Pisa's toren wordt nog steeds
schever; voortdurend metingen
shmc
Hamburg: ook een rattenvanger
„KRANT MAG ALLES WAT DE
KROON RAAKT PUBLICEREN"
VRIJDAG 23 NOVEMBER 1956
PROVINCIALE Z E E ÜW S'EC O V R A N T
DENK JE DAT HET WERKELIJK VEILIG IS
Architect Bonanno Pisano had
geen verstand van funderingen
Bij de veelkleurige toeristische invasie, welke in Italië thans noj voort
duurt, richt de aandacht zich in de eerste plaats op de scheve toren van Pisa».
Die is antiek en schoon, en het wonder van volmaaktheid en harmonie van
lijn wordt onderstreept door een ander wonder: het lijkt alsof de toren de
zwaartekracht uitdaagt. Sommige jonge vrouwen kunnen, terwijl zij zich bij
het beklimmen van de wenteltrap stevig vastklampen aan de armen van
haar echtgenoot, alleen nog maar fluisteren: „Maar denk je, dat het werke
lijk veilig is, schat? Denk je niet, dat hij te veel overhelt?" Klaarblijkelijk
is diezelfde kwestie ook wel eens opgeworpen in meer technische kringen
en de pers heeft zich meteen daarvan de tolk gemaakt door te vragen, in
hoeverre de oude toren veilig is, en of het waar is dat de toren steeds
schever wordt.
Toen hij onder vuur werd genomen,
moest de hoofdingenieur van de Ge-
nio Oivile (Openbare Werken) van
Pisa toegeven, dat de bovenkant van
de toren beweegt. Men heeft een zeer
nauwkeurig theodoliet afgesteld op
een vast punt juist 'beneden de kroon
lijst en toen heeft men bevonden, dat
de toren, zoals alle grote gebouwen,
heen en weer beweegt bij krachtige
wind en trilt bij zwaar verkeer, maar
daarenboven is er een langzame,
voortdurende beweging geconstateerd
van 8 millimeter per jaar. De toren
helt steeds meer over, naarmate de
jaren verstrijken. Aldus lazen wij in
de Christian Science Monitor, waar
Alberto Mondini een artikel aan Pisa's
scheve toren wijdde, waaraan hier nog
het volgende wordt ontleend: Er is
een hele reeks instrumenten in de to
ren aangebracht om te letten op elke
microscopisch kleine beweging. Twee
sedsmografen tekenen elk zuchtje van
de toren op, alle vierentwintig uren
van het etmaal; een inolinatiemeet-
inrichting, bijna even hoog als de
toren, die er in is geplaatst meet de
totale helling en de veranderingen ge
durende een bepaalde tijd. Intussen is
de hele aangelegenheid opnieuw na
gegaan. Het is bekend, dat Bonanno
Pisano, die de toren ontwierp en toe
zicht hield op de bouw in 1174, goed
op de hoogte was met de bouwkunst,
maar niet met de bestudering van de
grond voor de fundering. Een toren
was, van de grond naar boven althans,
een gelijksoortig statisch probleem in
Pisa, Florence, of San Gimignano,
waar men een „volledige" verzame
ling torens van elk type bezit.
Andere kwestie
Maar de grond, dat is een andere
kwestie. In Florence en San Gi
mignano is die soiiae en hard,
maar in Pisa is hij zanderig, aan
geslibd door de rivier Arno. Nog
niet zo lang geleden was daar de
zee; toen Pisa een onafhankelijke
republiek was, in de Middeleeuwen,
was het ook een zeevarende mo-
Jan Aalders startte actie
voor Hongarije in Amerika.
In de staat Louisiana in de Ver
enigde Staten is een actie opgezet
voor hulp aan de Hongaarse vluchte
lingen. Een Apeldooms student, de
26-jarige J. Aalders, die in 1953 naar
de V.S. vertrok om landbouwecono
mie te gaan studeren aan de Louisia
na States university te Batonrouge,
is de initiatiefnemer van deze actie,
die aan de universiteit zelf begonnen,
zich- in korte tijd over de gehele
staat Louisiana uitbreidde.
Onder het motto „een dollar voor
Hongarije" startte Jan Aalders met
zijn actie, waarop de plaatselijke po
litie van Batonrouge onmiddellijk
een geluidswagen ter beschikking
stelde, om hieraan in de gehele stad
bekendheid te geven. Spoedig begon
nen ook kerkelijke instanties, middel
bare scholen en enige andere univer
siteiten mee te werken aan deze ac
tie, die in de eerste plaats voor Hon
gaarse studenten die zijn gevlucht,
bedoeld is. Ook de radio, televisie en
pers boden hun steun aan.
Illllllll
In Djakarta heeft een enorme
menigte gedemonstreerd tegen i
wat zij noemden de En- j
gels-Frans-Israëlische agressie j
in Egypte. De Britse ambas- I
sade werd bestormd en met
stenen bekogeld; het bureau
van de Britse informatiedienst
werd in brand gestoken. De
massabijeenkomst werd gehou-
den op het „Vrjheidsplein" in
de Indonesische hoofdstad.
fndheid met zjjn eigen haven,
anneer nu de inwoners van Pisa
willen zwemmen in de zee, moeten
zij naar Marina di Pisa rijden,
zeven mijl in westelijke richting.
De Arno zorgt nog steeds voor
aanslibbing en de hele streek is
door de Arno „opgebouwd".
De toren is vijfenvijftig meter hoog;
als hij precies verticaal stond zou de
druk aan de voet 5.13 kilogram per
vierkante centimeter zijn, terwijl één
kilogram per vierkante centimeter
maximaal toelaatbaar is op dit soort
grond. Daar het gewicht zo ver de
grenzen te buiten ging, begaf de
grond het en de toren zou ingestort
zjjn voordat hij gereed was als er geen
wonder was gebeurd.
Toen Bonanno Pisano sag dat de
toren gevaarlijk overhelde en dat de
fundamenten het niet hielden, dat
bovendien het hele gevaarte dreigde
om te vallen, werd hij niet ontmoe
digd: hij ging door met zijn magni
fieke vormgeving, pogend om deze zo
verticaal mogelijk te maken, met het
gevolg dat de as van het bovenste deel
niet dezelfde is als de as van de rest
van de toren. En verder kon hij er al
leen maar het beste van hopen.
Het onverwachte gebeurde op tjjd:
de 12.800 ton van de toren werd voor
omvallen behoed door een hardere
laag grond die zich toevallig er onder
bevond. De grond aan de oppervlakte
week, maar precies „op de rand van
de afgrond" hield een diepere laag van
de bouwplaats stand.
In 1911 werd de toren bestudeerd
met alle kennis van de statica die men
in de technische eeuw had verwor
ven. Hij kreeg injecties van beton en
de omgeving van de toren werd ge
draineerd zodat er zich geen regen
water kan verzamelen in ae buurt van
de fundamenten.
OPINIE VAN BRITSE PERSRAAD
Intieme bijzonderheden
zullen worden geweerd
De Britse persraad, een vrijwillige
organisatie, die door de kranten zelf
in het leven is geroepen om klachten
over dagbladen te onderzoeken, heeft
zijn derde jaarrapport uitgegeven, dat
zich voor een groot deel bezig houdt
met de betrekkingen tussen het Brit
se koninklijke huis en de pers.
In een commentaar op een tot de
raad gerichte klacht over artikelen
van een voormalig dienaar van de
hertog van Edinburgh, de echtgenoot
van de koningin, in een zondagsblad,
verklaart het rapport, dat het reeds
lang de gewoonte is dat leden van de
staf van het koninklijk huis boeken
schrijven over het leven-aan het hof.
Er waren gewoonlijk geen bezwaren
tegen dergelijke boeken gemaakt,
mits zij geen intieme bijzonderheden
bevatten en de leden van het konink
lijk huis geen leed berokkende.
Deze mening wordt bestreden door
de secretaris voor perszaken van de
koningin, aldus het rapport. De raad
is echter van oordeel, dat het bedoel
de standpunt juist is: „De Engelse li
teratuur is verrijkt door de geschrif
ten van koninklijke dienaren, die,
doordat zij de groten persoonlijk heb
ben meegemaakt, een bijdrage van
onschatbare waarde tot de geschiede
nis van dit land hebben geleverd."
De perssecretaris had gezegd,
dat de koningin moet kunnen ver
wachten, dat- haar privé-leven
evenzeer wordt ontzien als dat
van anderen. De persraad vraagt
zich echter af, of het koninklijk
Telegram aan Russische
wetenschapscentra
De Nederlandse universiteiten en
hogescholen hebben het volgende te
legram aan de universiteiten te Mos
kou en Leningrad en aan de acade
mie van wetenschappen te Moskou
gezonden:
„De universiteiten en hogescholen
van Nederland zijn diep geschokt
door de tragische gebeurtenissen in
Hongarije en de daarop volgende
maatregelen, die ook het universitai
re leven van Hongarije aantasten.
Ter wille van de voor het welzijn
der mensheid zo noodzakelijke sa
menwerking der beoefenaars van de
wentenschap', verzoeken zij de Rus
sische leidinggevende geleerden al
hun invloed aan te wenden tot zoda
nig herstel van het culturele leven,
dat de rechten van de mens volledig
worden geëerbiedigd in de onder Rus
sische invloed staande gebieden".
gezin met andere gezinnen kan
worden vergeleken: „Het particu
liere leven van mannen en vrou
wen die in het openbare leven
staan, in het bijzonder koninklijke
personen, is altijd het voorwerp
van een natuurlijke nieuwsgierig
heid geweest. Dit is een der ge
volgen van roem, een hoge positie
of een oprechte nationale liefde.
Alles wat de kroon raakt is daar
om van belang voor het publiek."
Maar, aldus het rapport, er zijn
grenzen, die niet mogen worden over
schreden. Sommige bladen waren afge
zakt tot het laagste peil van slechte
smaak en slechte manieren, bijvoor
beeld in hun verslagen over prinses
Margaret en kolonel Townsend.
De raad doet daarop enkele aanbe
velingen ter verbetering van de
nieuwsvoorziening en de betrekkin
gen tussen pers en hof.
Verzet in Centraal Ned.
Nieuw-Guinea onderdrukt.
Zoals indertijd gemeld, is te Oba-
no, in het centrale bergland van Ned.
Nieuw-Guinea verzet ontstaan tegen
bepaalde maatregelen, die door het
gouvernement genomen waren ter
voorkoming van onderlinge mishan
delingen en vechtpartijen.
Naar de correspondent van het A.
N,P. nader meldt, schijnt een deel
der bevolking in deze streek in het
algemeen tevens teleurgesteld te zijn
door het niet in vervulling gaan van
de materiële voordelen, die zij hadden
verwacht als resultaat van haar
contact met de Westerse wereld.
Doordat het verzet, waarbij op 6 no
vember een Ambonese onderwijzer
met zijn gezin en een Papoea-politie
agent werden vermoord en materiële
schade is aangericht die op verschil
lende plaatsen tegelijk ontstond, leek
de toestand aanvankelijk verward.
Inmiddels is het verzet onderdrukt
door uit Enerotali gezonden patrouil
les, bij welke acties verschillende do
den zijn gevallen aan de zijde van de
verzetspartijen. In de betrokken land
streek is thans alles rustig, mede
dank zij de medewerking, verleend
door de daar wonende bevolking der
Kapauku-stammen. Op vele plaatsen
krijgen de patrouilles hulp en bij
stand van de loyale groepen der be
volking.
j|y In 1 jaar wist ti*
NOVEMBER 1955 NOVEMBER 1956
het hart van rooksters
en rokers met „verfijnde smaak"
V» -t'
voor altijd te winnen
Gladstone-the first Virginia King Size
cigarette of finest quality nu 1 jaar de
meest favoriete sigaret in Nederland.
ZONDER FLIEREFLUITEN TOCH SUCCES
Hij jaagt op de schadelijke (voor
dames begerenswaardige) bisams
Hamburg heeft tenslotte toch niet kunnen verdragen, dat Hameln al
leen de geschiedenis door zou gaan met een rattenvanger. Drie jaar gele
den heeft Hamburg zich een rattenverschalker-van-professie aangeschaft.
Dat was overigens niet anders dan harde noodzaak. Deze rattenvanger
heeft een heel wat zekerder positie dan zijn flierefluitende voorganger. Hij
is namelijk toegevoegd aan het staatsinstituut voor toegepaste botanie, on
derafdeling plantenbescherming. Het is niet een gewone jager op doodge
wone ratten, maar een bisamrattenspecialist. Zijn beroepsaanduiding is:
bisamjagend ambtenaar. Doel van zijn onvermoeide jagerij is de bescher
ming van dijken, oeverbeveiligingen en landbouwgewassen, zo lazen wjj in
Die Zeit.
Na de tweede wereldoorlog is de
uit Noord Amerika stammende bi-
samrat, langs de benedenloop van de
Elbe en zonder in het minst acht te
slaan op de rood-wit gelakte grens-
paaltjes, ook in het gebied van de
stad Hamburg doorgedrongen. Ze
hadden het erg naar hun zin daar in
Hamburg en onnadenkend genoeg
bouwden zij hun burchten bij voorkeur
in de dijken en andere oeverbescher
mingen. De tunnels die toegang ge
ven tot him grotten gaven de groot
ste ergernis. De dieren ondergroeven
daarmee de dijken en tegelijk hun
vreedzaam bestaan, want de Duitsers,
die toch al niet zoveel voor ratten
voelen waarin ze niet alleenstaan
konden niet toestaan, dat dijk
breuken ontstonden en het gevaar
voor overstromingen ernstig werd.
Van de boeren was het ook te be
grijpen, dat ze ratten in hun bieten
en aardappelvoorraden niet officieel
welkom heetten.
Om deze redenen riep men de rat
tenvanger te hiilp. Het zwaarte
punt van diens aanval is uiteraard
gericht op de Elbe. Ook zonder to
verfluit bleven de successen niet
uit. Vooral het gebied Neuenfelde
was een vruchtbaar jachtterrein;
264 bisams moesten het hier tegen
hun bestrijder afleggen. In het
gebied Ohldorf ging het minder
voorspoedig. Daar werd maar één
rat gegrepen en dat was dan ook
nog een-oude'grijsaard.
Rijp en groen meegeteld heeft de
grote vanger vorig jaar 788 bisams
verschalkt. Zevenhonderdachtentach-
tig. De jager „liep" dus ruim 2 op 1:
per dag ving hg meer dan twee rat
ten. Laten we zeggen twee en een
staartje. Nu gaan vrouwen die 788
natuurlijk gauw door 90 delen. Want
terwijl de mannen over de ratten
spreken als „schadelijk", „opruimen"
en „aanvallen", staat de dames een
aantrekkelijk beeld vóór ogen bjj het
denken aan een bisam en ze spreken
van „heei'lijk", „warm" en „begerens-
waard". ïn haar gedachten vormt
zich het schadelijke dier reeds tot
bontmantel. Een bisammantel uit
buikvelletjes kost een duizend gul
den een donkerder, meer uitdruk
kingsvolle al gauw 1400 gulden. Voor
een mantel worden 180 halve velletjes
buikjes en ruggetjes, gebruikt.
Dat zou een week of zes werken
zijn voor de Hamburgse vanger.
Maar de ambtenaren bewaren het
zwijgen over wat met de bnit van de
jager gebeurt. Aanvankelijk echter
heeft men aan „gewone mensen" ver
boden om jacht te maken op de die
ren Thansechter, nu blijkt, dat de
Zes jaar geëist wegens
poging tot moord
Zes jaar met aftrek van het voor
arrest (sedert juli j.l.) heeft de offi
cier van justitie bij de Amsterdamse
rechtbank geëist tegen de 33-jarige
bankwerker ML C. V. uit Amsterdam
en wel wegens poging tot moord op
de 36-jarige hulpmonteur P. W.
De verdachte erkende ter zitting,
dat hij op zaterdagmiddag 7 juli j.l.
op een vrg stille beboste plek tussen
Bussum en Hilversum zjjn slachtoffer
met een zware massief Ijzeren staaf
een reeks van slagen op diens hoofd
en linkerarm had toegebracht.
Dank zij een blijkbaar bijzonder
dikke schedel bracht de monteur er
het leven af, al moest hg elf dagen
in het ziekenhuis verblijven, waar zes
diepe wonden op zgn hoofd geconsta
teerd werden. Zijn linkerarm, waar
mee hg de slagen had pogen af te we
ren, was volkomen verbrijzeld.
Aanleiding tot het gebeurde was 'n
liefdesaffaire.
De rechtbank zal op 5 december
a.s. uitspraak doen.
bestrijding nog niet heftig genoeg
geschiedt is men van plan ook
privévangers toe te laten. Het wordt
echter geen vrij jagen. Nee, de gega
digden krijgen een theoretische en
praktische scholing en dan mogen ze
hun gang gaan, maar onder ambteLyk
toezicht.
