Een vishaak voor een kikker, scheermesje voor een slang Zuidafrikaanse havens krijgen grote drukte te verwerken ROEMENEN IN ARGENTINIË ONTKWAMEN AAN BEWAKERS HONGAAR PALSCIK„EEN TWEEDE KATYN DREIGT" WOENSDAG 21 NOVEMBER 1956 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT yyPRlKKEBEEN" OP NIEUW-GUINEA Dr. Brongersma joeg in rimboe op reptielen en insecten (Van een speciale verslaggever) Wanneer dr. L. Brongersma in december 1957 een maand eerder dan de andere leden van de expeditie, om de laatste voorbereidselen te treffen in Nieuvv-Guinea arriveert loopt hy een goede kans daar met een juichend „Ha, professor Prikkebeente worden begroet. Die bynaam gaven hem de mannen van de Marine Luchtvaart Dienst al in 1952, toen hy als gast van de Marine maanden lang met een netje in de rimboe op vlinders en hagedissen joeg. Die eerste reis van dr. Brongersma door Nieuw-Guinea heeft ruim zes maanden geduurd. Toen hy terugkwam, had hy o.a. 2200 reptielen en am fibieën, 7000 insekten, 800 kreeften, krabben en garnalen, 1700 weekdieren en 800 spinnen verzameld. Vooral die eerste groep heeft de liefde van zijn zoölogisch hart. Slangen, hagedissen en kikkers zijn al 28 jaar zyn speciali teit. Vanwaar die voorliefde? „Het zal wel een geestelijke afwyking zyn", veronderstelt hy zelf. Op deze eerste reis was de heer Brongersma vergezeld van een preparateur, eveneens verbonden aan het Rijksmuseum van Natuur lijke Historie. Maar samen hadden zij, hoe fel en hardnekkig hun jacht ook mocht zijn, nooit deze enorme verzameling byeen kunnen brengen. „Je drjjft voor een groot deel op de medewerking van de bevolking", vertelde de heer Brongersma, toen wy hem een bezoek brachten. „Het is nuttig om, door zelf te van gen het terrein te leren kennen, maar de bevolking moet het meeste mate riaal leveren. Die leveranties komen hoofdzakelijk in ruilhandel tot stand. Ook een Pa- Koea doet maar weinig voor niets ij wil er voor betaald worden. Het betaalmiddel is sterk afhankelijk van de streek, waar de zoöloog iets van zijn gading zoekt. In het bergland kan hij soms nog met schelpen terecht. Bij de Wis selmeren moet hij zorgen zijn beurs gevuld te hebben met een speciaal soort blauwe kralen, die alleen door het Gouvernement in- fevoerd worden en daar „wettig etaalmiödel" zijn. In Biak zijn foto's erg gewild; dr. Brongersma heeft er bij zijn tweede bezoek in 1954 een levendige handel gedre ven in foto's, die hij zelf van de Pa poea's maakte. In andere streken krijgt de Papoea zijn honorarium in de vorm van zout, vishaken, lege flessen of tabak. Aan grote transacties komen bylen en mes sen te pas; zeldzame zaken worden met een naald of textiel beloond. Behalve om dieren te villen worden de scheermesjes ook voor hun eigen lijke doel gebruikt. Dit is géén nieu- wigheidje. Ook vroeger schoor meni ge Papoea zich al. Met twee scherpe schelpen, waarmee hy de baardharen als het ware epileerde. Het scheren met een mesje moet echter een nau welijks minder griezelig bedrijf zijn, zonder het apparaatje waarin de meer gevorderde scheerder zijn mesje schroeft. Eigen tarief Wie de Papoea's dieren wil laten vangen voor zijn verzameling, begint te proberen zoveel mogelyk de inland se namen te leren van de dieren, die hy zoekt. Lukt dat niet, dan tekent hij slangen, kikkers en insekten op een vel papier, met daarnaast een teke ning van het artikel waarmee hij be talen wil elk dier zyn eigen tarief. Slaagt hij er in zijn bedoeling dui delijk te maken, dan gelooft eerst nie mand dat het gemeend is. Maar als eenmaal een ondernemende Papoea jongen werkelijk zo'n prachtige vis- Ontploffing aan boord van Brits schip De sleepboot „Titan" van bureau Wijsmuller te IJmuiden, die gister morgen om 5 uur ter assistentie van het Britse vrachtschip „Herries- brook" was uitgevaren, is thans met dit schip op weg naar Esbjerg in De nemarken. De 1250 ton metende „Herries- brook", onderweg van Antwerpen naar Esbjerg, had zaterdagmorgen sleepbootassistentie gevraagd, toen het schip op 40 mijl afstand van IJmuiden te kampen kreeg rriet ma chinestoring. De assistentie van de reeds uitgevaren „Titan" werd aan vankelijk van de hand gewezen, daar men er inmiddels zelf in geslaagd was de schade te verhelpen. Later voer de „Titan" weer uit, omdat op de „Herriesbrook" een ontploffing was voorgevallen, waardoor zware sohade in de machinekamer ontstond. haak krijgt voor een alledaagse hage dis, komt er schot in de zaak en ver dringen alle kampongbewoners zich weldra met al het lopend, kruipend en vliegend gedierte, dat het oerwoud in de naaste omgeving te bieden, heeft. En wanneer langzamerhand 't nieuws van dit onverwachte buitenkansje tot andere kampongs doordringt, komen ook daar vandaan de bewoners aan dragen met een kreeft of een krab. De jachtgewoonten van de Papoea lopen plaatselyk nogal uiteen. In vele streken vangen de Papoeajongens ha gedissen op de allervlugste manier: ze dier met de tenen; als ze zich eerst moeten bukken is zo'n beest mis schien al weer weg. Andere stammen is dat tenen- werk veel te min. Hagedissen van gen moet een sport zyn. De jon gens trekken er op uit met heel kleine boogjes, waarmee ze heel kleine pijltjes in de soms heel klei ne hagedissenlijfjes schieten. Ze doen beslist niets met handen of voeten. Alles moet geschoten wor den, anders is het niet sportief meer. „Bij ons zoölogisch onderzoek in Nieuw-Guinea is de hoofdzaak het verruimen van onze kennis betreffen de de diergroepen, die wij bestude ren". is de mening van dr. Brongers ma, wanneer hem gevraagd wordt naar het praktische nut van zijn ver- zamelreizen. Niettemin is het zuiver wetenschappelijk onderzoek voor de economische ontwikkeling van Nieuw- Guinea onmisbaar. Een onderzoek naar de vissen en schaaldieren is van betekenis voor de verdere ontwikke ling van de visserij en daarmede voor de voedselvoorziening. Onderzoek naar insekten zal onmisbaar zijn met het oog op de vestiging van cultures en heeft ook aspecten die van belang zyn voor de gezondheidszorg. Zelfs een onderzoek naar de reptielen kan nut hebben. De giffen die zy afscheiden kunnen namelijk in vele gevallen ook als te gengiffen dienst doen, terwijl het gif van sommige slangen ook waardevolle bestanddelen bevat, die als medica menten te gebruiken zijn. Als resul taat van zijn onderzoekingen schreef dr. Brongersma dit jaar een uitvoerig geschrift over de verbreiding en be strijding van schrubtyphus. HACHELIJK AVONTUUR IN BUENOS AIRES Ambassadepersoneel nam zuigeling weg. Honderden Argentynen hebben dezer dagen voor de Roemeense ambassade te Buenos Aires gezien hoe een Roe meense emigranten-familie, die naar het oordeel van de ambassade burgerlijkt" was, heeft gevochten om gedwongen terugkeer naar Roemenië te ontlopen. Voor het zover was had de moeder van twee kinderen een sprong van de tweede verdieping van het ambassadegebouw willen maken. De moed begaf haar, en om hulp roe pend hing zij aan een balkon, tot zij door enkele Argentijnen gered werd. George Coman, 31 jaar, zijn vrouw, 29 jaar, hun vierjarige zoon en een kindje van negen maanden de va der was chauffeur bij de Roemeense ambassade in Buenos Aires zou den naar Roemenië teruggebracht worden, en werden daartoe, begeleid door functionarissen van de ambassa de, naar het vliegveld van Buenos Adres gebracht. Voor de ambassade trok de man plot seling een pistool dat hij uit het bu reau van ambasadeur Moisecu gesto len had, en rende, zijn vierjarige zoon meetrekkend, op een politieman af „Kom mee, ren mee", schreeuwde hij naar zijn vrouw. Mevrouw Coman vocht, met de ne- jen maanden oude Luciano op haar arm, tegen haar belagers. De worste ling bracht enkele politiemannen méér ter plaatse, en terwijl die stonden te praten rende uit de ambassade iemand naar de vrouw, ontrukte haar het kind en rende weer terug, de am- Korte tijd later verscheen mevrouw Coman op een balkon van de tweede verdieping van het ambassadegebouw. dreigde te springen, maar hield Zij Gewapend met hun kleine pijl-en- boogjes, soms ook met een vlinder netjetrekken de Papoea-jongens de jungle in om hagedissen voor dr. Brongersma te gaan vangen a rai- son van een vishaak per stuk. Evenlater kwam een dienstmeisje, met de baby op haar arm, de ambas sade uit. Zij deed alsof zij mevrouw Coman het kind wilde' geven. Toen mevrouw Coman het kind aanpakte kwamen enkele functionarissen te voorschijn, die moeder en kind in weerwil van haar luide protesten en heftig verzet meesleurden, de ambas sade in. Zo bleef de toestand enige tijd, ter wijl voor het gebouw steeds meer Argentynen zich verzamelden. Toen ging een Argentijnse rege ringsfunctionaris naar de ambas sade en eiste liet kind op, op grond van het feit dat de baby in Argen tinië geboren was en 'dus Argen- zich aan de buitenzijde van het hek werk vast. Daar hing zij, steeds maar om hulp roepend, tot zij korte tijd later door Argentynen die een lad der gebruikten, uit haar netelige po sitie bevrijd werd. Koningin Juliana heeft maandagmid dag enige tijd vertoefd in het Jaar beursgebouw te Utrecht temidden van de Hongaarse vluchtelingen. Op de foto ziet men de Koningin, haar opperkamerheer baron F. C. C. van Tuyll van Serooskerken (rechts van H.M.) en dr. A. Vrijlandt (links van H. Af J. Geheel rechts staat de kun stenaar die zijn schilderij „De Do- nan in Boedapest" aan de Koningin aanbood. Voedselvergiftiging door taart In het gezin van de heer J. G. te Tienveen in de gemeente Beilen heeft zich voedselvergiftiging voor gedaan. Ter gelegenheid van een ge zinsuitbreiding was het gezin een taart aangeboden. Allen die hiervan gegeten hadden werden enige tijd daarna onwel. De toestand van de kraamverzorgster was zodanig, dat deze op advies van de dokter direct in het ziekenhuis moest worden opgenomen. Het echt paar G., van wie mevrouw G. er nog het best aan toe is, kan voorlopig' in huis worden verpleegd. „WU LATEN ONS NIET KNECHTEN" Hongaren richtten eerste De Ruyter-monument op. (Van een speciale verslaggever) „Het lot heeft ons land niet er gens in een rustig hoekje van Euro pa geplaatst, maar juist daar, waar oost en west elkaar ontmoeten. Door onze geografische ligging 'zijn wij een bufferstaat geworden en als zodanig hebben wij een roeping te vervullen. Omdat wij westers zijn en westers willen blijven. Omdat wy als vryheidslievend land en volk ons niet kunnen laten knechten door geen Turk of Rus". Dit is een fragment uit een rede. die werd uitgesproken voor een ver gadering van Europese Federalis ten door de Amsterdamse Hongaar A. K. Palscik, een man, die sedert 1928 in ons land woont, die onver moeid blijft vechten voor de vrij heid van zijn land. Hij is de vertegenwoordiger in Nederland van het Hongaarse Be vrijdingscomité, dat zijn hoofd kwartier in de Verenigde Staten heeft. De naam wekt associaties met strijd en daardoor met de be richten, als zouden zich in Neder land vrijwilligers hebben opgege ven om de strijd voor de Hongaar se vrijheid gewapenderhand voort te zetten. De heer Palscik weet hier niet van. „Als er hier een vrijwilligers korps zou worden gevormd, zou ik het moeten weten. Misschien is het een initiatief van particulieren. On ze vindingrijkheid is enorm, als het gaat om de vrijheid. En als deze pogingen ernstig bedoeld zijn, zul len de mensen er ook komen. Het zou niet de eerste keer zijn, dat Nederlanders in Hongarije gingen vechten. Aan de bevrijding van De chauffeur van de Roemeense am bassade te Buenos Aires, George Co man, die met vrouw en kinderen po litiek asyl heeft gevraagd op het mo ment dut hij naar Roemenië zou vertrekken. Op de foto ziet men Co man (31 jaar) met de vierjarige Gio en zijn vrouw (29 jaar) met de negen maanden oude baby Luciano. NU HET SUEZKANAAL IS GEBLOKKEERD „Oom" Ben Schoeman maakt er een persoonlijke erekwestie van (Van onze correspondent in Kaapstad.) Het conflict in het Midden-Oosten heeft de havens van Zuid-Afrlka een nieuw aanzien gegeven. Sinds de tweede wereldoorlog, toen de route om Kaap de Goede Hoop van eminent belang was voor de geallieerde vloot- bewegingen, hebben Durban en Kaapstad niet meer zulk een opeenhoping van schepen van allerlei nationaliteitte zien gekregen als thans het geval is. Zes weken geleden is de drukte reeds begonnen. Toen de spanning rond het Suezkanaai zich begon te openbaren, stuurde Engeland een aantal troepenschepen, die uit de Oost op weg waren naar de thuishavens, rond de Kaap. Op sommige dagen scheen Kaapstad in een troepenkamp her schapen, want de soldaten, matrozen en mannen van de luchtmacht, die de meesten vergezeld van vrouw en kinderen drie weken lang slechts lucht en water gezien hadden, zwierven door alle winkelstraten, maakten autotochten in de zo rijk met natuurschoon gezegende omgeving, of lieten zich per kabelbaan duizend meter omhoog hijsen om vanaf de top van de Tafelberg het fantastische panorama te overzien. Met de grote ernst en voortvarend heid heeft het Departement van Ver voer. waaronder de havens ressorte ren. intussen alle mogelijke maat regelen getroffen om de enorme drukte, die de havens te verwerken krijgen, het hoofd te bieden. Het heeft geen zin, deze maatregelen hier op te sommen, maar het is van belang om te vermelden, dat met name de grote olietankers op hun wenken bediend zullen, worden. De minister van vervoer, „oom" Ben Schoeman (die twintig jaar geleden nog stoker bij de spoorwegen was) heeft er een persoonlijke erekwestie van gemaakt om de scheepvaart van de vrije wereld, nu het Suezkanaai vermoedelyk voor minstens twee- maanden gesloten zal zijn, eens even te laten zien dat wij hier niet zitten te slapen. De havens van Zuid-Afri- ka zullen in staat zyn om alle sche pen, die de route om de Kaap kiezen, vlot en vlug te verwerken. Er is bimkerolie genoeg voor lange tijd en de voedselaanvoer voor de schepen loopt (om in de oliesfeer te blijven) gesmeerd. Dat er tegelykertjjd grote aandacht besteed wordt aan de verdediging van de havens behoeft eigenlyk geen betoog. Drie weken geleden zyn hier gecombineerde lucht- en vlootoefe- riingen gehouden, waaraan Britse en Franse eenheden deelnamen. En dat is niet zonder reden. Want als het, wat God verhoede, tot een der de wereldoorlog mocht komen, dan zullen de havens van Kaapstad en Durban een uiterst belangrijke rol moeten spelen. Dan zal aan Zuid- Afrika de taak toevallen, om een van de belangrijkste levenslijnen van het Westen open te houden. Dat dit grote waakzaamheid enl 1868, namen Nederlanders deel". Tot wie richt hét 'Bevrijdingscomité hier de heer Palscik zich Ze ker niet in de eerste plaats tot d« Hongaren in ons land. „Nederland heeft een goede naam in de wereld", zegt hij, „dat moet je, als ik het zo mag zeggen, uitbuiten. Hij heeft méér redenen om zich juist tot het Nederlandse volk te richten. Historische bijvoorbeeld. „Wist U, dat je 150 km ten noor den van Boedapest nog Nederland se namen tegenkomt In 1175 kwam een groep uitgeweken Drentenaren in Hongarije terecht. Omstreeks 1244 zijn de meesten omgekomen, maar in 1275 vestigden zich opnieuw mensen uit de lage landen, voornamelijk uit Drente en Overijsel, in ons land. Het zijn echte Hongaren, maar je komt nog namen tegen als Welvarth en Bellaagh die duidelijk van Neder landse oorsprong zijn. Hongarije heeft ook het eerste standbeeld opgericht voor Mich iel de Ruyter. Het staat in Debreczen, het „Rome der Calvinisten". Juist daar hebben de mensen veel gemeen met Nederlanders: ze zijn zo koppig als tien Friezen!" Hij zal zich tot ons volk blijven richten, ons blijven herinneren aan Hongarije: „Stupide mongoolse hor den zijn begonnen met de slachting van Europeanen. Kinderen, meisjes, vrouwen, grijsaards", zegt hy in een van zijn redevoeringen. En tegen ons zegt hij: „Eén trein hebben ze be vrijd. Maar waar gaan de andere vijf treinen heen? Ik zeg U: er dreigt een tweede Katyn. Schrijft U daar toch over, laten de Nederlanders het we ten. v land moet eigt zijn Duitse agent van Britse geheime dienst in arrest? Volgens de Oostduitse radio-om roep is een Duitse agent van de Britse geheime dienst in West-Berlyn naai de communisten overgelopen en heeft hij zich bij de autoriteiten in Oost- Duitsland gemeld. De Oostduitse radio-omroep gaf Harald Trautmanh op als de naam van deze agent. Hij zou voor de Britse „inlichtingendienst" op het Britse hoofdkwartier hebben gewerkt en be langrijke documenten met zich mee genomen hebben. De Britse autoriteiten zeiden nie mand van die naam te kennen. Traut- mann zou volgens de Oostduitse radio, voor zijn vlucht naar Oost-Berlijn op dracht hebben gekregen naar Egypte te gaan om er een „byzondere missie" voor de Britse geheime dienst ten uit voer te brengen. Trautmann zou gezegd hebben, dat hij naar het Oosten was gevlucht we gens de „bijna ondraaglijke sfeer van onzekerheid en wederzijds wantrou wen" op het Britse hoofdkwartier. efficiënte militaire paraatheid zal vereisen is een kwestie, waarvan men zich hier terdege bewust is. Die waakzaamheid is gericht naar twee kanten. Enerzyds naar het gevaar van duikboten, die van zee uit de haveninstallaties kunnen beschieten en misschien zelfs naar de mogelijk heid van aanvallen uit de lucht, al is die mogelijkheid wel in tweeërlei zin 'n ver verwijderde. Anderzijds zal men echter rekening hebben te houden met de mogelijkheid van sabotagepo- gingen door onder het mom van zwart-nationalisme opererende com munistische naturellen. Te dezen opzichte kan echter gezegd worden, dat Zuid-Afrika over een inlichtingendienst be schikt, die voor geen enkele ter wereld onder doet en dat. als het gevaar werkelijk voor de deur staat, beslist afdoende maatrege len getroffen zullen worden. De havens zullen, voorzover dit men selijkerwijs mogelijk is. hermetisch tegen alle communistische aansla gen beveiligd zijn.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1956 | | pagina 13