't Ware toneelspelersbloed ver
loochent zich nooit, ook niet by op
rechte amateurs en zo kan het
plotseling gebeuren, dat de dialoog
tussen De Ruyter en Tromp toch
uitgroeit tot een korte, dynamische
scène, waarin de typograaf (J.
Knuyt)-Tromp en de notaris (J. L.
Verhagen)-De Ruyter elkaar met
overtuiging de waarheid zeggen.
Geen wonder trouwens, wanneer
men repeteert onder een man als
Lemaire, die voortdurend breed ge-
met het tekstboek in. de hand
Musicienne Marie Landré
te Laren overleden
In het Slnt-JanziekenhuU te Laren
Is op bijna 80-Jftrige leeftijd overle
den de musicienne Marie Landré. Zy
vertolkte vele jaren de claveclmbel-
party in de Mattheus Passion van de
Nederlandse Bachvcrenlglng, waar
van zy met Joh. Sohoonderbeek een
der stichters was.
Zy studeerde o.a. onder helding van
Julius Röntgen, aan het Conservato
rium te Amsterdam en later te Frank
furt. Daarna vestigde zy zich in Bus-
sum. waar zii met Joh. Sohoonder
beek het toonkunstkoor oprichtte, als
mede de muziekschool van de Neder
landse Maatschappij ter Bevordering
der Toonkunst.
De begrafenis zal geschieden op de
algemene begraafplaats te Laren,
donderdag a.s., de dag waarop zy
haar 80ste levensjaar zou afsluiten.
AMSTERDAMSE RECHTBANK
daar was ik gebleven
barend en zyns ondanks acterend
aanwyzingen geeft. Dat moet wel
Inspirerend werken!
Zelfs tijdens een repetitie, waarbij
degenen, die „niet aan bod" zyn. alle
daags gekleed, sommigen de regenjas
nog aan, in allerlei houdingen langs de
kant zitten of staan. Verdiept in hun
rollen nauwelijks luisterend naar wat
zich in het midden van de ruimte af
speelt, of dan toch weer wel.
Wanneer daar in het midden, op de
kale vloer, onder de bleke lampen en
in de tabaksrook tóch plotseling de in
spiratie opbloeit en er even werkeiyk
gespééld wordt.
Dan beseft zelfs de buitenstaander,
dat binnenskamers een spel voor de
open lucht geboren kan worden
Goed speelbaar
„Is het stuk prettig speelbaar?", zo
vroegen wij Jan Lemaire. Zijn ant
woord was even kort als krachtig:
„Ja, anders was ik er niet op inge
gaan!" Even later zet hy aan ae hand
van voorbeelden uiteen, dat er ver
schillende uitstekende speelscènes in
voorkomen en dat daarnaast natuur
lijk veel massascènes onontbeerlijk
zyn. Een goede vondst noemt de regis
seur, dat de auteur in het openlucht
spel een wagenspel projecteerde en
voorts waardeert Jan Lemaire jr. het
bijzonder, dat dit openluchtspel niet
statisch bleef. Ondanks het reit, dat
de schrijver vanzelfsprekend genood
zaakt was de geschiedenis van tijd tot
tijd te doen toelichten, hetgeen dan
zoals bekend geschiedt door een
verteller, die op de Jacobstoren zal
plaats nemen. Over de plaats van op
voering, de Oude Markt met de Ja
cobstoren als bestaand décor (naast
de door Lemaire ontworpen „kunst
matige", aanvullende décors), is hij
tevreden. Evenals over het spelersma
teriaal, dat gerecruteerd werd uit
amateur-toneelverenigingen ln VlJs-
singen. „De mensen zijn bijzonder en
thousiast en ik kan werken met een
uitstekende kern".
„Bestevaer Michiel", dat rond twee
uur zal duren, telt een vyftlgtal spre
kende rollen en daarnaast Heeft men
nog een aantal figuranten nodig,
waartoe reeds enkele malen een be
roep op de Vlisslngse Ingezetenen
werd gedaan. Voor wie nog aarzelen
mocht: nog steeds worden gegadigden
voor de zo broodnodige figuratie met
open armen ontvangen door het sub
comité openluchtspel van de De Ruy
terherdenking. Ten gemeentehuize
verschaft men gaarne inlichtingen!
Wanneer straks, in de Julimaand, In
Vll-ssingen even de tyd van zyn grote
zoon, Michiel Adrlaanszoon de Ruy
ter, zal herleven in een kleurig, boel
end kykspel, verlucht met door bei
aardier Piet Broer se te componeren
melodieën, dan zal dat mede te dan
ken zijn aan de hedendaagse „poorters
en poorteressen" van diezelfde stad
en dat zal ongetwijfeld allerwege op
bijzonder hoge prijs worden gesteld.
de slager, overal in het land in om
loop waren gebracht, liep zy op 9 ok
tober van het vorige Jaar dankzy
de oplettendheid van een winkelier in
Muiderberg tegen de lamp.
De vrouw vluchtte uit de winkel, doch
de ijlings gewaarschuwde politie wist
haar ergens in de buurt, verborgen in
het struikgewas te arresteren. De
hoofdverdachte, die met haar mee
was gegaan, wist te ontkomen, doch
meldde zich twee dagen later vrijwil
lig bij de politie.
Meisje stort in ravijn bij
Frans-Italiaanse grens
Bij een poging, de Frans-Italiaanse
grens bij Menton ongemerkt te pas
seren, is een 21-jarig Italiaans meis
je in een ruim zestig nieter diep ra
vijn gestort. Het meisje had hasr
metgezel, de 25-jarlge Jean Baptiste
Rovina, die in Frankrijk werk wilde
zoeken, verteld Romans Spissu te
zijn en uit Italië te moeten vluchten
omdat zij teveel wist van het proces-
MontesL
Zij vertelde geen paspoort te heb
ben en vroeg de jongen, haar te hel
pen, over de grens te komen.
Zij besloten het „smokkelaarspad"
te nemen, waardoor men bij de brug
van St. Louis van Italië naar Frank
rijk kan komen. Op een punt. bekend
als de „Saut de la mort" gleed het
meisje echter uit en viel zestig me
ter in de diepte Toen brandweer en
politie, door Rovina gewaarschuwd,
ter plaatse arriveerden, was zij
reeds overleden.
Uit een onderzoek kwam vast te
staan dat zij Rossana Urro heette en
afkomstig was uit dvita-Veechia. Zij
i is hoogstwaarschijnlijk, na onenig
heid met haar familie, van huis weg
gelopen.
Tegen zijn drie helpers:
ieder drie jaar
De officier van Justitie by de Am
sterdamse rechtbank heeft dinsdag
middag tegen de S5-jarige valse mun
ter A. G. H. uit Hilversum, die tien
duizend bankbiljetten van tien gulden
heeft gedrukt en daarvan in 2 jaar
tijds ongeveer tweeduizend heeft uit
gegeven, zes jaar gevangenisstraf met
aftrek van het voorarrest geelst.
De eis tegen zrjn drie helpers luid
de ieder drie Jaar. eveneens met af
trek van het voorarrest. Het zijn de
41-jarige Dilia M. J. K. uit Amster
dam, een vrouw met wie de hoofdver
dachte samenwoonde en met wie hij
nog in het huwelijk hoopt te treden,
de 45-jarige Amsterdamse slager J.
C, en diens vrouw Maria W. C.-K., de
jongere zuster van Dilia.
Nadat de ongeveer 2000 bankbiljet
ten, voornanneljfk door de vrouw van
even de datum voor de volgende
repetitie noteren
Overleg met regering over
looncompensatie
Op verzoek van de Stichting van de
Arbeid is dinsdagochtend ln Het mi
nisterie van Sociale Zaken en Volks
gezondheid een oriënterende bespre
king gehouden over de vraagstukken
verband houdende met de looncom
pensatie na de a.s. huurverhoging.
Van de zijde der regering werd aan dit
gesprek deelgenomen door de minis
ters Suurhorf, Witte, zyistra en
staatssecretaris Van Rhijn.
Na deze bespreking, tijdens welke
van regeringszijde antwoord werd ge
geven op gestelde vragen, zal het be
raad in de eigen kring van de Stich
ting van de Arbeid worden voortge
zet.
