PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BLOEDIGE BOTSINGEN IN BOEDAPEST
Verontwaardiging in Ver. Naties
over niet-toelaten Hammarskjöld
Landbouwcijfersminder gunstig beeld
BILI
Veel Bulgaren zijn
verbannen uit Sofia
AMERIKANEN PROTESTEREN
MEERDERHEID VOOR ENGELS
BELEID IN MIDDEN-OOSTEN
199e jaargang - no. 290
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Fagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: O. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 52 cent per
week; f 6.50 p. kw.; fr. p.p. f 6.75
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 7 december '56
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minim, p. advertentie f 4.—.
ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine adveiientles (max. 8 regel*)
23 cent p. regel met een minimum
van f 1,—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureau's: Vlissingen, Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. B46 of 304); Middelburg, Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg, Nleuwstraat 43, telef. 20; Temeuzen, Brouwerijstr. 2; zierikzee, N. Bogerdsir. 24. tcHf.
NA ARRESTATIE VAN VIJFTIG ARBE1DERSLEIDERS:
Nieuwe en verbitterde strijd is gisteren ontbrand in
de Hongaarse hoofdstad, nadat zich het bericht had
verspreid, dat vijftig leden van verschillende arbei
dersraden in enige fabrieken te Boedapest de vorige
avond waren gearresteerd. Deelnemers aan betogin
gen tegen de regering botsten op blijkbaar voor deze
gelegenheid geformeerde communistische propagan-
datroepen en in het handgemeen mengden zich Russi
sche tanks en pantserwagens. Tientallen mensen wer
den gewond. De opgaven van het aantal slachtoffers
loopt uiteen. Volgens een onbevestigd bericht verloren
38 mensen het leven.
Hef bericht van radio Boedapest, dat de Hongaarse regering niet van
zins is, Hammarskjöld toe te staan op T6 december naar Hongarije te
reizen, heeft diepe en zeer ongunstige indruk gemaakt in de kringen der
Verenigde Naties. De Verenigde Staten hebben aangekondigd dat zij
onmiddellijk besprekingen zullen beginnen om te bepalen, welk optreden
van de Verenigde Naties hef meeste succes ial oogsten tegenover de
Hongaarse weigering.
Bovendien heeft hef Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken
donderdag bij de Sowjef-Unie geprotesteerd tegen hef „ongerechtvaar
digd militair Sowjet-opfreden in Boedapest", dat het leven van Hongaar
se burgers voor de Amerikaanse legatie in gevaar had gebracht.
De bekendmaking, dat het bezoek
van Hammarskjöld aan Boedapest
wordt uitgesteld, heeft ook in Honga
rije grote teleurstelling gewekt. Er
waren woensdag hier en daar aan
plakbiljetten te zien, waarop de be
volking werd aangespoord, de secre
taris-generaal van de Verenigde Na
ties hartelijk te verwelkomen.
Ongeveer zevenhonderd ongewa
pende arbeiders te Boedapest hebben
donderdag verhinderd, dat drie van
hun kameraden uit een fabriek In
een oostelijke voorstad van de Hon
gaarse hoofdstad werden gearres
teerd door de Hongaarse politie. De
arbeiders legden het werk neer en
verzamelden zich voor de fabrieken
om de politie te beletten, het gebouw
te tietreden. Hoewel Russische tanks
en pantserauto's voor de fabriek pa
trouilleerden, weken de Hongaren
niet, zodat de politie onverrichterza-
ke moest terugkeren. De ruim vijf
honderd arbeiders werden bijgestaan
door minstens honderdvyftig arbeid
sters van een nabijgelegen suikerfa
briek.
Ooggetuigen deelden over de bloe
dige botsingen in de stad mee dat on
geveer honderd nationalistische beto
gers een even groot aantal aanhan
gers van Kadar op de Lenin-boule-
vard tegenkwam. De nationalisten
trachtten onder het roepen van „Weg
met Kadar" de rode vlag te bemach
tigen, die de aanhangers van Kadar
met zich meedroegen. Het kwam tot
een heftig handgemeen, waarin zich
ook veel anderen mengden.
Op een bepaald ogenblik klonk
een schot, waarop een Russische
pantserwagen, die de voorstanders
van de regering-Kadar begeleidde,
met zijn machinegeweer over de
hoofden van de massa vuurde, die
een goed heenkomen zocht. Later
verenigden de nationalisten zich
weer onder het roepen van „Weg
met Kadar" en „Russen vertrekt".
Weer werd het vuur geopend, en
het was toen, dat doden en gewon
den vielen. Ook voor het west-sta
tion waren cr hevige ongeregeld-
De geestelijke en de wereldlijke lei
ders van Tibet hebben op uitnodiging
van de Indiase regering een bezoek
aan India gebracht. Zij bezochten o.a.
het boeddhistisch convent te Delhi.
Het laatste deel van hun meer dan
800 kilometer lange reis naar de In
diase grens hebben zij op pony's af
gelegd. Op de foto ziet men de gees
telijke leider, de veertiende Dalai La
ma (midden) gevolgd door zijn we
reldlijke tegenvoeter, de tiende Pans-
jen Lama, bij hun aankoinst op In-
dia's grondgebied aan de voet van
het Himalayagebergte.
heden. Donderdagavond heerste in
de Hongaarsce hoofdstad een ge
spannen sfeer.
Volgens latere berichten hebben
ooggetuigen medegedeeld dat bouw
vakarbeiders de personen, die op de
Lenin-boulevard een betoging voor de
regering-Kadar hielden, met stenen
hebben bekogeld, waarbij zij luide
door het publiek werden toegejuicht.
De Indische ambassadeur te Mos
kou, K. P. S, Meuon, en de gezant
van India te Praag, tevens persoon
lijk vertegenwoordiger van premier
Nehroe, dr. Jagan Nath Kosla, die
enkele dagen In Boedapest hebben
doorgebracht om de politieke toe
stand te bestuderen, zullen vandaag
naar hun standplaatsen terugkeren.
Zy zullen Nehroe over hun bevindin
gen inlichten.
Amerika blijft basis
op IJsland gebruiken.
Een woordvoerder van het- Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zakén heeft donderdag meegedeeld,
dat de Verenigde Staten de lucht
machtbasis to Keflavik op grond van
een nieuwe overeenkomst met de IJs
landse regering mogen blijven gebrui
ken.
Studenten in
hechtenis
Een aanzienlijk aantal mensen is
uit Sofia verbannen en naar gebie
den in het noordoosten van Bulga
rije gezonden, aldns is donderdag
te Wenen vernomen van uit Sofia
gekomen reizigers.
De militie patrouilleerde door de
straten en betekende in het holst
van de nacht de bevelen tot het
verlaten van de stad. De gezinnen
kregen van twaalf uur tot drie da
gen tijd om hun zaken te regelen
en de stad te verlaten.
Een groot aantal van de gede
porteerden zijn boeren, die naar
Sofia waren gegaan om niet te
moeten deelnemen aan de collectie
ve boerderijen. Anderen waren
„politiek onbetrouwbaren" die
reeds eerder uit de hoofdstad wa
den verwijderd, maar die kans
hadden gezien terug te keren.
Ongeveer 200 studenten van de uni
versiteit van Sofia en verschillende
technische scholen zijn in de afgelo
pen weken in hechtenis genomen, al
dus deze reizigers.
Er zouden betogingen zijn gehou
den te Plowdif nadat de vroegere
boerenleider Gitsjef weer'in hech
tenis was genomen. De betogers,
voor het merendeel studenten en
jonge arbeiders, waren door de
militie verspreid.
De reizigers deelden verder mee,
dat de archmandriet Stefan, redac
teur van het kerkelijke blad „Tserko-
wen wesjnik", is gearresteerd.
In de bladen worden steeds weer
aanvallen gedaan op het Titoïsme.
De regering heeft concessies aan de
boeren gedaan door het invoeren van
kinderbyslag en verhoging van het
pensioen van boeren op collectieve
boerderijen. Volgens de reizigers blijkt
hieruit, dat de regering een beweging
vreest tot ontbinding van collectieve
boerenbedrijven.
Kroongetuige Tomasoa in
Djakarta gearresteerd.
De Indonesische politie heeft mede
gedeeld dat Tomasoa, de voornaamste
getuige in het proces tegen Schmidt
en wijlen Jungschlaeger, bekend heeft
meer dan 20.000 roepiah's door middel
van zwendel van winkeliers in Dja
karta te hebben verkregen. De politie
verklaarde dat Tomasoa samen met
een medeplichtige die Kusuma heette,
winkeliers wijsmaakte dat zij namens
het hooggerechtshof goederen koch
ten. Toen deze winkeliers echter een
onderzoek instelden, bleek dit onjuist
te zijn. Beide mannen hebben bekend
en zullen voor de rechter worden ge
leid, deelde een zegsman van de politie
mede.
BAGDADPACT IN HET BRANDPUNT
Tweeduizend soldaten
op reis naar huis.
Tweeduizend Britse militairen heb
ben donderdag aan boord van het
troepentransportschip „Dilwara" de
thuisreis uit Port Said naar Engeland
aanvaard. Nog meer Britse en Franse
troepen zyn ingescheept en klaar om
Egypte te verlaten.
De opperbevelhebber van de verbon
den strijdkrachten in Port Said, luite
nant-generaal sir Hugh Stockwell,
heeft woensdag aan verslaggevers
medegedeeld dat er 13.000 Britse en
650O Franse militairen in de Kanaal
zone waren.
De Egyptische gouverneur van Port
Said zei de veiligheid van buitenlan
ders „zelfs van Britten en Fransen"
te willen garanderen tegen molestatie
door menigten. „Er zal geen weer
wraak zijn tegenover wie ook". Hij
zet voorts Cairo te hebben gevraagd
om 1000 politiemannen, „daar nu
meer dan de helft van zijn korps van
lfiOO man had verloren".
Het Engelse Lagerhuis heeft
donderdagavond een motie van
vertrouwen in het beleid van de
Britse regering ten aanzien van
het Midden-Oosten met 312 tegen
260 stemmen goedgekeurd. Een
motie van afkeuring van de socia
listische oppositie aangaande dit
beleid werd verworpen met 327 te-
f en 260 stemmen. De minister van
inanciën, MacMillan, zei in het
debat onder meer, dat de regering
niet de bewering kan aanvaarden
dat er enig verband bestond tus-
Mutatie ten hove
Het secretariaat van H.M. de ko
ningin meldt: H.M. de koningin heeft
met ingang van 1 januari 1957 op
haar verzoek mevrouw H. P. J. ba
ronesse Van Till, geboi'en Tutein Nol-
thenius op de meest eervolle wijze en
onder dankzegging voor de vele dien
sten haar bewezen ontheven uit haar
functie van dame du palais.
Hare Majesteit de koningin heeft
mevrouw H. P. J. baronesse van Till
geboren Tutein Nolthenius benoemd
tot dame du palais honoraire en tot
eredame in de Huisorde van Oranje.
sen de gebeurtenissen in Oost-
Europa en die in het Midden-Oos
ten. Hij zei dat de Russische mi
nister van buitenlandse zaken, Sje-
pilow 24 uur voor het Brits-Fran
se ultimatum aan Egypte, nog
verklaard had dat de Sowjettroe-
pen niet uit Hongarije zouden wor
den teruggetrokken voordat de op
standelingen zich hadden overge
geven.
MacMillan zei, ervan overtuigd te
zijn, dat het Pact van Bagdad (tus
sen Engeland, Turkije, Irak, Perzië
en Pakistan) versterkt uit de crisis
zou komen.
Ali Sabri, de politieke adviseur van
Egypte's premier Nasser, heeft intus
sen de Verenigde Staten in een inter
view met United Press gewaar
schuwd, niet aan het Bagdadpact deel
te nemen. Volgens hem hebben Tur
kije en Irak indirect steun verleend
aan de Engels-Franse aanval.
Mindszenty verhaalt
over martelingen.
Kardinaal Mindszenty heeft in een
vraaggesprek met een vertegenwoor
diger van het Amerikaanse tijdschrift
„Look" verklaard, dat de communis
tische geheime politie hem in 1949 na
zijn arrestatie op beschuldiging van
spionage gedurende 29 dagen en nach
ten had gemarteld.
De kardinaal zei, dat men hem zijD
kleren had ontnomen en dagenlang
met een rubber slang had geslagen.
Om zijn zwakke longen te irriteren,
had men hem in een koude, vochtige
cel opgesloten. Voorts was hij ge
dwongen geweest, te kijken naar ob
scene orgiën.
Voortdurend had de politie hem on
dervraagd zonder hem rust te gun
nen. Wanneer hij het bewustzijn ver
loor, was hij onmiddellijk weer bij
gebracht. De geheime politie had ech
ter geen verdovende middelen ge
bruikt om hem te dwingen op het
proces een (valse) bekentenis af te
leggen.
De primaat is bezig zijn gedenk
schriften te schrijven. Het geld, dat
deze geschriften zullen opbrengen,
zullen de r.-k. kerk in Hongarije ten
goede komen.
De landbouwcijfers, die over het
jaar 1956 door het Landbouw Econo
misch Instituut zijn gepubliceerd, be
vatten vele gegevens over Zeeland.
Er blijkt uit, welk een aparte plaats
deze bedrijfstak in deze even aparte
provincie inneemt. Zelfs het klimaat
is hier anders. De zee werkt 's win
ters verzachtend en de zomers geven
over het algemeen hogere temperatu
ren te zien. Vergeleken met Gronin
gen en Limburg is bijvoorbeeld het
aantal uren dat de zon schijnt vrij
hoog. Het aantal inwoners gedijt er
echter minder dan elders, zelfs dan in
Drente, dat ongeveer 20.000 zielen op
ons voor ligt.
Zoals bekend is het geboortecijfer
(20,1 pro mille in 1955)alleen in Zuid-
Holland (19,6 pro mille), Groningen
(19,1 pro mille) en Noord-Holland
(19 pro mille) nog lager en staat dit
in Limburg (24,9 pro mille) aan de
top. Het sterftecijfer is in ons ge
west het op één na hoogste (8,7 pro
mille), Friesland heeft 8,8 pro mille,
Noord-Brabant als laagste 6,6 pro
mille. Uit deze twee cijfers resulteert
na aftrek het geboorte-overschot, dat
derhalve en dit is de laatste jaren
vrij stabiel in Zeeland 11,4 pro mil
le bedraagt. Alleen in Groningen (10,8
pro mille) en Noord-Holland "(11 pro
mille) is dit lager, terwijl Noord-
Brabant (18 pro mille) aan de top
staat. Met een vijfmaal zo omvangrij
ke bevolking en een overschot aan ge
boorten dat 1,6 maal zo groot is als in
Zeeland heeft Noord-Brabant dus een
jaarlijkse aanwas, die acht maal zo
groot is. Dit alles hangt samen met de
oude leeftijds opbouw (lage geboor
ten, hoge sterfte).
BEROEPSBE V OLKIN
De totale landbouw beroepsbev.
king daalde van 27192 mannelijk,
arbeidskrachten in 1950 tot 24.481 in
1953, beiden in december, de maand
met de minimale werkgelegenheid. In
drie jaar tijd trad er dus een daling op
met 10 procent terwijl het Neder
landse cijfer zich handhaafde. Van
zelfsprekend hangt dit met de ramp
samen, magr toch zeker ook met de
rationalisatie, gezien de bevolkingscij-
fei's van de volgende jaren, die maar
langzaam stijgen, lijkt de ramp eer
der de natuurlijke tendenties te heb
ben doen uitkristalliseren.
/VVVNA^VWVWvWVVVVVVVVA
Dalend netto-overschot
per ha in Zeeland.
In genoemde drie jaar, zo conclu
deren wij uit de bevolkingscijfers is de
Zeeuwse mannelijke beroepsbevolking
met 1100 toegenomen, zodat de niet-
landbouwsector met ongeveer 3800
mannelijke werkers is toegenomen.
Zonder deze overige sector zou dus
onze bevolking zijn teruggelopen.
Hieruit blijkt eens te meer de beteke
nis van de industrie.
De achteruitgang in cle agrarische
werkgelegenheid kwam niet door de
groep „niet of niet ten volle~betaalde
medewerkende gezinsleden". Deze
nam zelfs met 450 mannen toe, zoals
ook het Nederlandse cijfer (met 9000)
oenam. De overige vaste arbeids
machten (incl. de tenvolle betaalde
edewerkende gezinsleden) liepen te
ug van 9896 tot 7676 of met ruim 22
procent terwijl Nederland hier een
geringe toeneming vertoonde. De tij
delijke arbeidskrachten (uitgedrukt in
axbeidsjaareenheden.) liepen hiear te
rug van 3053 tot 1712 of met 44 pro
cent, waarin behalve de ramp ook de
tendens meespeelt om zoveel mogelijk
een kleine vaste kern aan te houden.
Wat eveneens opvalt is dat het aantal
jongeren (beneden 21 jaar) in de
Zeeuwse landbouw relatief gering is.
KERKGENOOTSCHAPPEN
Wat het kerkgenootschap (1947)
der boerenbevolking betreft valt het
op dat onder de Nederlandse landar
beiders naar het geloof gezien de
Zeeuwse een zeer hoog percentage on
der de „overige kerkgenootschappen"
valt (christ. geref., ger. gemeente
enz.) 19,8 procent van hen woont
in Zeeland en dat ook de gerefor
meerden 11,1 procent en de hervorm
den 8,5 procent meetellen. Absoluut
gesproken (7900) overwegen de laat-
sten, evenals bij de agrarische be-
drijfshoofden (4950), maar relatief
weer de overige kerkgenootschappen
en de gereformeerden.
NIET-AGRARISCH GRONGEBIED
Het niet-agrarisch grondgebied nam
tussen 1950 en 1955 in Zeeland slechts
met 483 ha toe, in Groningen met
J148 ha, in Friesland met 1170 ha- Met
5187 ha stond Noord-Brabant aau de
spits. De gebruikswijze van deze gron
den loopt per provincie weinig uiteen
en bedroeg In Zeeland 47% voor scho
len, woningen, kerken enz. 29% voor
straten en wegen, 17% voor sport- en
ontspanningsterrein en 8% voor in
dustrie en handel.
DIVERSEN
Totaal 408 ha aan oppervlakte put-
en steenvruchten werden in ons ge
west tussen 1952 en 1955 gerooid. Het
(Vervolg op pag. 8)
M Te Port Said zijn 650 man-
schappen uit. Joegoslavië ge-
arriveerd als bijdrage aan de
M politiemacht run de Verenigde |j
Naties. Van Port Said zijn zij ij
H door de frontlinie naar El Cap
vertrokken. Op de foto ziet
ee men de gemotoriseerde troe- |j
p pen in gerechts- en vrachtwo-
gens Port Said verlaten.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiili
Beperking olieverbruik:
Unilever zaterdags dicht.
Op grond van de door de regering
opgelegde beperking met 20 procent
van het gebruik onder meer van
stookolie heeft de directie van Uni
lever N.V. besloten met ingang van
15 december as. het hoofdkantoor te
Rotterdam des zaterdags te sluiten.
De hierdoor verloren gegane ar
beidstijd zal uiteraard dienen te wor
den ingehaald door verlenging van
de kantoortijden op de overige werk
dagen.
Naar de Koninklijke Nedcrland-
sche Hoogovens en Staalfabrie
ken N.V. te IJmuiden heeft mee
gedeeld, zal in verband met de
huidige stookoliesituatie de pro-
duktie van de walserijen enige
beperking ondergaan.
Eden volgende week vrijdag
terug in Londen.
Premier sir Anthony Eden van En
geland en lady Eden zullen de volgen
de week vrijdag in Londen terugkeren.
Dit is donderdag officieel in de Britse
hoofdstad meegedeeld.
Zoals bekend, houdt de premier op
Jamaica een rustkuur. Donderdag
ochtend werd bekendgemaakt, dat
Eden goede vorderingen maakt in de
richting van een algeheel herstel.
In politieke kringen wordt ver
klaard. dat sir Anthony maandag 17
december weer in het Lagerhuis zal
verschijnen.
De afwezigheid van de premier zal.
zoals in het voornemen lag, in totaal
drie weken duren.
De stand op giro 777 en 999
De stand van giro 777 van het Ne
derlandse Rode Kruis voor hulp aan
Hongarije was gisteren f 3.290.789.84.
De stand van giro 999 van het natio
naal comité hulpverlening Hongaarse
volk was f 2.874.558,66.
Tijdens de wedstrijd HongarijeRus
land waterpolo te Melbourne is het
tot ongeregeldheden gekomen, waar
bij de Hongaarse speler Zador v;erd
toegetakeld. Op de foto ziet men de
aanvoerder van de Hongaarse ploeg,
Gyarmati, die de blessure aan het
gezicht van Zador bekijkt, nadat de
wedstrijd was afgelopen.
DE
VERWACHT...
RUSTIG WEER.
Veel bewolking en geen regen van
betekenis. In de ochtend hier en daar
mist. Overwegend zwakke wind. Wei
nig verandering in .'•mperatuur.
ZON EN MAAN
8 december
Zon op 8.34 onder 16.29
Maan op 11.55 onder 22.54
