Piet Worm maakte kinderboek
met en voor Josephine Baker
R.A.I. voor brommers, motoren, en
fietsen: 66 Nederlandse merken
DE NAAM VAN DIESEL LEEFT
VOORT IN TALLOZE MOTOREN
DONDERDAG 28 FEBRUARI 1957
PROVINOI ALE ZEEUWSE COURANT
f
HET KRIELKIPPETJE KOTT-KOTT
Drie maanden in Les Milandes
(Van een speciale verslaggever.)
Piet Worm (47) gevoelige dich-
tersnatuur, die de illustratie en
schrijverij van kinderboeken ver
kiest boven de architectuur, waar
in hij werd opgeleid is na drie
maanden in Frankrijk, zojuist
weer in de hoofdstad teruggekeerd.
Deze Franse tijd heeft weer een
kinderboek opgeleverd. „De Re
genboog" heet het. Een gefanta
seerd verhaal rond Les Milandes,
het kinderdorp van vedette Jo
sephine Baker aan de Dordogne,
150 km van Bordeaux.
Drie maanden was Piet Worm de
gast van deze zeer bijzondere vrouw
en haar man Joz. Bouillon
malige orkestleider op hun para
dijselijk kasteel midden in het dorp.
Hij maakte er zyn tekeningen aan de
hand van het scenario, dat hij van zyn
boek had gedacht, en Josephine
schreef er persoonlek (in het Frans)
de tekst bij, nadat ze in urenlange
gesprekken alles verteld had gekre
gen, wat Piet Worm zich over de
hoofdfiguur van het boek het kriel
kippetje Kott-Kott, een ongelukkig
beestje met maar één oog had ge
droomd.
„Dat beestje bestaat echt", vertel
de Piet Worm ons. „Het leeft bij myn
ouders in Bergen (N.H.). Op een goe
de dag ontdekte ik, dat het maar één
oog had. Een speling van de natuur
Een ongeluk? Hoe het zij, sinds ik
deze merkwaardige ontdekking deed,
heeft dat beestje me bezig gehouden.
En omdat je met zo'n realiteit zo ge
makkelijk de ontvankelijkheid van het
kind kunt beroeren heb ik dit onge
lukkige diertje tot hoofdpersoon van
Josephine's boek gemaakt. De kip-
pengemeenschap stoot deze renegaat
uit en dus gaat het diertje op reis om
z'n oogje te vinden. Het gemis daar
van ziet het als de oorzaak van zyn
ongeluk. Na veel omzwervingen komt
het dan in het paradijselijke Les Mi
landes, waar het een sfeer vindt, die
vredig is en goed en waar het geleerd
wordt, dat het geluk niet in de uiter
lijke dingen schuilt maar in het eigen
hart".
Waarom juist Piet Worm voor
dit werk werd uitverkoren? Wel
omdat hy het is geweest, die bin
nen het verband van de Verenigde
Naties probeerde belangstelling te
wekken voor het goede kinder
boek. Josephine Baker had er van
gehoord en belde hem dus op, toen
ze vorig jaar in Nederland was
en in „Carré" optrad. In het ge
sprek, dat hierna volgde vertelde
de 50-jarige Vedette alles over
haar droomdorp aan de Dordogne
en de acht geadopteerde kinderen,
die ze hier groot brengt.
„Het is een enorm landgoed" ver
klaarde ons Piet Worm. „Uren heb ik
er gewandeld, zonder eruit te komen.
Er staan twee hotels op, een zwembad
kortom alles wat by een grote men
sengemeenschap hoort. Josephine
heeft het werkelijk prachtige oord
zelf ontdekt, er een huisje gekocht
voor haar en haar echtgenoot en toen
het kasteel, dat ze na grondige
restauratie waarlijk vorstelijk heeft
laten inrichten, 's Zomer werken er op
het landgoed met toebehoren zo'n 175
man personeel. In deze maanden een
45-tal mensen.
De acht adoptie-kinderen, voor wie
dit alles tenslotte bestemd is en voor
wie Les Milandes dan ook tot een
toeristenoord wordt gemaakt waar
ze een bestaan zullen kunnen vinden,
zijn onder de meest miserabele om
standigheden gevonden. De oudste
Akio, een 4-jarige Koreaan is een
vondeling, zo goed als de 2-jarige
Jean Claude, die in een warenhuis in
een van de Franse steden was gede
poneerd. Verder zijn er Jannot, een
3-jarig Japannertje, Luis, een Colum-
biaanse kleuter, Moïse, een Israëliet,
Jarry, een Fin, Brahmin, een Ara
biertje, en als enig meisje Ma
rianne, een Frangaise van nog geen
twee jaar. Josephine vertroetelt ze
als geen moeder haar zou kunnen
verbeteren.
Een wonderlijke lieve vrouw, die
haar leven heeft ingezet om de
rassendiscriminatie te lijf te gaan
en met haar Les Milandes wil be
wijzen, dat alle rassen in vrede
met elkaar kunnen leven. Een
oneindige liefde voor al wat leeft
leidt haar by dit alles. Apen, kat
ten, honden, pauwen, leven er op
het kasteel een prinselijk bestaan.
Juist toen ik er was wierp de
zwarte poedel er weer tien jon
gen. Denk niet, dat er één van
doodgemaakt zal worden. Het is
werkelijk allerliefst.
Er wordt inderdaad naastenliefde be
tracht met een paradijselijke glim
lach. In al haar simpelheid is Josephi
ne een grandioze vrouw. Het leven als
vedette is aan haar zuivere ziel voor
bij gegaan. Alles is stijlvol aan haar.
Wanneer ze aan tafel het eten rond-
PIET WORM
..gevoelige dichter....
deelt, doet ze dat met haar handen en
niet met vork en mes, maar je accep
teert het van haar, zonder erdoor ge
schokt te worden. Het is een en al
ratie, de manier waarop ze alles doet
In van een ontroerende goedheid.
Heeft ze geen familie meer?
Ja zeker. Ook die leven allen op
Les Milandes. Daar is haar 72-jarige
moeder. Ook een wonderlijke vrouw,
die ze uit haar geboorteplaats St.-
Louis in Amerika naar Frankrijk
heeft gehaald. Ze leest alsmaar in de
Bijbel en heeft me verklaard, bang te
zijn, dat ze 85 moet worden om dit ge
weldige boek uit te kunnen krijgen.
Een aandoeniyke vroomheid in de bes
te zin beheerst het leven van deze
oude negerin.
Minister Helders naar de
West en Nieuw-Guinea.
(Van onze parlementaire redacteur)
De nieuwe minister van zaken over
zee, mr. Helders, is van plan zo spoe
dig mogelijk een reis naar Suriname
en de Nederlandse Antillen te maken
teneinde er een aantal autoriteiten te
ontmoeten en zich persoonlijk van
verschillende situaties op de hoogte
te stellen. Liefst zal hij de West be
zoeken, vóór de parlementaire dele
gatie daarheen gaat. Deze laatste reis
is vastgesteld van 15 maart tot 1
april.
Ook koestert minister Helders het
voornemen naar Nieuw-Guinea te
gaan. Met het oog op deze plannen
zal de begroting van zaken overzee
op vrijdag 1 maart a.s. in de Tweede
Kamer behandeld worden. De mi
nister zal volgende week de sprekers
antwoorden.
Dertien doodvonnissen
geveld in Damascus.
Het militair gerechtshof te Damas
cus heeft dinsdag dertien doodvonnis
sen uitgesproken in het proces tegen
deelnemers aan een samenzwering te
gen de regering.
Zeven van de terdoodveroordeel-
den zijn voortvluchtig en bij verstek
veroordeeld. Een achtste, die naar
Beiroet (Libanon) gevlucht was, is
daar de vorige week vermoord.
De autoscooter voor het hele gezin,
zolang de hinderen niet te groot
zijn. En geen last van de regen!
(Heinkël autoscooter, een van de
vier merken op de S8e R.A.L)
Ook Josephine's zuster, Maragaret
getrouwd met een vierkante neger,
die Elmo heet woont op Les Milan
des. Het huweiyk ls kinderloos, als
dat van Josephine; maar al jaren
heeft ze een kinderkamer ingericht,
waar een wiegje staat. Elmo heeft
haar beloofd, dat er een kindje zal
komen, maar wonderlijk genoeg blijft
de vervulling van deze belofte maar
uit. Nu zijn er weer kansen, dat het
een Arabische vondeling zal worden
en Margaret verheugt er zich enorm
over, omdat het een kindje zal zijn
met een iets lichtere huidskleur en
ook Elmo is niet helemaal zwart
Josephine's broer Richard is ge
trouwd met een Frangaise. Merk
waardig genoeg is ook dat huwelijk
kinderloos, hoewel ook deze mensen
Josephines adoptiekinderen met on
eindige liefde en zorg weten te omrin
gen".
Les Milandes is intussen niet het
enige waarvoor Josephine Bouillon-
Baker zich in deze dagen druk maakt.
Er is meer. Ze organiseert conferen
ties, waar over het rassenvraagstuk
wordt gesproken, en interesseert op
dit ogenblik weer Walt Disney om
over haar sprookjesdorp Les Milan
des een film te maken. Vermoedelyk
zullen we over haar dan ook in de
toekomst nog heel wat horen. Vooral
ook, omdat ze strkas naar ons
land wil komen om er te spreken over
het rassenvraagstuk. Het is een an
dere vrouw, deze strydbare Josephine
dan de vedette-raet-'t-bananrokje
uit het Casino de Paris. Een vrouw,
waarvan een aandoenlijke zuiverheid
uitstraalt en die waarachtige vriend
schap weet te schenken aan wie zij
binnen haar grote vriendenkring heeft
getrokken".
Interpellatie over de
lerarensalarissen.
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft in haar
dinsdagmiddag gehouden vergadering
aan mevrouw Fortanier-de Wit van
da v.v.d. verlof verleend tot het rich
ten van vragen aan de minister* van
binnenlandse zaken, bezitsvorming en
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie
en van onderwijs, kunsten en weten
schappen betreffende het salarisbe-
leid ten aanzien van de leraren, in
verband met de verhoging van de
salarissen der hogere rijksambtena
ren.
De interpellatie zal op een nader
te bepalen dag worden gehouden.
Ministers-presidenten van
overzee komen kennismaken
De minister-president dr. VV.
Drees heeft de ministers-presidenten
van de Nederlandse Antillen en Su
riname uitgenodigd tot een bezoek
aan Nederland voor overleg en ter
kennismaking met de nieuwe minis
tervan zaken overzee. De ministers-
presidenten hebben de uitnodiging
aanvaard en zullen begin maart in
Nederland aankomen.
Aan de rustige sfeer rond de s=
Golf van A ka ba zou men niet
zeggen dat dit gebied in het
brandpunt van de politieke be- s
langstelling staat. Het norma- s
le leven gaat hier geicoon zijn
gang. Nadat de Israëli's de
strook hadden bezet, gingen
zij het economische leven op
peil brengen en kwamen tot de
ontdekking dat het een rijk
visgebied was. Uit het Noor-
den kwam een aantal vis-
serslxeden en vestigde er een
vissersdorp. Dagelijks vissen
zij nu met kleine bootjes vi de
golf (foto onder) terwijl het
strand de sporen van dë str^d i *1*1
nog draagt, op de bovenste jo- m veelbewogen leven eindisde
rschillende soor-
Diesels tweede proefmodel, schert- I in 1896. Het staat als eerste diesel-
senderwijs wel eens zijn „IJzeren motor in het Duitse Museum te MUn-
gellefde" genoemd, werd gebouwd chen.
65 JAAR PATENT NO. 67207
to ziet men verschillende soor- |E
ten voertuigen van het Egyp-
tïsche leger, die vernield wer-
den en tijdens de terugtocht p
werden achtergelaten.
in golven van de Noordzee
Vandaag is het 65 jaar geleden,
dat een Duits octrooi werd verleend
op een aanvrage, getiteld „Arbeids
proces en wijze van uitvoering van
een verbrandingsmotor". Het was
Rudolf Diesel, die meende dat brand
stof hij dacht aan benzine, later
werd dit petroleum spontaan
zou verbranden, wanneer zij werd
gebracht in sterk verhitte lucht. Dit
principe werkte hij uit tot Patent
67207. Pas nadat hij eerst een boek
over deze stof geschreven had, be
gon hij te houwen aan zijn diesel
motor. In een tijdperk, dat de mens
heid nog voornamelijk in stoom
dacht, schonk Diesel de wereld een
nieuwe, veel zuiniger, eenvoudiger
en compacter krachtbron, die zowel
voor stationair als mobiel gebruik
de stoommachine op vele plaatsen
zou verdringen.
Rudolf Diesel bracht zijn jeugd in
Parijs door en het bleek al spoedig
dat hy een technische instelling had.
Later was hij een knap student, die
ondanks ziekten zijn examens voor
treffelijk aflegde. Toen in Parijs het
beleg van 1870 dreigde werden Die
sel en zijn oudere als Duitsers uit
gewezen. Zij kwamen in Londen te
recht, maar de jonge Rudolf werd
naar Duitsland gezonden om daar
te kunnen studeren aan de techni
sche hogeschool van München
Toen hij afstudeerde en in de
praktijk aan het werk ging, liet de
gedachte hem niet meer los. dat het
mogelijk moest zijn een machine te
ontwerpen, die geen ketel nodig had,
geen vuren en die een hoger rende
ment zou hebben dan de stoomma
chine. Een machine, die zich door
zijn omvang ook beter zou lenen
voor de kleinere industrie.
Zoals gezegd, die machine kwam
er. In de details heeft Diesel veel
moeten veranderen. Zo heeft hij on
der meer en zeer tot zijn verdriet
zijn motor van een koeling moe-
ten voorzien.
Van het patent, dat Diesel voor
zijn uitvinding verkreeg, heeft
hij niet veel plezier gehad. Het
werd ook een vele malen aange
vochten octrooi, waarom vele pa
tentprocessen werden gevoerd;
die Rudolf geestelijk zware sla
gen toebrachten. Niettemin
heeft Diesel een vermogen aan
zijn motor verdiend. Maar hij
heeft het slecht beheerd. Als za
kenman heeft hij gefaald.
Tragisch einde
Hij leed aan zware hoofdpijnen en
in de laatste jaren van zijn leven
was hij zeer zwaarmoedig. Zijn ein
de was tragisch. Hij zou voor zaken
België en Engeland bezoeken. Op
29 september 1913 vertrok hij uit
Frankfort.
's Avonds is hij te Antwerpen aan
boord gegaan van de Harwichboot.
Met twee zakenvrienden heeft hij
nog tot Sn de nacht gepraat. Hij was
opgewekt en normaal.
Toen het schip ter hoogte van
Vlissingen was, zijn zij naar bed ge
gaan. De volgende morgen was Die
sel verdwenen. Zijn bed was onbe-
slapen. Later heeft een betonnings-
vaartuig zijn lijk gezien en enige
zich daarop bevindende voorwerpen
meegenomen. Het lijk heeft men
vooral omdat men niet op de hoogte
was van het verdwijnen van de gro
te uitvinder weer aan de golven
prijsgegeven. Het U nooit meer ge
vonden
Als reislectuur had hij Schopen
hauer bij zich. Een bladwijzer lag
bij een verhandeling over het beheer
van geldEen vermaning was dit
voor mij", zegt zijn zoon en biograaf
Eugen. „om geldzaken anders te be
handelen dan hij zelf gedaan had".
Wisselende Verhoudingen 1
VERVOERMIDDELEN MET TOEKOMST
Grootste bromfietsdichtheid in
dunbevolkte gebieden
(Van een speciale verslaggever.)
„Ieder mens heeft bewust of onbewust de drang tot motorise
ring in zich", aldus de voorzitter van de RAI, de heer Egon F. Eric-
son op de persconferentie welke was belegd naar aanleiding van de
68ste RAI voor bromfietsen, motorfietsen en scooters, welke vandaag
te Amsterdam wordt geopend.
„Vooral de tweewielers spelen een grote rol bij de motorisering:
zij zqn de voertuigen voor de kleine man. De ontwikkeling is dan
ook stormachtig, al is het begrijpelijk, dat deze ontwikkeling met
moeilijkheden gepaard is gegaan. En eveneens is het begrijpelijk, dat
een verkeerde instelling kon ontstaan ten opzichte van de bromfiet
sen, al kan men reeds nu vaststellen, dat er een vriendelijker toon
heerst", aldus de heer Ericson.
op anderhalf miljoen. De bromfiets
heeft een zeer belangrijke plaats in
het gezin ingenomen en die ontwikke
ling is nog bij lange na niet geëindigd.
Verheugend is hier by de plaats die
Nederland bezet. Er wordt voor 44
miljoen gulden geëxporteerd en op
deze RAI zal Nederland met het hoog-
Er zijn thans 650.000 bromfietsen i ste aantal merken, namelijk 66. verte-
op de markt, „maar ik schat het aan- genwoordigd zijn. Daarop volgt dan
tal gebruikers van bromfietsen zeker 1 Duitsland met 24. Nederland was
Nadat reeds wettelyk de 40 km
maximumsnelheid was ingevoerd,
treedt nu op 1 maart ook de snelheids
beperking geheel op vrijwillige ba
sis van de Bromfietsen in werking.
Deze RAI zal dank geen merken meer
te zien geven, die sneller kunnen ry-
den dan 40 km per uur.
dan ook na Frankrijk en Italië de pio
nier van de bromfiets.
Ondanks deze toeneming is de
gang van zaken in het laatste jaar
niet rooskleurig geweest. Het jaar
1956 werd vol goede moed inge
zet. Men rekende op een gelijke
toeneming van het aantal voertui
gen als daarvoor en deze verwach
ting bleek ook juist tot 1 juni.
Daarna kwam echter de terugslag
in de vorm van de nieuwe wet op
de afbetaling. In de tweede helft
van 1956 liep de verkoop van mo
toren, scooters en bromfietsen te
rug met een derde ten opzichte
van de zelfde periode in 1955.
..Wy voelen dit als een disermina-
tie: de aanbetaling van radio en
televisie ligt veel lager, terwijl
toch ook zeker de bromfiets een
uitgesproken gezinsartikel is. Wij
hebben geprotesteerd, doch steeds
weer nul op het request gekregen.
De grootste bromfietsdichtheid
wordt daar aangetroffen, waar het
minste aantal mensen woont. Er
blykt daar grote behoefte te be
staan aan dit soort vervoersmid
del.
De scooter toont een zeer grote ont-
bedreigd wordt door de scooter? De
heer Ericson kon deze vraag niet be
vestigend^ beantwoorden. Teruggang
is mogelyk, maar volgens zijn mening
zal de motorfiets zelfs als er nu van
een teruggang sprake is, weer terug
keren, maar dan met meer bescher
ming en meer comfort. Er zullen
liefhebbers voor de echte motorfiets
blyven. Ten aanzien van de drie of
vierwielige autoscooter kan de heer
Ericson geen enkele prognose geven.
Het is zeer de vraag of dit vervoer
middel zijn plaats zal vinden, temeer
waar grote automobielfabrieken
thans bezig zyn aan het ontwerpen
van een ..kleinstwagen". Het is de
vraag of de autoscooter produkt
van de motorenfabrieken net van
de kleinste wagen in de series der
automobielfabrikanten op den duur
winnen zal.
Ten aanzien van de wettelyke be
palingen voor bromfietsen kon de
heer Ericson nog meedelen, dat nadat
de buddyseat voor bromfietsen ver
boden was de fabrikanten in het bui
tenland voor het overgrote deel zo
plooiing. Het aantal scooters is bijna I welwillend zyn geweest deze buddy-
vertienvoudigd tussen 1954 en 1956. seats terug te nemen. Toen echtereen
maar bedraagt nog altyd slechts een j restitutie op de In verrechten vin de-
vijfde van het aantal motorfietsen. ze dubbele zadels werd gevraagd.
Betekent dit nu, dat de motorfiets heeft men deze niet willen verlenen.
