Den Haag telt zijn ambtenaren
bij tienduizenden
Peking-China kanaliseert op grote schaal
MOBILISATIEVRIJSTELLING VAN
RESERVEPERSONEEL
SPRINGBOK
VRIJDAG 11 JANUARI 1957
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
11
BUREAUS IN PANDEN OVER GEHELE STAD VERSPREID
Zorg voor de Rijksgebouwendienst:
de huisvesting
(Van onze parlementaire redacteur)
Op het eind van 1935 bedroeg: het aantal bjj het Ryk en zjjn diensten werk
zame personen 67.000, dat ztfn ongeveer evenveel mensen als thans In 's-Her-
togenbosch wonen, kleine kinderen en grijsaards, mannen en vrouwen, allen
meegerekend.
Eind 1956 waren het er.een kleine 220.000; dat zyn er ongeveer zoveel
als het totale aantal inwoners van Utrecht, de vierde stad des lands.
Men wordt er een beetje stil van, als men van dit aantal kennis neemt. Er
vallen onder alle handarbeiders, die in dienst zyn van de Rijksoverheid en
alle hoofdarbeiders, die men meer in het bijzonder de betiteling van ambte
naren geeft.
Lang niet alle ambtenaren zyn In Den Haag gevestigd, maar toch wel zeer
veel. De Rijksgebouwendienst moet zorgen, dat er voor allen kantoorruimte
aanwezig is. Als men zich herinnert, hoe gehavend Den Haag uit de oorlog
te voorschijn is gekomen, dan kan men enigszins begrijpen, met welke moei
lijkheden de Rijksgebouwendienst te kampen heeft.
Die moeilijkheden zijn nog vergroot,
doordat het aantal personen in dienst
van het Rijk na de bevrijding snel ge
stegen is. Eind 1948 waren het er
186.000; eind 1952 was het aantal op
gelopen tot 197.000. Eind 1953 bleek
het getal van 200.000 met 2000 over
schreden te zyn. Eind 1954 waren het
er 210.000 en eind 1955 was men aan
geland op 214.000.
In evenredigheid met dit aantal
steeg ook het getal in de Hofstad
werkzame ambtenaren. Men behoeft
zich dus niet te verwonderen, als men
in Den Haag lopend, op allerlei pan
den verspreid door de stad naambor
den aantreft, vermeldend dat er een
of ander Rijksbureau gevestigd is. En
men moet zich niet verbazen over de
enorme kantoorgebouwen, die er ver
rezen zijn en er nog verrijzen en waar
in eveneens Rijksdiensten zijn of wor
den ondergebracht.
Het is de bedoeling, dat tenslotte
alle ministeries hun eigen grote ge
bouwen zullen krygen, waarin alle af
delingen geconcentreerd zyn en dat al
die gebouwen min of meer om het re
geringscentrum het Binnenhof
geschaard zullen liggen.
Die concentratie ls nodig met
het oog op een efficiënte werkwij
ze. De bezettingstijd heeft bewe
zen, welke enorme nadelen verbon
den zyn aan verspreiding van de
departementen. Men trof ze, als
mede verschillende Rijksinstellin
gen, op het eind van de oorlog aan
in Amersfoort, Amsterdam, Apel
doorn, Arnhem, Deventer, Ede,
Nijmegen, Utrecht, Zutphen en
Zwolle. Nadat de verbindingen
verbroken waren en zy dus geïso
leerd waren komen te liggen, was
door het gemis aan samenhang het
werken vrijwel onmogelijk gewor
den.
Na de bevrijding was een der eerste
zorgen van de Rijksgebouwendienst
de departementen en de daaraan
nauw verwante instellingen naar Den
Haag terug te brengen. Maar zoals
gezegd een groot aantal gebouwen
en woningen was geheel vernield of
zwaar beschadigd; geëvacueerde Ha
genaars stroomden naar hun woon
plaats terug en wensten er huisves
ting en verscheidene nieuwe over
heidsinstellingen aanschouwden het
levenslicht en vroegen om onderdak.
V ordering
Er bleef de Rijksgebouwendienst
slechts één middel over: vordering.
Flatgebouwen, bedrijfspanden en
woonhuizen werden op regelmatige
wijze gehuurd, voor zover de eige
naars bereid waren daaraan mede te
werken; indien dat niet het geval was,
ging men tot vordering over. Er moest
meestal heel wat getimmerd en her
steld worden, voordat de ambtenaren
er hun intrek in konden nemen.
Pas in het begin van 1948 had de
terugbrenging van het overheidsap
paraat naar Den Haag haar beslag
gekregen. Het maandblad ,,'s-Gra-
venhage" van de gemeente Den Haag,
waaraan we enkele feitelyke gege
vens ontlenen, geeft er de volgende
cijfers over.
Begin 1948 was het grootste aan
tal panden als kantoorruimte voor
rijksambtenaren in gebruik. Op 1
april 1948 had de overheid in Den
Haag voor de huisvesting van haar
apparaat in eigendom 131 gebou
wen, waarin 7719 ambtenaren wa
ren ondergebracht en in huur 420
gebouwen, waarin 19.178 ambtena
ren hun werkzaamheden verricht
ten. Van de 12 flatgebouwen, die
in de in totaal 551 gebouwen zyn
begrepen was 1 flatgebouw eigen
dom van de Staat. Bovendien nad
de Rijksoverheid nog de beschik
king over 49 pakhuizen, werk
plaatsen, enz., die eigendom van
de Staat waren, alsmede over 110
dergelijke percelen, die gehuurd
waren.
Bij deze opsomming is nog geen re
kening gehouden met Staatsbedrijven
en andere Rijksinstellingen, zoals de
P.T.T. en sommige militaire bureaus,
die over ontelbare panden in de stad
beschikken.
Aanvankelijk kon van nieuwbouw
geen sprake zijn, aangezien de wo-
Waar nu de laatste resten van de
ruine der Boskantkerk aan de Prin-
sessegracht worden afgebroken en
langs het Korte Voorhout, zal in de
toekomst een nieuw ministerie van
Financiën verrijzen.
ningbouw de hoogste prioriteit had.
Toch heeft Den Haag er na 1945 kan
toorruimte, waaronder van semi-per-
manente aard, bijgekregen. In 1947
betrok het ministerie van Landbouw,
Visa er jj en Voedselvoorziening een be-
rakkencomplex aan de Boorlaan en in
1949 was voor het ministerie van
Volkshuisvesting en Bouwnijverheid
toen nog Wederopbouw en Volks
huisvesting geheten een soortgelijk
complex gereed aan de Van Alkema-
delaan op grondgebied van de ge
meente Wassenaar. Een groot flatge
bouw kon daardoor weer voor bewo
ning worden vrijgegeven.
In 1951 trokken enige afdelingen
van het departement van Economi
sche Zaken in een noodgebouw aan de
le v. d. Boschstraat.
Nieuwbouw
Het ministerie van O., K. en W.
kreeg er een fraaie, artistiek inge
richte nieuwbouw bij aan de Nieuwe
Uitleg en het ministerie van Oorlog
betrok een grootse uitbreiding aan
Kalvermarkt.
Een gigantisch, permanent kan
toorgebouw aan de le v. d. Bosch
straat. waarin het departement van
Oorlog de beschikking krjjgt over
7400 m2 vloeroppervlak en het depar
tement van Landbouw over 6700 m2,
nadert zjjn voltooiing. Voor een deel
is het al in gebruik genomen.
Ook heeft het Rijk de beschikking
gekregen over enkele grote huurpan
den en wel aan de Grote Marktstraat
voor het ministerie van Oorlog, aan
de Torenstraat voor het ministerie
van Marine en aan het Bezuidenhout
voor de Rijksgeneeskundige Dienst.
Aan huurpanden zullen nog in ge
bruik genomen worden grote kanto
ren op het Spui hoek Kalvermarkt en
op het Spui hoek Grote Markstraat,
benevens enkele enorme gebouwen,
die in aanbouw zijn in het Stadhou
dersplantsoen.
Er is een groots en fraai ministerie
van Financiën ontworpen, dat verrij
zen zal op de hoek van de Prinsesse-
gracht en het Korte Voorhout, waar
de grond reeds afangekocht is.
Miljoenen en nog eens miljoenen
zullen in de toekomst nog verbouwd
moeten worden. Er zijn vele jaren me
de gemoeid. Nog zal Den Haag, al is
er dan het een en ander verrezen, zich
moeten blijven behelpen, doch een
maal zal het met een aantal waardige,
representatieve gebouwen, met recht
regeringsstad zyn.
Omdat de jonge Nederlandse vrouw spontaan de voorkeur geeft aan de gezellige Mar griet",
is „Margriet" reeds jarenlang het gróótste blad van Nederland!
Spion kreeg in Duitsland
regeringsbetrekking.
Heinz Kuhnen, een 34-jarige spion
van de Oostduitse geheime dienst,
is te Karlsruhe tot twee én een half
jaar gevangenisstraf veroordeeld we
gens het uitleveren van Westduitse
staatsgeheimen. Kuhnen had van de
Oostduitse diénst opdracht zich bin
nen te werken in de Westduitse
„dienst ter bescherming van de
grondwet", die als inlichtingendienst
fungeert. Otto John was vroeger het
hoofd van deze dienst.
Kuhnen slaagde, en verzamelde een
tijdlang gegevens voor zijn opdracht
gevers in Oost-Duitsland.
Dwangarbeid bij grote projecten
De Chinese communisten hebben lie t historische Grote Kanaal in hun
land, dat omstreeks 500 voor Christus al gedeeltelijk werd gebruikt, op de
lijst gezet om een grondige vernieuwing te ondergaan. Dit kanaal is het be
langrijkste deel van een bijzonder uitgebreid net van waterwegen, waarvoor
de regering in Peking de plannen heeft klaarliggen. Wanneer het project
eenmaal gereed is, zal het mogelijk zijn om over de binnenwateren van Pe
king naar Kanton te reizen. Peking zelf zal dan schepen tot een tonnage van
3000 ton in zyn havens kunnen ontvangen, en bovendien zal de voortdurende
dreiging van water- en hongersnood ook aanmerkelijk afemen door het aan
leggen van irrigatiewerken, die het water kunnen opnemen uit de nieuwe
kanalen, zo lezen wij in de Christian Science Monitor.
Er is al veel herstelwerk aan het
Grote Kanaal verricht. Over een leng
te van ongeveer 1000 mijlen verbond
deze waterweg vroeger Tientsin en
Hangtsjou met elkaar, maar lange
tijd is hij niet gebruikt. Het middel
ste deel werd in 486 voor Chr. vol-
Ruim twintigduizend gulden voor
twaalf landmailbrieven
(Van onze speciale
verslaggever)
>e twaalf onlangs in
«n oude archiefkist te
Ln sterdam ontdekte
andmailbrieven met
andmallzegels uit de
laren 1845 tot 1847
le eerste postzegels ter
vereld - hebben woens-
lag op de grote post-
'.egelveiling In Frascati
te Amsterdam totaal
t 19.600 opgebracht,
plus de gebruikelijke
12 >/z procent velling-
Uosten. Dat Is ruim
8000 gulden meer, dan
de sinds een jaar of 15
voor deze zegels geno
teerde catalogus-prij
zen, die overigens maar
gefingeerde prHzen zijn,
omdat er sinds meer
dan dertig jaar geen
handel meer in is ge
weest.
Alvorens deze unieke
stukken in veiling wer
den gebracht, herinner
de de veilingmeester er
aan, dat de echtheid
van deze stukken on
omstotelijk was geble
ken. Alle afstempelin
gen in Europa, d_» tran
sito-afstempelingen en
zelfs de handtekenin
gen van de postambte
naren, waren overeen
komstig de van deze
brieven bekende gege
vens.
De hoogste prij3 is be
taald voor de brief uit
waarschijnlijk de eerste
overlandmail in de
landengte van Suez.
Het zegel werd gesig
naleerd met een dubbe
le L in 't woord „Land
mail" en voorts met een
hoogstaande T.
Het exemplaar bleef in
Nederlandse handen
voor de prjjs van f 2850.
Een verzamelaar uit
Schiedam, die meer
unieke stukken in zijn
collectie heeft, en deze
met elkaar straks zal
exposeren ln Amerika,
kocht het prachtstuk.
Zijn naam wilde hij lie
ver niet bekend maken.
Ook op de tweede, vier
de. negende en twaalf
de brief, legde deze
Schiedammer met een
hoogste bod variërend
van f 1250 tot f 2050 be
slag. "'n groptitj cï»-
current was een Duitse
handelaar uit Solingen,
die vijf brieven voor
prijzen van f1350 tot
f 1550 per stuk aan
kocht, voor een Engel
se filatelist in Ierland,
die lange tijd in Indo
nesië heeft gewerkt.
Tenslotte werd een aan
koop gedaan door een
Nederlandse handelaar
voor Amerika en door
een ander voor een Ne
derlandse collectioneur,
wiens naam ook niet
uit de anonimiteit naar
boven kwam.
De omstandigheid dat
deze bijzondere zegels
in velling kwamen en
de grote belangstelling
die er voor bestond,
leidde ertoe, dat ook
voor de overige veiling
stukken zeer redelyke
prijzen werden betaald,
prijzen, die voor wat de
klassieke prachtexem
plaren betreft, vaak
uitgingen boven de no
teringen van de han
delscatalogus Neder
land en Overzeese
Rüksdetea saus ISB2,
tooid, een knap stukje werk voor
die tijd. De uitbreiding naar het zui
den werd niet eerder dan 1200 jaar la
ter voor het verkeer opengesteld en
tussen 1282 en 1292 liet de grote Koe-
blai Khan het noordelijke stuk gra
ven.
Een ander groot kanalen-ontwerp
zal de Amoer- en de Soengard-rivie-
ren met elkaar verbinden, zodat zelfs
een schip van 500 ton van de,Siberi
sche kust helemaal binnendoor be
halve dat het de Tsjili-golf moet over
steken kan doorvaren tot aan Kan
ton. Het Grote Kanaal zal ook de
Yangtse- en Gele rivier met elkaar
verbinden, maar verder het binnen
land in zal een tweede kanaal tussen
deze grote waterwegen worden ge
projecteerd.
Binnen niet al te lange tyd zal men
goederen kunr.en verschepen van Lan-
tsjou, de voornaamste stad in het ver
laten noord-westen van China en het
middelpunt van een nieuw industrieel
uitbreidingsplan, naar Peking of een
ander e Chinese zeehaven.
Voor het voltooien van deze grote
plannen heeft men geen termijn ge
steld, maar het volledige plan is gepu
bliceerd, het onderzoekingswerk op
de verschillende ontwerpen is beëin
digd en de technici zijn op verschillen
de plaatsen aan het werk.
Zoals dat bij andere grote bouwplan
nen in communistisch China het geval
is, zal ook bij het graven van de nieu
we kanalen ongetwijfeld op grote
schaal dwangarbeid worden toege
past.
Al blijven ook de spoorwegen de
voornaamste communicatiemidde
len in communistisch China, de
binnenscheepvaart, en niet de ver
keerswegen, staan op de tweede
plaats. Evenals bij het aanleggen
van nieuwe spoorwegen, legt men
speciaal om strategische redenen,
ook bij het graven van nieuwe ka
nalen veel nadruk op het verkeer
van noord naar
Intussen is men nog steeds bezig met
de bouw van nieuwe zeehavens en
uitbreiding van de bestaande installa
ties langs de Chinese kust zowel
voor oorlogsdoeleinden, als met het
oog op een toenemende handel. Deze
laatste verwachting schijnt wel ge
wettigd, want reeds het grootste deel
van de vrachtschepen, die van Japan
op Europa varen, doet Shanghai of
een andere Chinees communistische
zeehaven aan. alvorens naar Hong
kong te gaan.
Passagiers van deze schepen mogen
nu in Shanghai wel zonder visa aan
land gaan, maar er valt vandaag aan
de dag maar weinig voor hen te bele
ven in de stad, welke vroeger tot de
grootste van de wereld behóórde. Er
is thans een belangrijke nieuwe haven
bij Tsamkong, (het vroegere Fort
Bayard) tegenover het Hainan-eiland
in Zuid-China.
Deze haven, die nu door een spoor
weg met het nationale net is verbon
den, werd kort geleden opengesteld
voor schepen tot 10.000 ton.
Ook nieuwe laad- en loskaden zijn by
Shanghai in aanbouw.
|llll!ll!!lllllllllllllll!llllllllllllllllllllllllllllll!llllll!llllllllllllll|||||||||||||||
§f Drie televisieomroepsters zul- s
len zaterdagavond in België de
ee jury vormen bij een goochel-
wedstrijd tussen Engelse en
H Nederlandse goochelaars, die
over het net van deze drie lati-
den zal worden uitgezonden, èe
De drie leden van deze char-
H mante jury zijn v.l.n.rMa-
ff riant ie Lecenne «i t Frankrijk,
Eve Hafeli uit Zwitserland en |f
Marisa Borroni uit Italië.
tioharissen van die organisatie, die
MnmKïljK besluit met krachtens de bepalingen van die
overeenkomst vrijgesteld dienen te
opsomming van functies. I tingen.
De minister is gemachtigd de in
het voorgaande lid bedoelde vrij
stelling van de verplichting tot
opkomst in werkelijke dienst in
tijd van oorlog niet te verlenen of,
indien de vrijstelling reeds is ver
leend, deze in te trekken, indien
het een militair betreft, die de
hoedanigheid bezit yan gemeente
secretaris, ambtenaar in Neder
landse buitenlandse dienst of amb
tenaar van de rijks- of gemeen
telijke politie, voorzover hij daar
bij een officiersrang of overeen
komstige ang bekleedt en wiens
werkkring uitsluitend tot het po
litiewerk beperkt is, doch die in
t(jd van oorlog in de krijgsmacht
voor een zodanige functie is of
wordt bestemd, dat ten aanzien
van de opkomst in werkelijke
dienst in tijd van oorlog van die
militair het belang van de krijgs
macht naar het oordeel vari' de
minister voorrang dient te hebben.
De minister is gemachtigd geheel
of gedeeltelijk vrijstelling te verle
nen "van de verplichting tot opkomst
ln werkelijke dienst in lijd van oorlog
aan hen, die behoren tot het perso
neel en die een zodanige functie, het
zij in overheids- of semi-overheids-
dienst, hetzij in particuliere dienst
bekleden, dat naar het oordeel van de
mnister het in het belang van het
landsbestuur of de voorziening in de
behoeften van de Nederlandse volks
huishouding noodzakelijk moet wor
den geacht, dat zij ook in tijd van
oorlog in die functie werkzaam blij
ven; een geestelijke of godsdienstige
menslievend ambt bekleden dan wel
daartoe worden opgeleid; met in
achtneming van de door de minister
ter zake gestelde of te stellen bepa
lingen zich in het buitenland vesti
gen, dan wel voor een verblijf van
langer dan een jaar buitenslands ver
toeven.
Indien de minister zulks in het be
lang van de krijgsmacht noodzake
lijk acht, kan een op grond van dit
artikel verleende vrijstelling van de
verbllei.tmg tot opkomst m werke
lijke dienst in tijd van oorlog door
hem worden ingetrokken.
De vrijstelling van ile verplichting
tot opkomst in werkeltihe dienst in
thd van oorlog, welke op grond van
dit besluit Is verleend, vervalt van
rechtswege, indien de grond, waarop
de vrijstelling werd verleend, vervalt.
Ten aanzien van de opkomstplicht
voor herhalingsoefeningen van re
serve-personeel, is een Koninklijk Be
sluit van soortgelijke strekking ver
schenen.
Bij koninklijk besluit
dat door de minister van oorlóg en
van marine vrijstelling van de ver
plichting tot opkomst in werkelyke
dienst in tyd van oorlog zal worden
verleend aan hem, die tot het reser
ve-personeel behoort en de hoedanig
heid bezit van minister, staatssecre
taris, vice-president van de Raad van
State, directeur van het Kabinet der
Koningin, commissaris ^er koningin,
lid van de Raad van State, lid van
de Algemene Rekenkamer, secreta
ris-generaal van een ministrieel de
partement, thesaurier-generaal bij 't
ministerie van financiën, lid van Ge
deputeerde Staten, landdrost, ge
meentesecretaris, ambtenaar in Ne
derlandse buitenlandse dienst er
ambtenaar van de rijks- of gemeen
telijke politie, voor zover bij daarbjj
een officiersrang of overeenkomsti
ge rang bekleedt en wiens werkkring
uitsluitend tot het politiewezen be
perkt is.
Vrijstelling zal voorts verleend
worden aan hem, die werkzaam is
bij of verbonden is aan een interna
tionale organisatie welke krachtens
een overeenkomst, welke door de
Nederlandse regering is gesloten of
tot welke de Nederlandse regering
is toegetreden, in het leven is geroe
pen, indien hij behoort tot de func-
Wereldomroep krijgt
grond voor studio.
De Hilvefsumse gemeenteraad
heeft besloten, een groot stuk grond
aan de Naarderweg bij de Crailose-
brug in erfpacht te geven aan de
stichting Radio Nederland Wereld
omroep. Daarmee is eindelijk de
plaats bepaald, waar de Wereldom
roep een begin kan maken met het
bouwen van eigen bedrijfsruimten.
Moeilijkheden met de huisvesting,
heeft de Wereldomroep, die na de
oorlog zijn werk begon, van het begin
af aan gehad. Het neeit tot de herfst
van 1956 geduurd voordat het bouw
plan, de bouwvergunning en de toe
stemming van de minister van onder
wijs bij elkaar op tafel lagen. Onge
veer tezelfder tija echter bleek dat de
Wereldomroep niet meer als een wel
kome gast op het terrein van „Radio
City" aan de Insulindelaan te Hilver
sum moest worden gezien, omdat de
televisie daaryan een zeer groot ter
rein, namelijk 10 ha reserveerde. In
middels waren het gemeentebestuur
van Hilversum en de Nederlandse Ra
dio Unie erop uit, een ander terrein
te zoeken, en eerstgenoemde instan
tie slaagde daarin met medewerking
van stad en lande van Gooiland.
Daardoor kwam het terrein aan de
Naarderweg beschikbaar. Daar zal
het nieuwe studiocomplex verschij
nen. maar voorlopig zal men tevre
den moeten zijn met het bouwen van
de eerste fase. namelijk van een blok
studioruimten met bijbehorende
meetruimten en dergelijke. De bouw
hiervan zal ongeveer twee jaar du
ren.
6iaa9
5esci
;MnWen-
wal s»'
,aaV 9e4"
onVen
'n Moscatel
Geïmporteerd door OUD-Haartem
9 Het werk van president Nasser van
Egypte „de geschiedenis der revolutie"
zal voortaan tot de leerstof van buiten
landse scholen behoren.
9 Bij koninklijk besluit is met Ingang
van 1 januari benoemd tot secretaris van
de Raad van State, dr. 3. R. S'-elliruia.
