Negentig jaren geleden kocht
Amerika Alaska van de Russen
ZEEUWS HOOGLERAAR IN LONDEN
dient energiek Nederlandse zaak
the first Virginia King Size cigarette
of finest quality
VRIJDAG 8 MAART 1957
PROVINCIALE ZEEUW 8 E COURANT
9
„Sewards StommiteitV heeft haar
geld dubbel en dwars opgebracht
(Van onze correspondent)
New York, maart Het was in het midden van de vorige eeuw, dat
Rusland de jonge Verenigde Staten het aanbod deed, Alaska voor een
zacht prijsje over te nemen. In Ameria echter was men niet zo geest
driftig voor dit land. De onderhandelingen verliepen moeizaam en
duurden vijftien jaar. Eindelijk, op 20 maart 1867, kwam de Ameri
kaanse minister van buitenlandse zaken Seward met zyn Russische
collega een prijs van 7,2 miljoen dollar overeen. Verre van enthousiast
te zijn over zo'n spotprijs, meenden de meeste Amerikanen dat Seward
stapelgek was. Nog jaren daarna heette Alaska in de volksmond „Se
wards Stommiteit". Dat doet men vandaag beslist niet meer. Want
sedert die twintigste maart heeft Alaska de V.S. mineralen, vis en
andere produkten geleverd tot een waarde van meer dan drieduizend
miljoen dollar. „Sewards Stommiteit' heeft haar geld dubbel en dwars
opgebracht. En de Russen kunnen het nog steeds niet 'goed ver
kroppen.
Alaska is groot. Dat zegt de naam
al, die terug te voeren is op het Es
kimowoord „Alakhskhak", dat be
tekent: het wijde land. Het heeft
een oppervlakte van meer dan an
derhalf miljoen vierkante kilome
ter. In dit wijde land leven niette
min slechts 160.000 mensen. En
veertig jaar geleden waren het er
nog geen 60.000. Het eerste, wat
men van Alaska ziet, wanneer men
met de boot uit Californië of Ore
gon aankomt, zijn dichte nevelslier
ten en daarachter als men geluk
heeft enorme bergen. Tussen
gletsjers, die tot de langste tejr we
reld behoren, en diepe fjorden,
liggen de hoofdstad Juneau, de
plaatsen Skagway en Seward en de
grootste stad van Alaska: Ancho
rage. Al moet men zich in dit land
bij het woord stad niet al te veel
voorstellen.
De hoofdstad, die zestig jaar gele
den tijdens een drinkgelag voor de
grap naar de gouddelver Joe Juneau
werd genoemd, heeft zesduizend In
woners. Ook in deze kleine stadjes
met hun grotendeels uit hout opge
trokken gebouwen merkt men, dat dit
een deel van Amerika is: in „Main
Street" staan de modernste Buicks
en Chevvy's, vrachtwagencolonnea
daveren van de haven naar het vlieg
veld en de restaurants en warenhui
zen doen in kleurenpracht en neon
verlichting nauwelijks onder voor
dergelijke zaken in Chicago.
Land. der meeste
vliegtuigen
Van Seward en Anchorage voert de
enige spoorbaan van Alaska 750 kilo
meter diep het land in naar Fair
banks. De rit, die door dichte naald
wouden voert en langs de hoogste top
van Noord-Amerika, de 6000 m. ho
ge Mount McKinley, is een der duur
ste ter wereld en duurt twee dagen.
Tot dusverre heeft slechts één ver
voermiddel bewezen ideaal te zijn in
dit land: het kleine, handige vlieg
tuig.
Toen dertig jaar geleden de eerste
machines naar Alaska kwamen
enkele ervan vliegen vandaag nog!
barstte er een heftig protest los van
dehondeneigenaren. Het tradi
tionele verkeersmiddel van dit land
was namelyk tot dat ogenblik de hon
denslee geweest. Deze kon zich ech
ter niet meer handhaven nadat de
eerste flinke piloten geleerd hadden,
hoe men de nevel en de stormen van
het poolgebied trotseert en hoe men
ook bij ijftig graden onder nul nog
veilig in de sneeuw kan landen. Merk
waardig genoeg was het niet zyn
langzaamheid (60 km per dag) die de
slee verdrong, maar de hoge bedrijfs
kosten: tijdens de sledevaart van de
ene stad in Alaska naar de andere,
aten de honden namelijk het tienvou
dige aan gedroogde vis op van wat
een vliegbiljet kost. Vandaag heeft
Alaska dan ook per inwoner meer
vliegtuigen, dan welk land ter wereld
ook.
De kusten van Alaska vormen
de woonplaats der Eskimo's. In de
wouden en dalen van het zuidelijke
bergland leven de indianen. Zij vor
men tegenwoordig tezamen ongeveer
een kwart der bevolking. De westerse
beschaving heeft hun leven volkomen
gewijzigd. De Eskimo's, die nooit in
Iglo's, ijshutten wonen, maar wel in
zogenaamde „barabaras", diep in de
grond uitgegraven aarden hutten,
- leefden duizenden jaren lang van de
visvangst en van de jacht op walvis
sen, zeehonden en kariboes. Het was
een hard, maar gelukkig leven. Het
kwam hun noch arm, noch rijk voor,
want zij kenden geen ander. Toen ech
ter de blanken in de Beringzee gingen
jagen en de Eskimo's hun wapens
Meisje liep tegen rijdende
auto van minister Luns.
Woensdagmiddag omstreeks 5 mi
nuten over één is in de Alexander-
straat in Den Haag het 11-jarige
meisje E. N. A. van R. uit Wasse
naar, toen zij voor een langzaam de
halte naderende autobus overstak,
tegen een juist de autobus passeren
de personenauto gelopen. In de per
sonenauto, die werd bestuurd door
de 54-jarige M. M. uit Den Haag,
bevond zich de minister van buiten
landse zaken, mr, J. M. A. H. Luns.
Het meisje kreeg een linkeronder-
beenfractuur en een hersenschud
ding, zij is naar het ziekenhuis „Bro-
novo" vervoerd.
overnamen, werd hun leven plotseling
gemakkelijk en hun jachtbuit was in
korte tfld gedecimeerd.
Voor het eerst leden de Eskimo's
onder armoede en verveling, want
de blanken hadden vele dingen, die
zij niet hadden. Om de Eskimo's
beter te kunnen voeden, voerde de
Amerikaanse regering in 1900 de
eerste 1500 rendieren uit Siberië
in, die zich inmiddels hebben ver
meerderd tot meer dan een mil
joen. Maar ook daaraan hebben de
Eskimo's niet genoeg meer, want
5 hebben nu de radio en de bios
coop leren kennen en kunnen zon
der chocolade, koffie, suiker, meel
en buitenboordmotoren niet meer
leven. In hun voordeel pleit overi
gens, dat z(j behalve van de uit
Hawaï ingevoerde ananas in blik
ook nog houden van hun eigen
oude delicatessen: toendrabassen
in levertraan en gedroogd wal
visvlees. Sommige Eskimo's wer
ken thans in de haven, anderen le
ven van de verkoop van beensny-
werk.
Vruchtbaar land
Alaska is een pioniersland, nog steeds
een land van grote mogelijkheden, zo
als eens het „Wilde Westen" van
Amerika dit was. De ontsluiting is
pas begonnen. De grootste opleving
sedert de „goldrusn" beleefde het
land in de laatste wereldoorlog, toen
Amerika zich plotseling de strategi
sche ligging en de enorme rijkdom
van de bodem steenkool, goud, ko
per, zink, platina, tin en aardolie
worden er gevonden ging realise
ren. In 1939 waren er in heel Alaska,
op 65 kilometer van Siberië, precies
298 Amerikaanse soldaten. Sedertdien
zijn zoveel technici, mijnarbeiders,
soldaten, ambtenaren en boeren naar
Alaska gekomen, dat de bevolking
zich heeft verdubbeld. Statisch heeft
deze bevolking echter een grote'
schoonheidsfout: er zijn tweemaal zo
veel mannen in Alaska als vrouwen.
Deskundigen hebben uitgerekend,
dat de landbouw van Alaska een»
twintig miljoen mensen zal kunnen
voeden. Geheel in tegenstelling tot de
algemeen heersende mening is Alaska
namelijk zeer vruchtbaar en dank z(j
de lange, hete zomerdagen rijpen ha
ver en rogge er tweemaal zo snel als
in Europa. Zelfs in het noorden, op de
toendra, groeien nog alle mogelijke
soorten groenten en verschillende
kool- en bloemkoolsoorten bereiken er
een gewicht van tien tot vjjftien kilo.
Autonachtexpres van
Brussel naar Lyon
De vorig jaar gestarte „auto-
nachtextress" van Oostende naar
München, bestemd voor het vervoer
van auto's tezamen met hun bestuur
ders, zal dit jaar worden uitgebreid
met een wekelijkse verbinding tus
sen Brussel en Lyon. Met ingang van
28 juni en tot 30 augustus zal iedere
vrijdagavond uit Brussel een „auto-
nachtexpress" vertrekken om de vol
gende ochtend om 8 uur aan te ko
men. Deze zelfde trein zal iedere za
terdagavond in Lyon de terugreis
aanvangen.
Frankrijk wil sterke
Atlantische vloot
De Franse marine overweegt een
Atlantische vloot te bouwen, die even
sterk is als de huidige Middellandse-
zee-vloot van 250.000 ton, zo heeft
het Franse ministerie van marine
woensdag in Parijs bekendgemaakt.
De meeste oorlogsschepen die nu op
Franse werven gebouwd worden, zui
len gestationeerd worden in Brest,
dat de basis van de Atlantische vloot
zal worden. Men verwacht, dat tegen
het eind van dit jaar reeds een afde
ling escortevaartuigen en een duik
boot in Brest zullen worden gesta
tioneerd.
De marine bestudeert voorts plan
nen voor de bouw van een moeder
schip voor hefschroefvliegtuigen, ter
vervanging van de opleidingskruiser
„Jeanne d Arc", die in 1928 ge
bouwd is.
ei adstohc k
Door extra lengte
een natuurlijk filter
PROFESSOR RENIER NEEMT AFSCHEID
(Van één onzer redacteuren)
„OP HET HOOFD van iedere Engelsman ziet een alpino er uit als
een lege druiveschil op de rand van een bord". Deze zin is van de in
Engeland wonende journalist Daan van der Vat en wij moesten er
aan denken, wachtend in de grote lial van het Londense Senate House
óp professor Renier. Wy kenden deze voortreffelijke Nederlandse his
toricus niet persoonlijk, alleen uit zijn geschriften, maar toen in dit
zéér Engelse milieu een naar schat ting ruim zestigjarige heer met
kwieke pas naderde, een alpino dragend met iets van Franse zwier,
toen was twijfel uitgesloten: géén druiveschil op de rand van een
bord. Het was professor Renier!
Hij kwam in de Beveridge-Hall
van het centrale universiteitsge
bouw college geven over Lode wijk
cle Veertiende en bijna tweehon
derd studenten in de geschiedenis,
afkomstig van alle kleinere hoge
scholen, die bij de federatief geor
ganiseerde Londense Universiteit
zijn aangesloten, wachtten geamu
seerd op de komst van de Neder
landse hoogleraar, wiens gekruide
doceertrant grote vermaardheid
geniet.
De alpino gaf dus de professor iets
niet-Engels, juist dé.t vleugje dat op
valt en dat de professor blijkbaar met
enige zorg in stand houdt. Want on
danks zijn grote genegenheid voor de
Engelsen, wil hy hier toch de onaf
hankelijke man van het continent blij
ven, of om nog preciezer te zijn: de
Nederlander! Dit is namelijk een be
langrijk stuk werk van deze in Vlis-
singen geboren wetenschapsman: Ne
derlander-zijn. En hy doet dat op een
zéér speciale manier, die wetenschap
pelijk verantwoord is en tevens een
prachtig staal vormt van goede Ne
derlandse propaganda. Bijvoorbeeld
die morgen het college over Lodewijk
de Veertiende: zonder een zweem van
opzettelijkheid analyseerde de profes
sor in een voortreffelijk en goed
voorgedragen Engels, zonder één aan
tekening docerend even tussen de
bedrijven door de politiek van de Ne
derlandse stadhouder Willem m,
daarbij deze Oranje vergelijkend met
Churchill en zijn staatsmanschap ty
perend als hoogstmodern, een politiek
namelijk van „collective security", die
zich richt tegen een agressor.
„And don't forget my friends,
Willem de Derde was een Neder
lander!" hamerde de professor er
by zyn Engels gehoor in. Boven
dien hield hij z(fn jonge luisteraars
actief door soms goedmoedige,
vaak ook bytende spot op de Brit
ten. Hy is dat wel verplicht als
schryver van het het aan de over
kant van de Noordzee zo beroem
de boek „The English, are they
human?", dat In 1931 voor het
eerst verscheen en nog altyd met
de regelmaat van een klok wordt
herdrukt.
Nederlander zijn Dat is ook de
taak van de professor tijdens zijn
drukbezochte seminarium, een serie
lezingen voor belangstellenden in de
afdeling „Lage Landen" van het cen
trale universiteitsgebouw. In de bi
bliotheek van deze afdeling spreekt de
professor dan voor een select gehoor,
waaronder zich verschillende collega
hoogleraren bevinden, en onder zijn
leiding worden hier vaak belangwek
kende debatten gehouden. Verder
tracht hij de belangstelling van zyn
studenten op Nederland te richten met
het gevolg, dat reeds menig gedegen
proefschrift over een Nederlands on
derwerp tot stand kwam onder zyn
leiding.
Dit jaar echter komt er een eind
aan een groot dee! van deze beLang-
ryke werkzaamheden, want professor
Renier gaat met emeritaat: op 25 sep
tember aanstaande wordt hy vyfen-
zestig. Het naderend afscheid was
voor ambassadeur Stikker reeds dezer
dagen aanleiding om als voorzitter
van het „Comittee for the promotion
of Dutch studies" een sympathieke
brief te schryven, waarin hy deze Ne
derlandse wetenschapsman hartelyk
dankt voor zijn uitmuntend werk ten
dienste van de Nederlandse zaak, een
brief waarin professor Renier wordt
gekarakteriseerd als een „outstan
ding personality", een markante, emi
nente persoonlykheid.
„Outstanding personality"
Dat laatste klopt in elk geval! Wy
hebben het aan den ïyve ondervonden,
toen de professor ons meenam naar
zijn huis in Twickenham (Middlesex).
Met zijn charmante Engelse en Neder
lands-sprekende vrouw Olive, master
of arts van de Oxford-University en
medewerkster aan de Winkler Prins,
en met zyn oude vriend David Halett
woont hy In het fraaie „Queen Anne
House", op vier minuten wandelen van
de Theems, waar eb en vloed nog
merkbaar zyn („Als Zeeuw kan ik het
water niet missen"). Hier heeft de
professor ons een middag bezigge
houden met een dergelyke hoeveelheid
onderwerpen, dat we van de ene ver
bazing in de andere vielen.
Japans porseleinf De professor is
op de hoogte en komt met voorbeel
den uit eigen bezit aanzetten om zijn
betoog te onderstrepen. Dierenpsy-
chólogiet Wacht-es-even, dan ia men
aan een goed adres, want de profes
sor weet alles over roodborstjes (ja
wel, hy schreef er een opmerkelijk
boekje over), over zyn honden en zijn
kippen. Houdt U van tuinierent Ah,
dat treft, de professor begint on
middellijk aan een gedegen betoog
over tuinieren in het algemeen en
dat in Engeland in het bijzonder.
Houdt U van wandelen f Kijk-es-aan,
de professor ook! Doe uw jas aan en
loop mee. In Twickenham wonen
meer „outstanding personalities" en
wanneer ge met de professor door
de parken stapt, dan ontmoet ge de
een nu de ander, teruggetrokken po
litici, oud-ministers, kunstschilders,
poëten, eveneens aan de wandel, en
zij informeren hoffelyk naar de wel
stand van de professor. En als deze
gasten naar het station brengt, dan
koopt hij geen perronkaartje, tcant
dat vinden de spoorwegmensen in
Ttoickenham niet nodig. Zij groeten
hun professor beleefd en laten hem
graag passeren.
Toynbee
Laat ook vooral ln een gesprek de
naam Toynbee eens vallen. Wy deden
het min of meer per ongeluk en het
gevolg was een grondig college con
brio over de theorieën van deze Engel
se historicus, die professor Renier
vlijmend „de Billy Graham van de hls-
Ook gemeenschappelijke
markt voor Zuid-Oost-Azië?
Een woordvoerder van de commissie
van het Japanse ministerie van han
del en nijverheid, welke commissie
zich bezighoudt met de bestudering
van de mogelijke gevolgen van het
plan voor de Europese gemeenschap-
peiyke markt, heeft medegedeeld, dat
men de oprichting overweegt van een
soortgelijke markt voor Zuid-Oost-
Azië. Volgens de woordvoerder ls de
commissie ln beginsel niet gekant te
gen de Europese gemeenscnappeiyke
markt, doch verzet zy zich met kracht
tegen iedere poging om discrimine
rende invoerrechten vast te stellen
voor de Japanse export naar Europa.
Tenslotte deelde de woordvoerder nog
mede, dat het verdrag inzake de ge-
meenschappeiyke Europese markt be
sproken zou kunnen worden door de
landen, die deelnemen aan de eerst
komende bijeenkomst van de algeme
ne overeenkomst voor tarieven en
handel (G.A.T.T.), welke 23 april a.s.
in Genève zal beginnen.
torische wetenschap" noemde. Een
uur lang duurde dit onderhoudende
betoog, waarby de vitale hoogleraar
rusteloos door zyn studeerkamer liep,
hier en daar uit zyn boekenkasten
werken grijpend, passages voorlezend,
de markante gryze kop hoogopge-
rlcht.
Maar direct n Toynbee weet hy
met hetzelfde genoegen en met even
veel verve allerlei wetenswaardlghe-
van zyn Vlissingse schoolmeester, of
over zijn oorlogsontmoetingen met
Sremier Pieter Sioerd Gerbrandy.
'een, eenzydigheid kan men deze pro
fessor niet verwijten en zonder enige
twyfel heeft ambassadeur Dirk Stik
ker hem volkomen terecht een „out
standing personality" genoemd.
Om nog even een staaltje van de
professorale energie te noemen: hy
hielp geestdriftig een uitwisseling
organiseren tussen zyn woonplaats en
(Vervolg op pag. 13)
Amerikaans oliemiljonair schoot
Congo-olifant met pijl en boog
Een 43-jarige oliemil
jonair uit Texas, Willi
am Negley, heeft een
weddenschap van
10.000 dollar gewonnen
door een olifant met 'n
pijl en boog dood te
schieten.
William Negley wed
de met zijn vriend Wil
liam K. Carpenter tién
tegen een-, dat hy een
olifant met een pijl en
hoog kon doden.
Carpenter geloofde 't
niet, maar dezer dagen
kreeg hy een telegram
uit de Belgische Con
go, volgens icelk Neg
ley niet een, maar
twee olifanten op de
voorgeschreven wijze
had gedood.
Carpenter moet nu
10.000 dollar aan het
Wit te-museum te San
Antonio, Texas, over
maken. Had hy gewon
nen, dan zon Negley
slechts 1000 dollar
hebben behoeven te
schenken.
Negley, voorzitter van
de raad van bestuur
voor de afdeling na
tuurlijke historie van 't
museum, ging naar de
Belgische Congo om
materialen voor een
nieuw in te richten
Afrikaanse afdeling in
fe zamelen.
Hij gebruikte een
boog van ahorn en fi
berglas, die vijftig kilo
weegt en ruim zeven
tig centimeter lange,
van stalen punten
voorziene pijlen. Reeds
eerder heeft Negley
olifanten met een ge
weer gedood.
BESTE TRANSACTIE ALLER TIJDEN
