PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT BILT Kolonel Simbolon wist in Medan aan arrestatie te ontkomen Onderzoek naar de geheimen van het slot Moermond PROF. MR. R. KRANENBURG TE DEN HAAG OVERLEDEN Vandaag... VOLGENS AMERIKA: TOESTAND MIDDEN-OOSTEN ZEER ERNSTIG 199e jaargang - no. 307 Dagblad uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant. Directie: F. van de Velde en F. B. den Boer. Adjunct: W. de Pagter. Hoofdredacteur: W. Leertouwer. Adjunet-hoofdred.: O. A. de Kok. ABONNEMENTSPRIJS BI cent per week; f 6.80 p. kw.j fr. p.p. t 6.75 per kw. Losse nummers 15 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Zaterdag 29 dec. 1956 ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per mm. Mlnlm. p. advertentie f 4.—. Ing. mededelingen driemaal tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels) 23 cent p. regel met een minimum van f 1.—. „Brieven of adre» bureau v. d. blad" 25 cent meer. Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg. Bureau's: Vllsslngen, Walstr. 68-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.f. 548 of 304); Middelburg, Markt 51. telel. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg, Nleuwstraat 43. telef. 20; Terneuren. Brouwerljstr. 2: Zierikzee. N'. Bogerdstr. 24. telet. MASJOEMI: KABINET NIET TE HANDHAVEN Ontwikkeling in Noord-Sumatra zou tot burgeroorlog kunnen leiden Het Indonesische ministerie van voorlichting heeft gisteren bekend ge maakt dat de leider van de opstand in Noord-Sumatra, kol. Maloedin Simbolon, met wat officieren en soldaten ontsnapt is uit Medan toon re geringstroepen zijn hoofdstad heroverden. Het rapport is ontvangen van kolonel Djamin Glntings, commandant van de strijdkrachten welke donderdag Noord-Sumatra onder het gezag van Djakarta hebben teruggebracht toen tanks en troepen der regering de strijdkrachten van Simbolon uit Medan verdreven. Politieke waarnemers gaven tegenover de correspondent van het A.N. P. In Djakarta te kennen, dat de jongste ontwikkelingen in Noord-Suma tra mogelijk tot een burgeroorlog zullen kunnen leiden, nu Simbolon te zamen met de hem trouw gebleven troepen naar de bossen in Tapanoeli heeft weten te ontkomen. Simbolon is afkomstig uit het district Tapanoeli, dat in Noord-Sumatra is gelegen, aan de grens van Midden-Sumatra. Ook in hoofdartikelen van de dagbladen in Djakarta wordt de vrees voor een burgeroorlog uitgesproken. Eenheden van de Indonesische luchtmacht, waaronder Mustang-ja gers en B-25 bommenwerpers, zijn vrijdag naar Medan gevlogen „om zich gereed te houden de andere strijdkrachten aldaar bij te staan". Stabiel? Er is in de laatste weken nogal druk gepraat en geschreven over het stabiele prijsniveau, dat mi nister Zijlstra in Nederland wil hand haven. Men was er voor en men was er tegen, men geloofde er aan of men twijfelde er aan. Om met de twijfel te beginnen: dde twijfel.was niet on gegrond. Het „stabiele prijsniveau" van minister Zijlstra is in het thans aflopende jaar volstrekt niet stabiel geweest. Het vertoonde verscheidene malen wonderlijke uitschietersop het gebied van prijsverhoging. Bovendien werden temidden de jongste „stabili satie-campagne" prijsverhogingen aan gekondigd, die het stabilisatiefront erg lelijk doorbraken. Misschien doet men er daarom beter aan het woord stabilisatie' niet meer te gebruiken. De arbeid van minister Zijlstra kan beter gekarakteriseerd wor den met het woord afremmen. Hij probeert zoveel mogelijk alle prijsstijgingen af te remmen en wan neer het niet anders kan gooit hij de rem even los en komt er toch een prijsverhoging tot stand. Voor deze afrem-politiek heeft mi nister Zijlstra de medewerking ge vraagd van de werkgevers-industri- elen en van de middenstand. Hij heeft die medewerking gekregen. Juist de-, ze week hebben de grote werkge versorganisaties een verklaring uitge-. geven, waarin zij zich achter de loon- en prijsbeheersingspolitiek van de mi nister plaatsen. Dat dit slechts aarzelend is gebeurd kan men in die verklaring tussen de regels door lezen. Er zijn bedrijven en bedrijfstakken, die nu al moeilijkheden ondervinden van de zogenaamde prijsstabilisatie. Die moeilijkheden zullen nog toene men, wanneer straks elke prijsverho ging deugdelijk gemotiveerd aange vraagd moet worden bij de minister. Dit laatste betekent, dat een prijs verhoging slechts met groot tijd verlies lot stand kan komen en door dit tijdverlies wordt een soort markt-bevriezing veroorzaakt. Dat kan dan weer aanleiding geven tot heel onaangename situaties zoals tijdelijke schaarste van bepaalde ar tikelen, verminderde werkgelegenheid in een aantal bedrijfstakken, enz. Naarmate de zogenaamde stabilisa tie langer werkt bestaat het gevaar, dat het prijspeil steeds meef kunst matig en dus ongezonder wordt. Het is daarom te hopen, dat de minister in tegenstelling tot de strafheid, waar mee hij zijn prijsbe'heersing heeft aan gekondigd de nodige soepelheid zal betrachten. Het komende jaar zal toch al een moeilijk jaar worden voor vele bedrijven. De bestedingsbeper king zal veel omvangrijker moeten zijn dan de regering een maand ge leden nog verwachtte. Nederland zal zijn aankopen in het buitenland sterk moeten verminderen. Nederland zal ook zijn binnenlandse overheidsuitga ven op het stuk van kapitaalswerken sterk moeten verminderen. Dit laatste omdat er bij spaarders in 1957 geen grote leningen meer vallen te sluiten. Het is nu al zeker, dat het woning-, bouwprogram van minister Witte voor 1957 ernstig in gevaar zal komen, omdat de gemeenten enz. de benodig-, de kapitalen niet ter beschikking zul len krijgen. Dit zal zijn weerslag heb ben in een aantal bedrijven. Er zal zelfs plaatselijk werkloosheid kunnen ontstaan. En dan zou het verkeerd zijn door een star prijsbeleid de tendens tot werkloosheid te bevorderen. Mer, ver groot er alleen maar de moeilijkheden mee. aldus maakte het hoofdkwartier van de luchtmacht vrijdag bekend. Volgens in Djakarta ontvangen be richten was overste Djamin Ginting, die door president Soekarno werd be noemd tot commandant van het eer ste militaire district in de plaats van kolonel Simbolon, en die donderdag morgen zijn opstandige commandant heeft afgezet, donderdagavond de toe stand weer meester. Hoe het in de rest van Noord Sumatra was gesteld is niet bekend. Hoewel het eerste mi litaire district ook de provincie Mid den-Sumatra omvat, waar de militai re raad van overste Ahmad Hoessein het gezag heeft overgenomen, wordt aangenomen, dat het herstel van de normale betrekkingen met de centrale regering alleen de provincie Noord- Sumatra betreft. Een delegatie van de centrale regering, die naar Pedang was gezonden, moest woensdag met lege handen terugkeren, omdat over ste Hoessein geweigerd had met de delegatie, die slechts over een man daat van het kabinet beschikte, in on derhandeling te treden. Naar verlidt, zou donderdag een tweede delegatie naar Midden-Suma tra worden gezonden, die dan tevens over een mandaat van president Soe karno zou beschikken. De gematigde Islamietische rege ringspartij in Indonesië, de „Ma- sjoemi", is tot de conclusie geko men dat het huidige coalitiekabi net van dr, Ali Sastroamidjojo niet langer gehandhaafd kan worden. Volgens gezaghebbende bron is men op het partijcongres te Ban doeng eenstemmig tot deze uit spraak gekomen. Naar verluidt heeft de voorzitter van de Masjoemi, Mohammed Nat- sir, zich toj de vroegere vice-pre sident Mohammed Hatta gewend en hem gevraagd of hij bereid zou zijn een nieuwe regering te leiden indien de Masjoemi in staat zou zijn de andere coalitiepartijen er van te overtuigen dat het aftreden van de huidige regering noodzake lijk is. Politieke figuren in Indonesië heb ben gisteren tot de correspondent van het A.N.P. te Djakarta gezegd, dat „onze huidige crisis tot een oplossing moet zijn gebracht, alvorens de alge mene vergadering van de Verenigde Naties de volgende maand begint aan een bespreking over ons geschil met Nederland over Westelijk Nieuw-Gui- nea. Deze zegslieden achtten het in verband met deze kwestie, van het grootste belang, dat de centrale rege ring „zonder uitstel" een besluit zal nemen over de vraag, of de bestaan de coalitie in Indonesië al dan niet moet blyven bestaan. De door de regering in Djakarta be. noemde gouverneur voor Centraat- Sumatra. Roeslan Moelchardjo (ge heel rechts) heeft te Padang de buy. gerlfjke administratie overgedragen aan luitenant-kolonel Achmed Hoes sein (geheel links), terwijl andere leden, bestaande uit Hoesseins vete- ranenraad van de Banteng-divisie, toezien. Gisternacht is in zijn huis te Den Haag onverwacht overleden prof. mr. R. Kranenburg, oud-voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal en oud-lid van de Raad van State. Prof. mr. dr. Roelof Kranenburg werd op 8 september 1880 te Gronin gen geboren. In 1903 behaalde hij de graad van doctor in de rechtsweten schappen en in 1909 promoveerde hij aan de Leidse universiteit. Hij was lange ttjd professor te Amsterdam en ...viert de beroemde Spaanse violoncellist Pablo Casals te Prados (zuid-Frankrijk) zijn ff ff 80ste verjaardag. 1 MORGEN i ff ...viert de Franse oud-premier A. Pinay, nu minister van bui- j| tenlandse zaken, zijn 65ste ver- ..viert A. Ruiz Cortines, pre- sident van Mexico, zijn 65ste verjaardag. lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Baby door zuurstofgebrek omgekomen. Toen de heer S. uót Susteren don derdagavond van zijn werk thuis kwam, trof hij zijn echtgenote en de baby van een half jaar oud bewuste loos in de keuken aan. De vrouw kon door snel ingrijpen worden gered. De baby bleek overleden te zijn. In de kleine keuken brandde een petroleumvergasser. Vermoed wordt dat deze vergasser te veel zuurstof aan de lucht heeft onttrokken, waar door de vrouw het bewustzijn ver loor en 'de-baby;-om- het.leven.kwam. Leiden. In 1946 werd prof. Kranen burg voorzitter van de Eerste Kamer waarvan hij lid was voor de P.v.d.A. Op 6 september 1948 heeft prof. Kra nenburg als voorzitter van de Ver enigde vergadering der Staten-Gene raal koningin Juliana tijdens de in huldiging in de Nieuwe Kerk te Am sterdam, de grondwettelijke eed afge nomen. In 1951 bedankte hij voor het lidmaatschap van de Eerste Kamer en werd door H.M: de Koningin benoemd tot lid van de Raad van State. Per 1 oktober 1955 ontving hij zijn eervol ontslag als statenlid. Verscheidene publikaties op juridisch gebied verschenen van zijn hand. Wegens zijn vele verdiensten werd hij door H.M. de Koningin begiftigd met het grootkruis in de orde van de Nederlandse Leeuw. Hij werd voorts onderscheiden met het eredoctoraat van de universiteit van Brussel en ontving nog tal van andere onder scheidingen. De begrafenis is maandag 31 decem ber a.s. om half één 's middags op de begraafplaats Nieuw Eykenduynen in Den Haag. Meer depressies met regen. 1 (Van onze weerkundige i§ ff medewerker). H In Zeeland ls men de koude H vorstdagen tijdens de kerstda- gen alweer zo goed als verge- ten, terwijl het in de noordelijke provincies onafgebroken win- M terweer is gebleven. Vandaag zijn daar zelfs ijswedstrrjden op de schaats, terwijl in onze om geving depressies voor aanvoer van zachtere lucht met nu en dan enige regen zorgen. Het ziet er naar uit, dat de zachtere lucht, tijdens het weekeinde verder over Nederland de vorst zal verdrijven. Een nieuwe ac tieve depressie trekt snel in de richting van de Golf van Bis- caye om daarna in noordooste- lijke te bewegen. Hierdoor zal in de komende 24 uur de wind weer in kraebt toenemen en M ook is er gedurende het week- einde meer regen te verwach- ten. Het hoge drukgebied boven Rusland, dat voor het koude winterweer in midden-Europa en een deel van óns land zorgt, 2 neemt langzaam verder in bete- ff. kenis af en daarmee gaat lang- zaarn maar zeker ook de vorst verder van onze omgeving ver- H dwijnen. e§ iiiiiiiimnnnniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii minimi Suiker 7 cent duurder. Het weer in werking treden van de omzetbelasting op suiker leidt tot verhoging van de suikerprijs. De re gering heeft naar het ministerie van ltndbouw, visserij en voedselvoor ziening meedeelt tevens besloten ter ontlasting van de staatskas, over eenkomstig het reeds aangekondigde voornemen, de consumentensubsidie op de in het eigen land voortgebrach te suiker af te schaffen. Als gevolg van deze beide factoren en van de gestegen bewerkings- en verwerkingskosten zal de suikerprijs voor de consument met ingang van I januari 1957 met zeven cent per kilo gram stijgen. De dienovereenkomstig gewijzigde prijzenbeschikking suiker 1955 is afgekondigd in de Nederland se Staatscourant van gisteren. Een Amerikaans viermotorig militair vliegtuig is ten noord-westen van An chorage, in Alaska, tegen een berg ge vlogen. De acht inzittenden verloren het leven. DRUK OVERLEG IN WASHINGTON Israëli's paraat aan Jordaanse grens. Murray Snyder, woordvoerder van het Witte Huis heeft gisteren meege deeld dat president Eisenhower en minister van buitenlandse zaken Fos ter Dulles donderdag hebben beraad slaagd over de toestand In het Mid- den-Öosten „en liet gevaar van het streven der communisten, om vaste voet in dit gebied te verkrijgen". Er is gesproken over de „politiek, die de Verenigde Staten ten aanzien van het Midden-Oosten zullen voeren" De „New York Times" meldde uit Washington dat president Eisenhower overweegt 't Congres om machtiging te vragen zoveel Amerikaanse strijd krachten te gebruiken om de vrede in het Midden-Oosten te handhaven als hij noodzakelijk acht. Volgens het blad zal Eisenhower de leiders van het Congres hierover op 1 januari pol sen. Minister Dulles zal zich zondag naar New-York begeven, waar hij die i dag met de Amerikaanse vertegen- 1 woordiger bij de V.N. Cabot Lodge en maandag met secretaris-generaal Hammarskjöld van gedachten zal wisselen over de toestand in het Mid den-Oost en,, zo heeft de woordvoerder van het „State Departement", Lincoln White, bekendgemaakt. Desgevraagd zei White, dat-er „natuurlijk over 't Suezkanaa.1 en de Arabisch-Israëli- sche kwestie" zal worden gesproken. H\j ontkende, dat deze besprekingen het gevolg zouden zijn van een plot selinge keer ten kwade in het Midden- Oosten. De V.S., beschouwden echter de toestand in dat gebied als „zeer ernstig" en zij waren bereid alles te doen wat tot een oplossing van de ve le problemen zou kunnen bijdragen. Het Israëlische ministerie van buitenlandse zaken heeft een com muniqué gepubliceerd waarin op nieuw geprotesteerd wordt tegen „de door Cairo gedirigeerde aan vallen van overvalcommando's". In gezaghebbende kringen weiger de men te antwoorden op 'n vraag naar mogelijke vergeldingsmaat regelen. Vernomen wordt voorts dat Israël langs de Jordaanse grens voorzorgsmaatregelen heel', getroffen om het binnendringen van overvalcommando's te belet ten. De ramen van huizen in Jeru zalem. die op Jordaans gebied uit zien, worden dichtgemetseld. Het begin van de opruimingswerk zaamheden in liet; Suezkanaal is „uit gesteld ais gevolg van technische vraagstukken die nog besproken wor den", zo is vrijdagavond in V.N.-krin- gen in Cairo verklaard. Er wordt ge sproken over plannen om met de werkzaamheden het eerst in Port Said te beginnen. In Suez, aan liet zuidelijke uiteinde van het kanaal, ls vrijdag een V.N.- bergingsgroep aangekomen. De lei der van deg roep, Pedersen, verklaar de, dat hij moet wachten op definitie ve instructies van de leider der ber- gingswerkzamheden, generaal Whee ler. Bosbrand in California: noodtoestand afgekondigd. De Gouverneur van de Amerikaan se staat Calïfomië heeft vrijdag de noodtoestand in het district I-"03 An- geles afgekondigd, waar nu al drie dagen een bosbrand woedt bij het dorp Malibu. Gisteren brandden twee grote, stukken bos op 3 km. afstand van elkaar, en men vreest dat de branden zich aaneen zullen sluiten. HERVERKAVELING STOPGEZET Wat bleef er in het oude kasteel zelf De herverkaveling ou Schouwen-Duiveland, door waterlopen en wegen niet te stuiten in het saneringswerk, heeft dezer dagen halt moeten houden by Renesse. De draglines staan stil bfó het slot Moermond, waar de grond een schat heeft prysgegeven van 600 jaren oud en waarvoor archeologen en vele geleerden uit binnen- en buitenland de grootste belangstelling hebben. Een minutieus graafwerk door de ryksdlenst voor oudheidkundig bodemon derzoek heeft de brede funderingen van een burcht blootgelegd, die de tot dusver In Nederland gevonden forten overtreft. Enkele meters in de grond kan men thans over de zware wallen lopen, de gehele fortoppervlakte langs terwyl hier en daar tussen brokken veen restanten van heipalen te zien zyn, die er zes eeuwen geleden met mankracht in de grond geslagen zijn. Reeds werd gemeld, dat het eerste kasteel Moermond niet op dezelfde plaats stond als het tegenwoordige slot. Het is een vreemde gewaarwor ding, tussen zand- en kleihopen, twee meter in de grond, te wandelen op de fundamenten van een kasteel. Met enkele kleine onderbrekingen, die het geheel niet schaden, wandelt men het gehele slot rond, zo nu en dan ver rast door uitbouw van zware steen moppen, die kantelen, torentjes of iets dergelijks verraden. Zelfs de toe gang tot het slot door een zware poort is duidelijk te zien. Natuurlijk is hiermee alles niet opgelost, maar kenners van oude burchten zeggen dat-dit kasteel in grootte, de andere vondsten overtreft. De legendarische strijd van Jan van Renesse, in oude kronieken beschreven, maar door de navorsers toch eigenlijk niet hele maal historisch gedacht, is door deze opgraving bewezen. Tweede fase Belangrijker nog dan de vondst van het hoefijzervormige fort, kan de tweede fase van de opgraving worden. Wat is er n.l. nog in het onde kasteel zelf overgebleven? Bewaart de grond In de murencirkel nog geheimen, die misschien maar enkele meters onder de grond, veel vertellen kunnen over de oudste geschiedenis van het el- land Besloten- is dat ook de grond binnen de wallen zal worden onder zocht. Niemand weet wat hier de grond zal gaan prijsgeven, want bij de ver woesting bleven weliswaar de zware muren bewaard, maar hoe de chaos er in het fort zal hebben uitgezien, kan slechts worden gegist. Zeker is het dat er veel zal zijn achtergeble ven aan oorlogstuig. Hoe was men eigenlijk op het idee gekomen om achter de Schouwse dui nenrij een kasteel te bouwen? De oorsprong hiervan ligt vlak na het ontstaan van Zierikzee rond 1150. In de eerste helft van de dertiende eeuw leefde er in Zierikzee een aanzienlijk edelman, naar zijn bezitting Costijn van Sirixe genoemd. Hij ruilde deze bezitting in 1229 tegen een grote strook duingrond in net westen van Schouwen. Er was ook veel rietland bij en daarom gaf hij het de toepasse lijke naam Rietnessé.- Er is niet veel fantasie voor nodig om hierin het te genwoordige Renesse te herkennen. Daar bouwde Costijn een kasteel en deze burcht was aanzienlijk genoeg om er de jonge graaf Willem de twee de van Holland te huisvesten. Na veel wetenswaardigheden, kwam het slot in bezit van Jan van Renesse en dan volgt er een tijdperk van veel Intriges en verdachtmakingen. Renesse zou van plan zijn graaf van Borssele ge vangen te nemen en naar Brabant te voeren. Laatstgenoemde liet dit niet over z7n kant gaan en rukte op. naar slot Moermond. Oude kronieken ver tellen van het overberoemde beleg om Moermond, dat geleerden steeds in {Vervolg op pag. 2) KORTE PREDIKATIE. En na langen tijd kwam de. heer van die slaven en hield Dat boer Jansen uit Middenkerke en winkelier Pieterse uit Westburg in deze dagen met een zekere span ning hun boekhouding bekijken, is iets wat heel natuurlijk is. Want aJi. maandag worden de boeken afgeslo ten en dan zal blijken, hoe de zaken er voor staan. Dat de Heer van het Rijk der He melen dat óók doet, waarom zon dat minder vanzelfsprekend zijn? Ik weet wel, dit is bij wijze van spreken, maar de zaak is dezelfde. Want boer Janspn is tenslotte ook maar een pachter van de Grote Heer en winkelier Pieterseen U en ik hebben alles ook maar te leen ge kregen. Allesf Dat is o.a. het prachtige Zecu<r- se land, waarop we mogen wonen en waarvan ome boeren de akkers mochten oogsten, dat is ons gezin, onze gezondheid Nu zijn boer Jansen en winkelier Pieterse en U en ik allemaal min of meer godsdienstige mensen. Bepaald God-lozen vindt men innners i» Zee land niet. Dat merkt de dominee in de oudejaarsavonddie nat. Dan kan hij iedereen verusachten. Zo'n oude jaarsavondkerkgang is immers een prachtige sluitpost in de boeken Toch zou het wel eens kumien zijn. dat de Heer van het Rijk ergens een falsificatie ontdekte. In ons tekstverhaal gaat het out talenten. Nu betekenen die talenten in onze gelijkenis datgene wat zéér speciaal te maken heeft met het Godsrijk. B.v. onze Doop. het Heilig Avondmaal, het Woord, de Kerkhet Kind in de kribbe enen de naas te, die onze liefde vraagt. In Mattheus 25 staat, dat de Heer van het Rijk komt om afrekening te nouden. Dat had Hij in 1956 ook kuntien doen. Waarom Hij het met ons niet heeft gedaan, wéét ik niet. In elk geval, God geeft ons nog de kans om ook deze posten, die ik zo even noemde, tezamen met de ande re aan een nauwkeurig onderzoek te onderwerpen. Vr>or boer Jansen zal dat nie' mer. vallen, zegt U? Nee. waarschijnlijk niet, maar.... zou het voor U en mij een minder pijnlijke aangelegenheid zijn Het oudejaar nadert En allen stuan we voor Gods aan gezicht. Met minder dan berouw en belijde nis van schuld zal het ook deze keer niet gaan Een ieder echter, die alzo oprecht schuld beleden heeft, verkondigt het Evangelie de Vergeving van Zonden, in de Naam des Vaders, des Zoons en des Heilige Geestes Amen. Kloetinge. Kloosterman. DE VERWACHT... VEEL BEWOLKING. Veel bewolking en tijdelijk regen. In het uiterste noorden mogelijk voor afgegaan door sneeuw. Krachtige tot matige wind tussen zuid-oost en zuid. Weinig verandering in temperatuur. ZON EN MAAN 30 december Zon op 8.4S onder 16.37 Maan op 7.15 onder 15.33 31 december Zon op op 8.48 8.01 onder 16.38 onder 16.28

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1956 | | pagina 1