In de Digoel- gevangenis is van mishandelingen geen sprake Michaela en Armand Denis filmen dieren en denken over de mensen Vioolconcert met een merkwaardig verleden GETUIGENISSEN VAN TROUW EN DANKBAARHEID WOENSDAG 13 FEBRUARI 1937 PROVINCIALE ZBBÜW8B COURANT T INSINUATIES VAN DJAKARTA ONWAAR Papoea's en Indonesiërs leiden er normaal gevangenenbestaan In de centrale gevangenis In Tanah Merah aan de bovenloop van de rivier Digoel (Ned. Guinea) ondergaan naast 87 Papoea's ook 35 Indonesiërs hun door de rechter opgelegde gevangenisstraf. Van deze Indonesiërs hebben destyds 25 deelgenomen aan de infiltratiepoging by de Etnabaai en een an der behoort tot de groep, die veroordeeld werd wegens de infiltratiepoging bij Fak-Fak. De overige leden van deze groep, evenals degenen, die infil treerden by dag. z\jn reeds uit de gevangenis ontslagen en de meesten van hen verlieten Niemv-Guinea. De overige negen Indonesiërs z(jn afkomstig van Nieuw-Guinea en zijn tot gevangenisstraf veroordeeld wegens criminele niet-politieke daden. slërs evenals de Papoea's buiten de gevangenismuren in de groententul- nen, aan de woningbouw, aan het on derhoud van het vliegveld van Tanah Merah of gaan zij uiteraard onder bewaking op visvangst. De voeding staat onder geregelde controle en net dageiykse rantsoen wordt opgesteld volgens de medische voorschriften. Voor de verrichte ar beid krijgen de gevangenen een klei ne vergoeding, waarvoor zy In de ge vangeniswinkel bepaalde artikelen, zoals zeep en tabak, kunnen kopen. Grenzend aan het gevangenlsge- De gevangenis in Tanah Merah is gevestigd dichtbij het reeds geruime tijd geleden opgeheven Digoel-inter- neringskamp, waarvan de materialen overigens wel degelijk zijn gebruikt voor het nieuwe complex. Dat de cen trale gevangenis is gebouwd by de plaats, waarvan de naam nauw ver bonden Is met het voormalige inter neringskamp, is hoofdzakelijk het ge volg van de omstandigheid, dat de reeds voor de oorlog gebouwde gou- vernemenswoningen de oorlogshan delingen nagenoeg ongeschonden overleefden en bovendien ook tal van andere basis-faciliteiten reeds aan wezig waren. Het is ook in deze ge vangenis, waar volgens berichten uit Indonesië 200 Indonesiërs zouden zijn geïnterneerd. Bij een bezoek aan Tanah Merah is gebleken, dat noch in de centra le gevangenis nog op andere taatsen aan de bovenloop van de 'igoel andere Indonesiërs vrn- heidsstraffen ondergaan, dan de reeds genoemde 35. Trouwens, van politieke activciteiten van de eni ge duizenden Indonesiërs aan de zuidkust van Nederlands-Nieuw- Guinea is, althans naar buiten, niets te merken. Zij vinden hoofd zakelijk een bestaan als landbou wers, ambtenaren en onderwijzers en zowel van de zijde der politie als van het bestuur is verzekerd, dat van moeilijkheden met deze bevolkingsgroep als gevolg van politieke activiteiten van de eni- sprake is. Zowel de Papoea's als de Indonesi sche gestraften in de gevangenis ge ven de indruk een goede verzorging te krijgen. Zy zien er gezond uit en de verblijven, waarin zij zijn onderge bracht, zijn zindelijk. Behalve een klein aantal, waarvan het gedrag aanleiding heeft gegeven een uitzon dering te maken, werken de Indone- bouw staat pen ziekenhuis, waar da- geiyks polikliniek wordt gehouden voor de gestraften. Hun gezondsheidstoestand is ech ter goed en ook sterfgevallen zijn al geruime thd niet voorgekomen. Voorts wordt periodiek tandheelkun dige hulp door een in Merauke geves tigde tandarts verleend. Hiernaast staat, dat er de gebrui kelijke strenge gevangenisdiscipllne heerst. Zowel binnen als buiten de ge vangenismuren staan de Papoea's en Indonesiërs, die in gescheiden verblij ven zijn ondergebracht en ook op an dere wijze niet met elkaar in contact komen, onder bewaking van gewa pend gevangenispersoneel en de voor schriften worden zeer stipt nageleefd. Van sporen van mishandeling ls bij de gevangenen echter geen sprake en van bestuurszijde wordt, zo no dig. strikt toegezien op correc te behandeling, ook omdat tot voor enkele jaren geleden hierover klach ten waren geuit. Ook dezer dagen afgenomen verho ren van de gevangenen en het bewa kend personeel leverden echter geen positief resultaat op behalve de per tinente verklaringen van enkele ge straften, die ontkenden, dat mishan delingen zouden hebben plaatsgevon den. Franse „Mirage 03" 1840 km per uur vloog Volgens een betrouwbare bron heeft een Franse straaljager onofficieel het op naam van Engeland staande we reldsnelheidsrecord in de lucht verbe terd. De tweemotorige „Mirage 03" heeft een snelheid bereikt van 1.840 kilometer per uur in horizontale vlucht (1.143 mijl per uur). Vorig jaar is het record voor vliegtuigen van dit type door de Britse „Farey Delta fd-2 op 1.132 mijl bracht. 1 per uur ge- Protest Haagse S.G.P. tegen benoeming mr. Kolfschoten Het bestuur van de statenkring Den Haag der Staatkundig Gerefor meerde Party heeft dezer dagen in een byeenkomst in de Jeruzalemkapel in Den Haag een vergadering gehou den, waarin besloten werd aan de burgemeester van Den Haag een schrijven te richten, waarin afkeu ring wordt uitgesproken over het feit, dat hy zijn Denoeming heeft aan vaard. In dit schrijven aan mr. H. A, M. T. Kolfschoten zegt het bestuur dat het onjuist is wanneer deze be noeming van r.-k. zijde als een „over winning" wordt voorgesteld. Zy is slechts „het geschenk van twee gere formeerde stemmen, en daarvoor zal bovendien wel een tegenwaarde be dongen zyn", aldus de brief. Voorts acht het bestuur het „in etisch en cultureel opzicht" afkeu renswaardig. dat mr. Kolfschoten, die als voormalig minister van justitie een jaar lang „zuiveringsminister" op het gebied van binnenlandse zaken is geweest, "na de „affaire-Schokking", opvolger van burgemeester Schok king is willen worden. OP DIERENBEGRAAFPLAATS Nagedachtenis soms wat overdreven geëerd Het leven der dieren Is nauw ver van tegenwoordig kan men keer op keer het bewijs niervan vinden. Nu eens is het een hond, die zijn baas waarschuwt voor naderend onheil, dan weer redt 'n hond mensenlevens op 'n wijze, waardoor 't wat medelij dende gezegde „dat stomme dier" naar het rijk der fabelen kan verwij zen. Het zijn meestal honden, die zo'n belangrijke rol in het leven van men sen spelen. Voor iemand, die echt van zijn hond houdt, is dit wezen mér dan een dier. Het is een vriend, een huisge noot. Soms neemt een huisdier laten we het maar bij de hond houden de plaats van een kind In. De buitenstaander kan er gemak kelijk om glimlachen, als hij hoort dat sommige vrouwen tegen haar hond over zichzelf spreken als „moe der". Maar wie zal de reden door gronden, die tot deze naamgeving leiden. Hoeveel leed zal hierachter zitten? Hoe dikwijls blijft een hond niet de enige vriend van zijn baas, terwijl alle mensen hem in de steek laten? Deze feiten worden meestal niet openbaar, de betrokkene bergt deze dierenliefde weg in zijn hart, omdat het hem alleen aangaat. Is het dier eenmaal gestorven, dan getuigen spmmigen in het openbaar van ae betekenis, die hun vriend voor hen had. Op de dierenbegraafplaats Raaphorst te Wassenaar kan men le zen, hoe diep de liefde voor het dier in de- harten van hun bazen en ba zinnen geworteld kan zijn. Daar heb ben vele dierenvrienden een monu ment opgericht ter nagedachtenis van hun trouwe vriend, huisgenoot, of redder Ge kunt het overdreven vinden, als men een graf van een hond ziet, dat gedekt wordt door kostbare marme ren platen en wordt gemarkeerd door smeedijzeren kettingen. Wees voor zichtig, want ge weet niet, van hoe grote betekenis het dier voor de ach tergebleven baas was. Zeg niet: dat geld had men beter kunnen besteden, want men richt standbeelden op voor mensen, wier nagedachtenis heel wat minder word* geëerd dan die van me nig dier. Temidden van rijen bomen, rond een terrein bezijden het Wassenaars Dierenpark ligt de dierenbegraaf plaats Raaphorst. Ligusterhagen zor- ~en er voor, dat het er altijd groen 3. Dat vermindert de sfeer van troosteloosheid, die op deze dierenbe graafplaats heerst, die ook voor men senkerkhoven zo kenmerkend is. Als men op een grafsteen leest: „Hier rustdie zijn leven gaf om ons te waarschuwen" en men weet dat deze hond enige mensen van de verstikkingsdood redde bij een gas ontploffing, maar zelf slachtoffer werd, begrijpt men best, dat zijn baas hem een mooi graf gaf. „Je verlangde zo weinig, Je gaf ons zo veel" leest men op een andere steen. „Hij was liet voor allen; wij vergeten hem nooit" staat elders of „Dank voor al je trouw en liefde". Het zijn alle getuigenissen van bazen en bazinnen, die daarmee de nage dachtenis van hun huisvriend eren. Doofstomme meubelmaker1 dronken achter het stuur Het gerechtshof te Amsterdam heeft gisteren de doofstomme meu belmaker H. van de P. uit Utrecht, wegens het besturen van ztin auto na het drinken van zes glazen bier, over eenkomstig de eis veroordeeld tot een week gevangenisstraf voorwaardelijk, een boete van 40.subsidiair, acht dagen hechtenis en intrekking van zijn rijbevoegdheid voor de t(jd van zes maanden. Op 3 september vorig Jaar was Van de F. met een vriend na bier te heb ben gedronken in Utrecht ln zyn au to gestapt en direct daarna tegen een benzinepomp gereden. De politie vond de man met zyn hoofd slapend op het stuur. Besprekingen over de onderwijzerssalarissen De besprekingen over de onderwy- zerssalartssen in de bijzondere com missie voor georganiseerd overleg voor het onderwijzend personeel by het lager onderwijs zyn gisteren voortgezet. De opmerkingen van de onderwyzersorgamsaties zullen aan de regering worden voorgelegd. Een kleine werk commissie zal Inmiddels enkele voorstellen nader uitwerken. De verwachting bestaat dat de by- zondere commissie deze maand nog weer ln pleno zal by een komen. Maandagmiddag i* mr. II. A. M. T. Kolfschoten geïnstalleerd als burge meester van Den Haag. De burgemeester-vacatures m de hoofdstad en de residentie zijn thans dus beide weer vervuld. Na de installatie werd de bo venstaande foto gemaakt met v.l.n.r. wethouder C. H. P. W. van de Oe ver. de ,/}rote Drie" onder onze burgemeesters, mr. Van Walsum Rot terdam), mr. Kolfschoten fDen Haagen mr. Van Hall Amsterdamen mevrouw KolfschotenFerwerda. Niet iedereen zal het geld bezitten om een duur graf te kopen voor zijn huisdier. Dan geeft men de gestor ven makker een eenvoudig graf met slechts een nummer of een simpel bordje, met alleen maar de naam erop. Opvallend vele malen leest men op de grafsteentjes het woord „trouw". Er zullen weinig mensen dezelfde mate van trouw kunnen opbrengen als een dier. Deze gedachte dreef Klein jongetje moest leeuw aaien „Wij zijn perfectionisten", zegt Armand Denis na afloop van zijn in de Irene-studio te Bussum opgenomen praatje, waarin hij aan televi siekijkend Nederland wordt voorgesteld als de maker van een serie films over dieren en mensen in alle delen van de wereld. De komende maanden zullen op donderdagavond deze.films in het Avro-program- ma worden uitgezonden, boeiende, knappe films, voorzien van een alleraardigste Nederlandse tekst. Met „wij" bedoelt Armand Denis dan zichzelf en zijn schrijvende blonde vrouw Michaela, die hjj in New York leerde kennen en met wie hij trcuwde, nu acht jaar geleden, ln Potosi ln Bolivia, de hoogst ge legen stad van de gehele wereld. Zy zy'n perfectionisten, als filmers, als mensen. En daarom waren zy ook enthousiast over de technische per fectie van onze televisie, die elk detail van hun technisch perfecte films tot zyn recht deed komen. Liefde voor dieren hadden ze allebei al heel Jong. „Myn vader", vertelt Armand, was rechter in Antwerpen. Hy deelde zyn tyd goed in en daardoor had hy 's middags heel vaak tyd om me mee te nemen naar de dierentuin. Hy leerde my de dieren kennen en de dieren leerden my kennen. En jk mocht niet bang zyn. Ik moest bijvoorbeeld een leeuw door de tralies op zyn kop aai en. Ik was als heel klein jongetje al gek op hagedissen. Later kwamen aaar steeds meer dieren bij en zo heb ik byvoorbeeld eens in Florida een chimpansee-farm gehad. Toch hoop ik. dat er op den duur geen dierentui nen meer zullen zyn, maar wel die renparken, reservaten. Want daar door leren de mensen het dier kennen en dat is héél belangryk. En natuur- ïyk kunnen nu films ook veel laten zien. Als films maar niet de dieren zelf gaan vervangen Armand Denis heeft films ge maakt in vrywel alle delen van de wereld. Vooral films van dieren en mensen. Hy begon met ln Ox ford te studeren, behaalde daar 'n graad, kwam toen by Kodak ln Rochester (V.S.) voor elektronica en geluidsapparatuur en via In structiefilms kwam hy ln het film vak terecht. Hy combineerde het met zyn liefde voor dieren. Maar hy maakte byvoorbeeld ook de film „De Kris", de eerste og^Bali opgenomen speelfilm in Sinds acht jaar gaat Michaela mee. Ze hebben een huis ln Nairo bi. maar ze hebben er precies drie maanden gewoond. Michaela tekent hun belevenissen misschien de baas om boven het graf van zijn hond te schrijven :.,De uit nemendheid der mensen boven de beesten is genie". Op de begraafplaats liggen zo'n twee- tot driehonderd dieren. Hun na gedachtenis kan soms wat te over dreven zijn geëerd. Zij waren even wel goede vrienden van de mensen en dat zij zich in hun leven deze naam wisten te veroveren, blijft hun mooiste eerbewijs. de V.S. doet men toch veel meer aan de karaktervorming dan hier", zegt zij: „Je kunt Doolt genoeg leren. Geef de kinderen veel leerstof. Later zy° ze er dankbaar voor. En al die zoge naamde karaktervorming Ik denk dat de statistieken over de jeugdmis dadigheid van Jullie gunstig afsteken by die van landen, waar ze meer aan karaktervorming doen en minder boe ven te leren". Deze belde mensen hebben Iets boeiends. Met hun verhalen, hun denkbeelden, hun levendige geest, hun praktische instelling tegenover het leven en hun films, waar heel hun leven ook muterleel om draait. Dordrecht referendum over vrouwelijke predikant Op 16 februari zal de evangelisch Lutherse gemeente te Dordrecht zich gaan uitspreken over haar voorgang ster, da. M. E. Monsees. Niet alle ge meenteleden van de gemeente waren het destyds eens met de komst van deze vrouweiyke predikant drie jaar geleden. De ontevredenheid sproot niet zozeer voort uit de persoon van de nieuwe predikante als wel uit de overweging, dat men geen vrouweiy ke predikant begeerde. De beroepe- ne vond dit laatste geen doorslagge vend argument, hoewel zy' dit be zwaar kende. Zij oordeelde ook, dat het vooroordeel tegen de vrouw in 't ambt in de praktyk van het ambts werk vaak spoedig verdwhnt en nam zich voor als blyken zou, dat het niet zou gaan. daaruit de enig mogelyke consequentie te trekken en byv. na drie jaar heen te gaan. Aangezien het Kerkbezoek slecht is en maar een kleine kern gemeente leden aan de arbeid deelneemt, terwyl een kleine groep in de negatieve hou ding van verzet waarbjj men de voor gangster niet erkent, volhardt, heeft de kerkeraad het verzoek van da. Monsees ingewilligd om door middel van een referendum de gemeentele den zich terzake te doen uitspreken. Inmiddels bereidt de kerkeraad een herziening van het reglement voor, waarby niet de kerkeraad over de predikantskeuze beslist, maar alle stemgerechtigde gemeenteleden in vloed kunnen uitoefenen. Toon Hermans maakt Europese tournee Op 1 juli zal Toon Hermans in We nen de première geven van een inter ne eenmansshow. Hij heeft de- op" Byvoorbeeld in het boek: „Met j |e show opgezet in Franse. Duitse en een luipaard op schoot", na korte tijd al een bestseller. Zij vindt ons onderwijs goed en als Engelse versies. In München is hy on langs al opgetreden voor een aantal lmpressario's en figuren uit de amu- we opmerken: „Maar in Engeland en sementswereld .Hef ls zyn bedoeling, I een Europese tournee te maken. Ja, ik heb een rol voor U in mijn volgende film KLEINE rol. maar hel is maar een Jos Verkoeijen speelt met Middelburgs „Instrumentale" Het PROGRAMMA van het con cert, dat de „Instrumentale" don derdag te Middelburg geeft, ver meldt een opvallend werk: Schu mann's vioolconcert. Het opval lende betreft voornamelijk de mysterieuze geschiedenis van de ze compositie, waarover een twin tigtal jaren geleden nogal veel te doen is geweest. Wat was namelijk het geval? Schu mann schreef het concert in 1853 voor zyn vriend, de grote violist Joachim, maar deze reageerde niet zo enthousiast als wel mocht worden verwacht. Hij speelde het werk.bin nenskamers, studeerde er hard op het was namelijk een uiterst moeilyk stuk muziek maar tot een uitvoe ring in het openbaar kwam het maar nlef. Toch was hij er bijzonder mee ingenomen, hetgeen blijkt uit corres pondentie van Joachim. Maar toen drie jaar later Schumann in een in richting voor geesteszieken overleed, was het werk nog niet in het open baar gespeeldEen merkwaardige gang van zaken, die nog merkwaar diger werd toen Joachim het werk in zijn schrijftafel deponeerde en er vry wel niet meer over sprak. Was het dan zo slecht Eenender tig jaar later komt het concert op nieuw ter sprake en dan zegt Joachim: „I kan er niet zonder diepe ontroering over spreken, want het is Schumann's laatste schepping, vóórdat zyn geest ver troebeld werdLigt hier de sleutel tot het mysterie? Vond Joachim het onjuist of onkies een werk aan de openbaarheid prys te geven, dat geschreven was door een componist, die op de rand van de krankzinnigheid leefde? Twij felde hy wellicht aan de waarde van het werk? Het zijn vragen, die niet opgelost kunnen worden, maar wel staat vast, dat zowel Brahms als Clara Schu mann, de vrouw van de componist, Joachim steunden in zyn afwijzing om welke reden dan ook. En zo ging dit vioolconcert vrijwel ongespeeld de geschiedenis in, met bovendien de re putatie, dat het op de grens van de krankzinnigheid was gecomponeerd. Deze reputatie werd nogmaals versterkt, toen Joachim in 1907 het manuscript by testamentaire beschikking aan de Pruisische Staatsbibliotheek vermaakte on der voorwaarde, dat het hand schrift niet zou worden gepubli ceerd nadat honderd jaar na Schumann's dood zouden zyn ver streken, dus in 1956. Tot de dertiger jaren was er rust rond het werk, maar toen deden weer allerlei „spookachtige" geruchten over het concert de ronde. Zo zou er in Londen een spiritistische seance zyn gehouden, waaraan was deelge nomen door twee achternichten van Joachim, de violisten Jelly d'Aranyi en Adila Fachiri. Deze beide damés zouden tijdens deze seance de „op dracht" hebben gekregen het viool concert op te sporen. Er werd een on derzoek in de Staatsbibliotheek in Berlyn ingesteld, maar men hoorde er weinig over. In 1937 verscheen het werk plotseling weer in de publiciteit: de beroemde uitgeversmaatschappy Schott uit Mainz zou het concert uitgeven en had aan de jonge Yehudl Menuhin ge vraagd om er ae première van te wil len geven. Deze was enthousiast en stelde de eerste openbare uitvoering vast op 3 oktober 1937 in San Fran cisco. Maar inmiddels waren de Na zi's in Duitsland aan de macht geko men en de Kultuurkammer-t ra wan ten van Goebbels waren aan het zoe ken naar een vioolconcert, dat het be roemde werk van Mendelssohn, ver boden omdat de componist van joodse bloede was, kon vervangen. En toen Goebbels van het Schumann-concert hoorde, maakte hy zich meester van het werk en besliste, dat de wereld première niet door een jood in Ame rika mocht worden gegeven, maar slechts door een ariër in Berlyn En zo werd op 26 november 1937 het werk voor het eerst ln het open baar gespeeld door Georg Kulen- kampff, samen met de Berliner Phil- harmoniker. Over het al of niet geoorloofd zyn van de publikatie in stryd dus met testamentaire bepalingen is ai heel wat geschreven. Thans kan men deze zaak gevoegeiyk laten rusten, want het Is Is nu 1957, honderd en één jaar na Schumann's dood. zodat wel aan de bewuste bepaling wordt voldaan. Vorig jaar werd het concert in Ne derland geïntroduceerd ter gelegen heid van de Schumann-herdenking door Herman Krebbers. Ook Jos Ver- koeven. de concertmeester van het omroep-kamerorkest heeft het thans op zijn repertoire en zal het nu mor gen spelen met de Instrumentale on der leiding van Henk Stam. Wat de muzikale waarde van het werk betreft, is het wellicht goed te herinneren aan een woord van de man, voor wie Schumann het concert schreef, namelijk Joachim, die een jaar na de dood van de componist schreef: „Ik begin het werk nu goed in de vingers te krijgen. Er zijn zulke heerlijke stukken in. vooral net eer ste en het tweede deel Het programma van donderdagavond vermeldt voorts nog de Derde Suite van Bach (met de beruchte of be roemde doorhalen wat nier ver langd wordt aria op de G-snaar), het feestelyke vioolconcert in E. eveneens van Bach en Beethoven» Prometheus ouverture.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1957 | | pagina 7