PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Hongarije vertrapt onder rode laars
RUSSEN PLEEGDEN VERRAAD
Vlucht in de schaduw der Russische tanks
VRIJHEIDSSTRIJD IN BLOED GESMOORD
V erontwaardiging
in Nederland
HELDENMOED DER HONGAREN
Stad in worgende strop
Alles vernietigend geweld
199e jaargang - no. 262
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 52 cent per
week; f 6.50 p. kw.; fr. p.p. f 6.75
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Maandag 5 nov. 1956
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minim, p. advertentie f 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1,—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureau's: Vlissingen, Walstr.
tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 548 of 304); Middelburg, Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 2475 (b.g.g.
Oostburg, Nieuwstraat 43, telef. 20; Terneuzen, Brouwerijstr. 2; Zierikzee, N. Bogerdstr. 24, telef. 2C.
sow 6ye »e «o net t«rs» t you
De vrijheidsstrijd van het heldhaftige
Hongaarse volk is gisteren op verra
derlijke wijze door de Russen in bloed
gesmoord. Gisteravond was de hoofd-
Radio-Moskou zelf sprak van een
„verpulvering van verzetsbenden". En
dat alles, terwijl een „voorlopig ak
koord" was bereikt over het terug-
f*
u** W <»r« teo
stad Boedapest een puinhoop, bran- trekken van alle Russen uit Honga-
dend, bloedend uit duizenden won- rije. De onderhandelingen werden nog
Uw* Qur P-0$l srwii V««y
iooc b/fe
den. Talloze tanks, vele bommen
werpers en duizenden aanvallende
Russen, hebben in enkele uren van
gruwelijke terreur het volk, dat enkele
dagen geleden met leeuwenmoed zijn
vrijheid bevocht weer neergeknuppeld
in een troostelozer slavernij dan ooit.
gevoerd, terwijl de eerste fosforgra-
naten in Boedapest insloegen. De on
derhandelaars, waaronder generaal
Maleter, „de held van Boedapest",
werden lafhartig gevangen genomen.
De Hongaren zijn vastbesloten tot
het einde te strijden.
Reproductie van het laatste telex
bericht uit Boedapest dat te Wenen
werd ontvangen voordat de Hon
gaarse hoofdstad voor de Russische
troepen capituleerdé.
Dulles geopereerd.
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken John Foster Dulles
is zaterdag aan de dikke darm geo
pereerd en daarbij hebben de chirur
gen een „kankerachtig gezwel weg
genomen". De operatie werd verricht
door militaire chirurgen.
De laatste woorden die uit Boedapest de vrije wereld bereikten voordat de verbindingen
verbroken werden waren hartstochtelijke kreten om hulp „Help, help, help", riep een
vrouwenstem in het Duits, een zwaar gekraak en radio-Boedapest verdween uit de
ether. De telexpost van United Press nam afscheid met „We gaan onze post ver
laten vaarwel vrienden redt onze zielen de Russen zijn te dicht bij".
De Sow jets, die bezworen hadden, dat hun troepenbewegingen uitsluitend ten doel
hadden de aftocht te dekken, openden om vijf uur in de ochtend onbarmhartig het
vuur. Om kwart over vijf deed premier Imre Nagy de mededeling aan de wereld, dat
de Russen de aanval begonnen waren, klaarblijkelijk om de Hongaarse democrati
sche regering omver te werpen. De mededeling werd gevolgd door het volkslied. Men
kon horen, dat het volk met het lied instemde en meezong
Duisternis
Slechts enkele dagen heeft voor
het Hongaarse volk het licht
geschenen van een vrijheid, die
het in zijn lange geschiedenis slechts
zo spaarzaam heeft gekend, name
lijk het licht van de democratische
vrijheid. Zondag gisteren werd
aan die kortstondige vrijheidsver
wachting op weerzinwekkende wijze
een einde gemaakt met Russische
tanks en fosforgranaten. Wie zou
niet diep getroffen zijn door dit dra
matische gebeuren en niet geheel
meeleven niet het zo zwaar geteis
terde Hongaarse volle?
En toch kon men bij een nuchtere
analyse van de gebeurtenissen in
Hongarije niet anders verwachten
dan een vernietiging van de verzets
strijders.
Het moest uitgesloten worden ge
acht, dat het Russische leger
de smadelijke nederlaag, die het
leed tegen de studenten en de jeugd
van Boedapest ongewroken zou la
ten. Dat prestigeverlies zou voor de
Russen onverteerbaar zijn geweest.
Daarbij kwam, dat de regering van
Imre Nagy het pact van Warschau
opzegde, waardoor een ernstige bres
werd geslagen in het Russische de
fensiestelsel. Ook dat kon Rusland
niet gedogen. En tenslotte is welis
waar in Polen gebleken, dat nien van
Russische zijde een zeker „Titoïsme"
toestaat en ook goedvindt, dat er een
aantal niet-communistische minis
ters zijn, maar nimmer werd toege
staan, dat niet-communisten de be
slissingsmacht kregen en men mocht
dat dus ook niet in Hongarije ver
wachten.
Om prestigeredenen, om redenen
van defensie en op politieke gronden
moest men dus verwachten, dat de
Russen het Hongaarse verzet zouden
neerslaan.
Desondanks hielden velen in het
Westen rekening met de moge
lijkheid, dat de Russen dit met
zouden doen. Deze optimisten hoop
ten, dat de Russen na hun veroor
deling van Stalin en van zijn terreur
methoden niet durfden besluiten tot
een nieuwe, bloedige terreur in Hon-
farije. Ze verwachtten, dat er inder-
aad iets veranderd was in en om
het Kremlindat er een groter
respect was ontstaan voor de mense
lijke vrijheid en dat men enige eer
bied had gekregen voor levensover
tuigingen, die niet-communistisch
waren.
Deze verwachtingen zijn thans
ijdel gebleken. Met dezelfde,
bloeddorstige harteloosheid, die
Stalin's optreden kenmerkte, wordt
thans het Hongaarse volk geknecht.
Communistische marionetten worden
opgetrommeld om een regering te
vormen en zij zullen straks precies
dezelfde Stalinistische terreur uitoe
fenen.
Er is niets veranderd in en om
het Kremlin.
Dat is de les van de bloedige ge
beurtenissen in Hongarije.
Enkele uren later moet Nagy gearresteerd zijn. De Russen drongen
het parlementsgebouw binnen, terwijl hij daar met zijn kabinet ver
gaderde. De nieuwe eerste secretaris van de Hongaarse communisti
sche partij heeft in een plaatsje ten zuiden van Boedapest een tegen
regering gevormd, die algemeen als een marionetten-regering gezien
wordt. Van de vorming van deze regering deed radio-Moskou mede
deling. Het program van de felle communist Kadar vermeldt ook
het streven naar een „onafhankelijk Hongarije".
De Hongaren hebben zich met de moed der wanhoop verdedigd. In het
gehele land sloegen de Russen met hun zware tanks genadeloos toe. En
opnieuw moesten de Hongaren practisch met hun blote handen vechten
tegen het alles vernietigende geweld van de zware Russische wapens. Ie
dereen die zich op straat bevond werd neergeknald. Alle huizen en gebou
wen waaruit men maar weerstand vermoedde, werden in puin geschoten.
Een zender der vrijheidsstrijders zei:
„Wij willen wel strijden, maar we
hebben er de zware wapens niet voor.
De mannen van ons leger moeten zich'
overgeven. Ze worden ontwapend en
als vee.naar het dichtstbijzijnde sta
tion gedreven".
Als een worgende strop werd de
ijzeren ring om Boedapest aange
haald. Duizend tanks verpletterden
alle verzet. In enkele uren was het
gebeurd.
Later zou de stad zwaar gebombar
deerd zijn. De Russen hadden een ul
timatum uitgevaardigd: als niet voor
het middaguur alle verzet zou zijn
opgegeven, zou men gaan bombarde
ren. Om tien over negen ging radio-
Boedapest uit de ether. Een ander
zwak station riep: „De Ver. Naties
zijn te langzaam, laat de vrije we
reld onmiddellijk een ultimatum stel
len aan de Russen".
„Vanochtend is het contra-revolu
tionaire complot in Hongarije ver
pletterd", maakte radio-Moskou zon
dagavond bekend. Gezegd werd, dat
de regering-Kadar de Russische in
terventie verzocht had.
Kardinaal Mindszenty heeft een
toevlucht gezocht op de Amerikaanse
legatie in Boedapest. De vluchtelin
gen stroomden gisteren bij honderden
(Vervolg op Dag 5>
SOWJET VERRAAD AAN HONGARIJE
(grens door de
[sowjets gesloten
ZUID SLAV IE
Politieke partijen: Hongaarse volk
machteloos tegen moordaanslag
Met bittere verontwaardiging en diepe bedroefdheid heeft Neder
land kennis genomen van de Russische gruweldaad. De regering heeft
besloten, dat maandag van alle officiële gebouwen de vlag halfstok
zal waaien. In verscheidene steden zijn gisteren anti-communistische
betogingen gehouden.
Alle democratische politieke partijen in Nederland hebben gister
avond tezamen de volgende verklaring uitgegeven: „In een sterk ge
voel van verbondenheid heeft de gehele mensheid meegeleefd met
het volk van Hongarije in zijn strijd voor vrijheid en zelfstandigheid.
Het Russische verraad in Hongarije dreigt de zo zwaar bevochten
vrijheid opnieuw te vernietigen. In felle verontwaardiging en ge
kwetst in haar heiligste gevoelens protesteert de mensheid tegen de
moordaanslag op het dappere Hongaarse volk, dat welhaast weerloos
en machteloos staat tegenover de nietsontziende overweldiger.
Zondagmiddag om vyf uur is over
beide zenders Hilversum een pro-
In dit tragische uur willen de Ne-
1 derlandse politieke partijen, stètande
op de grondslag van de geestelijke,
vrijheid, gemeenschappelijk het Ne
derlandse volk oproepen, eensgezind
te getuige van hun afschuw voor het
communistische geweld".
gramma uitgezonden, waarin, zoals
de omroeper het uitdrukte, een vier
tal Nederlanders en een Hongaar
uiting geven aan de gevoelens die ons
allen bezielen. Eerst sprak minister-
(Telefonisch van onze redacteur.)
WENEN, zondagmorgen De opstand
van het gekwelde Hongaarse volk, die in
de afgelopen dagen even het uitzicht op
een vrije neutrale staat opende, een venster
op het land van belofte, wordt door een
stalen Russische overmacht in bloed ge
smoord.' Het laatste wat wij van vrij Hon
garije hebben gezien, zaterdagmorgen,
slechts een uur voor de komst van de Rus
sische tanks uit, was een onuitwisbaar, diep
tragisch beeld.
Wuivende en lachende kinderen op een boe
renwagen met de rood-wït-groene Hongaarse
vlag aan een stok, onbekommerd, omdat zij
zich vrij voelden. En op het gemeentehuis een
eenzame verslagen man, de president van de
nieuwe plaatselijke nationale raad, van onder
op door arbeiders en studenten vrij gekozen
als hun burgemeester. Hij wist, dat de Rus
sische tanks op 10 kilometer van de stad
stonden. Hij had vierhonderd door de vrij
heidsstrijders gevangen genomen leden van
de gehate Hongaarse veiligheidspolitie in een
kelder zitten. Zijn laatste woorden waren,
toen wij nog wat haastig afscheid namen, de
woorden van een ontgoocheld man.
Zij klonken uit zijn mond als een vonnis,
dat misschien onredelijk is, maar dat toch
diepe indruk op ons maakte, omdat het een
uitspraak was van het Hongaarse hart:
„Liber gehe ich ins Grab, als in einen Welt
zu leben, wo man unseren Volk gebraucht
für die Matriëlen Interessen in Suez".
Wij keerden van een tocht per auto door
het gebied ten westen en ten zuiden van de
Nëu Siedller See over de universiteitsstad
Sopron naar Oostenrijk terug. In de loop van
de dag hadden Russische troepen bijna overal
liet Oostenrijks-Hongaarse grensgebied be
reikt.
De Russen waren bezig alle strategische
punten te bezetten. Maar gevechten waren al
i8 uur lang niet voorgekomen.
Grimmend en zwijgend rolde de Sowjet-
kolos door het land. De troepen namen posi
ties in, vaak in de onmiddellijke nabijheid
van de stellingen van het Hongaarse leger
Ongetwijfeld een onheilspellende en kritieke
situatie, die echter de mogelijkheid openliet,
dat het intimidatie en machtsvertoon zou zijn,
een zenuwenactie
In die overtuiging werden velen gesterkt
door de mededelingen over de radio, dat de
Hongaarse militaire missie onder'leiding van
Maleter besprekingen zou openen over het
herstel van de orde in het land en de etappes-
gewijze terugtrekking van de Sowjettroepen.
(Vervolg pag. 5).
Politionele strijdmacht
naar Egypte?
Eden verklaarde in het La
gerhuis, dat Groot-Brittannië
de Verenigde Naties heeft me
degedeeld de militaire actie in
Egypte te willen beëindigen,
wanneer de V.N. een strijd
macht zendt om de vrede tus
sen Egypte en Israël te bewa
ren. Voorwaarde is, dat zowel
Egypte als Israël met het zen
den van die strijdmacht in
stemmen. Onmiddellijk moeten
beperkte Brits-Franse troepen
tussen de strijdende partijen
worden gestationeerd.
Canada heeft zaterdagnacht
in de bijzondere zitting van de
V.N .-assemblee voorgesteld
binnen 48 uur een plan op te
stellen voor de oprichting van
een V.N.-strijdmacht ter be
ëindiging van de vijandelykhe-
den in Egypte. De resolutie
werd met 59 tegen 5 stemmen
bij 12 onthoudingen aangeno
men.
Israël zal geen politionele
strijdmacht van de V.N. aan
vaarden in het gebied van Si-
naï. Evenmin zal Engeland of
Frankrijk worden toegestaan
bases in dit gebied te vestigen.
In een scherpe Russische
nota aan Londen en Parijs
wordt het Brits-Franse optre
den veroordeeld. De nota
noemt de operaties „een daad
van agressie" en spreekt van
„illegale maatregelen" der bei
de landen.
Alle Egyptische tegenstand
op het schiereiland Sinai is
opgehouden, zo meldt men nit
Parijs. Tien brigades en 1 pant
serbrigade zijn vernietigd. De
Egyptische verliezen zouden
17.000 doden, gewonden en ge
vangenen bedragen. De Israë
lische patrouilles hebben de
oostelijke oever van het Suez-
kanaal op verscheidene punten
bereikt.
De verduisteringsmaatrege
len in Israël zijn zondag afge
schaft. Alle oliepypleidingen in
de landen van het Midden-
Oosten behalve in Saoedie-
Arabië zijn opgeblazen, vol
gens de Egyptenaren.
De Nederlandse bemannin
gen hebben de schepen „Statue
of Liberty" en de „Lemster-
kerk" moeten verlaten. Zij
werden naar Cairo overge
bracht. Zestien Nederlanders
verlieten Egypte met een
Amerikaans schip; 60 zijn er
nog in Cairo en 18 bij de bag
gerschepen in het Suez-kanaal.
(Zie verder pagina 5)
president dr. W. Drees. „Onze ge
dachten en gevoelens zijn vandaag
ir beslag genomen door de ontstel
lende berichten omtrent hetgeen in
Hongarije gebeurt", aldus dr. Drees.
Hij schetste hoe het Nederlandse
volk meeleeft met de vertwijfeling
van de helden, die de strijd tegenóver
een wrede overmacht niet kunnen
volhouden. Het hele Hongaarse volk
stond pal achter de omwenteling. Nu
worden de vrijheidsstrijders fascisten,
reactionairen en handlangers van het
imperialisme genoemd. Hongarije
wordt overweldigd door hen. die zeg-
f(en te strijden voor vrijheid van ko-
oniale volkeren, maar die de volke
ren aan haar grenzen tot minder dan
koloniën hebben neergedrukt.
'Vervolg op pag. 5)
V.N.: ophouden
en terugtrekken
„Een weerzinwekkend beeld van
dubbelhartigheid en bedrog, een mas
sale bruutheid", noemde de Ameri
kaanse minister Lodge vannacht in de
spoedbijeenkomst van algemene ver
gadering der V. N. over de situatie
in Hongarije het optreden van
de Russen in dat land. Ook de andere
sprekers uitten unaniem hun veront
waardiging en afkeer over dc „ver
achtelijke"' handelwijze der Russen.
Met overweldigende meerderheid
stemde men voor de Amerikaanse re
solutie die van de Russen stopzetting
der vijandelijkheden en terugtrekking
der troepen eist. Het communistische
blok stemde tegen. De meerderheid
der Afrikaans-Aziatische landen ont
hield zich van stemming.
Volgens een Zwitsers journalist
hebben de Russen gisteren gifgas ip
Boedapest gebruikt