Maurice Chevalier werd in korte tijd de Napoleon van het chanson In 1824 maakte men de eerste pop die mama kon zeggen Ballograf NAAR EUROPESE CONVENTIE VOOR SOCIALE ZEKERHEID PHILIPS,Infraphil' MR. J. R. H. VAN SCHAIK OP 31 JANUARI 75 JAAR Waar zijn onze schepen? ZATERDAG 26 JANUARI 1957 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT ACHTENZEST1GJ ARIGE TREEDT WEER OP Sentimentaliteit paart zich aan nuchterheid in zijn optreden „Het valt niet te ontkennen, dat niet de openingszitting van het parlement, maar het opnieuw optreden van Maurice Chevalier de ge beurtenis van de week in Parys is", zo schreef een Frans weekblad, toen de grote Maurice zijn voorstellingen in het Paryse „Alhambra" begon. Nadat hij reeds éénmaal met 55 symbolische avonden zijn vijf envijftig jarig beroepsjubileum gevierd had en „voorlopig" definitief afscheid van het publiek genomen had, treedt de onverwoestbare acht enzestiger nu in het huis op, waar hij als twaalfjarig lid van de claque een paar sous verdiende. Met roem overladen keert Mau rice op zijn uitgangspunt terug, wordt hij mede-eigenaar van de bühne en geeft hij deze amuse mentsgelegenheid van de Parijze- naars zyn naam. Met welgevallen en vergenoegd op zijn succesvolle en alleszins geslaagde loopbaan te rugziend, zingt hij: „Le gars de Ménilmontant est bougrement con tent, pour ses soixante-huit ans..." (De knaap van Ménilmontant verdraaid blij om zijn achtenzestig jaren) en de tweeduizend vijf hon derd toeschouwers juichen hun favoriet toe. Weliswaar zijn de meesten van de ze, die geduldig urenlang in de rij voor een loket staan om een plaats te bemachtigen arbeiders, hande laars, ambtenaren en bedienden met hun held mee opgegroeid, zon der echter zijn jeugdige monterheid bewaard te hebben en zij zoeken bij hem een beetje melancholisch de ver dofte glans van hun jeugdherinnerin gen, zo schrijft Werner Bökenkamp in de „Frankfurter Allgemeine Zex- tung". Men neemt echter ook de jon geren mee, opdat zij hem toch ook nog éénmaal meegemaakt hebben. Zijn uiterlijk is nauwelijks veran derd, met zijn hemelsblauwe smo king en zijn beroemde strohoed. Hoe wel er nu rimpels in zijn voorhoofd gekomen zijn, straalt hij nog steeds van enthousiasme, glimlacht hij on deugend en goed gehumeurd en ver breidt hij sympathie, iets, wat het publiek nog nooit heeft kunnen weer staan. Maurice Chevalier is de lol in per soon en zijn chansons, als „Valenti ne" of „Ma pomme", die hij opnieuw door de zalen laat klinken, zijn. weer treffend door die vreemde samengang van sentimentaliteit en nuchterheid. Men bewondert hem en hoopt niet, dat hij spoedig zijn laatste lauwe ren zal oogsten. De Belle époque En lauweren heeft hij geoogst! De loopbaan van het negende kind van eenvoudige ouders is sprookjesach tig. bijna een filmverhaal. Opge groeid in de goot van een overbe volkte straat in de arbeiderswijk Ménilmontant, moest de kleine Mau rice on zijn tiende jaar als leerjongen voor tien stuivers per dag werken. En het volk waardeert in hem ook die eigenschappen, de bedachtzame eerzucht, de hardnekkigheid, de vlijt, de spaarzaamheid en het gezonde menselijke verstand, die hem op zo'n hoog voetstuk geplaatst hebben. „Ik reik liever te hoog naar boven en krijg daarbij een stijve hals, dan dat ik een bochel krijg, omdat ik mijn hoofd te dicht bij de grond houd" merkt Chevalier op en hij toont daarmee tegelijk, dat de apho- ristische geest tot in de muzieknal- len doorgedrongen is. Niemand had kunnen veronderstel len, dat deze jongeman, bijna zonder schoolopleiding en zonder stem (te genwoordig is het voor een tophit zanger een erezaak, om het zo te zeg- 5en, om geen stem te hebben), eens e Napoleon van het chanson zou worden, gelukkiger dan Bonaparte, daar hij geen Waterloo meegemaakt heeft. De vruchtbare bodem, waarop hij zijn gaven ontwikkelen kon, was- het Parijs van de „belle époque", die „goeie ouwe tijd", toen Parijs vol was van levenslust met geestrijke en boertige dubbelzinnigheden en met de concertcafeetjes die destijds even Advertentie BALLPOINTS zeqcj-ts dal IMF. PAPIER EN BOEK AMSTERDAM talrijk waren als nu de bioscopen. In een dergelijk café verdiende de 16- jarige Maurice zijn eerste centen. Hij deed eenvoudig de toen be wierookte chansongroten na, maar zijn beminnelijkheid verwierf hij daardoor, dat zijn kleine gestalte en zijn tere jeugdigheid in zo een verbluffende tegenstelling tot de door hem gezongen wulpse en dubbelzinnige schlagers stonden. Toen hij dan een welgebouwde jongeman geworden was, met glad geschoren lcin, met zijn spreek woordelijke goede humeur, viel hij zonder enige moeite in de smaak van de meisjes en Christiné, een operettencomponist schreef voor hem de succesvolle schlager „De vrolijke jongen". Mistinguet De geluksdag voor Maurice was zijn kennismaking met Mistinguet. Op zekere dag introduceerde een vriend hem in de loge van Mistin guet, ze keek een beetje wantrou wend naar hem en sprak toen: „Nu, kleine man, jij komt er wel, omdat je zo'n leuk klein bekkie hebt". Na enige tijd verving de „kleine man" de partner van Mistinguet in de „Fo lies Bergères" en danste met haar de gedenkwaardige „Valse Renversan- te" Met zijn traditionele glimlachde strohoed en (via een tape-recorder) de stem van de beroemde Maurice Chevalier gaf een marionet van de befaamde „Piccöli" van Vittorio Po- drecca een show-opvoering van Maurice's oude succesnummers. Na geslaagde imitatie feliciteert Mauri ce Chevalier enthousiast zijn kleine dubbelganger. Nadat ze allebei op het toneel stoelen, tafels en kasten omvergewor pen hadden, walsten ze voortdansend op een canapé en rolden zich tenslot te onder donderend applaus in een tapijt. Zo begon het eerste van de tien jaar beroeps- en menselijke sa menwerking. „Hij was de enige man in mijn leven", verklaart Mistinguet enigszins euphemistisch in haar me moires en Maurice telegrafeerde haar nog kort voor haar dood uit Las Ve gas: „Geheel en al bij je". Tegen woordig staan beiden zij aan zij, on sterfelijk gemaakt in het museum Grévin, de Parijse wassenbeelden verzameling. GRONDBEGINSELEN GOEDGEKEURD Hinderpalen op sociaal gebied zullen verdwijnen (Advertentie) Verwondingen...? Philips „Infraphil" weer fit PHILIPS „Infraphil" zo gemakkelijk in uw gezin. met dieptewerking Dit infrarood beslra- lingsapparaat kan ook met succes worden ge bruikt bij spierreuma-l tick, spit, verwondin gen, steenpuisten, ver koudheid, winterhan den en -voeten. De ministers van sociale zaken, resp. hun plaatsvervangers, van de zes lan den der Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal zijn het ln een don derdag te Luxemburg gehouden bij eenkomst eens geworden over de grondbeginselen van een ontwerp voor een Europese conventie voor so ciale zekerheid voor migrerende ar beiders. De bijzondere raad van mi nisters der E.G.K.S. zal het resultaat van hun besprekingen in zijn bijeen komst van 7 februari a.s. bestuderen. Op basis van het bereikte beginsel akkoord zullen deskundigen van het internationale arbeidsbureau een ge detailleerd ontwerp uitwerken, dat uiterlijk 17 februari fas. gereed zal zijn. Dit ontwerp zal vervolgens wor den bestudeerd door een commissie van deskundigen van de zes regerin gen, die 25 februari haar werkzaam heden zal beginnen. Het definitieve ontwerp, dat op deze wijze tot stand komt, zal tenslotte ter goedkeuring worden voorgelegd aan de bijzondere raad van ministers in een bijeen komst, die zal worden bijgewoond door de ministers van sociale zaken. De voornaamste bepalingen van de donderdag goedgekeurde ontwerp- coaiventie hebben betrekking op de verdeling tussen het land, waar de arbeider werkt en het land, waar zijn gezin woont, van de lasten, voort vloeiende uit de kinderbijslag en der gelijke gezinsbijslagen, zomede van de lasten der overige sociale voorzienin gen en van uitkeringen in geval van werkloosheid. De kinderbijslag en der gelijke gezinsbijslagen zullen uitslui tend ten laste komen van het land, waar de arbeider werkt. Zij zullen niet hoger zijn dan de tarieven, die gelden in het land, waar het gezin van de arbeider woont. De werkloosheidsuitkeringen zul len in het algemeen gelden voor al le migrerende arbeiders, maar op het ogenblik van de ondertekening der conventie kan iedere regering verklaren, dat zij de uitkeringen wenst te beperken tot bepaalde ar beiders, Een werkloze, die het land verlaat, waar hij zijn laatste werk- Ongeluk met Firefly van marine motor ontplofte Het voorlopig onderzoek naar het ongeval met een firefly opleidings vliegtuig van de marineluchtvaart- dienst op 21 december 1956 voor de kust nabij Scheveningen, waarbij twee militairen der zeemacht het leven ver loren, heeft aan het licht gebracht, dat in de motor van het vliegtuig tij dens de vlucht door nog niet opgehel derde oorzaak brand is ontstaan, waardoor een ontploffing is veroor zaakt. De vlieger is vermoedelijk bij de ontploffing dodelijk gewond, zodat hij geen noodlanding kon uitvoeren. De mede inzittende, die waarschijn lijk reeds bij de ontploffing bewuste loos was geraakt, is verdronken. kring heeft gehad, zal gedurende een uiteenlopende tijd, die echter minstens verscheidene maanden duurt, voor de werkloosheidsuit kering in aanmerking blijven ko- .men. De ontworpen conventie, waaraan reeds sedert juli 1954 wordt gewerkt, zal alle loontrekkers omvatten en niet alleen de mijnwerkers en de arbeiders der staalindustrie. Zij zal gelden voor alle soorten sociale voorzieningen en haar doel is de hinderpalen op het ge bied der sociale voorzieningen weg te nemen, die een vrije circulatie van de arbeidskrachten belemmeren. STAATSMAN VAN ALLURE Minister Van Staat en lid Raad van State. (Van onze parlementaire redacteur.) Wie getuige Is geweest van de rust, de waardighéi den de correct heid, waarmee ae bekwame magi straat mr. J. R. H. van Schaik de vergaderingen van de Tweede Ka mer der Sfaten-Generaal leidde; wie zich herinnert de gewichtige func ties, waarin deze bestuurder ons land heeft gediend en wie bekend is met de hoge onderscheidingen, die hem deswege ten deel zijn gevallen, weet, dat Nederland in mr. Van Schaik een staatsman bezit van uitzonder lijke kwaliteiten. Op 31 januari wordt hij 75 jaar, een alleszins ver diende gelegenheid om nog eens zijn vele verdiensten te schetsen. Op 31 januari werd Josephus Hen- dricus van Schaik in Breda geboren. Hij bezocht het gymnasium is 's-Her- togenbosch en studeerde rechtswe tenschappen aan de rijksuniversiteit in Utrecht, waar hij in 1905 tot doc tor in de rechtswetenschappen pro moveerde op proefschrift „De over heid tegenover de artikelen 1401 en volgende van het Burgerlijk Wet boek. Die artikelen handelen over de onrechtmatige daad. Daarna vestigde hij zich van 1905 tot 1919 als advocaat en pro cureur eerst in Arnhem, vervolgens in Den Haag. Van 1917 tot 1933 en van 1937 tot 1948 was hij lid van de Tweede Ka mer voor de r.-k. bevolkingsgroep, het laatst voor de K.V.P. Mr. Van Schalk was een kundig lid, op wiens oordeel men hoge prijs stelde. In 1929 riep men hem tot het voorzitterschap van dit hoge staats college. Hij bleef het tot 1933, tot zijn aftreden. Toen hij in 1937 op nieuw zijn intrede in de Tweede Ka mer deed, benoemde de koningin hem op voordracht van de Kamer onmid dellijk opnieuw tot voorzitter. De Tweede Kamer heeft ln hem een voortreffelijke president gehad. Van 1933 tot 1937 was hij mi nister van Justitie in het tweede en in het derde kabinet-Colijn. Dat was de reden van de onder breking gedurende deze vier jaar van zijn Kamerlidmaatschap. In 1948 bedankte hij als lid van de Tweede Kamer wegens zijn be noeming tot minister zonder por tefeuille in het kabinet-Drees-Van Schaik, waarvan hij zelf de for mateur was. Hij bekleedde dit ambt tot 15 maart 1951. Op die datum trad het kabinet namelijk af. De "fractie van de V.V.D. in de Tweede Kamer zegde het mi nisterie het vertrouwen op, waar na de liberale minister van Bui- Mr. J. R. H. van Schaik. tenlandse Zaken, mr. D. U. Stik ker, besloot ontslag aan te vra gen. Daardoor wera aan het ka binet de vier-partijengrondslag ontnomen. Mr. Van Schaik heeft in 1951 als formateur geprobeerd een nieuw kabinet samen te stellen, doch hij slaagde niet en gaf op 16 februari zijn opdracht terug. HOGE ONDERSCHEIDINGEN Zeer eervol voor hem was, dat hij als onderscheiding voor de gewich tige aan ons land bewezen diensten met ingang van 15 maart 1951 tot minister van staat benoemd werd. Kort daarna, op 1 juni 1951, kreeg hij bovendien zitting in de Raad van State. Zijn bemoeiingen met de West hebben hem voorts bekendheid ver schaft. Hij heeft enige bezoeken aan Suriname en de Nederlandse Antil len gebracht en wel in verband met de zogenaamde eilandenregeling en tér voorbereiding van de Ronde Ta fel Conferentie met de West, waar op de nieuwe verhouding van de Overzeese Rijksdelen tot Nederland zou worden vastgesteld. Hij was verder algemeen adviseur van de Ne derlandse delegatie op de conferentie van Nederland, Suriname en de Ne derlandse Antillen, die in 1954 over het statuut voor het koninkrijk is ge houden. Op maatschappelijk gebied heeft mr. Van Schaik verscheidene functie» vervuld. Hij was om er enkele te noemen voorzitter-curator van de r.-k. universiteit in Nijmegen. Tot 1933 was hij lid en voorzitter van het centraal college voor de reclas sering en de psychopathenzorg. Hij is voorzitter van de Tabakcommissie, voorzitter van het. college van toe zicht, bedoeld in artikel 119 van de Ziektewet en van 1932 tot 1933 voor zitter van de Miinraad geweest. Voorts heeft hij deel uitgemaakt van de commissie ter voorbereiding van Ampenan 24 te Halifax. Aagtekerk 23 280 m. o. v. Ascension, Aalsdijk 23 te New York. Aardijk 23 te Colombo. Adina 23 v. Leixoes n. Dover. Albireo 23 v. Calcutta te Rotterdam. Almkerk 23 te Barcelona. Alnaü 23 v. Las Palmas. Afliphacca 22 te B. Aires. Alpherat 23 te Santos. Amstetkade 23 60 m. w. v. Ouessant. Andijk 23 v. Rotterdam n. New Orleans. Ajrendskerk 24 te Port Elisabeth. Arkeldfjk 22 300 m. z.o. v. St.-Helena. Altje Ray S. 23 630 m. w. v. de Scillies. Averdijk 22 v. Antwerpen. Bali 22 te Makassar. Banda 23 450 m. w.n.w. v. Walvisbaai. Bloemfontein 23 550 m. n.o. v. Las Palmas Bussum 23 230 m. w.z.w. v. Kaap Vincent. Caltex „The Hague" 24 Turkse eil. n. Corpus Christi. Caltex „Pemis" 23 135 m. o.z.o. v. Kreta. Colette 23 40 m. z.w. Noord-Hinder. Congokust 22 te Monrovia. Dalerdijk 24 te San Francisco. Delft 22 te La Guaira. Delfshaven 24 te Marseille. Drente 22 te Belawan. KLEINE GESCHIEDENIS VAN HET SPEELGOED Paarden op wieltjes bestonden al in het oude Griekenland „Men hield ons, kinderen, meer dan tot nu toe thuis en probeerde ons op allerlei manieren bezig te houden en te vermaken. Voor dat doel had men het door grootmoeder aan ons vermaakte poppenspel weer opgesteld en zó ingericht, dat de toeschouwers in mijn kamertje zaten, en de spelende kinderen en leidende volwassenen in een klein zijkamertje", zo vertelt Goethe uit zijn jeugd. En niet minder goed zorgde de moeder van Goethe later voor haar kleinkinderen, die ze elk jaar bonbons, en Frankforter snoepjes maar vooral ook speel goed stuurde opdat ze zich op de lange winteravonden zouden kunnen amuseren. Toen echter in 1793 bij het einde van de Franse revolutie kleine guil lotines als kinderspeelgoed aan de markt kwamen, schreef ze haar zoon een boze brief: „In géén geval koop ik zo'n infame moordmachine! Als ik de overheid was, dan zou ik de ma kers daarvan in het schandblok vast zetten en dat speelgoed door de beul in het openbaar laten verbranden! De jeugd met zó iets te laten spelen! Hun moord en bloedvergieten als speel goed in handen geven! Nee daar loe ik niet aan mee!" In 1829 kwa men de eerste speelgoedtreinen uit Engeland: een model van de locomo tief van Stephenson met kolentender en wagons op bontbedrukt karton. Een exemplaar van zo'n trein is nog in het Goethemuseum te vinden. En gelse vereerders stuurden het de dich ter voor zijn kleinkinderen. De eerste mechanische sensatie in de speelgoedindustrie was in 1824 een pop, die „mama" kon zeggen. De uit vinder ervan was de in wenen wonen de Malzel, een vriend van Beethoven, die ook de metronoom heeft uitgevon den. De speelgoedindustrie in Neuren berg begon jnmiddellijk met de ver vaardiging van mechanisch speelgoed en al omstreeks 1840 was er blikken speelgoed, dat opgewonden kon wor den. Van het begin af aan werkte de .speelgoedindustrie met nagemaakte dieren. Oorspronkelijk paarden, koei en en schapen. Bij de schapenkudde hoorde de herder, bij het paard de rui ter en ook de stallen het huis, het weiland, het hele dorp. Zo werd de wereld van het kin- derspeelgoedland gebouwd. Paarden op wieltjes bestonden al in het oude Griekenland en pop pen uit klei met beweegbare le dematen waren dat bewezen de opgravingen te Pompeii al omstreeks het begin van de jaar telling bekend. Maar nóg twee duizend jaar ouder is waar schijnlijk het speelgoedvrouwtje in het Leidse museum, dat een oude korenmolen bedient. Sedert de 12e eeuw bestonden er in Duitsland poppen, die door middel van touwtjes bewogen konden worden en in een poppenspel, zoals Goethe dat nog kende, werden gebruikt. Ge heimzinnig was de Chinese pop die, op de trede van een trap staande, zich met gebogen armen naar voren boog, de handen op een lagere tree zette, en koppetje duikelend op de lagere tree terechtkwam en zo de nele trap naar beneden. Dat was mógelijk, omdat zich in de pop een bulzen- systeem met kwikzilver bevond, waarin het kwik zich langzaam ver- laatste, zodat het zwaartepunt van et poppetje steeds werd verlegd. Molens en andere machines werden door middel van het zogenaamde zand rad gedraaid. Dat was een in het speelgoed verborgen scheprad, waar op uit 'n trechter droog zand vloeide. Grotere kinderen speelden ook graag met de magneet, waarmee schepen, zwanen, ganzen en eenden over het water getrokken konden worden. Ook bouwdozen waren zeer geliefd, om dat men er iets mee kan „doen". Veel aftrek vond ook al het speelgoed, dat geluid maakte, zoals ook nu nog klei ne kinderen bijvoorbeeld graag met een bromtol spelen. In 1903 begon de fabrikant Richard Steiff uit Würtem- berg met de vervaardiging van kleine pluche beertjes met beweegbare lede maten, die ook in het buitenland veel werden gekocht. De Amerikanen noemden dit speelgoed, naar hun pre sident Theodoor Roosevelt, die een hartstochtelijk berenjager was, Ted dybeer een naam, die het nog steeds draagt. Dezelfde Richard Steiff, die in 1923 naar Amerika trok en daar tien jaar later stierf, bracht ook de autoped voor kinderen aan de markt En wanneer men zoekt naar de uitvinder van de helicoptère. dan vindt men die op een in 1560 ge- Esso „Amsterdam" 24 te Antwerpen. Esso „Den Haag" 23 200 m. n. v. Dakar. Esso „Nederland" 23 1600 m. n. v. Aruba. Fedala 23 v. Djibouti n. Haifa. Gaasterland 25 te Paranagua. Gaasterkcrk 24 eil. Majorca n. Genua. Groote Beer 25 te Halifax. Gulneekust 22 v. A'dam te Lobito. Heëmskerk 23 v. Genua n. St.-Vlncent. Haulerwijk 23 6 m. o.t.z. v. Dover. Houtman 23 v. Hongkong n. Singapore. Ivoorkust 24 v. L. Havre n. Antwerpen. Japaar KRL 22 te Makassar. J. v. Oldenbarnevelt 23 v. Las Palmas. Kabylia 23 v. San Lorenzo n. New York. Katelysia 25 540 m. n.w. v. Puerto Rico. Kenia 24 v. Mena al Ahmadi n. Geelong. Kermia 23 v. Holtenao te Rotterdam. Kinderdijk 23 v. Rotterdam n. Boston. Korenia 23 950 m. z.w. v. Azoren. Korovina 24 v. Singapore n. Lyttleton. Kota Baroe 24 te Bombay. Kryptos 24 v. Perth Amboy n. Bajogrande. Langkoeas 23 te Dakar. Lekhaven 23 te Santos. Lekkerkerk 24 te Bahrein. Lieve Vrouwekerk 23 v. Antwerpen. Loul Lantz 23 155 m. z. v. Las Palma». Lombok 22 te San Francisco. Maashaven 23 85 m. o.n.o. St.-Pauls Rock» Maaslloyd 23 700 m. z.t.o. v. Las Palmas. Mijdrecht 24 te Ras Tanura. Molenkerk 24 v. Hamburg te Bremen. Nestor 23 v. Aruba. Ouwerkerk p. 22 Dakar. Parkhaven 24 v. Bahia Blanca te B. Aires Peperkust p. 24 Las Palmas n. Antwerpen. Pr. Fr. Willem 23 v. Rotterdam n. Bremen. Reyniersz. 23 v. Makassar n. Soerabaya. Saroena 23 te Djakarta. Stad Alkmaar 23 sio m. w.z.w. v. Bermuda. Straat Soenda 240 R. de Janeiro n. Santos. Telamon 23 320 m. n.w. Finlsterre. Tabinta 24 te Umm Said. Tjiluwah 22 te Djakarta. Van Noort 23 te Se ma rang. Weltevreden 23 v. Hamburg n. Hampton Roads. Willem Ruys 23 450 m. n.n.o. v. St.-Helena. f Advertentie) minimum HAZETFABRIEKEN TE ZEVENBERGEN maakt schildern van Pieter Brueghel, dat zich in het kunst historisch museum in Wenen be vindt. Daar staat namelqk een ronde tol op, waaruit een stokje steekt. En aan dat stokje bevin den zich op verschillende hoogte vier vleugels. Een touwtje, aat door een gaatje tot binnen in de tol loopt en om de stok gewonden kon worden, werd zo snel afge trokken. dat de tol begon te draaien. De vleugels aan het loodrechte stokje werkten als een propeller en de tol schoot als een vliegtuig de lucht in!

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1957 | | pagina 13