Honderdvijftig leden op honderd
plaatsen in de Tweede Kamer
-**PFfff
Elektronisch rekencentrum in
DuitslandEuropese primeur
Esso) extra!
kjiïri.n
PHILIPS „Infraphil"
MEN VERWACHT, DAT DE SINT
GOED BIJ KAS ZAL ZIJN
Met Esso bent u beter uit
WINTER GRADE
ZATERDAG 3 NOVEMBER 1956
PROVINCIALE ZBBUWSB COURANT
17
VOLKSVERTEGENWOORDIGING IN VERDRUKKING
(Advertentie)
Verhouding tussen aantal leden en
grootte bevolking is losgelaten
(Van onze parlementaire redacteur)
Het wordt dringen in de vergaderzaal van de Tweede Kamer. Er is
plaats voor honderd afgevaardigden, doch dinsdag komen er vyftig by,
zonder dat het aantal zitplaatsen is vermeerderd. Van 6 november af zul
len althans voorlopig drie volksvertegenwoordigers in de banken
zitten, die elk voor twee leden bestemd zijn.
In elk geval beleeft ons land op 6 november een belangrijk moment in
zyn parlementaire geschiedenis: uitbreiding van het aantal leden van de
Staten-Generaal. We moeten 68 jaar teruggaan om een soortgelijke ge
beurtenis te kunnen registreren.
De grondwetsherziening van 1887, die zyn slotfase vond in de plechtige
afkondiging van de nieuwe Grondwet op 30 november 1887, vergrootte
toen namelyk het aantal Tweede-Kamerleden tot honderd en het aantal
leden van de Eerste Kamer tot vyftig. Binnen vier maanden moesten nieu
we verkiezingen worden gehouden. Daardoor werd het 1 mei 1888, vóór de
voorzitter van de ministerraad de „troonrede" kon uitspreken voor het
uitgebreide parlement.
Opnieuw achtte de regering ver-
meerdgring van het aantal Kamerle
den nodig na de tweede wereldoorlog.
Trouwens al eerder was hier en daar
een visje uitgeworpen om vergroting
van de Staten-Generaal te verkrij
gen.
In 1951 is er in het parlement over
gedelibereerd, doch de regerings
voorstellen konden niet de vereiste
meerderheid verwerven. De onlangs
afgekondigde grondwetswijziging
brengt nu toch de noodzakelijk ge
achte uitbreiding.
Het is moeilijk uit te maken, welk
aantal volksvertegenwoordigers een
land precies nodig heeft. Aanvanke
lijk heeft men in Nederland een ze
kere relatie gelegd tussen de groot
te van de bevolking en het aantal
Kamerleden, doch daaraan is niet
altijd de hand gehouden. Bij de jong
ste vergroting van ons parlement
heeft deze relatie niet de doorslag
gegeven. Men had er andere motie
ven voor.
De toenemende bemoeiingen van
de overheid hebben de taak van
de Staten-Generaal veel inge
wikkelder en omvangrijker ge
maakt. De Kamerleden indivi
dueel en de Kamer in haar ge
heel zijn daardoor zwaarder be
last geworden.
Bovendien nemen de Kamerleden
tegenwoordig veel meer deel aan
internationale conferenties dan
weleer. Vaak is daardoor een
deel van de afgevaardigden aan
de gewone, parlementaire werk
zaamheden onttrokken.
Tenslotte is men van oordeel,
dat de leden zoveel mogelijk het
contact met de maatschappij
moeten onderhouden. Een te ge
ring aantal Kamerleden belem
mert dit contact.
Bij vergelijking met het buiten
land blijkt, dat het ledental der Sta
ten-Generaal in Nederland laag is,
zelfs na de verhoging, die nu haar
beslag heeft gekregen. In alle landen
met ongeveer hetzelfde inwonertal
als Nederland is het aantal parle
mentsleden aanzienlijk groter. Alleen
in de staten met een bevolking van
meer dan 100 miljoen zielen zijn de
parlementen in verhouding tot het
bevolkingscijfer, wat het ledental
betreft, zwakker bezet.
Het buitenland
Tegenover een aantal afgevaardig
den van 100 (dat wordt dus 150) in
de Nederlandse Tweede Kamer gel
den de volgende cijfers voor de over
eenkomstige instellingen in dit rijtje
landen: België 202; Engeland 640;
Frankrijk 586; Noorwegen 150;
Zweden 230; Denemarken 149 Fin
land 200; Portugal 180; de Sow jet-
Unie 400; Zwitserland 187; de Ver
enigde Staten 435; Zuid-Afrika 148
en Australië 75.
Als ons land zich had willen hou
den aan de vroeger gehanteerde
maatstaf van één Kamerlid op zo
veel inwoners, dan zouden we nu al
lang veel meer afgevaardigden moe
ten hebben. Nederland hééft echter
de gulden middenweg willen bewan
delen.
Toen na de bevrijding van de
Franse overheersing Van Hogendorp
Hui dg enezing
Huidzuiverheid - Huidgezondheid
Houdt de winter uit handen en voeten.
zijn schets voor een grondwet voor
het Koninkrijk der Nederlanden op
stelde, hield hij rekening met het
bestaan van één Kamer met een aan
tal leden van één op de 25.000 zielen.
Aangezien ons land toen ongeveer 2
miljoen inwoners telde, zou dat neer
gekomen zijn op 80 leden. De grond
wet van 1814 bepaalde echter in ar
tikel 56, dat die ene Kamer uit 55
leden zou bestaan.
De grondwet van 1815, die geheel
pasklaar gemaakt was op de ver
eniging van België met Nederland,
schreef twee Kamers voor. De Twee
de Kamer zou uit 110 leden bestaan,
waarvan 55 Noord-Nederlanders en
55 Zuid-Nederlanders. Als gevolg van
het verschil van inwonertal tussen
de beide landen, had Noord-Neder
land hierdoor één afgevaardigde op
de 36.000 zielen en Zuid-Nederland
één op de 62.000 zielen.
De Eerste Kamer zou volgens de
grondwet van 40 tot 60 leden tellen.
Nadat zich in 1839 de afscheiding
van België had voltrokken, kreeg
Nederland in 1840 een nieuwe grond
wet. Wat de beide Kamers betreft,
paste men eenvoudig een halvering
van het aantal zetels van vóór de
afscheiding toe. De Eerste Kamer
moest dus van 20 tot 30 leden tellen
en de Tweede Kamer eigenlijk 55.
Aan het hertogdom Limburg, omvat
tende de oude staatse steden Maas
tricht en Venlo en een deel van de
voormalige zuidelijke provincie Lim
burg, werden evenwel drie zetels
toegewezen. Het aantal Tweede Ka
merleden bedroeg van 1840 af dus 58.
De grondwet van 1848 stelde het
aantal Eerste Kamerleden vast
op 39. Omtrent de Tweede Ka
mer werd bepaald, dat het getal
der leden vastgesteld zou wor
den naar de grootte der bevol
king: voor iedere 45.000 één. De
uitwerking van dit voorschrift
bracht de wet van 4 juli 1850,
regelende „het Kiesregt èn de
benoeming van afgevaardigden
ter Eerste en Tweede Kamer
mitsgaders den rooster hunner
-aftreding."
Men kwam dus tot een variabel
aantal Tweede-Kamerleden, doch in
1878 kwam hierin verstarring. Na
dit jaar bleef de grondwettelijk en
wettelijk vereiste uitbreiding ach
terwege. Dat dunrde tot 1887, toen
de Tweede Kamer op honderd en de
Eerste Kamer op vijftig zetels
kwam.
De verhouding tussen het aantal
afgevaardigden en de grootte der
bevolking werd dus geheel losgela
ten. Wat dit betekende bewijzen en
kele cijfers. In 1889 was er één lid
op 45.114 inwoners; in 1909 één op
58.582 inwoners; in 1989 één op
88.340 inwoners en in 1949 één op
100.268 inwoners.
Nu de Tweede Kamer 150 leden
gaat tellen, ig de verhouding terug
gebracht tot één zetel op 67.000 in
woners of één op 38.000 kiezers.
Spierreumatiek
Philips „Infraphil'*
weg pijn!
PHILIPS „Infraphil" zo gemakkelijk in uw gezin
met dieptewerking
Dit infrarood bestra
lingsapparaat kan ook
met succes worden ge
bruikt bij verstuikin
gen, spit, verwondin
gen, steenpuisten, ver
koudheid, winterhan
den en -voeten.
Zeventig jaar getrouwd
Het echtpaar Bloksma, wonende
Kloosterlaan 120 te Winschoten, zal
maandag 5 november 70 jaar ge
trouwd zijn. De heer Bloksma, ge
boren te Sneek, heeft in de loop van
zijn leven verschillende beroepen uit
geoefend. Zijn eigenlijke beroep was
draaier. Hij is nu 91 jaar, zijn echt-
fenote 90. Beide oudjes zijn nog zeer
ras. De vrouw doet al het huishou
delijke werk nog zelf. Het echtpaar
Bloksma heeft 9 kinderen gehad, van
wie er nog 6 in leven zijn. Verder
hebben zij 24 kleinkinderen.
Sabena tien keer per week
naar Keulen
Gisteren is bij de Sabena de win-
terdienstregeling ingegaan. De heli-
kopterdienst BrusselLuikMaas
trichtKeulen worden tien maal per
week gevlogen; vier maal per week
wordt deze dienst doorgetrokken
naar Bonn.
Japans vissersvaartuig
nabij Sendai gezonken
Het Japanse vissersvaartuig
„Hyoei Maroe" is nabij Sendai op
het eiland Hondo op een golfbreker
gestoten en gezonken. Van de 45 op-
varendèn worden er 38 vermist. Ze
ven vissers wisten zich te redden.
Sowjet-geleerden hebben de meest
nauwkeurige klok ter wereld geconstru
eerd, zo maakte radio-Moskou heden be
kend. Het Is een „atoomklok", die
slechts één seconde voor of achter gaat
lopen In 300 jaar.
ALOM ACTIE VOOR HET AVONDJE
Aan speelgoed alleen zeker
voor 50 miljoen gulden
(Van een speciale verslaggever)
Het wordt dit jaar geen goedkope
Sinterklaas, als we de handel mogen
geloven. Want 'deze handel, die onze
wandel op de voet volgt, weet dat er
geld onder de mensen zit en ook dat
dit er voor de vijfde december uit zal
komen. Eigenlijk is alles al in kannen
en kruiken voor het heerlijk avondje.
De magazijnen van de meeste waren
huizen zitten al tot berstens toe vol
en de spijs voor de onvervalste boter
letters is al gedraaid Het wachten is
eigenlijk alleen nog maar op de Sint
zelf.
Wat de handel betreft, de man van
het speelgoed zei desgevraagd, dat de
Sint hem nu al boven het hoofd groei
de. Hij en vele van zijn collega's heb
ben hun Sint-Nicolaas-orders in juni
en juli al thuisgekregen. Men komt
handen tekort om aan de ongewoon
grote vraag naar speelgoed te kunnen
volaoen.
Nederland, het welvarende Neder
land, dat geld uitgeeft bij de gratie
van de drie of zes procent, werpt
zich op het speelgoed, aldus onze
(Advertentie)
Niet onder woorden te brengen, wat u denkt,
wanneer midden op een kruispunt uw motor afslaat.
Dit kan u bij kit en vochtig weer op de-meest ongewenste
momenten gebeuren. Want door de snelle verdamping van de
benzine koelen de metaaldelen van de carburateur sterk af.
Bij dergelijke weersomstandigheden slaaf de waterdamp uit
de lucht als ijs neer op sproeier of smoorklep.
Gevolgenminder motorvermogen, hoger benzineverbruik
en afslaan van de motor.
Tank Esso Extra Winter Grade, de „winter"benzine
bij uitnemendheid met een speciaal „anti stalling"
ingrediënt tegen ijsvorming.
Snellere start, sneller op temperatuur, geen krachtvedies,
lager benzineverbruik en de motor slaat niet af.
zegsman, die zich aan de voorspel
ling waaigde, dat de nationale speel
goedindustrie er in elk geval van ver
zekerd kan zijn voor tenminste vijf
tig miljoen aan de Sint te leveren.
Er wordt nu reeds aangenomen, dat
de bestedingen in deze sector tenmin
ste twintig procent hoger komen te
liggen dan vorig jaar. Er zal een
groot assortiment aan huishoudelijk
speelgoed op de Smterklaasmarkt
verschijnen. Wasmachientjes waarin
de jonge dochter eigenhandig de pop-
penkleertjes kan doen, maar ook de
ijskoude ijskastjes. Vast staat al, dat
de elektrische trein dit jaar de oude
vertrouwde speelgoedtreln, die met
de hand moet worden opgewonden,
geheel zal verdringen. Ook de poppen
van papier-maché zullen het veld rui
men en wel voor die van sponsrubber.
In de wereld van banket, koek en
speculaas zijn de verwachtingen niet
minder hooggespannen. Ook hier
staat men aan de vooravond van het
feest en er heerst een drukte van be
lang. Er zijn al tonnen amandelspijs
voorgedraaid. Op deze manier, die
van het voordraaien via de spijsfa-
brieken, kan ook de in tijdnood gera
kende banketbakker aan zijn alfabet
komen. Met die echte boterletter is
het dit Jaar overigens een ietwat pijn
lijk geval. Door een slechte oogst (in
Italië) is de kostprijs van de zuivere
amandelen namelijk verdubbeld.
De letter die vorig jaar nog 4.50
kostte zal nu ineens op rond 7 ko-
Ook de charmante en smakelijke
diertjes van marsepein, die hun weg
naar de kinderschoen In de regel wel
weten te vinden, gaan er nu op ach
teruit. We merkten namelijk een al-
lene tendens om deze figuurtjes
lichter te maken dan vorig jaar. Door
ze wat in te krimpen behoeven ze niet
zo duur uit te vallen.
stop bij de blauw/witte Esso pomp
TECHNISCHE EVOLUTIE
Een gedeelte van de elektronische
reken-apparatuur. In het midden het
controlepaneel met enkele honderden
toetsen en hendels, die de operateur
voor het geven van, instructies aan
het elektronische brein ten dienste
Staan. Het brein is ondergebracht in
de grote stalen kast tegen de achter
wand. Rechts het archief, waarin
miljoenen gegevens op magneetband
worden bewaard en op verwerking
wachten.
Technisch wonder ontlast de mens
van routine-arbeid
(Van een bijzondere correspondent.)
Niet minder dan rond 700 personen uit 15 landen, onder wie leiden
de figuren uit het zakenleven, de wetenschap, de overheid en voorts
ook de pers, de laatste ten getale van 200 ietwat verbijsterde corres
pondenten, waren in Frankfort aan de Main getuige van de inbe-
drijfstelling van de grootste elektronische calculatiemachine, die
Europa tot dusver heeft gekend. Stelt U zich voor: een apparatuur
die een plaatsruimte van ruim 1000 m2 vergt en die met een enkele
druk op de knop in de tijd van één seconde elfduizend gecompliceerde
opdrachten feilloos uitvoert. De Remington Rand Univac, zoals de
elektronische getallenvreter officieel heet, is doende ons duidelijk te
maken, dat een nieuwe tijd is aangebroken. Het routinewerk voor
boekhouding, organisatie, administratie en wetenschap, dat overal ter
wereld dagelijks miljoenen ten kantore voert, zal geleidelijk aan door
de elektronische calculatie-machine worden overgenomen. En dit snel
ler en met groter accuratesse dan de mens vermag.
Waarheen dit leiden zal? De
Westduitse minister voor Atoomza
ken, prof. dr. ir. Siegfried Balke, die
het elektronische rekencentrum in
het Betelle-instituut in Frankfort of
ficieel opende, durfde het aan, deze
vraag onder ogen te zien.
„Veel kantoorwerk, vooral dat wat
onder de dagelijkse routine valt, is op
de keper beschouwd mensonterend",
zo zei hij. ..en daarom kan het nog
wel eens gebeuren dat wij over enige
tijd de elektronische calculator wer
kelijk als een zegen zullen beschou
wen. Tenslotte behoort het tot de
taak van de mens om zijn arbeid zo
veel mogelijk te vereenvoudigen en te
vervolmaken. De computor is in dit
opzicht niet het symptoom van een
technische revolutie maar van een
technische evolutie. Dit apparaat
maakt het de mens mogelijk dat hij
zijn tijd niet langer verdoet aan tijd
rovende berekeningen, zodat hij thans
meer dan voorheen de gelegenheid
krygt om zyn scheppend vermogens
aan andere zaken te wijden". Zo ziet
de Westduitse atoommioister dus de
gevolgen van de elektronische calcu
lator.
Toen wjj hem echter na de opening
van het centrum vroegen of hy ooi
van mening was dat de mens de vrij
komende tijd metterdaad aan crea
tieve arbeid zou besteden, gaf hij toe
dat hierin zeker een van de grootste
problemen lag waarvoor de toepas
sing van elektronica voor vreedzame
doeleinden de mens stelt. Als we
straks geen raad weten met onze
vrye tyd, of deze niet produktief be
steden, ligt het. in elk geval aan ons
zelf en bepaald niet aan de moderne
middelen, die ons van veel geestdo
dende arbeid ontlasten.
Het vermogen van de calculatie-
machine is wonderbaarlijk. Zij. kan
alle vraagstukken oplossen, mits de
ze voordat zij elektronisch .worden
bewerkt, tot voor de machine bewerk
bare cijfers en figuren zijn herleid.
De uitkomsten van de herleiding, in
een z.g. programma samengevoegd,
worden dan op ponskaarten gebracht
en kunnen in deze vorm door de ma
chine worden opgenomen. De Univac
kan de gegevens van 14.400 pons
kaarten in een uur op magneetband
overbrengen. Deze banden zijn dus
de feitelijke inventaris van de gege
vens. die op commando van de man
achter het controlepaneel aan het
elektronische brein kunnen worden
toegevoegd en naar behoefte voor
verwerking kunnen worden aange
voerd.
De bewerking is zeer veelzijdig;
de machine kan sorteren, verge
lijken, vermengen, samenvatten,
tabelleren en ontleden en dit al
les in duizelingwekkende snel
heid. Men heeft b.v. vastgesteld
dat de loonberekening en de
voorraadadministratie voor een
bedrijf met 10.000 man personeel
met behulp van de calculatie
machine wekelijks in vijf uur
tijds kant en klaar kunnen wor
den afgeleverd. Men noemt als
maatstaf van de capaciteit het
vermogen om per seconde 10.000
gegevens- op te nemen en te re
produceren.
Zo is dan het elektronische calcu-
latiewonder ook voor Europa werke-
De Franse premier Guy MoTlet, ge
fotografeerd tijdens een bijeenkomst
van de Nationale Vergadering, waar
in hij de afgevaardigden mededeel
de, dat de regering besloten had zo
nodig in te grijpen in de strijd bij
het Buezkanaal.
lijkheid geworden. Het Westduitse
bedrijfsleven zal hiervan ongetwijfeld
een druk gebruik maken, zoals mi
nister Balke ons verzekerde. En het
Nederlandse bedrijfsleven? Er zyn al
vier elektronische calculators in ge
bruik bij grote Nederlandse onderne
mingen, maar deze zijn van een aan
merkelijk geringer capaciteit dan die
welke thans in Frankfort is opge
steld.
Het enige dat wy over de Neder
landse belangstelling aan de weet zyn
kunnen komen, is dat het G.E.B. van
de hoofdstad van een onzer oostelijke
provincies binnenkort een belangrijke
elektronische aanwinst krygt en dat
het jaar 1957 voor ons land een
„elektronische" verrassing zal inhou
den, die de betekenis van de inge
bruikneming van het centrum te
Frankfort mogelijk nog zal overtref
fen.
Advert entte)
Oude Vat Jenever
f 6.40 ,ier liter
Vraagt Vtc slijter!!
