Sluitpost van grote actie „Boston
helpt Brouwershaven"
Stadsbus Goes: twee
jaar extra-subsidie
Jonge Hongaren liepen weg uit Biggekerke
ZATERDAG 1 DECEMBER 1956
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
GEDENKSTEEN ONTHULD
(Advertentie).
Overdracht bejaardenwoningen
De plechtige overdracht van de bejaardenwoningen op het Bostonplein te
Brouwershaven, vrijdagmiddag onder grote belangstelling door staatsraad
mr. YV. F. Schokking verricht, betekende niet alleen een prachtig einde van
de werkzaamheden van het comité „Boston helpt Brouwershaven", maar
werd vooral een feestelijk gebeuren door de omstandigheid dat na de bouw
van deze woningen de laatste noodwoonbarak op het dorp kon worden afge
broken en de laatste evacué uit Klaaswaal naar haar geboortedorp Brou
wershaven kon terugkeren. Na de bijeenkomst in de raadszaal was de dorps
gemeenschap op het plein zelf getuige van een korte plechtigheid, waarbij
een gedenksteen onthuld werd en mr Schokking de Nederlandse vlag hees,
die bij elk feestelijk gebeuren naast de Amerikaanse wapperen zal. Als sluit
post van de actie krijgt het plein nog een stenen sierbank.
Om twee uur kwam een dertigtal
genodigden in de raadszaal bijeen,
•waar burgemeester J. L. van Leeu
wen de gasten verwelkomde. Hierbij
waren onder meer aanwezig mr.
Schokking als vice-voorzitter van het
comité „Boston helpt Brouwersha
ven", prof. dr. C. H. E. Haspels, lid
van het comité, alsmede de leden A.
M. van Noppen, P. C. Besanger en
W. Pronk en mevrouw C. M. San
dersVan der Werff, echtgenote van
de overleden voorzitter. Verder wa
ren er de voltallige raad van Brou
wershaven met gemeentesecretaris
A. A. Gunst, de leden van de plaatse
lijke adviescommissie met voorzitter
C. Gast, oud-burgemeester van Brou
wershaven, mevrouw A. van Leeu
wenDe Nooyer, architect H. Wesse-
lo en de vertegenwoordiger van het
aannemersbedrijf Schutte en Ool-
horst.
Burgemeester Van Leeuwen greep
in zijn openingswoord terug naar één
der eerste rampdagen. In samenwer
king met een plaatselijke adviescom
missie werd in Brouwershaven be
sloten het geld te besteden in het be
lang van de ouden van dagen.
Spr. wilde niet nalaten zijn dank
te betuigen aan een oud-Brouwe-
naar, die in Amerika woont, de heer
Constandse, die Boston eigenlijk op
de naam van zijn geboorteplaats op
merkzaam maakte. Tragisch vond de
heer Van Leeuwen het verscheiden
van de heer Sanders, die het einde
van de actie niet meer heeft mogen
bijwonen. Staande herdacht de ver
gadering de gedachtenis aan hem die
de ziel van het comité is geweest.
Tenslotte bood burgemeester Van
Leeuwen verschillende medewer
kers een speciaal foto-album met her
inneringsfoto's aan. Zes zullen er naar
Amerika gezonden worden.
Mr. Schokking zei dat niemand ooit
had kunnen denken dat Boston en
Brouwershaven nog eens in één adem
genoemd zouden worden. Juist in de
rampdagen had spieker het belang
gezien dat kleine plaatsen een eigen
burgemeester hebben. Staatsraad
Sohokkimg ging dieper op de veran
dering in van de zorg voor bejaarden
en prees hierbij de moderne visie van
de Zeeuwen. Tenslotte bood hij bur
gemeester Van Leeuwen een Neder
landse vlag aan, die bij elke feeste-
pillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
In Brouwershaven werd de M
actie „Boston helpt Brouwers- M
haven" beëindigd met de §1
plechtige overdracht van de
bejaardenwoningen op het
Bostonplein. Op de foto ziet s
men hoe mevrouw Sanders
Va», der Werff de gedenksteen
onthulde, waarop geschreven
staat dat ruime giften uit Bos-
ton deze stichting mogelijk
maakte. Li7iks naast mevrouw
Sanders staatsraad mr. IV. F.
Schokking, vice-voorzitter van
het comité.
(FOTO P.Z.C.) 1
lijke gebeurtenis naast de Amerikaan
se op het plein zal wapperen.
De heer Van Noppen, die de con
tactman tussen Boston en Brouwers
haven geweest was, haalde enkele
herinneringen op en bood de tekening
aan voor een bank, die op kosten
van het comité geplaatst kan worden
op het plein. Burgemeester Van Leeu
wen stelde voor dit geschenk de „G.
J. Sanders-bank" te noemen. Tenslotte
dankte mevrouw SandersVan der
Werff voor de piëteitvolle woorden,
gewijd aan haar overleden echtge
noot. Wethouder O. van Nieuw en-
huize dankte burgemeester Van Leeu
wen namens de Brouwse bevolking
voor zijn grote activiteit.
Dank van bevolking
Gezamenlijk werd daarop naar het
bevlagde plein gewandeld, waar on
der flinke belangstelling van de be
volking niet het minst van de oud
jes mevrouw Sanders de gedenk
steen onthulde, waarop geschreven
staat dat ruime giften uit Boston de
ze stichting mogelijk maakten. Mr.
Schokking hees daarop de Nederland
se vlag en burgemeester Van Leeu
wen de Amerikaanse.
Voordat de gasten de heldere en
schone woningen binnengingen, speel
de zich op het plein nog een aardig
tafereel af. De oude David van den
Hoek, die de tachtig jaar al ver ach
ter zich gelaten heeft, vroeg namens
de buurtbewoners het woord en
dankte zonder haperen de heren van
het comité, die de Brouwse bejaarden
vanuit krotten in paleizen gezet had
den.
In het jeugdgebouw waren 's mid
dags de ouden van dagen van het ge
hele dorp onthaald en de gasten
maakten een gedeelte van het feest
programma als slot van de overdracht
Minderheidsvoorstel B. en W. door
de raad aanvaard
Het verzoek van de exploitant van de stadsbus om een extra-subsidie heeft
de gemeenteraad van Goes vrijdagavond voldoende stof opgeleverd voor een
vrij langdurige discussie, welke nog In een besloten zitting werd voortgezet.
Uiteindelijk werd toch met algemene stemmen een minderheidsvoorstel van
B. en YV. aanvaard om de exploitant 2 jaar lang een extra subsidie van
1500 per jaar te verstrekken.
Op dit voorstel was de financiële
commissie uit de raad met een tussen
voorstel gekomen om deze extra sub
sidie van 1500 voor één jaar te ver
strekken. Na ampele besprekingen
was het college van B. en w. echter
tot het besluit gekomen om het min
derheidsvoorstel te handhaven, zo
deelde burgemeester Ten Kate mede.
Inderdaad moest hij ook toegeven, dat
er voor de raadsleden niet veel tijd
was geweest om deze zaak te bestude
ren, wat door de financiële commissie
als een bezwaar werd gevoeld. Er
moest echter op korte termijn voor een
andere zaak worden vergaderd, waar
van in verband met de mogelijke con
sequenties geen uitstel mogelijk was.
De heer J. S Visscher (p.v.d.a.) was
van oordeel, dat men zich niet op het
bedrijf zelf moest blind staren, doch
hij wilde de zaak meer van de sociale
kant bezien. Er is gebleken dat deze
bus vooral voor de bejaarden en de
gehandicapten in een behoefte voor
ziet. Er is nu ook het rusthuis in Goes-
Oost gekomen. Spr. wilde het daarom
nog eens een jaar aanzien en was met
het oog daarop voorstander van het
tussenvoorstel van de financiële com
missie.
De heer E. N. C. van Riesen (v.v.d.)
vestigde de aandacht op de vele ad-
Advertentie
r~
\n~\ 199 ARTIKELEN in grote hoeveelheid steeds voorradig
AJ- in de Farmaceutische Speciaalzaak.
A. C. VAN DER REST, Lange Kerkstraat 42 Goes.
ge inwoners waren, opperde hij de idee
dat ook de gemeente Kloetinge een
gedeelte van de subsidie op zich zou
kunnen nemen. De heer R. Zuidema
(a.r) die om zakelijke redenen aan
vankelijk sterk afwijzend tegen het
verzoek had gestaan, meende met het
pog op de bejaarden het nog eens een
jaar te moeten aanzien. Daar hij het
een bezwaar vond. dat er 's avonds
geen ritten werden gemaakt, gaf hij
in overweging aan de subsidie de
voorwaarde te verbinden, dat er ook
in de avonduren enkele diensten wor
den gereden.
De heer W. J. J. M. Vroome (k.v.p.)
was van mening dat bij aanneming
van het meerderheidsvoorstel om geen
extra subsidie te verlenen, de Kans
zou bestaan dat de bus verdwijnt. Er
zal dan niet spoedig meer een stads
dienst terugkomen. Daarom vond hij,
in verband met het toenemende aan
tal passagiers en de uitbreiding van
de stad. dat men de tussenoplossing
van de financiële commissie diende te
aanvaarden.
De heer F. P. J. Polderman (ch.)
wilde de bus niet zonder meer in de
steek laten, nu de behoefte hieraan is
gebleken. Hij vroeg zelfs om haar bij
het station een meer in het oog lopen
de plaats te geven. De heer A. G. Heij-
boer (c.h.), die met het tussenvoorstel
wilde meegaan, informeerde naar de
controlemogelijkheden voor de ge
meenten, zonder dat hij overigens de
door de exploitant verstrekte cijfers
over het passagiersaanbod in twijfel
wilde trekken.
Wethouder H. B. Bouwman (a.p.)
verdedigde het minderheidsvoorstel.
Daar het de bedoeling is om de subsi
die maandelijks en achteraf uit te be
talen, achtte hij controle overbodig.
Hij baseerde zijn standpunt ook op so
ciale overwegingen Er kwamen non
derden adhesiebetuigingen binnen.
Wanneer de exploitant eenmaal in
Goes woont, is hij bereid om 's avonds
te gaan rijden, zo kreeg de heer Zui
dema ten antwoord. Een betere stand
plaats aan het station kan er eerst ko
men. wanneer het stationsplein zal
zijn gewijzigd.
MENING 3IEERDERHEID.
YVethouder J. H. Roose (k.v.p.)
vertolkte de mening van de meer
derheid in het college. Deze ïs na
melijk van oordeel, dat het voorge
stelde bedrag ook niet voldoende
zou zjjn om het voortbestaan van
de busdienst te verzekeren. Met
het door de financiële commissie
voorgestelde komt men nog min
der aan het verlangen van de ex
ploitant tegemoet. Uit het oogpunt
van het beheer der gemeentelijke
ploitant tegemoet.
hulpmiddelen en de mogelijkheden
van het voortbestaan van de bus ls
het volgens hem misschien beter
deze dienst te missen op een
ment, dat hij onmisbaar geworden
ls.
De heer Visscher bleef het echter
als een stukje zorg voor de gehandi
capten en bejaarden zien. De vraag
dient gesteld, waar hier de grens ge
trokken moet worden. Volgens hem
moet deze grens echter nu nog niet
worden getrokken. Op verlangen van
wethouder Roose, die over deze
zaak nog meer wilde opmerken, ging
de raad daarop in geheime zitting
over.
Bij de aanvang van de vergadering
werd het nieuwe a.r .-raadslid, de heer
J. Laport beëdigd, die zoals hij in ant
woord op de verwelkoming van de
burgemeester verklaarde reeds eerder
in de raad zitting had en zestien jaar
geleden was uitgetreden. Hij hoopte
op een goede samenwerking.
Schip aan de grond
Het Duitse vrachtschip „Havelstem"
is vrijdagmorgen omstreeks vier uur
bij. Westkapelle aan de grond gelo
pen. Omstreeks half elf, bij hoog wa
ter, kwam het schip op eigen kracht
weer vlot.
KimbriaDe Spechten ingelast
In de amateur le klas C van de K.
N.V.B. is nog ingelast de wedstrijd
KimbriaDe Spechten.
Het voorstel om de boekwinkels toe
stemming te verlenen om woensdag
middag vijf december geopend te zijn.
werd zonder meer aanvaard.
Besloten werd nog de presentiegel
den van deze vergadering te schenken
voor de hulp aan Hongarije, terwijl
voorts de gemeente het bedrag, dat de
ambtenaren voor dit doel afstaan, met
eenzelfde som zal verhogen.
(Slot van Dag. 1)
Al bij aankomst
De ontevredenheid begon al op de
dag van aankomst. In Utrecht had
men verteld, dat zij naar een vakan
tiekamp in Zeeland zouden gaan, en
daardoor viel de eerste kennismaking
met het ex-DUW-kamp in Biggeker
ke tegen. Bovendien hadden zij in de
autobus al de indruk gekregen, dat
zij ver van de bewoonde wereld wer
den „opgeborgen." Ver van de grote
stad en van ieder vertier. (De mees
ten komen uit de centra van de vrij
heidsstrijd, de steden Györ en Boe
dapest).
Verder had men hun gezegd, dat
zij in Zeeland kleding en schoeisel
zouden krijgen. Alleen de bruta&lsten
en zij die er het slechtst aan toe wa
ren hebben in de Jaarbeurshallen en
kele kledingstukken gehad.
Toen men in Biggekerke dus niet
onmiddellijk klaar stond om zware
winterjassen uit te delen en nieuwe
schoenen te verschaffen, was de stem
ming er helemaal uit.
Donderdagavond kregen zij een
broodmaaltijd voorgezet, maar er
werd bijverteld, dat de uitgedeelde
rantsoenen voor twee maaltijden be
stemd waren. Of de jongens hebben
niet begrepen of zij hebben het niet
gehoord, maar de volgende ochtend
hadden zij niets te eten. Dat was
echter binnen een uurtje verholpen.
Toen er bovendien nog geen schoe
nen en kledingstukken verschenen,
was de maat vol.
Een groot deel van de jonge
vrijheidsstrijders pakte zijn be
zittingen en stond gereed om te
vertrekken. Het was slechts aan
het optreden van de vrouwelijke
tolken te danken, dat er uiteinde
lijk slechts negen weggingen. De
anderen lieten zich overhalen te
wachten met de belofte, dat spoe
dig aan hun wensen gehoor zou
worden gegeven.
Het eten was later naar aller te
vredenheid geregeld en ook "s avonds
was de broodmaaltijd goed verzorgd
en bijtijds verstrekt.
V akantiekamp
De moeilijkheden bereikten vrijdag
middag een nieuw hoogtepunt. Om de
gemoederen wat te bedaren had men
de heer M. Huygens, chef staf Zee
land van het Rode Kruis, uitgenodigd
om de Hongaren toe te spreken. Zij
hebben ontzag voor het Rode Kruis
en aangezien de spreker een arts is,
dacht men, dat zijn woorden geloofd
zouden worden. Het is echter anders
uitgevallen. De heer Huygens ver
klaarde dat de bedden goed waren,
dat slapen in de kou gezond was. (De
Hongaren hadden beweerd, dat zij
thuis gewénd waren in verwarmde
slaapkamers de nacht door te bren
gen) en dat het klimaat in Zeeland
weliswaar vochtig, maar toch gezond
is.
De jonge Magyaren bleven, een an
dere mening toegedaan. „Dit is een
vakantiekamp" aldus de YValcherse
arts „en Amerikaanse studenten, ook
meisjes, hebben het hier goed naar
hun zin gehad. Jullie moeten even de
kiezen op elkaar zetten, het is maar
voor tijdelijk." Toen de tolk, zeer te
gen haar zin, deze woorden vertaald
had, stonden enkele Hongaren op om
hun bezittingen te pakken. Enkele mi
nuten later liepen zij de poort uit, vijf
man sterk.
De overigen uitten, nog steeds
in de kantine bijeen, hun klachten
tegen de heer Huygens. Zij wilden
werken, zij voelden zich achteraf
gezet. Een van hun grieven was,
dat de studenten en anderen, die
niet gevochten hadden, nu in Zeist
en andere delen van Nederland
een herenleventje leiden, terwijl
zij, de ware vrijheidsstrijders in
een kamp in de provincie gestopt
waren.
Een moment leek het erop, of het
kamp een chaos was geworden. De
tolken, oververmoeid door het dagen
lang hard werken en tot het uiterste
gespannen door de gruwelverhalen
die zij van deze jonge jongens hoor
den, bartsstten herhaaldelijk in tranen
uit. De Hongaren zelf voerden hevig
discussies onder elkaar, terwijl enke
len van hen op onhandige manier de
vrouwen trachtten te troosten. Een
negental maakte van de gelegenheid
gebruik om in de snel vallende duis
ternis te verdwijnen, na beleefd af
scheid te hebben genomen!
Bij het avondmaal vrijdagavond
was de rust enigszins teruggekeerd.
Het grootste deel van de Hongaren
zag wel in, dat er in het begin enkele
wrijvingen konden zijn en dat alles
wel in orde zou komen, als zij maar
een paar dagen geduld zoifden hebben.
Later op de avond werd het weer on
rustig.
Negen
De eerste negen Hongaren die
's morgens uit 't kamp vertrokken, ge
lukte het even buiten het dorp een
lift te krijgen van een vrachtauto-
chauffeur-, die hen naar Middelburg
meenam. De negen man werden afge
zet by het politiebureau, waar zij met
behulp van een vrouwelijke tolk hun
bezwaren uiteenzetten. „Wij wensen
niet meer terug te gaan", aldus hun
woordvoerder, een goede veertiger,
terwijl de anderen zo ongeveer va
rieerden in leeftjjd van 20 tot 25. Zrj
zagen er vrij vermoeid uit, sommigen
hadden de gehele nacht niet geslapen.
Hun voornaamste bezwaar kwam
feitelijk hierop neer. dat zij teleurge
steld waren in de verzorging. Mede
doordat zij gedacht hadden hier dade
lijk werk te kunnen krijgen, waren
zij dermate teleurgesteld, dat besloten
werd het kamp te verlaten.
Toen wij het politiebureau te
Middelburg binnenkwamen, maak
te de woordvoerder ons onmiddel
lijk duidelijk, dat hij „niets aan de
pers wilde vertellen." Hij veron
derstelde, dat de Zeeuwse bevol
king en speciaal de mensen die in
het kamp voor hen gezorgd had
den, zouden denken, dat hun hulp
niet werd gewaardeerd. Intussen
was op het bureau mr. J. A. Du-
mon Tak gearriveerd, die de Hon
garen aanbood zolang in zijn wo
ning aan het Molenwater te ver
blijven, hetgeen uiteraard dank
baar geaccepteerd werd.
Ten huize van mr. Dumon Tak werd
eerst de „inwendige mens" versterkt,
waarna twee mannen, die de gehele
nacht niet geslapen hadden, gelegen
heid kregen om hun verloren rust »n
te halen. De anderen hielden zich be
zig met spelletjes, de gramofoon enz.
Het werd de Hongaren hier bepaald
wel gemakkelijk gemaakt wat de taal
betreft, want de huishoudster van de
familie Dumon Tak, mej. Boriska Lu-
kacs, is eveneens uit Hongarije af
komstig. Zij was het ook, die haar
mannelijke landgenoten 'n feestmaal
tijd bereidde in de vorm van goulasch.
Inmiddels was een vertegenwoordi-
fer van het ministerie van sociale za-
en uit Den Haag gearriveerd, waar
mee overeengekomen werd, dat de
„ontvluchtten" niet door de politie
naar het kamp teruggebracht zouden
worden. De heer Dumon Tak was be
reid om de negen Hongaren ook ge
durende de nacht onderdak te verle
nen.
Van de mannen, die 's middags uit
het kamp in Biggekerke vertrokken
waren, zjjn er vier op het politiebu
reau terechtgekomen. Zes hebben
Bergen op Zoom weten te bereiken,
maar daar werden zij uit de trein ge
zet, omdat zij geen kaartje hadden.
Op het politiebureau verklaarden zij.
evenals hun lotgenoten in Middel
burg, dat zij onder geen beding naar
het kamp terugwilden. De zwervers
zijn echter per trein teruggebracht
naar de Zeeuwse hoofdstad waar de
tien jongelui in hotels werden onder
gebracht. Zrj waren op weg naar
ütro it ..waar het goed was". \ran-
daag zullen alle Hongaren uit 't kamp
Biggekerke in particuliere pensions
worden ondergebracht. En werk is er
ook in overvloed, want bij de directie
voor de arbeidsvoorziening zijn tot nu
toe 808 aanvragen van werkgevers
ontvangen met circa 4250 arbeids
plaatsen voor de vluchtelingen.
