Slepersoorlog Smit-Wijsmuller met een sisser af loopt Wat er gebeurt als er niets gebeurt HUGENOOT B. PALISSY WERD POTTENBAKKER VAN BASTILLE de meest begeerde King Size! PAARDEN VERDWIJNEN BIJ VAN GEND EN LOOS DONDERDAG 24 JANUARI 195T PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT T BEMANNINGEN SLEEPBOTEN ZOUDEN DE DUPE WORDEN Alleen Hunter American Is Concurrentiestrijd zou Britten en Duitsers in de kaart spelen Fop Smit in Kinderdijk hield destjjds de Nederlandse sleepdienst ten doop. Met een houten raderbootje begon hij in 1842 te Rotterdam zeilschepen in en uit te brengen. Toen ze hem ln 1866 moesten begraven, was hy eigenaar van 7 sleepboten met een totaal verm ogen van 500 P.K. Nu is Smit Co's Internationale Sleepdienst de grootste slepersfirma ter wereld. Op de vrye markt verzorgt dit bedryf alleen al 60 van de gehele slepersvaart. Die monopoliepositie ontstond, toen de BlauwpUpers van Smit zich In 1923 fu seerden met de in 1900 opgerichte Roodpypers van de Internationale Sleep dienst My. Maar ook by de grote maatschappüen loopt het soms anders dan je denkt. Want ongeveer een jaar of tien nadat Fop Smit, de grondlegger der sleep dienst, overleed, werd er een Hollands jongetje geboren, wiens naam later op alle zeven zeeën een begrip zou worden. In het begin van de 20ste eeuw, nauweiyks 20 jaar oud, bezat hy reeds zyn kapiteinspapieren van de zeil en stoomvaart. En toen hy omstreeks 1900 een gammel vuurschip ln het slechte seizoen van St. Paul om de Noord van de Atlantlo naar Noorwegen zeilde, werd hy wereldberoemd. Jan Wysmuller, heette deze Jonge kapitein. Na 1906 brengt Jan Wijsmuller als runner-kapitein zelfvarende bagger molens en hoppers op eigen kracht over de wereldzeeën. In 1914 werpt hij zich op de sleepdienst en richt in Den Helder en later in IJmuiden Bu reau Wijsmuller op. En met de groei van het Hollandse sleepwezen ont staat er tussen Smit, de Internatio nale en de vrijbuiter Wijsmuller een felle concurrentie. Als in 1924 Jan Wijsmuller sterft, ls hij commodore over een machtige vloot van zeesle pers met de geweldigste naam als berger, die ooit een zeeman in het buitenland heeft gehad. Van een fu sie met Smit heeft hij nooit willen weten. Na zijn dood gaan de aandelen van het Bureau Wijsmuller over in ande re handen. Zijn vijf zoons de oud ste Jan, was pas 12 kunnen niet bijspringen. Alle vijf halen ze echter later hun stuurmansdiploma en stuk voor stuk worden het geweldige zee lui. Jan, de oudste van de vijf Wijsmul- lers, is ruim een jaar geleden door de aandeelhouders van Bureau Wijs muller benoemd tot directeur: weer een Jan Wijsmuller aan het hoofd van een fors sleep- en bergingsbe drijf te IJmuiden, dat nog geen schip verspeeld heeft en waarvan de naam bekend is van Vuur- tot-Lapland. Conflict Dan wordt het 17 december 1956, 2 uur in de middag. Ergens midden op de Noordzee, vraagt de gezagvoer der van de „Statendam", het spik splinternieuwe vlaggeschip van de Holland-Amerika Lijn, om sleepboot- assistentie. Windkracht 7 jammert door het kale want van de .Sta tendam". Er staat een holle zee en de machinekamer heeft de brug gemeld, dat van de hypermoderne voortstu wingsmachines turbine 1 is uitgeval len en 2. ook al rare kuren begint te vertonen. Op de kaai van Maassluis luisteren grage oren van de nautische dienst van Smit Co's Internationale Sleep dienst naar deze noodseinen. Ook die van Bureau Wijsmuller in IJmuiden E lukken dit radiobericht uit de lucht. >an gonst ruim drie kwartier de ether boven Hollands kusten van ra- dioseinen. Want ergens, in de door een najaarsstorm opgezwlepte Noord zee, drijft een job van ruim 50 mil joen! - De Smitten onderhandelen over een berging op Lloyd's Open Form: no cure no pay. Zullen zij straks de „Statendam" vastma ken, de job behouden binnenbren gen, dan zal de arbiter van Lloyd's assuradeurs achteraf wel uitma ken of hun berging een half mil joen of een ton zal opbrengen. Bij Bureau Wijsmuller in IJmui den geloven ze niet in een ber- fing. Als de wind wat afvlakt, enken ze, kon die turbine 2 van de „Statendam" nog makkelijk een torn van 5 mijl halen. En op Lloyd's Open Form kunnen we er dan wel eens flink naast grijpen. „Laten we er geen berging, maar Hollandse slepers zwerven over alle wereldzeeën, verlenen assistentie waar hun hulp nodig is en bergen soms in nood geraakte schepen, waar zelfs een ervaren zeeman geen cent meer voor over heeft. De berging van de „Helga Botten", de Duitse vrachtboot die enkele maanden ge leden met twee kapotgeslagen rui men en ZO graden slagzij in een zwa re storm hulpeloos ronddreef in de buurt van New Foundland, is daar een recent en sprekend voorbeeld van. assistentie van maken", is hun redenering. Zo slaat bureau Wijs muller zijn grote slag en maakt met de directie van de „Staten dam" de job onderhands af op een bod van een slordige 175.000 gul den. Bij het vale licht van een jonge zondagmorgen slepen de bergings- boten van Wijsmuller „Staten- Hoek naar stil water. Twee sleepbo ten van Smit, nog altijd waakzaam escorteren de majestueuze sleep als een paar hongerige terriers. Daags daarna spreekt de Nederlandse en internationale pers plotseling over een Hollandse slepersoorlog. Nu, een maand later, lijkt het al lemaal nogal mee te vallen. Van een slepersoorlog tussen Smit en Wijs muller zal wel niets komen. Overi- Een slepersoorlog zon alleen de ïritten en ae stormachtige opkomst niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiui Spanningen opgezouten H Enige tijd geleden circuleer- den in de Nederlandse en bui- tenlandse pers plotseling be- M richten over een ophanden zijn- s de Hollandse slepersoorlog. Smit en Wijsmuller, de twee groten ln het Nederlandse sleep- en bergingsbedrijf, ver- =1 weten elkaar over en weer schending van het „gentle- H men's agreement" der slepers. |f Wijsmuller zou de „Staten- dam", die op 17 december tij- H dens een extra-proefvaart op de Noordzee in moeilijkheden ff raakte, op een unfaire manier l| voor de neus van Smit hebben weggekaapt. En Smit zou zelf boter op het hoofd hebben, en al eerder de spelregels hebben geschonden. Een opleving van de felle concurrentiestrijd, die in de ff twintiger jaren tussen Smit en Wijsmuller werd gevoerd, scheen voor de deur te staan. Naar buiten althans is van de plotseling tot uiting gekomen ff spanningen niets meer geble- ken en momenteel laat het zich ff aanzien, dat al het rumoer met een sisser afloopt. Tot deze ff conclusie komt althans onze p medewerker Anthon de Zeeuw, die zelf uit een slepersfamilie stamt en zich de laatste jaren als schrijver en cineast speci- aal bezighoudt met het wel en ff wee der Hollandse slepers en baggeraars, in nevenstaand ar- tikel. llllllllllllllllillllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll zou zo'n oorlog de slepersbemanning niet ten goede komen. Een minder rendabel bedrijf zou direct aan hun fratificaties en tantièmes gaan knab- elen. Jan Wijsmuller gelooft in een gezonde competitie en is ervan over tuigd dat de aardkloot met zoveel water is bedekt dat Smit Co's In ternationale sleepdienst en Bureau Wijsmuller te IJmuiden er een flinke boterham in kunnen verdienen met nog wat opsnit er bij. ROEM NOCH GELD GEOOGST „Ik heb medelijden met U, sire Het leven van Bernhard Palissy is het heldenlied van een uitvin der. Hij stierf op 79-jarige leeftijd na een gevangenisstraf van elf Gemeen achter tralies jaar in de Bastille, waarin men hem, als Hugenoot, had opgeslo ten. Wanneer hij zijn geloof had afgezworen, dan zou men hem on middellijk hebben vrijgelaten. Enige weken na zijn arrestatie be zocht koning Hendrik III hem, sa men met een minister, in de gevan genis en bezwoer hem bijna, zich toch te laten bekeren, daar hij an ders verbrand zou worden. Palissy antwoordde: „Ge hebt gezegd, dat ge medelijden met mij hebt, sire. Welnu, ik heb medelijden met U. Want de woorden, die gij daar spreekt, zijn niet de woorden van een koning. Ik ben niet bang voor bedreigingen en ook niet voor de dood!" Palissy werd niet verbrand, maar ook niet vrijgelaten en zo zette hij, in de gevangenis, zijn experimenten en zijn werk in de pottenbakkers kunst voort. Palissy was de uitvinder van een nieuwe, zeer bijzondere soort fayen- ce en de door hem vervaardigde jas- piskleurige vazen, schotels en kan nen, waarop in reliëf dieren en plan ten waren afgebeeld, sierden in die dagen alle paleizen en woonhuizen van vermogende lieden, zeker niet in de laatste plaats de koninklijke slo ten te Parijs en Versailles. Voor een echte Palissy werden in Frankrijk en ook daarbuiten de hoogste prijzen betaald, ja. men vocht haast letterlijk om hét werk van deze kunstenaar. Zeker is echter, dat slechts weinigen geweten hebben, dat het ontstaan was achter de dikke gevangenismuren van de gevreesde Bastille. Roem noch geld kon Palissy oogsten met zijn werk, maar voor geen van beide had hij belangstel- toplii hun zak, die zij hoog- dr ling. Handige kooplieden in z cipi tille moesten delen. De kunstenaar zelf kreeg juist genoeg, om nieuw materiaal, klei, verfstoffen en penselen, te kunnen kopen. Hij stierf in het jaar 1589 tijdens zijn werk, half verhongerd, een waar genie achter tralies. De directeur van een metaalonder neming in Texas, de 37-jarige Lloyd C. Manus, heeft zijn hersenen voor een bedrag van 100.000 dollar verze kerd. „Dank zij myn hersenen voor zie ik my in mijn levensonderhoud", zo motiveerde Manus zijn originele stap. Mei vreugde vertelt Mui Hunter aan de pert: Ik ben er trots op dat de Nederlandse roker de kwaliteit van Hunter American al jarenlang boven alles stelt Iedere dag gaan méér rokers op Hunter over. Daardoor is Hunter American Anti-militairistische partij in oprichting Een groep, die zich noemt „actie groep tot vorming van een party op anti-militairistiscne en socialistische grondslag", heeft voor zaterdag en zondag aanstaande het oprichtings congres voor zulk een party aange kondigd. Het zal in „Krasnapolsky" in Amsterdam worden gehouden. Tijdens het congres zullen referaten „ter in leiding van het beginselprogramma" worden gehouden door de heren H. J. Lankhorst, ir. H. J. van Steenis en ir. P. Schut. De leiding van het congres bureau berust bij de heer J. Brandsen jr. te Amsterdam. NA GLORIERIJKE HISTORIE: De N.V. expeditie-onderneming Vau Gend en Loos zal geleidelijk aan de paardentractie vervangen door motortractie. Bedrijfseconomische en verkeerstechnische overwegingen hebben tot dit besluit geleid. Men verwacht voor 1960 de ruim 390 paarden door vrachtauto's ver vangen te hebben, waarmee een be- ONDERZOEKERS WILLEN WETEN: Iemand zag rijen eekhoorntjes met zakken op hun rug.... Enige geleerden van de McGill universiteit te Montreal hebben ontdekt, dat zeer bijzondere geestestoestanden en hallucinaties het gevolg zijn, wanneer men een menselijk wezen in een volkomen eento nige omgeving plaatst. Steeds meer mensen hebben heden ten dage bijzonder eentonig werk piloten voor de lange afstand, de mannen aan het radarscherm en de mensen die in centrales of in chemische bedrijven bij wijzerplaten staan. Het is van steeds groter belang, te weten te komen hoe de menselijke geest zich gedraagt onder omstan digheden, dat er absoluut niets gebeurt, omdat een verminderde waakzaamheid, geestelijke vermoeidheid of hallucinaties wanneer mensen aan zulk werk bezig zijn buitengewoon ernstige gevolgen kun nen hebben. van het Britse weekblad „The Obser ver", aan wiens relaas hier het een en ander wordt ontleend, vertelt dat onder deze omstandigheden de mees te proefpersonen begonnen met in slaap te vallen. Later werden zij ge woonlijk in toenemende mate ruste loos. In het begin hielden zij hun geest bezig met systematische ge dachten aan hun studies, persoonlijke herinneringen enzovoorts. Na een poosje hielden zij ermee op, zich te concentreren op iets speciaals en lie ten hun geest maar de vrije loop Later begonnen hardnekkige voor stellingen en beelden hun door het hoofd te spoken. De hallucinaties begonnen meestal met simpele visioenen van lichtstip pen, geometrische patronen en sa menstellingen van cijfers. Daarna De geleerden van McGill deden hun best om de meest eentonige om geving tot stand te brengen, die zij konden bedenken. Studenten, die als vrijwilligers optraden, lagen op een gemakkelijk bed in een gelijkmatig verlicht afgesloten slaapkamertje g< durende 24 uur per dag met slecht hts korte onderbrekingen voor maaltij den of om naar het toilet te gaan. Zij hadden kleppen voor hun ogen, zodat zij niets konden zien dan een gelijk matig licht; handschoenen aa" hun handen zodat zij niet veel met hun vingers konden voelen en een spe ciaal kussen voor hun hoofd om ook wat zij konden horen te benerken. Het enige geluid in het kamertje was het voortdurende gezoem van een luchtververser. ~>e wetenschappelijke medewerker lachten ze meer concreet te worden, én proefpersoon zag voortdurend rijen kleine gele mensen met zwarte baretten op en open mond. Een ander zag eekhoorntjes voorbij marcheren met zakken over hun rug. weer een ander optochten van prehistorische dieren. Sommige mensen hoorden ook ge luiden één zag aanhoudend het ta fereel van een zon, opgaand boven een kerk, terwijl een koor „met vol ledig stereofonisch geluid" zong. Ie mand had het gevoel, dat hij in de arm werd geraakt door kogeltjes, die werden afgevuurd van een miniatuur- oorlogsschip dat hij zag. Rare streken. De meesten werden in toene mende mate geprikkeld en begon nen te geloven dat de onderzoe kers op een of andere manier „tegen hen waren. Bijna ondraag lijke buien van rusteloosheid kwamen tot ontwikkeling. Bij het verlaten van de kamertjes, waren zij vaak versuft en in de war en verscheidenen zeiden dat geduren de korte tijd „de dingen gebogen leken" of verkeerde afmetingen hadden. Wat de betekenis van deze ver schijnselen is, blijft tamelijk onduide lijk. Maar het schijnt dat de geest, wanneer die volkomen aan ziehzelf wordt overgelaten en beroofd van uitwendige stimulering, rare streken begint te vertonen. Van vliegeniers en chauffeurs van vrachtauto's op lange ritten is bekend, dat zij van tijd tot tijd over dergelijke verschijn selen hebben gesproken en het is niet drag van drieëneenhalf miljoen gul den gemoeid is. De omschakeling zal zich geleide lijk aan voltrekken, omdat een der gelijke grote investering in het ka der van de bestedingsbeperking niet verantwoord wordt geacht. Ander zijds heeft men volkomen begrip voor de verkeersproblemen die. voor al in de binnenstad, door de paarden tractie worden veroorzaakt. De koetsiers zullen autorijlessen kunnen volgen om straks in plaats van de leidsels het stuur van de vrachtauto's te hanteren. Op korte termijn zal in Maastricht, Eindhoven, Arnhem. Nijmegen, Den Bosch, Til burg, Leiden, Alkmaar en Zwolle de paardentractie worden opgeheven, waarna geleidelijk aan de grotere steden zullen volgen. In Rotterdam zijn bij Van Gend en Loos geen paar den meer in gebruik, in tegenstelling tot Amsterdam, Den Haag en Utrecht waar men nog grote aantal len paarden voor het vrachtvervoer gebruikt. Het paard heeft in de geschiede nis van Van Gend en Loos steeds een grote rol gespeeld. Reeds kort na het huwelijk van Jan Baptist Van Gend en Marie Loos op 38 oktober 1796 werd de grondslag gelegd voor de alge mene postwagen onderneming Van Gend en Loos en het paara heeft toen fraaie diligences door het land en zelfs daarbuiten ge trokken om passagiers en goe deren te vervoeren. Benoeming leden persraad Bij - K B, zgn. met ingang van 1 januari 1957, voor een periode van twee jaar benoemd in de persraad: tot lid-voorzitter de heer M. A. Reinalda te Den Haag; tot lid-ondervoorzitter de heer J. Meyer, te Den Haag; tot le den: de heren W. H. van Baarle te Overveen, mr. F. J. H. Bachg te Den Haag, H. J. van Balen te Wassenaar, A. M. Banda te Kollum, dr. E. Diemer te Rotterdam, mr. H. Dikkers te Zwol le, C. M. Dosker te Roermond. L. S. J. Hanekroot te Den Haag, H. Korte jr. te Amsterdam, J. G. J. Nieuwen- huis te Rotterdam, drs. W. van Nor den te Amsterdam. H. M van Rand wijk te Amsterdam. H. de Ruig te onmogelijk dat sommige onopgehel- I Heemstede. L. F. Tvmstra te De Bilt derde ongelukken veroorzaakt kan- J en jkvr. C. W. I. Wttewaall van Stoet- nen zijn door dit effect. wegen te Den Haag.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1957 | | pagina 7